DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN De Ontwapeningsconferentie bijeen. No. 27 Woensdag I Februari 1933 135e Jaargang Hit het jUuiement DaqeÜiksch OnetzicfU De stand van zaken bij het begin van het tweede conferentiejaar. Er is toch nog iets bereikt Het Engelsche plan. !Buitadand DE NIEUWE DUITSCHE REGEERING. POLITIEKE ONRUST IN DUITSCHLAND. DE NIEUWE FRANSCHE REGEERING. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- eL Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.—, fianct door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote cent en rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit twee bladen. DEN HAAG, 31 Januari 1933. Het Kerstreces is hedenmiddag voor de Tweede Kamer geëindigd en met fris- schen moed is het hooge staatscollege aan den arbeid gegaan om dezen voort te zetten tot Paschen in het gezicht is. Of het daarna nog zal vergaderen, hangt goeddeels af van de tot stand koming van de wijziging van de Kieswet, welke straks aan de orde zal komen. Wordt deze wei, dan zal de aanstaande candi- daatstelling vooi\de periodieke verkie zing der Tweede Kamer moeten plaats vinden op den tweeden Dinsdag van Mei, dat is dus 9 Mei, en wanneer nu de Kamer tegen 16 April den eersten Paaschdag, uiteen gaat, lijkt het niet waarschijnlijk, dat zij in de periode tus- schen die beide dagen nog zal vergade ren, tenzij het dringend noodig mocht zijn. Nadat de vergadering was geopend, heeft het nieuwe lid Mr. C. P. M. Romme (r.k.), die de plaats zal innemen van den heer Guit, zijn intrede in de Kamer ge daan en is op de gebruikelijke droge wijze geinstalleerd. Hem is een zetel toegewezen naast den vertegenwoordi ger van de Herv Ger Staatspartij, den heer Peereboom; dat kunnen gezellige b .urpraatjes worden! Nadat door loting de afdeelingen wa ren vernieuwd en deze hare voorzitters hadden gekozen ,werd tot regeling der werkzaamheden overgegaan. Besloten werd heden in de eerste plaats aan te vangen met de technische herziening der Kieswet, daarna is aan de orde de ophef fing van enkele rechtbanken en een groot aantal kantongerechten. De heeren te Viser (eomm.) en Cramer (s.d.a.p.) hadden liever gezien, dat de Indische Begrooting liefst reeds na het eerste nummer der agenda aan de orde werd gesteld, doch de Voorzitter kon daarom trent niets voorstellen, omdat het eind verslag nog niet was uitgebracht. Doch het denkbeeld van spoedige behandeling wilde hij gaarne in overweging houden. Hierop volgden twee interpellatie-aan vragen: de heer De Visser (comm.) had behoefte de Regeering te interpe'leeren over den steun aan de werkeloozen (de hoeveelste interpellatie over dit onder werp zou het wel zijn?), de heer Drop (s.d.ap.) wenschte den Minister van Defensie te interpelleeren over de roe rige beweging onder de ma- nemannen te Soerabaja. Morgen zal de Kamer be slissen of deze interpellaties zullen wor den' toegestaan. De Kamer nam hierop de techniscne wijziging van de Kieswet ter hand. Men dacht bij de besprekingen soms, dat men een dag der eenmanspartijen beleefde. Achtereenvolgens toch hoorden we de heeren Zandt (St.Ger. P.), Floris Vos ^Partijloos), Braat (Plattel.) en Peere boom (Herv. Ger. St.) tegen het ontwerp opkomen als een vermoording van de kieine partijen. Daarnaast deed zich echter in de eerste plaats hooren de heeren Teulings (r.k.), die zijn sympa thie uitsprak voor een herstel van het districtenstelsel, prof Eerdmans (lib.) die blijk gaf van weinig waardeering voor het optreden van miniatuur-par tijen doch verwachtte dat de voorgestel de verbeteringen in onze Kieswet aan het land ten goede zouden komen, de heer Bongaerts (r.k.), die het ontwerp kenschetste als een franjezetting aan het bestaande, strekkende tot beteuge hng van het euvel der dwergpartijtjes, welke onze krachten opeigen te versnip Peren, de heer Oud (v.d.) die het ontwerp vrij overbodig achtte en de kleine par tijen in bescherming nam als een vei ligheidsklep voor dè feilen van ons evenredig kiesrecht, de heer Beumer (*-.), die er zijn leedwezen over uit sprak, dat de minister teruggekomen vas van zijn plan om de candidaatstel- 'rig ietwat te bemoeilijken door een fcrooter aantal onderteekenaars van een Candidatenlijst dan tot nog toe te ejschen, wenschte, dat een candidaten- hst ter griffie van het hoofdkiesdistrict zou worden geteekend en een cautie ge- 'jk men in Engeland vindt, zou worden «esteid. De heer Snoeck Henkemans (c.h.) ver- aard mede te willen gaan met de oofdgedachte van het ontwerp, maar zii. €en voorloopige aanbeveling van dpii amendement betreffende de behan ter F ,van overschotzetels, dat morgen (cnm f1 komt De heer De Visser orie betoogde, eigenlijk buiten de noodzakelijkheid van een eischtlng Van art' ^er Kieswet, dat daat ri^?01 de °P£ave van een candi- WoonmF .men z'in voornamen en zijn ht !Sts vermeldt. En nu heeft zich %erd cdc* ij0rgedaan' dat er candidaat lodië een Inboorling van Ned. t 6 communist spreekt hardnek kig van Indonesiër), die geen voorna men bezat en dientengevolge niet werd aanvaard als candidaat! Doch daarnaast doet zich het wonderlijke geval voor, dat de wet wel opgave van voornamen en woonplaats eischt, doch niet beveelt, dat ook de eigenlijke familienaam zal worden opgegeven. Dat is inderdaad een dwaasheid, die verbetering vraagt. Minister Ruys de Beerenbrouck heeft volgens gewoonte beknopt geantwoord, waarbij hij er den nadruk op legde, dat het hier enkel geldt een technische her ziening van de Kieswet, zoodat hij °"e vertoogen over al of niet wenschelijke kiesstelsels met stilzwijgen kon beant woorden. Hij zette uiteen, dat de regee ring volstrekt niet de kleine partijen wil vermoorden, doch alleen het'licht vaardig stellen van candidaten wil be letten, ten einde de grondgedachte van het evenredig kiesrecht ten volle tot haar recht te doen komen. Juist bij de evenredige vertegenwoordiging komen de kleine partijen er behoorlijker af dan bij het oude districtenstelsel. Tegenover den heer Beumer zette de minister uit een, dat hij zijn nlannen betreffende de bemoeielijking van ondoordachte can- didaatstellingen had laten varen tegen over het verzet daartegen in de afdee lingen. Wat de afschaffing van den stemplicht aangaat, waarover enkele leden hadden gesproken, hij had daar van afgezien, nadat tweemaal een po ging om daarin verandering te brengen was gestrand, eerst in de Tweede, latei- in de Eerste Kamer. Doch een initiatief voorstel op dat punt zou misschien bij hem geen tegenstand vinden. De algemeene beraadslagingen zijn heden reeds hiermede ten einde ge bracht. Over de vervroeging van de candi- daatstelling en verkiezing is geen woord gerept; blijkbaar heeft niemand in de Kamer daartegen bezwaar Morgen gaat de Kamer voort met de behandeling van de artikelen van het wetje, waarbij dan de amendementen van de heeren Snoeck Henkemans en Van den Berg tevens ter tafel komen. De Minister heeft ze evenwel reeds heden afgewezen. Gisteren is de Algemeene Commissie der Ontwapeningsconferentie voor het eerst in dit jaar weer bijeengekomen, nadat van te voren het bestuur der ontwapeningsconferen tie vergaderd had. Tot eigenlijke besprekin gen is het natuurlijk nog niet gekomen en waarschijnlijk zal men pas morgen een begin kunnen maken met de bespreking van het Fransche plan. Dan is er nog een Engelsch plan en pas als dat besproken is, zal men een z.g. werkprogram kunnen opmaken. Zooaat de conferentie nog lang niet beëindigd zal zijn! Volgens Engeland zou het bestuur der Ontwapeningsconferentie eigenlijk dadelijk moeten overgaan tot het volgende werk: Effectieven. 1. Vaststellen van bet to taal aantal mannen van de „politie-component" van de bestaande strijdkrachten te land van iederen staat, zoowel in Europa als in de koloniën, teneinde een grondslag te vormen voor de berekening van de landstrijdkrachten volgens het plan Hoover. 2. Overeenstemming bereiken over het per centage, waarmee de ,,-defensiecomponent van elke staat verminderd zal worden en het vast stellen van de data daarvoor. 3. Vaststellen van de stadia en de metho den, waarop de Europeesche continentale legers in harmonie kunnen worden gebracht met het aangenomen algemeene type van or ganisatie. Oorlogsmateriaal te land. 1. Vaststellen van den maximum inhoud van tanks (strijdwagens). 2. Vaststellen van het maximale kaliber van verplaatsbaar landgeschut. 3. Beslissen of er ook een beperking var, aantal moet zijn voor deze beide wapens. Luchtmacht. Het bestuur zou een com missie moeten samenstellen van vertegen woordigers van de voornaamste luchtmach ten om de mogelijkheid na te gaan van een volkomen afschaffing van miiitaire land- en watervliegtuigen en van het bombardeeren uit de lucht, gepaard met een doeltreffend in ternationaal toezicht op de burgerluchtvaart. Vloten. Het bestuur zou de max mum tonnenmaat en het maximale kaliber aan ar tillerie moeten vaststellen voor linieschepen en -kruisers, vliegtuigschepen (zoo deze ge oorloofd blijven), kruisers, torpedobootjagers en duikbooten (zoo die geoorloofd blijven). o Nu het tweede jaar der ontwapeningscon ferentie is ingetreden, heeft het hoofdbestuur van de „Vereeniging voor Volkenbond en Vrede'' aan het Hbld. o.a. het volgende ge schreven, naar aanleiding van het feit, dar men den indruk krijgt, als zou de ontwape ningsconferentie feitelijk mislukt zijn: Al is het niet te ontkennen, dat de verwach tingen van het vorig in vele opzichten zijn beschaamd, zij die van een mislukking spre ken, hebben geen of niet voldoende oog voor wat in de eerste fase der conferentie, met het aannemen der resolutie-Benesj op 23 Juli 1932 afgesloten, is bereikt. Voorop moet wor den gesteld, dat daarin alleen beginselen zijn opgenomen, waarvan de practische verwezen lijking afhankelijk is van de verdere resul taten der Conferentie. Toch mag als belang rijk worden gereleveerd, dat principieele over eenstemming is verkregen met name t. a. v. de volgende punten: 1. De afschaffing van het luchtbombarde ment tegenover de burgerbevolking. Hierbij han<ri de practische verwezenlijking af van de vraag of een algemeen te aanvaarden rege ling kan worden getroffen voor de burger lijke luchtvaart. 2. Het verbod van den chemischen en bac- teriologischen oorlog. Dit verbod wordt on getwijfeld verzwakt door de conclusie dat geen afdoende middelen zijn te vinden om de voorbereiding van dezen oorlog te voor komen. Deze moeilijkheid blijft echter onder alle omstandigheden bestaan, zelfs bij de meest volledige ontwapening. 3. De overeenstemming t. a. v. de controle, die op het ontwapeningsverdrag zal moeten worden uitgeoefend en de daartoe in te stel len permanente commissie. Het verdient de aandacht, dat met dit besluit het kader van de coinmissie-Loudon, dat tot voorbereiding dezer Conferentie strekte, is overschreden. De bijeenkomst der Algemeene Commissie, die thans aanvangt, luidt niet alleen formeel een nieuwe phase der conferentie in, doch mag gezegd worden in een andere atmosfeer plaats te grijpen dan tot dusver. De eisch van gelijkgerechtigdheid, die door Duitsch- land reeds in de voorbereidende commissie onder leiding van den heer Loudon naar vo ren is gebracht, en die ter conferentie meer dan eens werd besproken, was na het uiteen gaan der conferentie op 23 Juli, door de nota's van de regeering te Berlijn, zoodanig acuut geworden dat de verdere voortgang van geheel de conferentie daarmede stond of viel. Door het accoord der vijf mogendheden op 11 December is een begin gemaakt met de be handeling der beide hoofdproblemen, die de eigenlijke kern vormen der moeilijkheden waarvoor de conferentie van den aanvang af heeft gestaan en waarvan in laatste instantie haar welslagen afhangt. Dit zijn gelijk gerechtigdheid, door Duitschland gevorderd eenerzijds, veiligheid door Frankrijk ver langd, anderzijds. Wat de gelijkgerechtigd heid betreft, is althans de eerste schrede ge daan in de richting \an een bevredigende op lossing, waarbij voorop moet worden gesteld dat gelijkgerechtigdheid niet mag voeren tot opvoering van bewapening. Wat het veiligheidsvraagstuk betreft, is een voorstel ingediend door Herriot, dat eenerzijds geheel een reeks van veiligheids overeenkomsten, anderzijds de inrichting van een Volkenbondsleger, ten deele blijvende on der het beheer van de betreffende mogend heden zeiven, in uitzicht stelt. Met het oog op de groote problemen, die hier worden op geworpen, en die niet kunnen worden opge lost zonder dat van weerszijden belangrijke concessies worden gedaan, is het te voorzien dat nog langdurige en moeilijke onderhande lingen moeten worden gevoerd alvorens de overeenstemming aangaande een ingrijpende vermindering van bewapening kan worden verkregen. Niet genoeg kan derhalve worden gewaar schuwd, dat zij, die vèr gaande resultaten van de Ontwapeningsconferentie verwachten, binnen korten tijd vermoedelijk bedrogen zul len uitkomen De oplossing der beide genoem de problemen, waarmede de vooruitgang der conferentie ten nauwste samenhangt, kan slechts van geleidelijken aard zijn. Wat de veiligheid betreft, kan die oplossing worden bespoedigd naarmate het inzicht veld wint, dat „veiligheid" niet moet worden geïdenti ficeerd met de handhaving van den status quo. De bezwaren, die de erkenning daarvan zal met zich brengen, zullen ook slechts ge leidelijk uit den weg kunnen worden geruimd, doch zelfs de bereidwilligheid om daartoe mede te werken kan op de oplossing van het veiligheidsvraagstuk een gunstigen invloed oefenen. De beraadslaging van het Rijks kabinet. In de Dinsdagmiddag gehouden zitting van het Duitsche rijkskabinet werd besloten den rijkspresident een verordening voor te ste len met betrekking tot het rijkscommis sariaat voor Pruisen, waarbij de bij de ver ordening van den rijkspresident tot herstel van de openbare veiligheid en orde in het ge bied van Pruisen d.d. 20 Juli 1932 den rijks kanselier in zijn kwaliteit van rijkscommissa ris voor het land Pruisen toegekende be voegdheden worden overgedragen aan den plaatsvervanger van den rijkskanselier en rijkscommissaris voor het land Pruisen, den vroegeren rijkskanselier von Papen. De den rijkspresident voor te stellen veror dening zou met terugwerkende kracht van 30 Januari in werking treden. Voorts heeft het kabinet zijn bespreking over den politieleen toestand voortgezet. De rijkskanselier bracht rapport uit over de onderhandelingen met het Centrum. De door het Centrum gestelde vra gen zijn nog niet beantwoord. Het Centrum en de regeering. Bij de gisteren gehouden bespreking tus- schen Hitier, Kaas en dr. Kerlitius zouden van Centrumzijde de volgende vragen zijn gesteldLigt de afkondiging van den nood toestand van den staat in het voornemen? worden in Pruisen de constitutioneele grond slagen hersteld?; wordt het kolonisatiewerk krachtig aangepakt?; wordt het rijksministe rie van arbeid opgeheven? Dr. Frick in den Rijksraad. De nieuwe rijksminister van binnenlandsche zaken dr. Frick heeft Dinsdagmiddag voor de eerste maal in zijn nieuwe functie de zitting van den rijksraad bijgewoond. In een toe spraak zeide dr. Frick o.m. dat hij het van groot belang acht in vertrouwen met de lan den samen te werken. Hij herinnerde er aan van huis uit Beier te zijn en als zoodanig reeds begrip te hebben van den federalist! schen opbouw van het rijk. Hij weet dat niet alles van Berlijn uit kan worden gecentrali seerd. Blijkens onze politieke opvatting zijn wij de voorstanderse van een krachtige een heid van het rijk. Wij wenschen dat het rijk naar buiten de eenheid vormt en onaantast baar zij, opdat het zich kan verweren tegen de aanvaten van buiten af. Zulks sluit even wel niet uit, dat ook de afzonderlijke leden van het Rijk de noodige vrijheid, in het bizon der ook op cultureel gebied moeten hebben, om de taal te vervullen, welke hier den lan den wordt gesteld. L. kan U derha've verze keren, dat U vertrouwen kunt hebben in de leiding der rijksbestuurszaken. Ik zou van de gelegenheid willen gebruik maken op te mer ken, dat de rijkskanselier zelf overmorger zich persoonlijk zal komen voorstellen. Namens den rijksraad werd dr. Frick ver welkomd door dr. Brecht, die verzekerde dat de rijksraad ondanks a'le politieke tegenstel lingen, welke op afzonderlijke punten be- staangetrouw aan zijn lange fraditie streng zakelijk met U als nieuwen voorzitter zal samenwerken. Wii honen dat U onzen arbeid spoedig weer binnen normale, constitution netle banen zult leiden. Dr. Frick verliet vervo'gens de zitting van den rijksraad om zich weer naar de kabinets zitting te begeven. In zün plaats heeft staats secretaris dr. Schlegelberger de zitting verder ge{ resideerd. Communistische opwekking tot algemeene staking. In bijna alle deelen van Berlijn zijn Dins dagavond vlugschriften verspreid, waarin tot de algemeene staking wordt opgewekt. In tal van gevallen betreft het hier een extra editie van de „Rote Fahne". De verspreiders dei- pamfletten zijn door de politie aangehouden, voor zoover zulks mogelijk bleek. Ernstige politieke botsingen te Velbert; 1 doode, twee gewon den. Nadat reeds Dinsdagochtend groote groe pen communisten door de stad Velbert waren getrokken, is het des middags te omstreeks vier uur tot een ernstige botsing gekomen. Communisten trachtten de Hakenkreuzvlag, welke door een nationaal-socialist was uitge hangen, omlaag te halen. Er ontstond een vechtpartij, waarbij een communist door een slag werd gedood. Des avonds is het opnieuw tot botsingen gekomen. In de Poststrasse werden vier nat.- soc., die vergezeld waren van een Schupo door communisten aangevallen. De aanval lers sloegen op de vlucht toen hun pistolen werden voorgehouden. Tegen zeven uur hebben communisten getracht het tehuis der SA te bestormen. Zij losten ^enige schoten. Niemand werd evenwel gewond. De politie was slechts met enkele manschappen aanwe zig daar versterking naar Wupperthal ge zonden was. Toen de toestand steeds dreigender werd, sloten SA en SS zich bij dp politie aan. Aan de zijde der nationaal-socialisten werden twee personen door messteken gewond. Een half uur later had in de Poststrasse opnieuw een botsing met SS menschen plaats, waarbij" deze van de vuurwapenen gebruik maakten. Politieke botsing in Harburg. In den afgeloopen nacht zijn te Harburg Qilhelmsburg een tiental leden van den Stahlhelm en nat.-soc., die van een gemeen- schappelijken fakkeloptocht terugkeerden, door een groep communisten beschoten. Toen het Ueberfallkommandc ter plaatse ver scheen, waren de communisten reeds verdwe nen. Twee zwaargewonden en een lichtge wonde moesten naar het ziekenhuis worden overgebracht. Acht gewonden bij een politieke botsing. Bij een door den Stahlhelm en de SA geor ganiseerde fakkeloptocht te Prozheim, waar aan ongeveer 1000 personen deelnamen, is het in verschillende stadsdeelen tot bloedige botsingen met communisten gekomen. Tot op het oogenblik zijn acht gewonden van ver schillende partijen naar het ziekenhuis ge bracht; een van hen had zware kwetsuren op- geloopen. Sedert den middag is de geheele politie gemobiliseerd. In den loop van den dag hadden 500 communisten een optocht ge houden, die zonder eenige incidenten was verloopen. Moord op een nat.-soc. In het struikgewas bij Zittau is het lijk ge vonden van een nat.-soc. dagbladagent. Het lichaam vertoonde een schotwonde in het hoofd. De aktentasch van den vermoorde lag opengerukt in de nabijheid. De agent had des avonds abonnementsgelden geïncasseerd. Vuur overval op nationaal socia listen en Stahlhelmers; eenige ge wonden. Dinsdagavond heeft de NSDAP met den Stahlhelm te Moers een fakkeloptocht gehou den. De optocht had een rustig verloop, tot dat ter hoogte van de E-strasse naar het schijnt door aanhangers der KPD ongeveer 60 schoten werden gelost, waardoor eenige betoogers ten deele ernstig werden gewond. Na de demonstratie werden de ruiten van het NSDAP-bureau ingeslagen. De daders zijn onbekend gebleven. De ter aardebestelling der slacht offers uit Dresen. Op het Tolkewitzer kerkhof te Dresden heeft Dinsdagmiddag de ter aardebestelling plaats gehad van zeven slachtoffers van de schietpartij in het Keglerheim. De beide an dere bij deze schietpartij om het leven geko men communisten zijn .eeds gisteren gecre meerd. Gistermiddag hebben ongeveer 12.000 per sonen langs de opgebaarde dooden gedefi leerd. De kosten der ter aardebestelling wor den gedragen door dc stad Dresden. De doo den zijn in een gemeenschappelijk graf bij gezet. Aan de groeve werden slechts enkele depu taties toegelaten. Vertegenwoordigers van het Centrale Executieve Comité en van andere organisaties hebben toespraken gehouden, waarin zij gispten, dat de slachtoffers van het Keglerheim gevallen zijn in de eerste ge vechten van de definitieve afrekening tus- schen het kapitaal en de arbeidersklasse, wel ke eindigden met een gelofte van vergelding en wraak. Voor zoover bekend, hebben zich geen inci denten voorgedaan. De nieuwe regeering met reserve ontvangen. De vorming der nieuwe Fransche regee ring is in parlementaire kringen met eenige verrassing opgenomen. Zelfs in kringen der regeeringspartijen heeft men gemeend, dat Daladier op grond van de weigering der so cialisten de opdracht zou teruggeven. Onder deze omstandigheden nr ri men voorloopig een gereserveerde houdi, aan. Men staat tamelijk sceptisch tegenover de „levensvat baarheid" van het kabinet Daladier al ont kent men de capaciteiten en de energie van den nieuwen premier geenszins. Verklaring van Daladier. De nieuwe ministerpresident Daladier heeft gisteravond de pers ontvangen. Hij ver klaarde o.a. het volgende: „Ik heb den middag besteed om definitief de oplossingen uit te werken, die ik noodig acht teneinde de moeilijkheden te kunnen overwinnen, die onmiddellijk voortvloeien uit de economische en financieele situatie Ik geloof, dat het land de daden der regeering zal afwachten en ik ben er van overtuigd, dat deze daden energiek en krachtig zullen zijn. Het land heeft behoefte aan rust en ar beid, en in die richting zal de re; streven, en de jnaatregelen nemen II regeenng die be-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1