Alkmaarsclie Courant.
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Honderd vijt en dertigste Jaargang.
ZATERDAG 21 JANUARI
Voorbeschouwingen over den landenwedstrijd
NederlandZwitserland.
IJsvreugde vroeger en.... nul
llo. 18 1933
'Jlu&Ücaties
WAARSCHUWING
HONDENBELASTING.
De houders van honden worden er
aan herinnerd, dat de aan hen verzonden
aangifte-formulieren binnen 14 dagen
na ontvangst ingevuld en onderteekend
moeten zijn terugbezorgd ten kantore
LANGESTRAAT 87 boven, alwaar bij
aangifte voor eiken hond een penning
wordt uitgereikt.
Indien geen aangifte-formulier is ont
vangen, of indien men in den loop van
het jaar belastingplichtig wordt, dan
moet aangifte ten kantore voornoemd
binnen 14 dagen geschieden.
Bij het niet of niet tijdig doen van
aangifte wordt een aanslag opgelegd
verhoogd met het viervoud daarvan.
Ook indien geen hond meer gehouden
wordt, moet het ontvangen aangifte
formulier worden ingevuld en terugge
zonden.
Alkmaar, 20 Januari 193.
De Gemeente-controleur,
SCHIERBEEK.
(jemeettlecadett
maar niet voldaan over dit voorstel. Aange
toond werd door de heeren B. Res en P.
Borst, dat indien de prijs gesteld werd op
10 ct. lager per Hondsbossche roede dit nor
maal in den huidigen tijd is te noemen. Ver
der werd gevraagd door den heer Spaansen
of een verhuring op opbrengst niet ratineel
is te achten en oi B. en W. daaromtrent al
gedacht hebben.
Na eenige discussie deelde ie voorzitter
mede, dat hij de gedachte door de eerste le
den uitgedrukt overneemt en dus voorstelt
den prijs zoodanig te stellen, dat gemiddeld
25 cent per roede wordt betaald. Dit werd
zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
Rondvraag: De heer G. Res vroeg meer
dere cokes gratis ter beschikking van werk-
loozen en arme tuinders te willen stellen. De
voorzitter antwoordde hierop, dat deze
brandstoffen binnen de grens van het moge
lijke worden verstrekt en men daarbij aan de
regeeringsmaatregelen gebonden is. Op een
vraag van denzelfden spr antwoordde de
voorzitter, dat het doen verstrekken van
brandstoffen door de plaatselijke handelaren
op vele moeilijkheden stuit. Besprekingen
dienaangaande worden nog gevoerd. De heer
6. Res bracht dank aan B en W. voor het
verstrekken van steun aan tuinders. Het heeft
hem evenwel getroffen, dat de verleende be
dragen zeer aan den lagen kant zijn en stel
de daarom voor een algemeen geldende rege
ling te stellen en wel voor gezinnen van twee
personen 6, met meerdere gezinsleden een
toeslag van 1 (tot een leeftijd van 15 jaar)
met een maximum van 11 per week.
De voorzitter zei de, dat een algemeen gel
dende regeling hier niet kan worden aange
houden, aangezien niet steeds alle gezinnen
an gelijke groote in even financieele moeilijk
heden verkeeren en het daarom niet aangaat
de gelden van de gemeenschap onevenredig te
verdeelen.
Buitendien zeide spr., dat men vooral niet
uit het oog mag verliezen, dat de steunbedra
gen gebaseerd zijn op de maatregelen die de
regeering in deze in het vooruitzicht heeft ge
steld. De heer Res trok hierop zijn voorstel
in.
De heer Hellinga had het getroffen, dat de
opening of in gebruikneming van de nieuwe
gashouder niet met eenig officieel vertoon is
geschied. Spr. meende, dat hiertoe stellig
eenige aanleiding zou zijn geweest, temeer
daar het niet overbodig zou zijn gebleken,
dat hiervan eens iets naar buiten uit was ge
straald.
De voorzitter wees er op, dat over deze
aangelegenheid weliswaar is gesproken,
doch het bleek, dat voor het openen van
zoo'n nieuwen houder veel voorbereidende
werkzaamheden noodig waren, terwijl om
technische redenen het langzaam vol laten
ioopen van den houder gewenscht ware.
HENSBROEK.
Spoedeischende openbare vergadering
van den Raad der gemeente Hensbroek op
Donderdagmiddag 19 Januari 1933 2 uur
Onderwerp ter behandeling:
Mededeeling van den voorzitter dat de
Bank van Nederlandsche gemeenten niet ver
der bereid is crediet in loopende rekening te
verstrekken, wanneer niet de gemeentebegroo-
r.ing 1933 is sluitend gemaakt. De heffing
van 225 opcenten is hiervoor noodzakelijk
Oe raad besloot om de begrooting sluitend te
;rijgen enke'e posten op het onderwijs te ver-
iyagen en de opcenten ^p de belasting tot 20)
op te voeren. Wij komen hierop nader terug.
CASTRICUM,
Raadsvergadering op 19 Jan. 1933. De
voorzitter, brugemeester Lommen, opende te
2 uur de vergadering, waarin alle leden
aanwezig waren.
Na opening bood hij de raadsleden *»e
beste wenschen aan en dankte voor de ge
zonden schriftelijke heilwenschen bij de jaar
wisseling. Vervolgens wees hij er op dat Je
bevolking in het afgeloopen jaar met 3 pCt.
is toegenomen en wel van 5597 tot 5760. Wat
den bouw van woningen betreft wees hij er
op dat 78 vergunningen voor den bouw van
woningen zijn afgegeven, waaronder 20
voor den bouw van dubbele woonhuizen,
zoodat de toename van woningen bedraagt
88, terwijl en dit is een verblijdend teeken,
feitelijk geen woning in de gemeenten onbe
woond is. Het aantal afnemers van gas
steeg van 814 in 1931 tot 867 in 1932, dat is
6Vo pCt., van electriciteit waren deze cijfers
resp. 845 tot 903, dat is 6 9 pCt. De gasafgif-
te steeg met 8.1 pCt., die van electra met 16.1
pCt
ten geheel ander en wel somber beeld
toont de ondersteuning van werk'oozen enz
Deze bedroeg in 1931 5000, in 1932 zal die
bedragen hebben 12000 Maatschappelijk
Hulpfooon had aan steun in 1931 van de
gemeente noodig 4000 en in 1932 meer dan
8000. Aan tuinders werd in 1932 gesteund
met bedragen van resp. 4000 en 1400.
Laat ons eendrachtig samenwerken om
door de moeilijkheden heen te komen, zoodat
later gezegd k:.n worden: de raad en B. en
W hebben gezamenlijk Castricum door dezen
bijzonder moeilijken tijd heen geholpen.
De heer Aukes dankte namens den raad.
Hierna werden de ingekomen stukken be
handeld, waarin onder meer voorkwam een
verzoek van de afd. Castricum van de O.S P
tot_ het verstrekken van een uitkeering van
f 50 in eens aan alle werkloozen, ouden van
dagen, enz. Dit verzoek stelden B en W.
voor, voor kennisgeving aan te nemen, waar
toe zonder discussie en stemming werd be
sloten
Bij de goedkeuring door den Kroon van de
verordening betreffende benoeming en bezol
diging van veldwachters werd opgemerkt
door den heer Hellinga, dat met de door hem
redactioneel gemaakte opmerkingen niet is
rekening gehouden.
De voorzitter zou dit nagaan, maar kon
daarop thans geen opmerkingen maken
Dan kwam aan de orde het voorstel van
B en W. om met de Bank van Ned gemeen
ten een rekening-courant overeenkomst aan te
§aan en wel tot bedragen van 60.000 voor
gewonen uitgaven en 108000 voor buiten
gewone uitgaven. De voorzitter zeide dat de
bedoeling is, dat alleen dan gelden opgeno
men worden als deze voor uitbreidingswer
ken, waartoe den raad credieten heeft ver
leend, noodig zijn, voor de gewonen uitga-
vetl zijn deze bovendien gesplitst voor ont
vanger en bedrijven.
Hieromtrent ontstond een discussie welke
z,ch beperkt tot het vragen van inlichtingen
°mtrent de voorwaarden die de bank heeft
gesteld met betrekking tot de opeischbaa-"-
beid van de schuld of niet voortzetting van
"et crediet, welke de voorzitter geeft. Verder
wordt gevraagd of de gemeente gedwongen
is bij vaste leening deze bij deze bank te
s uiten. De voorzitter antwoordde ontken
nend.
De heeren G. F Res. G. Res, P. Twisk, P.
weenk en P. M. Borst deelden mede geacht
e worden tegen dit besluit gestemd te heb
,fn, omdat daarin mede is geregeld het ere-
iet voor bouw van de centrale school. Het
n 5 U1<Jverd overeenkomstig het voorstel van
B on W genomen.
v ''erna kwam in behandeling het voorste'
'M b en W. om aan huurders van lande-
jen met uitzondering van de graslanden een
uctie te verleenen waarbij de te betalen
voor tuingronden gemiddeld wordt
op 33 cent per Hondsb. roede.
verschillende sprekers zijn dankbaar
NEDERLAND—ZWITSERLAND,
Al heel vroeg in het jaar krijgen we een
interland-wedstrijd in ons Stadion: Neder
landZwitserland. Misschien is het tijdstip
wel een beetje erg vroeg, want al hebben wij
de laatste jaren steeds kwakkelwinters, het
zou toch lang niet onmogelijk zijn, dat de
vorst het terrein geheel ongeschikt had ge
maakt.
Gelukkig is daar deze keer geen sprake
van. Jan v. d. Berg, de directeur van het
Stadion, schijnt een scherpe neus te hebben,
want de vorige week, toen nog niemand
dacht aan ijsvermaak, liet hij het Stadion-
veld met stroo en zeilen bedekken. Hij had
goed gedaan, want den nacht daarop begon
het te vriezen en het vriest op het oogen-
blik nog een beetjeDank zij echter die voor
zorgsmaatregelen, is het veld goed gebleven
en als morgenvroeg de arbeiders het veld ont
ruimen, zal men een zachte grasmat zonder
vorst, zonder sneeuw vinden.
We kunnen dus rekenen op een normaal
spelverloop, wat natuurlijk steeds je ware is.
o
Over slechts enkele uren dus zullen we
weer in de internationale sfeer zitten. Dan
zullen Nederland en Zwitserland op het
groene veld uitmaken, wie de sterkste is.
Het zal de 10de keer zijn, dat beide landen
tegen elkaar uitkomen. Van de 9 gespeelde
wedstrijden heeft Zwitserland er 5 en Neder
land er 4 gewonnen. Steeds won de thuis-
spelende ploeg.
Indertijd (of beter gezegd: steeds) meende
men, dat dit lag aan het klimaatsverschil. De
Zwitsers zouden hier niet hun gewbne spei
kunnen ontplooien, de Nederlanders zouden
in Zwitserland altijd hun slechtsten wedstrijd
spelen, omdat men niet kon wennen aan de
luchtdruk in Bazel of welke Zwitsersche stad
dan ook.
Als dat juist zou zijn, zou onze populaire
rechtsbinnen Adam eigenlijk steeds een
slechten wedstrijd moeten spelen. Hij woont
toch al eenige jaren in de Zwitsersche ber
gen, komt even over om te spelen en
heeft blijkbaar nergens hinder van! En heeft
Nederland in Parijs, in Milaan, enz. dan zul
ke slechte wedstrijden gespeeld?
Er moet een andere oorzaak zijn. Wat zou
men denken van de bewering, dat d_ terrein-
vcordeelen den doorslag gaven?! Kijk eens,
de ontmoetingen tusschen beide landen wer
den toevallig steeds gespeeld in een pe
riode van slecht spel. Geen der partijen kon
zich beroemen op een goede techniek en beide
elftallen zochten het in enthousiasme. Er
wanneer deze laatste factor beslissend moet
zijn, is het volkomen logisch, dat de thuis-
spelende voetballers een groote ruggesteun
hebben aan het publiek.
Thans is het anders. Zwitserland kent mo
menteel een periode van bloei, Nederland
maakt successen, waarvan men een paar jaar
geleden r.et had durven droomen Zoodat
de techniek nu de allereerste plaats inneemt!
Merkwaardig is het, dat men in t alge
meen denkt, dat Nederland gemakkelijk kan
winnen Waarom men zoo denkt, is ons nit-t
duidelijk, want wanneer men weet, dat Zwit-
setiand minstens zulke mooie successen heeft
gemaakt als ons elftal, dat Zwitserland
fraaiere resultaten heert behaald zelfs (kleine
nederlagen tegen Italië en Oostenrijk, doch
overwinningen op Hongarije en Tsjecho-
Slowakijel), wanneer men weet, dat Zwitser
land misschien na Oostenrijk en Italië het
beste voetbal speelt, zoo goed zelfs, dat de
Engeischen het waardig gevonden hebben,
om er tegen te spelen, dan blijkt o.i. duidelijk,
dat Nederiand juist een zeer moeilijken wed
strijd tegemoet gaat.
Is het publiek dus vrijwel absoluut van
meening, dat Nederland gemakkelijk wint,
wij denken, dat Neder een der moeilijkste
wedstrijden tegemoet ga. Wij denken, dat
de wedstrijd zwaarder zal zijn dan die tegen
België, Frankrijk^ Denemarken en
Duitschland. En wij zijn lang niet zeker van
een Nederlandsche overwinning.
Aan ,.De Telegraaf" ontkenen wij de vol
gende bijzonderheden over de «peters:
Het elftal is op middenvoor Passe'lo na,
hetzelfde, dat vorig jaar niet 5—1 van Tsje-
cho-Slowakije won. Na deze overwinning
werd met ditzelfde elftal Hongarije met 3—1
geslagen, terwijl van het „Wonderteam"
(Oostenrijk) slechts met 3—1 verloren werd.
Hierop volgde nog een 2—1-overwinning op
Zweden.
Sécbehaye (doelverdediger)26 jaar
oud, 23 maal internationaal, speelde tijdens
de Olympische Spelen in 1928 te Amsterdam,
zeer klemvast. vertegenwoordiger van be
roep.
M i n e 11 i (rechtsachter)24 jaar oud,
speelt sinds 1930 in het Zwitsersche elftal,
snelle start, goede tactiek, handelaar in Zuid
vruchten.
W e i 1 e r (linksachter)34 jaar oud, 25
maal internationaal, speelde vroeger in de
voorhoede, maar is nu de beste achterspeler
van Zwitserland, radiohandelaar.
Spil Ier (rechtshalf): 25 jaar oud, 9
maai internationaal, ambtenaar.
I m h o f (spil): 27 jaar oud, 14 maal inter
nationaal, bekend om zijn zuiver plaatsen,
veranderde onlangs van club, zijn ..transfer"
was de hoogste, die ooit in Zwitserland be
taald is, arbeider.
O i 1 a r d o n i (linkshalf): 29 jaar oud, 12
maal internationaal, populair bij het publiek
door zijn sportiviteit, speelt in zijn vereeni-
ging meest spil, slager
Von Kaenel (rechtsbuiten)14 maal
internationaal, zeer snel, de beste rechtsbui
ten van Zwitserland, van hetzelfde genre als
Adam, van wiens spel hij dan ook veel heeft
overgenomen, tandtechniker.
Trello Abegglen (rechtsbinnen): 24 j.
oud, 21 maal internationaal, de jongste van
de bekende Abegglens, goede schutter en
combinatiespeler.
Passello (middenvoor): 12 maal inter
nationaal, goede spelverdeeler, gevaarlijke
schutter, goede comoinatiespeler.
Xam Abegglen (linksbinnen)30 jaar
oud, 47 maal internationaal, een van de beste
voetballers uit Europa, speelde reeds voor
Zwitserland in 1924 bij de Olympische Spe
len te Parijs, technisch ambtenaar.
J a e c k (linksbuiten)22 jaar oud, 10
maal internationaal, snel, loopt graag zelf
op 't doel af. speelt goed samen met zijn mid
den- en binnenspeler, ambtenaar van beroep.
Het Nederlandsche elftal.
Hoe zal het Nederlandsche elftal er uit
zien? Niemand weet het op het oogenblik,
doch vrij zeker is aan te nemen, dat het niet
veel zal verschillen met het elftal, dat
Duitschland geklopt heeft. Nu Adam mee
speelt (zijn blessure is zoo goed als genezen
en hij is reeds gearriveerd!) lijkt ons alleen
de midvoor-plaats een puzzle. En het zou
wel eens van de weersomstandigheden kun
nen afhangen, wie zal spelen: v. d. Broek of
Lagen daal.
In elk geval, het elftal zal een ieders ver
trouwen hebben en als het nu eens in buiten-
landschen vorm speelde, zou dat iedereen
zeer veraangenamen.
Hoezeer bij de voorbereiding van ons elf
tal gelet wordt op z.g. kleinigheden, waar
aan vroeger eenvoudig nooit gedacht werd,
blijkt wel uit het feit aldus de Sportkroniek
dat alle spelers ditmaal reeds vandaag in
Amsterdam bijeenkomen De T. C blijft van
meening, dat ook in dezen psychologische
factoren een rol spelen en inplaats van de
feitelijk altijd gevolgde gewoonte, volgens
welke de spelers te hooi en te gras op den
dag van den wedstrijd tegen 12 uur op een
afgesproken plaats kwamen, wil men den
onderlingen band ook kort voor den wed
strijd zoo sterk mogelijk maken door zoowel
den Zaterdagavond als den Zondagmorgen
gezamenlijk door te brengen op de wijze als
in het buitenland pleegt te geschieden.
De samenstelling der elftallen.
Het Nederlandsch elftal wordt Zondag
morgen uit de volgende 16 spelers gekozen:
v. d. Meulen (H. F. C Van Male (Feijen-
oord);
Weber (A. D. O.), Van Run (P. S. V.),
Lelyveld (V. U C.);
Pellikaan (L. O. N. G. A.), Anderiesen
(Ajax), Van Heel (Feijenoord), Bas Paauwe
(Feijenoord)
Nagels (Enschede), Adam (H V. Vv. d.
Broek (P. S. V.), Bonsema (Velocitas), Van
Nellen (D. H. CLagendaal (Xerxes), Mol
(K. F. C.).
Zwitserland brengt de volgende ploeg in
het veld: w
Séchehaye (Servette); MineUi, Weiier
(Grasshoppers): Spiller (Lausanne), Imhof
(Carouge), Gilardoni (Lugano); Von Kaenel
(Biel). Trello Abegglen (Grasshoppers), Pas
sello (Servette), Xam Abegglen (Grasshop
peés). Jaeck (Basel).
Scheidsrechter is de Engelsman Rous. een
voortreffelijk arbiter, die reeds diverse wed
strijden voor ons land tot aller genoegen ge
leid heeft.
Verdere bijzonderheden.
Van de Zwitsers is vooral Max (Xam)
Abegglen met z'n 47 wedstrijden eer. goede
bekende, die al n paar maal tegen Nederland
gespeeld heeft en in 1924 op de Parijsche
Olympiade één v«m de uitblinkers wjg. Ooi
Séchehaye, aanvoerder Weiier en André
(Trello) Abegglen zijn hier te lande wel
bekend. Typisch, dat v. d. Meulen nagenoeg
hetzelfde aantal interland wedstrijden als de
oudste Abegglen achter den rug heeft, n.1.
48. De vijftigste is op komst!
De Zwitsersche reserves Pasche (Grass
hoppers), Bielser (Basel) en Jaggi (Urania)
hebben al resp. 19, 5 en 10 internationale
wedstrijden achter den rug. De Zwitsers
laten ditmaal niets aan 't toeval over. Trou
wens. ook bij orrze 16 bevindt zich geen
enaele debutant.
De volgende officials vergezellen de ploeg:
Muller, vice-president; Walker, commissaris;
Ammarrn, voorzitter TC.; Mayer, lid T.C. en
Gassmann, secretaris. Voorts zal een radio
verslag voor de Zwitsersche zenders worden
uitgezonden door dhr. Hans Sutter. Het ge
zelschap is Vrijdagavond aan het Centraal
station te Amsterdam aangekomen.
De wedstrijd vangt om twee uur aan.
Voor de goedkoope rangen is de belang
stelling zoo groot, dat de niet-overdekte
plaatsen grootendeels uitverkocht zijn. Voor
eere- en Marathon-tribune, alsmede voor de
open zijvlakken 3.-—), zijn nog kaarten
verkrijgbaar.
De vroegere wedstrijden.
16 Mei 1920, Bazel: Zwitserland—Neder
land 21.
28 Maart 1921, Amsterdam: Nederland
Zwitserland 2—0.
19 November 1922, Bern: Zwitserland-
Nederland 50,
25 November 1923, Amsterdam: Neder
land—Zwitserland 4—1.
19 April 1925, Zürich: ZwitserlandNe
derland 41.
28 Maart 1926, Amsterdam: Nederland-
Zwitserland 50.
6 Mei 1928, Bazel: Zwitserland—Neder
land 2—1.
17 Maart 1929, Amsterdam: Nederland-
Zwitserland 3—2. n,
2 November 1930, Zürich: Zwitserland-
Nederland 63.
De stand is thans:
Zwitserland 9 5 0 4 10 2220
Nederland 9 4 0 5 8 20—22
LANOS DE N. H. V. B.-VELDEN.
Het, in verband met den interlandwed
strijd HollandZwitserland, toch al bui
tengewoon kleine programma, zal stellig
niet kunnen afgewerkt worden, zulks niet
alleen in verband met de bevroren terreinen,
doch tevens het sneeuwdek waarmede onze
groene velden zijn gedekt Het heeft geen
zin een breedvoerig overzicht van de te
spelen wedstrijden te geven, daar deze stel
lig geen doorgang zullen vinden en kunnen
we gevoegelijk er mee volstaan even het
programma weer te geven.
In het Zuiden zien we de ontmoetingen:
Purmersteyn IIW. F. C. IV; Z. F. C. IV
Zilvermeeuwen II en Z.V.V IIIWestzaan I.
In het Westen zien we slechte de ontmoe
ting W. F. C. V-K F. C. III.
En een volledige vierde klasse als volgt:
Bergen III—Schoort II (van zeer veel belang
voor de bovenste plaats), Alkmaar IV
Nieuwe-Niedorp III Alkmaarsche Boys IV
Ursem II, K. S. V. II—C. S. V. III en Alkmaar
IIIAkersloot I. Behalve bij de eerste ont
moeting waarbij wij de bezoekers de
kans geven zullen de vier overige ont
moetingen wel voor de thuisclubs een over
winning kunnen opleveren.
SCHAATSENRIJDEN IN FRIESLAND.
Beroemde Friesche hardrijders.
Nergens wordt zoo op den winter „ge
wacht" als in Friesland. Als het één nacht
flink gevroren heeft, dan heeft de belangstel
ling van duizenden zich plotseling op iets
anders gericht en er ontstaat zoo iets als een
schaatsenrijdersillusie, die men koestert en
in de onderlinge gesprekken aanmoedigt.
Na één nacht vorst staken de jongens alle
andere spelen en wagen zich op het landijs,
al verder en verder. Na één nacht vorst ver
geet geen echte Friesche schoolmeester 's
morgens en 's avonds op den thermometer te
zien.
Hartstochtelijke beminnaars van het ijs
zijn de Friezen altijd geweest en zij zullen het
wel blijven zoolang zij Friesen zijn en de tal-
looze meren en ondergeloopen landen met
hun onafzienbare ijsvelden tot tochten noo-
den.
Blijft het doorvriezen en breekt de dag
aan, waarop men tochten kan maken ovei;
vaarten en meren, dan ontstaat er een wed
ijver om de eerste te zijn die een verren tocht
heeft gemaakt. Zulk een eerste tocht is ge
woonlijk naar een niet te ver afgelegen be
klante herberg, met de bijbedoeling om in de
jachtweide met krijt aan den balk te schrij
ven: „Den Januari 19 hier het eerst
op schaatsen geweest. N.N. en N.N. van N."
Die „N.N." worden naar gebruik door den
kastelein kosteloos onthaald en het kriji-
schrift blijft den geheelen winter aan den
balk.
Het is bekend, dat men in Friesland een
anderen trant van schaatsenrijden heeft dan
in Holland en in het buitenland. Legt de Hol
lander zich bijzonder toe oo bevalligheid en
zwier, het hoofddoel van den Fries is, snel
vooruit te komen. De echte Friesche schaat
sen, die hoofdzakelijk gemaakt worden te
Ijlst, Grouw, Warga, Oosterlittens, Akkrum
en Oudkerk en Bolsward, zijn daarop bijzon
der ingericht.
Vroeger, toen Friesland nog geen spoor
wegen had, was het, aldus vertelde de schrij
ver W. Dijkstra, aan wiens mededeelingen
het N. v. h. N. een en ander ontleent, voor de
landjeugd een bijzondere liefhebberij, bij
mooi sterk ijs op schaatsen de stad Gronin
gen te bezoeken. Men reed dan op de terug
reis over de Leek (Friesch: de Like), een dorp
in Groningen, om er z.g. „Likeblomkes"
ruwe kunstbloemen, die door arbeiders van
hulstakjes werden vervaardigd en die rijke
lijk werden versierd met gekleurd papier, als
eén aandenken te koopen.
De Friesche elfstedentocht.
Niet alleen voor een Fries, maar ook voor
een Friezin is het een oneer en tevens een
hartzeer niet te kunnen schaatsenrijden. In
het eigenlijke waterland vindt men zulke
„misdeelden" dan ook niet talrijk, maar zij
zijn er toch. Zich in een slede langs het ijs te
laten rijden, doet een Friezin noode. Htnde-
loopen maakt op dit punt een uitzondering.
Hier is het lijden op fraai beschilderde prik-
sleedeen kleor;ij^_en voor vreemden
eigenaardig vermaak. Bekend is de vraag
aan het Hindelooper meisje, dat zich in haar
prikslee heeft gezet om over de Zuiderzee een
tocht naar Molkwerum te maken: „Zei je so
kiijd nei Mokaerum to pikjen?"
Wanneer de groote ijssportdag, n.1. de Elf
stedentocht in Friesland is aangebroken en
liet tijdstip nadert waarop men te Hindeloo-
pui de eerste deelnemers verwacht, dan ziet
men buiten het stadje een aantal Hindelooper
vrouwen en mannen in hunne kleurige volks
drachten op het ijs, wachtende op de snelle
rijders uit de richting Workum.
Op de knooppunten van belangrijke water
wegen ontstaat dan plotseling een druk ver-
.er. De herbergen zijn er vol, er wordt .ge
danst en gedronken en soms ook wel gevoch
ten. Ouderwetsche vechtersbazen hadden
soms den overmoed om in een herberg vol
menschen hun zakmes aan den balk te steken,
om met den eerste den beste die het mes van
den balk trok, te gaan vechten; zoo hing een
schaatsenrijder wel eens zijn schaatsen op
Wie deze van den balk afnam, moest tegen
hem hardrijden.
Strenge wlnfers.
Aardige herinneringen aan strenge winters
kan men aantreffen bij de Friesche kroniek
schrijvers. In 1571 begon de vorst den lOden
October en hield aan tot Lichtmis 1572. Er
viel in den voorwinter zooveel sneeuw, dat
de stadsgracht te Franeker er geheel mee ge
vuld was, schuins tot aan de kruin van het
bolwerk. Zonder eenige moeite kon men daar
over loopen en hierdoor ontstond zeer ver-
klaatbaar groote vrees, dat de Spaansche
kolonel Caspar di Robles de stad, die aan de
staatsche zijde was, zou overvallen. Daarom
werd het van hooger hand noodzakelijk ge
acht, zooveel mogelijk bijten te maken, ten
einde de sneeuw met water te kunnen be
sproeien om er een gladde ijslaag op te doen
vriezen.
In 1586 vroor ook de Zuiderzee dicht.
Hiervan maakte de Spaansche veldheer
Taxis, die in Gelderland gelegerd was, ge
bruik om aan den Zuidkant in Friesland te
komen met 600 ruiters en 2500 voetknechten.
Hij hield toen langs een goed deel der pro
vincie een moord- en plundertocht, totdat hij
gestuit werd te Boxum bij Leeuwarden, waar
toen (17 Jan.) de vermaarde Boxumer slag
plaats vond.
De namen van onderscheidene vroeger be
roemde Friesche hadrijders leven nog in den
mond des volks voort Ieder Fries weet iets te
vertellen van Adam hardrijder, die in de
vorige eeuw leefde. Men verhaalt dat hij zes
tien ellen in één seconde aflegde. Men vertelt,
dat hij eens in de vaart van zijn rijden een
sprong deed over een opening in het ijs bij de
Oude Schouw, ter lengte van 22 voet (een
oude Friesche voet is nagenoeg dertig centi
meter). Toen iemand hem hierover zijn be
wondering te kennen gaf, zei Adam droog
jes: „Dat is geen boon waaid".
Van Cornelis Ynses, een hardrijder van
Cubaard, vertelt men, dat hii in zjin jeugd
zich in het schaatsenrijden oefende op smalle
greppels in het land, om zich zoo te gewen
nen aan het maken van lange, recht-vooruit-
gaande streken. Als ziin vrouw hrnn 's mid
dags zei, dat de aardappelen kookten en dat
zij heel graag wat mosterd bij den maaltijd
wilde hebben, dan reed Cornelis naar Bols
ward (anderhalf uur gaans) om mosterd te
halen en kon terug zijn tegen den tijd dat de
aardappelen gaar waren. Op hardrijderijen
won hij meestal den prijs. Ten Viji op ern
wedstrijd in Groningen alle rlHen won en de
tegenstanders bij den eindstrijd plotseling
een slede op de baan duwden, sprong Corne
lis er in volle vaart over heen en won den
prijs.
Het volgende verhaal illustreert hoe op het
ijs alle verschil in rang en stand als het
ware wegvalt. In de eerste helft der vorige
eeuw behoorde tot de vermaarde hardrijders
Hantje Speerstra van Akkrum. Hij won
steeds den eersten prijs en verscheen overal
als de gevreesde kampioen. Zoo was hij ook
verschenen op de hardrijdersbaan te Snertc,
waar hij een zwaren tegenstander vond in
den rijder Jan Sytsma Tenslotte moest om
prijs en premie gereden worden tusschen
Speerstra en Sytsma. Vol spannig verbeidde
het publiek den beslissenden rit. doch toen de
rijders werden opgeroepen, b'eek Tan Svtsma
verdwenen te zijn. Zooiets was nog nimmer
geschied. Toen bleek, dat die snelle ijder Jan
Sytsma, die in onderbaatie en onderbroek
over de baan stoof, niemand anders was
dan de Gouverneur van Friesland baron
Van Sytzama, van wien de Friesche dichter
Halbertsma zong:
,,'k Haw him mei eed-Ie swier,
Mei krêftige Frvske sn;eren,
As it pronkstik fen de ieugd
Oer 't gledde fis sioen swiern".
Ook thans weer is de iissoort in Friesland
in vollen gang, hoewel er nop slechte oo iis-
bar.en gereden kan worden. Maar de ther
mometer van de hooo en de blijde verwach
ting wijst er hoog. bij oud en iong!
Een der mooiste wedstrijden voor be
roepsrijders is dan ook die te de T eek. waar
behalve den geldprijs de winnaar e»n zilveren
Leekster tak krijgt. Red A C)
EEN KINDERDAG OP DE QUINT.
Men schrijft ons:
Ze waren er, de kinderen van de lagere
scholen in Alkmaar!
Of ze genoten hebben? Vraag het hun
zelf eens, op de groote baan van de ijsclub
de Quint. Ook de Alkmaarsche jeugd moest
eens kennis maken met deze voortreffelijke
baan.
Het Quintbestuur meende dat zij niet
beter kon doen dan de Alkmaarsche jeugd
eens uit te noodigen om op haar banen te
komen rijden, want dacht het bestuur, wie
de jeugd heeft, die heeft de toekomst, en de
toekomst is aan de Quint.
Hoe heerlijk was het om het eens van na
bij te zien hoe onze kleinen met hun schaat-
seen gewapend naar de baan kwamen.
Een paar bestuursleden van de Quint had
den zich bereid verklaard zelf de vijf-cent
kaartjes uit te reiken; zij wilden eens zien,
hoe vroolijk zij keken onze jongens, als zij
aan het loket kwamen om hun entreebiljet
Zij wilden ervoor zorgen, dat allen die zich
den langen weg getroost hadden, ook werke
lijk zouden genieten van de ijssport; nie
mand mocht worden teleur gesteld. Denkt u
zich eens in, opze kleuters met in hun zak
doek dichtgeknoopt hun 5 centen, anderen
die met verkleumde handjes hun geld kramp
achtig vast hielden, om toch vooral zeker te
zijn v^n hiyj recht van toegang.
