Landbouw.
Tooneel.
Muziekoverzicht.
°'<3fn gekregen en men denkt er sterk
/er er ook een op Ameland te maken,
óm het toenemend toerisme daarheen
te vergemakkelijken.
19 October bestond de Koninklijke
Ned. Vereen, voor de Luchtvaart 25
jaar, waarbij aan generaal Snijders een
medaille werd aangeboden.
Op het oogenblik vliegen de heer en
mevr. van der Leeuw boven Afrika, om
de plaats te bereiken, waar van Nelle's
koffie vandaan komt, al weer een flinke
prestatie dus van dezen bekenden sport
vlieger, die in Mei over de Alpen vloog.
De verbinding van ons land met het
buitenland per vliegtuig is uitmuntend.
De om ons liggende landen zijn iederen
dag per vliegtuig te bereiken.
Maar laten we nu eens een kijkje ne
men in het buitenland en in t kort sa
menvatten wat daar in hoofdzaak op
luchtvaartgebied is geschied. Nemen
we allereerst eens de verbindingen door
de lucht. Er is een luchtdienst geko
men van Londen naar Kaapstad, 26 Ja
nuari vertrok het eerste toestel, er
kwam een nieuwe dienst van Tripolis
naar Bengasi, men opende een luchtlijn
van Rome naar Tirana, van Berlijn
naar Leningrad enz. Het zal tenslotte
wel komen tot een wirwar van lucht
lijnen.
Dat men er op uit is het gevaar van
het vliegen zoo klein mogelijk te maken
laat zich begrijpen. Een Fransch inge
nieur en oorlogsvlieger o.a. heeft pogin
gen in die richting gedaan, en wel zeer
geslaagde pogingen. Hij vond schokbre-
kende wanden voor vliegtuigen uit, in
een vliegtuigromp van zulke wanden
voorzien, liet hij zich van een hoogte
van 200 M. vallen en kwam ongedeerd
beneden.
We zullen nu eens overstappen naar
de afstandsvluchten en dan zullen we
zien, dat het daar ook dit jaar weer niet
aan heeft ontbroken. Kingsfort Smith,
de bekende Australiër, vertrok in Ja
nuari voor een retourvlucht naar Lon
den en was na 12 dagen weer in Austra
lië terug, dit was een recordvlucht. In
dezelfde maand was de recordvlucht
Hanoi—Parijs van de Franschen Codos
en Robida. De drie Franschen, die van
Parijs naar Madagaskar wilden vliegen,
zijn in de woestijn omgekomen, men
heeft van hen nooit meer iets verno
men. Maryse Hilz, die ook naar Mada
gaskar vloog en eveneens in de woes
tijn werd vermist, werd gevonden.
De Duitscher Bertram maakte een
vlucht naar Oost-Azië en de Schot Mol-
lison vloog van Londen in recordtijd
naar Zuid-Afrika. Scott vloog in negen
lagen van Engeland naar Australië,
lus ook weer een record geslagen.- De
Juitschers Bertram en Klausmann vlo
gen naar Australië, waar zij in de wil
dernis een noodlanding moesten maken
en langen tijd verschrikkelijke ontbe
ringen moesten doorstaan.
Elly Beinhorn heeft ook dit jaar per
vliegtuig een enorme afstand afgelegd,
ze vloog over heel Azië, boven den Hi-
malaja, kwam o.a. in Ned.-Indië, vanuit
Koepang vloog ze naar Australië, van
Sydney vloog ze naar Panama en legde
in Amerika groote afstanden af.
Ook Oceaanvliegers waren er dit jaar
weer, en naast de ernstige waaghalzen,
die als pioniers van de luchtvaart zijn
te beschouwen, duiken hier wel eens
luidjes op, die met één slag beroemd
willen worden en zoo het werk van an
deren mede in discrediet brengen, ter
wijl ze tevens niet alleen hun eigen le
ven in gevaar brengen, maar ook dat
van anderen, die er eventueel op uit
trekken om hen te redden. In Amerika
gingen dan ook ernstige stemmen op
om dezen menschen langs wettigen weg
paal en perk te stellen. De tocht van de
„Flying Family" gaf hiertoe wel den
stoot. Beter bracht Amelia Earhart het
er af, zij is de eerste vrouw, die alleen
over den Oceaan vloog, evenals Lind
bergh de eerste man was, die een solo-
oceaanvlucht volbracht, bovendien lijkt
ze treffend veel op den bekenden vlie
ger, zoodat het niet zonder reden is, dat
men haar miss Lindy noemt. Ook de
Do X vloog na lang talmen over den
Oceaan terug. De vlieger Haussner wil
de van Amerika naar Warschau vlie
gen, maar werd op 500 zeemijlen van
Oporto in zee gevonden en gered. De
Amerikanen Mattern en Griffin ver
trokken in Juli van Harbour Grace op
New-Foundland voor hun wereldvlucht
Ze bereikten het eerst Berlijn, maar
voor Moskou moesten zij een noodlan
ding maken en gaven ze hun wereld
vlucht op. Von Gronau slaagde wel, hij
maakte op zijn gemak een vlucht rond
om de wereld en kwam in November
weer thuis.
Ook de Schot Mollison, die dit jaar
met Amy Johnson trouwde, maakte een
succesvolle Oceaanvlucht, Amy wilde
hem dit nadoen, maar haar echtgenoot
stond er op dat ze het zou laten en dat
geschiedde dan ook.
De „American Nurse", waarmee men
van Amerika naar Rome wilde vliegen
verongelukte en de bemanning kwam
om.
De Duitscher Bertram, die uit Austra
lië naar Europa wilde vliegen, moest in
Ned.-Indië van deze poging afzien we
gens een defect aan zijn toestel.
En nu komt Amy Johnson aan de
beurt, lest best. Ten eerste trouwde ze
met Mollison, en ten tweede volbracht
ze een solovlucht van Londen naar
Kaapstad en weer terug in recordtijd,
want ze vloog in zeven dagen terug, ze
sloeg dus het record van haar echtge
noot, die dezen afstand in tien dagen
had afgelegd.
We hebben het nu eenmaal over re
cords, laten we een paar andere opnoe
men: de Italiaansche luitenant Nery be
reikte per vliegtuig een uursnelheid
van 745 K.M., een Fransche parachu
tiste sprong op een hoogte van 8000 M
uit een vliegtuig en kwam behouden op
den grond terecht.
De Graf Zeppelin heeft zich weer bo
ven verschillende landen, steden en
zeeën laten zien. Zeven maal vloog hij
ditiaar van Duitschland naar Zuid-
Amerika heen en terug, als voorberei
ding van de geregelde dienst, waar men
toe wil komen.
Ook Rusland bouwt luchtschepen. Er
is dit jaar een tweede klaar gekomen.
We hebben het nu gehad over de vor
deringen, die de luchtvaart heeft ge
maakt, natuurlijk is ook dit jaar wat
betreft de ongelukken niet achtergeble
ven. In het buitenland zijn vele en
soms zeer ernstige vliegongelukken ge
beurd, te veel zelfs om op te noemen.
Zouden we ons bepalen bij het noemen
van de zeer ernstige ongelukken, dan
zouden we nog een te lange lijst krijgen.
Laten we ons daarom maar houden
bij de ongelukken, die in ons land en in
Ned.-Indië zijn gebeurd, en dat zijn er
gelukkig weinige.
In April vond op Java een vliegonge
luk plaats, waarbij vier personen wer
den gedood, in dezelfde maand stortte
in ons land de sergeant-vlieger Ligthart
van geringe hoogte met zijn vliegtuig
neer en werd gedood. Op 27 Juni vloog
een militair vliegtuig boven Vaals in
brand, waardoor het neerstortte en de
twee inzittenden werden gedood. Een
Zweedsch postvliegtuig, bestuurd door
de bekende Liljeberg stortte nabij Tub-
bergen neer: twee dooden, een gewonde.
In September stortte een Fokkerjacht
vliegtuig, dat bestuurd werd door den
luitenant-vlieger van Hootegem naar
beneden, waarbij de vlieger werd ge
dood.
Nu hebben we maar weer af te wach
ten, wat het nieuwe jaar voor de lucht
vaart zal brengen. De vliegers en
vliegtuigbouwers zullen echter wel niet
wachten en dat is maar goed ook.
Den overzichtschrijver uit den land
bouw wacht aan het einde van dit jaar
geen opwekkende taak.
De in vorige jaren aangevangen crisis
spitst zich verder toe en komt in de ge
volgen tot uiting. En leidt tot nieuwe
gevolgen die zich weer op hun beurt
doen gelden. Zou de crisis wellicht het
hoogste punt bereikt hebben, met de
zichtbare gevolgen is het einde nog al
lerminst in het zicht.
De aard van het aandeel wat de land
bouw in de crisis krijgt toebedeeld, be
gint zich meer af te teekenen. Spreekt
men gewoonlijk van crisis bij de waar
neming van conjunctuurschommelin
gen, die meestal hun oorzaak vinden in
'n tijdelijk te veel of te weinig in produc
tie, thans leidt een complex van diep in
grijpende oorzaken tot een débacle
waarvan de gelijke slechts schijnt te
vinden in de naperiode van de Napo
leontische oorlogen. De ontwrichting en
vernietiging van kapitaalgoederen en
levens in den oorlog van 1914 komt tot
uiting in de noodzaak van zoo goed als
alle staten om over te gaan tot z.g.
autarkie of het zichzelf bedruipen op
economisch gebied. Dit wordt voor
ieder land het richtsnoer en legt voor-
loopig aan alle redeneering over het er-
kendë nut van vrij handelsverkeer het
zwijgen op. Het noodzaakt een reeks
van Staten toevlucht te nemen tot ver
watering van het ruilmiddel, welk fa
taal middel op haar beurt oorzaak
wordt van nog meer verwarring in
eigen land en in landen die op handels
verkeer met hen zijn aangewezen. Als
andere voorname factor bij deze crisis
is aan te merken de toepassing van we
tenschap en verbeterde techniek bij de
productie van landbouwproducten in
het buitenland. Vooral het z.g. Russi
sche experiment zal op den duur aan
andere landen niet ongemerkt voorbij
kunnen gaan. Deze factoren zijn reeds
voldoende om een landje als het onze,
zoozeer van export voor land- en tuin-
bauw afhankelijk, hopeloos in de knel
te brengen. De overtuiging dat op den
langen duur het goederenverkeer tus-
schen volken zich zal trachten te her
stellen, is voor dit moment een schrale
troost. De gedeeltelijke uitschakeling
van onzen landbouw-export, benevens
het door dezelfde oorzaken kwijnen van
industrie en handel sluit een belangrijk
deel van de bevolking uit van loonend
deelnemen aan het bedrijfsleven. Dit
leidt, behalve tot noodlottig geworden
werkloosheid, tot vernietiging van een
goed deel van de productieve waarde
van de kapitaalgoederen, welke gesto
ken zijn in de bedrijven, dus in bodem
in gebouwen, vee en machines. Het
baat weinig hierover troost te zoeken in
het feit dat het bij de buren niet beter
gesteld is. In Geneve blijkt ieder te
veel te doen te hebben met eigen zorg
om te kunnen denken aan en zich te
willen opofferen voor internationale po
gingen tot saneering.
Met veel tegenkanting gepaard ging
een poging om althans een deel van den
bodem op de grens van rendabiliteit te
houden bij de invoering van den z.g,
tarwesteun. Een steun welke, op kosten
van de beurs onzer medeburgers, een
prijs stimuleert voor een artikel dat op
Ned. bodem kan groeien en grooten
deels moest ingevoerd worden, dus ar
beid en grond, voor die teelt gebezigd,
rendabel houdt tegen p. m. driemaal
den wereldprijs.
Bij het doorwerken van de crisis zijn
achtereenvolgens meerdere teelten ge
steund door middel van heffingen uit
de beurs van de verbruikers en waar
van in ons land een te veel bestond als
zuivel, varkens, suikerbieten, vlas
aardappelmeel enz.
V rijwel met algemeenen tegenzin van
de bevolking en ook vaak van de be
trokkenen is men moeten overgaan tot
steunmaatregelen, die, goed bedoeld,
meestal onvolmaakt functionn«eren en
waarvan men, op z'n zachtst gezegd, het
beste hoopt en dankbaar is als ze niet
gepaard gaan met ongewenschte prac
tijken. Een reeks maatregelen, te be
schouwen als een „wirtschaft" met een
overhaast opgezet „plan", waarvan het
einde nog niet te zien is. Teekenend en
leerzaam is de hierbij ontstane wed
ijver over de vraag wie voldoende en
wie onvoldoende gesteund wordt, wie
veel, wie weinig en wie niets krijgt.
Tusschen dit alles staat gen regeering
die over de noodmaatregelen van het
buitenland niets heeft in te brengen en
bij eventueele maatregelen daartegen
uiterst voorzichtig moet zijn om de be
langen van den eenen Nederlander niet
te schaden als hij die van een anderen
Nederlander meent te behartigen.
Een regeering die door sommigen ge
acht wordt de middelen in de hand te
hebben om uit te vinden, hoe ieder bur
ger aan een, liefst gesmeerde, boterham
komt.
Over die mogelijkheden worden meer
plannen, wenschen en eischen opge
worpen dan in dit bestek kunnen wor
den bezien en in deze rubriek niet op
hun plaats zijn. Alleen zij opgemerkt
dat ze verklaring en excuus kunnen
vinden in de benarde omstandigheden
van de getroffenen. Intusschen is een
afbraakproces in vollen gang. Een goed
bedoelde poging om schokken op te
vangen is de crisis pachtwet Ebels, die
gelegenheid biedt om onmogelijk te
handhaven verplichtingen, in gunstiger
tijden aangegaan, gedeeltelijk op te hef
fen met inachtneming der positie van
partijen. Het toepassen van deze wet
bevordert het tot stand komen van zelf
standige regelingen tusschen partijen.
Ernstiger zijn de gevolgen van hypo
thecaire verplichtingen in het verleden
aangegaan, juist door de fatale omstan
digheid dat aan deze lage conjunctuur
een buitengewoon hooge is voorafge
gaan.
Tot een moratorium is het tot heden
niet gekomen, hoewel het aan pogingen
in die richting niet heeft ontbroken.
Een belangrijke vraag zou zijn of een
moratoirum, beperkt of niet, tot den
landbouw zou moeten blijven bepaald
dan wel dit uit te breiden tot het gan-
sche Ned. bedrijfsleven. Dan rijst de
vraag of wettelijke regelingen bij deze
materie beter werk zullen doen dan
het natuurlijk beloop waarbij ieder ge
val en persoon, naar omstandigheden,
ot> zich zelf bekeken en behandeld wor
den.
Klemmend wordt het vraagstuk in die
gevallen waar de bodem de kosten van
drooghouden netto niet meer opbrengt
en tevens de basis vormt waarop bezit
en alle er op verleend crediet steunen.
Een crediet waarin de fondsen van soci
ale voorzieningen en levensverzekerin
gen bij voorkeur zijn belegd. We zijn
gekomen op die grens waar deze zaken
wankel komen te staan, ongeacht in
wiens handen die bodem zich bevindt.
Velen vragen wanneer toch aan deze
crisis eens een einde zal komen. Die dit
vragen hebben den afloop van een vori
ge crisis «iet meegemaakt. De vroege
re, ernstige, crisis is niet zoo maar plot
seling opgehouden, doch is geëindigd in
een toestand diè een blijvend karakter
verkreeg en waar de verhoudingen zich
aan elkander hebben aangepast.
Het laat zich aanzien dat we met
elkander nog tot betrekkelijk primi
tieve toestanden en omstandigheden
kunnen komen. Met energie strijdt
iedere groep uit het volksleven om voor
zich te ontkomen aan verlaging van het
levensniveau. Of men hieraan zal ont
komen zal de toekomst leeren.
Hierover te twisten behoort ook niet
in deze rubriek. Licht is er nog weinig
te zien. Een lichtpunt is dat de kwestie
van de betaling der oorlogsschulden het
einde nadert, zonder tot groote storing
aanleiding te geven. Het internationale
verlies is nu eenmaal geleden en verdis
conteerd in de heerschende malaise. Of
de debiteur den crediteur betaalt deert
ons land weinig. Ook is 'n lichtpunt dat
Duitschland zijn armoede weet te dra
gen zonder revolutie en valutaverzwak
king. Sinds het Britsche rijk in Ottawa
zich aan zijne dominions heeft gebon
den, zal onze hoop gevestigd moeten
blijven op het Oosten.
Een heilzame botsing tusschen oud
minister Posthuma en minister Ver
schuur heeft de regeering gebracht tot
het besef dat meer aandacht moest ge
schonken aan de kansen om de deur
voor onzen export open te houden naar
een land dat dubbel zooveel uitvoert
naar ons land, als ons land daarheen
Het bekende comité van economisch
verweer, uit de landbouworganisatie
voortgekomen, heeft, in samenwerking
met het handels- en industrieele leven
in ons land, contact verkregen met
West-Duitsche industrieelen, ten einde
te bereiken dat de eischen van de Duit
sche agrariërs, ons zoo schadelijk
eenigszins werden getemperd. Een en
ander heeft de medewerking van onze
regeering en de te Keulen gehouden be
sprekingen doen vermoeden dat de be
handeling, welke wij van Duitschland
genoten, iets kan verbeteren. Het tot
stand komen van een deviezenregeling
als met Zieden bestond, wijst in de
goede richting, zij het ook dat de radio
rede van minister Braun op 21 Dec. '32
blijk geeft van geweldige moeilijkheden
in Duitschland.
D. DE BOER Dz.
Stompetoren, Oudejaarsavond '32.
In de geschiedenis van het tooneel
zal het jaar 1932 zeker opgeteekend
worden als één der treurigste jaren
wat de positie van het tooneel en de
spelers betreft. Het faillissement van de
Kon. Ver. Het Ned. Tooneel, waarin L.
Saalborn naar het scheen de traditie
van dr. Willem Royaards op gelukkige
wijze zou voortzetten, heeft het geheele
tooneelleven, speciaal in de hoofdstad,
een geweldigen knak gegeven. Niet al
leen dat een mooie vereeniging uit
elkaar werd gerukt, maar het publiek,
dat toch ten slotte de tooneelkunst in
stand moet houden (al steunt ook de
overheid en het particulier kapitaal) be
gon zijn vertrouwen in het tooneel te
verliezen. Daarbij gevoegd de malaise
om dit akelige woord nog maar eens te
gebruiken) maakte dat meermalen voor
vrijwel leege zalen werd gespeeld en dat
er, zooals b.v. Louis de Vries in een in-
tervieuw vertelde, recettes werden ge
maakt van 13 gulden (zegge dertien
gulden). Men wist niet, waar dat heen
moest. Men probeerde nieuwe stukken.
Men haalde oude paradepaardjes van
stal. Niets hielp. Toch waren er too-
neelmenschen, die hun vertrouwen in
de groote kracht van het tooneel niet
verloren. En men kwam ook tot het be
sef, dat alleen nog het in alle opzichten
werkelijk goede in staat was het pu
bliek te trekken en te boeien. En met
blijdschap kan tenminste geconstateerd
worden, dat tegen 't einde van 'tjaar
een opleving was te bemerken en dat er
weer enkele malen van uitverkochte
zalen kon worden gesproken.
Natuurlijk werden er diverse nieuwe
combinaties gevormd. Het gezelschap
Saalborn bleef gedeeltelijk intact. Tour-
niaire, Magda Janssens, Julia de Gruy-
ter, E. v. Praag vormden met den leider
en de dames Louise Kooyman en Carla
de Raet e. a. de kern van dit ensemble.
De opvoering van de Blauwe Engel
men denke aan Jannings succes-film)
werd een teleurstelling, maar uitste
kend was daarentegen Z. M. het Publiek
van W. Lichtenberg, waarin het kwar
tet: Magda Janssens, Tourniaire, L.
Kooyman en Henri Eerens een zeer
groot succes behaalde. Een stuk dat
ieder zeker zal voldoen, 'n Lot, 'n Nacht,
n Millioen was weer minder geslaagd.
Een grootsche daad was de opvoering
van Goethe's treurspel „Egmont", opge
voerd met Beethoven's muziek ter gele
genheid van Saalborn's Zilveren Jubi
leum, waarbij de leider op enthousiaste
wijze is gehuldigd.
Cees Laseur ging over naar het Cen
traal Tooneel van de Br#. Tillv Lus
kwam daar ook bij, terwijl Lily Bouw
meester bij het gezelschap van Cor Ruys
optrad. Het Centraal Tooneel heeft in
zijn nieuwe samenstelling reeds veel
succes gehad en met alle hulde kan het
succes gememoreerd worden van Do
mino, Mademoiselle en In ieder huwe
lijk. In deze stukken, waarvan de eerste
twee in Alkmaar en Bergen zijn opge
voerd, is een voortreffelijk samenspel
ontwikkeld. Laseur in Domino. Tilly
Lus in Mademoiselle en Mary Dressel-
huys in alle drie met de beide andere
als partners, hebben het publiek naar
het Centraal Theater getrokken en dit
gezelschap kan zeker over de eerste
helft van het seizoen '32'33 tevreden
zijn. Verkade verliet het gezelschap,
dat zijn naam droeg en het Rika Hopper
Theater bespeelde. Onder leiding van
Paul Huf werd het werk voortgezet met
diverse beproefde (Frits v. Dijk, Ank v.
d. Moer) en nieuwe krachten. Liefde in
de Sovjetstaat met de beide genoemde
krachten en Jan Teulings en Marie
Sternheim was zeer verdienstelijk. Ook
„Diplomaten spelen comedie" mocht ge
zien worden. De moordzaak Yorck deed
het best.
De Amsterdamsche Tooneelvereeni-
ging werkte onder leiding van v. Dal
sum en Defresne voort in de richting
van het vroegere Oost Ned. Tooneel.
De groote eenacters: „In de Groene
Papegaai" en „Blanco Posnets ware ge
daante" waren de eerste successen (ook
in Alkmaar vertoond). „De Reis van
Noach op de Wateren" was een succes
voor de regie en een persoonlijk succes
voor Sternheim als Noach.
Een wederopvoering van het Proces
Dreyfus maakte in Carré grooten in
druk. Het verleden eener vrouw trof
door spel van Charlotte Kohier.
Comoedia herleefde met Dirk Verbeek,
Vera Bondam en Mevr. RanucciBeek
man, en voerde op: Zal je altijd van mij
houden? en Minnespel.
Het Schouwtooneel en Het Rotter-
damsch Hofstad Tooneel bleven hun bij
zondere positie bewaren, het eerste on
der leiding van v. d. Horst en Musch,
het laatste onder de beproefde leiding
van Cor v. d. Lugt Melsert.
Jean de la Lune van Achard werd bij
't Schouwtooneel gered door de mede
werking als gast van Elsa Mauhs. „Mas
ker en Mensch van Chiarelli bracht
Jaap v. d. Poll en Marie Holtrop op den
voorgrond, terwijl met het stuk „De
Doofpot" van den acteur v. d. Poll men
een groot succes had, mede door het
spel van mevr. de Boer--v. Rijk.
Naar bekend is zal Het Schouwtoo
neel het jaar 1933 openen met de tradi
tioneele opvoering van Gijsbrecht van
Aemstel in den Stadsschouwburg. Men
is zeer benieuwd naar deze gebeurtenis
Mevr. Royaards die haar Zilveren Ju
bileum viert, zal in dit stuk medewer
ken als Badeloch, terwijl Ko v. Dijk de
Gijsbrecht zal spelen en Jan Musch ver
moedelijk Vosmeer de Spie.
Elsa Mauhs, die wij hierboven reeds
noemden, trad ook als gast op bij het
Ned. Indische Tooneel onder Cor Ruijs.
In De Dokter beveelt, dat een groot en
welverdiend succes behaalde, vormde
zij met Cor Ruys en Jacques Reule een
mooi trio. Ook Mr. Rosenfeldt was voor
Ruys een zeer geslaagde opvoering en
Lily Bouwmeester steunde hem daarin
voortreffelijk. (Dit stuk zal 13 Januar
in Alkmaar worden opgevoerd).
Het Rott. Hofstad Tooneel blijft zich
schitterend handhaven. De Hofslachter
Monte Carlo (met Annie v. Ees en Gim
berg) en Caramba, do Spaansche operet
te met hindernissen, vormden het Sep
tember-programma.
Toen kwam het stuk van Noel Co
ward: Intimiteiten met het kwartet dat
stuivertjewisselt, bestaande uit Cor
van der Lugt en Annie v. Ees met Dick
van Veen en Mies Versteeg.
Een zeer ernstige voorstelling was
Het Klooster, van den dichter Emile
Verhaeren, waarin Jan v. Ees bijzonder
goed voldeed. Daarop volgde in No
vember het geestige Graaf X, waarin
Verkade met Mien Duymaer van Twist
optrad bij 'tgezelschap v. d. Lugt. "lep
eere van Gerard Hauptman werd bij
'tRott. Hofstad Tooneel zijn jongste
stuk opgevoerd: „Voor Zonsondergang'.
De directeur en zijn vrouw traden daar
in zeer op den voorgrond. „Amor in de
Pastorie" van Jac. Ballings amuseerde
uitstekend, dank zij Roemer, Elsensohn
en Jan v. Ees.
Het Jubileum van den zeer op den
voorgrond tredende Fie Carelsen werd
gevierd met de opvoering van Mata
Hari. Verkade had ook met zijn tweede
stuk bij dit gezelschap veel succes: „Als
ouders slapen" gaf de jongere krach
ten van dit gezelschap (Joeki Broedelet,
Piet Rinks, Adri v. Hees en Annie v.'
Duin) volop gelegenheid te toonen,
waartoe zij in staat zijn.
Het Rott. Hofstad Tooneel weet zich
dank zij de leiding schitterend te hand
haven.
Memoreeren wij nog even het tragi
sche overlijden van de veelbelovende
eugdige Cisca Kremer, van den auteur
Frederik v. Eeden en van den uitste
kenden tooneelcriticus Frits Lapidoth.
In Alkmaar waren er naast verschil
lende beroeps voorstellingen uitvoerin
gen van de dilettantenvereenigingen al
hier, die alle met groote ambitie wer
ken.
Het Alkmaarsch Tooneel onder lei
ding van den heer Rossenbacher, onze
beroemde oude Rederijkerskamer Bil-
derdijk, die toont nog springlevend te
zijn, de jeugdige ernstig werkende ver
eeniging T. O. P., waaraan de heer El!
Prins al zijn krachten wijdt en „Ulva-
dero" dat op haar door den heer v. d.
Bogaerde geleide voorstellingen steeds
een enthousiast publiek aanwezig ziet,
zij allen zijn bezield met liefde voor de
tooneelspeelkunst en wij zullen hun
prestaties ook in het komende jaar met
veel belangstelling volgen.
Wij hopen, dat het nieuwe jaar in alle
opzichten het tooneel meer reden tot
tevredenheid zal geven, dan het jaar dat
achter ons ligt. De tooneelleiders blij
ven vol moed.
Evenals het jaar 1931, is ook dit jaar
niet druk aan muziekuitvoeringen ge
weest, en werden de meeste concerten
door de plaatselijke vereenigingen ge
geven.
Zaalconcerten (operettes).
In de Harmonie traden bij de kamer-
muziekvereeniging op: prof. Carl
Flesch, violist, die zijn laatste concert
tournee maakte; hij werd vergezeld
door den jongen Haagschen pianist
Theo v. d. Pas. 2e. De Engelsche zan
geres Helen Henschel, die zich zelf ac
compagneerde; 3e de pianiste Myra
Hess.
Toonkunst, dir. J. Henri Oushoorn,
kwam met een eerste uitvoering van
Die Geisterbraut" van Dvorak. Solis
ten: Mevr. van Wickevoort—Cromme-
lin, sopraan; Kees Smulders, tenor; van
Duuren, bas. Het programma voor het
tweede concert bestond uit het orato
rium „Die Jahreszeiten" van Jos.
Haydn, met medewerking van Henriët-
te v. d. Berg, sopraan; Marcus Plooyer,
tenor; Frans Hülsman, bariton. Bij bei
de uitvoeringen werkten voor de instru
mentale begeleiding Alkmaarsch Strijk
orkest en mej. Tuin, pianiste, mede.
'n Zeer druk bezocht concert was het
A. V. R. O. concert, waarop Kovacs La-
jos met z'n Band musiceerde, en Bob
Scholten liedjes zong.
„De Stem des Volks" (dir. P. A.
Blaauw) gaf 'n avond, met medewer
king van den bekenden declamator
Willem van Cappellen; het muziekge
zelschap „Excelsior" (dir. G. Anderson)
'n feestconcert naar aanleiding van het
vijfjarig bestaan, 'n Bizondere avond
was het toen de pianisten Han Beuker
en Wouter Denijs stukken voor twee
piano's speelden, en het mannenkwar-
tet de Hollandsche Revellers hun hu
moristische voordrachten lieten weer
klinken.
Jonker's koorklassen herdachten het
tienjarig bestaan met drie opvoeringen
van de Japansche operette „Naar
Yamato", libretto van E. Prins, muziek
van J. Prins; strijkorkest met fluit en
clarinet, dansen, ontworpen door mej.
Hansa Pelva; de componist aan het
klavier.
Ook Joh. Kuiper voerde met zijn kin
derkoor een operette op, n.m. „de
Woudkoningin" van Mart. Schuil, met
orkest.
In „Het Gulden Vlies" concerteerden:
de R. K Zangvereeniging (dir. Jac. N.
Al, met het Kerstoratorium van Jos.
Vranken. Solisten: Mevr. Sophie Both—
Haas, sopraan; Wijnand Beke, bariton.
Begeleidingstrijkorkest, piano (mej. Rie
Vermeulen), Harmonium (Jan Al). Het
muziekkorps St. Caecilia (dir. P. N.
Joosen) met twee donatetirsconcerten.
St. Louis (dir. W. Kohier) vierde er
het V>lA-jarig bestaan, solist de
dirigent (viool), bijgestaan door Joh.
Kuiper (piano). Het kinderkoor „de
kleine Stem" (dir. P. A. Blaauw) liet er
zich hooren in de operette „Hirap
Hamp, hou vast", tekst van D. L. Daal
der, muziek van Joh. Brands, dans van
mevr. Jonker—Jonker. De A.N.G.O.B.,
kinderclub „Jong Leven", onderafdce-
ling van de afd. Alkmaar, kwam met de
operette „Een dag Khalif" van P- A.
Bruinsma en Otto Ludwig; mej. Ooy-
kaas leidde deze opvoering. Denzelfden
avönd liet zich ook de Mondharmonica-
club „Jong Leven", van N. de Waat'd
hooren. De Alkmaarsche orkest- en
operetteclub (dir. Gerritsen) vierde haar
eerste lustrum tnet drie opvoeringen
van de operette „De Koningin v®n
Montmartre" van Vada Ennem en D®'1
^pranklin, (dans van mevr. Couvée, be
geleiding: orkest en piano).
En dan was er in de Harmonie nog
'n avond van het muziekkorps „S0'1
Deo Gloria" (dir Peetoom) met mede
werking van den lieer Grondsma, deci»-
niator.