DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Nieuwjaarswenschen. Hit het JUuiemeat Von Schleicher voor de microfoon. ^Buitenland DxiQelijttsch Omvzicht Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon et» Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. iiancc door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote conti. !en rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brie>en franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9 postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Ho. 297 Directeur: C. KRAK. Vrijdag 16 December 1932 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 134e Jaargang Een radio-rede van den Duitschen Rijks kanselier, waarin deze in duidelijke be woordingen zegt, wat het doel der huidige regeering is Werkverschaffing DE FRANSCHE KABINETSCRISIS. Herriot weigert kabinet te men. vor- Chautemps krijgt opdracht. Chautemps kabinetsformateur. DE VI1FMOGENDHEDEN- CONFERENTIE. De formule van Genève. DE POOLSCHE REGEERING EN DE AMERIKAANSCHE SCHULDEN. ZIJ, DIE ZICH MET 1 JANUARI A.S. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN OP DIT BLAD ABONNEEREN, ONT- VANGEN DE TOT DIEN DATUM VERSCHIJNENDE NUMMERS FRAN CO EN GRATIS. DE DIRECTIE. VERSTOORDE RAADSZITTING TE BERLIJN. TWEE KOFFERS VAN BANK DIRECTEUR SCHAEFFER GEVONDEN DRIESTE ROOFOVERVAL IN HEI HARTJE VAN NEW-YORK. Zware brand in Tokio. Een groot warenhuis in de asch gelegd. 500 menschen verbrand? ALKMAARSC RANT. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Den Haag, 15 Dec. 1932. In hare middagvergadering van heden is de Tweede Kamer niet hard opgeschoten met het begrootingswerk. Zij begon met wat er nog restte van de begrooting van. koloniën (hoofdstuk XI) af te doen, schonk hare goed keuring aan de artikelen betreffende den steun aan het Koloniaal Instituut en betref fende de kosten van de bestudeering van in Volkenbondskringen te Geneve heerschende stroomingen op koloniaal gebied, waarvoor de communisten stemming hadden gevraagd om daarbij de eenige tegenstemmers te zijn, terwijl de begrooting zelve hierna werd goedgekeurd met naast de communisten ook de sociaal-democraten als tegenstemmers: 63 tegen 24 stemmen. Hierna was een lijstje van kleinere, doch spoedeischende voorstel len aan de orde. In den beginne sloeg de Ka mer er zich vlot doorheen, doch langdurig is er halt gehouden bij het wetsontwerp tot heffing van 30 opcenten op de Gemeente fondsbelasting en de Vermogensbelasting. De regeering hoopt op een opbrengst van deze belastingverzwaring van omstreeks 27 inillioen. Bij de Algemeene Beraadslagingen over de Rijksbegrooting was er reeds een en ander over gezegd, doch een aantal leden heeft toch behoefte gevoeld er nu nog hun licht over te laten schijnen. Deskundige spre kers als de heeren Bierema (lib.), De Wilde (a.r.) en Oud (v.d.) toonden zich niet bijzon der met het voorstel ingenomen, maar ver klaarden er hun stem aan te zullen geven omdat de nood van den tijd er toe dwong en de heffing voor slechts één jaar wordt ge vraagd. Andere leden waren er ook niet on verdeeld mede ingenomen, doch wilden trachtn er nog wijziging in te brengen. Zoo bepleitte de heer Fleskens (r.k.) kinderaftrek van de te heffen opcenten, waarbij voor elk kind twee opcenten minder zou gevraagd worden aan ouders met meer dan twee min derjarige kinderen. Belangrijker was het amendement, dat de heer Vliegen (s.d.a.p.) verdedigde om de op- centenheffing niet eerst bij 30 000 belast baar inkomen doch reeds bij 10.000 te doen aanvangen, wat een extra-bate van 2.300.000 aan de schatkist zou bezorgen Den tegenovergestelden kant ging het amendement van den heer Van Voorst tot Voorst (r.k.) uitter wille van de landbou wers in de eerste plaats, wilde hij de extra belasting op de vermogensbelasting ge schrapt zien Bij de discussie, welke zich over het ont werp en in het bijzonder over de amende menten ontspon, behoeven we niet lang stil te staan. Immers de laatste werden achter eenvolgens ingetrokken. Het amendement- Van Voorst werd ingetrokken, nadat de mi nister het ernstig had ontraden, wijl dan de opbrengst der heffing te gering zou worden. De heer Vliegen nam zijn voorstel terug, toen minister De Geer had uiteengezet, dat hij bij aanneming er van zijn voorstel niet zou kunnen handhaven. Het amendement van den heer Fleskens achtte de minister een kwestie van enkele centen bij den aanslag, doch bij aanneming zou men voor technische moeilijkheden ko men te staan. Hij wilde er dus ook niet van weten, waarop de voorsteller met eenigen te- fenzin zijn voorstel ook weer introk. De ver- ooging is daarop zonder stemming goedge keurd, met aanteekening, dat de heer Wijn koop er tegen was. Daarna was aan de orde de interpellatie van den heer Ketelaar (v.d.) over de onder handelingen tusschen den minister van bin- nenlandsche zaken en B en W. van Amster dam over de mogelijke instandhouding van de Vroedvrouwenschool te Amsterdam. Men weet, dat de Kamer reeds hare goedkeuring heeft gehecht aan de opheffing van de school, doch er schijnt eenige kans te be staan, dat het gemeentebestuur hoopt een middel te vinden om met medewerking vari de regeering, en de prov. staten wellicht ook, de school in stand te houden. Daarover is tusschen het departement van binnenland- sche zaken en het gemeentebestuur gecorres pondeerd, doch bij die correspondentie schijnt iets niet in den haak geweest te zijn Of een ambtenaar heeft buiten den minister om per telefoon mededeelingen aan het ge meentebestuur gedaan, waardoor dreigae misverstand te ontstaan, of wel het was bij de beraadslagingen over de opheffing der school den minister door het hoofd gegaan, dat er op dat oogenblik geen onderhandelin gen tusschen de beide bestuurslichamen meer gaande waren, doordat B. en W. van Amsterdam een van 23 November gedagtee- tanden brief onbeantwoord hadden gela «rst nadat de Kamer haar goedkeuring aan de opheffing had geschonken het>IT*i een conferentie aangevraagd. Up Er^f, gedagteekend van 12 December is p 4 Dec. geantwoord en nu wacht de min ®et belangstelling af, wat Amsterdam zal en Aldus ongeveer het antwoord van ♦oi Ruys op een viertal door den beer aar bij zijn interpellatie gedane v^ge Natuurlijk heeft de heer Ketelaar dit ant- a?" een nadere beschouwing onder rPen, in het bijzonder de mogelijkheid g opperd, dat de telefoneerende ambtenaar heeft verklaard, dat er van de zijde der re geering voor B. en W. niets te wachten was, doch de minister heeft daarop niet recht streeks geantwoord. Het debat, dat zich uit de interpellatie ontwikkelde en waaraan behalve mevr. De Vries—Bruins (s.d.a.p.) de Amsterdamsche raadsleden dr. Vos (lib.) en mr. Frida Katz (c.h.) deelnamen, leverde niets positiefs op en de interpellatie ging als een nachtkaars uit, niet de overtuiging wegnemende, dat de interpiellant het even goed had kunnen doen met het stellen van eenige schriftelijke vra gen. Hedenavond wordt voortgegaan met de behandeling van de begrooting van water staat. De nieuwe rijkskanselier van Duitschland, generaal von Schleicher, heeft, evenals zijn voorgangers een lange radiorede gehouden, welke door alle Duitsche stations is uitge zonden. In deze lange rede heeft von Schleicher allereerst zijn bezwaren van het kanselier schap medegedeeld en hij hoopt, dat men de regeering de gelegenheid zou geven haar program ten uitvoer te leggen. Dit program bestaat slechts uit één punt: werk verschaf fen! In dit verband besprak von Schleicher de benoeming van den rijkscommissaris voor de werkverschaffing. Zijn taak zal zijn iedere mogelijkheid tot werken na te gaan, een grootsch opgezet werkprogram op te stellen en toe te zien op zijn ten uitvoerlegging, waarbij hij tegenover bureaucratische en dergelijke hinderpalen den rol van herdershond op zich zal moeten nemen. Dit program, moet in de eerste plaats gericht zijn op het gebruik der voorhanden productiemiddelen en op de verbetering ervan. Voorts moet zeker zijn, dat de beschik baar te stellen geldmiddelen uitsluitend zul len worden aangewend voor de financiering dezer werkzaamheden. Het is van buiten gewoon belang dat een oplossing wordt ge vonden, welke iedere inflatie buitensluit. Daarvoor is de medewerking van den presi dent der Rijksban.», dr. Luther, de hechtste waarborg. De Rijkskanselier sprak vervolgens over de ontwikkeling, welke geleid heeft tot de con centratie der menschen in de groote steden en over de noodzakelijkheid van binanenland- sche kolonisatie in den geest van Frederik den Groote. Het ligt voor ae hand, dat al deze problemen ten nauwste samenhangen met de kwestie van cns geheele economische bestel. Het zal voor het hoofd van -en regee ring niet steeds zeer gemakkelijk zijn een op lossing te vinden uit het gewirwar der ver schillende meeningen. Ik heb, aldus Schlei cher, de heeren mogen mij de indiscretie vergeven den rijksminister voor economi sche zaken en den rijksminister voor de voed selvoorziening, die beiden op den voorgrond tredende specialisten zijn, in een conclave ge sloten, om het juiste middel te vinden. Git het, feit dat beide heeren thans vreedzaam en met werklust samen in het kabinet zitten, kunt U het succes ran dit optreden zien. Ik ben kettersch genoeg om te erkennen, dat ik noch aanhanger van het kapitalisme, noch van het socialisme ben en da1 voor mij be grippen, zooals particulier bedrijfsleven of „planwirtschaft'' hun afschuw verloren heb ben, eenvoudig, omdat deze begrippen in hun absolute zuiverheid in het bedrijfsleven in het geheel niet meer bestaan. Ooi» in het geheel niet kunnen bestaan. Daarom sta ik op het standpunt dat men in het bedrijfsleven moet doen, wat op het gegeven oogenblik verstan dig is en zich niet om een dogma de koppen moet stukslaan. In dezen zin acht de rijks- regeering thans de volgende economische richtlijnen verstandig, hetgeen niet uitsluit, dat na jaar en dag de situatie andere maat regelen zal vorderen. Het gaat er om den verheugend hoogen stand der productie van de voedingsmiddelen te handhaven en den landbouw gezonde productievoorwaarden te verschaffen. De werkloosheid kan op den duur slechts ver minderd worden, indien het gelukt den om vang van de industriëele werkzaamheid aan zienlijk te verbreeden. De regeering zal daar om, zooals te voren, haar oog allereerst rich ten op een bevorder.ng van de binnenland- sche markt, welke de ergste ineenschrompe lingen vertoont. Het zal evenwel niet moge lijk zijn in het eigen land voor de binneniand- sche markt genoeg werkgelegenheid te geven. Wij moeten voor een aanzienlijk deel van onze bevolking werk verschaffen door waren te produceeren voor het buitenland. Wij moe ten ook ruilhandel net het buitenland drijven. Het economische program der vroegere re geering beschouwt ook de huidige regeering in zijn essentiëele c'eelen als een geschikte basis: Zij is het zich duidelijk dat nog een groote spanne tijds noódig is om de volle uit werking vast te stellen van dat program. Haar bizondere aandacht zal de rijksregee- ring richten op dt «.pheffing van de verbin ding van staats- en particulier bedrijfsleven. Het gaat niet aan dat groote ondernemingen alle voordeelen willen genieten van het par ticuliere bedrijfsleven, doch dat alle nadeelen, in het bizonder dus het risico worden afge wenteld op den staat. Voor bedrijven, welke in een of anderen vorm met staatsgeld wer ken, mogen in de toekomst slechts de prin cipes der staatsbedrijven gelden Iedere an dere regeling beteekent een niet gerechtvaar digde bevoordeeling van enkelingen op kos ten van het algemeen. Al deze maatregelen moeten evenwel ver- getfsch blijven, indier» net vertrouwen op stabiele toestanden en het geloof aan een betere toekomst ontbreken Het is wat te veel verlangd in dezen crisistijd blijmoedige mede werking te eischen en toch weet ik, dat ook dit bij het Duitsche volk mogelijk is, indien bij alle noodzakelijke verordeningen het so ciale gezichtspunt in oogenschouw wordt genomen. Dus een sociale generaal? Ja, dames en heeren, er is inderdaad niets socialers ge weest als het leger met den algemeenen weerplicht, waarbij arm en rijk, officieren en manschappen in rij en gelid bijeenstaan en in den wereldoorlog een kameraadschap en saamhoorigheidsgevoel hebben bewezen wel ke in de geschiedenis zonder weerga zijn. Indertijd zooals thans het gevoel: Wij willen voor volk en land de grootste en zwaarste offers brengen, doch slechts dan wanneer deze offers alle klassen der bevol king gelijkmatig worden opgelegd. Dat Is de tooverformule. Ik acht het derhalve in den geest van de boodschap van den rijkspresi dent van Neudeck als een mijner belangrijk ste opgaven het sociale gezichtspunt bij alle regeeringsmaatregelen naar voren te bren gen. Na het vraagstuk der Duitsche jeugd te hebben besproken, kwam aan de orde de ont wapeningskwestie. De rijkskanselier ver klaarde dat men hem in het buitenland had verweten in groote militaire laarzen te mar-' cheeren en van „herbewapening" te hebben gesproken. De zaak kwam hierop neer, dat ik ae waarheid openlijk heb uitgesproken, om dat ik zulks nog steeds het beste acht om tot overeenstemming te komen. Ik heb er steeds op gewezen, dat wij bereid zijn onze weer macht uit te rusten met messen, indien onze buren hetzelfde zouden doen. Ik heb er zeer zeker den nadruk op gelegd, dat het Duit sche Volk niet bereid is zich weerloos den hals te laten afsnijden, en dat zijn weer macht hem derhalve dezelfde zekerheid moet garandeeren als ieder ander heeft. Een volk dat in de wapeningskwestie een uitzonde ringspositie inneemt is niet souverein en de Italiaansche regeeringschef heeft gelijk ge had toen hij eens zeide dat het geweer voor den Duitscher het symbool is van den vrijen man. Ik ben ervan overtuigd dat wij door de overeenkomst van Genève een grooten stap voorwaarts zijn gekomen. De rijkskanselier bracht in dit verband dank aan den rijksmi nister van buitenlandsche zaken en oud-kan selier Briining, evenals aan von Papen, zijn voorganger die te Lausanne de herstelbeta lingen afhandelde en de kwestie der rechts gelijkheid moedig en energiek ter sprake bracht. Het lot aer ontwapeningskwestie zal ook het lot zijn van den Volkenbond en zal daarom voor onze verdere medewerking aan den Volkenbond van zeer groote beteekenis zijn. Het zal vooral noodzakelijk zijn dat de jn den Volkenbond vertegenwoordigde regee ringen de instellingen van Genève zullen la ten uitkomen boven hun constellatie, zooals die was tijdes de stichting, en deze niet be nutten om vast te houden aan vroegere posi ties. Overigens zijn alle Duitschers het eens over de buitenlandsche politiek. Het Duit sche Volk wil als vrije, rechtsgelijke natie plaats nemen binnen den kring der volkeren, op een plaats waarop het recht heeft volgens zijn grootte, verleden capaciteit. Om deze aanspraken te verwerkelijken zal de rijksre- geering vastbesloten zich kwijten van de groote taak welke haar door den huidigen toestand wordt opgelegd. Ten slotte besprak de rijkskanselier do weermacht om te eindigen met de woorden van Moltke: eerst wikken dan wagen". Herriot werd Donderdagmiddag door staatspresident Lebrun ontvangen. Lebrun en Herriot hebben meer dan een uur gecon fereerd. Lebrun heeft Herriot verzocht de vorming van een nieuwe regeering op zich te willen nemen, doch Herriot weigerde. Bij het verlaten van het Elysée verklaarde Herriot, dat de staatspresident hem de eer heeft bewezen hem de vorming van een nieu we regeering op te dragen. Deze vereerende opdracht heeft Herriot evenwel niet kunnen aanvaarden daar hij trouw wenschte te blij ven aan zijn.overtuiging. Herriot heeft er den nadruk op gelegu, dat hij weigert in een of ander kabinet zitting te nemen. Staatspresident Lebrun heeft Donderdag avond den afgetreden minister van binnen- landsche zaken, Chautemps, opgedragen een nieuw kabinet te vormen. Chautemps heeft verzocht de opdracht tot Vrijdagmiddag in beraad te houden. Chautemps zou Donderdagavond bespre kingen voeren met Herriot en de presidenten van Kamer en Senaat. Bij het verlaten van het Elysée verklaarde Chautemps dat hij den president der Repu bliek er op opmerkzaam had gemaakt, hoe nauw hij met alle handelingen van Herriot verbonden is. Bovendien heeft hij den dèmis- sionairen premier steeds verzekerd solidair met hem te zijn. Onder deze omstandigheden heeft hij de eervolle opdracht van de hand ge wezen. Pas op aandringen van president Lebrun heeft Chautemps zich bereid ver klaard onder voorbehoud dat hij eerst over leg wil plegen met zijn politieke vrienden en Vrijdagmiddag definitief uitsluitsel zal ge ven. De Parijsche avondbladen publiceeren een antwoord, dat een half-officiëel karakter draagt, op de interpretatie welke men in bevoegdet Duische kringen geeft van het te Genève tot stand gekomen Vijfmogendheden- verdrag In dit antwoord wordt er in de in leiding de nadruk op gelegd, dat de door de Duitsche pers gepubliceerde „half-officiëele" nota in haar geheel tendentieus is. 1De overeenkomst van Genève ziet de erkenning der. rechtsgelijkheid van de bij ver drag ontwapende staten slechts binnen het kader van een toestand, welke voor alle lan den de zekerheid insluit. Deze grondgedachte moet bovendien uitdrukking vinden in het verdrag dat de conclusies der conferentie be vat. Hieruit blijkt duidelijk dat de rechtsge lijkheid evenals de zekerheid welke deze rechtsgelijkheid pas mogelijk zal maken eind doel der conferentie is en niet haar uitgangs punt. 2. Van Duitsche zijde wordt beweerd dat de garantie slechts gegeven kan worden door een algemeene en gelijkmatige ontwape ning. In werkelijkheid heeft de resolutie van Genève welke juist op dit punt het Fransche ontwapeningsplan volgt de veiligheid be schouwt als uitwerking van wederzijdsche op de basis van een a'gemeen arbitraal verdrag berustende toestanden. Dit verdrag is door den Volkenbond in het jaar 1928 uitgewerkt Duitschland heeft er evenwel nog niet in toe gestemd. 3. In het verdrag van Genève ziet men in Duitschland de herziening der militaire clau sules van het verdrag van Versailles. Deel V van dit verdrag zal evenwel eerst worden in getrokken a's het algemeene verdrag door de onderteekening en ratificeering van alle mo gendheden welke het verdrag van Versailles hebben geteekend rechtskracht zal hebben verkregen. In tegenstelling tot de in de Duit sche nota tot uiting gekomen opvatting is er in het Vijfmogendhedenverdrag op gewezen dat de wapeningsbeperkingen etappegewijs moeten plaats vinden, hetgeen buitendien de grondgedachte is van het Fransche plan evenals van de verklaring van Sir John Simon. De Poo'sche regeering heeft in afwachting van het Amerikaansche antwoord op de tweede Poolsche nota tot nu toe nog geen stappen ondernomen tot betaling van den he den vervallenden termijn van 30 millioen Zloty, terwijl evenmin een officiëele verkla ring is afgelegd. Een karakteristieke omstan digheid is dat premier Prystor in zijn heden in den Poolschen senaat afge! egden verkla ring ondanks de uitvoerige behandeling van den huidigen economischen toestand van Polen de kwestie der Poolsche schulden niet raakte In dezelfde Senaatszitting kondigde Prystor de bereidheid der regeering aan de prijzen voor industrieproducten, in hoofdzaaK -Ur kattelindustrie, te verlagen ten einde al- Evenals vorige jaren is ook dit jaar weer gelegenheid voor het plaatsen van NIEUWJAARSGROETEN in ons num- nier van 31 December. De prijs bedraagt 50 cent voor een enkele advertentie "an 5 regels, a contant. U zondt onze administratie ten zeer ste verplichten door nu reeds Uv Nieuw- jaarswensch aan ons bureau Voordam 9 op te geven. Ook kunt Uons Uwe advertentie doen toekomen door tusschenkomst van onze agenten en van H.II. Boekhandelaren. dus een nivelleering te bereiken met de abnor maal lage prijzen der landbouwproducten. Vijf arbeidersvrouwen uit Neuköln hebben de zitting van den Berlijnschen gemeente raad verstoord. Zij eischten brood en kleeren voor hun kinderen. Een afdeeling Schupo is ontboden om de vrouwen te verwijderen, doch op aandringen van enkele raadsleden verlieten de vrouwen tenslotte de zaal, waar na de zitting werd hervat. Naar het persbureau der justitie mededeelt zijn in Thuringen twee koffers van den voort- •vluchtigen bankdirecteur, Schaeffer, van het filiaal Dusseldorp der DEDI-bank aange troffen. De eene koffer bevatte kleeding en wasch- goed, de andere een aantal documenten. De autoriteiten gaan na in hoeverre de docu menten betrekking hebben op strafbare feiten. New-York is in opwinding gebracht door een driesten roofoverval. Vijf gemaskerde gangsters pleegden eeri overval op het in de 169e straat gelegen filiaal van de Manhattan Trust Company. Razendsnel sprongen zij in de kantoorruimte, hielden de employé's met machinepistolen in bedwang en dwongen den leider der onderneming de kluis te openen. De roovers eigenden zich ongeveer 15.000 dollars toe en verdwenen. De overval was het werk van slechts enkele minuten geweest. Bij het verlaten van het gebouw gooiden de gangsters traangasbommen neer ten einde de achtervolging te bemoeilijken. De politie zette direct de achtervolging der roovers met ge pantserde auto's in. Er ontstond een wilde jacht door de drukste wijken der millioenen- stad. Na een opwindend vuurgevecht tus schen politie en gangsters konden de ban dieten ten slotte nog ontkomen. Te Tokio is een hevige brand uitgebroken in een der grootste warenhuizen van de stad. Het vuur werd ontdekt in een der drukste middaguren, toen al het personeel aan het werk was en het vijf verdiepingen hooge wa renhuis dicht was gevuld met bezoekers en koopers. Het personeel bestaat uit 1300 per sonen Het vuur greep met razende snelheid om zich heen in de bovenste verdiepingen en sloeg weldra naar de andere deelen van het gebouw over. Personeel en bezoekers, die zich op de bovenste verdieping bevonden, was in een oogwenk de uitweg afgesneden en ook het dak waarheen velen vluchtten, stond weldra in lichter laaie. Toen de brandweer met alle beschikbare middelen arriveerde, was het haar onmogelijk nog tot de bovenste verdiepingen door te dringen. Met behulp van touwen probeerde men de op het dak gevluchte menschen naar beneden te brengen, doch een groot aantal hunner werd gewond, toen de touwen door brandden en degenen, die er langs naar bene den kwamen, omlaag stortten. In totaal heeft men reeds 7 lijken gebor gen, terwijl 110 gewonden naar verschillende ziekenhuizen moesten worden overgebracht. Men vreest echter, dat in totaal ongeveer 500 personen in de vlammen zijn omgeko men. Militaire vliegtuigen cirkelden boven het gebouw, in de hoop, dat men op deze wijze hulp zou kunnen brengen. Het geschreeuw en gejammer van de ongelukkige slachtoffers die op het dak en de bovenverdiepingen ge vangen waren, was afgrijselijk om aan te hooren. Het geheele gebouw kan als verlo ren worden beschouwd,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 1