DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
A. DAM&Ca
NUSH in 1932 aan de spits.
T)jaqeliiksch Omtzkht
^Buiteniaad
!Bimt&dand
No. 214
Zaterdag 10 September 1932 Hoofdredacteur: Tj. N. ADLMA.
134e Jaargang
TELEFOON 490.
Waarom
Omdat NASH voor een matigen
prijs een wagen maakt, die, wat
kwaliteit en afwerking betreft, met
veel duurdere merken kan con-
curreeren. De lage, wel over
wogen bouw van het chassis heeft
het mogelijk gemaakt het NASH-
koetswerk een ongemeen gedis
tingeerd cachet te geven.
AhKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
t-osse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTÏEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contractei, rabat. Groote letter3 naar plaatstuimte.
Brievtt franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
POLITIEKE ALLERHANDE.
—o
Dr. Bracht over de regeerings-
hervorming in Duitschland.
o
't Was nog voor de Duitsche rijksdagver-
Liezingen, dat de regeering-von Papen in
Pruisen krasse maatregelen nam en de Prui
sische regeering als 't ware aan den dijk
zette, om zelf de zaak in handen te nemen.
Von Papen werd rijkscommissaris over
Pruisen en verzekerde zich den steun van
generaal von Schleicher en van dr. Bracht.
Deze laatste werd plaatsvervangend rijks
commissaris en werd dus met de belangrijkste
functie belast. Want wel bleef von Papen zelf
rijkscommissaris, maar het werk liet hij na
tuurlijk over aan zijn plaatsvervanger.
Diezelfde dr. Bracht nu heeft gisteravond
voor de microfoon een rede gehouden over de
regeeringshervorming in Pruisen. Volgens
het W. B. bestreed dr. Bracht de bewering,
dat deze tijd geen tijd was voor hervormin
gen. Hervormingen worden niet voor korten
tijd ingevoerd, zij gelden voor langen tijd.
Bovendien moest nu eindelijk eens de knoop
doorgehakt worden: wordt een besluit niet op
staanden voet genomen, dan blijft het bij
voorbereidingen, die jarenlang op de schrijf
tafels van ministers blijven liggen. Het is in
Pruisen een traditie dat de hervormingen er
in tijden van nood plaats hebben. Daarvan
gaf spreker een historisch overzicht. Aan de
hand daarvan concludeerde hij ten slotte dat
zuinigheid en spaarzaamheid daarbij steeds
de grootste rol hadden gespeeld en dat zulks
bij de nieuwe hervorming ook het geval moet
zijn. Daarbij moeten wij wel eens hard zijn,
maar ik geloof, aldus Bracht, dat degeen
die daarvan het slachtoffer is, wel zal be
grijpen dat dr toestand in Pruisen tot krasse
maatregelen dwingt.
De voordeelen van de regeeringshervor
ming zullen niet dadelijk aan het licht tre
den. Zij zijn tot nog toe bedoeld als vereen
voudigingen van het bestuursapparaat. De
draagwijdte van de maatregelen is alleen dan
te overzien, als men ze beschouwt als onder
deel van een groot programma, dat ook voor
de andere landen van het Rijk zal worden in
gevoerd. Uitvoerig schilderde dr. Bracht
daarna de bezuiniging die de maatregelen
teweeg zouden brengen.
Hij eindigde zijn rede met te spreken over
de persoonlijkheid van de ambtenaren. Door
de hervorming waren in de eerste plaats
goede ambtenaren in de leidende posities ge-
pla atst en zij, die getoond hadden dat de be
hartiging van het staatsbelang bij hen niet
in goede handen was, waren op een zijspoor
geschoven. Vooral dt politie heeft in deze
tijden een bijzonder zware verantwoordelijk
heid; in het bijzonder in de hoogere functies
bij de politie is een strenge selectie toegepast
wat betreft de ambtenaren die die functies
hebben. Het eerste en voornaamste principe
voor de richtlijn bij de benoeming van den
ambtenaar moet zijn: de bekwaamheid geeft
den doorslag en niet het partijboek. Ik ver
raad geen geheim, aldus spreker, wanneer
ik zeg dat ook de parlementaire ministers in
de laatste vijftien jaar menige positie bij hun
beheer gaarne en liever met andere persoon
lijkheden hadden bezet dan zij deden, als zij
daarbij niet zoo dikwijls moesten bezwijken
voor den drang van partijleiders. Van nu af
aan echter wordt over de bezetting van amb
ten alleen nog maar door ministers beslist en
niet meer in de wandelgangen en de restau
ratiekamer van het parlement.
o
De rijkspresident von Hindenburg heeft
den president van den rijksdag doen weten,
dat hij bereid is Dinsdagmiddag aanstaande
twee vertegenwoordigers der NSDAP, twee
vertegenwoordigers van het Centrum en een
vertegenwoordiger der Beiersche Volkspartij
in tegenwoordigheid van den Rijkskanselier
te ontvangen ten einde kennis te nemen van
hun opvatting nopens den politieken toe
stand.
Naar hieromtrent nader wordt vernomen,
rekent men er in Rijksdagkringen op dat on
der deze omstandigheden de debatten over de
regeeringsverklaring waarschijnlijk Woens
dagmiddag een aanvang zullen kunnen
nemen.
Er is geen wijziging gekomen voor wat be
treft den aanvang der regeeringsverklaring.
Deze zal Maandagmiddag om drie uur wor
den uitgesproken.
Uit bovenstaande zou men mogen opmaken,
dat de volgende week Duitschland voor een
belangrijke politieke beslissing staat.
DUITSCH VERZOEK OM BETALINGS-
UITSTEL AAN DE VER.
STATEN.
Te Washington verluidt met hardnekkig
heid dat Duitschland voor de per 30 Septem
ber vervallende betalingen voor de bezet-
tingskosten en de aanspraken van Ameri-
kaansche burgers een betalingsuitstel zal ver
zoeken.
HET CENTRUMBESTUUR MAANDAG
A.S. BIJEEN.
Het dagelijksch bestuur der Duitsche Cen-
frumspartij komt Maandag te Berlijn in zit
ting bijeen.
In beide zittingen zal men zich met den
politieken toestand bezig houden
voorgelegd, geen wijzigingen zal ondergaan,
aangezien tot nog toe geen van deze regee
ringen voorstellen in die richting heeft ge
daan. Marcey Ray zal hedenmorgen uit
Londen terugkeeren en de regeering uitvoe
rig inlichten omtrent het standpunt van En
geland. De nota zal pas gepubliceerd wor
den wat ditmaal uitsluitend via den Quay
cfOrsay kan geschieden, wanneer men in de
Wilhelm-Strasze tijd heeft gehad om haar
tot in details te bestudeeren. Zoodat publi
catie op zijn vroegst Zondagavond zal ge
schieden.
HET FRANSCHE ANTWOORD OP
DE DUITSCHE EISCHEN.
De Parijsche correspondent zoowel van de
Times als van de Daily Herald weet mede-
deeling te doen van den inhoud van het
Fransche antwoord op de Duitsche eischen
inzake de gelijkheid van bewapening. Het
antwoord zou de volgende punten bevatten.
iTen eerste met een beroep op artikel 164 van
het verdrag van Versailles verklaart Frank
'rijk, dat het niet kan in gaan op afzonder
lijke onderhandelingen tusschen Frankrijk
en Ehntschland. De aangewezen plaats hier
voor is de V. B.'s raad. Verder, dat Frank
rijk bezwaar heeft tegen de opheffing door
Duitschland van de ontwapeningsclausule
van het V. B.'s statuut; ten derde, Frankrijk
heeft reeds stappen in de richting van vrij
willige verminoering der bewapening gedaan
en zal deze voortzetten; ten vierde, Frank
rijk verzet zich tegen een weder bewapening
van Duitschland; ten vijfde, Duitschland
wordt herinnert aan de verdragen die het
onderteekent heeft; ten zesde, Frankrijk keert
zich tegen den oorlogszuchtigen toon van de
leden der Duitsche regeering, die in hun
verklaringen in het openbaar klinkt.
Met vrij groote zekerheid wordt verwacht,
dat het Fransche antwoord in den loop van
hedenmiddag aan de rijksregeering zal wor
den overhandigd. De onderstaatsecretaris
Marcel Ray had gisteravond een langdurig
telefonisch onderhoud met Herriot, wien hij
niededeeling deed van het standpunt der En-
gelsche regeering ten aanzien van de Fran
sche antwoordnota. Nadat president Lebrun
telefonisch op de hoogte is gesteld, werd be
sloten hedenmorgen om 10 uur in het Elysée
ministerraad te houden. In welingelichte
kringen verluidt, dat de tekst van het Fran-
sche antwoord, zooals het aan de bij hei
c°nsultatieve pact betrokken regeeringen is
HET BUREAU DER ONTWAPENINGS
CONFERENTIE.
De bijeenkomst van het bureau der ont
wapeningsconferentie is per 21 September
bijeengeroepen na een correspondentie tus
schen Arthur Henderson, den president der
conferentie, en Sir Eric Drummond, den
secretaris-generaal van den Volkenbond.
HET CONFLICT IN DE ENGELSCHE
WEEFNIJVERHEID.
Het ministerie van arbeid heeft gister
avond de uitnoodigingen verzonden voor de
conferentie der partijen welke betrokken zijn
bij het conflict in de katoenindustrie, welke
waarschijnlijk Dinsdag a.s. te Manchester
zal worden gehouden.
De minister zal vertegenwoordigd worden
door Leggett, die gister overleg heeft ge
pleegd met vertegenwoordigers van beide
partijen.
Dinsdag bespreking met den be
middelaar.
De Engelsche minister van Arbeid, Sir
Henry Bettterton heeft thans, zooals werd
verwacht, de bij het textielconfljct betrokken
organisaties in Lancashire van werkgevers
en werknemers uitgenoodigd tot een gemeen
schappelijke bespreking met den bemiddelaar
van het ministerie van arbeid. De bespreking
zal Dinsdag a.s. te Manchester worden ge
houden.
AGRARISCHE HERVORMING EN
CATALONISCHE RECHTEN
AANGENOMEN IN SPANJE.
De nationale vergadering te Madrid heeft
gister de agrarische hervorming aangenomen
met 318 tegen 19 stemmen.
Verder werden de bepalingen over de bij
zondere rechten van Catalonië binnen de
Spaansche republiek met 314 tegen 24 stem
men aangenomen.
Het resultaat der stemmingen werd be
groet met groot gejuich voor de republiek
Spanje en Catalonië-
Hierop werd de kamer verdaagd tot
1 Ociober.
FABRIEKSBRAND TE OLLMUETZ.
Door tot nog toe onbekende oorzaak is in
de voorraadruimten van de firma Pollak te
Ollmuetz (Tsjecho-Slowakije) een brand uit
gebroken, die rijkelijk voedsel vond in groote
hoeveelheden benzine en olie. Het fabrieks
gebouw was in korten tijd geheel afgebrand.
De schade bedraagt ongeveer 3 millioen
Kronen. De belendende gebouwen konden
worden behouden.
REUSACHTIGE BRAND TE MALMEDY
De geheele omgeving bedreigd.
Langs den weg naar Eupen, midden in de
Belgische stad Malmédy, zijn de papierfabrie
ken der firma Steinbach gevestigd.
Zij beslaan verscheidene duizenden vier
kante meters oppervlakte.
Vrijdagmiddag te kwart voor een, toen het
geheele fabriekspersoneel aan het werk was,
is er brand ontstaan. Het vuur was ontstaan
in een der zijgebouwen waar een groote hoe
veelheid glanspapier was opgeslagen en nam
spoedig een groote uitbreiding aan. Ondanks
de krachtige bestrijding van den brand door
de brandweercorpsen van Malmédy, Eupen,
Verviers en Luik sloegen de vlammen weldra
naar de kantoorgebouwen over. Het duurde
dan ook niet lang of het gebouw, waarin de
brand ontstaan was, stortte in onder groot
gekraak.
Dank zij de nabijheid van de Warche be
schikte de brandweer over voldoende water,
hetgeen evenwel niet wegneemt dat de brand
zich noch steeds meer en meer uitbreidt.
Het geheele fabriekscomplex wordt ern
stig bedreigd en aangezien het gelegen is in
een gedeelte van de stad, waar de straten
nog vrij smal zijn en gevormd worden door
oude huizen, waarvan sommige nog gedeel
telijk uit hout opgetrokken, bestaat er groote
vrees voor dat de brand zich tot de geheele
omgeving zal uitbreiden.
Tijdens het blusschingswerk werd een
brandweerman uit Malmédy, die op een lad
der stond door de vlammen aan het been ge
wond. Hij verloor het evenwicht en viel van
den ladder. In bedenkelijken toestand werd
hij naar het ziekenhuis te Malmédy overge
bracht.
De schade bedraagt thans reeds eenige mil-
lioenen franken.
ONTPLOFFING AAN BOORD VAN
EEN STOOMVEER.
Tot nog toe zestien dooden.
Gistermorgen ontplofte aan boord van een
stoomboot, die als veer de verbinding onder
houdt over de East River naar Rikers Island
te New-York, midden op de rivier een ketel.
Aan boord bevonden zich een honderdtal ar
beiders. Door het springen van den ketel wer
den velen hunner gewond en de boot zonk
onmiddelijk. Tot nog toe konden zestien doo
den en dertig gewonden geborgen worden.
Het juiste aantal vermisten is nog niet vast
gesteld. De opvarenden waren grootendeeis
bouwarbeiders, die naar hun werk gingen,
een nieuwe gevangenis in aanbouw. Drie po-
litie-booten zoeken de rivier af, terwijl aan
den oever ambulance-auto's gereed staan om
de slachtoffers te vervoeren.
Tot nu toe 37 dooden en 75 ge
wonden.
Het blijkt dat het ongeluk met de veerboot
op de Eastrivier belangrijk ernstiger is dan
oorspronkelijk werd aangenomen. Van de 150
passagiers, die zich aan boord van de „Ob-
servation" bevonden, zijn tot nu toe 75 naar
de ziekenhuizen overgebracht. Twintig hun
ner zijn ernstig gewond. Tot nu toe zijn 37
dooden geborgen. Talrijke lichapien werden
door de kracht der ontploffing volkomen uit
eengereten en op de daken der langs den
oever staande huizen geslingerd. Het schip
is binnen enkele seconden gezonken. De in het
water geworpen opvarenden bekwamen
brandwonden ten gevolge van het kokende
ketelwater. Tot de dooden behoort o.m. de ka
pitein van het schip.
De „Obeservation" was vroeger een parti
culier jacht, dat in het jaar 1930 omgebouwd
werd tot veerboot.
OPNIEUW
GROOTE OVERSTROOMINGEN BIJ
CHARBIN.
Ten gevolge van geweldige overstroomin
gen van de Soengari-rivier zijn in de omge
ving van Charbin drie dijken doorgebroken.
Charbin is opnieuw bijna geheel van de bui
tenwereld verstoken.
DE TOESTAND IN HET VERRE
OOSTEN.
Het leger van generaal Ma
vecht door.
Volgens een bericht uit Peking hebben de
troepen van generaal Ma opnieuw een op-
marsch tegen de Japansche troepen langs de
Soengari-rivier ingezet. Japansche verster
kingen zijn onderweg.
Keizerlijke eerbetuiging voor
generaal Honjo.
De Japansche opperbevelhebber in Mant-
sjoerije, generaal Honjo, is Donderdag in
gezelschap van vier andere generaals te
Tokio aangekomen. Generaal Honjo werd
door den keizer in audiëntie ontvangen. De
generaal ontving een document waarin de
erkenning der door hem bewezen diensten
wordt vermeld, zoomede een gouden hor
loge en een som gelds.
Bevestiging van een a.s. Chi-
neeschen aanval op Tsjangts-
joen.
Het Japansche oppercommando deelt
mede, dat de berichten over een te verwach
ten C'hineesche aanval op Tsjangsjoen door
de officieele Mantsjoerijsche en Japansche
instanties worden bevestigd.
De Ghineesche regeering heeft 150.000
Ohineesche soldaten geconcentreerd. De aan
val kan ieder oogenblik worden verwacht.
De Japansche autoriteiten nemen de noo-
dige maatregelen om den Chineeschen aan
val tot staan te brengen.
DE OPSTAND IN BRAZILIË.
Opstand in Para.
Uit Rio de Janeiro wordt gemeld, dat in
den Braziliaanschen staat Para een opstand
is uitgebroken, die echter door regeerings-
troepen kon worden neergeslagen. De opstand
brak het eerst uit onder de leden van de
civiele garde, die de gevangenis te Para be
zette. In tegenstelling hiermede wordt uit
Sao Pualo gemeld, dat de opstand in den
staat Para tot nog toe groot succes heeft en
zich reeds over een groot gebied heeft uitge
breid.
HET PERUAANSCHE KABINET
AFGETREDEN.
Het Peruaansche kabinet is in verband
met interne meeningsverschillen afgetreden
Verwacht wordt echter. Dat alle ministers
met uitzondering van den minister van arbeid
in het nieuwe kabinet weer een portefeuille
zullen aanvaarden.
AARDBEVING IN MEXICO.
In het Westen van den Mexicaanschen
staat Jalisca heeft een aardbeving aanzien
lijke schade aangericht. Eenige dorpen zijn
totaal vernield.
HET CONFLICT BOLIVIA—
PARAGUAY.
De toestand gespannen.
De spanning tusschen Bolivia en Para
guay is, volgens te Buenos Aires ontvangen
berichten, gedurende de laatste 24 uren bui
tengewoon toegenomen.
De regeering van Paraguay heeft de mo
bilisatie van een bizonder reserveleger be
volen, waarvoor alle burgers tusschen 33 en
40 jaren worden opgeroepen.
Boliviaansche troepen zijn naar het gebied
van Puerto Suarez, aan de grens van Para
guay, gedirigeerd. Bij de vooruitgeschoven
grensstellingen worden landingsterreinen
voor militaire vliegtuigen ingericht.
Verdere verwarring is ontstaan door het
feit dat de loop der rivier Pilcomayo, welke
over groote afstanden de grens vormt tus
schen Paraguay en Bolivia, zeer onlangs op
een plaats ongeveer 15 K.M. naar het Zui
den gerekend, thans gelegen zijn aan de zijde-
der rivier welke Bolivia toebehoort. De Boli
viaansche troepen hebben dit nieuwe gebied
reeds bezet en den bewoners aangezegd dat
zij zich bij Bolivia moeten aansluiten.
Paraguay beschouwt zich in
staat van oorlog met Bolivia.
De Boliviaansche troepen hebben na een
hevige beschieting van de in het gebied var.
Gran Chaco liggende steden Rozo en Valen
cia een aanval ondernomen.
De Paraguyaansche troepen boden tot het
uiterste tegenstand.
De regeering van Paraguay deelt mede dat
zij rtch in staat van oorlog met Bolivia be
schouwt, hoewel de oorlog nog niet verklaard
is.
VEERTIEN MILLIOEN WERKLOOZEN
IN DE VER. STATEN.
Volgens een statistiek der American Fede-
ration of Labour bedraagt het aantal werk-
loozen in de Vereenigde Staten 14 millioen.
Hiervan zijn 800.000 spoorwegarbeiders.
Het te New-York gevestigde bureau voor
werkloozenondersteuning heeft berekend dat
alleen reeds voor steun aan te New-York
wonende werkloozen gedurende den a.s
winter 8 250 millioen benoodigd zullen zijn.
De steunkassen zijn volkomen uitgeput.
President Hoover heeft tegen 15 September
a.s. een bijeenkomst uitgeschreven ter be
spreking van de kwestie der werkloozen
ondersteuning. De Federation of Labour heeft
in dit verband een plan uitgewerkt naar hei
voorbeeld van de in Duitschland en Engelanu
gevolgde stelsels-
STAKING IN DE KOOPVAARDIJ.
Te Amsterdam
Het stoomschip „Venezuela" van de K. N.
S M. is gisteren uit de haven van Amster
dam vertrokken. De bemanning voor dit
schip was reeds gemonsterd vóór de staking
begon. Moeilijkheden hebben zich bij het ver
trek niet voorgedaan.
Over het algemeen blijft het rustig in de
haven. Wel trachten voortdurend revolutio
nair gezinde zeelieden propaganda te maken
voor uitbreiding der staking ook tot de „Ne
derland", maar zij hebben geen succes. Ook
pogen zij zeelieden, die reeds vóór de staking
hadden gemonsterd, over te halen, niet te
varen. Ook hier blijft succes achterwege.
De Batavier-lijn.
De „Batavier III" is Donderdag binnen
gekomen. Er moest opnieuw voor dit schip
gemonsterd worden, hetgeen echter niet is ge
schied, zoodat deze boot niet naar Londen
kon vertrekken. In plaats daarvan is de „Ba
tavier II", die nog eenige reizen tegoed
heeft, vertrokken.
Men is tot nu toe zeker van de verbinding
tot Woensdag a.s., wat daarna zal geschie
den is nog niet bekend
De uittredingen.
De Nederl. Reedersvereeniging schrijft ons:
Naar aanleiding van verschillende berich
ten, volgens welke een aantal groote reede-
rijen uit de Nedeilandsche werkgeversorga
nisatie zouden ziju getreden, zij er de aan
dacht op gevestigd, dat dit uittreden betreft
den Bond van WeiKgevers in de Koopvaardij,
doch niet de Nederlandsche Reedersvereeni
ging. Deze laatste vereeniging, welke nage
noeg de geheele Nederlandsche koopvaardij
vloot omvat, behartigt de algemeene reeders-
belangen in den ruimsten zin, terwijl de Bond
van Werkgevers in de Koopvaardij zich uit
sluitend behandeling van arbeidsaangelegen-
heden ten doel stelt.
Geen enkele reederij kan in het huidige
conflict aanleiding vinden uit de Nederland
sche Reedersvereeniging te treden en zulks is
dan ook niet geschied.
Uit IJmuiden wordt gemeld:
Het sedert eenige dagen in beladen toe
stand in de Binnenhaven alhier opgehouden
Nederl. motorschip „Oud Beyerland" heeft
Donderdagavond de reis naar Leith kunnen
voortzetten. Hoewel een groot aantal „pos
ters" in de onmiddellijke nabijheid van het
gemeerd liggende schip vertoefden, konden
zij, dank zij de flinke politiemacht, welke
aanwezig was, niet verhinderen, dat de tros
sen werden losgeworpen, zoodat het vaar
tuig naar de Zuidersluis. kon stoomen. Ook
daar was wederom politiemacht en werd het
betreden van de sluismuren belet. Om een op
stopping op de rolbruggen te voorkomen wa
ren deze intijds opengezet, zoodat het ver
trekkende vaartuig onmogelijk te bereiken
was. Nadat het schip was doorgeschut meer
de het nog eenige uren nabij het fort in de
Buitenhaven, omdat twee opvarenden, een
machinedrijver en een matroos nog niet aan
boord waren. Na terugkeer van deze opva
renden vervolgde het motorschip, aldus na
eenige dagen oponthoud, zonder dat inciden
ten waren voorgekomen, met de stukgoed
lading, de reis naar de bestemmingshaven.
De pogingen van den Rijksbemid
delaar.
De rijksbemiddelaar, mr. S. de Vries Czn.,
had gistermiddag het bestuur van den Bond
van Werkgevers in de koopvaardij tot een
bespreking in het departement van economi
sche zaken en arbeid te 's-Gravenhage uitge
noodigd. De besprekingen duurden ongeveer
een uur.
Na afloop verklaarden de aanwezigen
geen enkele mededeeling te kunnen doen De
bijeenkomst had een strikt vertrouwelijk ka
rakter gedragen.
Personeel van de Rotterdam"
Het personeel van het s.s. „Rotterdam'
heeft vergaderd onder leiding van de afdee-
ling Rotterdam van den Centralen Bond van
Transportarbeiders. In deze vergadering is
o.m. meegedeeld, dat de Centrale Bond alles
in het werk zal stellen om de rege*ring te
bewegen, spoedig over te gaan tot afkondi
ging van de reeds twee jaar geleden door de
