Hoe 1932 aan ons land voorbij ging.
Hei stond in hei teehen van sieeds ernstiger
wordende crisis, steeds toenemende moeilijk
heden voor de industrie en sieeds grooter
werkloosheid
EFN BEROEP OP HET
SAAMH00RIGHEIDSGEV0EL.
29 Juli. Aanbesteding aanleggen van
klinkerwegen in de Wieringermeer;
laagste inschrijver O. Bosker Jz. te Wie-
ringen 57300.
17 Augustus. Ongeval bij het zweef
vliegen te Egmond aan Zee. Het slacht
offer, de heer Th. Tesselaar uit H. Hu-
gowaard, moest naar het Centr. Zieken
huis worden vervoerd.
30 Augustus. Afscheid van den heer
K. Zwiep, hoofd der school te Stompe-
toren.
15 September. H. Hugowaard schrijft
den 5000sten inwoner in.
25 September. Boerderij met 25 wa
gens hooi en een luxe auto van den heer
p. Veeken te Stolpen door hooibroei een
prooi der vlammen.
24 September. De visscher van der
Broek uit Egmond aan Zee te Heiloo op
een onbewaakten ovenveg door electri-
schen trein gegrepen en dermate ver
wond, dat hij naar het Centr. Zieken
huis moest worden gebracht.
2 November. 25-jarig bestaan afd. De
Rijp en Omstreken van den Ned. Bak-
kersbond feestelijk gevierd.
13 November. Voor de vierde maal in
het jaar in Schagen ingebroken.
17 November. 10-jarig bestaan Gym-
nastiekvereeniging Turnlust te Oter-
leek.
23 November. In de duinen te Eg
mond Binnen de strooper Krijn Dekker
door een noodlottig schot van den
jachtopziener Jaap van den Berg ge
dood.
hP f*°7\ ?ebat ln ProT' staten over
het electriciteitsbedrijf.
30 November. Opening electrisch
baanvak lijn Monnikendam—Edam—
v?«J?a» P'echtig in gebruik genomen.
V,ec,\. n raadhuize te Heiloo den
heer Meilink op plechtige wijze het di
ploma van het Carnegie Heldenfonds
uitgereikt voor de door hem verrichte
redding van een jongen uit de Sluis te
Rustenburg.
22 Dec. Ged. Staten keuren het be
sluit van net Polderbestuur te Heer-
hugowaard goed, om voor de bemaling
l Dieselmotoren aan te schaffen.
Dec. Brand in het observatie-pa-
vïljoen van de St. Willebrordusstichting
te Heiloo. Met groote moeite 110 patiën
ten gered.
27, Dec. De raad van Egmond aan Zee
w ijzigt de begrooting op aandrang van
Ged. St.
Besloten werd om de subsidie aan
het Centraal Ziekenhuis in te trekken,
nu de patiënten uit subsidieerende ge
meenten geen voordeeyen genieten bo
ven die uit niet subsidieerende gemeen
ten.
28 Dec. De Raad van Heiloo stelt de
begrooting vast. Geringe belastingver-
hooging.
De raad in Bergen stelt de begroo
ting vast. De opcenten op de gemeente
fondsbelasting van 40 op 70 gebracht,
die op de personeele belasting van
50/100 op 70/140. Meterhuur voor elec-
triciteit afgeschaft. Krachtig protest
tegen het hek' in de duinen.
Wel is 1932 een ernstig crisisjaar ge
dweest. Alle hoop en alle goede verwach
tingen dat het beter zou worden dan in
1931, zijn in rook vervlogen, de toestand
is zelfs in vele opzichten nog ernstiger
geworden. Op het bestaan van steeds
meerderen if een donkere schaduw ge
worpen, steeds meerderen hebben moei
te het hoofd boven water te houden, met
als gevolg steeds dringender wordende
verzoeken om steun, door de openbare
kassen te verleenen aan de door de c *i-
sis getroffen landgenooten. Hebben wij
dezer dagen niet nog gehoord van de
groote credieten (er werd zelfs gesproken
van drie millioen), door den midden
stand in Westfriesland verleend aan
tuinbouwers, in vele gevallen voor nood
zakelijke levensbehoeften?
Het buitenland bleef voortgaan met
door invoerverboden (vooral funest voor
onzen tuinbouw en zuivel), verhooging
tolmuren en contingenteering den afzet
van onze producten te bemoeilijken, zoo
dat in vele gevallen onze uitvoer tot een
nooit gekend minimum daalde en daar
voor afzet binnenslandsmoestwordenge-
«ocht, wat natuurlijk lang niet altijd ge
lukte, met als gevolg prijsdaling en op
hooping van voorraden. Dat onder die
omstandigheden tal van fabrieken poog
den te komen tot verlaging van produc
tiekosten (in de eerste plaats door loons
verlaging) of de productie inkrompen
we weten het maar al te goed uit het
steeds grooter wordende leger van
werkloozen. Hoevele tientallen van kee-
ren hebben we niet gelezen van heele of
gedeeltelijke stopzetting van fabrieken!
De werkloosheid is bijzonder toegeno
men, op 29 Oct. 1.1. stonden er in 1066
gemeenten met 7.887.655 inwoners inge
schreven 291.966 geheel en 17.814 ge
deeltelijk werkloozen.
En de inkomsten van het rijk vermin
deren elke maand! De eerste elf maan
den van dit jaar was de opbrengst der
rijksmiddelen 42.5 millioen lager dan in
dezelfde maanden van 1931. In dezelfde
verhouding hebben de gemeenten te
worstelen met lagere inkomsten. Steeds
meerdere gemeentebesturen vragen
hulp van het rijk.
Een schaduwzijde van al die handels
belemmeringen is ook nog, dat zij den
lust tot smokkelen aan de grenzen
sterk opwekken. Voor groote kapitalen
aan allerlei artikelen wordt er nog, on
danks verscherpt toezicht, op verboden
wijze vervoerd.
Verwonderlijk is het wel, dat er nog
zooveel propaganda moet worden ge
maakt voor het Nederlandsche fabri
kaat. Men begrijpt nog maar steeds
niet voldoende, dat het geld, voor Ne
derlandsche waren besteed, weer land
genooten aan het werk kan houden, die
anders op steunverleening of werkver
schaffing zouden zijn aangewezen.
Laat daarom voor 1933 de leuze
worden: geen buitenlandsche waren
meer als ze in Nederland ook gemaakt
wo-den! Laat Nederland op deze wijze
zijn gevoel voor saarohoorigheid toonen!
De malaise wekt wel tot eensgezind
heid, offervaardigheid en goeden burger
zin om te pogen gezamenlijk de geslagen
wonden te h'-len of minstens de pijnen
te verzachten. De crisis-comité s, opge
richt in tal van plaatsen, en het Natio
naal Crisiscomité, onder eere-voorzitter-
schap van prinses Juliana, zijn daarvoor
do organen, die beschikken over allerlei
gegevens om den steun daar te brengen
waar de behoefte het grootst is Den ~S
Nov. had het N. C C. een >aar bestaan
en toen deelde de voorzitter jhr. van Lit
ters mede, dat 1033 733 aan geld was
ontvangen alsmede vele giften in natura
Het is wel opmerkelijk, dat men in
alk landen de heillooze gevolgen onder
vindt van invoerbeperkingen en ver
hooging van invoerrechten en d«?on"
danks toch nog heil sehijnt te blijven
verwacht*» ma Oi« Averechts verkeade
middelen tot verbetering van den toe
stand. Zou de overeenkomst van Ouchy
tusschen Nederland, België en Luxem
burg een voorbeeld ten goede zijn?
Eén troost blijft: alle narigheid en el
lende van dezen tijd zal voorbij gaan,
evengoed als elk jaargetijde weer plaats
maakt voor een ander.
Er mag nog wel eens op gewezen wor
den, dat de handel niet bij de pakken
gaat neerzitten, maar zoekt naar nieuwe
wegen. Als bewijs daarvoor kan gelden,
dat het bezoek aan de Utrechtsche jaar
beurs in Sept. met ongeveer 16 pet. toe
nam.
Wettelijke maatregelen.
Dat vele maatregelen, voortgekomen
uit den wetten-molen te Den Haag, haar
oorsprong vonden in den ernstigen toe
stand waarin het land verkeert tenge
volge van de crisis, ligt voor de hand: er
vielen tal van contingenteeringsbeslui-
ten als antwoord op dergelijke bepalin
gen van het buitenland, maar zij werk
ten niet altijd zooals er van verwacht
werd, want het gebeurde b v. inzake de
v'eeschcontingenteering, dat in het bui
tenland (met name Denemarken) een
boycot werd opgezet tegen onze bloem
bollen, zoodat de moeilijkheden van on
ze regeering nog niet geringer werden.
En zoo ging het maar door, met als ge
volg dat menigeen wel zal beseffen, dat
het in tijden als die van thans nog niet
erg benijdenswaardig is deel uit te ma
ken van de legeering.
Naast contingenteerings- en bezuini
gingsmaatregelen zagen nog ve e andere
besluiten het licht, bedoeld als evenzoo-
vele pogingen om aan weer 'ndeelvande
bevolking mogelijk te maken het hoofd
boven water te houden: pachtwet, tar-
wewet, varkens-crisis wet, meikveehou-
dersteunwet (menggebod), garantie »oor
kippenhouders, steun aan tuinbouwers
enz. De meening omtrent de werking van
deze wetten en over den omvang van
den op grond hiervan te ontvangen steun
liepen wel eens heel erg uiteen.
Het verzet tegen de bepaling, dat de
varkens een merk moeten hebben, is er
wel een bewijs voor. De kantonrechter
te Amersfoort alleen reeds heeft daar
voor al 56 varkenshouders tot 20 boe
te elk veroordeeld.
lede: voelt, dat elk dezer steunwetten
een schaduwkant heeft: elk gesteund
product werd er duurder door, omdat
het geld toch ergens vandaan moest
komen en dat meerdere moet dan na
tuurlijk ook betaald worden door hen
die zelf nauwelijks meer hebben te mis
sen als gevolg van heele of gedeeltelijke
werkloosheid of van loonsverlaging. Zou
het zoo heel erg pessimistisch zijn, wat
wel eens beweerd is, n.1. dat het op den
duur vast moet loopen met al dien
steun? En toch: kan men anders?
Van andere wetten, die in 1932 tot
stand kwamen, noemen wij allereerst de
winkelsluitingswet (in werking getreden
1 Mei), een wel van heel veel kanten
aangevochten wet, waarvan men meent
dat zij niet in dezen tijd had moeten
worden afgekondigd; het kortingswetje
(om de gemeenten te dwingen eenzelfde
sa.ariskorting op de ambtenaren toe
passen als het rijk doet); verlenging
van de tijdelijke bepalingen ten aanzien
van de vaccinatie.
Roofovervallen,
De malaise met hare noodlottige ge
volgen van armoede en vertwijfeling bi,
velen is waarschijnlijk een van de oor
zaken van toeneming van het aantal
roofover .allen, die niet maar zoo .ju en
dar. eens, maar helaas herhaaldelijk
plaats hadden. De wensch geld te bezit
ten moet in verschillende gevallen wel
aan razernij hebben gegrensd, immers
hoe is het anders te verklaren, dat men
voor een meermalen zeer geringen buit
de risico aanvaardde voor een .angduri
ge gevangenschap? Want malsch waren
de straffen, dia den daders van overval
len werden opgelegd, geenszins, en dan
bleef bat bedrag va» de® buit «ekeel
puiten beschouwing. Straffen van 3 tot
jaar waren schering en inslag.
Afschuwelijk was de roofmoord, die in
het laatst van Juli werd gepleegd op een
ouden alleenwonenden man te Onstwed-
de, afschuwelijk vooral daarom, omdat
hij gepleegd werd door twee jongelin
gen, van wie één nog wel een kleinzoon
was van het slachtoffer, dat met een
beitel werd afgemaakt.
Helaas zijn er meerdere gevallen ge
weest, waarbij de overval den dood van
het slachtoffer ten gevolge had (b.v. te
Hemmen (N.B.) op 9 Febr., te Berghem
N.Br.) in Sept en te Zenderen in Octo-
ber.
Intusschen is eenige malen gebleken,
dat een verhaal van een overval werd
gedaan door iemand, die niet de tering
naar de nering had gezet m. a. w ge'd
van een ander had opgemaakt n dan
uit vrees voor ontdekking poogde de
schuld te werpen op een onbekenden
roover. 'n Dergelijke gefingeerden over
val had men b.v. in Sept. te Nijmegen en
in November te Rosmalen.
Diefstallen en verduisteringen.
Het gilde der langvingerigen heeft
zich weer duchtig geweerd in dit jaar,
allicht mede als gevolg van armoede
door de heerschende crisis. Men heeft
dit meenen te mogen afleiden uit de on
handige wijze waarop verschillende in
braken werden gepleegd, terw :1 boven
dien de aard der gestolen voorwerpen
meermalen niet getuigde van inbraak
door beroepsmenschen.
Een wei-overlegde diefstal is het ge
weest, waarvan dr. ir. Philips te Den
Haag in Aug het slachtoffer werd en
waarbij voor meer dan twee ton aan
sieraden enz. gestolen werd. Al spoedig
gelukte het de daders aan te houden,
n.1. een drietal Oostenrijkers, van wie
één huisknecht was geweest bij den be
stolene.
In verschillende streken van het land
hebben heele benden vaak maandenlang
geopereerd en meegenomen wat er in
hun handen viel, voorwerpen meerma
len van de meest uiteenloopenJe soort,
Zoo was het b.v. langen tijd onveilig in
de Zaanstreek, in de Bildt, in Arnhem
en omstreken, in het Gooi, in oostelijk
Noordbrabant en in Heerlen. Men meene
echter niet, dat er overigens niet gesto
len is! Helaas zou dit onjuist zijn; daar
weet men in d*n Gelderschen Achter
hoek en het Westland van mee ie pra
ten, terwijl bovendien vele kerken, voor
al in Noordbrabant, bezoek kregen van
lieden, die men beter hier of daar niet
alleen kan laten. Wij willen hier ook nog
even herinneren aan den diefstal in de
bank van leening te Amsterdam en de
Munt te Utrecht, twee „kraken" die nog
al voordeelig uitvielen voor de bedrij
vers ervan.
En dan zijn er nog tal van verduiste
ringen, voor de bedrijvers ervan toch
ook eigenlijk diefstallen Hier ging het
vaak over groote bedragen, die in den
loop van meerdere jaren „achterover
gedrukt" waren. De daders mogen dan
rechtens de eenige schuldigen zijn, mo
reel zijn toch zij, die belast waren met
controle, evenzeer veroordeeld. Zou b v.
de gemeente-ontvanger van 's-Heeren-
hoek wel kans gezien hebben op zijn
ouden dag de man was al bijna 70
jaar de gemeentekas te plunderen
als het niet zoo slap met de contróle was
geweest?
Deze man stond evenwel niet alleen
vele anderen, boekhouders, bankdirec
teuren, administrateurs, kantoorbedien
den, post- en belastingambtenaren en
zelfs advocaten hebben zich in den
loep van dit jaar voor verschillende
rechtbanken in ons lieve vaderland te
verantwoorden gehad wegens door hen
gepleegde onregelmatigheden (een vri,
aannemelijk woord voor een leelijke
zaak.) In de meeste gevallen liepen de
tekorten over duizenden, wij vinden
zelfs een aanteekening van een verduis
tering van 450.000 door een vennoot
der firma N. C. Kröller Co. te Rotter
dam ten nadeele van die firma. De man
zal er twee jaar van zijn vrijheid voor
moeten missen
Meer dan een ton, juister gezegd
110.000, heeft de vroegere penning
meester van het Centraal isr. door
gangs- en weehuis te Leiden verduis
In totaal hebben de heeren zich eeni
ge millioenen toegeëigend van kapita
len, die op een of anderen wijze aan hen
waren toevertrouwd. De rij -ar hen, lie
dat vertrouwen onwaardig bleken, is
ontstellend lang zoodat we het wel bi.
deze paar aangehaalde voorbeelden moe
ten laten
Verkeersongevallen; 450 dooden,
Het monster, dat Verkeer heet, eisch
te in 1932 heel wat menschenlevens; 450
E- als we dan nog bedenken hoevelen
er zijn, die voor hun verdere leven in
valide werden, dan mogen we wel con
stateeren, dat er veel geofferd is aan
den god Verkeer, te wiens behoeve de
laatste jaren ook nog zoo veel wordt
uitgegeven voor wegenverbetering, weg
neming van gevaarlijke bochten, enz.
Ie snel en roekeloos rijden door soms
half of heel dronken motorrijders en be
stuurders van auto's had vaak droevigi
gevolgen, maar men meene niet. dat zij
alléén schuldig zijn aan de trieste ri,
van doodelijke ongevallen. Onattend
heid van wandelaars en fietsers en ver
zuimen van toepassen der verkeersre
gels zijn vaak noodlottig gebleken. En
dan de spelende kinderen op den weg
die zoo dikwijls onverwacht oversteken
Wij laten hier eenige der meest bespro
ken ongevallen volgen: 15 Jan. onder
Rijswijk drie jongens verdronken in een
tevoren doo" hen gestolen au'o; 19
Maart nabij Follega (Fr.) een luxe-auto
aangereden door een vee-auto, twee kin
deren gedood, de vader en moeder ge
wond; twee dagen later is een
autobus uit Nieuwenhagen (L op te
rugweg van een voetbalwedstrijd te
A*twerpen aaby Haeeeit, doordat da
chauffeur in slaap was gevallen, veron
gelukt; één doode en een vijftal zwaar
gewonden; 16 Sept. nabij Beverwijk
een auto ingereden op schoolkinderen,
twee hunner gedood, de chauffeur werd
deze week veroordeeld tot 3 maanden
gev.straf en intrekking rijbewijs gedu
rende een jaar; 18 Sept bij Roer
mond een vrachtauto op een trottoir
gereden, een kind gedood en twee ge
wond; 30 Oct. bij Ilpendam vier men-
schen in een auto verdronken; 24 Dec.
bij Soestdijk een motor tegen de geslo
ten spoorboomen gereden, berijder en
duorijder (broers) beiden dood.
Zeer uitgebreid zou ons lijstje kunnen
worden, maar eentonig en droevig. Wij
willen slechts constateeren, lat vooral
het jakkeren met vrachtauto's veel men
schenlevens heeft geëischt en dat de on
beperkte werktijd der chauffeurs moord
dadig is geweest. Gelukkig dat daarte
gen thans wettelijke maatregelen in
voorbereiding zijn, zoodat ongevallen
tengevolge van over-vermoeidheid
waarschijnlijk niet veel meer zullen
voorkomen.
Het materiaal der wegen is ook een
zeer voorname factor in de verkeerson
gevallen. Immers door slipjsen op wegen,
die na een regenbui of bij vorst of
sneeuw glad waren geworden, zijn vele
ongelukken voorgekomen.
In het algemeen zou men zeggen, dat
de wettelijke bedreiging met ontneming
van het rijbewijs voor een bepaalden tijd
vooral voor hen, die als auto-bestuurder
hun brood moeten verdienen, een vol
doende waarborg zou zijn voor meerdere
veiligheid, maar de bewijzen zijn er te
over, die doen zien, dat de preventieve
werking dier bepaling niet zoo heel erg
groot is. Er zijn dan ook al meermalen
verzoeken gedaan om den tijd geduren
de welken het rijbewijs kan worden ont
nomen, te verlengen tot desnoods le
venslang en dan daarenboven de op te
leggen gevangenisstraf (thans meestal
varieerende tot 4 maanden) eveneens te
verzwaren. Ook bij de rechterlijke macht
gaan daartoe al stemmen op. Den 21
Nov. zei nog de procureur-generaal bij
het gerechtshof te Arnhem de opgeleg
de straffen in het algemeen te licht te
achten.
De onbewaakte overwegen
vragen nog immer slachtoffers Gewoon
lijk zijn de daar plaats hebbende onge
vallen het gevolg van slecht uitkijken
door de betrokken personen, die dan,
als zij plotseling een trein vóór zich
zien, geen tijd meer hebben om het veege
lijf te bergen, 't Is helaas waar, dat de
oorzaak van de ongelukken op onbe
waakte overwegen meestal aan de
slachtoffers zelve geweten moet wor
den, want vanwege de Ned. Spoorwegen
wordt door waarschuwingsborden en
verruiming van het uitzicht op de
spoorbaan inderdaad al het mogelijke
gedaan om de veiligheid te waarborgen
Men mag nu toch ook wel voorzichtig
heid en oplettendheid vragen van de
zijde der weggebruikers.
Wij hebben in den loop van it jaar
29 doodelijke ongevallen opgeteekend
naast verscheidene andere, waarbij een
auto- of wagenbestuurder gewon werd
of nog juist den dans ontsprong, maar
de verschillende voertuigen waren in de
meeste gevallen onherstelbaar verwoest.
Dat er soms maar raak gereden wordt,
bewijst b.v. het gebeurde op den Eind-
hovenschen straatweg op 13 Sept. De
overweg was hier nog wel bewaakt, de
boomen waren gesloten en toch reed er
nog een auto tegen een trein. Een zelfde
ongeval von,d 13 Nov plaats te Ede (een
doode en vijf gewonden).
En zou verregaande roekeloosheid niet
ook de oorzaak zijn, dat op 23 Maart een
Utrechtsche handelsreiziger voor de
derde maal op een onbewaakten over
weg werd aangereden, dezen keer te
Apeldoorn?
Een enkelen keer gebeurt het, dat een
ongeval te wijten is aan nalatigheid van
een spoorwegbeambte, belast met het
sluiten van de spoorboomen (5 Oct. te
Houten en 23 Dec. bij Dedemsvaart
waarbij twee menschen en 23 door hen
per auto vervoerde biggen gedood wer
den. Volgens den burgemeester van
Nieuwleuzen heeft de overwegwachter
een te drukken werkkring, doordat de
Spoorwegen hem nog tal van andere
werkzaamheden opdroegen, zoodat de
man aan de ramp eigenlijk geen schuld
heeft).
Spoorwegongevallen.
Van spoorwegongevallen van een om
vang, zooals we dien wel in het buiten
land zagen, zijn we in ons land gelukkig
dit jaar verschoond gebleven, al liet het
zLh in het begin ervan ook verre van
gunstig aanzien. Immers nog was Ja
nuari niet voor de helft voorbij of in
Dordrecht werden drie adspirant-land
meters, die, om den kortsten weg te ne
men, langs de spoorlijn liepen, op de
spoorbrug door een hen achteropkomen
den trein doodgereden, toen zij op zij
gingen voor een tegemoetkomen den
trein De vierde man kon nog bijtijds ter
zijde springen en ontkwam zoodoende
aan den dood.
In de tweede helft van dezelfde maand
werd Nederland opgeschrikt door eeni
ge aanslagen op de spoorwegen rondom
Amsterdam. Men vond eerst een lorrie
en daarna een paar keeren een dwars
ligger op de rails, welke voorvverpen
telkens tot splinters werden gereden
Een zelfde misdadige poging werd te
Best (N. B.) nog tijdig ontdekt. In geen
van al deze gevallen werd een dader ge
vonden. Men nam aan, dat spoorweg
aanslagen in Hongarije een paar lieden
het hoofd op hol hadden gebracht en tot
dergelijke daden inspireerden. Maar dat
er onrust en vrees ontstond onder onze
Nederlandsche reizigers is begrijpelijk
Een ander spoorwegongeval, waarbij
vermoedelijk misdaad in het spel was
gebeurde den 11 Juni nabij Kerkrede
toen de locomotief en een drietal wa
gens v*a een roederen.trei* entepoorae*
tengevolge van verkeerden wisselstand,
naar men vreesde veroorzaakt door
kwaadwilligheid.)
Gevaarlijk schijnt het te Vught te zijn
op het deel van de spoorlijn, waar de
lijn naar Eindhoven aansluiting krijgt.
Daar immers is tot twee maal toe in
korten tijd (16 Oct. en 3 Dec.) een botsing
voorgekomen. Den eersten keer reed een
trein op een losgeraakt deel van een
rangeertreinresultaat twee rangeer
ders gewond en 40 wagons en een ran
geerhuisje vernield. Bij het andere on
geval, waarbij een trein uit Tilburg en
één uit Eindhoven op elkaar reden, liet
een remmer het leven en werden *es
wagens versplinterd. Betreurenswaar
dige onoplettendheid was hier de oor
zaak: de machinist was door drie on
veilige signalen gereden.
Een déraillement nabij Delft op 1 Juni
had eenzelfde oorzaak. De gevolgen wa
ren toen gelukkig minder erg: alleen
materieele schade.
Behalve een paar kleine ongevallen,
had er op 24 Maart nog bij Coevorden
een botsing plaats tusschen twee treilen
(één zwaar en verschillende licht ge
wonden) en op 10 Oct. te Ekehaar bij
Assen met als gevolg vijf licht gewon
den en groote materieele schade
Huldiging van bekende Neder
landers.
Verschillende landgenooten is in den
loop van 1932 het bewijs geleverd, dat zij
een belangrijke plaats hebben veroverd
onder hun tijdgenooten.
De bekende Amsterdamsche architect
Berlage mocht zelfs uit Engeland een
koninklijke medaille voor architectuur
ontvangen (11 Maart).
De nagedachtenis van den Brielschen
historicus Joh. H. Been, den Brabant-
schen schilder Vincent van Gogh, Jan
Hamdorff te Laren, den musicus Evert
Cornelis en den schrijver Is. Querido te
Amsterdam werd geëerd door de'onthul
ling van monumenten, terwijl voorts ter
eere van djn gouverneur-generaal van
Ned. Indië, generaal van Heutsz, te Ba
tavia een monument opgericht werd.
Twee zeer bekend geworden Neder
landers werden gehuldigd op hun 80en
verjaardag: mr. H Smeenge _n generaal
Snijders, wier werkkring zeker wel ver
schillend is geweest, maar die beide,
naar gebleken is, vele vereerd :rs hebben.
Bij zijn heengaan als rector van het
gymnasium te Hilversum op 9 Juli is dr.
G Blokhuis (eertijds ook te Alkmaar
werkzaam) op hartelijke wijze gehul
digd voor het vele dat hij heeft gedaan
voor de studeerende jeugd Helaas heeft
hij niet lang mogen genieten var
een welverdiende rust. want slechts kort
daarna heeft de dood hem opgeëischt
Honderdjarigen,
De oudste inwoonster van Nederland,
mevr MagneePrechter te Maastricht,
is begin Juli overleden in den ouderdom
van bijna 105 jaar. Een menschenleef-
tijd was zij weduwe, n.1. 64 jaa-* lang
Na het overlijden van mevr. Slegt te
Den Haag op 30 Mei op den aanvalligen
leeftijd van 103 jaar is thans waarschijn
lijk de wed Postema te Groningen de
oudste Nederlanaer. Zij werd 29 Maart
103 jaar.
Merkwaardig is, dat de dertien nog le
vende Nederlanders, die een eeuw of
langer hebben vertoefd op dit onder-
maansche, alleen vrouwen zijn, nadat
d heer Adamse te Veere op 24 Mei het
tijdelijke met het eeuwige verwis el de.
Intusschen was dat tijdelijke voor hem
slechts betrekkelijk, want hij bereikte
nog den leeftijd van 102 jaar.
Ziektegevallen,
Een zeer ernstige diphtherie-epidemie
heeft in den zomer dezes jaars het
dorpje Werkendam (aan de Boven-Mer-
wede) geteisterd, een epidemie, die een
paar weken lang een zeer kwaadaardig
karakter aannam en 30 schoolkinderen
ten grave sleepte. Er waren een paar
gezinnen bij die twee kinderen graf
waarts hadden te brengen.
Kinderverlamming en nekkramp, die
een paar jaar geleden vele slachtoffers
vroegen, kwamen nu heel wat minder
vaak voor (te Venray scheen 'n besmet
tingshaard te zijn; daar stierven er twee
kinderen van 12 patiënten aan verlam
ming, terwijl voorts nog eenige gevallen
voorkwamen in Gaasterland), maar een
tot dusver weinig voorkomende ziekte,
n.1. de ziekte van Weil, vroeg nu weer
verschillende offers, in Rotterdam al
leen reeds een zevental. Alom werd ge
waarschuwd tegen het baden in „open"
water, want daar zou de besmetting
schuilen (veroorzaakt door ratten).
Arbeidsgeschillen.
Het spreekt wel vanzelf, dat wij in
een overzicht als dit lang niet alle ar
beidsconflicten, waarvan in den loop
van het jaar melding werd gemaakt,
kunnen memoreeren. Wij zullen dus
hier en daar slechts een greep doen.
In het algemeen waren de stakingen
het gevolg van loonsverlagingen, door
patroons in verband met de crisis inge
voerd of aangekondigd. Voor de con
flicten in tal van rijkswerkverschaffin
gen (Jipsinghuizen, Staphorst, Diepen
veen, Heerenveen e. a.) kwam hier nog
bij een protest tegen het optreden van
de toezicht houdende ambtenaren en
het ontbreken van voldoende onderdak
bij regen e. d. 't Is er bij relletjes, die
door deze stakingen ontstonden, wel
eens warm toegegaan, zoodat meerma
len arrestaties voorkwamen. In de
meeste gevallen meldden de stakers
zich na eenige dagen weer aan op de
oude voorwaarden (tijdens de stakingen
mochten de menschen geen anderen
steun dan in natura ontvangen, zulks
op wensch van den minister).
De textielstaking, verleden jaar be
gonnen, heeft geduurd tot 5 April, toen
de arbeiders capituleerden. Zij heeft in
die maanden heel wat leed en wrok
veroorzaakt, wrok niet alleen tegen hen,
die in vele redevoeringen „textielba-
ruuM*" werden genoemd, maar ook