DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
De Tweede Kamer
wordt ontbonden.
SugjeÜiksdi Ovetzicht
^Buitenland
LBinnenland
OE STEMMING REEDS OP 26 APRIL.
De muiterij op de
Zeven Provinciën.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
eL Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.—,
iiancc door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
P*?IJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
cont en rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telel. 3, redactie 33.
Ho. 39
Directeur: C. KRAK.
Woensdag 15 Februari 1933
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
135e Jaargang
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Wij vernemen dat heden het
Koninklijk Besluit zal verschijnen
waarin de Tweeae Kamer wordt
ontbonden met ingang van 8 Mei.
De dag van verkiezing (candidaat-
stelling) is bepaald op 15 Maart, de
sluiting der tegenwoordige zitting
van de Staten-Generaal op 6 Mei
en de eerste zitting der Kamer na
de ontbinding op Dinsdag 9 Mei.
Wij vernemen voorts, dat de
Minister van Binnenlandsche Zaken
den dag van de stemming zal bepa
len op 26 April.
DE SLACHTOFFERS VAN
NEUNKIRCHEN TER AARDE
BESTELD.
Een aangrijpende plechtigheid.
DE VOLKENBOND EN HET CHIN -
JAPANSCHE CONFLICT,
Plenaire zitting op 21 Februari.
TIEN MIJNWERKERS BEDOLVEN.
De reddingswerkzaamheden.
Tot dusverre twee mijnwerkers
in Hindenburg geborgen.
FAMILIEDRAMA.
ONLUSTEN IN ROEMENIE
ONDERDRUKT.
EEN TRANS-ATLANTISCHE
DIENST?
ONDEUGDELIJKE ALCOHOL
EISCHT TWAALF DOODtN.
DE STRIJD TUSSCHEN COLUMBIA
EN PERU.
DE PERUAANSCH-COLUM-
BIAANSCHE OORLOG.
De strijd om Leticia begonnen.
Geen opstand in Peru.
DE CHIN.-JAPANSCHE
STRUBBELINGEN.
Drie Japansche ultimatums.
LINDBERGH NIET NAAR
EUROPA?
DE BANKKRACH IN MICHIGAN.
Verzoeken van ir. Albarda en
L. de Visser om bijeenroepicd
der Tweede Kamer niet toege
staan. Thans hebben tien
Kamerleden eenzelide ver
zoek gedaan.
De V.A R.A. in den aether.
Mr. Duys naar Indië om de
muiters te verdedigen?
Mr. Duys bestreed vervolgens in heftige
bewoordingen het fascisme en riep alle ar
beiders op tot den strijd daartegen. Als de
regeering niet overgaat tot het ui: aardigen
van het uniformverbod, dan zal zii niet kun-
ALKMAARS
De Tel. van hedenochtend sprak reeds het
vermoeden van dit verloop van zaken uit. Het
blad wist daarbij nog te berichten, dat de
nieuw gekozen Tweede Kamer zou zitting
hebben tot 1936, daar de tijd, die verloopt
tusschen de verkiezing der nieuwe Kamer en
September a.s., beschouwd zal worden als
het eerste zittingsjaar der nieuwe Kamer.
Een donkere dag lag over Duitsch-
land Zware, sombere regenwolken
joegen met wilden vaart langs den
hemel. En men zeide, rustig gezeten in
de huiskamer, tot elkaar, dat het slecht
weer was
Plotseling werd een deel van het land
opgeschrikt. De bewoners van Neun-
ki-chen hoorden een denderenden knal
en onmiddellijk daarna een gekraak.
Eer. enkel moment later was Je ramp
voltrokken. Het grootste deel dei stad
Neunkirchen lag als een ruïne tegen den
grond. Geheele straten, even te voren
nog vol licht, lagen nu troosteloos uit
eengerukt.
En overal hoorde men kermen, hoorde
men angst- en doodskreten. Of men
hoorde niets, omdatde dood mee-
doogenloos zijn scepter had gezwaaid.
Meer dan zestig dooden, meer dan 1000
gewonden, waarvan honderden zwaar,
had deze ramp geëischt. Duitschland
was weer eens in rouw gedompeld
Een stralende voorjaarsdag lag over
Duitschland. En de menschen zeiden
tegen elkaar, dat de lente, de hoopvolle
lente in aantocht was.
Op dien stralenden dag begroef
Duitschland zijn dooden. Van heinde en
verre waren tienduizenden per fiets, auto
en trein naar Neunkirchen gekomen.
Een onafzienbare menschenmenigte be
woog zich door de straten, eindelooze
rijen auto's parkeerden op de pleinen.
Ter regeling van het verkeer waren on
geveer 500 gendarmes naar Neunkirchen
gedirigeerd, die te 1 uur 's middags de
toegangsstraten der stad en de straten
in het centrum der stad afzetten.
Toen kort voor 3 uur Dr. Moench, bis
schop van Trier, die vroeger te Neun
kirchen zijn parochie had, met zijn ge
volg verscheen, waren de lijkwagens
reeds opgesteld.
De plechtigheid begon met het klok
gelui van alle kerken der stad. Op het
marktplein stonden de lijkkisten, 62 in
getal; daarachter waren de verwanten
der slachtoffers opgesteld. Links van
den kansel zag men Von Papen, Seldte,
ruchs. Knox en de leden van de Saar-
regeering, en vertegenwoordigers van de
öaarautoriteiten. Ook de Fransche mi-
iiinster van Arbeid .Paganon, heeft aan
e plechtigheid deelgenomen. Op het
tpMn en in de toegangsstraten
naaden zich leden van de N. S. D. A. P.,
an den Stahlhelm en van arbeidersver
enigingen opgesteld.
,n",7rJeurmarsch van Beethoven, ge-
<ift tt d.e brandweerkapel, leidde
gheid 'n ^a zanf> van den
na vaa Arbeiderszangers besteeg Ge-
neralsuperintendant Stoltenhoff den
kansel voor het houden van de grafrede.
Na hem sprak bisschop Dr. Moench uit
Trier. Daarna klonk Bach's koraal
Wenn ich einmal sollt' scheiden" over
het marktplein. Langzaam zette de stoet
zich in beweging naar het kerkhof. Daar
was een groot gemeenschappelijk graf
gedolven, waarin de 62 slachtoffers hun
rustplaats zouden vinden. Onder de
kransen waren er twee, samengesteld
uit rozen en witte anjers, die uit naam
van den Rijkspresident waren neerge
legd. Verder waren er kransen van de
Rijksregeering, van den Rijkscommissa
ris en van de Saarregeering. Koralen en
gebed en zegen, uitgesproken door de
beide plaatselijke geestelijken, besloten
de indrukwekkende plechtigheid, waar
voor een enorme belangstelling bestond.
Het opruimingswerk, dat tijdens de
begrafenisplechtigheid was stopgezet, is
onmiddellijk daarna weer hervat. Op
nieuw konden vijf dooden geborgen
worden, zoodat het aantal vermisten
thans nog zeven bedraagt, De puinhoo-
pen aan de Saarbrüchersttrasse zijn
vrijwel geheel opgeruimd. Op bet oogen-
blik is men bezig met het sloopen van
de zwaar beschadigde huizen. Als lugu
bere signalen verheffen zich de over
blijfselen van gas- en benzolhouders. De
uitgebrande compensator dreigt in te
storten, zoodat het noodzakelijk is, dat
sommige plaatsen afgezet blijven.
De buitengewone Assemblee voor de defi
nitieve regeling van het Japansch-Chinee-
sche conflict is bijeengeroepen voor Dinsdag
21 Februari.
De commissie van negentien heeft gister
haar werk beëindigd. In de slotzitting zijn
de Zaterdag bekend gemaakte adviezen met
geringe rèdactioneele wijzigingen bevestigd.
De officieele bijeenroeping voor de Assem
blee zal Vrijdag aan de betrokken staten
worden toegezonden.
De commissie heeft besloten, aan de As
semblee de volgende maatregelen voor te
stellen ter oplossing van het probleem van
het Verre Oosten
1. Terugtrekking van de Japansche troe
pen uit Mantsjoerije tot aan de Japansche
spoorwegzone;
2. Het scheppen van autonomie in de 3
Oostelijke provinciën onder souvereiniteit van
China. Inrichting van het bestuur, instelling
van internationale controle en van gendar
merie overeenkomstig de voorstellen van het
Lyttonrapport.
Het principe van de Chineesche souverei
niteit in de drie Oostelijke provinciën wordt
bovenaan de lijst van de adviezen geplaatst.
De naam Mandsjoekwo wordt in het rapport
in het geheel niet genoemd De nadruk wordt
er op gelegd, dat het terugtrekken der Japan
sche troepen onmisbare voorwaarde is voor
de schepping van een dragelijken toestand en
voor de geheele regeling van het conflict.
De diplomatieke onderhandelingscommis
sie, aan welke de verdere regeling tezamen
met de beide regeeringen zou worden opge
dragen, zou worden samengesteld uit verte
genwoordigers van de staten, die het Negen
Mogendhedenverdrag hebben geteekend en
desgewenscht uit die van de staten, die zijn
vertegenwoordigd in de commissie van ne
gentien. Verder zouden Amerika en Sovjet-
Rusland worden uitgenoodigd.
De Assemblee, die Dinsdag bijeenkomt,
zou Vrijdag daarna kunnen stemmen over de
adviezen van de commissie. Van bevoegde Ja
pansche zijde verluidt, dat de Japansche re
geering haar definitieve beslissing zal op
schorten tot na de beslissing van de Assem
blee. Indien de adviezen zouden worden aan
genomen, zou Japan onverwijld zijn uittre
ding uti den Volkenbond aankondigen, of
zich zonder eenige verklaring terugtrekken
uit Volkenbond en Ontwapeningsconferentie.
Gisteravond te 9 uur is in de Koningin
Louise-mijn te Hindenbrug een pijler inge
stort in een schacht, die 240 Meter diep ligt.
Tien mijnwerkers werden bedolven; twee
van hen geven levensteekenen. Onmiddellijk
is met het reddingswerk begonnen.
Met betrekking tot het instorten van een
peiler in de Koningin Louise-mijn bij Hinderi-
burg wordt gemeld, dat gisteravond tegen 8
uur de peiler plotseling instortte, waardoor
10 mijnwerkers werden bedolven. Het red
dingswerk is onmiddellijk ter hand genomen.
Tegen middernacht is een man, die. naar het
schijnt, niet levensgevaarlijk gewond is, half
vrijgemaakt. Op een andere plaats worden
door eenige bedolvenen teekens gegeven.
Men werkt koortsachtig voort om hen te ber
gen. Men hoopt, dat men er in slagen zal om
op zijn laatst, wanneer tenminste de omstan
digheden blijven, zooals zij zijn, in een dag
bij hen te komen.
In de vroege morgenuren van vandaag
zijn twee der bedolven mijnwerkers in de
Koningin Louisemijn in Hindenburg levend
geborgen.
Het reddingswerk vordert goed.
Van de 10 mijnwerkers, die gisteren in de
Koningin Louise-mijn door het instorten van
een pijler werden bedolven, konden vroeg in
den morgen drie worden geborgen. Een hun
ner is zwaar gewond, de beide anderen heb
ben slechts lichte verwondingen opgeloo-
pen. Het reddingswerk vordert goed en men
hoopt tegen den middag nog twee mijnwer
kers levend te hebben geborgen.
In een woning aan de Arosa-allee te Rei-
nickendorf heeft men een gezin, bestaande
uit man, vrouw en twee kinderen, dood ge
vonden. Men neemt aan, dat de man zijn
vrouw en zijn kinderen heeft omgebracht en
daarna de hand aan zichzelf heeft geslagen.
STAKING IN DE FRANSCHE
SCHOENINDUSTRIE.
Te Limoges, het centrum der Fransche
schoenindustrie, is een staking uitgebroken.
In verband met de daling der prijzen wilden
de werkgevers een loonsvermindering invoe
ren, welke de arbeiders echter afwezen.
Maandagmorgen verschenen ongeveer
2000 spoorwegarbeiders voor het gebouw van
de Spoorwegdirectie te Klausenburg. Zij ver
braken de telefoonleiding en eischten de in
williging van een aantal sociale verlangens.
Daar de directie niet onmiddellijk aan de
eischen gehoor gaf, bezetten de arbeiders
Dinsdag de kantoorgebouwen van de spoor-
wegwerkolaatsen en namen eenige ingenieurs
en een dertigtal andere employés gevangen
Daar de situatie dreigend werd, is militaire
hulp ingeroepen. De orde is daarna hersteld
door een regiment infanterie, een machine
gewees-compagnie en de politie.
De directie verklaarde zich toen bereid, den
arbeiders tegemoet te komen.
De eisch tot erkenning van een speciale
commissie van spoorwegarbeiders is afge
wezen de directie wil wel van geval tot geval
met vertrouwensmannen van de arbeiders
onderhandelen.
TREINBOTSING NABIJ MOSKOU.
Acht dooden.
Bij het station Sortirowotsjnaja nabij
nabij Moskou kwamen twee treinen met el
kaar in botsing, waardoor 8 personen, waar
onder eenige spoorbeambten werden gedood.
De Gpoe heeft eenige personen gearresteerd.
DE KASPOSITIE DER OOSTEN-
RIJKSCHE SPOORWEGEN.
De kaspositie der Oostenrijksche bonds
spoorwegen is zoodanig verergerd, dat men
tegen het einde van de maand niet meer in
staat zal zijn de verplichte pensioenen uit te
betalen. Het staat nog niet vast, welke maar
regelen men in dit geval denkt te nemen.
Sir Eric Geddes, president van de Im-
perial Airways is Maandag na een
luchtreis langs de route van Europa
naar Zuid-Afrika te Southampton te
ruggekeerd
Sir Eric Geddes heeft medegedeeld, al
dus het Hbld., dat hij de vlucht LonJen
Kaapstad in de toekomst tot negen
dagen hoopte gereduceerd te zien. Met
betrekking tot het luchtverkeer in het
algemeen zeide hij dat hij geen enkele
reden zag, waarom binnen een paar jaar
niet elk deel van het keizerrijk verbon-
dor. zou zijn door luchtdiensten en hij
voorspelde dat binnen twee of drie jaren
regelmatige postdiensten over den
Oceaan zouden beginnen.
Volgens een bericht uit Szegedin zijn in
het woud bij Sandorfalvo vele houthakkers
en daglooners ziek georden door het gebruik
van ondeugdelijken alcohol, die hun door
den landbouwer Stephan Nemet was ge
schonken, om hen kooplustig te maken. In
het ziekenhuis te Szegedin zijn tot dusverre
12 personen overleden, terwijl de toestand
van 13 bedenkelijk is.
Gisteren is de strijd tusschen Columbia en
Peru om de havenstad Leticia aan de Ama
zone begonnen met een bombardement door
Peruaansche vliegtuigen van het Columbi-
aansche oorlogsschip „Cordova", op den
Putumayo rivier nabij Tarapacca. Zoodra
de bevelhebber der Columbiaansche strijd
krachten van dezen aanval bericht ontving,
werden Columbiaansche vliegtuigen naar
Tarapaca gedirigeerd, waar zij erin slaag
den de Peruaansche vliegtuigen op de
vlucht te drijven.
De strijd tusschen Peruaansche en Colum
biaansche troepen om het bezit van de Ama-
zonestad Leticia is begonnen.
Het Peruaansche gezantschap te Londen
heeft heden een telegram uit Lima ontvangen,
warin de berichten omtrent een opstand in
Peru worden gedementeerd. In het land
heerscht rust.
Het Japansche gezantschap te Peking be
vestigt, volgens Engelsche berichten, dat drie
Japansche ultimatums worden voorbereid,
waarin het terugtrekken der Chineesche troe
pen uit de provincie Jehol binnen een zekeren
termijn geëischt wordt. Wanneer hieraan niet
zal worden voldaan zullen de Mantsjoerij-
sche en Japansche trcejDen een aanvang ma
ken met militaire operaties op grooten schaal.
De volgende ultimatums zullen worden
verzonden
1. De Japansche regeering aan de Chinee
sche regeering;
2. De Mantsjoerijsche regeering aan de
Chineesche bevelhebbers in Jehol;
3. De Japansche opperbevelhebber in
Mantsjoerije, generaal Moeto, aan Maar
schalk Tsjang Sjoe Liang.
Maarschalk Tsjang Sjoe Liang heeft in
yerband hiermede verklaard, dat op de Ja
pansche ultimatums geen acht zal worden
geslagen. Soeng, die de functie van Chi-
neesch minister-president waarneemt, heeft
zich in gelijken zin uitgelaten. De ultimatums
zullen worden afgewezen. Het Chineesche
leger zal tot den laatsten droppel bloed
strijden.
In bevriende kringen wordt grooten twij
fel uitgesproken aangaande de voornemens
van den heer en mevr. Lindbergh om zich
metterwoon in Europa te vestigen. Er wordt
in dit verband op gewezen, dat een verkla
ring van de schoonzuster van Lindbergh, dat
hij waarschijnlijk naar Frankrijk zou gaan,
slechts bedoelde, dat Lindbergh een reisje
naar Frankrijk zou maken, in verband met
een uitnoodiging, die hij uit Parijs heeft ont
vangen om daar in Mei de herdenking van
zijn Oceaanvlucht te komen bijwonen.
De bankracht in Michigan, den grootsten
industriestaat der Vereemgde Staten, blijkt
van enorme economische beteekenis te zijn. Te
Washington heeft een vergadering plaats ge
had, waaraan werd deelgenomen door Hoo-
ver, den minister van Handel Mills, den gou
verneur van de Federal Bank Harrison en
den directeur van de Federal Reserveboard
Eugene Meyer. Beraadslaagd werd over <ïe
maatregelen, die een volledige instorting van
het bankstelsel in Michigan zouden kunnen
verhinderen. De Federal Reserve Board en
de Finance Reccnstruction Corporation zul
len te dien einde samenwerken.
Te Detroit heerscht in het geldverkeer een
volledige verwarring. In geheel Michigan
heeft de bevolking nog wel tot het einde van
de week klein geld. maar chèques worden
overal geweigerd. In theaters, bioscopen en
restaurants hoopen zich groote bedragen aan
gemunt geld op. Een sterke politiemacht be
waakt de kassen van banken en theaters. De
Federal Reserve Banak te Chicago heeft on
der strenge bewaking 20 millioen dollar in
gouw naar Detroit gezonden. De staats- en
stadskassen te Detroit waren Woensdag niet
in staat; loonen en salarissen volledig uit te
betalen. Uitgezonderd in het Noordelijke
stadsdeel zijn in Michigan alle banken ge
sloten. De gouverneur van Michigan gaf uit-
drukking aan de hooo. dat de bondsre^eering
het bankstelsel van Michigan zal redden. Op
grond van de Finance Reconstruction Act
worden 308 banken en spaarkassen in Michi
gan gesteund.
De bankkrach te Detroit is, naar thans be
kend wordt, veroorzaakt, doordat Ford wei
gerde, verdere credieten van de Finance
Reconstruction te laten opnemen, om de
Union Guardian Bank te redden. De andere
groote cliënten der bank, waaronder zich
General Motors en Chrysler bevinden, had
den het opnemen van verdere credieten goed
gekeurd. Ford evenwel nam zijn tegoed van
7millioen dollar terug; daarna staakte de
bank haar betalingen. Tegelijk met de ban
ken kondigden de Gas-, Licht-, Electriciteits-
en Telefoonmaatschappijen een moratorium
van acht dagen aan.
Naar de heer L. L. H. de Visser meedeelt,
heeft hij op zijn verzoek om de Tweede Ka
mer in spoedvergadering bijeen te roepan,
ten antwoord gekregen, dat de voorzitter der
Kamer geen aanleiding kan vinden aan dat
verzoek gevolg te geven.
Voorts is ook het verzoek van ir. Albarda,
den leider van de s.-d. fractie der Tweede
Kamer, tot het bijeenroepen van deze Kamer
afgewezen.
Thans hebben tien leden van die fractie
met opgaaf van redenen een verzoek ingevol
ge art. 58 van het reglement van orde van de
Kamer ingediend tot het beleggen van een
openbare vergadering van de Kamer.
Het landelijk comité belangen luisteraars
heeft gisteren den volgenden brief gezonden
aan den minister van waterstaat (afschriften
zijn gezonden aan den ministerraad, den ra
dio-raad en de radio-omroep controle-com
missie)
Het landelijk comité belangen luisteraars
wendt zich tot uwe excellentie met het drin
gende verzoek om thans, nu door de muiterij'
op de Zeven Provinciën het gevaar van stel
selmatige gezagsondermijning zoo schrij
nend is gebleken, niet langer te aarzelen om
ook den aether te zuiveren van het tot ge-
zagsverzaking en opstandigheid aanvurende
woord.
De socialistische omroepvereeniging, de
V.A.R.A. gaat steeds voort met haar gezags-
aanvretende praktijken voor de microfoon,
waarbij de voorzichtigheid, die zij in acht
neemt of heet te nemen, een negatieve wijs
heid is om een belangrijk orgaan voor het
bewerken van de geesten in revolutionnairen
zin te verliezen,
Het algemeen verlangen naar saneering
van de gezagsverhoudingen sluit naar het
oordeel van het landelijk comité belangen
luisteraars in een verlangen naar één werke
lijk cultureelen omroep op basis van de
A.VR.O.
Ten slotte dringt het comité er bij den mi
nister op aan, thans die maatregelen te ne
men, die de totstandkoming van zulk een
belangrijk maatschappelijk instituut kunnen
verhaasten.
In een openluchtmeeting van de S.D.A.P.
in verband met de gebeurtenissen in Indië in
de residentie gehouden, heeft de heer W.
Drees, wethouder van 's-Gravenhage, mede
gedeeld, dat aan den Algemeenen Raad van
S.D.A.P. en N.V.V. zal worden voorgesteld
om aan mr. J. E. W. Duys, die zich bereid
verklaard heeft de verdediging der muiters
belangloos op zich te nemen, net mogelijk ie
maken daarvoor een reis naar Ned.-Indië te
ondernemen.
Aan het door het Hbld van deze meeting
fegeven verslag ontleenen wij: Toen mr.
)uys aan het woord kwam, werd het zeer ru
moerig. Na een korten tijd het woord te heb
ben gevoerd, kon de heer Duys zich niet meer
verstaanbaar maken ten gevolge van het la
waai. Een deel der aanwezigen zette toen de
Internationale in, gedurende welk zingen
eenige aanwezigen op hardhandige wijze van
het terrein werden gewerkt. Toen was de rust
hersteld en kon mr. Duys zijn rede vervol
gen, waarbij hij opmerkte, dat de S.D.A.P.
slechts is voor georganiserden strijd. En
vanzelfsprekend, aldus mr. Duys, kunnen
wij een wilde staking of muiterij niet goed
keuren Het is goed, dat dit openlijk gezegd
wordt, maar men moet er dadelijk bijvoegen,
dat, al kan men zulk optreden niet goedkeu
ren, men het zeer zeker kan begrijjjen.
Nu roept de bezittende klasse hier wel van
handhaving van het gezag, maar daarbij
zegt men niet, dat wij gedurende lange jaren
in Indië geroofd en gestolen hebben. De heer
Colijn en zijn vriend Van Heutz kunnen er
over meepraten. Colijn weet wel, dat er in In
dië nog andere vloeistoffen dan bloed te ha
len zijn. Geen wonder, dat de heer Colijn ad
viseerde, het schip met een torpedo naar den
kelder te sturen.
Vervolgens besprak spr. de houding der
officieren. Het zou hem benieuwen, wat de
Justitie zal doen tegen de verantwoordelijke
officieren. Want als een van hen zijn plicht
gedaan zou hebben, zou er niets gebeurd
zijn. Men roept nu wel„Het waren nog zul
ke jongens!" Maar spr. merkte op, dat de in
landers toch door zulke jongens gecomman
deerd worden. En als een van hen dan moet
optreden en iets presteeren, dan zegt men
dadelijk: „Och, het zijn zulke jongens".