Alkmaarsche Courant.
ëpsssa
£cutd= en Jjün&ouiv
3Uxk Sxhool
SMien! ito toi üertinstt
WOENSDAG 9 NOVEMBER
Amerikaansche notities
ViWBar nfnï" Staf-f New-Y°rk, Colonel
Uit onze Staatsmachine
OVER STAATSBEGROOTINGEN.
feit, dat de eerste Staatsbegrooting (na
.58iiwenland
tfo. 265 1932
(Van onzen eigen correspondent).
Iets over Amerikaansche politiek.
Amerikaansche politiek is een heel andere
bezigheid dan die wij kennen, en om niet al
te veel plaatsruimte te vergen, zal ik alleen
maar de groote trekken en de uiterlijke bij
komstigheden wat nader belichten. Wij zitten
er anders dezer dagen midden in! De kranten
staan er vol van, de radio toetert minstens
éénmaal per uur per station propaganda de
huiskamer in, en waarover gaan de gesprek
ken anders dan over het zakenleven en de
politiek? De politiek in de Vereenigde Staten
is in zooverre eenvoudig, dat het hoofdzake
lijk tusschen twee partijen, de republikeinen
en de democraten, gaat. Of die twee partijen
nu veel of weinig van elkaar verschillen,
0ioge hier verder buiten beschouwing blijven,
naaat ik de republikeinen op dezelfde hoogte
als de conservatieven en de democraten als
de liberalen heb gesteld. In den loop der
laatste jaren zijn er een paar kleine partijen
en partijtjes bijgekomen, maar hun aanhang
is bij elkaar niet groot genoeg om één der
beide leidende partijen schade te kunnen aan
doen. Daar hebben we in de eerste plaats da
socialisten onder leiding van Norman Tho
mas, een uiterst bekwaam en eerlijk man, die
misschien wel een paar millioen stemmen
krijgen zal dit jaar, omdat de jongste genera
tie van kiezers die voor het eerst kiezen
volgens de onderzoekingen van de Literary
Digest in onverwachte sterkte voor hem zijn.
Verder zijn er de communisten onder Fos-
ter die in den achteruitgang schijnen; de
Farmer-Laborites, de Bonus-partij ónder een
geestelijke, Father Cox, en de ultra-droge
partij onder Upshaw, die van geen tegemoet
koming in het drankvraagstuk weten wil.
Van deze vier partijtjes is er al één gesneefd,
„1 die van Cox, die zijn volgelingen aange
raden heeft hun stem op Roosevelt uit te
brengen. Maar zelfs voor de socialisten zal
het mooi zijn, wanneer hun totale aantal
stemmen tusschen de één en twee procent zal
bedragen. Wij kunnen hen dus gevoegelijk
overslaan en ons bepalen tot de beide groote
standaarddragers, al zal bij volgende ver
kiezingen in 1936 en 1940 de socialistische
factor van grooter beteekenis worden. Het
eigenaardige van de laatste is, dat, behalve
van het opkomende geslacht, de grootste
steun komt van de intellectuëele wereld: veel
auteurs, professoren aa»' hoogescholen, be
kende vaste medewerkers aan tijdschriften be-
hooren er toe.
De heele campagne oor deze aanstaande
verkiezing doet mij sterk denken aan het hef
tige conflict tusschen de beide hoofdredacteu
ren in Eatanswill, var wie de eene de bruine
en de andere de blauwe partij voorstond en
die elkaar, tot detriment van Samuel Pick-
wick, Esq., te lijf gingen met pook en reis-
fasch. Was Sam Weller niet tusschenbeide
gekomen met een leegen zak, dan was het on
getwijfeld slecht voor zijn heer afgeloopen.
Het wederzijdsch aanvallen door de Ameri
kaansche republikeinen en democraten geeft
doorloopend den indruk van twee elkaar uit
scheldende schooljongens, die geen van twee
de gelegenheid laten voorbijgaan om de
zwartste fouten van den ander naar voren te
halen. Amerikaansche politiek is daarom met
geen andere nationale politiek te vergelijken,
omdat zij niemand minder dan den hoogste
in den lande raakt. De President der Ver.
Staten is ex officio de leider van zijn partij
en, behoudens hoogst enkele uitzonderingen,
zijn de door hem aangestelde medewerkers
van zijn eigen politieke geloofsbelijdenis. De
gene. die daar een uitzondering op maakte,
was Wilson, maar het daarop gevolgde kabi
net van Harding bestond uit volbloed repu
blikeinen, dat met de namen Doherty, Fall
e.a. geschiedenis gemaakt heeft.
Vandaar ook het voor ons ongewone
schouwspel, dat ministers op tournée gaan,
om verkiezingsredevoeringen af te steken, of
dat een gezant in het buitenland een politie
ke speech houdt. De minister van Financiën,
Ogden Mills, en zijn collega van Oorlog,
Patrick Hurley, zijn de laatste maanden niet
op hun bureau in Washington te vinden,
maar reizen het land dwars door, op en neer,
om het beleid van hun kabinet te prijzen, de
herkiezing van hun oppersten leider aan te
bevelen en den tegen-candidaat op z n
Eatanswill's te lijf te gaan. Er gaan wel
eens stemmen op, waarom de heeren zich
niet tot hun werk bepalen, maar die komen
natuurlijk alle uit het vijandelijke kamp of uit
de kiezerskudde, die altijd zulke stappen aan
wakkert door het en masse verschijnen op
zulke vergaderingen. Dit laatste is een ander
uitvloeisel van de oude Amerikaansche poli
tiek uit den tijd, dat plaatselijke en nationale
verkiezingen, tezamen met het eens per jaar
verschijnende circus, de groote en eenige at
tractie voor de goede burgerij waren. In dien
tijd waren de fakkeloptochten en groote
vuurwerken onmisbare ingrediënten vlak
vóór en na de verkiezing, maar sinds de bi
oscoop, de radio, massa's tijdschriften e.d
een onderdeel van het dagelijksche leven zijn
gaan vormen, kwam daar de klad in. Toch
bestaat het plan, om den 29sten dezer
's avonds gouverneur Roosevelt bij zijn in
trede in New York na afloop van een reis
door alle Staten feestelijk van het station af
te halen en naar hetAstor Hotel te geleiden
onder het schijnsel van fakkels. De geschie
denis herhaalt zich
Tot nu toe is de toon van de verschillende
heeren redenaars vrij schappelijk geweest.
De democraten, die in deze als aanvallende
partij tegenover het verweer der republikei
nen staan, waren al direct na de Chicago-
sche conventie, waarop Roosevelt als candi
daat verkozen werd, begonnen met te betich
ten te verwijten en aan te klagen. Maar a^
heel gauw kwamen zij tot bedaren en, met
uitzondering van den altijd g.ftigen Senamr
Tim" Reed, die zijn vrienden reden tot be
zórgdheid geeft wanneer hij niet op gezette
tWen venijnig losbarst, volgden de democra
ten het hautaine republikeinsche standpunt
Toen October in het land kwam, en daarmee
groote democratische club Tammany Hall
ïteunf-Van Roosevelt onder
Walker aan h 1 Tammany hem vergeven,
man LvJ 3ntgezette hebben- dea
de ontren/ en naar haar pijpen danste
de g VT reP«hlikeinsche zijde, dat
in de\aaVte'tf °eu V°0r stonden al*
toen er van alle kI8^ gewend waren,
kSf hun i^as haan Hur fy' die al een Paar
llun jas hadden uitgetrokken h,,„
mouwen opgestronnt KKei} en hun
voor het ZvJj rej?ublikeinsche candidaat
voor het opvolgerschap van Roosevelt als
jWiw bui Donovan. die de eerste bloeditre
n°uche tf/f1 de etiquette maakte, door over
tl spreken als „this fellow who is
now begmning tot show himself as a faker"
deze kerel, die zich als een oplichter gaat
ontmaskeren. Dit is het soort taal. dat de
omwtf332 hten Cn T* hooren slingeren,
om waar voor hun geid, in dit geval hun
stem, te krijgen. Het zou u waarschijnlijk niet
interesseeren, om meer van dergelijke staaltjes
n weerskanten geciteerd te krijgen, rsaar
net bovenstaande is al duidelijk genoeg. Het
is voor onze arme buitenlandsche ooren al
lerwonderlijkst, om een burgemeester van een
groote stad als Boston, Mayor Curley, die
midden in New Engeland een overtuigde
democraat en een dito vriend van Al Smith
is, te hooren van leer trekken tegen den
minister van Oorlog, of den minister van
rinanciën te hooren uitpakken over den
New-Yorkschen candidaat-burgemeester. De
eenige verklaring, die er voor gegeven kan
worden, is, dat al dergelijke posities in de
Vereenigde Staten door de politiek vergeven
worden, is, dat al dergelijke posities in de
Vereenigde Staten door de politiek ver
geven worden en niet, zooals bij ons, van
rijks- of gemeentewege na opperste goed
keuring. En om dezelfde reden gebeurt er
een massa in dit land, uitsluitend en alleen
om politieke beweegredenen, die dikwijls heel
goed en even dikwijls heel verkeerd kunnen
zijn.
Bij voorkeur is het de pers, die in dien
tijd haar kolommen openstelt voor de meest
verwoede verkiezingspraat, zoowel door
medewerkers, uitgenoodigde bekende per
soonlijkheden als ingezonden stukken. En
hoe minder een blad gewend is, in normale
tijden wat gepast van stijl en toon te zijn,
des te minder houdt het zich nu in be
dwang. Vooral de „yellow press" laat vuur
pijlen. kanonschoten en ook wel stinkbommen
los, die er alleen op berekend zijn, om de al-
gemeene aandacht te trekken, en die in nor
male tijden eenvoudig niet door den beugel
zouden kunnen. Ik herinner me nog goed,
hoe een zestal jaren geleden de Hearst-pers
zich, op hoog bevel van Willam Randolph,
himself natuurlijk, tegen de verkiezing van
onzen ex-burgemeester James J. Walker ver
klaard had. Onder de argumenten tegen Wal
ker voerde de Hearstpers o.a. aan, dat Walker
zich destijds had ingelaten met het aanschaf
fen van minderwaardig vleesch voor de
New-Yorksche ziekenhuizen, en zoowel in
woord als teekening werd de arme Walker
vorrgesteld als een monster, die zijn mede
mensch bedorven vleesch liet slikken.
Het mooiste van het geval is, dat de
Hearstkranten later, alweer op hoog bevel,
het roer hebben gewend en zelfs tijdens het
Seabury-onderzoek sterk op Walker's hand
waren." Tenslotte heeft Hearst een eigenhan
dig onderteekend stuk in zijn kranten laten
zetten, waarin hij Jimmie aanried, zijn ont
slag te nemen en het span Roosevelt-Seabury
niet de eer te gunnen van hem uit zijn be
trekking gezet te hebben. Hetgeen Jimmie
prompt deed.
Of het aan de malaise ligt, dan wel aan de
halfslachtige houding, waarmee New York's
en er niet over dacht om de vette baantjes af
te schaffen? in ieder geval is het zeker,
dat de feestelijke versiering van de stad zoo
goed als geheel afwezig is.
Volgens het laatste bulletin van de Digest
heeft Hoover nu 973.367 en Roosevelt
1 473.446 stemmen verworven, hetgeen in
duidelijker cijfers neerkomt op 57 Electoral
votes of keurstemmen voor Hoover en 474
voor Roosevelt, of nog duidelijker, dat van de
48 Staten zeven voor Hoover zijn en 41 voor
Rooseveldt; en het zou voor de eerste maal
sinds 1916 zijn, dat de voorspellingen van
de Digest niet met de werkelijkheid overeen
komen.
Voor ons ligt de met zooveel spanning
tegemoet geziene Staatsbegrooting voor
het jaar 1933. Deze begrooting werd op
gesteld onder dén invloe 1 van twee
machtige factoren, waarvan de tweede
in onlosmakelijk verband staat met de
eerste. De crisis en het rapport-Weiter,
dat reeds zooveel stof deed opwaaien De
nu ingediende begrooting geeft voor den
gewonen dienst aan in en uitgaven
672.857.368 en voor de inkomsten
518 633.885, zoodat een nadeelig saldo
is geraamd van 54.633 885. Men weet,
dat nog verschillende bronnen zullen
worden aangeboord om het tekort al
thans voor een groot deel weg te wer
ken. Maar welke die bronnen ook zijn
zullen, 't resultaat is geen ander dan dat
de belastingbetalende burgerij m haar
geheel of een of meer onderdeeler daar
van daarvoor zullen hebben te bloedem
Wanneer de heer mr. A- Polak, des
tijds hoofd-redacteur van het Algemeen
Handelsblad, die cijfers zou geweten heb
ben, zou hij met te meer klem hebben
kunnen waarschuwen tegen de onrust
barende stijging van de Rijksuitgaven.
In 1908 toch schreef mr. Polak een boek
je, dat den destijds bijna alarmeerenden
titel droeg: „Bijna 200 Millioen". De
totale raming der uitgaven was toen
194.768.959. In dit boekje waren ge
bundeld verschillende artikelen, waar
in gewezen werd op de regelmatige uit
breiding van 's Rijks financieele bemoei
ingen. En hij meende daartegen te moe
ten waarschuwen. Do klimming is dan
ook wel studie aan geweest, gezien het
Je Grondwet van 1948) een totaal aan-
6Gs van 69.o <6.608.77.
Nu is een begrooting altijd een ra
ming van inkomsten en uitgaven, die
mee of tegen kunnen vallen. Nauwkeu
riger houvast geeft een overzicht van de
Staatsuitgaven Uit het overzicht dier
uitgaven vanaf 1907 blijkt, dat het duur
ste jaar voor den Staat geweest is het
jaar 1922, toen de uitgaven het milliard
overschreden, n.1. 1084.429.853. Daar
na komt 't jaar 1918, toen 1.050.936.640
uitgegeven wercLAlleen in deze twee
jaren werd de 1000 millioen overschre
den. Het jaar 1920 was het jaar van het
tegendeel. Toen werd het kapitale be
drag ontvangen van 810.791.715. Het
grootste tekort werd sedert 1912 bereikt
in 1922 toen het ruim 206.000.000 be
droeg; het jaar daarvoor was hei ruim
15.000.00; in 1929 was het bijna zes
ton en de vier jaren daarvoor werd zelfs
meer ontvangen dan uitgegeven, n.1.
ruim 17; ruim 64, ruim 40 en ruim
12 millioen. Maar daarvoor werd weer
voortdurend met tekorten gewerkt. In
de jaren 1912 tot en met 1921 bedroegen
de tekorten in totaal 707.988.678.
Sedert gaf het reeds genoemde jaar 1922
het grootste tekort, ofschoon het jaar
1931 er ook wezen mag met een tekort
van 146.089.089 over den geheelen
dienst. De begrooting voor het komende
dienstjaar wijst over den geheelen
dienst een tekort aan van 136.839.552.
Naar wat reeds bekend werd mag ge
rust aangenomen worden dat het wer
kelijk tekort het geraamde in 1932 nog
zal overschrijden. Immers de opbrengst
der middelen over dat jaar is alvast te
verminderen met 20 millioen gulden.
Den gewonen dienst komt daarvan toe
63.000 000. waarvan 53 millioen gedekt
is door in den loop des jaars reeds ge
troffen maatregelen.
Men weet, dat in de begrooting voor
1933 reeds de noodige besnoeiingen wer
den aangebracht. Men kan daarover oor-
deelen aan de hand van de volgende
cijfers. Hoofdstuk II (Hooge Colleges
van Staat enz.) is 52.434 lager ge
raamd: Hoofdstuk III (Buitenlandsche
Zaken) 336.581; Hoofdstuk IV (Justi
tie) 1.946.439; Hoofdstuk V (Binnen-
landsche Zaken) 1.985.228; Hoofdstuk
Vi (Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen) 5.836.544; Hoofdstuk VII a
en b (Financiën), 9.052.416 hooger;
Hoofdstuk VIII (Defensie) lager
7.519.164; Hoofdstuk IX (Waterstaat)
hooger 10.187.361; Hoofdstuk (Eco
nomische Zaken en Landbouw) lager
16.583.931 en Hoofdstuk XI (Koloniën)
lager 194.029.
bij op te merken, dat vooral het aantal ge
meenten beneden de 2000 inwoners inkromp
en het aantal daarboven steeg, vooral bij in
wonersaantallen tusschen 10.000 en 20000,
dat tusschen 1899 en 1932 bijna verdubbelde,
n.1. van 46 op 88. tusschen de 20.000 en
50.000 inwoners steeg het aantal gemeenten
in die periode van 16 op 29 en tusschen de
50.000 en 100.000 inwoners zelfs van 4 op
12.
Eenige aantallen inwoners van groote ge
meenten op 1 Januari 1932 zijn: Amsterdam
766.263, Apeldoorn 62.044, Arnhem 79.322,
Delft 51.286, Dordrecht 57.059, Eindhoven
93.243, Enschede 51.343, 's-Gravenhage
449.614, Groningen 107.158, Haarlem
122.386, Hilversum 59.632, Leiden 71.598,
Maastricht 61.763, Nijmegen 84.034, Rotter
dam 587.316, Schiedam 56.499, Tilburg
80.890, Utrecht 156.194.
na
TARWEWLT-VERLENGING.
Naar verluidt, kan eerlang verwacht wor
den de indiening van een wetsontwerp, om
den verval-datum der Tarwewet met twee
maanden uit te stellen. Daardoor zal een
technische fout worden hersteld, aangezien
het tarwejaar loopt van 1 Oct. tot 1 Oct. en
de wet op 1 Augustus expireert.
Tot notabel der Ned. herv. kerk te Graft
is herkozen de heer C. Slooten Wzn., die deze
benoeming heeft aangenomen.
PROT. CHR. KWEEKSCHOLEN.
Een dezer dagen vergaderde de Bond van
Prot. Chr. Kweekscholen te Utrecht.
De voorzitter, ds. H. C. v. d. Brink van
Hilversum, wees op de groote verbetering
in de opleiding, vergeleken met de toestan
den van vóór ruim 40 jaar. Vervolgens
sprak hij over de gevaren, die dreigen van
een nieuw soort opleiding, buiten de kweek
scholen om, door U. L. O.-scholen, die de ge
meenten laten zorgen voor lokalen en leer
middelen, niet bestemd voor U.L.O.-Scholen,
maar voor het onderwijs van toekomstige
onderwijzers. Tenslotte hield hij een pleidooi
voor de vorming van het geestelijk leven der
kweekelingen.
Uit het verslag van den penningmeester,
ds. F. G. Petersen, bleek, dat er een saldo
van 218.69 is.
De vergadering droeg het bestuur op, den
minister te verzoeken het aantal uren, dat de
leerlingen der 3e en 4e klasse moeten oefe
nen, lager te stellen, b.v. op 120 uur voor 3
en 4 samen, inplaats van 80 uur voor elk.
De heer Van Wijlen, oud-directeur der ge
ref. kweekschool in Rotterdam pleitte voor
stichting en opneming in de wet van scho
lenbonden, van wie de kweekscholen zouden
uitgaan.
DE BEVOLKING VAN NEDERLAND.
Boven de acht millioen.
Volgens een boekje, dat bij Mart. Nijhoff te
's-Gravenhage verschenen is over de bevol
king en de oppervlakte der gemeenten van
Nederland op 1 Januari 1932, bedroeg op
dien datum het aantal mannen in ons land
4 006.359 en het aantal vrouwen 4.055.212,
totaal 8 061.571, d.i. 156.000 inwoners meer
dan op 31 December 1930. De toeneming der
bevolking was van 1909—1920 1.45 en van
1920 tot 1930 1.46 pCt. In de periode van 1
Januari 1930 tot 31 December van dat jaar
was de toeneming gestegen tot 1.46 pCt. en
in het jaar 1931 tot 1.59 pCt., in hoofdzaak
door meer geboorte dan sterfte. Het aantal
vrouwen, dat grxuer is dan het aantal man
ren in ons land, neemt voortdurend af; het
bedroeg in 1330 1045 op de 1000 mannen en
is op.J Januari j.1. teruggeloopen tot 1012.
Voor de gemeenten van 20.000 inwoners en
minder is het aantal zelfs gedaald tot bene
den de 1000, zoooat daar het aantai mannen
nu grooter is dan het aantal vrouwen.
E>e dichtheid der bevolking steeg van 80.2
per K.M.2 op 1 Januari 1830 tot 247.5 per
K.M.2 op 1 Januari j.1. Eigenaardig is daar-
MISLUKTE POGING TOT ROOF.
Een politie-agent, die den ver-
moedelijken dader aanhield,
door een schot gewond. De
arrestant gevlucht.
In het dorp Ressen (Betuwe) heeft in
den afgeloopen nacht een poging tot
moord en roof plaats gehad. Omstreeks
middernacht werd de burgemeester v..n
Bemmel, de heer Herckenrath, onder
welke gemeente het dorp Ressen valt,
gewaaischuwd, dat was ingebroken bij
de alleenwonende 65-jarige mej. van
Druten in Ressen. De burgemeester be
gaf zich met de politie naar de woning
van de vrouw. Het bleek, dat alles was
overhoopggehaald en dai een drama had
plaats genad waarvan de oude vrouw
een weduwe het slachtoffer was. De
vrouw was hevig bloedende in nachtge
waad gevlucht naar den overbuurman
Theunissen. Hier werd haar nog in den
loop van den nacht een verhoor afge
nomen. Zij kon een signalement van den
dader opgeven. Mej. van Druten vertel
de, dat zij onraad in haar woning had
gehoord, en dat zij toen was opgestaan.
Zij zag een man in de deur van haar
woning staan, die haar onmiddellijk
aanviel en haar met een mes of door
middel van een revolverschot ernstig
verwondde. Nog in den loop van den
nacht werden de politie-autoriteiten van
de omliggende gemeenten gewaar
schuwd. Dit had tot resultaat, dat aan de
Waalbrug te Nijmegen een politieagent
een jongen man aan hield, die aan het
signalement beantwoordde. Hij zeide
slager te Bemmel te zijn. De politieagent
verzocht hem mee te gaan naar het
politiebureau. Aan den ingang van het
wachtlokaal heeft de man zich losge
rukt en een schot op den agent gelost,
die aan de hand werd gewond. De man
vluchtte. Het onderzoek wordt voortge
zet. De gewonde vrouw is in zorgwek-
kenden toestand naar het ziekenhuis te
Bemmel vervoerd.
MONTEUR DOOR ELECTRISCHEN
STROOM GEDOOD.
Ernstige kortsluiting in de stad
Rotterdam.
Gistermiddag om half vier is een ernstig
ongeluk gebeurd in een transformatorhuis
van het gemeente electriciteitsbedrijf aan de
Galileïstraat te Rotterdam. De electricien
De Boer, ongeveer 48 jaar oud en wonende
in de Lambertusstraat, die bezig was met
controlewerkzaamheden, werd door den
stroom getroffen en was terstond dood. Een
tweede electricien werd licht gewond.
Het ongeluk had tengevolge, dat kortslui
ting ontstond, waardoor ernstige stoornis
werd aangericht in het electrische net. In de
binnenstad heeft vanaf vijf voor half vier
tot tien over half vier het electrische net
stroomloos gestaan. Alleen de trams konden
blijven rijden. In het Westen ontstond een
zeer ernstige tramstoring, die meer dan een
uur duurde en waardoor de tramdiensten op
Schiedam gedurende dien tijd niet konden
doorgaan. De woonwijk Spangen heeft van
half vier tot half zes in het donker gezeten
Nog eenige straten in het Westen hebben ge
durende dien tijd het zonder electrisch licht
moeten doen.
ONTSNAPTE GEVANGENE THANS
GEARRESTEERD.
De correspondent van het Hbld. te Haar
lem meldde gister
In Haarlem is tot nu toe geen spoor van
den Zondagnacht ontsnapten gevangene ge
vonden, maar uit Halfweg komt het bericht
dat daar in een arbeiderswoning aan den
Ringweg een inbraak is gepleegd, waaraan
de vluchteling wel schuldig kan zijn.
Er is daar in den afgeloopen nacht bij de
inbraak een mannencostuum gestolen en uit
een paar geldzakjes een bedrag van tachtig
gulden. Op de tafel stonden boterhammen en
koffie klaar voor het ontbijt van den zoon;
de inbreker heeft zich daaraan te goed ge
daan.
Al deze bijzonderheden wijzen er op, dat de
man, die zonder bovenkleeren uit de gevan
genis is ontsnapt en zich een dag en een
nacht waarschijnlijk zonder voedsel heeft
meten schuil houden, de dader van deze in
braak is.
Ook is er nog een rijwiel gestolen. En nu
wil het toeval, dat een veldwachter te Ab
coude vanmorgen vroeg een wielrijder heeft
aangehouden, die geen licht op had. Omdat
de fietslantaarn nog warm was, heeft de
veldwachter den overtreder maar laten gaan
Achteraf heeft hij er, wordt gezegd, grooten
spijt van, omdat de wielrijder zooveel leek op
den ontvluchten gevangene; althans volgens
het opgegeven signalement.
Te Arnhem in den trein naar
Duitschland gevonden.
De recherche te Arnhem heeft gearresteerd
den gevangene uit de strafgevangenis te
Haarlem, die daar was uitgebroken.
De inspecteur der recherche Van der Kroft,
heeft roet eenige rechercheurs het station
Arnhem bewaakt teneinde na te gaan of in
een der treinen de ontsnapte gevangene aan
wezig was. Men wist, dat deze in den afge
loopen nacht in Halfweg had ingebroken
om zich van kleeren te voorzien. Hij zou daar
trachten naar Duitschland te ontsnappen.
Inderdaad vond men hem in den trein naar
Duitschland. Hij werd gearresteerd en zal op
thansport worden gesteld naar Haarlem.
DE DEMONSTRATIE TE DEN HAAG.
De stoet.
De opstelling van den stoet, nadat de ver
schillende sprekers het woord hadden ge
voerd, vorderde meer tijd dan er voor be
rekend was. Al het andere was op tijd ver-
loopen. De oorzaak van het oponthoud was
gelegen in het feit, dat sommige treinen
later binnenkwamen dan verwacht werd,
zoodat duizenden betoogers eerst bij Hout-
rust aankwamen toen de redevoeringen reeds
geëindigd waren. Ten einde de van te voren
vastgestelde volgorde van den stoet te kun
nen handhaven, moesten eerst al deze demon
stranten ook op Houtiust toegelaten, al
vorens men met de formatie van den optocht
kon beginnen.
Om twee uur ongeveer verliet de kop van
den stoet Houtrust. Voorop reden eenige be
reden politie-agenten. daarna kwamen de
vaandels van S. D. A. P. en N. V. V., daar
achter de leden van de besturen van S D A P.
en N. V. V., de soc -dem. Kamerfracties en
daarachter sloten zich de tienduizenden deel
nemers aan. Vlaggen en banieren werden af
gewisseld door borden en doeken, waarop de
„eischen" vermeld stonden. Deze zijn: „Ont
wapening, socialisatie, uitvoering van groote
werken, 40-urige werkweek en extra belas
tingheffing van vermogens en hooge inko
mens". Op groote onderlinge afstanden mar
cheerden muziekcorpsen mee, welke door
marschmuziek en strijdliederen er een flinken
pas in hielden.
Toen de eerste demonstranten Houtrust
verlieten, was naar schatting de helft der ver
wachte betoogers op het terrein; de overigen
stonden in lange rijen in de omgeving te
wachten, totdat ook voor hen het moment
zou aanbreken, waarop zij het terrein zouden
kunnen betreden. Dit moment kwam echter
voor hen niet, omdat er geen kans was, al
deze menschen eerst nog op Houtrust te
brengen. E>e van het terrein vertrekkende be
tooging werd op verschillende punten onder
broken, en telkens werden gedeelten der buiten
wachtenden ingevoegd.
De optocht.
Buiten Houtrust heerschte een geweldig ge
drang, in verband met de belangstellenden,
die ter zijde van den weg opgesteld stonden.
Onder een voortdurende regen trok men
door het park Zorgvliet naar de Javastraat
en verder naar het eindpunt van de Van Alke-
madelaan. De betooging had onderweg een
geregeld beloop. Wel veroorzaakte zij een
vrij aanzienlijke stagnatie in het verkeer. Op
de drukste punten was de verkeerspolitie ge
assisteerd door hoofdambtenaren der H.T M.
De spreekkoren deden zich onafgebroken
hooren, zoodat de lucht in letterlijken zin ver
vuld was van de eischen en strijdkreten der
arbeidersklasse.
Bij het Vredespaleis dreigde het een
oogenblik tot ongeregeldheden te komen, toen
een groep personen, naar men aan de N. R.
Crt. mededeelde, leden van de O. S. P., die
zich toegangskaarten hadden weten te ver
schaffen, de orde wilde verstoren. De politie
greep echter onmiddellijk in en verwijderde
eenige personen uit den stoet. Het incident
was daarmedé geëindigd.
Hoewel de kop van den stoet om 2 uur
Houtrust had verlaten, was een uur later nog
slechts een klein gedeelte van het aantal
groepen, waaruit de optocht bestaat, van het
meetingsterrein vertrokken.
Tegen half vier arriveerde de kop van den
stoet aan het eindpunt, de van ATkemadelaan.
De ontbinding van den stoet.
Deze laan was in een groot autopark her
schapen.
Op enkele gedeelten waren hier spreekge
stoelten opgericht, vanwaar slottoespraken
werden gehouden.
Daarna werd de stoet groepsgewijze ont
bonden. Elke groep werd toegesproken,
waarna de demonstranten, die met denzelfden
trein moesten vertrekken, zich weer tot een
stoet formeerden en naar hun station van
vertrek marcheerden.
De overigen vertrokken met de aan weers
zijden van de van Alkemadelaan opgestelde
honderden autobussen.
Het duurde eenige uren, voordat de laatste
betoogers het eindpunt hadden bereikt. Om
kwart voor vier hadden nog slechts zes van
de 16 groepen, waaruit de stoet bestond, het
Houtrustterrein verlaten
In den stoet liep mede een groep demon
stranten, welke een doek meevoerden roet een
opschrift, waaruit viel af te leiden, dat deze
groep vormde een deputatie van de r.k ge-
organiseerden uit Eindhoven. Deze groep
werd door de overige betoogers luide toege
juicht.
Ongeveer 7 uur arriveerden de laatste af-
deelingen van den demonstratiestoet van de
S. D. A. P. en N. V. V. op de Van Alkemade
laan, waar reeds een onafzienbare rij van
meetinggangers wachtten op het afroepen der
bussen, hetgeen door middel van een luid
spreker geschiedde.
EEN MONUMENT VOOR ISR.
QUERIDO.
Het Comité, dat indertijd werd gevormd, om
Isr. Querido, ter gelegenheid van zijn zestig
sten verjaardag te huldigen, heeft gemeend,
na den dood van den grooten schrijver, zijn
werkzaamheden op andere wijze te moeten
voortzetten. Het Comité richt zich daarom
tot de vereerders en vrienden van den over
leden auteur om te raken tot het stichten vdn
een monument, dat de nagedachtenis var
Querido zal eeren.
BRANDSTOFFENBIJSLAG AAN
WERKLOOZEN.
De minister van binnenlandsche zaken heeft
bepaald dat aan werklooze arbeiders die in
z.g.n. rouleerregeling vallen, d.w.z. om de
andere week tot de werkverschaffingen wor
den toegelaten, over het tijdvak van 30 Oc
tober 1932 tot en met 1 April 1933 een
brandstoffenbijslag kan worden verstrekt van
ten hoogste 1 per gezin en per week Het
Rijk draagt in die regeling bij tot gelijk per
centage als de gemeenten ontvangen in de
arbeidsloonen aan werkloozen uitgekeerd,
