DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. SugeUlksch Oveczicht Buitenland No. 233 Maandag 3 October 1932 134e Jaargang MAARS RANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. fianco door bet geheele Rijk 2.50. t.osse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENT1EN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brievtc iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telei. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADLMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen HET RAPPORT-LYTTON. De souvereiniteit van China in Mantsjoerije erkend. Zal Japan uit den Volkenbond treden? Het rapport van de door den Volkenbond benoeme enquêtecommissie voor de Mant- sjoerijsche kwestie, naar den voorzitter Lyt- tonrapport genoemd, is gister tegelijkertijd gepubliceerd door het Volkenboridssecretari- aat te Nanking en te Tokio. Het rapport dat is opgesteld is vóór Japan. Mantsjoerije heeft erkend, beslaat 160 pagina's eh is in tien hoofdstukken verdeeld. Te beginnen met het negende hoofdstuk bevat het de algemeene principes en aanbe velingen voor de regeling van de Mantsjoe- rijsche kwestie en wel 1. Japan en China hebben getracht gelijke behandeling van den Volkenbond te eischen. Een oplossing, welke slechts ten deele voor- deelig zou zijn, zou niet de zaak des vredes dienen. 2. Bij het herstel van den vrede tusschen de beide landen moet rekening worden gehouden met de belangen van de Sovjet-Unie. 3. Iedere oplossing moet in overeenstem ming zijn met de bepalingen van het Volken bondsstatuut, het Kellogg-pact en het Negen- mogendhedenverdrag van Washington. 4. De rechten en belangen van Japan in Mantsjoerije zijn niet onloochenbare feiten. Een oplossing welke deze belangen negeert, is niet bevredigend. 5. Een nieuwe interpretatie der rechten, be langen en wederzijdsche verantwoordelijk heid der beide landen in Mantsjoerije is wen- schelijk langs den weg van wederzijdsche oveceenstemming. 6. Er moeten bepalingen worden gemaakt voor een directe regeling van geschilpunten van mindere beteekenis. 7. De regeering van Mantsjoerije moet ge wijzigd worden op een wijze, welke in over eenstemming is met de souvereiniteit en de constitutioneele onschendbaarheid van China, waarbij vergaande autonomische maatrege len moeten worden genomen welke rekening houden met de plaatselijke omstandigheden en den bizonderen toestand der drie provin cies. 8 De binnenlandsche orde moet gehand haafd worden door plaatselijke politietroepen. De veiligheid tegen een buitenlandschen aan val moet berusten op een terugtrekken van alle troepen, met uitzondering van de politie troepen, zoomede op een besluit van een niet- aarivalspact tusschen de betrokken staten. 9. Het is gewenscht dat een nieuw handels verdrag wordt gesloten tusschen Japan en China. 10. De handhaving van den vrede in het Verre Oosten is een kwestie van internationaal 'belang en vereischt een tijdelijk internationale samenwerking voor het herstel van China. Het laatste, tiende hoofdstuk, bevat de vol gende practische voorstellen aan den Volken bondsraad, ten einde te kunnen geraken tot een definitieve oplossing van het geschil De olkenbondsraad noodigt de Japansche en Chineesche regeering uit te onderhandelen op de basis van de aanbevelingen der com missie. Voor het geval deze uitnoodiging wordt aangenomen, moet zoo spoedig mogelijk een consultatieve conferentie worden bijeenge roepen, ten einde een bizonder regiem voor het bestuur der drie Oostelijke provincies in het leven te roepen. Deze conferentie zal be staan uit vertegenwoordigers van de Japan sche en Chineesche regeering en twee dele gaties der vertegenwoordigers van de bevol king. De Volkenbondsraad beslist bij eventuëele geschillen Buiten deze conferentie onderhan delen de Chineesche en Japansche regeering direct met elkander. De commissie stelt ver volgens voor het resultaat van al deze onder handelingen in vier verschillende overeen komsten vast te leggen: 1. Een verklaring van de Chineesche re geering betreffende de instelling van een speciaal bestuur voor de drie Oostelijke pro vincies op grond van de voorstellen der con ferentie 2. Een JapanschChineesch verdrag in zake de belangen van Japan; 3. Een JapanschChineesch verdrag in zake wederzijdsche hulpmaatregelen, non agressie, en arbitrage; 4. Een Japansch—Chineesch handelsver drag. Voor de bijeenkomst van de consultatieve conferentie moeten de groote lijnen betreffen de deze kwesties voorwerp zijn van een over eenkomst tusschen de beide regeeringen met medewerking van den Volkenbondsraad. De commissie-Lytton besluit haar uitgebreid rapport aan den Volkenbondsraad met de verklaring dat het essentiëele doel thans moet zijn het directe begin van onderhandelingen tot herstel van het vertrouwen. Het rapport-Lytton wordt uitvoerig bestu deerd door de bevoegde instanties der raads leden. Algemeen is men het er over eens, dat het rapport nadrukkelijk de souvereiniteit van China in Mantsjoerije erkent en slechts on derhandelingen voorstelt tusschen Japan en China inzake de schepping van een vérgaan de autonomie der drie Ooste;ijke provincies. Het rapport-Lytton staat voorts in scherpe tegenstelling tot de Japansche opvatting dat de scheiding van Mantsjoerije en China vrij willig was, aangezien nadrukkelijk wordt vastgesteld dat de Chineesche bevolking in Mantsjoerije tegen de Mantsjoerijsche regee ring is. Evenzoo wordt de motiveering van het Ja pansche optreden in Mantsjoerije de bestrij ding van het bendewezen van allen grond ontbloot geacht. Het rapport is in zooverre reeds door de feiten achterhaald, dat de Japansche regee ring kort na de onderteekening van het Lyt- tonrapport Mantsoefije als souvereinen staat heeft erkend en daarmede den Voikenbénd, de belanghebbende, groote mogendheden en China voor een fait accompli heeft gesteld Naar de meening van vooraanstaande Vol kenbondskringen zal de goedkeuring van het Lyttonrapport door den Volkenbondsraad on verwijld leiden tot het uittreden van Japan uit den Volkenbond. In Engelsche en Fran- sche kringen streeft men er evenwel naar dit uittreden met alle middelen tegen te gaan. Men neemt derhalve aan dat de onmiddellijk belanghebbende groote mogendheden: Enge land, Frankrijk en Italië, evenals de Ver. Staten diplomatieke stappen zullen onderne men ten einde met de Japansche en Chinee sche regeering tc komen tot een modus viven- di, welke thans slecht' zou kunnen worden gevonden op de basis van Mantsjoekwo. DE VOLKENBOND. De verkiezing van den secre taris-generaal. In welingelichte kringen te Geneve wordt deindruk sterker dat in de laatste dagen tus schen de vertegenwoordigers van Engeland, Frankrijk en Italië overeenstemming is be reikt betreffende de wijziging in de politieke leiding van het Volkenbondssecretariaat. Vol gens deze plannen zou de tegenwoordige Plaatsvervangende secretaris-generaal, de ranschman Avenol, secretaris-generaal wor den. Italië zou dan de functie van plaatsver vangend secretaris-generaal verkrijgen en de leiding van de financieele en economische af- deeling van het secretariaat, waarvoor de Duitsche regeering tot nu een bizonder inte resse heeft getoond. Van Duitsche zijde wordt er op gewezen dat niet in het minst schijnt te woraen rekening gehouden met den voorge stelde grondregel, dat in de toekomst iedere mogendheid slechts één belangrijken post in het secretariaat zal bezetten. Engeland en Frankrijk denken er niet in het minst aan af te zien van de vele belangrijke functies die zij hebben. Er wordt van Duit sche zijde met nadruk op gewezen dat de verkiezing van een secretaris-generaal een stemmigheid vereischt en derhalve alleen met goedvinden van Duitschland kan plaats heb ben. De Duitsche regeering zal echter onder geen voorwaarden toestemmen in een oplos sing die niet in overeenstemming is met Duitschlands positie als Europeesche groote mogendheid. Van Duitsche zijde wordt er tenslotte op gewezen dat deelneming in financieele lasten in het vervolg in groote mate ervan afhanke lijk moet worden gemaakt, dat Duitschland niet langer als een mogendheid van den tweeden rang wordt behandeld. Besprekingen in de Europee sche Studiecommissie. In de Europeesche Studiecommissie hebben Zaterdagmiddag ampele besprekingen plaats gehad onder voorzitterschap van Herriot over ae uitvoering van de financieele en economi sche besluiten der conferentie te Stresa. Haast alle sprekers onderstreepten het be lang van de daar genomen besluiten voor de komende Economische Wereldconferentie. De Engelsche staatssecretaris Eden maak te een reserve voor de Engelsche regeering ten aanzien van alle voorstellen, die finan cieele garanties of verplichtingen met zich meebrengen. De volkscommissaris Litwinof bracht het voorstel tot het sluiten van een economisch- non-agressie pact tusschen de staten in her innering dat reeds geruimen tijd geleden door de sovjet-regeering is gedaan. De Duitsche gedelegeerde Von Rosenberg begroette de samenwerking van de verschil lende staten te Stresa als een inleiding tot de verwezenlijking van de maatregelen die op de Economische Wereldconferentie zullen wor den voorgesteld. De Duitsche regeering is be reid, met alle krachten aan dit werk haar steun te verkenen. De Duitsche regeering ziet het sluiten van bilaterale verdragen als het beste middel ter opheffing van den nood in de landbouw, maar betreurt het buitenge woon dat het op het oogenblik door de nood toestand niet in staat is dergelijke verdragen te sluiten. Zitting van de Europeesche Studiecommissie gesloten. De Europeesche Studiecommissie heeft Za terdagavond na besprekingen, die verschei dene uren duurden, haar bijeenkomst geslo ten tot December met het aannemen van een resolutie betreffende de verdere behandeling van de besluiten der conferentie te Stresa. De verkiezingen voor den Vol kenbondsraad. De voorzitter van de Volkenbondsvergade ring Politis heeft de Assemblée voor heden bijeengeroepen voor de nieuwe verkiezingen van leden van den Raad. In overeenstemming met de bepalingen treden dit jaar Polen, Joegoslavië en Peru af. De Poolsche regee ring heeft zich echter weder candidaat ge steld. In verband daarmede moet een stem ming plaats hebben over de herkiezing van Polen waarvoor een meerderheid van twee derden noodig is. De verkiezing van Polen wordt algemeen als verzekerd beschouwd. Verder bestaat het plan in de plaats van Joegoslavië Tsjecho- slowakije te verkiezen. 6 van de Verordening tegen politieke exces sen van 14 Juni 1932. POLITIEKE GEBEURTENISSEN IN DUITSCHLAND. Verkiezingsoproep van de Duit sche Volkspartij. De partijleiding van de Duitsche Volks partij heeft in verband met de nieuwe ver kiezingen een oproep tot de kiezers gericht, waarin onder meer wordt gezegd: „Duit sche kiezers en kiezeressen! Gij zijt het moe de, langer van de eene opwinding in de an dere te worden gebracht, te worden verleid tot verwachtingen en dan steeds weer te wor den teleurgesteld. Gij wilt de mannen, die het vertrouwen van van Hindenburg hebben, eindelijk eens gelegenheid tot arbeid geven Ook wij, leden van de Duitsche Volkspartij hebben hoop op verbetering. Daarom eischen wij: geeft den mannen van de regeering eens de kans, hun werk te verrichten. Ver woest de laatste hoop op rust en orde niet door de macht van die partijen, die alleen te zamen kunnen vernielen, maar nooit tezamen kunnen werken. Niet Bruening, Hitier, Breit- scheid of Thaelmann,'waar alleen Hinden burg! De Duitsche Volkspartij is de eenige partij, die onder alle politieke lotgevallen Hindenburg is trouw gebleven. Strijdt met Hindenburg voor een nationaal Duitsch land. Het proces tegen de communis ten uit Charlottenburg. In het proces tegen de communisten uit Charlottenburg, die worden beschuldigd van den overval in den Röntenstrasse aldaar werd Zaterdag aan den comm. verdedi ger Litten gevraagd of hij communistische getuigen had beïnvloed. Hij ontkende dit. De nationaal-socialistische advocaten stelden voor Litten onder eede te stellen, waartoe door de speciale rechtbank werd besloten. Litten is verder als verdediger der aange klaagde communisten toegelaten. Een nationaal-socialistische rijks- jeugddag. Sedert Zaterdag staat Potsdam in het tee- ken van den eersten nationaal-socialistischen rijksjeugddag. Onophoudelijk komen met ex tra-treinen en autobussen deelnemers uit het geheele land aan. De meesten van hen zijn ondergebracht in barakken die plaats bieden aan 45.000 deelnemers. De jeugdleider der N. S. D. A. P. Baldur Von Schirach heeft aan vertegenwoordigers van de pers medegedeeld dat deze jeugdbij eenkomst niets te maken heeft met partijpoli tiek en verkiezingsagitatie. Op de bijeenkomst op den eersten dag van den rijksjeugddag heeft Adolf Hitier een rede gehouden, waarin hij o.a. zeide: „De tijd was vroeger voor de jeugd mis schien in zooverre rijker, dat het leven meer bood, maar armer wellicht in zooverre dat die jeugd niet reeds in haar vroege jaren in leidde in het leven van het eigen volk. De nood en de ellende die heden heerschen zijn ontstaan doordat het Duitsche volk niet zijn eenheid heeft bewaard. Als wij nu spreken van pogingen om den Duitschen nood te leni gen dan weten wij, dat zij moeten uitgaan van het volk zelf dat moet leeren zich als volk te verzoenen en als volk te handelen. Dat is de groote taak die onze beweging zich heeft gesteld. Een dergelijke strijd kan niet vroeg genoeg beginnen. Een dergelijke opvoe ding moet jong een aanvang nemen. Laat anderen lachen over onze jeugd, gij zijt Duitschlands' toekomst. Buig nooit het hoofd voor onrecht. Verlaat Uw volk nooit en blijf het trouw vooral wanneer het in den hoog- sten nood en in het grootste gevaar verkeert. Wij gelooven, op den rechten weg te zijn en voelen ons in dit geloof gesterkt op dezen Rijks-jeugddag onder het hakenkruis. Op Uw ouden dag zult gij in de herinnering eenmaal het loon ontvangen dat thans niemand U kan geven". Hitier beëindigde onder grooten bijval zijn rede met den uitroep: „Duitschland ont waak". De „Rote Fahne" opnieuw ver boden. De „Rote Fahne", die na voor drie weken verboden te zijn, Zaterdag voor het eerst weer is verschenen, is door den politiepresi- dent opnieuw verboden vanaf 2 October tot en met 15 October op grond van paragraaf HINDENBURG 85 JAAR. De viering van den dag. Gister heeft rijkspresident von Hin denburg zijn 85sten verjaardag gevierd. Van alle openbare gebouwen, ambassa des en legaties, warenhuizen en talrijke particuliere huizen te Berlijn was de vlag uitgestoken. Reeds in de vroege ochtenduren heerschte in de straten en op de pleinen van de binnenstad, in het bizonder in de Wilhelmstrasse een ongewone drukte. Boven het paleis van den rijkskanselier, waar rijkspresident von Hindenburg tijdens de verbouwing van het paleis van den rijkspresident zijn intrek heeft genomen, waait de standaard van den rijkspresident. Talrijke telegrammen en schriftelijke gelukwenschen van hoofden van vreemden mogendheden, van lands- regeeringen, van den president van den Rijksdag en van den president van den Pruisischen Landdag, autoriteiten in binnen- en buitenland zijn ontvangen. Van een officieel e receptie is op na drukkelijk verlangen van den rijkspre sident afgezien. Von Hindenburg heeft slechts persoonlijk de gelukwenschen in ontvangst genomen van de rijksregee- ring, den rijkskanselier en later van den rijksweerminister en de chefs van leger en vloot. Ook staatssecretaris Dr. Meiss- ner heeft den rijkspresident gelukwen schen overgebracht. In de ochtenduren heeft de rijkspresi dent den kerkdienst in de oude garni zoenskerk bijgewoond. Op den terugweg heeft de rijkspresident bij het monument Unter den Linden in tegenwoordigheid van den rijksweerminister en de chefs van leger en vloot persoonlijk een krans neergelegd. Om 11 uur 40 werden de vaandels van de vroegere regimenten van von Hin denburg overgebracht. De rijkspffesi- dent inspecteerde de eerewacht die zich voor het oude rijkskanselierspaleis had opgesteld. In familiekring heeft de grijze rijks president het verdere deel van den dag doorgebracht. In de garnizoenssteden van het Duit sche rijk werd de geboortedag van von Hindenburg feestelijk gevierd. Te Dresden vond een taptoe plaats, terwijl te Schneidemuhl een groote meeting plaats vond, welke in het tee- ken stond van de politiek ten aanzien van het Oosten van het land. Te Berlijn organiseerde de Stahlhelm in samenwerking met de Kyffhauser- bond een plechtige godsdienstoefening, waar ds. Doering voorging. Hij ver maande zijn toehoorders, evenals von Hindenburg, zijn geheele leven in dienst van het vaderland te stellen. Per radio werd door vele Duitsche zenders het Hindenburgfeest uitgezon den, hetwelk de Duitsche vereeniging te Philadelphia organiseerde ter gelegen heid van den 85sten verjaardag van von Hindenburg. Een zesparig meisje zou uit naam van de 10.000 Duitsch-Ameri- kaansche kinderen van Philadelphia „Oom Hindenburg" feliciteeren, doch voor een dergelijke bijeenkomst werd het kind verlegen, waardoor slechts een paar verlegen woordjes over haar lippen kwamen. De omroeper sprak daarop maar voor haar de gelukwenschen uit. Von Papen over den jubilaris. In de „Heiftiatdienst" publiceert rijks kanselier Von Papen ter gelegenheid van de 85ste verjaardag van Von Hin denburg een artikel gewijd aan den rijkspresident. De rijkskanselier stelt al lereerst vast dat de Duitschers tot nog toe er niet in geslaagd zijn een vaste vorm voor de rijksmacht te vinden. De uitbouw van het rijk is nog altijd een taak die op vervulling wacht. De sterk ste fundamenten der eenheid zijn man nen die in hun karakter de elementen van het Duitsche volkskarakter vertoo- nen wier wil het Duitsche volk samen houdt. De verschillende partijen hebben aan het presidentschap van Von Hindenburg verwachtingen van onderscheiden aard vastgeknoopt en zij alle hebben een ge lijke teleurstelling ondergaan. Niets kon weliicht met meer nadruk de volkomen zelfstandige positie van den rijkspresi dent bewijzen, als deze afwijzing van eenzijdige bijzondere wenschen en be langen. Ilomende tot de politieke gebeurtenis sen der laatste maanden, schrijft Von Papen: In dezen zomer heeft Von Hin denburg vast besloten het stuur omge gooid. Sedert 13 Augustus is het duide lijk geworden, dat zijn besluit een stap in de richting van een nieuwen vorm van staatsbestuur beteekent. Ten on rechte heeft men gedacht dat deze weg hem van.het volk verwijderde. Hij leid de terug naar de vormen van een vroe gere politieke orde. Daarover kan op het oogenblik nog niemand oordeelen Een rijkspresident die in de moeilijkste tij den de verantwoordelijkheid overnam, zooals Von Hindenburg deed in een tijd' dat de partijen geen vastberadenheid tot handelen vonden, heeft moreel en grondwettelijk het recht van den Rijks dag het handhaven van zijn kunnen en van de partijen het handhaven van hun eenheid en van hun goede wil te eischen. De buitenlandsche pers over Von Hindenburg. De Oostenrijksche pers gaf talrijke ar tikelen ten beste, welke gewijd waren aan den 85sten geboortedag van rijks president von Hindenburg. De Londenscho Zondagsbladen bren gen eveneens uitvoerige artikelen over den geboortedag van von Hindenburg, waarbij speciaal op de parade voor von Hindenburg gewezen wordt. Ook de Italiaansche bladen publicee- ren sympathieke artikelen over den ge- neraal-veldmaarschalk. De „Trimuna" schrijft o.m., dat de geschiedenis zal uit wijzen of von Hindenburg bij het uit sluiten van Hitier van de macht dezelf de kracht zal hebben getoond als op het slachtveld van Tannenberg. Het is nog te vroeg om over von Hindenburg's capaciteiten als staatsman te oordeelen. Ook de Stockholmsche bladen en de pers vaai Kopenhagen brengen uitvoe rige artikelen over den geboórtedag van den grijzen staatsman. Berlingke Tidende en Politieke pu- bliceeren zelfs zeer uitvoerige artikelen, verlucht met verschillende foto's. DE VERKEERSSTAKING TE HAMBURG. Aan de verkeersstaking te Hamburg wordt door meer dan 8000 man deelge nomen. De politie heeft toegestaan, dat alle auto's voor personenvervoer wor den gebezigd, ook de vrachtauto's De ta rieven voor dit noodverkeer zullen ir de practijk hun regeling vinden. Door de verkeersstaking leed het café bezoek merkbaar. Reserve verkeersmid delen waren gister maar weinig in ge bruik. Zaterdagavond hield het georga niseerde personeel, werkzaam bij den luchtspoorweg en de electrische tram een vergadering, waarin besloten werd tot Maandag een afwachtende houding aan te nemen. Stakers poogden heden auto's van de Altona Transportmaatschappij om te gooien. Toen dit niet gelukte werden de bussen beschadigd, waarbij een vrouw ernstige verwondingen bekwam. In to taal werden 14 personen gearresteerd DE STAKING IN DE DUITSCHE ZEEVISSCHERIJ. Ook in de steden aan de beneden* Weser hebben de bemanningen van de stoomvisschersschepen gehoor gegeven aan den stakingsoproep. Zaterdag kon den in Geestemünde 2 schepen niet uit varen. De bond voor de Duitsche zee- visscherij heeft in Bremerhafen de ar bitrage-commissie bijeengeroepen. Ook de bemanningen van de stoom visschersschepen te Altona en Cuxhafer hebben Zaterdag het werk neergelegd DE GELIJKGERECHTIGDHEIDS KWESTIE. Besprekingen te Genève inzake de gelijkgerechtigdheid. In Engelsche kringen te Genève verluidt, dat aan het eind van de week de besprekin gen inzake de gelijkgerechtigdheid zullen plaats vinden. Men neemt aan, dat Herriot voor deze besprekingen naar Genève zal ko men en dat ook de Duitsche minister van bui tenlandsche zaken zal terugkeeren. De Engelsche minister van buitenland sche zaken zou gisteravond te Genève aan komen. De indruk te Genève inzake Von Neurath's verklaringen. De verklaringen van den Duitschen minis ter van buitenlandsche zaken, hebben in lei dende Fransche kringen een groote ont stemming gewekt. Een Geneefsch blad deelt mede dat de verklaringen van Von Neurath het hoofdthema van het gesprek hebben ge vormd, afgezien van de ontvangst van den Poolschen minister van buitenlandsche za ken. In de verklaringen ziet men het ondub belzinnig naar voren brengen van den Duit schen eisch tot gelijkgerechtigdheid. Naar uit toonaangevende Fransche krin gen verluidt zou Herriot zich uiterst scherp hebben uitgelaten. In het bijzonder zou hij er op hebben gewezen dat de Duitsche re- feering een wederopleven van de geheime iplomatie met Frankrijk had gewenscht, ter wijl de Frans.he regeering heeft vastgehou den aan den stelregel van den Volkenbond: Openbaarheid van alle onderhandelingen. Directe besprekingen tusschen hem en Von Neurath te Genève zijn alleen mislukt door de houding van den Duitschen minister. Men

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1