Van Rommelzaken Hobbeltie
OUDE NIEDORP.
ZOO KAN HET NIET LANGER!
£anden
Stad en Omgeving
kleinere ren- en wielerbaan, dan aanvanke
lijk door den heer Spaander was voorgesteld,
kan worden volstaan (n.1. een baan van 650
M. lengte) deze baan op het terrein aan den
Buitenluiendijk geprojecteerd zou kunnen
worden, omdat er ha nader overleg van B.
en W. met den minister van defensie van
rijkswege geen bezwaar bestaat, nog een ge
deelte van bedoeld terrein ter beschikking
van de gemeente te stellen.
Na ernstige overwegingen zijn B. en W.
echter alsnog van oordeel, dat zij de uitvoe
ring niet mogelijk blijven achten, wat zij uit
voerig motiveerden.
Mocht de raad met terzijdestelling van alle
bezwaren het voorstel in beginsel aanvaar
den, dan zal vo'gens B. en W. door een des
kundige een kostenplan moeten worden ge
maakt, waarvoor een crediet noodig zal zijn.
Intusschen zal dan volgens B. en W. moe
ten blijken, of in deze gemeente, evenals b.v
in Alkmaar, van particuliere zijde voldoende
animo bestaat om paardenrennen en motor-
ïaces te organiseeren.
Het college wees voorts nog op de geop
perde denkbeelden tot droogmaking van de
Orashaven, ter grootte van 11 H A. voor
sport en andere doeleinden.
B. en W. vroegen van den Raad nu een
principieele beslissing op het voorstel.
De heer Van Boxmeer (r.k.) stelde voor,
het voorstel aan te houden tot na de be
slissing over het uitbreidingsplan.
Het voorstel van den heer Van Boxmeer
werd na eenige discussie aangenomen.
Aan mej. T. Hemmer werd op haar ver
zoek eervol ontslag verleend als assistente in
ce nuttige handwerken aan de Huishoud- en
Industrieschool voor meisjes.
Hierna werd overgegaan tot benoeming
van leden der stembureaux inzake de Tweede
Kamerverkiezing.
Ten slotte werd overgegaan tot benoeming
van een hoofd van den dienst van gemeente
werken, met den titel van gemeente-architect.
Aanbevolen werden in alphabetische volg
orde: de heer G. S. de Haan te Leiden (wel
ke zich inmiddels had teruggetrokken); de
heer G. A. F. Huis in 't Veld te Haaksber
gen en de heer ir. M. Westerink te Leeuwar
den. Na geheime zitting wordt in openbare
zitting met 8 tegen 5 stemmen op den heer
Huis in 't Veld, benoemd de heer Westerink.
Hierna sluiting.
*De raad dezer gemeente kwam Maan
dagavond in spoedeischende openbare
vergadering bijeen.
De voorzitter deed mededeeling, dat
de heer de Boer wegens ernstige onge
steldheid verhinderd is de vergadering
bij te wonen. Spr. was overtuigd namens
al ie leden te spreken, indien hij den zie
ke toewenscht, dat God een spoedig her
stel moge geven
Hierna was aan de orde: voorstel tot
het aangaan eener kasgeldleening met
den Staat der Nederlanden tot ten hoog
ste 5000 en tot het aangaan onder de
zelfde voorwaarden eener kasgeldlee
ning van 110 000.ter verlenging der
loopenJe leening.
De voorzitter deelde ter toelichting
mede, dat de Regeering zich bereid heeft
verklaard om ter voorziening in drin
gende kasbehoeften aan de gemeente een
bedrag van 5000 te verstrekken. Dit
bedrag kan echter niet worden opge
nomen krachtens het raadsbesluit van
December waarbij besloten werd een of
meer kasgeldleeningen aan te gaan tot
ten hoogste 10 000 ter voorziening in
kasbehoeften van den dienst 1933, omdat
dit. besluit een rente-percentag ver
meldt van 154 boven het promessen-
disconto van de Nederlandsehe Bank,
terwij! de gelden van het Rijk slechts
kunnen worden verkregen tegen een
rentevoet van 5 Daarom ia dus een
nieuw besluit noodig, dat aan de goed
keuring van Ged. Staten moet worden
onderworpen. Spr. heeft voorbereidingen
getroffen, opdat het besluit nog Woens
dag ter vergadering va nGed. Staten kan
worden behandeld, waarvoor de mede
werking van de Provinciale griffie is
verkregen. De gelden kunnen dan nog
dr-ze week van het Rijk verkregen, zoo
ais aan spr. is toegezegd. Voorts heeft
de Regeering zich bereid verklaard de
loopende kaBgeldleening van 110 000.—
tot 1 Juli a.s. te verlengen, zonder dat de
v orw aarde van aflossing op die geldlee-
ning, welke voor kapitaalsuitgaven werd
gesloten, is gesteld geworden. Dit betee-
kent voor de gemeente voor het eerste
halfjaar 1933 een mindere uitgave van
2250.
Spr achtte de voorstellen aannemelijk
en adviseerde om de desbetreffende be
s:uiten vast te stellen.
Wethouder van Zoonen vond een ren
tepercentage van 5 feitelijk te hoog,
gezien het feit dat het Rijk zelf tegan
lagere rente kan ieenen. Mogelijk ware
aandrang uit te oefenen, dat de rente
voet wordt verlaagd.
De voorzitter herinnerde er aan, dat
B en W. reeds een zoodanig verzoek aan
den Minister van financiën richtten,
zooals ook de heer van Zoonen weet,
doch daarop is immers afwijzend be
schikt Nu kan men wel nogmaals op
verlaging aandringen, doch spr achtte
het tijdstip daarvoor thans slecht ge
kozen. omdat sinds de laatste weken de
fondsen op de beurs en ook die van
Staat, provinciën en gemeenten zich in
dalende richting begeven. De Staatsle
ningen noteerden toen B en W. het ver
zoek om verlaging der rentevoet aan
den minister verzonden, hooger dan
thans. De onderwerpelijke aangelegen
heid wilde spr. echter gaarne in gedach
te houden.
Het voorstel tot i et aangaan der kas
geldleeningen werd hierna zonder hoof
delijke stemming aangenomen.
Ten slotte werd naar aanleiding van
een mededeeling van den voorzitter nog
besloten, om de straatverlichting te
't Veld en aan den Zuiderbuurtsweg te
Oude Niedorp met eenige lantaarns uit
te breiden, welk punt de voorzitter aan
de orde stelde omdat ter vergadering
van December aan den raad de toazeg-
Verban die dagen, waarop gij door pijn
in uw rug en spieren, door urinestoor-
nissen, hoofdpijn en duizeligheid, door
afgematheid, terneergeslagenheid en uit
putting uw werk niet doen kunt Deze
verschijnselen zijn dikwijls de eerste
waarschuwingen van verzwakking der
afscheidingsorganen.
Van de gezondheid en kracl t dezer
organen hangt uw welzijn af. Zijn zij
verzwakt, dan hoopen urinezuur en
andere schadelijke stoffen zich op, welke
rugpijn, spit, waterzucht en blaasstoor-
nissen veroorzaken.
Herstel uw gezondheid door vanaf
heden Foster's Rugpijn Pillen te gebrui
ken. Dit speciale middel werkt recht
streeks op de betreffende organen, neemt
de oorzaak weg van uw lijden, waardoor
gii u weder spoedig flink en gezond zult
voelen.
Foster's Rugpijn Pillen zijn verkrijgb
bij alle drogisten enz. a 1.1.75 en
3.per doos.
ging werd gedaan, dat, Indien de kosten
opgave van het Prov. Electr. bedrijf hoo
ger zou zijn, dan het voorstel van B. en
W. toentertijde aangaf, hiervan aan den
raad mededeeling zou worden gedaan.
Uit de toelichting van den voorzitter
lbeek, dat de kosten iets hooger zijn, dan
oorspronkelijk werd gemeend. De raad
besloot echter om zijn besluit van De
cember te handhaven echter met bepa
ling, dat de uitbreiding tot stand komt
tegen den volgenden winter en alleen in
dien de desbetreffende suppl. begrooting
daarvoor is goedgekeurd.
Daarna sluiting.
OUDKARSPEL.
Jaarvergadering van den Neutralen
Bond van Boeren, Land- en Tuinbouwers op
Zaterdagavond 25 Februari ten lokale van
den heer C. Vis.
De voorzitter, de heer N. Kaan, opende
deze vergadering met een woord van wel
kom aan allen. Deze vergadering is belegd
met het oog op de bondsvergadering, welke
volgende week Dinsdag in Alkmaar zal wor
den gehouden.
Ingekomen was een schrijven van de Ban
nen Oudkarspel, dat gunstig op het verzoek
wordt gereageerd, maar dat actie moet uit
gaan van de leden zelf.
Hierna werd de beschrijvingsbrief be
handeld.
Allereerst krijgen we reglementswijziging
art. 14. Elke afd. wijst 2 afgevaardigden aan
en evenveel plaatsvervangers om haar te
vertegenwoordigen op de algemeene ver
gadering van den Bond. Eike afdeeling
brengt evenveel stemmen uit als tientallen
van leden zijn aangesloten, af te ronden naar
boven.
Na eenige discussie bleek de afd. Oud
karspel er voor. een en ander te laten blijven
zooals bet is.
Het voorstel Wijk aan Duin. niet-tuinders
niet in den bond toe te iaten, gaf ook nog al
eenige bespreking.
De afgevaardigden kregen vrij mandaat.
Het voorstel Zuidscharwoude voor punt A
werd verwezen naar Warmenhuizen.
De samenwerking met het Boerencomité
gaf weer eenige bespreking. Waar het Boeren
comité geen rechtspositie heeft is het niet
mogelijk samen te werken.
De heer P. Borst bepleitte samenwerken,
er zijn veel punten van overeenkomst zegt
spr., bijv. bij verkoopings enz.
De voorzitter: Het hoofdbestuur moet er
voor waken, dat geen politiek in de Neutrale
Bond komt.
Hierna werd gestemd over het voorstel-
Borst, wel samenwerking en pr.ae-advies van
het hoofdbestuur wat met 23 tegen 24 stem
men voor advies van het hoofdbestuur uit
viel.
Het voorstel Dirkshörn was wijziging
contributieverdeeling, vrij mandaat.
Met het voorstel-Koedijk, wettelijke verla
ging van alle rente tot het niveau der Rijks
postspaarbank, waren allen het eens.
Intrekking van grond- en hoogheemraad
lasten, daar deze te zwaar drukken. Dit moet
worden bewerkt.
Voorstel Oude Niedorp, om middelen te
vinden tot een meer daadwerkelijke actie b.v.
geen betaling belasting, waterleiding en
electra.
Ook hiervoor kregen de afgevaardigden
vrij mandaat.
Voorstel Warmenhuizen het houden van
een congres en hierop uit te noodigen afge
vaardigden van de „L. T. B", „Chr. Boeren-
en Tuindersbond" en „Boerencomité". Dit
werd practisch onmogelijk geacht. Warmen
huizen stelde de heer G. Groet candidaat
voor 't hoofdbestuur, dit op grond dat ook
kleine boeren in 't hoofdbestuur vertegen
woordigers moeten hebben. Allen voor.
Het voorstel Heemskerk was naast regee-
ringssteun, zoo noodig een gelijke gemeente
lijke steun.
Voorstel a, Hauwert, de contributie in-
plaats van 20 cent per maand op 15 cent te
brengen en het te kort op de begrooving te
dekken door nieuwe leden te winnen.
Dit werd niet aanvaaidbaar geacht.
b. Het daarheen te leiden, dat de gemengde
bedrijven wier inkomen beneden 1000 blijft,
ook de garantieprijzen voor nun geveilde
producten kunnen bekomen.
Allen konden zich er mee vereenigen.
c. Dat de minimumprijzen der producten
zoodanig worden vastgesteld, dat ze de pro
ductieprijzen naderen.
Van dit voorstel werd aanneming ont
raden.
e. In het hoofdbestuur zetels af staan of
uit breiden voor een groep gemengde be
drijven.
Uitbreiding van het hoofdbestuur is thans
ongewenscht, komen meerdere leden b.v.
boven Amsterdam en Haarlem meer uit de
gemengde bedrijver, dan kan hierin voor
zien worden.
Voorstel Castricum, elk jaar het verplicht
aftreden van een bestuurslid, die dan het vol
gend jaar weer herkiesbaar is. (Vrij mandaat
gegeven).
Voorstel Oudkarspel, om in de loonen in
de werkverschaffing voor platteland gelijk
stelling met die voor de steden te krijgen.
(Allen voor-.
b. Het hoofdbestuur uit te breiden met 2
leden, boeren.
(Kan in voorzien worden).
Voorstel Winkel de naam Neutraal te ver
anderen in Algemeenen Bond.
(Werd gelaten zoo als het is.)
Langereis, a. Actie op touw zetten voor
vrijstelling van Grond- en Personeele be
lasting.
(Allen voor).
b. Actie te voeren tegen onrechtvaardige
gedeeltelijke inhouding melkgeklen door de
Crisis-Zuivel-Centraie.
(Wordt al in tegemoet gekomen).
c. Actie voeren tegen het inhouden van
melkgelden door de kaasfabrieken, op last
van de fiscus.
(Hiermede konden allen zich vereenigen).
Voorstel St. Pancras, de contributie te
wijzigen en wel 14 cent voor 't hoofdbestuur,
5 cent voor de afd. en 1 cent voor het kring-
bestuur.
(Allen voor).
Voorstel Nieuwe Niedorp, de N. B. sluite
geen enkele organisatie uit
Hier is het een Neutrale Bond voor.
b. Overneming der sociale lasten door het
rijk, bij een inkomen beneden f 1500.
Het werkprogram gaat tot f 1000.
Voorstel a. Berkhout. Candidaat voor den
kring Hoorn, de heer Veltvop.
b. De statuten te wijzigen, dat de moge
lijkheid zich opent voor de afdeelingen om
met vereenigingen van werknemers een col
lectieve arbeidsovereenkomst aan te gaan.
Wanneer er een goede steunregeling was,
kon er een betere arbeidsovereenkomst zijn.
(Hiervoor vrij mandaat).
Voorstel Beemster, dat een vlugschrift
werd uitgegeven, gericht tot den geheelen
Nederlandschen tuinbouw.
(Men besloot nog even af te wachten).
b. Samenwerking Boerencomité.
Voorstel Oostwoud, een planmatige teelt
regeling der groenteteelt.
Prae-advies van het hoofdbestuur, dat
meer beperking zal moeten worden gezocht
in landbouw- en speculatieve tuinbouw
bedrijven.
(Goedgevonden).
Voorstel Limmen, lasten Hoogheemraad.
(Is reeds besproken).
Voorstel Wijdenes, een redacteur voor de
„Ontwaking" te benoemen.
(Men wilde het laten blijven zooals het is)
b. Om een beginselprogram te ontwerpen
(Dit werd goedgevonden).
Hierna volgde verkiezing van 3 afgevaar
digden en 2 reserve-afgevaardigden.
Gekozen werden de heeren A. Bakker, C,
Borst en D. Wonder en de heeren G. IJf en
W. Jonker als plaatsvervangers.
Daarna sluiting.
LANGENDIJK.
In de jongste vergadering van verschil
lende gemeenteraden in de tuinbouwgebieden
van West-Friesland werd het besluit geno
men, de rente van de in 1.931 onder garantie
der provincie en de gemeenten verleende tuin-
dersvoorschotten voor "haar rekening te
nemen. We vernemen, dat Ged. Staten in
zake het voor rekening van de provincie
nemen der aan de Boerenleenbanken te be
talen rente het volgende standpunt hebben
ingenomhi:
Uit een ingesteld onderzoek is gebleken,
dat door vele tuinders de over 1931 ver
schuldigde rente is voldaan. Het zou niet
juist zijn, de tuindersi, die in hun verplichting
tot rentebetaling niet voldeden, daarvan als
nog te ontslaan, nu geenszins vaststaat, dat
zij in minder gunstige omstandigheden ver
keerden dan de tuinders die hun verplichting
wel nakwamen. Ten aanzien van de rente
van 1931 dient derhalve gehandeld te worden
overeenkomstig de desbetreffende bepaling
der voorwaarden, waaronder de voorschotten
verleend, volgens welke bepaling het voor
schot wordt verhoogd met de rente welke
uit het bedrijf niet kan worden betaald. De
beteekenis daarvan is uit den aard der zaak
niet, dat de tuinders worden gedwongen tot
het doen van betalingen, welke haar krachten
te boven gaan, doch slechts, dat de vorde
ring wegens achterstallige rente op den-
zelfden voet als de verplichting tot terug
betaling van het voorschot blijft bestaan,
zoolang de kans op financieel herstel voor de
belanghebbenden niet vervlogen is.
Erkend moet intusschen worden dat onder
de tegenwoordige tijdsomstandigheden, na
de moeilijkheden voor de tuinders steeds
grooter en derhalve de moeilijkheid van vol
ledige schulddelging steeds geringer wordt,
het de voorkeur verdiende, de schuld niet
verder te laten oploopgn en derhalve over te
gaan tot liquidatie van de nieuw ontstane
rentevorderingen, waaraan niet voldaan kan
worden. Er is daarom aanleiding de rente
over 1932 uit hoofde van de provinciale borg
stelling voor rekening van de provinciale
kas te brengen in die gevallen, waarin de
gemeenten, welker besturen het beste in
staat zijn de draagkracht der belanghebben
den te beoordeelen, een overeenkomstige ge
dragslijn volgen voor wat hun aandeel in de
garantie aangaat.
DE LANOENDIJKER GROENTEN-
VEILINGEN.
Door het nauwkeurig nagaan van de
voorraden stapelproducten bij de tuinbou
wers volgens de gehouden „tellingen"', weet
men dat op 1 December 8065 spoorwagens
van 10.000 K.G. ranwezig waren en op 15
Februari nog 4411 wagens, waaruit dus
blijkt, dat in den tijd van 2 en een halve
maand de voorraad met 3654 wagons is
verminderd, terwijl er midden-Februari 1932
nog 6942 wagens waren. Uit deze cijfers
leeren we alzoo, dat er dit jaar op 15 Febr.
ruim 2500 spoorwagens minder aanwezig
zijn dan 15 Febr. 1932. Deze getallen zijn
het, die de tuinbouwers nog in de meening
kunnnen brengen, dat, wilde het weer nu nog
eens wat meewerken, deze voorraad toch nog
wel eens een redelijken prijs kon opbrengen
Vast staat, dat het aanbod aanmerkelijk klei
ner zal zijn, doch de voornaamste andere
factor n.1. de vraag zal die dezelfde zijn of
grooter, of te wel zijr verhoudingen op de
markten, waar onze kool vroeger terecht
kwam, niet zoodanig gewijzigd, dat de vraag
zeer gering zal zijn. Helaas moet die vrees
worden gekoesterd en bovendien mag ook al
niet uit het oog worden verloren, dat de prijs
anderhalf maal zoo hoog moet zijn, wil de
voorraad van 1933 evenveel opbrengen als
die van half Februari 1932.
Deze week dan nam de aanvoer toe en de
prijzen lieten aanvankelijk nog alles te wen-
schen over. Later kwam daarin een geringe
verbetering. Het weer werkte daartoe mee,
maar ook, naar ons uit handelskringen werd
meegedeeld, de omstandigheid, dat met 1
Maart de tarieven door Duitschland weer
worden verhoogd en er nu nog wat meer
werd gekocht, om in consignatie daar te
worden heengezonden, waardoor men het
verhoogde invoerrecht ortliep.
Aanvankelijk werd de mooiste roode kool
voor ongeveer 3 veikrcht voor de grootste
werd 1.20—1.40 betaald, dit alles voor
eerste soort kool. In de tweede helft der week
kwam er echter een betere vraag, de stem
ming werd wat vlugger en het gevolg ervan
was, dat voor de mooie roode kool van 3
pond nu tot 4 en meer werd betaald. Aan
de Noordermarktbondveiling werd nog een
prijs van 4.20 besteed. De groote kool
steeg daardoor ook wat in prijs, zoodat nu
tot 1.70 werd betaald voor eerste soort. In
verhouding lLpen ook de prijzen der tweede
soort of doorschot wat omhoog, zoodat Za
terdag, toen alleen aan de veiling te Noord-
schar woude 42 spoorwagens van 10.000
K.G. werden aangevoerd, nog tot 3.80
werd besteed voor het mooiste kleingoed. In
evenredigheid met deze stijging boekten ook
de andere soorten een prijsverhooging. De
totale aanvoer beliep ruim 150 spoorwagens,
een quantum dat in overeenstemming is met
de nog bestaande voorraden.
Niet slechts voor de roode kool was de
stemming beter doch ook voor de gele. Blijk
baar werkten hi..r dezelfde factoren, want in
het begin was de markt nog flauw gestemd,
wat ook verbeterde toen de prijzen der roode
kool omhoog gingen. Uit Duitschland en ook
uit andere landen kwam wat meer vraag,
zoodat de mooie drieponds kool eerste soort
van ongeveer 2 opliep tot 2.50 en 2 80
Aan de veiling te Noordscharwoude lien dé
prijs tot 3 op. Werd voor de kool van de
meest gewilde grootte de vorige week 1 20
1.50 besteed voor wat de tweede soort
betreft, nu steeg deze prijs tot f 2 en
iets hooger. De grootst' soort, eerste kwali
teit, liep op van f 1—1.60, die van de
tweede soort 0.60—0.90—i io. De
aanvoer beliep aan beide veilingen ongeveer
200 spoorwagens, een hoeveelheid, welke tot
nu toe niet was bereikt.
In tegenstelling met de betere stemming
welke we hierhoven memoreerden voor gele
en roode kool, was er helaas geen verbete-
ring in de prijzen van Deensche witte. De
voorspelling, dat het hiermee slecht zou uit
pakken, wordt al meer bewaarheid, daar de
heele week alles, wat verkocht werd, niet
meer dan 60 cent kon opbrengen (een enkel
partijtje bracht het tot 70 cent per 100 K.G
Het meeste bleef echter onverkocht. Zoo
draaiden aan de veiling van den Noorder.
markt, waar 110 spoorwagens werden aan.
gevoerd, er niet minder dan 80 wagens door,
die dus den prijs van 60 cent nog niet kon'
den opbrengen. Te Broek op Langendijk,
waar 56 spoorwagens werden aangevoerd'
draaide ook de grootste helft door, om terecht
te komen bij het In- en Verkoopbureau.
De uien deelden ook niet in de meerdere
belangstelling, die voor de eerstgenoemde
koolsoorten aan den dag werd gelegd. Voor
nep, dat in kleine hoeveelheid werd aange.
voerd, werd van 1.50—1.70 betaali
Drielingen brachten 1.10—1.50 op. Voor
uien kon hoogstens 2 worden gemaakt, ter.
wijl er veel voor 1.20—/ 1.50 werd ver.
kocht, terwijl grove uien ongeveer dezelfde
prijzen opbrachten als de gele uien. De aan*
voer beliep 13 spoorwagens.
Voor bieten was weer weinig animo; het
grootste gedeelte was onverkoopbaar. De
mooiste golden 1.60—1 90, de minder
gewilde 6080 cent. Ook met peer liep het
slecht. Voor groote werd f 1.50— f 2.20 be
taald; kleine bracht 70—90 cent op.
REDE VAN DEN HEER LOUWES,
CANDIDAAT VAN DE LIBERALE
STAATSPARTIJ „DE VRIJHEIDS
BOND" IN HET DISTRICT
„HELDER".
In een door de afd. Bergen van de Liberale
Staatspartij in „De Oude Prins" be:egde ver
gadering hield gisteravond de landbouw-
candidaat van den V.B., de heer Louwes uit
Usquert (Groningen) no. 1 in den Kieskring
Helder, een politieke rede.
Na een woord van welkom door den voor
zitter, den heer Sleutel, wees de heer Lou-
wees erop, dat men kan spreken van drie
crisissen, waarmee men thans in ons land te
maken heeft. Niet ieder zal onderschrijven
het woord van Luther, dat het een lust is
om te leven, omdat er zooveel gebeurt. In
ieder geval gebeurt er veel; wij beleven niet
alleen een economische crisis, maar ook een
politieke crisis en een crisis van de demo
cratie en het gezag.
De politieke crisis in ons land zal wel
spoedig opgelost zijn. Zij is oorzaak, dat de
verkiezingen vervroegd zijn geworden en on
der hoogen druk beginnen. De tegenstelling
van Colijn, dat het hier geldt bezuinigers en
niet-bezuinigers is een dwaze stelling. Het
is niet zóó, dat zij, die vóór de opheffing
van de rechtbanken en kantongerechten stem
den, de bezuinigers zijn en die er tegen stem
den, de niet-bezuinigers.
Met de motie-Boon ging het er om op
welke wijze men zou bezuinigen en of men
daarbij zou loopen aan den leiband van de
regeering of dat het inzicht van de Kamer
daarbij ook zou gelden. Voor het platteland
stonden daarbij wel groote dingen op het
spel. Bij een decreteeren uit Den Haag wordt
het platteland het kind van de rekening, om
dat men daar de wereld niet beziet vanuit
de dorpen, maar vanuit de groote steden.
De wijze, waarop de Kamer is ontbonden,
verloopt dan ook anders dan gewoonlijk! Bij
de verkiezingen gaat het niet meer om het al
of niet voortbestaan van de rechtbanken, die
opgeheven zouden worden. Reeds thans staat
vast, dat de regeering hoog spel heeft ge
speeld en niet heeft nagedacht over de ge
volgen. De indiening van het wetsontwerp
over de Omzetbelasting bewijst, dat de be
wering van de regeering, dat ze met de Ka
mer niet kon samenwerken, geen hout snijdt.
Een voordeel van dit parlementaire inter
mezzo noemde spr. de vervroegde verkiezing
met de kans op een sterke regeering, die het
regeeringsbeleid krachtig kan voeren. Een
voordeel van de vervroegde verkiezing oor
deelt hij, dat daardoor de verkiezingen meer
met bezonken rust kunnen worden gehouden
Doch dit alles neemt niet weg, dat de regee
ring met de Kamerontbinding een schuine
schaats heeft gereden.
De crisis van de democratie en
het pezag
is veel erger. Reeds prof. Fabius heeft ge-
zegd, dat, wanneer van de kiezers gevraagd
moet worden, zich een soberder, ingetogener
levenswijze op te leggen, nog zal moeten blij
ken, of de democratie niet tot klachten aan
leiding zal geven. Hij heeft juist gezien.
Wanneer men alle dagen iets meer heeft te
verteren, functionneert het democratische
stelsel vrij goed. Maar wanneer soberheid
moet worden opgelegd, gaat het niet zoo ge
makkelijk. De democratie eischt van de staats
burgers, dat zij het inzicht hebben, het al
gemeen belang boven het eigen belang te
kunnen stellen en in staat te zijn, zich een
zekere inperking op te leggen. Het blijkt we',
dat dit nog geen algemeen goed is gewor
den.
De crisis van het gezag is in een acuut
stadium gekomen. Wanneer er gezag wordt
uitgeoefend, moet er een sterk denkbeeld zijn,
dat er macht moet zijn, die de burgers houdt
binnen de perken van de wet. Met het alge
meen kiesrecht trachten de partijen zooveel
mogelijk kiezers achter zich te krijgen en de
praktijk leert, dat men om bij de kiezers in
het gevlei te komen, niet altijd hoogstaande
middelen gebruikt. De moed ontbreekt wel
eens om te zeggen: „Het kan zoo niet, het
mbet een andere weg op". Dit komt ook voor
een groot deel, omdat in onze maatschappij
de Vakvereenigingen gegroeid zijn tot
machtsinstellingen, die in politiek opzicht
grooten invloed uitoefenen en in de Staat een
groote beteekenis hebben gekregen. Bij de
Vakvereenigingen gaat het steeds om de
stoffelijke voordeelen en zij hebben er toe
medegewerkt, dat het ook in den politieken
strijd gaat om stoffelijke voordeelen en dat
de beginselen daarbij ten achter worden ge
steld. Hierdoor werd uit het oog verloren,
dat ook de vakvereenigingen zich moeien
buigen voor het gezag en dat men ook dit
kwaad in het leger en bij de vloot heeft la
ten voortwoekeren. Spr. stipte dit nader aan,
waarbij hij erop wees, dat het verschijnt'
zich voordoet, dat men te sterk eigen rechten
op den voorgrond stelt en zich te weinig be
wust is, dat men zich als burger moet bui
gen voor het gezag, dat wordt uitgeoefend
voor ons aller bestwil en dat in Nederland,
waar de democratie absoluut werkt, er nooit
reden kan zijn om aan de organen van de
Staat gehoorzaamheid te weigeren.
Dat men te bang is geweest voor de vak
vereenigingen, wreekt zich thans bitter en is
ook gebleken met het geval met de Zeven
Provinciën, waarbij de gezagskwestie acuut
is geworden.
Toch gelooft spr. niet, dat ons geslacht
hopeloos op den verkeerden weg is. Ook ons
geslacht wil wel orde en gezag handhaven.
119. Eindelijkl Het uur is om. Blij springt de
man op en grijpt in een geweldige haardos. Hij
denkt niet eens aan zijn vreeselijk gezwollen
neus, zoo blij is hij. Ook Jan vindt alles best
geslaagd. Als het haar droog is, vliegt de man
lachend naar den spiegeL
120. Maar wat ziet hij daar? Hij schrikt
selijk. De eene helft is prachtig rood en d«
andere helft grijs. Het staat afschuwelijk.
keert zich om en stormt naar Jan, die zelf be
teuterd staat te kijken. Hij wil Jan een klaP
geven, maar Jan grijpt nu naar de groote neus.
Hij voelt hoe de neus kraakt en Jan valt OP
den grond.
