GEHEIME DISTILLEERDERIJ TE
BEEMSTER.
Op 5 Januari van dit jaar is in de Beetri
ster de boerderij van den landbouwer O. af
gebrand. Bij het onderzoek naar de oorzaak
van den brand vond de politie de overblijf
selen van een complete geheime distilleer
derij.
Haagsche brieven.
's Gravenhage in bewaring waren ge
steld, doch voor wier verdere gevangen
houding de rechtbank geen termen aan
wezig achtte, thans door den vreemde
lingendienst over de grens (Belgische
zijde) gezet. Niet ingetrokken is het ver
zoek om uitlevering van den vierden
Oostenrijker D., die te Berlijn in bewa
ring wordt gehoudenn als verdachte in
deze
Wat het thans vrijgelaten drietal be
treft, meldt men, dat althans voor één
van deze drie personen, den schoenma
ker A. M., die weder bij zijn patroon te
's-Gravenhage kon worden werkzaam
gesteld, een verzoek om schadeloosstel
ling zi1 worden ingediend.
VECHTPARTIJ.
Eergisteravond omstreeks acht uur heeit 'e
St. Willebrord onder de geme ente Etten en
Leur een ernstige vechtpartij plaats geaacl-
Drie personen, van B., H. en Z-, bekend
staande als smokkelaars, hadden ruzie ge
kregen over een partij boter, welke in de berg
plaats van B. wais opgeborgen geweest en nu
spoorloos verdwenen bleek te zijn. Hiervan
verdacht men Z. De twee eerstgenoemden
begaven zich naar de woning van Z., wa?(
sooedig een hevige ruzie ontstond, die zoo
hoog liep, dat Z. van H. een messteek van
15 c.M. lengte in het onderlij! kreeg.
Gistermorgen is H te Breda in verzekerde
bewaring gesteld.
VROOLIJK BRUILOFTSFEEST.
Dans- en kloppartij.
In een perceel in de Raoenburgerstraat te
Amsterdam tijdens een trouwpartij een vecht-
idem ontstaan, doordat de moeder van de
bruid het kerkelijk huweliik wilde beletten en
de buren partij trokken. Het relletje dreigde
grooten omvang aan te nemen, zoodat drie
agenten genoodzaakt waren, van hun gummi
wapenstok gebruik te maken bij het versprei
den van de menigte. De trouwerii is daarna
voortgezet.
CONTINOENTEERING TEXTIEL.
De regeering stelt een hernieuwd
onderzoek in.
De Enschedesche Fabrikantenvereeniging
heeft van den minister president het volgend
telegram ontvangen:
„In antwoord op uw telegram heb ik de
eer u mede te dee'en, dat de toestand in de
textielindustrie reeds eenige weken der re
geering aanleiding heeft gegeven, tot een
hernieuwd onderzoek inzake contingen-
teering."
FAILLISSEMENT VAN EEN INKOOP
CENTRALE AANGEVRAAGD.
De F./.C. werkte met een tekort van
f 70.000.
Eenigen tijd geleden is gemeld, dat de „F.
I. C.", de in- en verkoopcentrale voor tabaks
artikelen in Friesland, zou werken met een
tekort van f 70.000, dat op de balans niet
zou zijn verantwoord. Thans wordt medege
deeld, dat bij de rechtbank te Leeuwarden
faillissementsaanvragen aanhangig zijn van
deze organisatie en van de bestuursleden per
soonlijk, op grond dat zij zich borg hebben
gesteld. Kort geleden was het bestuur met
bijna algemeene stemmen herkozen en werd
ook een door het bestuur voorgesteld reorga
nisatieplan goedgekeurd.
VERKEERSONGEVALLEN.
Fietsrijder doodgereden door een
autodie daarna in botsing kwam
met een tram.
Onder de gemeente Groede (Zeeuwsch-
Vlaanderen) is de werkman v. d. B., die per
rijwiel naar zijn werk reed, door een auto
uit Br<jskens bij het oversteken van den rijks
weg naar den Drieweg door dezen aange
reden en een meter of acht meegesleurd. Ern
stig gewond werd de 53-jarige arbeider op
gingen werden in het werk gesteld om den
geheimen diens' opnieuw te doen function-
neeren Wat kon men beter verlangen dan
dat een der eigen FranscLe agenten zich het
vertrouwen der Duitschers zou verwerven
Daartoe moest onze man den Duitscben
prins doen ontsnappen, dezen naar San Se-
bastiaan brengen en hopen zich zoodanig
zijn vertrouwen te verwerven, dat hij mede
naar Duitschland zou worden genomen.
Daar eenmaal aangekomen, zou hij verder
zien. Voor onzen man was die oplossmg een
tegenvaller, want hij had gehoopt, dat zijn
moeilijk werk van veinzen nu ttn einde -vas;
ihij wilde vrouw en kinderen te Parijs gaan
omhelzen. Daarvan kon nu geen sprake zijn;
ineer dan ooit was voorzichtigheid geboden.
o
Hij begaf zich op weg. De gevangenis,
waarin de prins was opgesloten, was hem
bekend, en het Viel hem dus niet moeilijk tot
dezen door te dringen Met opzet waren
alle maatregelen vermeden teneinde hem
door medewerking van Fransche zijde de
uitvoering van zijn taak te vergemakkelijken;
„lekken" deden zich overal voor, en als een
dergelijk lek ook hier aanwezig was, zou er
van zijn missie niets komen. Maar de agent
was een slimme vos; hij ontvluchtte met den
prins en hij telegrafeerde aan zijn zooge
naamde lasthebbers te San Sebastiaan;
„lading verzonden, wacht op nieuwe leve
ring". Stapje voor stapje bereikten zij de
grens; dagen duurde het. voordat zij veilig
Spaansch grondgebied hadden bereikt Groot
was de erkentelijkheid van den prins jegens
de spionnage-centrale te San Sebastiaan;
groot ook jegens zijn bevrijder. Toen hij
vernam, dat bevelen van den Keizer waren
ingekomen, dat hij onmiddellijk naar Duitsch
land moest terugkeer®, wenschte hij zijn
bevrijder met zich te nemen Generaal von
Schultz maakte geen tegenwerpingen; een
oogenblrk nog scheen de uitvoering van het
denkbeeld onzeker, toen na enkele dagen
wachtens op het aangewezen punt der kust
de sloep verscheen, die den commandant van
de aangewezen duikboot naar de kust bracht.
Met nadruk verklaarde deze aan den prins,
dat er slechts plaats was voor hem, en dat
zijn bevrijder niet kon worden medegenomen,
waarop de prins, driftig geworden, gebood
genomen en naar het St. Antoniusgesticht
overgebracht, waar de dood spoedig volgde.
De auto werd even later nog aangereden
door de tram met eenige goederenwagens vol
suikerbieten. Persoonlijke ongevallen vonden
hierdoor niet plaats. De auto is beschadigd.
Bejaarde vrouw overreden.
Gisteravond omstreeks 9 uur had op den
rijksweg tusschen Geldrop en Eindhoven
een ernstig ongeluk plaats. De 68-jarige
vrouw van Hat uit Zeelst bij Eindhoven, die
met haar gehuwde dochter op de autobus
stond te wachten, geraakte, waarschijnlijk
doordat zij vooruit liep daar zij meende dat
de bus in aantocht was, onder een passee-
renden luxe-auto, afkomstig uit Rotterdam
De chauffeur remde krachtig, doch hij kon
een aanrijding niet verhinderen. De vrouw
werd in een nabijzijnde woning binnenge
bracht, vanwaar zij later naar het zieken
huis te Eindhoven werd vervoerd. Zij heeft
vermoedelijk een beenfractuur en een zware
hersenschudding opgeloopen en was gister
avond nog steeds niet bij kennis gekomen.
KORTE BERICHTEN.
Verschenen zijn het voorloopige verslag
van de Tweede Kamer over de begrooting
van onderwijs, kunsten en wetenschappen en
de memorie, van antwoord op het voorloopige
verslag van de Tweede Kamer over de be
grooting van defensie.
In den leeftijd van 66 jaar is gisteroch
tend te Bilthoven overleden de heer T. M. C
Jorissen, oud-chef van den dienst van het ver
voer der Nederlandsche Spoorwegen.
De Rotterdamsche Kamer v. Koophan
del heeft een bedrag van 15.000 gevoteerd
voor crisissteun aan den middenstand. Uit
deze som worden verschillende bedragen toe
gekend in den vorm van betaling v. achter
stallige huur, hypotheekrente enz.
'Provinciaal 'Meuws
WERKVERSCHAFFING.
Oeen machinaal werk bij de te
graven kanalen?
Tusschen Gedeputeerde Staten van Noord
holland en de besturen der werkgevers- en
werknemersbonden in het bouwbedrijf is in
tegenwoordigheid van een tweetal ambtena
ren van het departement van binnenland
sche zaken overleg gep'eegd over de uitvoe
ring van te graven kanalen in het noordelijk
gedeelte dier provincie, waarbij de machinale
werkmethode door handkracht zou worden
ver'angen.
Nadat gebleken was, dat zoowel bij werk
gevers- als bij werknemersorganisaties ern
stige bedenkingen tegen de bestaande rege
ling der werkverschaffing bestaan, is beslo
ten. dat de betrokken bonden voor het geheele
land een ptan voor gewijzigde uitvoering
zullen samenstellen. Dit is één dezer dagen
geschied en het plan zal zeer binnenkort een
punt van nader overleg uitmaken tusschen
regecring en werkgevers- en werknemersbe-
sturp" in de bouwbedrijven.
WARMENHUIZEN.
Belangrijke verkooping ten overstaan
van notaris Pinxter van onderstaande per-
ceelen eigendom van de heeren P. Frans en
J. W. Frans te Varmenhuizen:
De Groet, groot 22% snees, 38, Bus-
scher; De Groet, 27 snees, 39, dez.; De
Groet 23% snees, 37, dez.; De Groet, 27
snees, 38. dez.; De Groet, 22snees, 47,
C. Blom; De Groet, 21% snees, 43, Bus-
s-cher; Snoekennest, 71 snees, 30, dez
RruTs'optnkkpr. 8% snens. 37. d"z.; Drie
akker, 26% snees, 25, dez.b. d. Klaverwei
akker. 26% snees, 26. dez.; b. d. Klaverwei
de, 26 snees, 25, A. Delver; Zeugeweid. 42
snees, 51, dez.; Zeu beweid. 28 snees, ƒ41,
J. Smit; Zeugeweid, 35%, f 41, dez.; Zeuge-
weid. 47 snees, 41, dez.; land Jb. v. Eg-
mond, 12^ snees, 24. L. de Groot; land
huis en weid. 500, P. Pronk; Laag van
Bakkum, 75 V* snees, 16, Paarlberg; de
te doen zooals hij zeide. Zelfs toen was de
officier nog slechts bereid nadat men hem
een geschreven bevel nad overhandigd.
o
Zoo kwam de bewuste Fransche agent na
een reis, die van gevaren niet ontbloot was,
omdat men meer dan eens torpedojagers ont
moette, in Duitschland aan. Hij heeft daar
zijn tijd niet in ledigheid doorgebracht; niet
slechts oogen en ooren de kost gegeven,
maar zich ook weten in te dringen daar,
waar voor iederen vreemdeling de toegang
onmogelijk was. De dienst van de contra-
spionnage bleef niet werkeloos; meer dan
eens spande men hem strikken; waarin hij
niet viel. Meer dan eens werden hem zoo
gezegde documenten aangeboden, die hij met
groote verontwaardiging van de hand wees,
omdat hij getiouw wilde blijven aan den
prins, dien hij immers gered had Het schijnt,
dat hij in de omgeving van Rijssel zijn door-
luchtigen meester heeft verlaten en naar
Frankrijk is teruggekeerd, vermoedelijk met
een schat van gegevens, grooter dan eenig
ander had kunnen brengen.
o
Wie de bewuste Duitsche prins geweest
moet zijn? Robert Boucard, die toont over
inlichtingen van bijzonderen aard te be
schikken waagt slechts veronderstellingen.
Hu wijst op den zelfmoord, dien prins Joa-
emm, de jongste zoon van den Keizer, kort
?e5ft b€^aan- H'i acht het niet
onmogelijk, dat deze op de hoogte is ge
komen van de werkelijke persoonlijkheden
van zijn zoogenaamden redder en in zijn
wanhoop over wat zijne onvoorzichtigheid
aan het vaderland heeft gekost, zijn leven
daarvoor heeft gegeven De veronderstelling
schijnt wat gezocht, maar waarom behoeft
men een zoon van den keizer te zijn, dien de
Fransche agent inmiddels overleden, heeft
doen ontvluchten? De tal van Duitsche vor
stenhuiben hadden zoovele prinsen van voor
aanstaanden rang, dat wellicht onder een
hunner de betreffende figuur schuilt. En er
waren genoeg prinsen van regeerende vor
stenhuizen, wier bevrijding den Keizer even
veel waard was of alregeerenae vorsten
huizen, wier bevrijding den Keizer evenveel
waard was of althans moest ziin als van een
zijner eigen zoonsl
Greb, 39% snees, 16. J. de Geus; akker P
de Geus, 17 snees, f 56, Paarlberg; Voorste
weidje, 32 snees, 70, G Blom; Voorste
weid je, 26% snees, 60, Paarlberg; Koole-
weid, 23 snees, 46, dez.; Kooleweid, 33
snees, 62, G Blom; Kooleweid, 40 snees.
53, Paarlberg; de Groet, 24% snees, 57,
dez.; de Groet, 43 snees, 71, G Blom; de
Groet, 21 snees, 52. Paarlberg; Hoogven,
51 snees, 52, dez.; Hoogven 43 snees, 08,
dez.; Hoogven, 31 snees, 60, dez.; Hoog
ven, 35 snees; 60, dez.; Dresje, 31% saee®>
f 43, dez.; Nieuwe stukje, 21 snees, 44, 1.
de Nijs; Nieuwe stukje, 27% snees, 48,
Paarlberg; J. te Buck, 13 snees, 25, A.
Delver; Dorscholver, 26% snees, 31, k-
Nieuwland; J. te Buck, 25 snees, f 25, A.
HopmanMiddelgroet, 30 snees, 24, Paarl-
Berg; Middelgroet, 32 snees, 31, C. Blom;
Zwanengroet, 34 snees, 20, H. Dannes;
Zwanengroet, 28% snees, 16, Timmerman;
Zwanengroet, 26% snees, ƒ17, dez.; Moers-
weid, 42 snees, 36, v. d. Meijde; Moers-
weid, 46 snees, 37, C. Blom; Moersweid,
28% snees, 36, H. Dannes; Driehoek, 28
snees, f 37, dez.; Driehoek, 30 snees, 37,
dez.; Kaleweid, 37 snees, 31, A. Hopman;
Kaleweid, 31 snees, 30, v. d. Meiide; Kale
weid, 31 snees, 32, G Blom; Kaleweid, 34
snees, 32, Reinders; Boerenhuis, gierput,
erf 6 A. 4 c.A., 820, Paarlberg; kool-
schuur en erf, 2 A. 22 C.A., 1560. dez.;
burgerwoonhuis, erf, 1 A. 46 c.A. 910, dez
burgerwoonhuis, erf, 87 c.A., 300, dez.;
kantoorgebouwtje, 23 c.A., 100, H. Dapper;
burgerwoonhuis en erf, 42 c.A., 500,
Kroon; burgerwoonhuis en erf, 78 c.A., 85,
dez.
De uitslag zal plaats hebben op 23 Nov.
1932.
£uchtvaact
ZUID-AFRIKAANSCH VLIEGER
VERDWENEN.
De 19-jarige Zuid-Afrikaansche vlieger
Victor Smith, die zooals bekend, een record
vlucht van Kaapstad naar Londen wi'de ma
ken is sinds zijn vertrek uit Duala (Kame-
roeng) naar Gao Maandag j.1. verdwenen.
AMY JOHNSON.
Te Lüderitz-bocht gedaald
De Engelsche pilote Amy Mollison—
Johnson is gisterochtend op haar vlucht van
Londen naar Kaapstad te Löderitz-bocht ge
land, waar benzine is bijgevuld.
Amy maakt een noodlanding.
Het is gebleken dat het bericht dat Amy
MoLison Johnson te Lüderitz-bocht zou zijn
aangekomen op haar vlucht van Londen naar
Kaapstad onjuist is. Zij heeft gisterochtend,
te Benguella, aan de Westkust van Portu-
geesch Angola wegens defect aan de
benzineleiding van het toestel een noodlan
ding moeten maken, een vertraging van
eenige uren, heeft de vliegster haar vlucht
naar Kaopstad des middags voortgezet.
Het is thans de vraag of Amy het record
van haar echtgenoot, staande op vier dagen
en 17 uren, zal verbeteren.
Hijdschtiftm
„Ons Nederland
Het November-nummer van het orgaan
van de Alg. Ned. Ver. v. Vreemdelingenver
keer, Ons Nederland, bevat een groote ver
scheidenheid van artikelen. Behalve het zeer
uitgebreide A.N.V.V.-nieuws, dat deze maand
o.m. onmisbare wenken bevat voor de VV
V.'s, hoe zij hun propaganda in het buiten
land dienen te organiseeren om succes te
hebben, staan in dit nummer artikelen over
Delfzijl, Utrecht's marktwezen, Wijk bij
Duurstede en zijn bekoorlijkheden, over
Lochem, verder een aantrekkelijke Oost-Frie-
sche sage van D. Th. Jaarsma enz., alles
rijkelijk geïllustreerd met fraaie foto's. Het
mooie orgaan bevat verder de berichten
der vereenigingen v. vreemdelingenverkeer
en het orgaan „Watertoerisme".
De Huishouding, tijdschrift voor
moderne huisvrouwen.
W. H. de Groot opent het nieuwe nummer
mei een artikel over de opleiding van dienst
boden volgens het leerlingstelsel, een nog
weinig bekende opleiding, maar die toch reeds
geregeld is bij de nijverheidsonderwijswet
1920. Hermien Manger gaf een artikel
over stoompannen. „De gezusters Vita-
mina'' is de titel van een sprookje door H.
NoordwynJansen, en ieder weet natuur
lijk wat daarvan de bedoeling is. „E>e zorg
voor een uiterlijk" is het onderwerp waar
over Carla Sitnons schrijft met als onderti
tel „Vrouwen aan het Lido". Riek v. d
Heyden geeft een les in handweven. J.
Huisman vertelt een en ander over de behan
deling enz. van in den witer bloeiende bego
nia's. Verder „Keukengeheimen" met
recepten van H. M. S. J. de Holl, het feuille
ton en De boekenplank.
JlechtsiaAen
HET DRAMA TE VOLENDAM.
De veldwachter vrijgesproken.
De rechtbank te Haarlem heeft gister den
veldwachter te Volendam, beschuldigd van
opzettelijk den Volendammer G. Veerman met
zijn klewang te hebben gestoken, aan de ge
volgen waarvan deze is overleden, overeen
komstig den eisch vrijgesproken.
OM WERKLOOZENSTEUN TE
KRIJGEN.
De noodige formulieren valschelijk
ingevuld.
Een slagersknecht en een beeldhouwer te
Nijmegen worden door de rechtbank te Arn
hem veroordeeld tot zes weken gevangenis
straf, omdat zij bij het invullen van een for
mulier tot het bekomen van werkloozensteun
valsche opgaven hadden gedaan.
Het gerechtshof meende, dat hierdoor werd
gepleegd valschheid in geschrifte en veroor
deelde verdachten ieder tot veertien dagen
gevangenisstraf.
VERZET TEGEN DE
CRISISVARKENSWET.
Gister is voor het kantongerecht te Amers
foort een strafzaak behandeld tegen 56 var
kenshouders uit Woudenberg en omgeving,
die gezamenlijk verzet pleegden tegen de
crisisvarkenswet, meer in het bijzonder tegen
het lidmaatschap van de gewestelijke varkens
centrale „Utrecht", gevestigd te Utrecht.
Dit lidmaatschap werd wettelijk voorge
schreven om de merken in de ooren der var
kens te kunnen laten aanbrengen. De ver
dachten waren wel bereid om de wetsvoor
schriften op te volgen (het merken) doch zij
wenschten niet toe te treden tot de genoemde
Centrale, wier voorschriften uitgebreider
waren dan die der wet en dus lang niet altijd
voor de wet gedekt werden.
Namens de varkenshouders trad mr. H H.
Steeneker uit Amsterdam op, die tevens prin-
cipieele bezwaren te berde bracht. Overigens
werd het ten laste gelegde feit, het niet mer
ken der varkens, toegegeven.
De ambtenaar van het O. M., mr. Zijlstra,
achtte het strafbare feit wettig en overtuigend
bewezen en eischte boeten, varieerende tus
schen 25 en 500. Met principieeie be
zwaren kon de wet bezwaarlijk rekening
houden in dit geval.
De kantonrechter zal Donderdag 1 Decem
ber schriftelijk vonnis wijzen.
Wegens accijnsontduiking stonden de land
bouwer en zijn kostganger gisteren voor dc
Haarlemsche rechtbank terecht. Het O.M
eischte tegen laatstgenoemde, die hoofd
schuldige was, één jaar gevang' '"traf en
tegen een maand.
Uitspraak over 14 dagen.
£xmd: en 3xiin&auw
VARKENS-CRISISWET.
De Engelsche bacon contingen-
teering is vrij gunslig.
In een persgesprek naar aanleiding van de
Engelsche bacon-contingenteering heeft de
regeeringscommissaris voor de uitvoering
der crisis-varkenswet, ir. S. L. Louwes, mede
gedeeld, dat het gevolg van de restrictie zal
zijn, dat wij ruim 80€00cwts. per maand
kunnen uitvoeren. Nederland behoudt daar
door de plaats a!s no. 2 van de importeeren-
de landen.
In de heerschende omstandigheden is het
bereikte resultaat niet ongunstig. Alle andere
voorgestelde oplossingen zouden voor ons na-
deeliger zijn geweest. De varkenscentrala
heeft reeds haar menschen in het veld gezon
den om nieuwe afzetgebieden voor bacon te
zoeken. Echter spreekt het vanzelf dat de
varkenscentrale niet kan b'ijven doorgaan
met groote hoeveelheden varkens te koopen,
zooals in de laatste weken is geschied De be-
tiokkenen zullen zich dan ook eenige opoffe
ring moeten getroosten, maar reden voor on
gerustheid is er niet. De tegenwerking van
sommige zijden, welke de varkenscentrale on
dervindt, achtte de heer Louwes waar. Nu
het laatste stukje vrije wereldmarkt (Enge
land) voor ons is afgesloten en onze export in
alle plaatsen aan banden wordt ge'egd, is
ingrijpen noodzakelijk. Iedere varkenshouder
moet meewerken bij de aanpassing aan con
sumptie en export. Door een regeling van den
teelt in den weg te staan werkt men lijnrecht
in tegen het boerenbelang.
Toeslag bij uitvoer varkensvleesch.
De Nederlandsche varkenscentrale maakt
bekend, dat zij onder nader door haar mee te
deelen voorwaarden bereid is een toeslag te
geven bij den uitvoer van varkensvleesch en
spek voorzoover deze uitvoer thans nog niet
bij uits'uiting van anderen rechtstreeks door
de Nederlandsche varkenscentrale geschiedt.
Belanghebbenden die voor dezen toeslag in
aanmerking meenen te komen, kunnen zich
voor nadere inlichtingen wenden tot de Ne
derlandsche varkenscentrale te den Haag.
Zij moeten zich o.m. schriftelijk verbinden
voor alle varkens aan den boer een richtprijs
te betalen, welke voor de periode van 16 tot
30 November is vastgesteld op 15 cent per
pond levend gewicht. Voorts zullen zij geen
varkens of deelen van varkens mogen verwer
ken of verhandelen, waarvoor niet aan den
boer de richtprijs is betaald
In het Haagsche kunstleven is den laatsten
tijd niet alles pais en vree, zelfs niet aan de
oppervlakte. Er is, volgens de beroemde ver
taling van den onsterfelijken gymnasiast, die
elke generatie weer opduikt en eeuwig het
zelfde mopje verkoopt, „rumoer in het kastje".
De artisten van het Hofstadtooneel hebben
het met Henri Borel, den criticus van het
Vaderland, aan den stok en toonen zich ge
prikkeld, om het zacht uii te drukken, wijl hij
niet alles wat ze presteeren, even fraai vindt.
Met als eerste resultaat van een polemiek
in hun vakblad en in het Vaderland, een waar-
deerende vermelding van het spel van een
hunner, zoo fijn ironisch, dat het niet moei
lijk is er overheen te lezen. Maar aan den
anderen kant, als je er niét overheen leest, om
de felste afkeuring te prefereeren boven zul-
ken lof. Zoo lijkt het roe tenminste als buiten
staander, maar als acteur denk je misschien
anders over die dingen. Tooneelmenschen
zijn en niet alleen in de kwestie van lof of
blaem vaak net als groote kinderen, met
al hun gevoeligheden en spontaniteiten en het
blijft voor wat we dan maar bescheidenlijk
„een gewoon mensch" noemen, vaak moeilijk
om zich in hun mentaliteit in te dringen.
Misschien brengt hun beroep mee, dat ze
zoo worden, misschien ook kiezen ze hun be
roep, omdat ze zoo zijn.
vredtf oo 18 het niet
vrede op aarde. En bij het laatste Zondag-
middagconcert van het Residentieorkest is hit
tot een uitbarsting gekomen, zoodat oa de
criticus van het Vaderland zich gedwongm
voelde de zaal te verlaten. Vóór den aanvabg
van het concert namelijk heeft dr. van Anroo»
van het podium af het publiek toegesproken
en uiting gegeven aan zijn grieven, die waar
schijnlijk voor een groot deel een uitvloeisel
zijn van de zware zorgen, die op het orkest
en dus ook op zijn leider drukken. Het spreekt
vanzelf, dat een dergelijke toespraak, vooral
wanneer die met een heftigheid als bij deze
gelegenheid de zaal ingeslingerd wordt, niet
bevorderlijk is voor de stemming, waarin
men bij voorkeur een concert hoort, evennha
als voor de dispositie van den leider. En voor
de soliste, die daarna moest optreden in
atmosfeer, geladen met electriciteit, moet het
dunkt me, uitermate pijnlijk geweest zijn.
De wijze waarop het optreden van dr. y»,
Anrooy door het pubüek is opgevat is
ook zeer verschillend geweest. Hoewei
goed deel van de zaal telkens app'audis^
de, meen ik toch niet ver van de waarhehj J
zijn, als ik beweer, dat, vooral onder de t^.
hoorders van de duurdere rangen, deze t<fc
spraak sterk is afgekeurd. Omdat ze in hun
concertstemming gestoord zijn omdat hun
een nummer is voorgezet, dat wel sterk af-
week van wat zij hadden verwacht, omdat ze
overrompeld en verrast werden en onzacht
werden wakker geschud. En goed, het was
natuurlijk ook niet correct cn achteraf zal
dr. van Anrooy dat ook wel toegeven, al zal
hij er waarschijnlijk onmiddellijk bijvoegen:
maar het kou niet anders En even waar
schijnlijk zou hij, als het hart hem tot
spreken drong, op deze wijze opnieuw
spreken, al zou heel Den Haag dan woest op
hem worden. Hij is niet een persoonlijkheid
om. als hij een overtuiging heeft, voor iets
of iemand uit den weg te gaan.
Mogen we het er nu allen over eens zijn,
dat zijn toespraak niet op de juiste plaats en
tijd gehouden werd, een andere vraag is of
zijn optreden begrtipeujk is. En dat :s het
zeer zeker. Het Residentieorkest met zijn
goede reputatie, dat onder de leiding van
van Anrooy geworden is tot een van de
orkesten met Europeeschen naam, verkeert in
ernstige moeilijkheden waardoor het zeifs in
zijn bestaan bedreigd wordt.
De schokken in het economiscne leven laten
overal hun sporen na en waar de eene corpo
ratie nu eenmaal afhankelijk is van de andere,
zooals dat ook met individuen gaat, stoot de
een de ander omver. Het Residentie-orkest nu
krijgt den stoot op te vangen, die uit de
richting van de zee komt. Het seizoen voor
Schcveningen is, niettegenstaande den mach
tigen zomer, buitengewoon slecht geweest.
Beschouwingen, wat daarvan de oorzaak zou
kunnen zijn, behalve dan den slechten econo-
mischen toestand, kunnen we hier achterwege
laten, omdat ze er weinig toe doen. Het feit
is er en een gevolg daarvan is. dat de maat
schappij Scheveningen net niet aandurft het
contract met het Residentieorkest voor den
aanstaanden zemer hernieuwen Dat is een
ontzettende slag voor het orkest. Het con
tract met het Knrhaus is een van zijn be
staansvoorwaarden. Als dit niet vernieuwd
wordt, staat het orkest op straat. Aan alle
orkestleden is tegen het einde van het seizoen
hun contract opgezegd, ook al omdat onder
handelingen om per radio de concerten uit te
zenden, mislukt zijn.
Is het dan onder zulke omstandigheden te
verwonderen, dat de stemming geprikkeld
wordt, telkens meer geprikkeld en dat er dan
tenslotte een uitbarsting volgen moet? Voor
al, waar den laatsten tijd het contact tus
schen het orkest en het publiek, althans wat
de winterconcertcr. betreft, niet bepaald ide
aal genoemd mag worden. Slechte critieken,
ontevredenheid van muziekliefhebbers over
de keuze der programma's als reactie daar
op en met de donkere toekomst voor oogen
weinig opgewektheid Dij het orkest, waar
door weer slechte critiek wordt uitgelokt
zoo draaien we in een vicieusen cirkel rond
en het lijkt of er zoo iets als een duivelsbe
zwering noodig zou zijn er uit te geraken
De buitenstaander vraagt zich onwillekeu
rig af of deze moeilijke tijd nu juist het ge
schiktste moment is om elkaar het leven
inoeiiijk te maken en in de haren te vlieg®.
Door zorgen gedrukte menschen kunnen zich
nu eenmaal niet losmaken van die zorgen,
zelfs in de muziek niet, kunnen geen hon
derd procent energie en bezieling en over
gave aan de heilige muze produceeren en dan
lijkt het wel heel onbillijk om te zeggen: zet
ze dan maar heelemaal aan den kant, daar
hebben wij niet mee te maken. Er kunnen
toch perioden voorkomen, waarop zelfs de
critiek wat toegeeflijk kan zijn en wachten tot
betere momenten om te wijzen op wat haars
inziens groote fouten zijn. Zelfs Zeus slaapt
wel eens een oogenblik. Natuurlijk zullen er
wel kunstenaars zijn, die geen zorgen hebben
en dus zich heelemaal aan hun heilige werk
kunnen geven en dan zou het ook hier een
illustratie zijn van: „wie heeft, dien zal ge
geven worden, maar wie niet heeft, van dien
zal genomen worden ook datgene, wat hij
heeft."
Hoe men nu verder over het optred®
van van Anrooy moge denken, een goed ge'
volg heeft het althans gehad: de aandacht
gevestigd op de nooden van het orkest Bj)
een bespreking van het incident den volgend®
dag in de bladen is de toestand uitvoerig
uiteen gezet en een oproep gedaan op v®
mogende Haagsche kunstvrienden om tebujP
te komen. Dadelijk daarop zijn eenige fhn»®
gift® gekomen om het orkest te hel pen-ff®
nobele geste, maar natuurlijk niet voldoend*
De bestaansmogelijkheid dient verzekerd
worden en die schijnt voor het oogenblik al
thans nog in de 'ucht te zweven.
Daar moet toch een mogelijkheid zij°
tot een oplossing te kom® Ook in de aang^
legmheid van het Kurhaus. Het is tocli
d®kbaar, dat de concertzaal d®
d® zomer leeg zou blijven En het i»r£
ondenkbaar, dat de directie op 'het
van die zaal, die, zooals dezen zoffl®
van de critici schreef, „een muziektefflp* JL
worden is, het een of andere will«®11
orkest zou willen zetten, ter vervangn#,^..
VIM.-ÖI iuu wiuni zeilen, TCT vri va'*,.her-
het Residentieorkest, dat nu al jaren a
e® getoond heeft een eerste plaats
te zijn. En het is óók niet denkbaar, da
werkelijk goed buitenlandsch orkest z°°
zi®lijk vool voordeeliger zou uitkomen-
niet als de overal voor ons voordeehg*
in aanmerking genom® wordt.
Al wie belang stelt in het Haagf^1-n
ziekleven, volgt met spanning het !(jt
van deze crisis vraagt zich af wa<
van ons Resid®tieorkest zal zijn-
