DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Uit het Jkulemwt flaqetijAsch OjuecztiAt De verkiezingsstrijd in Duitschland. ^Buitenland ^Binnenland No. 249 Vrijdag 21 October 1932 134e Jaargang Dr. Luther over hei economische leven, dat hersteld moet worden en over de rust, die Duitschland noodig heeft. Nazi-vergaderingen. HET ONTWAPENINGSVRAAGSTUK. duitschland s boterinvoer. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. iranco d»- or het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C, KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. i Den Haag, 20 Oct. 1932. Bedrijfsraden. We hebben wel eens gekscherend hooren beweren, dat de tegenwoordige minister van Economische Zaken en Arbeid zijn leven zou besluiten als hoogleeraar aan een of andere hoogeschool ten einde onderwijs te geven in de economie of een ander aanverwant vak- Het was een grapje, we zijn overtuigd, dat aan Mr. Verschuur nog wel wat anders zai zijn beschoren dan een hoogleeraarsamt', maar we hebben hedenmiddag, terwijl wc aandachtig luisterden naar zijn beantwoor ding van vele sprekers in eersten termijn over zijn ontwerp tot de instelling van Be drijfsraden, toch weieens moeten denken aan het professoraal optreden van den spreker, ook bij andere gelegenheden. Minister Ver schuur maakt nooit veel aanteekeningen, ter wijl hij luistert naar de vertoog en van Ka merleden over een of ander ontwerp van zijn Departement. Maar dat hij niettemin geen woord mist bij de besprekingen en zeer goed weet te onthouden wat een of andere te genstander heeft gezegd, treft ons steeds, wanneer we hem weer gehoord hebben. Geen der hoofdpunten heeft hij dan ook bij zijn vlot gesproken antwoord ever het hoofd ge zien. Na eerst den heer Wijnkoop om zijn malle communistische fantasieën in een hoekje geduwd te hebben, heeft de spreker er met nadruk op gewezen, dat we hier te doen hebben met een ontwikkelingsproces Het is onjuist te meenen, dat de staat maar zooveel mogelijk moet ingrijpen om de zaken voor elkaar te krijgen. Elke wetgevende struc tuur moet een aanknoopingspunt, een grond slag vinden in de samenleving. Het is als een broedmachine, waar men een bepaalde temperatuur en den juisten vochtigheidsgraad moet handhaven. Wie zich daar niet aan houdt, de temperatuur op drijft, krijgt in plaats van gezonde kuikens gekookte eieren. We mogen niet lijdelijk af wachten bij maatschappelijke hervormingen doch ook de dingen niet forceeren; zoo is het b v. ook gebleken bij de Ziekteverzekering. Waar mogelijk roepe de staat nieuwe verhou dingen in het leven ten einde onderlinge sa menwerking te bevorderen. In dit verband wees de heer Verschuur op de goed werkende Arbeidsgeschillenwet, waaruit volgens hem zou gebleken zijn dat de vrede meer normaal is voor den mensch dan de strijd. De Minis ter zette uiteen, dat de critiek van den heer Kortenhorst op het verkenen van verorde nende bevoegdheid aan belangengemeen schappen zeer overdreven mag heeten. De staat en de maatschappij staan niet vijandig tegenover elkander, doch bij de constituee ring van organen moet de staat rekening houden met de realiteit en zulks doet ook het aanhangige wetsontwerp, dat zich volkomen aanpast aan de tegenwoordige ontwikke ling van het bedrijfsleven. De Minister ried de Kamer aan zich het hoofd niet te breken over de verordenende bevoegdheid van de in te stellen bedrijfsra den. Als de tijd daarvoor rijp is, zal zich de noodzakelijkheid van een aanvulling in dien geest wel doen gevoelen. Van de ontwikkeling der sociale verhoudingen zal daarbij veel af hangen. Laten we dus de toekomst afwach ten. Deze nieuwe poging der overheid op wet gevend gebied zal trouwens niet enkel nieu we mogelijkheden maar tevens nieüwe ver antwoordelijkheden scheppen. Wat we even wel vóór alles noodig hebben in ons bedrijfs leven is samenwerking en de minister hoopte, dat de Kamer daartoe zal willen bijdragen, o.a. door middel van dit ontwerp. Op deze ruim anderhalf uur durende rede, fs, od voorstel des Voorzitters, niet gerepli ceerd, waarna met de behandeling van de ar tikelen kon worden begonnen. Hard is men daarmede intusschen niet opgeschoten Na dat het eerste artikel, aanwijzende den minis ter, die met de uitvoering van de wet zal zijn belast, natuurlijk zwijgend was goedgekeurd, is des te langer gesproken bij het tweede ar tikel, waarbij in beginsel de instelling van bedrijfsraden wordt aanvaard. De heer Kortenhorst (r.-k.) had daartegenover een reeks van amendementen ingediend, strekkend om te komen tot de vor ming van Bedrijfsschappen, welke door de re geering bij verschillende bedrijven zouden worden erkend en met vrij ver gaande be voegdheden zouden worden bekleed. Het denkbeeld om de vertegenwoordigende licha men niet door de regeering te doen aanwij zen doch uit den boezem van belanghebben de kringen te doen opbloeien, waarbij de re geering zou kunnen volstaan met haar fiat er aan te geven, had ongetwijfeld wel veel aanlokkelijks en de woordvoerder der Libe ralen, de heer Dr. Vos, zei dat ook onom wonden. Doch de voorsteller had zijn denk beelden, van een juridisch standpunt uit De schouwd, zoo stuntelig geformuleerd, dat het minister Verschuur niet bijster veel moede kostte de volslagen onbruikbaarheid er van aan te toonen. De heer Kortenhorst heeft met mannenmoed gepoogd dezen krachtigen aan val af te weren, doch ten slotte heeft hij het toch maar verstandig geacht zijn gansche stel amendementen terug te nemen: op aan neming bestond toch niet de minste kans. De Kamer heeft daarop nog wat gepraat over een paar minder beteekenende amendemen ten, doch is ten slotte tot morgen uiteenge gaan. Dan komt het belangrijke amendement- Van den Bergh aan de orde, waarbij aan de Bedrijfsraden verordeningsbevoegdheid zal worden toegekend. De Minister wil daarvan evenwel niets weten en de meerderheid der Kamer vermoedelijk ook niet. In Duitschland is de verkiezingsstrijd weer in vollen gang. Overal worden groote mee tings gehouden, overal wordt reclame ge maakt voor de diverse partijen in den lande; kortom, Duitschland maakt zich voor de zoo- veelste keer gereed voor de Rijksdagverkie zingen! Op een vergadering van de nat. soc. Betriebstellen-organisatie van Groot-Berlijn voerde gisteravond Gregor Strasser het woord in het Sportpalast en hij besprak voor al het levensprobleem der Duitsche werk nemers. O.a. verklaarde Strasser, dat in de z.g. Betriebstellen de uitgangspunten gevon den worden voor allen, die van goeden wil zijn en die vrij van gedachten aan klassen strijd willen medewerker aan het brandende vraagstuk der werkverschaffing en van den wederopbouw van het bedrijfsleven. In Buende in Westfalen verdedigde Hu- genberg de regeering von Papen, die als eer ste met succes de werkloosheid bestrijdt en tracht in de defensiekwestie Duitschlands rechtsgelijkheid te bereiken. Het doel van dezen verkiezingsstrijd is er voor te zorgen, dat de zwartbruine meerderheid in den rijks dag, niet weer verschijnt. Op een groote vergadering van de cen trumpartij in Aken noemde dr. Bruening het fataal, dat de presidentieele regeering juist op dit oogenblik een prestige- en beloftepoli- tiek voert, die men vroeger op de rekening van het kwaadwillige Duitsche parlemen tarisme gezet had en waarmede in 1930 was gebroken. De regeering heeft ter wille van den landbouw de contingenteering met vele woorden verkondigd. Dat kan men echter, naar spr.'s meening slechts stapsgewijze en langzaam doorzetten. In een verkiezingsdemonstratie van de Beiersche Volkspartij in München verklaarde staatsraad Schaeffer, dat het bij de a.s. ver kiezingen in Duitschland ook om een nieu wen grondwet ging. Het gaat om de toe komstige positie van Beieren in het rijk. Be minnelijke staatsbezoeken in Beieren mogen niet verhelen, dat Beieren zich zijn positie in de a.s. verkiezingsstrijd uit eigen kracht zelf moet veroveren. Tijdens een parlementaire avond van de Duitsche Volkspartij in Hamburg voerde dr Dingeldey het woord over economische poli tiek. Hij zette uiteen, dat de Volkspartij van de regeering verwacht, dat zij alles zal doen om het Duitsche veredelingsproduct te be schermen tegen een overstrooming van vreemde waren, dat zij echter tevens alles vermijden zal, wat zou leiden tot een bemoei lijking van den Duitschen invoer, een ver sluiering van de Duitsche deviezenbalans. o In de Club voor Overzeesche Handel te Hamburg heeft de president van de Rijks bank, dr. Luther, Donderdag het woord ge voerd. Hij zeide o.m. dat hoe sterker de natie zich achter het regeeringsprogram plaatst, hoe grooter het succes zal zijn. Het economi sche leven heeft om te herstellen behoefte aan rust en nog een rust. De lage rentevoet, welke wij noodig hebben voor de consolidatie van onze industrie zal slechts tot resultaat leiden, indien de verlaging van het rentetype langs natuurlijken weg grooter aanbod van Japan verwerpt het ontwape ningsvoorstel van Hoover. Officieel wordt medegedeeld, dat het mi nisterie van buitenlandsche zaken en het mi nisterie van marine na gemeenschappelijke beraadslagingen hebben besloten het voorstei van president Hoover de maritieme bewape ning met een derde te verminderen onder alle omstandigheden van de hand te wijzen en wel in het belang van de Japansche lands verdediging. Overeenstemming van Duitsch land met Denemarken en Fin land. De besprekingen, welke te Berlijn zijn ge voerd tusschen Denemarken, Finland en Duitschland betreffende de regeling van den boterinvoer naar Duitschland hebben tot over eenstemming geleid. Duitschland zal in de toekomst den invoer van boter toelaten tot een totaal kwantum van geld ter wereldmarkt verschaft. De natuurlij ke wetten van t bedrijfsleven moeten weer vrij tot hun recht komen. De steeds krachtiger wortelende nationale wil houdt den wensch in zich allereerst economisch onafhankelijk van het buitenland te maken. Wij willen daarentegen niet ons economisch af zonde ren. dat kunnen en mogen wij niet. De ellen de, welke over Duitschland zou komen, zou te groot zijn. Zeldzaam is, dat zeer onlangs in de openbare meening de bewering is ver spreid, dat de Rijksbank onder invloed van het buitenland staat en geen instrument is van nationaal bedrijfsleven. Het geheele Duitsche Volk moet weten; dat sinds het voorjaar 1930 van een buitenlandschen in vloed op de Rijksbank geen sprake meer is. Het was een der lichtpunten van het Young-plan, aldus vervolgde Dr. Luther, dat iedere buitenlandsche medewerking aan de Rijksbank werd uitgeschakeld. De voor de regeering bestaande internationale verplich ting de essentieele \joorschriften van de Bank- wet niet te wijzigen, zal vervallen bij de rati ficatie van het Verdrag van Lausanne. Ik vertrouw er op, aldus Dr. Luther, dat indien de Duitsche wetgeving zal hebben te beslis sen over de kwestie der onafhankelijkheid van de Duitsche Rijksbank, zij den weg zal be gaan van de volumen verzekering van de valuta en derhalve Van de onafhankelijkheid van het Duitsche valuta-instituut van de poli tiek, ook in de toekomst. Wat de door de contingenteering gescha- gen toestand betreft, verklaarde Dr. Luther, dat stefeds met alle duidelijkheid moet worden uitsgesproken, dat de geheele toestand is teweeggebracht ten gevolge van de handels politieke maatregelen van het buitenland Dat onlangs het feit van een schrijven der Rijksbank aan de Rijksregeering in verband met de huidige contingenteeringsbesprekin- gen ter kennis van de openbare meening is gekomen, heeft principieel niets te maken met de principieele houding ten opzichte van de kwestie der contingenteering of autarkie. Onze industrie-arbeiders werken aan de vervaardiging van kwaliteitswaren, waarvoor het buitenland emplooi heeft. Deze behoeften van het buitenland te bevredigen, is een na tionale weg, om het Duitsche Volk in het leven te houden, zijn levenspeil te verbeteren en zijn economischen welstand langzamer hand weer op te bouwen. De vermindering van den exporthandel moet noodzakelijk een groot aantal ondernemingen stilleggen. Indien industrie-arbeiders te werk worden gesteld omdat nieuwe orders door het buiten land zijn geplaatst, dan koopen dezen ook weer meer inlandsche levensmiddelen en zulks zal zeer zeker zijn uitwerking hebben op de kringen der landbouwers. Het omge keerde doet zich voor, indien arbeiders wor den ontslagen. Spreekt men van de groote hindernissen welke de wederontplooiïng van een vrij ruil verkeer tusschen de nationale industrieeën in den weg staan, dan worden in de eerste plaats de bevroren buitenlandsche credieten genoemd. Ten slotte behandelde dr. Luther de credietverleening en de conversie van groote leeningen, om er ten slotte op te wijien dat hij juist 'n rijkshervorming van belang acht voor de economische toekomst van het Rijk. Tijdens de debatten is het herhaaldelijk tot incidenten gekomen. De burgemeester van Weenen, Seitz, verklaarde, dat indien men zich op het standpunt van het geweld stelt ook de arbeiders geweld zullen gebruiken en hun rechten zullen verdedigen. Het rumoer bereikte zijn hoogtepunt toen Seitz van ge weld en burgeroorlog sprak. Toen Seitz per soonlijke opmerkingen maakte tegen den bondskanselier verlieten de bondskanselier, de ministers en de regeeringsmeerderheid de zaal. De zitting werd verdaagd tot heden. Heden zal een motie van wantrouwen tegen de regeering worden ingediend door de Groot-Duitschers. 55.000 ton per kalenderjaar. Dit contingent zal worden verdeeld over de daarvoor in aanmer king komende landen, in verhouding tot het aandeel dat zij in de jaren 1929/'31 gemiddeld in den Duitschen boterinvoer hebben gehad Het ligt in het voornemen de regeling met in gang van 15 November a.s. van kracht te doen worden. ARRESTATIEBEVEL TEGEN TORSTER KREUGER. Tegen den vroegeren consul-generaal van Polen in Zweden, Torster Kreuger, is een bevel tot in hechtenisneming uitgevaardigc wegens een frauduleus bankroet. Kreuger is overgebracht naar de gevangenis. INCIDENTEN IN DEN OOSTENRIJKSCHEN NAT10NALEN RAAD. In den Oostenrijkschen Nationalen Raad is gister door den minister van financiën de ontwerp-begrooting ingediend, welke aan uit gaven een bedrag van 1324, 1 millioen schel lingen aanwijst, d.i. 28.6 millioen schellin gen meer dan verleden jaar. De ontvangsten worden geraamd op 1324,3 millioer- DE KABINETSCRISIS IN BELGIE. De Broqueville, die door koning Albert met de samenstelling van een nieuw kabinet is belast, heeft gistermiddag met verschillen de politici beraadslaagd. Tot hen behooren Renkin, Jaspar en Devèze. Aan de persvertegenwoordigers heeft De Broqueville verklaard, dat hij heden zijn on derhandelingen zal voortzetten en gister tegen den avond aan de koning verslag zou uitbrengen over zijn bevindingen. Om het vertrouwen van het land terug te winnen, dient zoo spoedig mogelijk een oplossing te worden gevonden. De Broqueville heeft zich niet willen uitlaten met welke liberalen hij behalve Devèze in onderhandeling zal treden Nog geen nieuwe regeering. Gisteravond hebben de Vlaamsche Katho lieken geweigerd deel te nemen aan een kabi netsformatie door de Broqueville. Onder deze omstandigheden verwacht men, dat de Bro queville zijn opdracht tot het formeeren van ean kabinet zal moeten teruggeven. S.A.-MAN GEDOOD NA POLITIEKE VECHTPARTIJ. Een nationaal socialist, die onlangs te Hamburg na een vechtpartij met commu nisten ernstig gewond in het ziekenhuis werd opgenomen, is thans overleden. MORFINE AANGEHAALD. Aan boord van „Stuttgart". Amerikaansche douane-ambtenaren heb ben Donderdag in de machinekamer van het Lloyd-stoomschip „Stuttgart" -tien doozen, elk inhoudende 8 ons morfine, in geslag ge nomen. Een uitgebreid onderzoek wordt in gesteld. TAIFOEN BOVEN ANNAM. Volgens een bericht uit Hanoi is de kust vatf Annam door een taifoen geteisterd. Er werd groote schade aangericht. Eenige per sonen zijn om het leven gekomen. Verschei dene dorpen zijn volkomen verwoest. Een groot aantal politiekazernes is ernstig be schadigd. Het telefoon- en telegraafverkeer is onderbroken. ERNSTIG INSTORTINGSONGELUK TE ST. MARGRETHEN. Negen dooden. Gistermiddag heeft te St. Margrethen (grensstation aan OostenrijkschZwitser sche grens) een ernstig instortingsongeluk plaats gehad. In een pakhuis was een groote hoeveelheid voeder opgeslagen. Ten gevolge van overbelasting bezweek onverwacht de vloer. Een groot aantal arbeiders werd on der het puin bedolven. Tot nu toe zijn reeds negen dooden -geborgen. Het aantal gewon den is zeer groot. Tot nu toe 11 dooden en veertig gewonden te St. Margrethen. Het aantal dooden bij het instortingsonge luk te St. Margrethen bedraagt thans 11 De slachtoffers zijn bijna allen vrouwen Onder het puin zouden, naar verluidt, nog twee of drie menschen bedolven liggen. On geveer 40 personen zijn gewond, van wie enkelen zwaar. De graanzolder is ingestort. Op de eerste verdieping waren ongeveer 80 arbeidsters werkzaam. Hiervan zijn ongeveer 50 door het vallend puin bedolven. DE TOESTAND IN HET VERRE OOSTEN. Eischt Mantsjoerije de Mongool sche provincie Jehol op? De Japansche gezant in China, Ariosji deed tijdens een onderhoud met vertegen woordigers van de pers de opzienbarende verklaring, dat de Mongoolsche provincie Jehol tot den Mantsjoerijschen staat behoo ren moet en moet worden afgescheiden van de Chineesche republiek. Overigens verklaar de hij, dat Japan en China zich op weg naar overeenstemming bevinden. Deze verklaring heeft in Nanking groote verontwaardiging gewekt. Mantsjoerijsche paspoorten Uit Sjanghai wordt gemeld, dat de Nan- kingregeering besloten heeft de door den Mantsjoerijschen staat uitgegeven paspoor ten niet te erkennen en aan alle Chineesche consuls in den vreemde opdracht heeft ge geven te weigeren deze paspoorten van een visum te voorzien. WIJZIGING TARIEVEN GERECHTS- KOSTEN. Ingediend is een wetsontwerp houdende wij. ziging van de tarieven van gerechtskosten ip strafzaken, waarvan de gewone rechter kennis neemt. Wat betreft een psychiatrisch of neurologisch onderzoek van verdachten of andere personen wordt in het wetsontwerp bepaald, dat daarvan een 'vergoeding zal worden uitbetaald van ten hoogste 20 indien niet meer dan drie bezoe ken aan te onderzoeken personen zijn afgelegd en van ten hoogste 40 bijaldien het onder- zoek meer dan drie bezoeken van de te onder zoeken personen vorderde. Voorts zal geen belooning worden toegekend aan de geneeskundigen in bezoldigden over heidsdienst, indien of voorzoover de verrichtin gen in diensttijd zijn gedaan. BEZUINIGING BIJ DE UNIVERSITEIT TE GRONINGEN, en In verband met de bezuinigingen die bij de universitaire onderwijs te Groningen zullen moeten worden betracht, zal het hoog- leeraarsambt in de geologie worden opge heven, terwijl voorts achttien verschillende lagere functies bij de verschillende universi taire instellingen als administrateur, as sistent, bediende, technicus enz. zullen ver vallen. BRAND. Te Wildervank twee huizen afgebrand. Gistermiddag omstreeks drie uur is een felle brand uitgebroken in de boerenbehui- zing van R. Nieboer te Boven-Wildervank (Gr.) Door den krachtigen Zuidwestenwind stond spoedig de geheele boerderij in lichter laaie en brandde tot den grond toe af. De oorzaak moet gezocht wordeiun het over-.-, koken van een kookpot. Op het oogenblik, dat de brand uitbrak, was niemand thuis. Aan gewakkerd door den krachtigen wind, sloeg het vuur over naar den naastgelegen manu facturenwinkel van den heer A. Wagenaar, waar het vuur gretig voedsel vond in het daar aanwezige brandbare materiaal, zooals kapok enz. Ook dit huis brandde totaal af. De schade van beide perceelen wordt door verzekering gedekt. SMOKKELARIJ VAN MARGARINE. In Brabantsche grensdorpen. Groot prijsverschil. Na de groote invoeren van Belgisch brood in de Brabantsche grensdorpen, is thans de voor de winkeliers dier dorpen nadeelige in voer van Belgische margarine gekomen, zoo meldt „De Tijd". Door de sterke prijsstijging van de margarine in Nederland is een zeer sterk prijsverschil ontstaan tusschen het Ne- derlandsche en Belgische product. Terwijl de eerste met ongeveer een gulden per K G. moet worden betaald, doet de Belgische niet eens de helft daarvan. Onder deze omstandigheden is in den smokkelhandel het artikel margarine ont staan. Massa's kilogrammen Belgische mar garine vinden in de Zuidelijke grensdorpen thans hun weg naar Nederlandsche magen. In vele grensdorpen van het Brabantsche land begint de toestand geleidelijk aan tra gisch te worden voor den dorpsbakker, die doorgaans ook dorpskruidenier is. LOONCONFLICT TE DOETINCHEM. In verband met het niet aanvaarden van de door de directie der emaille-fabriek Beccon te Doetinchem voorgestelde loonsverlaging van 10 pCt-, is de directie begonnen met het ont slaan van alle personeel, dat maar eenigszins gemist kan worden. INBRAAK IN EEN GEMEENTEHUIS In den nacht van Woensdag op Donder dag hebben inbrekers zich toegang verschaft tot het gemeentehuis van Heteren. De inbre kers hebben' op hun gemak het geheele ge bouw doprzjeht.en van de bureaux en schrijf tafels de laden opengebroken. Ook een stalen kast -was gewelddadig geopend. Een bedrag van ongeveer twee gulden aan klein geld wordt vermist. Toen de inbraak Donderdag morgen werd ontdekt, bleek een ware ver woesting aangericht te zijn. Alle bescheiden waren uit kasten en laden gehaald en door de lokalen verspreid. Bij het onderzoek, dat on der leiding van den burgemeester, den heer Knoppers, werd ingesteld, werden vinger afdrukken gevonden. KORTE BERICHTEN. De ver. Ceptraal Israëlitisch Krankzin nigengesticht, die de stichting „Het Apel- doornsche Bosch" exploiteert, heeft bij be schikking van den heer A. Presser te Am sterdam overleden, een legaat \an 10.000 ontvangen. De Ned. cbr. reisvereeniging zal haar tienjarig bestaan herdenken op Zaterdag 22 October in Krasaapolsky te Amsterdam.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1