Alkmaarsche Courant.
VAN SPIONNEN EN SPIONNOGE
De gevolgen van een operatie.
VOORKEUR VOOR
NEDERLARDSCH FABRIKAAT.
Renden} vfü et dertigste leergang.
WOENSDAG 8 MAART
*o. 57 1933
2e serie.
VI.
Jiadionieums
Donderdag 9 Maart.
Hilversum, 1875 M. (Uitsluitend AVRO).
6 Gramofoonplaten 10.— Morgenwij
ding. 10.15 Gramofoonplaten. 10.30 Con
cert. E. Rodriguez Pereira, piano. G. Beths,
viool en Egb. Veen, piano. 11.Knipcursus
Kinderkleeding. 11.30 Vervolg concert. 12.
2.15 Omroeporkest o.l.v. N. Treep en gramo
foonplaten. 2.30 Vervolg concert. 3.— Naai-
.-..r*.,» t AOramnfnonolaten. 4.Voor
cursus. 3.45 Gramofoonplaten
zieken en ouden van dagen. 4.30 Pianorecital
door J. BrilL 5.— Verhalen voor groote
kinderen door mevr. Ant. van Dijk. 5.30
Kovacs Lajos en zijn orkest. Refreinzang:
Bob Scholte. 6.30 Sportpraatje H. Hollan
der. 7.— Kovacs Lajos. 7.30 Engelsche les.
8— Vaz Dias. 8.05 Gramofoonplaten. 8.15
Concertgebouw-orkest o.l.v. Pierre Monteux,
m m. v. Darius Milhaud, piano. In de
pauze gramofoonplaten. Ca. 10.30 Uit Carré,
Amsterdam: Tweede deel van Bouwmeester's
revue „Dat 's goed bekeken", met Buziau en
Nieuwenhuysen. 11.30—12.— Gramofoon
platen.
Huizen, 296 M. (8.9.15 en 11.2.
KRO, de NCRV van 10.—11.en 2.
11.30). 8.9.15 en 10.Gramofoonplaten
10.15 Morgendienst. 10.45 Gramofoonpla
ten. 11.3012.Godsd. halfuur. 12.15 Or-
kstconcert en gramofoonpiaten. 2— Mid
dagvergadering van de Chr. Historische
Vrouwendag uit Hotel „De Twee Steden"
den Haag. 4.Bijbellezing m. m. v. zang
en orgel. 5.Zang door P C. Brederode,
bas-bariton, m m. v. mevr. A. Brederode
Bettink, piano. 5 45 Cursus handenarbeid v.
d jeugd 6 15 Causerie door A. Kuiper. 6.45
Knipcursus. 7.Weekoverzicht door C. A
Craye. 7.40 Ds. D. J. Couvée: Het geweten
in de literatuur C.15 Ged uitzending v. d
Willem de Zwijger herdenking in de Mathe
nesser kerk te Rotterdam-W. 9.Vervolg
causerie ds. D. J. Couvée. 9.35 Gramofoon
platen. 9.40 Ned. Chr. Persbureau. 9.50
Vaz Dias. 10.— Orgelconcert door L. Mens,
rn. m. v. J. Stotijn, hobo. 11.11.30 Gramo
foonplaten.
Davenlry, 1554 M. 10.35 Morgenwijding.
10.50 Tijdsein, berichten. 11.05 Lezing.
12.20 Orgelspel Reg. Foort. 1.05 Midi
Studio orkest o.l.v. F. Cantell m. m. v. K
Watkins, piano 2.20 Voor de scholen. 3.20
Vesper. 4.10 Voor de scholen. 4.25 Emilio
Colombo's orkest. 5.35 Kinderuur 6.20 Be
in.hten. 6 50 Moderne cellosonates door
Anne en May Muklé. 7.10, 7.40 en 7.50 Le
zingen! 8 20 BBC-orkest o.l.v. Jos. Lewis m.
m. v. H. Williams, bariton. 9.20 Berichten en
lezing. 10.— „The fall of the houce of
Usher", van P. Creswell en P. Burnham
10.50 Korte dienst. 1..051.20 Dansmuziek
door het BBC-Dar.sorkest o.l v. Henry Hall.
Pari/s .JZadio Paris", 1724 M. 8.05 Gra
mofoonplaten. 12.50 Orkestconcert. 7.40
Orkestconcert. 8.20 Kadiotooneel. 9.05 Gra
mofoonplaten.
Kalundborg, 1153 M. 11.20-1.20 Con
cert uit hotel Angleterre. 2.20 Deensche lie
deren. 2 40 Concert uit rest. „Wivex". 7.30
9.35 Radio-Symphonie-orkest o.l.v Prof. N
Malko m. m. v. E. Feuermann, cello. 10.10
11 50 Dansmuziek 0.1.V. Otto Lington
Langenberg, 473 M. 6.25 Gramofoonpl.
11.20 Concert. 12.20 Concert o.l.v. Wolf
1.50 Gramofoonplaten. 4.20 Concert o.l.v.
Eysoldt. 7.20 Gevarieerd programma door
het Weragorkest o.l.v. Buschkötter, Werag-
koor o.l.v. Zimmerman en solisten. In de
pauze: Radiotoonetel. 9 5011.20 Concert
ov. Eysoldt.
Rome, 441 M. 8.05 Symphonieconcert o.l.v
Toni. 1015 Berichten.
Brussel, 338 en 508 M. 338 M.: 12.20
Omroepkleinorkest o.l.v. Leemans. 1.30 Gra
mofoonplaten. 5.20 Omroeporkest o.l.v
André. 6.50 Gramofoonplaten. 8.20 Concert
m m. v. orkest, gem. koor, knapenkoor en so
listen o l.v. A. Meulemans. 10.3011.20
Gramofoonplaten. 50P M.: 12.20 Gramo
foonplaten. 1.30 Omroepkleinorkest o.l.v.
Leemans 5.20 Gramofoonplaten. 6.35 Dito
6 50 Omroepkleinorkest o.l.v. Leemans. 8 20
Omroeporkest o.l.v. André m. m. v. solisten
(tenor en accordeon). 10 3011.20 Gramo
foonplaten (dansmuziek).
Zeesen, 1635 M. 7 20 Bernard Derksen
en zijn orkest. 7.50 „Kunersdorf", hoorspel
van W.vè Götz. 8.50 Mozart's Jupiter-svm-
phonie in C gr.t., door het Stuttg. Philh.
orkest o.l.v. E. Kahn. 9.20 Berichten en
hierna tot 11.20 Dansmuziek door de kapel
C'onrnri Mexander
Een legendarische figuur.
Spionnage is iets zoo romantisch en avon
tuurlijks, dat het niet anders kan of fantasti
sche figuren doemen in den spionnagedienst
op. Er zijn er velen, en aan verschillende
kanten en van verschillende soort. Langen
tijd heeft tot hen behoord de figuur van
Fraulein Doktor, een der beste spionnen wel
licht, die Duitschland tijdens den oorlog had
Maar, door den keizerlijken en koninklijken
naam van Wilhelm II gedekt, waren er in
zijn omgeving figuren, van wie een zekere
geheimzinnige kracht uitging. Hoe zij heet
ten. wie zij precies waren, wie zal het ons
vertellen. In sommige verhalen heet de spion
van den Keizer, gelijk men hem kortweg aan
duidt, Cramer; in een ander geval Hans
Fuchs; in weer een ander René Muller, en
zoo kan men voortgaan.
Maar hoe het zij en welke zijn naam was,
een spion van Duitschen huize, die over bij
zondere bekwaamheden beschikte en die nauw
aan de keizerlijke omgeving was verbonden,
heeft op stoutmoedige wijze Londen midden
in den oorlog bezocht en is er in het bezit ge
raakt van geheimen, die voor de Duitsche
oorlogvoering van beteekenis zijn gebleken.
Deze spion toont zijn stoutmoedigheid nie:
slechts door de wijze, waarop hij tot zelfs de
best bewaakte officieele bureaux wist binnen
te dringen, maar ook door de wijze, waardoor
hij zijn tegenstanders onschadelijk trachtte te
maken. Het is meer dan een verhaaltje alleen,
wanneer men verneemt, dat bekwame detec
tives, die de draden van een intrige tegen den
Duitschen spion in handen hielden, op de
meest wonderbaarlijke wijze aan een zeldzaam
voorkomend geval ten offer vielen. En het is
ook meer dan een verhaaltje, wanneer men
verneemt, dat een dergelijke Duitsche spion
er in slaagde om. althans gedurende enkele
weken, midden in Londen, in het drukste ge
deelte van de city, een kantoor te houden,
voor den aankoop van levensmiddelen be
stemd, functionneerende als een echt kantoor,
zonder dat zelfs de bekwame Intelligence
Service en het wellicht nog bekwamer Scot-
land Yard er de lucht van kregen. Lucieto
laat dezen spion telefoneeren met de politie
op het oogenblik. dat zij deze kantoren door
zoeken; hij laat den stoutmoed'gen spion vc
toeven in een café waarheen de politie zich
ijlings begeeft, echter alleen om van den
gérant en zijn kellners een afscheidsgroet,
voor haar bestemd, in ontvangst te nemen.
Maar vast staat het aan den anderen kant
dat ondanks alle maatregelen, door marine
en luchtmacht genomen, deze Duitsche spion
de middelen wist te verkrijgen om, vermoed?
lijk per vliegtuig, Engeland te verlaten in
dienzelfden nacht, dat hij overal werd ge
zocht. Niet onvermakelijk is daarbij de zgn
grap van de punaises. De Engelsche detec
tives wisten maar al te goed, dat zij beluis
terd werden, waarheen zij gingen. Tot in de
belangrijkste havensteden van Engeland en
daar wellicht nog het meest, werden complot
ten van spionnen opgezet, die er belang bij
hadden al datgene af te luisteren wat door de
contra-spionnage werd besproken. Een dezer
detectives nu, bij ervaring wetende, dat zij
-die aan gesloten deuren luisteren, zich bij
voorkeur daarheen begeven hetzij op bloote
voeten, hetzij op muilen of pantoffels van
zeer doordringbare stof alles teneinde on-
noodig leven te vermijden strooide op den
donkeren gang voor de kamerdeur punaises
uit met de punten naar boven. Het resultaat
liet niet op zich wachten, want slechts korten
tijd daarna klonken rauwe kreten van pijn, en
het was maar al te gemakkelijk den luiste
raar in hechtenis te nemen. Dit luisteren op
zichzelf bood ongetwijfeld geen delict, waar
voor gevangenisstraf gewettigd is, maar na
dat de zakken van den luisteraar waren on
derzoekt. kwam daaruit een zoodanig mate
riaal, dat de arrestatie door een ieder volko
men gebilliikt kon worden.
Nadat Hans Fuchs, of hoe hij heeten
mocht, uit Engeland bleek te zijn verdwenen,
vermoedelijk met medeneming van gewichtige
geheimen en documenten, werd de jacht op
hem in Duitschland en het door de Duit-
schers bezette gebied, voortgezet. De stout
moedige Engelsche detectives waagden zich
per vliegtuig binnen de Duitsche zóne; zij
wisten het is meer vertoond te dalen op
een verlaten plek en konden zoo aan de moei
lijkheden verbonden aan het overschrijden
van de rondom elk legergebied getrokken
grenzen, ontkomen. In Zeebrugge slaagden
zij er niet slechts in den aard van de verster
kingen in de haven op te nemen en daarvan
rapport uit te brengen aan de Egelsche Ad
miraliteit, die op grond daarvan den stout
moedigen raid oo Zeebrugge voorbereidde,
maar zij wisten den keizerlijken spion zelfs
gevangen te nemen Deze was goed bewaakt,
had zijn kamer in hetzelfde gebouw, waar
het Casino der officieren gevestigd was,
maar Duitsche uniformen, door de Engelsche
en Belgische spionnen aangetrokken, verge
makkelijkten het werk. Zij slaagden er werke
lijk in den spion van den Keizer op zijn
kamer te overvallen, te binden en te dwingen
tusschen hen in het Casino te verlaten. Zij
brachten hem in een schuilhoek met de bedoe
ling hem per onderzeeër naar Engeland
over te brengenzij liet hem onder schijnbaar
voldoende bewaging achter, maar hoe groot
was niet hun verbazing toen zij den volgen
den ochtend den bewaker gedood en den
E>uitschen spion ontsnapt vonden. Zij begre
pen toen, dat hun aanwezigheid te Zeebrugge
groot gevaar opleverde, te meer, omdat de
spion gelegenheid bad gehad bekend te wor
den met de verborgenheden van hun schuil
plaats. Vandaar dat zij zich op weg bega
ven, en bemerkten, dat tal van Duitsche
patrouilles de omgeving afzochten teneinde
hen te vinden. Dank zij de medewerking var.
een Belgischen boer, die hen in een hooikar
verborg, slaagden zij er ongemerkt in Gent
binnen te komen. Dat niet alleen, maar de
boer, die dienzelfden ochtend aan de Duit-
schers diensten had bewezen, kreeg van her.
vrijgeleide, dat hem van groot belang was
Het moeten deze zelfde spionnen zijn ge
weest, die te Charleville hun kwartier opsloe
gen. Daar woonde sedert geruimen tijd een
Scandi navier, die het vertrouwen van den
Duitschen spionnagedienst had weten te
verkrijgen. Dat werd hem ten kwade geduid
van de zijde der Duitsche legerpolitie, die in
voortdurenden onmin met den spionnage
dienst leefde Het ging zelfs zoover, dat de
legerpoiitie den Scandinaviër bij zich noo-
digde, schijnbaar te gast, doch met het doel
hem te vermoorden, aangezien het mede dezt
Scandinaviër was, die te veel wist en vertelde
omtrent de levenswijze van verschillende
hooggeplaatste officieren. Het was ook deze
zelfde Scandinaviër, die betrokken werd in
een poging om materiaal van neutraal grond
gebied naar het Duitsche legergebied te voe
ren, hetgeen mislukte, tengevolge van het
feit, dat dit materiaal door toevoeging van
ondeugdelijke grondstoffen werd bedorven.
Te Londen hadden de Duitsche spionnen
verbintenissen aangeknoopt met Russische
uitgewekenen. Doch toen de Engelsche poli
tie deze laatsten op het spoor was gekomen,
werden zij voor hen niet alleen nutteloos,
doch zelfs gevaarlijk, hetgeen de Duitschers
er toe bracht om front tegenover hun voor
malige landgenooten te maken. Zelfs werd
op een dezer Russen, vermoedelijk den voor
naamste, een aanslag gepleegd, toen en na
dat hij door de Engelsche politiek in hechte
nis was genomen en dus in staat kon worden
geacht om geheimen te verraden. Maar later
doken deze zelfde Russen in de omgeving van
het Hoofdkwartier te Charleville op, nu als
bondgenooten, die Rusland tot de revolutie en
dus tot afval van de Geallieerden brachten
De Engelsche spionnen wisten in verbinding
met deze Russen te treden, en zoo vonden zij
opnieuw den toegang tot den spion van der.
Keizer. Zoodanig wisten zij dezen, dank zij
aan hem ontroofde papieren, in het nauw te
brengen, dat zij vrij bij hem konden uit- en
ingaan. Totdat hij van een zoodanig bezoek
gebruik maakte om hen, als vrouw gekleed na
te gaan. Dit leidde tot een discussie op de
openbare straat, die eindigde met het neer
schieten van den Duitschen spion, die de
Duitsche soldaten als zoodanig, juist tenge
volge van zijn vrouwelijke kleedij, niet kon
den herkennen. Hoe de Engelsche snionnen,
na dezen brutalen aanslag, wisten te ont
snappen, is meer dan raadselachtig.
De president van de Nederlandsche
Handelmaatschappij Dr. C. J. K. van
Aalst, getuigde zijn volle instemming
met de propaganda voor 't Nederlanlicli
fabrikaat. „Als koopman, aldus dr. van
Aalst, „ben ik er altijd voorstander van
geweest aan het product van Nederland
schen bodem de voorkeur te geven boven
het buitenlandsche, al neemt dit niet
weg, dat een vrij internationaal ruilver
keer de ideale toestand blijft Helaas is
daarvan op het oogenblik geen sprake
Het ziet er zelfs naar uit, dat wij aan
stonds met het propageeren van Neder
landsch fabrikaat nog verder zullen moe
ten gaan, dan thans in het voornemen
ligt: ook als buitenlandsche goederen
misschien iets goedkooper of beter zou
den zijn, zou ik mij kunnen voorstellen
dat wij aan Nederlandsche producten
de voorkeur gaven De toenemende af
sluiting van de grenzen voor onze in
dustrie en landbouwproducten dwingf
ons er eenvoudig toe, een deel van onze
wenschen onvervuld te laten en onze be
hoeften zooveel mogelijk in het binnen
land zelf te dekken".
Vreest U hiervan geen nadeel en voor
onze internationale positie?
„Naar mijn meening, moet men de
werkelijkheid onder het oog durven
z»en. Het spreekt vanzelf, dat Nederland
op den duur slechts gebaat kan zijn bij
een vrij wereldverkeer. AI onze Indische
producten moeten op de wereldmarkt
worden afgezet en ook onze eigen in
dustrie, waartoe ik dan ook de zeer be
langrijke landbouwindustrieën reken,
zijn van den export afhankelijk Boven
dien moet men niet vergeten, dat e'ke
maatregel van bescherming onmiddel
lijk tegenmaatregelen in het buitenland
kan uitlokken. Men verbreekt als het
ware een geheel net van handelsrelaties,
indien men tegenover een hepaald land
met tarieven zou gaan vechten.
Slechts wanneer wij geheel onafhan
kelijk van handelsverdragen waren,
welke op hun beurt wederom onderling
verbonden zijn door de meest-begunsti-
gingsclausule, eerst dan zouden wij wel
licht met kans op succes tot afweer-
maatregelen kunnen overgaan
In beginsel bent U daar dus geen
tegenstander van.
••Ik zie niet in, waarom men, indien
men daartoe de macht zou hebben, van
af weermaat regelen geen gebruik zou
maken. Als elk land bescherming toe
past, kan men toch onmogelijk passief
blijven. Persoonlijk voel ik dan ook het
meeste voor de opvatting van den ouden
Chamberlain, die in dit opzicht *>en
voorstander was van „retaliation": „doe
e het mij, dan doe ik het jou". Dit kan
onde; omstandigheden tot vechttarieven
lesden, maar ook daarvan ben ik in be
ginsel geen tegenstander, al dient een
klein land zich om bovengenoemde re-
denen er wel degelijk rekenschap van te
geven, dat het uiterst moeilijk zal zijn
met vechttarieven een nivelieeiing te
krijgen van invoerrechten der met ons
hrndeldrijvende volken Zelfs groote
landen hebben op dit gebied slechts /el
den succes. Voor het oogenblik geloof ik
dan ook, dat wij niet verder moeten
gaan, dan een actie te voeren voor het
gebruik van Nederlandsch fabrikaat De
menschen moeten wakker geschud wor
den. ik acht daartoe thans het tijdstip
aangebroken. 'Vant het mooie van ons
volk is altijd geweest, dat men voor na
tionale belangen warm loopt, als de nood
het hoofst gestegen is. Dan is Nederland
op zijn best
Acht U de finantieele positie van Neder
land alsnog krachtig genoeg om ons voor
groote schokken in de toekomst te behoe
den?
Ons land is ongetwijfeld nog rijk, doch
daaraan kan spoedig een einde komen.
Vergeet niet dat ons land steeds was inge
steld op wereld-export, dat het overal een
groot aantal afnemers voor zijne producten
had, welke afnemers ons zijn ontvallen
door de buitengewone maatregelen hunner
regeeringen. Ik geloof daarom, dat indien
daarin niet spoedig verandering komt, Ne
derland in verhouding veel erger zal wor
den getroffen dan andere landen.
Men dient in te zien, dat aan de krach
tigste reserves eenmaal een einde kan ko
men en dat men niet zuinig genoeg de fi
nanciën kan beheeren. Ook uit dien hoof
de lijkt het mij het best, de werkloosheid te
bestrijden, door zooveel mogelijk bestaande
bedrijven gaande te houden. Daartoe kan
deze actie voor het Nederlandsch Fabri
kaat bijzonder veel bijdragen. Het gaat
thans hard tegen hard in de wereld en het
hjkt mij ten eenenmale ongeoorloofd, van
overheidswege bestellingen in het buiten-
and te doen, als zij het dan ook in en-
kele gevallen met eenige geldelijke opoffe
ring de Nederlandsche nijverheid even
eens voor de levering in aanmerking komt.
Hierop zou door de autoriteiten een scher
pe controle kunnen worden uitgeoefend,
die thans helaas ontbreekt. Teveel gaat
men bij de werkloosheidbestrijding nog uit
van het standpunt, dat alleen die werken
daarvoor in aanmerking komen, welke het
grootste aantal ongeschoolde arbeiders
werk verschaffen. Daardoor loopt men ge
vaar, dat men kapitalen riskeert in land-
ontginningen, ontwateringswerken, kortom
in die ondernemingen, waarvan de rentabi
liteit in de toekomst nog geenszins vast
staat. Gaat men ter financiering van zulke
le,en:^en aan' dan Creëert men
feitelijk schulden, waartegenover geen of
althans onvoldoende actief staat, hetgeen
in de practijk neerkomt op rentegevende
inflatie.
mooie nu van de propaganda voor
het Nederlandsch product is, dat men daar
mede juist géén gevaarlijke financieele ex
perimenten, waarvan ons nageslacht de ge
volgen zou hebben te dragen, op touw zet.
De Nederlandsche Staatsfinanciën verkee-
ren in een min of meer zorgelijken toe
stand, waarbij men bovendien niet moet
vergeten, dat Nederland in de toekomst
ook voor Indië moet zorgen. Als Indië het
volgende jaar andermaal een tekort heeft,
en ik vrees dat dit nog zeer groot zal zijn,
zal Nederland wederom moeten steunen
omdat Indië zelf niet tegen behoorlijken
koers zijn leeningen zal kunnen onderbren
gen. Daardoor kan er natuurlijk een op
eenstapeling van schuld ontstaan, hetgeen
op den duur, bij niet angstvallig beheer, tot
inflatie zou kunnen leiden.
Tenslotte nog dit. Men zou gaarne
wenschen, dat er in Indië een beweging
zou ontstaan om zooveel mogelijk Neder
landsch fabrikaat te gebruiken. Doch ik
vrees, dat daarvoor zeer weinig zal worden
gevoeld, zoolang Nederland op Indische
producten, bijvoorbeeld op suiker en thee,
hooge invoerrechten heft, en het bestaan
van Indische ondernemingen bemoeilijkt,
terwijl Nederlandsche bodemproducten,
waaronder suiker, worden gesubsidieerd".
Qemeentecadett
7-euiMetoii
Oorspronkelijke roman door Jan Walch
£5
Met een ingehouden zucht stond ze dan
op, stak de schemerlamp aan, en nam een
boek. Maar gewoonlijk zat zij nog zonder te
lezen daaroverheen té staren, a's Henri. met
de vreugde van leugenoogst beladen, thuis
kwam
De lie-detec'or was intusschen bekend ge
raakt; het was, als een modieus aardig
heidje. in de stad gebruik geworden, zich
eens door Dr. Marelman op leugen" te laten
k uren, zooa's men zijn urine op" suiker, pn
zijn bloed „oo" rheuma onderzoeken
D'verse zeer eerwaardige personen, geeste-
lr' en, en vogue zijnde waarzeggers, celebri
feiten van de Volksuniversiteit en dergelijke
lkden, die gemeenlijk als zonnen in een ster-
renzwerm van bewonderende dames schitte
ren, werden door die bewonderaarsters naar
Dr Marelman gezonden, van wien bekend
^as, dat hij steeds beweerde nog niemand
te hebben gevonden, die den detector geheet-
en-al niet deed afwijken; op één persoon
tja, die hij echter niet noemde, en naar wien
een algeraeene nieuwsgierigheid uitging
De meeste dames waren overtuigd, dat dk
teugen looze haar 1 ievelingsgeeste 1 ifke moest
zijn; en de lievelingsgeestelijke sprak het ge-
meenlijk niet tegen, maar glimlachte geheim
zinnig en zelfs bescheiden; waardoor de
overtuiging der dame tot verrukte zekerheid
steeg „Gaat u nu nog eens naar hem toe",
jubelden ze dan weer; en het was moeilijk
zich op-den-duur aan dien vleienden aan
drang te ontrekken; dat was ook niet noodig,
want het onderzoek had in 't geheim plaats,
en de onderzochte liet zich over de resultaten
niet uit; glimlachte slechts op een hoogst
modeste wijze; nu, en dat bracht dan de
dames natuurlijk wéér tot verrukking; een
verrukking die geen bevestiging meer noodig
had, welke trouwens niet te krijgen was. want
de patiënt zweeg, en Dr Marelman zweeg
ook; „ambtsgeheim"; en lachte maar even
tjes, evenals de patiënt. En hij had reden tot
lachen, want deze onschuldige manie, deze
schijnjacht op leugen, bracht hem in elk ge
val aardig wat op; materieel; al werd nie
mand. moreel, er beter van; men zou kun
nen zeggen: integendeel. En ziin collega's
za<"en het succes met jalousie aan; en mom.
pelden voor zich uit iets dat klonk als „kwak
zalverij"; slechts een enkele, die jong en on
dernemend was. en een practisch gevoel had
voor het verzetten van bakens in verband me:
de verandering van de stroomingen des tijds,
oeinsde over andere Americanismen; en: of
het zoo niet mogelijk zou zijn, machinaal ook
meerdere of mindere verliefdheid fe
constateerendaar zou toch zeker nog meer
belangstelling voor bestaan, «ooral bij «ie
dames. Nu, en van d i e moet je het in dargn-
lijke gevallen toch maar hebben!
Maar op de borst van den man, ter wille
van wien de lie-detector was geimporteerd.
had deze detector rust; en dat was veront
rustend. Uitvoerig beraardslaagden de
vrienden, het comité van „De Leugen Voor
uit" elke veertien dagen. De scherpzinnigste
meest tot leugen verlokkende vragen wer
den bedacht; vragen, waarop het allerpijn
lijkst was, naar waarheid te antwoorden.
Men informeerde in Cl ara's tegenwoordig
heid naar liefdes-geschiedenissen voor, en
eventueele neigingen tot andere vrouwen tij
dens zijn huwelijk. Men zei, dat hij op geen
vraag het antwoord schuldig blijven mocht;
herinnerde hem aan zijn voornemens inzake
gehoorzaamheid en gedweeheid tegenover
zijn genezers; men bezorgde hem de aller
onaangenaamste oogenblikken, die voor Cla-
ra nog onaangeamer waren; want zij kreeg
veel pijnlijks te verdragen en de overtuiging
dat dit haar nutteloos werd toegevoegd.
Want Henri had het wel hard, maar bleef
zoo standvastig waarheid spreken als Cor-
nelis de Wit op de pijnbank. Zoodat men
dit middel tenslotte ook maar liet varen;
dat bijna „erger dan de kwaal" was. Maar
het had hen toch op een idee gebracht; al
thans Dr. Marelman, het wetenschappelijk
geschoolde lid van het comité; die als zoo
danig gewend was aan gedachten, welke in
een bepaalde richting gingen, met logica en
fantasie werkmethoden te verbinden.
rt aal jelui eens vertellen, wat ilc heb
bedacht"', zo hij tsgen laurier en Haas
HEERHUGOWAARD
Maandagmiddag vergaderde de raad
onder voorzitterschap van burgemeester Wie-
be van Slooten.
Ingekomen was een verzoek van het
schoolbestuur van St. Dionysius tot verhoo
ging van het toegestane bedrag ter vernieu
wing van het dak van het gymnastieklokaal
van 525.zooals de fcegrooting aangaf
tot 598,04. Dit laatste bedrag had de ver
nieuwing werkelijk gekost, zooals uit de reke
ningen bleek
De voorzitter zei, dat hij met den ge
meente-opzichter hierover gesproken had.
Deze had bij het nazien der rekeningen niets
bi-zonders gevonden. Wel had hij in der tijd
de begrooting zeer laag gevonden, wat hij
toen ook gezegd heeft.
Het verzoek is ingewilligd.
Verzoek van het schoolbestuur St Diony
sius ingevolge art. 72 L. O -wet van 1920
een bedrag van 38,75 toe te staan voor een
nieuw schoo'bord.
De voorzitter dee'de mede, dat het aantal
leerkrachten aan deze school met één moest
worden uitgebreid. Daar er in het leegstaan
de lokaal geen bord was, was deze uitgave
noodig. Vefzoek ingewilligd.
Schrijven der commissie van bijstand G.
E. B„ waarin den raad geadviseerd werd
voor het Bedrijf een brandkast aan te koopen
van 490.
De voorzitter zeide, dat de tegenwoordige
brandkast te klein dreigt te worden voor de
boe! en. A's we tot aankoon overgaan, laten
we dan een goede nemen Voor een dergelijk
bedrijf is een brandvrije kast zeker noodig.
Al worden de ontvangen ge'dcn meestal di
rect naar de boerenleenbank gebracht, toch
is er wel eens geld in kas en dan is het voor
al tegenw oordig secuur een goede brandkast
aan te schaffen. Z. h. s aangenomen.
Hierna was aan de orde het voorstel van
B en Winzake het verzoek van den heer
A. Strooper, om diens salaris dit jaar met
125 te verhoogen en het volgende jaar
weer, zoodat hij in 1934 zijn maximum be
reikt zal hebben.
De heer Kooij vond de uitdrukking ver
hooging van jaarwedde niet juist Het sala
ris van den heer Strooper bedraagt thans
f 100n en zal in 5 jaar verhoogd worden tot
f 1250. De commissie van bijstand besloot
dm raad te adviseeren deze verhooging van
250 in 2 jaar te geven. Spr. noemde dit
geen sa'arisverhooging.
De heer Wagenaar zei, dat de heer Stroo
per pas een paar maanden in dienst was.
Een arhe'der vraagt ook na een paar maan
den niet om sa'arisverhmging Verder vond
spr. het sa'aris gezien de tijdsomstandighe
den. vo'doende.
De heer Quant zei, dat men er rekening
mee moest houden, dat de heer Strooper een
groot gezin had, waarin door de kinderen
nog niets verdiend werd. Verder was het
werk den heer Strooper lang niet meegeval
len. Dit waren ook een paar der motieven,
waarom de commissie van bijstand besloten
had a'dus te adviseeren.
De heer van Langen meende, dat de ge-
mèentekas een dergeli'ke extra-uitgave tegen
woordig niet dragen kan
De heer Krom zei, dat hij de vergadering
van de commissie van bijstand niet had bijge
woond, maar hij zou toch ook voor een dus
danig advies gestemd hebben. Toen de heer
Strooper in September van het vorige jaar
in dienst trad werd van de gelegenheid ge
bruik gemaakt om het salaris te verminderen.
Nu is er een groot verschil in salaris tps-
schen den heer Stroooer en de andere wer
kenden aan dit bedrijf, terwijl zijn werk
lang niet het lichtste is.
Clara had bij deze speciale gelegenheid
geen convocatie ontvangen „het i s een
beetje gemeen; maar het doel, het goede
doelnoodzaakt ons
Het schijnt wel heel gemeen te zijn,
dat je zoo'n lange inleiding maakt", merkte
Kees Bender op.
En dat je niet eens durft te zeggen,
dat het doel de middelen heilig t", vulde
Haas aan.
Dr. Marelman knikte rustig; hij maakte
op de anderen in dit oogenblik den indruk
van een ongunstig type, dat aan zijn mede
werkers het plan voor een gecompliceerde
inbraak zit toe te vertrouwen.
Ik heb zoo gedacht", zei hij kalm. „We
moeten de machtigste elementen, die op het
wezen van een mensch invloed kunnen heb
ben, in werking stellen. Wat z ij n die mach
tigste elementen? Zucht tot zelfbehoud is er
één; maar dan: de liefde. We hebben onzen
vriend nu al eenige malen zwaar getemp
teerd door de liefde in 't geding te brengen;
en in zeker opzicht ook den zin tot zelf
behoud want hij kan niet zonder zijn vrouw
Die instincten dan hebben we uitgespeeld
tegen zijn waarheidszin. Ja, hij houdt van
zijn vrouw. Ze zijn over 'n paar maanden
twaalf-en-een-half jaar getrouwd; dat heeft
zij mij juist dezer dagen meegedeeld; zei ze,
dat het zoo heerlijk zou zijn als ze dan met
een de volkomen genezing van haar man
konden vieren.Nu. dan. Bij de
o roeven dia w» tot-nog-toe in deze richting
naaen, bleek zijn waarheidzin de sterfte,
al heeft hij benauwde momenten beleefd.
Dus heb ik gedacht; we moeten de dosis
liefde-plus-zelf behoud nog wat sterker
nemen
„Hm", zei Kees. „Over 't algemeen zijn je
explicaties duidelijker dan vandaag".
Ik zal jelui mijn idee zeggen", vervolg
de de dokter onverstoorbaar, „dan begrijp
je al deze pour-parlers beter. Nu dan: we
moesten eens zien te bewerken, dat on
ze vriend Lugt verliefd werd op een andere
vrouw. En als dat het geval was, dan zou
ik wel eens willen zien, of hij bij een voor
zichtige ondervraging, in tegenwoordigheid
van Clara-zal-ik-ook-maar-zeggen, niet tot
liegen zou worden gebracht
Hij zweeg, en trok gezapig een breede
rookwolk uit zijn sigaar. Het is het gewone
gebaar van iemand, die, zich bewust in an
dere oogen een hoogst schunnig figuur te
maken, een groote onverschilligheid wenscht
ten toon te spreiden.
Ook de anderen zwegen. Ze waren tnin-
of-meer, Kees min, Haas meer, menschen uit
de maatschappij en dus aan vrij wat ge
meenheid gewend. Maar deze wetenschap
pelijke proef overtrof toch wel de gewone
maat in-dezen.
Hm.", zei Kees, na ook eenige pijn-ha-
len; „je bent 'n knaone man, Marelman.
Maarreheeft Henderik Lugt be
doel ik heeft die indertijd, bij zijn fameu
ze enquête, jou ook naar je idee over vivi
sectie- ep-menschen gevraagd?"
(Wordt vtrvolgd.)