DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Engeland en de oorlogsschulden. Hit het JUidement i'Buitenland No. 296 Donderdag IS December 1932 Een belangrijke redevoering van Chamberlain, waarin hij de houding van de regeering ver dedigt. Critiek der Lagerhuis-leden op het regeeringsbeleid. Betalen 134e Jaargang LKMAAR Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.—, hancc door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. Directeur: C. KRAK. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote conti, ten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Na Frankrijk Engeland! Ook daar heeft de regeering in het Lagerhuis de beta lingskwesties aan de orde moeten brengen en ook daar heeft de regeering zich op het stand- Eunt gesteld, dat de schulden aan Amerika etaald moeten worefcn. Bij afwezigheid van MacDonald (de pre mier is verkouden en heeft daardoor huis arrest!) heeft Chamberlain de debatten ge opend met een rede, die met spanning werd verwacht. Hij zeide, dat een diepgaand onderzoek van deze kwestie het mogelijk maakt te reali- seeren, hoe hecht Engelands aanspraak is op een herziening, hoe consequent en hardnekkig de opeenvolgende Britsche regeeringen had den aangedrongen op een schrapping der herstel- en oorlogsschulden, hoe ongaarne andere landen in deze zienswijze hebben toe gestemd, doch hoe zij geleidelijk door de har-, de werkelijkheid genoodzaakt waren gewor den dichter en dichter te komen tot de ziens wijze welke oorspronkelijk door de Britsche regeering was verkondigd. De schuld aan de Vereenigde Staten hëeft 1444 millioen be dragen. Hiervan kwamen ten eigen laste 258 millioen. Van onze bondgenooten zou den wij terug ontvangen 815 millioen en de rest zou door de Vereenigde Staten als lee ning wortien verstrekt. Het geheele bedrag is uitgegeven voor oorlogsdoeleinden en goede ren welke in de Vereenigde Staten zijn ge kocht. Zeer spoedig na den oorlog is de Britsche regeering tot de conclusie gekomen, dat de betaling van deze groote verplichtingen van de regeeringen onderling het economisch her stel van de wereld voor onbepaalden tijd zou uitstellen. Chamberlain behandelde vervolgens de on derhandelingen inzake de schuld-verminde ring, waarbij de rentevoet werd bepaald op 5 terwijl de schulden werden terugge bracht tot 28 der oorspronkelijke cijfers. In 1931 werd het duidelijk, dat Duitsch- land voor een bankroet stond en in Juni 1931 stelde Hoover een moratorium voor, waarbij alle intergouvernementeele schulden voor den tijd van een jaar werden opgeschort. Erkend werd, dat verband bestond tusschen oorlogs schulden en herstelbetalingen. Het morato rium was verstandig en lofwaardig. Wanneer Amerika een vertegenwoordiger gezonden had naar Lausanne zou onmiddellijk aldaar een regeling mogelijk zijn geweest. Spr. had gehoopt, dat de nota van de Engelsche regee ring van 1 December, die zoo'n overtuigen den indruk op het Engelsche volk had ge maakt, ook aan den anderen kant van den Oceaan een blijvenden indruk zou maken. Om redenen van waarheidsliefde heeft de En gelsche regeering niet kunnen zeggen, dat zij de betaling niet kon verrichten, en wan neer zij niet betaald had, zou dit in de ge heele wereld een slechten indruk hebben ge maakt en nadeelige gevolgen hebben gehad.* De regeering heeft derhalve besloten de ge heele som te betalen. Met betrekkin? tot de toekomstige ontwikkeling stelt Engeland grooten prijs op een definitieve en bevredigen de regeling met Amerika. Overgaande op de reacties van deze beta ling zeide Chamberlain, dat zij een ernstige schade beteekende voor de bankreserves, zoo dat men misschien een verhooging van 't dis conto zou kunnen verwachten. Voor de staats- begrooting ontstaat een verlies van 29'4 millioen, dat gedeeltelijk zal worden gedekt door de winst op de lagere renten voor regee- ringspapieren en gedeeltelijk door het ge- bruik'maken van fondsen die bestemd geweest waren voor het dekken van binnenlandsch» kapitaalsschuld. Dit kan wel eenmaal wor den gedaan, maar het kan niet worden her haald. Even belangrijk als een regeling met Amerika is het behoud van de overeenkomst van Lausanne. o Stafford Cripps, Labour, zeide, dat het verdrag van Versailles een der ernstigste fou ten is geweest, hetgeen leidde tot protesten van Lloyd George, die er op wees, dat het verdrag van Versailles geen getallen noemde voor de herstelbetalingen. Hierop hield Chur- chill een lange redevoering, waarin hij de regeering verweet, dat zij de geheele aange legenheid volkomen verkeerd had aangepakt. Zijn vocabularium was niet voldoende om al de ernstige fouten te karakteriseeren, die in deze ernstige aangelegenheid gemaakt zijn. Het accoord van Lausanne is in het geheel geen regeling, aangezien het afhankelijk is van een bevredigende regeling met Amerika De kanselier van de Schatkist heeft van den zomer het Lagerhuis een volkomen ver keerden indruk van de houding van Ameri ka gegeven. De bewering, dat Lausanne noodzakelijk geweest is voor de redding van Europa is onjuist. Nog minder juist is het, dat dit accoord Europa werkelijk gered heeft. De overeenkomst van Lausanne is het uit gangspunt geworden van verdere wonder lijke eischen, vooral van den kant van Duitschland. Nauwelijks was Duitschland bevrijd van de herstelbetalingen of het sprak onmiddellijk nieuwe wenschen uit. Onder groóte hilariteit zeide Churchill, dat het schrijven van nota's aan Amerika net zoo was alsof men nota's aan den Atlantischen Oceaan zond. Churchill sprak er zijn voldoe ning over uit, dat Engeland in de kwestie der oorlogsschulden met Frankrijk samengaat. Frankrijk behoeft geen verdere herstelbeta lingen van Duitschland te eischen, wanneer het Engeland moet betalen. Het kan zeer goed betalen.' o - In het verdere verloop van de debatten heb ben nog verschillende sprekers het woord gevoerd en de meesten wezen er op, dat de toestand niet bevredigend is. Echter kreeg men den 'indruk, dat Engeland's volksver tegenwoordiging toch zal besluiten, de schul- dep te betalen, niettegenstaande de beslissing van Frankrijk. Intusschen. heeft de Fransche weigering, om te betalen, in Washington grooten indruk gemaakt, daar men gehoopt had, dat Frank rijk op het laatste oonenblik nog zou betalen. De Fransche beslissing wordt in politieke kringen een ernstige fout genoemd, welke een te verwachten revisie der oorlogsschulden moeilijkheden in den weg zou kunnen leggen. In kringen van het congres is men ten deele verbitterd over Frankrijks weigering. Er wordt op gewezen, dat de regeering der Ver eenigde Staten reeds drie vierden der Fran sche oorlogsschulden heeft geschrapt, goud voorraden heeft aangelegd en wapeningen financiert, zoodat betaald kan worden. In politieke kringen wordt toegegeven, dat de Fransche beslissing van politieken aard is, doch anderzijds wordt er op gewezen, dat Frankrijk» zelf groot-crediteur, een gevaar lijk precedent zou kunnen scheppen voor zijn debiteuren. De regeering der Vereenigde Staten zal officieel de riiet-betaling van den December termijn door Frankrijk ignoreeren. Italië heeft de heden, 15 December ver vallende betaling, reeds verricht. Engeland, Tsjecho Slowakije en Letland hebben het Amerikaansche ministerie van financiën er van op de hoogte gesteld, dat zij vandaag hun termijnen in goud zullen voldoen. Tot nu toe hebben Frankrijk, België Hongarije geweigerd te betalen. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Den Haag, 14 Dec. 1932. Van groote ingenomenheid met zijn beleid als leider van het departement van water staat heeft minister Reijmer in de avondver gadering van gister bij de algemeene be schouwingen over zijn begrooting voor het volgende jaar niet veel kunnen bemerken. Er mocht een enkel lid een vriendelijk woord over hebben voor zijn toewijding, over het al gemeen werd geklaagd, dat de minister veel overweegt, gaarne adviezen inwint, maar zeer moeilijk tot een besluit komt. De algemeene beschouwingen over zijn be grooting hebben in hoofdzaak geloopen over het chaotische karakter van het verkeer op elk gebied. Uit den aard der zaak draagt in de erste plaats het autoverkeer daarvoor de ver antwoordelijkheid. Er is geen eenheid in de regelen waaraan het zich heeft te houden, de dwang om zich aan die regelen te houden is ook niet voldoende, vooral wanneer men bui ten de groote steden komt, het autoverkeer doet an de spoorwegen een moordende con currentie aan zonder dat ingegrepen wordt, kortom het is op het oogenblik een echte war winkel en van vele zijden en uit alle politieke hoeken werd aangedrongen op de instelling van een zooveel mogelijk zelfstandig lichaam, een autoraad of iets dergelijks om daarin or de te scheppen en te houden. De minister ge voelde daar niet veel voor, hij sprak zelfs van een groot en log lichaam. Blijkbaar geeft hij er den voorkeur aan de zaak bij zijn departement te houden, terwijl dan een paar commissies adviseerend kunnen medewerken. Ter wille van de zorg voor de veiligheid buiten de groote steden was aangedrongen op de anastelling van meer onbezoldigde rijksveldwachters. De minister heeft echter niets meer willen toezeggen dan dat hij met zijn ambtgenoot van justitie de zaal zal be handelen. Voorloopig komt dus niets daar van. De minister ontkende, natuurlijk, dat er een chaotische toestand zou bestaan, maar wel gaf hij toe, dat er scherper toezicht noo- dig was. Er is nu een commissie doende om tot een herziening van de rijwiel- en motor- wet te geraken en nog in dit zittingjaar hoopte hij van haar rapport te zullen ont vangen. Voorloopig zal men dus nog wat ge duld moeten oefenen. Omtrent de reorganisa tie van den Waterstaatsdienst, waarop van meer dan een zijde was aangedrongen deelde hij mede, dat deze in voorbereiding is. De instelling van een electriciteitsraad, welke, naar o.a. de heeren v. d. Bilt (lib.) en v. d. Waerden (s.d.a.p.) hadden herinnerd, was beloofd, had vertraging ondervonden omdat er zooveel adviezen over hadden moe ten worden ingewonnen. Maar de minister hoopte de instelling er van nog te mogen be leven. Uit den aard der zaak zijn ong vele andere punten besproken: ernstige klachten over de losbandigheid van de fietsers op den open baren weg (door den heer Duys (s.d.a.p.), handhaving van Zondagsrust en Zondags heiliging (door den heer Peereboom (herv. geref.), beperking van de snelheid van vrachtauto's tot ten hoogste 40 K.M. (door den heer Keestra (r.k.) enz., doch minister Reijmer heeft op geen enkel punt een be paalde toezegging laten hooren. Na afdoening van de algemeene beschou wingen is de Kamer overgegaan tot de arti- kelsgewijze behandeling van de Waterstaats- begrooting, afdeeling waterstaat. De heeren Ebels (v.d.) en Bakker (c.h.) hadden daarbij bezwaren tegen de verlen ging van de kanaalrechten van de „Drent- sche Veengenooten", de heer Bongaerts (r.k.) kerude het af dat in de bestekken van water staat geen rekening wordt' gehouden met de collectieve arbeidsovereenkomsten, de heer v. d. aerden (s.d.a.p.) en ir. v. d. Bilt (lib.) bespraken de overbrugging van het Hol- landsch Diep, waarbij eerstgenoemde pleitte voor een overbrugging bij Willemstad in plaats van de voorgenomen overbrugging bij Moerdijk, de heer Van Dis (staatk. geref.) besprak den waterstaatkundigen toestand van westelijk N.-Brabant en vroeg het stil leggen van de veerdiensten op Zondag, enz. Minister Reijmer zal Donderdagavond de wrekers beantwoorden. Een misverstand is oorzaak van een ver schrijving in het vorig overzicht: bij de be spreking van de uitbreiding van den binnen- landschen tarwebouw heeft minister Ver schuur een verhooging van het mengpercen- tege binnenlandsche tarwemeel tot 40 per cent (niet 35, gelijk we schreven) in uitzicht gesteld en daarbij betoogd, dat hij onmoge lijk verder kon gan. Een eisch van 100 pCt. binnenlandsch meel voor ons brood zou daarbij heel het landbouwbedrijf doen vast lopen. Ofschoon eigenlijk dag en nacht in touw 7 de door hem geleide avondvergadering ar> Dinsdag was b.v. om ongeveer half drie nachts afgeloopen, is voorzitter an haik nog steeds vol arbeidslust. Daarin ligt voor ons ten minste de verklaring, hoe hij het hedenmiddag aandorst aan de tame lijk afgewerkte Kamer, terwijl ons nog slechts weinige dagen van Kerstmis schei den, voor te stellen nog voor het Kerstreces behalve de nog overblijvende hoofdstukken der begrooting ook het wetsontwerp betref fende de opheffing van rechtbanken en kan tongerechten te behandelen. Terecht werden van verschillende zijden protesten daartegen vernomen, en hoewel de voorzitter verklaar de, dat minister Donner een spoedige behan deling zeer op prijs zou stellen, wat we gaar ne aannemen, weigerde de Kamer met 50 te gen 29 stemmen den minister ter wille te zijn. Er had anders een vergadering op Maandag a.s. en een extra-avondvergaaering aan be steed moeten worden! Daarop is de Kamer voortgegaan met de behandeling van het laatste stukje van de begrooting van arbeid en economische zaken, de visscherij. Er zijn verschillende punten, die ook wel in andere jaren ter sprake zijn gekomen, ter tafel bracht, maar het interes santste was zeer zeker wat de minister om trent de zoogenaamde IJmuidendsche kwes ties heeft gezegd. „Er is", zeide de minister o.a., „gesproken van een stervend IJmuiden. Doch aat sterven doet me denken aan de opera, waar de helden sterven onder het voortbrengen van zooveel geluid, dat men er verbaasd van staat. De geheele zaak is artis tiek overdreven, waardoor de menschen even als in de opera onder den indruk zijn geko men. Het bedrijf zelf echter te IJmuiden is ongezond. De kleine bedrijven werken met te weinig kapitaal, hebben veel crediet noodig, werken dus duur en er ontbreekt alle samen werking tusschen reederijen en handelaren. De groote fout is, dat de visch in consigna tie naar het buitenland wordt gezonden en intusschen het binnenland onvoldoende van visch wordt voorzien. Er zijn op dit gebied nog geweldige mogelijkheden, welke verbie den de helpende hand te reiken. Men wil in tusschen allerhande onmogelijkheden, b.v. de schepen onder garantie ter visscherij uit la ten varen, men wil, dat het contingent, dat Frankrijk heeft vastgesteld verhoogd wordt, men vraagt verlaging van den wijnaccijns, om Frankrijk minzaam te stemmen enz. Met dat sterven loopt het nog wel los, als men ziet, dat te IJmuiden in 1930 voor 12.7 mil lioen is aangebracht, in 1931 voor 9 millioen en in 1932, gerekend naar den lagen kant, zeker 7 millioen, terwijl in die bedragen de prijsdaling is begrepen. Van contingentee- ring wilde de minister dan ook niets weten, zoolang de voorziening op de binnenland sche markt te wenschen laat. Het ter zake uitgebrachte rapport van staatsraad Kan kon geen basis vormen voor een steunregeling en die komt er ook zeker niet zoolang er niet tot een saneering van het bedrijf is overgegaan. De geheele begrooting van arbeid enz. is daarop zonder stemming goedgekeurd. De Kamer is hierna overgegaan tot de be handeling van koloniën (hoofdstuk XI). Daarbij is nagenoeg het gansche restant der middagvergadering weggegaan aan de be handeling van een amendement van den heer Joekes (v.d.) strekkende om het Technisch Bureau belangrijk in te krimpen en zoo mo gelijk te vereenigen met het Koloniaal Eta- blissament te Amsterdam. Enkele leden vielen den heer Joekes bij en minister De Graaff verdedigde met overtui ging de organisatie van het inderdaad op breede basis georganiseerde bureau. Ten slotte gaf hij het gewonnen en verklaarde zich bereid tot een onderzoek naar de mo gelijkheid van een vereenvoudiging van de organisatie, waarop de heer Joekes zijn amendement terugnam en het artikel zonder stemming werd goedgekeurd. Bij dezelfde af deeling hebben nog de heeren K. ter Laan (s.d.a.p.) en Suring (r.k.) enkele personeels aangelegenheden ter sprake gebracht, welke de.minister heeft beloofd aan een nader on derzoek te onderwerpen. De begrooting ware ten slotte onder den hamer des voorzitters doorgegaan, wanneer niet de heer Wijnkoop (comm.) het in het hoofd had gekregen stem ming te vragen over artikel 32 (uitgaven in verband met de plaatselijke bestudeering van in Volkenbondskringen heerschende stroo mingen op koloniaal gebied). Daarvoor was het ledental echter niet voldoende, zoodat r morgen gestemd zal worden. De Eerste Kamer heeft hedenmiddag hare goedkeuring geschonken aan eenige kleinere wetsontwerpen. Een daarvan, strekkende tot onteigening van gronden voor den aanleg van een soorweg van Harlingen naar Leeu warden in verband met het leggen van een spoorlijn over den Afsluitdijk, werd door den christ.-hist. senator De Gijselaar bestreden als overbodig, doch met 25 tegen 5 stemmen hechtte de Kamer er haar goedkeuring aan In den aanvang van de vergadering heeft de voorzitter in een korte rede op gevoelvolle wijze hulde gebracht aan de nagedachtenis van den overwachts overledene afgevaardig de De Veer, waarbij zich de minister van bui- tenlandsche zaken namens de regeering aan sloot. Dinsdagavond komt de Kamer weer bijeen. DE FRANSCHE KABINETSCRISIS. De besprekingen in het Elyssee. De president der republiek heeft Woens dagochtend de voorzitters van de groote commissies en de presidenten van kamer en senaat ontvangen. Alle parlementsleden ver klaarden bij het verlaten van het Elyssee, dat Herriot met de vorming der nieuwe regee ring moet worden belast, aangezien alleen hij met succes onderhandelingen met de Ver. Staten zal kunnen voeren. Woensdagmiddag heeft president Lebrun de voorzitters der Gauche démocratique. van den Senaat en de radicale linkerzijde van de Kamer ontvangen, die, naar verluidt, even eens voor een opdracht aan Herriot zijn Men rekent er op dat Lebrun den afgetreden minister-oresideni zal verzoeken een nieuwe regeering te vormen, doch men betwijfelt dat Herriot de opdracht zonder reserves zal aan vaarden. „Paris Soir" meent, dat na Herriot Paul Boncour of Daladier belast zouden mogen worden met de vorming van een nieuwe re geering. Paul Boncour zou in dat geval een kabinet samen stellen, dat gelijk zou zijn aan het ten val gebrachte, terwijl Daladier zou trachten de socialisten tot de regeering te doen toetreden. De nationale „Liberté" eischt een nationaal ministerie. De „Temps" schrijft: De beteekenis der stemming gaat ver uit boven de meest plech tige stemmingen, welke na den oorlog zijn gehouden. De Fransche ambassadeur te Washington heeft opdracht gekregen om staatssecretaris Stimson mede te deelen, dat de regeering- Herriot slechts belast is met de afwikkeling der loopende staatszaken, en derhalve niet de bevoegdheid heeft onderhandelingen met de Vereenigde Staten voort te zetten. Vandaag zullen de besprekingen met de politici worden voortgezet. Leon Blum, de leider der socialisten, heeft verklaard, dat de crisis slechts kan worden opgelost door contact met die partijen welke tot nu toe de meerderheid in de Kamer vorm den. De socialisten staan evenwel afwijzend tegenover iedere concentratie. Ook Tardieu gelooft niet aan het tot stand komen van een concentratie, die hij nog niet voor rijp houdt. Het Fransch—Amerikaansche schuldenpro bleem interesseert hem veel minder dan de onderhandelingen van Geneve, waarmede men bij de vorming van de nieuwe regeering in het bizonder rekening moet houden. Herriot zal vandaag door president Le brun worden ontvangen. DE TOESTAND IN HET DUITSCHE RIJK. Redevoering van Goebbels. Gisteravond vierden de nationale vliegers, een organisatie van het nat. soc. vliegercorps in den Zoo kerstfeest. Dr. Goebbels voerde het woord. Met veel nadruk wees hij er op, dat binnen de NSDAP slechts één richting en wel die van Adolf Hitier bestond. Het is zeer wel mogelijk, dat de mensch Hitier zich ver gist, maar dit gevaar is niet half zoo erg als dat, dat zou ontstaan, wanneer ieder leider of lid der beweging zijn persoonlijk inzicht zou volgen. De partij wordt in het gevecht geroepen wanneer Adolf Hitier het tijdstip gekomen acht. In ieder geval vergist rijkskan selier von Schleicher zich buitengewoon, wanneer hij hoopt op omwegen datgene te bereiken, wat hij openlijk niet krijgen kan. Spr. kan de verzekering geven, dat de NSDAP den heeren in de Wilhelmstrasse na het feest een noot te kraken zal geven waar op zij zich de tanden zullen stukbijten. Onderhandelingen tusschen NSDAP en DNVP. Naar „de Tag" verneemt hebben reeds Dinsdag de eerste besprekingen plaats ge vonden 'nzake de kwestie Pruisen tusschen de Duitsch-nationale afgevaardigden dr. von Winterfeld en Borck met den nat. soc presi dent van den Pruisischen landdag Kerrl zijn de besprekingen voortgezet Ook Donderdag zullen nog onderhandelingen volgen. De „Germania" deelt mede. dat de verte genwoordigers van het centrum eerst later van het contact tusschen NSDAP en DNVP op de hoogte zijn besteld De kansen voor een spoedige verkiezing van een Pruisischen minister-president zijn volgens dit blad "hier door niet grooter geworden. De verordening inzake loonsver laging ingetrokken. In het staatsblad wordt een verordening van de rijksregeering gepubliceerd inzake de intrekking van de verordening tot vergroo ting en handhaving van de werkgelegenheid. De verordening is op 14 December geda teerd en door den rijkskanselier, den rijksmi nister van arbeid, den rijksminister voor economische zaken en den rijksminister voor de voedselvoorziening onderteekend. De ver ordening heeft den volgenden inhoud: Op grond van de verordening van den rijkspres'dent inzake maatregelen tot hand having van de werkloozenhulp en der sociale verzekering, zoomede ter verlichting van de crisislasten der gemeenten van 14 Juni 1932 en de verordening van den rijkspresident in zake bevordering van het bedrijfsleven van 4 September 1932 wordt hierbij bepaald: Paragraaf I. 1. De verordening tot vergrooting en hand having van de werkgelegenheid van 5 Sep tember 1932 treedt voor zoover het het eerste gedeelte betreft op 31 December 1932 buiten werking voor het overige op 31 Januari 1933. 2. Indien een werkgever op den dag dat deze verordening wordt afgekondigd gebruik heeft gemaakt van het eerste deel van de verordening van 5 September en opdrachten heeft aanvaard, welke hem bij het vervallen van de tariefsvermindering aanzienlijke schade zou berokkenen, dan kan op zijn verzoek de bemiddelaar voor het bedrijf of gedeelte van bedrijf bindend bepalen, dat het recht op of de machtiging tot het laten werken beneden het tariefloon tot 31 Januari 1933 blijft bestaan. Er zal geen rekening worden gehouden met aanvragen welke na 31 December bij der rijksbemiddelaar zullen binnenkomen. Paragraaf II. De verordening wordt van kracht op den dag van afkondiging. Bijeenroeping van den Rijksdag? Het communistische voorstel inzake bijeen roeping van den rijksdag op Maandag a.s. zal allereerst in het Seniorenconvent in behande ling komen. Deze moet bijeenkomen, indien drie leden zulks eischen. De rijksdag zal dus in geen geval voor Kerstmis bijeen kunnen komen, daar ook nog geen zitting van het Senorenconvent door den rijksdagpresident is vastgesteld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1