Alkmaarsche Courant.
Radionieuws
feuilleton
Stad en Omgeving.
Het valsche papieren
nonderi der en dertigste Jaargaog.
VRIJDAG 2 DECEMBER.
CONSTANDSE OVER HET
SPIRITISME.
Leven de dooden? Is spiritisme
bedrog?
No ?85 1932
Zaterdag 3 December.
Hilversum, 206 M. (Ui sluitend VARA).
8 Gramofoonplaten. 10.VPRO-morgen-
w ij ding 10.15 Voor arb. in de Continubedrij
ven: VARA-Kleinorkest o.l.v. P. Duchant,
gramofoonplaten, J. Lemaire, voordracht en
het VARA-tooneel o.l.v. W. van Cappellen.
12.—2.„De Notenkrakers" o.l.v. D. Win3
en gramofoonplaten. 2.15 Gramofoonplaten.
2 50 Causerie door M. Haas. 3.10 VARA-
Mando ine-orkest o.l.v. J. B. Kok en gramo
foonplaten. 3.50 Beoefening der huismuziek
0.1.v. P. Tiggers. 4.30 B. Groeneveld: Het
6peeltroepwerk van de AJC. 4.50 VARA-
Kinderkoor „De Krekeltjes" o.l v. L. Hui
sdier m. m. v. J. Kickhefer, piano en gramo
foonplaten. 5 40 Boekbespreking A. M. de
Jong. 6.De Notenkrakers o.l.v. D. Wins
en gramofoonplaten. 7.— V.R.O. 8.De
Dorpsbarbier. 8.15 VARA-Kleinorkest o.l.v
p. Duchant. 9.„Het onge uk in den
nacht", hoorspel door het VARA-tooneel o
1. v. W. van Cappellen. 9.30 Orgelspel Joh.
ijöng. 9.45 Toespraak A. de Vries en VARA-
Varia. 10.„De Flierefluiters" o.l.v. H. de
Groot m. m. v. E. Philipse, zang 10 30 Vaz
Dias. 10.40 Vervolg „De Flierefluiters"
11.1512.Gramofoonplaten.
Huizen, 1875 M. (Uitsluitend KRO). 8.
p.15 en 10.— Gramofoonplaten. 11.30 Gods
Halfuurtje. 12.15 Sextetconcert. 2.Voor de
jeugd. 2 30 Kinderuur. 4.HIRO. 5.
Orkestconcert. 5.30 Esperanto-nieuws. 5.45
Orkestconcert. 6.20 Weekoverzicht. 6.40 Or
kestconcert. 7.05 Kath. R.V.U. 7.45 Sport
praatje. 8.— Sch agermuziek. 9.Voor
dracht. 9.15 Schlagermuziek. 11.12.
Gramofoonplaten.
Daventry, 1554 M. 10.35 Morgenwijding
10.50 Tijdsein, berichten. 1105 Lezing.
12.20 Northern Studio-orkest. 1.05 Orgel
spel R. New. 1.502 50 Commodore Grana
orkest o.l.v. J. Muscant. 3.50 BBC-orkest
o.l.v. J. Lewis m. ni. v. T Pickering, tenor,
5 05 Orge.spel R. Foort. 5.35 Kinderuur
6 20 Berichten. 6.50 Voetbalnieuws. 7.05
Walsh Intermezzo. 7.25 Lezing. 7.50 Gra
mofoonplaten. 8.20 „I sketch your world",
revue van John Watt, m. m. v solisten, koor
en orkest. 9.20 Berichten en lezing. 10.10
Tweede acte van „The Mikado", operette van
Sullivan. Leiding: Godfiey. 11.3512.20
Dansmuziek door Bert Ambrose en zijn
Band
Parfijs „Radio-Paris", 1724 M. 8.05 Gra
mofoonplaten. 9.20 Concert. 12.20 Concert
door het Omroeporkest. 3.50 Vervolg concert.
5.05 Orkestconcert 9.50 Gramofoonplaten
Kalaundbffrg, 1153 M. 11.201.20 Con
cert uit het Be levue-Strandhotel. 1.502.20
Gramofoonplaten. 'T503 50 Concert uit
Rest. „Wivex". 4.204.50 Lindquist's Har
monica-orkest. 7.2C Marschen en walsen door
het Omroeporkest o.l.v. Gröndahl. 8.20
Radio-tooneel. f .40 Vioolsoli door C. Ander-
Ben. 9.45 Omroeporkest o.l.v. L. Gröndahl
10.2011.35 Dansmuziek uit Rest. „Lod-
berg".
uangeriberg, 473 M. 6.25 Gramofoonpla
ten. 11.20 Concert door werk'ooze musici
o.l.v. G. Schuhmacher. 12.2C Concert o.l.v.
Wolf. m. m. v. bariton en piano. 1.55 Gra
mofoonplaten. 4.20 Operette-concert door or
kest en solisten o.l v. Spitz. 7.20 Gevarieerd
programma o.l.v. Neumann. 10.401120
Concert uit Müncher.. 11.1012.20 Gramo
foonplaten (Jazzmuziek).
Rome, 441 M. 8.05 Concert door het orkest
van de Staatspolitie o.l.v. A. Marchesini In
de pauze: Litteraire voordracht. 10.15 Ber.
Brussel, 338 M. en 508 M. 338 M.: 12.20
Concert o.l.v. P. Moreau. 5.20 Dansmuziek
uit St. Sauveur. 6.50 Gramofoonplaten. 8 20
Omroeporkest o.l.v. J Kumps m. m v J
Briels, humorist. 10.20—11.20 Max Alexys'
orkest. 508 M.: 12.20 Zie 338 M. 5 20 Om
roeporkest o.l.v. J. Kumps. 6.35 Zang door
V Gerlache. 6.50 Gramofoonplaten. 8 20
Omroeporkest m. m v. solisten o.l.v. K.
Walpot. 905 Radiotooneel. 9.20 Vervolg
concert. 10 30—11.20 Max Alexys' orkest.
Zeesen, 1635 M. 7.20 Feestelijke opening
van het Kerstfeest der Berlijnsche artisten
9.3511.20 Dansmuziek door Anton Go-
ronzv en zijn orkest.
van HERMAN ANTONSEN,
Ze haalde de schouders op en begon
ongeduldig in de kamer heen en weer
te loopen.
We vermorsen met die nuttelooze
schermutselingen onzen kostbaren tijd.
leder oogenblik kan ik moeten verdwij
nen. Ik ben hier vanavond gekomen,
omdat Rense, het zieke kind, naar me
gevraagd had; en nu ik hier eenmaal
in huis was, meende ik de ongezochte
geborenheid om enkele papieren, die
van het hoogste belang voor me zijn, in
handen te krijgen, niet te mogen laten
voorbijgaan. U ziet, ik spreek volko
men ronduit en eerlijk. Ik ben hier
binnengeslopen, om u van die papieren
te beroovcn.
Plotseling stond hij op en begon te
glimlachen. Hij haalde een gele enve
loppe uit zijn borstzak te voorschijn en
bood die haar aan
Hier zijn mijn vorderingen op
Charles Derwent, zei hij. Als ik den in
houd van deze enveloppe verloor, dan
stond ik machteloos tegenover hem.
Zoudt u die voor mij willen bewaren?
Haar oogen begonnen te schitteren
en er kwam een blos op haar wangen.
Vertrouwt u me zoo volkomen?
Zoo volkomen! Kan ik het helpen?
Zonder uw tusschenkomst zou ik op
DE HEER BLOKKER 25 JAAR
ONDERWIJZER AAN GEMEENTE
SCHOOL No. 4 (THANS VONDEL
SCHOOL).
Donderdag 1 Dec. was het 25 jaar geleden,
dat de heer Blokker als onderwijzer in func
tie trad aan Gemeenteschool No. 4 (tegen
woordig Vondelschool) en het spreekt van
zelf, dat die dag niet zoo maar voorbij mocht
gaan. Toen dan ook de jubilaris 's morgens
z'n lokaal binnen trad, werd hij al dadelijk
verrast door een eenvoudige, smaakvolle ver
siering, die de kinderen daar hadden aange
bracht. Om 11 uur werd de heer Blokker door
één der collega's het gymnastieklokaal bin
nengeleid, waar zich de kinderen van de drie
hoogste klassen hadden opgesteld. Nadat het
Hoofd der school, de heer Lutterot, een kort
welkomstwoord had gesproken, nam aller
eerst de burgemeester het woord, die er aan
herinnerde, dat de heer Blokker niet z'n ge-
heelen diensttijd in Alkmaar heeft doorge
bracht. In Koedijk was hij eerst eenige jaren
werkzaam. Toch is Alkmaar de eerste plaats,
die beslag op hem legde, want hier heeft de
heer Blokker z'n eerste tijdelijke betrekking
vervuld. Het wil heel wat zeggen 25 jaar
dag aan dag naar school te gaan en men
moet dan oppassen, dat het werk geen sleur
wordt. Daarom is 'n onderbreking als de dag
van vandaag wel eens goed. Spreker dankte
den jubilaris voor z'n 25-jarigen arbeid in
dienst van het lager onderwijs in deze ge
meente en het deed hem zoo'n genoegen, dat
hij ook mevr. Blokker in dit jubileum kon be
trekken. Spreker stelt zich toch voor, dat het
wel eens gebeurd zal zijn, dat de heer Blokket
ontmoedigd van z'n werk huiswaarts keerde
en hij twijfelt er niet aan, of de jubilaris zal
bij mevrouw den steun en de troost hebben
gevonden, die hem weer met nieuwen moed
deden voortgaan. Ook tot mevrouw Blok
ker richt spreker daarom een woord van dank
Het deed spr. bovendien genoegen, dat hij den
heer Blokker kan complimenteeren in dit nieu
we, fraaie gebouw. Spr. brengt dan in herin
nering, dat de heer Blokker ook 25 jaar het
aardige schoolfeest naar Schoorl heeft mee
gemaakt, het is ook de jubilaris, en hierbij
richt spreker zich speciaal tot de kinderen,
die telkens weer en dit jaar voor den 25ster.
k<_er den Spaanschen gezant weet over te
halen, den goeden Sint naar Alkmaar uit te
noodigen, om hier een prettig Sinterklaas
feest met de kinderen te vieren. Spreker ein
digde met nogmaals z'n dank uit te spreken
en hij meent dien dank niet beter te kunnen
vertolken, dan door den jubilaris namens het
femeentebestuur een fraaie medaille aan te
ieden.
Nadat ook de heer Rahder, inspecteur in de
inspectie Alkmaar, namens het Rijksschool-
toezicht, de heer Kerdel namens de commis
sie van toezicht op het L. O. en de heer Rade
maker namens de oudercommissie den heer
Blokker in enkele welgekozen woorden voor
z'n 25-jarigen toegewijden arbeid bij het
lager onderwijs hadden bedankt, nam de heer
Lutterot, hoofd der Vondelschool, het woord,
die ervan gewaagde, dat hij steeds met den
jubilaris collegiaal heeft samengewerkt. In
de beste families komt wel eens wai voor,
maar nooit is de harmonie door den heer
Blokker ernstig verstoord geworden, steeds
wist men weer tot een vreedzame oplossing
te komen. Spreker dankte voor die samen
werking en hij biedt den jubilaris, die een
groot natuurvriend is, namens het personeel
een boekwerk aan met schetsen uit de natuur
Een der meisjes trad nu naar voren, om een
aardigen wensch uit te spreken, die den heer
Blokker keurig gecalligrafeerd werd over
handigd, terwijl een andere leerlinge namens
de leerlingen van den jubilaris een cactus
huisje aanbood met het verzoek dit een
plaatsje te geven in het klasselokaal. Vervol
gens zongen afwisselend alle kinderen en een
meisjeskoortjes eenige aardige, vroolijke lie
deren. De heer Langhorst en mej. Helleman
slaagden er uitmuntend in, de zang in het
o-oede spoor te houden. Op verzoek van den
heer Blokker werd een der liederen nog eens
gezongen. De jubilaris had telkens de rij der
speeches even onderbroken om in eenige luimi
ge woorden te danken. Hoewel de Nederland
sche taal 75000 woorden telt, viel het hem
toch moeilijk onder den indruk als hij was
van deze verrassende hulde, het juiste woord
te vinden.
Het bleek ten slotte, dat de heer Blokker
z'n overredingskracht niet alleen bij den
Spaanschen gezant, maar ook bij andere per
sonen, in de zaal aanwezig, had aangewend,
want aan de kinderen werd meegedeeld, dat
het oogenblik in de gevangenis zitten.
Ieder oogenblik van mijn vrijheid heb
ik aan uw welwillendheid te danken.
Maar ik zou toch niet graag hebben,
dat u zoudt denken, dat ik alleen per
soonlijke redenen heb om aldus te han
delen. Dan zoudt u verkeerd over me
oordeelen. Ik zou in iedere omstandig
heid mijn leven en welzijn aan u dur
ven toevertrouwen.
De ongewone warmte in zijn stem
joeg haar het bloed naar de wangen en
ze wendde onwillekeurig het hoofd van
hem af.
Ik moet zeggen, dat u me wel bij
zonder hoog acht, mompelde ze zacht
jes.
Hij begon te lachen, om de dreigende
spanning te breken.
Nu ik, naar ik hoop, mijzelf van
uw goedwillendheid verzekerd heb.
mag ik nu soms vragen om eenigen
uitleg? U kunt u immers gemakkelijk
voorstellen, hoe brandend nieuwsgierig
ik ben naar de beweegredenen van uw
gedrag.
Ze vouwde de enveloppe dubbel en
stak die tusschen haar japon, waarna
ze weer op den rand van het ledikant
ging zitten.
Het was dwaasheid van me om die ge
heimzinnigheid zoo lang vol te houden, te
meer, omdat ik van het eerste oogenblik, dat
ik u aan het station zag, reeds besloten was,
dat u mijn bondgenoot moest worden. Maar
ik ben door ondervinding voorzichtig gewor
den en wilde daarom, dat u uzelf eerst zoudt
bekend maken. U moet het mij niet kwalijk
nemen, als ik ooit eenigen twijfel aan U
mocht gekoesterd hebben
ze 's middags vrij hadden en niemand trok
daarbij een zuur gezicht
Dat waren de vragen, die aangekondigd
werden als het onderwerp, waarover de heer
L. A. Constandse uit Den Haag zou spreken
voor de vrijdenkersvereeniging De Dage
raad, gisteravond in de dancing van de Har
monie. De belangstelling was heel wat groo-
ter dan gewoonlijk, het aangekondigde on
derwerp staal blijkbaar in veler belangstel
ling. De zaal was behoorlijk bezet.
De heer A. V e r n e e sprak een kort wel
komstwoord tot de aanwezigen, zijn voldoe
ning uitsprekend over het talrijke bezoek,
waarin hij belangstelling voor het werk van
De Dageraad zag. Van de zijde der spiritis-
tenvereeniging Harmonia was een afwijzend
antwoord ingekomen op de uitnoodiging toi
debat. Zij achtte hare beginselen te hoog om
er over te debatteeren. Spr. noemde dit een
nogal goedkoop argument en zei, van enkele
leden van Harmonia gehoord te hebben, dat
zij wel graag zouden hebben gezien dat in
het openbaar van gedachten werd gewisseld
over de beginselen van het spiritisme. Spr.
geloofde dan ook, dat het bestuur $ijn beslis
sing had genomen zonder ruggespraak met
de leden. Als de spiritisten werkelijk begin
selvast waren, had een debatavond voor hen
misschien aangename gevolgen kunnen heb
ben.
Vervolgens ontkende spr. de juistheid van
een verslag in het orgaan der spiritisten
over een seance met het pas ontdekte medium
Leijs, waarin de naam van den heer Hoving,
den voorzitter van De Dageraad, was ge
noemd.
Hierop kwam de heer
Constandse aan het woord,
die begon met vast te stellen, dat het vraag
stuk van den dood de menschen reeds veie
eeuwen bezig houdt. De Grieken zagen den
dood niet als iets afschrikwekkends, vele
wijsgeeren zagen er een verlossing in. Deze
gedachte bleef vele eeuwen lang voortleven
Men nam aan, dat de dooden vertoefden in
de Hades (onderwereld) en zouden opstaan
op den dag des oordeels.
Aan het bijbelboek Genesis ontleende spr
de meening, dat de dood het einde is („Tot
stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeeren")
en in het boek Prediker vond spr. eveneens
een gezegde van eenzelfde strekking, terwijl
het Nieuwe Testament geen enkele aanwij
zing geeft voor een leven na den dood en
spr. stelde vast, dat zelfs de roomschen niet
absoluut vasthouden aan een hel onder de
aarde. Zij geven toe, evenals vele anderen,
dat men dit zinnebeeldig moet opvatten
Daartegenover staan natuurlijk ook velen,
die er wèl aan gelooven, maar ook wordt op
zuiver geloofsgronden het voortleven van den
mensch ontkend, omdat anders immers de
mensch zou zijn evenals God, dien zij als
onsterfelijk aannemen.
Spr. ontkende de juistheid van de zooge
naamde voorteekenen, die God zou geven als
waarschuwing om zich te beteren en ook
aanvaardde hij niet, dat God de oorzaak zou
zijn van alles wat den mensch overkomt, het
zij goed of kwaad. Spr. schreef dit toe aan
zeer natuurlijke oorzaken. Als de meening
der geloovigen juist was, zouden zij eigen
lijk God tot hun ondergeschikte maken, die
moest doen wat zij zelf het beste achten, zij
zoudn dan de grootst mogelijke egoïsten
ziin. Dit egoïsme leidt hen er toe, eeuwig te
willen voortleven, terwijl wij al tevreden zijn
met op aarde gelukkig te zijn.
De spiritisten zijn al even erge egoïsten,
meende spr. Zij erkennen wel het begin van
den mensch (de geboorte), maar ontkennen
dat er een einde aan komt, en dit nu maakt
het stelsel van een eeuwige ziel tot een on
juistheid. Spr. meende, dat het leven zonder
den dood absoluut waardeloos zou zijn en
alle spanning zou missen, omdat men geen
doel zou kunnen stellen dat men zou willen
trachten te verwezenlijken. Als men nooit
zou doodgaan, zou het verlies van een jaar
voor de verwezenlijking van 'n gesteld doel
geen bezwaar zijn; terwijl men zich nu in
spant om iets te bereiken, zou men dan laks
worden.
De reden waarom ieder aan het leven is
gehecht, vindt zijn oorzaak in de wetenschap
van het einde, en daarom willen de spiritis
ten en de ge'oovigen eeuwig voortleven.
Juist zij, die het verlies van een familielid
niet te boven kunnen komen als gevolg van
het steeds leven in een klein kringetje, zijn
het meest vatbaar voor het spiritisme. Heeft
Ik verbied u zoo iets totaal onnoodigs
te zeggen
Ik moet kort in mijn uitleg zijn, vervolg
de ze glimlachend. Ik kan u alleen het aller
voornaamste vertellen.fVooreerst dan ben ik
de dochter van wijlen lord Calcroft.
Hij knikte toestemmend.
De baronie is nog uit de dertiende
eeuw... dat moet ik u er even bij vertellen om
te verklaren, hoe familietrots en gebrek aan
geld de oorzaak konden worden van mijns
vaders ondergang. Kunt u zich den toestand
voorstellen? Een baron met zulk een familie
traditie, en die op het punt stond failliet te
gaan? Ik moet bovendien verklaren, dat wat
mijn vader deed, door hem gedaan werd met
de beste bedoelingen en om voor het toe
komstig geslacht het vaderlijk erfgoed te red
den Mijn vader begon te speculeeren, heele-
maal in den geest van den tijd, en het oneluk
wilde, dat hij in de handen van een schurk
viel. Vader was een verstandig man en een,
die zijn wereld kende. Hij koesterde geen
onvervulbare verlangens. Hij speculeerde
niet te gewaagd om ineens rijk te zijn. Hij
deed het voorzichtig en hoopte zoo genoeg
bij elkaar te kunnen krijgen, om de hypothe
ken te kunen aflossen, die op de landerijen
rustten. Maar voor zulk een onderneming is
natuurlijk noodig, dat men verstand heeft
van de geldmarkt. Mijn vader zocht zich
iemand, dien hij meende te kunnen vertrou
wen, en vond Charles Derwent!
Ze bleef plotseling in haar heen en weer
loopen steken en klemde de handen achter
haar rug ineen.
Als vader een eerlijk man getroffen had
dan zouden zijn plannen goed uitgekomen
zijn. Het is onzin, om te beweren dat er geen
soliede ondernemingen te vinden zijn, die een
men daarentegen idealen inzake het verbete
ren van sociale zaken en dergelijke, dan voelt
men dat gemis van een familielid heel wat
minder erg. Ter illustratie wees spr. op sta
tistieken in Duitschland en hij concludeerde,
dat iemand die bereid is te berusten geen
idealen heeft. En dit kan smadelijke gevol
gen hebben, vooral in oorlogstijd, als men
tot de moeders zegt: „troost u, want uw zo
nen leven", om haar daardoor bereidwillig
de jongens ten oorlog te doen gaan.
Spr. citeerde Conan Dovle, die zich de
vraag ste'de „Waar zijn de dooden geble
ven?" inplaats van zich in te spannen om
mee te werken aan het voorkomen van oor
logen in de toekomst.
Meerdere geschriften uit spiritistische
kringen werden door spr. aangehaald, waar
uit hij concludeerde, dat angst voor den dood
eigenlijk de eenige oorzaak is voor het ge
loof aan onsterfelijkheid.
Bovendien is het spiritisme grof en plat
materialisme. De spiritisten ziin zóó vervuld
van hun egoïsme, dat zij de dooden, die vol
gens hen toch opgaan naar een hooger
leven, niet met rust kunnen laten. Zij zien
op hun seances de dooden en krijgen er zelfs
wel eens een kla-o van, en dus erkennen zij
dat de geest stof is. Anders zouden zij dien
ook niet kunnen fotografeeren.
De spiritist heeft geen oog voor de zuivere
rede, maar slechts voor sensatie: hij wil een
vaas b.v. op en neer laten gaan, enz., en
daarop meent hij zijn levens- en wereldbe
schouwing te kunnen baseeren. Een gewoon
mensch bpeft daarvoor noodig wijsbegeerte
enzoovoort.
Dat geesten zouden eten en drinken en ook
zouden root-en. is geschreven in een door
E'iza van Ca'ker vertaa'de brochure, en spi
ritisten vertellen zelfs, dat geesten ook wo
nen in huizen. Spr. concludeerde, dat dit
banaal is en dat men dat ook kan waarne
men in ve'e seances, waar men geesten vra
gen stelt, die bewiizen, dat de spiritisten
voortdurend met zich zelf bezig zijn en d*
dooden willen exn'oiteeren voor eigen belan
gen. Dit komt niet voor bij door hen mate
rialisten genoemden.
Voorts noemde spr. de erotiek een onder
grond voor het spiritisme, waarvoor hij a'3
bewüs verschi"ende uitlatingen van erkende
spiritisten aanhaa'de (b.v. Swedenborg).
Vele menschen zijn speciaal geschikt voor
medium, a's zij onder invloed staan van
hysterie, waarvoor de meerdere vatbaarheid
voor hallucinaties en het scherner gehoor als
symptomen werden gegeven. Spr. gaf hier
van verschillende voorbee'den, waarmee hij
trachtte aan te toonen. dat hvsterie een ab
normalen toestand geeft. Hypnose bevordert
dit nog.
Dat de spiritisten in hun geschriften zeer
vaak geleerden riteeren. zegt spr. niets, want
dat ziet men bij elk geloof. Dat b v een pro
fessor Keesom r.-k. is. wil toch niet zeggen
dat hij roomsch werd door zijn geleerdheid?
Deze toch zegt niets van een bepaald ge
loof. dat door dm geleerde naast zijn „vak"
wo'-dt „beoefend".
Tegenover het aanhalen van ge'eerden
als ^""'iis voor be* spiritisme, kan men vra
gen: Wat zeggen de moderne wijsbegeerte en
zielkunde er van? Zji zijn zuiver monistisch
en ontkennen het dualisme.
Wat is de verhouding tusschen stof en
geest? Geest is een onstoffelijk iets, een as
sociatie van gewaarwordingen, voorafge
gaan door een stoffelijk proces. Spr. gaf
hiervan voorbeelden. A'le praat over gedach-
tenstof, die geest zou ziin, is onzin. Geest en
stof ziin wel onderscheiden, maar ongeschei
den. zij gaan altiid samen, zooals bewustzijn
en lichaam bij e'kaar behooren. Daarom is
de dood van bet lichaam ook de dood van den
geest. Dood is bewusteloosheid, een droome-
looze slaap, waaruit wij nooit ontwaken. Hij
heeft voor ons niets afschrikwekkends, om
dat hij voor ons niet anders is dan volstrekte
rust.
Persoonlijk gaan wij onder, alleen de stof
leeft voort in andere vormen. De geest gaat
eveneens te gronde, wij kunnen hem alleen
overdragen op anderen Dat is dan, weten
schappelijk verklaard, het eenige wat er
overblijft van onsterfeli'kheid.
De spiritisten beweren, dat de geest na het
overlijden van het stoffelijke lichaam een
astraal lichaam krijgt en zij spreken van ge
materialiseerde geesten, gekleed en wel. Hoe
dit kan, hebben zij nog rooit verklaard.
Anderen zeggen, dat het astraal lichaam
reeds in het stoffelijk lichaam is en dit verlaat
bij het overlijden van het stoffelijk lichaam.
Ook dit is nog nooit verklaard, nog nimmer
heeft men de aanwezigheid van een astraal
lichaam in het stoffelijke dito waargenomen,
zelfs niet met de besie microscopen.
A.ls dat astraal lichaam zoo fijn en teer is
als men wil doen gelooven, hoe kan een
tien of vijftien procent dividend uitkeeren
Maar vader viel in handen van Derwent en
daarmee was zijn lot al gauw beslist.
E>e eerste van de zoogenaamd solide fir
ma's, waar vader geld ingestoken had, die
begon te wankelen, was Devereux, vervolgde
ze verontwaardigd en het deed haar goed te
zien, dat hij op het hooren van dien naam
zijn lippen vast opeenperste. De eerste be
richten over de onsoliditeit der firma werden
toegeschreven aan verduisteringen door een
der bedienden. U kunt u voorstellen, hoe kwa
lijk gezind mijn vader tegen dien k'erk was en
hoe ik in zijn gevoelens dee'de. Ik ging met
hem mee naar de terechtzittingen. Het was
indrukwekkend voor me. We zaten daar te
luisteren, zonder dat iemand vermoedde,
hoezeer wij bij de zaak betrokken waren.
Maar toen het vonnis geveld was, zei ik da
delijk tegen mijn vader, dat die klerk volko
men onschuldig moest zijn. Ik had uw ge
zicht trek voor trek bestudeerd, toen u in de
beklaagdenbank stond en mijn vrouwelijk
gevoel gaf me de zekerheid van uw onschuld
Maar vader lachte me er om uit en u moest
naar de gevangenis.... en dat is de reden,
waarom uw gezicht me zóó levendig is bij
gebleven, dat ik u dadelijk herkende, toen ik
u terugzag op het Paddington station.
Ze ging weer zitten en keek hem aan met
brandende oogen. Hij bleef als vastgenageld
aan zijn stoel zitten en wachtte, wat er ver
der komen zou.
Laat ik terloops mijn gedrag tegenover
u uitleggen. Ik kwam van Marlow, waar ik
een buitentje heb, en natuurlijk trok de on
gewone drukte op het station mijn aandacht
Uit de bemerkingen van het publiek begreep
geest met zoo'n lichaam dan kloppen door
een muur gaan enz En de kleeding dan van
dat astrale lichaam? Is die ook astraal? 't Is
niet anders dan fantasie, hallucinatie, zei spr.
Ais er geesten zijn, zouden die toch nooit
kunnen kloppen of in een medium kunnen
kruipen.
De voorspellingen door een medium, toe
geschreven aan geesten, werden door spr. af
gewezen, want, zei hij, deze geesten zijn toch
slechts afkomstig van gewone menschen. Het
is net als in de middeleeuwen, toen men ook
ais verklaring voor allerlei dingen (ziekte,
bliksem enz.) de werking van ten geest aan
nam. Men deed beter eenvoudig te zeggen:
wij kunnen het niet verklaren. Door een
geest de schuld te geven verklaart men
niets. Het is geen schande de oorzaak voor
verschillende dingen niet te weten maar wel
is het verkeerd die oorzaak dan aan geesten
toe te schrijven. Men dient te vorschen tot
dat men de juiste oorzaak heeft gevonden.
Na een korte pauze vervolgende, zei de
heer Constandse, dat de spiritisten een ver
klaring gevende voor sommige dingen deze
verklaring een wetenschap noemen, maar. zei
spr., de proef moet genomen kunnen worden
of die verklaring voor alle gevallen geldt en
geldend blijft voor en aleer van een weten
schap sprake kan zijn. Zoo is helderziendheid
geen wetenschap, want ten helderziende zal
zich niet wagen aan weervoorspellingen aan
voorspelling van uitslagen van harddrave
rijen enz.
Waren geesten te fotografeeren dan zou
een gewone fotograaf ze we! eens voor de
lens krijgen. Dat dit niet het geval is. bewijst
dat men hier niet met een wetenschap heeft
te doen.
Vele mediums noemde spr., die bij zuivere
controle bedriegers bleken te zijn. Spr. had
vele geheimzinnigheden, die tientallen van
jaren aan geesien waren toegeschreven, zien
nadoen door goochelaars, waaruit z-i. duide
lijk blijkt, dat het slechts handigheidjes en
trucs waren. Zoo is het ook met teiepatie,
handlijnkunde, enz., die berusten op scherp
waarnemen en tasten door de beoefenaren.
Spr. ging op een en ander uitvoerig in.
Routine in deze zaken brengt vermaardheid.
Menschenkennis en suggestie zijn een on
misbare voorwaarde voor het welslagen van
dergelijke seances, waarbij de slachtoffers
zelve tal van bijzonderheden verteilen alleen
als gevolg van het feit dat zij reeds bij voor
baat zijn overtuigd van het bestaan der teie
patie. helderziendheid, enz., hoewel deze
slechts berusten op techniek en ervaring,
zoeken en tasten. Wel erkende spr. het be
staan van de spontale te.epatie. welke een
gevolg is van het langdurig omgaan mei een
bepaalden persoon zóó innig, dat men de
zelfde gedachten heeft over alle mogelijke
vraagstukken.
Ten aanzien van wat men als feiten aan
geeft van wat mediums zouden hebben ge
daan. moet men zeer wantrouwend ziin.
Honderden mediums zijn in den loop der
jaren ontmaskerd, m-esta! door gooche'aars,
die immers de trucs kennen, en de instru
menten zijn aangetoond, die door spiritisten
werden gebruikt bij hun seances. Geesten-
foto's zijn valsch, er zijn tal van manieren om
ze te maken. Spr haalde een geval aan van
dergelijke vervalsrhing ix Leeuwarden. Men
schen van wetenschap zijn herhaaldelijk de
dupe geworden van allerlei trucs van spiri
tisten. Onder aanhangers van het spiritisme
worden deze geleidelijk bekend, en zelfs mr.
van Rossum, d;e nog altijd spiritist is. gaf
toe, dat vele dingen aan geesten toegeschre
ven menschenwerk bleken.
Spr. gaf voor verschalende „feiten" een
verklaring, die aantoonde dat het mensche-
lijk vernuft tot zeer veel dingen in staat is d e
wij, zelfs al weten wi' hoe zii gebeuren. n;/,t
kunnen nadoen. E'e^rieche en magnetische
krachten worden in het werk gesteld, en
massasuggestie fantasie enz
Het schrijven, teekenen enz door een
medium op een seance is siechts het werk van
levende menschen en ei gebeurt niets indien
men niet reeds bij voorbaat gelooft aan het
bestaan van mediumwerk Dat de mediums
zeggen, dat zij slechts het werk van anderen
geven, is kleineerend voor hen zelf.
In droomtoestand vervalt elke controle
over het bewustzijn en heeït het onderbewust
zijn vrij spel. In dien toestand ziet men vaak
iets wat men jaren geleden heeft gezien of
ondervonden. Een kunstmatige droomtoe
stand is zeer goed mogelijk bij vele men
schen en in dien toestand laat de hypnotiseur
hen allerlei dingen doen, die met de werke
lijkheid niets gemeen hebben En dan noemt
men hen mediums.
Spr. gaf frappante staaltjes van beirog
met zoogenaamd langs med'amieken weg
ik het gebeurde. Ik keek in uw coupé en zag
Percy Derwent dood liggen. Ik had lem in
de Vereenigde Staten leeren kennen én be
schouwde hem als een nietsnutter en een
dwaas. Ik zag al heel gauw, dat u de ro!
van Percy op u genomen had. Ik begreep ei
niets van; ik wist niet wat te denken. Een
kwartier lang liep ik het perron op en neer
om na te denken, wat ik doen zou. Toen,
door een onberedeneerd gevoel gedreven, ging
ik naar u toe en handelde, zooals ik toen
deed. Eerst daarna kwam de gedachte bij me
op, dat u misschien een bondgenoot voor me
zoudt kunnen zijn.
Hij zei nog steeds geen woord.
Wat nu Charles Derwent en mijn Va
der betreft, u kunt u gemakkelijk genoeg
voorstellen, hoe de zaak verder afliep De
eene likwidatie volgde op de andere. Zelfs
toen hadden we er nog geen gedachte op,
dat het geld in Derwent's zak terecht kwam
Wettelijk hadden we geen vat op hem om
zijn nadeelige adviezen. Ik zal maar niet
verder in bijzonderheden afdalen. Er kwam
een dag dat Vader tot de ontdekking kwam,
dat hij straatarm was. We gingen naar
Egypte en daar stierf hij aan hartverlam
ming
Ja, ik herinner me, dat men hem
dood op zijn bed gevonden heeft in het
Shepherds Hotel, zei Thornton meewa
rig. Hij wist niet goed wat hij tegen
haar zeggen moest en meende, dat het
wel het beste zou zijn, af te wachten,
tot ze wat gekalmeerd was en dan te
trachten haar gedachten wat af te lei
den.
fWordt vervolgd).