Alkmaarsche Courant.
iRadionieuws
Jm'dleioH
De gevolgen van een operatie.
Slad en Omgeving
Honden! Tfl! en dertigste Jaargang. 'V
DONDERDAG 16 HAART.
RADIO EN DE VERKIEZINGEN.
Geknoei met Geneesmiddelen.
1 Ne 64 1933
Vrijdag 17 Maart.
Hilversum, 1875 M. (8.—12.—-, 4^—8 ->
en 11—12-VARA, 12—4— AVRO en
8—11.uur VPRO) 8- Gramofoonpl
10— VPRO-morgenwijdmg. 1015 conceri
door Mac's radiokwartet en gnunoftNHipL
11 10 P. J-Kers Jr.: Onze keuken. 11.40
Vervolg concert. 12- Omroeporkest o.U.
K Treep en gramofoonplaten. 2.30 Joh. H.
van Doorn: Boeiende d.ngen uit het Onbe
kende Oosten. 2.30 Kovacs Lajos en zijn
orkest. Refreinzang: Bob 4.—
VARA-Kleinorkest o.l.v. P. Duchant. 4.50
Voor de kinderen. 5.30 De Flierefluiters
olv H. de Groot. 6.10 Gramofoonpl. 6.15
Orgelspel Joh. Jong. 6.40 Causerie over
Sowjet-Rusland. 7— VARA-orkest o.l.v. H.
dp Groot. 8.Causerie door ds. G. van
Duyl. 8.30 Piano-recital door M. Dijk. 9.—
Causerie door mr. dr. J. J. Boass. 9.30 Ver
volg piano-recital. 10.Vrijz. Godsd. Pers
bureau. 10.05 Vaz Dias. 10.15 Jaap Nie-
weg: Het stilleven. 10.45 Gramofoonplaten.
11—12— De Notenkrakers o.l.v. D. Wins
en gramofoonmuziek.
Huizen, 296 M. (Algemeen programma,
ie verzorgen door de NCRV). 8— Schrift
lezing en meditatie. 8.159.30 Gramofoon
platen. 10.30 Morgendienst. 11.12.Har
moniumspel M. F. Jurjaanz m. m. v. mej. G.
Koeman, sopraan. 12.152.Trio v. d.
Horst, m. m. v. J. van Ginkel, clarinet. 2.30
Chr. Lectuur. 3/Huish Raadgevingen.
,3 30 Concert. I. MulderBelser, alt-mezzo.
Jij. H. E. Wittpen, fluit. H. Scholl, viool. B.
Oberstein, cello en G. Hengeveld, piano
5 20 Botanisch halfuurtje. 5.30 Voor ama
teurfotografen. 6- Landfcouwcauserie. 630
Tuinbouwpraatje door A. J. Herwig. 7.
Literair halfuur. 7 45 Ned. Chr. Persbureau.
8 De Amsterdamsche Orkestvereeniging
o l.v. Fr. v. Diepenbeek. 9— T. Cnossen.
Amerika van vandaag. C.30 Vervolg concert.
Ca. 10.Vaz Dias. 10.3011 30 Gramo-
locnplaten.
Davenjry, 1554 M. 10.35 Morgenwijding
30.50 Tijdsein, berichten. 11.0511.20 Le
zing. 12 20 Orgelspel door W. S. Vale. 1.05
Snepherd's "'ush Paviljcen-orkest. 2.20 Voor
de scholen. 3.20 Concert. 3.55 Voordracht.
4 10 Schotsch Studio-orkest o.l.v: Daines.
4 50 Concert. E. Ryan, mezzo-sopraan en
het Chelsea strijkkwartet. 5-35 Kinderuur.
6 20 Berichten. 6.50 Scarlatti's Cembalo-
muziek. 7.10, 7.30 en 7.50 Lezingen. 8.20
dastien et Bastienne" en „Der Schauspiel-
direktor", 2 opera's van Mozart. Leiding:
Adr. Boult. 9 20 Berichten en lezing. 9.55
Turf Smoke", programma ter gelegenheid
van St. Patrick's Day. 10.40 Zaidée Jackson
in haar reportoire. 10.55 Lezing. 11.Gra
mofoonpl. 11.05—12.20 Geraldo's Tango-
Band en de Savoy Hotel Orpheans.
Parijs „Radio-Paris", 1724 M. 8.05 Gra
mofoonplaten. 12.50 Concert door het
'Krettly-orkest. 1.25 Piano-recital door Nied-
zielski. 1.55 Vervolg orkestconcert. 7.40 Con
cert door 't Krettly-orkest. 9.05 Gramofoon
platen. 9.20 Radio-tooneel.
Kalundborg, 1153 M. 11.2012.35 Con
eert uit het Bellevue-Strandhotel. 2 204.20
Radio-harmonieorkest o.l.v. Gröndahl. H-
Rungwald, zang en H. Boye, harp. 7.30 Ka
mermuziek door strijkkwartet. 8.10 „Die Ge-
schwister" van Goethe. 8.50 Russische mu
ziek. 9.40 Concert. H. Casse, saxofoon en V
Fischer, piano. 10.10—11.50 Dansmuziek
doro Otto Lington en zijn Bard.
Langenberg, 473 M. 6.25 Gramofoonpl
11.20 Concert m. m. v. orkest en zang-
vereeniging 12.20 Concert o.l.v. Eysoldt m
m v bariton. 1.50 Gramofoonplaten. 4.20
Concert o.l.v. Wolf. 7.20 Gramofoonplaten
8 20 „Kellner Krampe klagt", spel van Se-
kundus. 10—11.20 Populair concert o.l.v.
Leo Eysoldt
Rome, 441 M. 8.05 Gevarieerd concert m.
m v orkest en solisten. 9.05 Radio-tooneel.
Brussel, 338 M. en 508 M. 338 M.: 12 20
Omroepkleinorkest o.l.v. Leemans. 1.30 Gra
mofoonplaten. 5.20 Dansmuziek uit St. Sau-
veur. 6.20 Gramofoonplaten 6.50 Omroep
kleinorkest o.l.v. Leemans. 8-20 „De onder
wereld van Chicago", hoorspel van G.
Schake. 9.20 Militaire muziek o.l.v. Luit R.
de Ceuninck. 508 M.: 12.20 Gramofoonpl.
1.30 Omroepkleinorkest o.l.v. Leemans. 5.20
Chabrierconcert o.l.v. J. Kumps. 6.35 Gra
mofoonplaten. 8.20 Bizet-concert door het
Radio-Symphonie-orkest o.l.v. Kumps. 10.30
—11.20 Gramofoonmuziek.
Zeesen, 1635 M. 7.20 Zangspel „lm weis
sen Rössl", in drie bedrijven van Benatzky
Dirigent: Horst Platen. Regie: Hermann
Beyer. 9.35 Berichten. 102011.20 Popu
lair concert door Gregori Alexander en zijn
orkest.
Per partij per twee leden 15 min.
zendtijd.
De minister van waterstaat heeft voor de
politieke partijen, die reeds in de Tweede Ka
mer vertegenwoordigers hebben, een regeling
gemaakt voor het gebruik van den radio-
omroep voor verkiezingspropaganda.
Vóór 16 Maart moeten de partijen laten
weten of zij op zendtijd reflecteeren.
De gelegenheid tot het uitspreken van ver-
ciezingsredevoeringen voor de microfoon
wordt alleen gegeven tusschen 27 Maart en
25 April.
In dat tijdvak zal het niet zijn toegestaan
om op andere wijze radio-uitzendingen te
organiseeren, die politieke propaganda
beoogen.
Op Zondagen en op Algemeen Programma-
dagen wordt evenmin vergunning verleend
tot het houden van verkiezingsredevoeringen.
Het ligt in de bedoeling, de partijen per
twee leden van de Kamer één kwartier zend
tijd te verkenen. Is het getal Kamerleden
oneven, dan wordt het voor de zendtijd
berekening naar boven tot een even getal af
gerond.
Op den inhoud der verkiezings-redevoerin-
gen zijn de bepalingen van het Radio-
Controle-Reglemenc ten volle van toepassing.
°or»pronkelijke roman door Jan Walch.
in gepeinzen?"
asc dokter Marelman die de vraag hac
gedaan; en herhaald
Pardon", rei ze haastig en blozend
4 raag wel", zei hij, zoo luchtig
ais de algemeene situatie het toeliet, „bruid
jes mogen wel een beetje zitten mijmeren
vooral gelukkige bruidjes
Ja maar. dit is een oude wereldwijze
bruid .antwoordde ze met een rustigen
gumlach. „En bovendien is ze gastvrouw"
En meteen wierp ze een inspectie-blik naar
het ondereinde der tafel, waar Muis met Ni-
cos vnendje Herman als tafelheer, en Nico
met een nichtje Garenne aanzaten. Geluk
kig, die waren bedaard gebleven Ze waren
ook wei-opgevoed, dacht ze met trots.
n Gezellig diner", zei Marelman,
gebrek aan onderwerp, op geanimeerden
toon. Zij zag dat Kees het gehoord had
vreesde al een schamper lachje. Maar wj
keek heel ernstig! Iedereen keek heel ernstig
Dat moest ook weer niet. Ze moest
meer aan haar gasten geven! Henri zat
mevT. Colver te praten, die tegenover
geplaatst was, en wiel statige boezem
«ctiermend over haar couvert luifelde
bij
len
en
hij
zich
met
hem
be
Col*
----- -„„.vu luneiue. VAii-
-zelf scheen eenige neiging tot meerdere,
t waardige, feestelijkheid in petto te heb-
- - - - J-, **-u -«luurujx sp
vQ*>ral de eerste zij*
«plewtn, «Is ïij mines «jukte te
ja, hij wou natuurlijk speechen
WIJZIGINGEN IN UITZENDDAGEN.
Verjaardagen prins Hendrik en
prinses Juliana.
De minister van waterstaat heeft aan de
A.v.r.o. opgedragen om in plaats van de
V.a.r.a. het Algemeen Programma te verzor
ger op 1 Mei a s.
Deze regeling is gemaakt met het oog op
de viering van den verjaardag van prinses
Juliana, waarvan de nationale viering is be
paald op 1 Mei, met het oog op den Zondag,
waarop 30 April valt.
De verjaardag van prins Hendrik valt dit
jaar op Woenshdag. Met het oog hierop
heeft de minister van waterstaat bepaald, dat
V.a.r.a en A.v.r.o. den Dinsdag en Woens
dag zullen omruilen.
REDE KAMERLID L. DE VISSER.
Over de crisis, de ellende, de
recatie en het oorlogsgevaar.
Het lokaal Concordia, waarheen onze jour
nalistieke plicht ons nog nimmer tevoren had
geroepen, kon gisteravond het groote aantal
belangstellenden voor de aangekondigde rede
van den heer L. de Visser niet omvatten. Het
etal aangesloten communisten is hier slechts
lein, de meeste toehoorders werden gevormd
door leden van andere revolutionnaire par
tijen, en dan waren er natuurlijk ook velen,
die alleen kwamen uit nieuwsgierigheid, om
dat het hier gold Louis de Visser en omdat
men debat verwachtte. Welnu, al dezen zijn
bevredigd: de revolutionnaire „kameraden"
omdat zij een principieel woord hebben ge
hoord; de nieuwsgierigen omjjat zij hebben
kunnen waarnemen tot welk een kracht de
heer de Visser zijn stem vermag uit te zetten
en de liefhebbers van debat omdat zij kon
den meemaken hoe twee revolutionnair gezin
den elkaar „aftuigden" terwijl men als toegifr
nog kreeg het „afmaken" van iemand die tij
dens het debat een interruptie plaatste, zóó
finaal, dat hij zelfs door zijn eigen partij
verloochend werd
Een smadelijk einde van den
„voorzittershamer".
De heer N. Koster uit Heerhugowaard
sprak bij de opening der vergadering den
wensch uit, dat men niet zou zijn gekom_n
om kabaal te maken, maar om te leeren om
trent het communisme. Spr. gaf eenige mede-
deelingen in verband met het te verwachten
debat, o.a. dat het daarvoor beschikbare uur
zou worden verdeeld over de groepen en dat
beginnen't Kon elk oogenblik zijn,
nu aan 't dessert jawel, hij streek z'n
snorretje op; zat als een keurige kater,
sprongebereid Keek
Henri", waarschuwde Clara zachtjes;
„ik geloof, dat meneer Colver
O, juist!" Door Henri schokte een net-
beheerscht schrikje. Hij tikte tegen zijn glas
Keek op zijn beurt, seinsgewijs, naar den
aspirantrede naar.
Ja, dames en heeren', begon deze ter
wijl hij correct overeind ging staan, „ik wou
even een kort woord spreken tot huldiging
van gastheer en gastvrouw, neen! van bruid
en bruidegom!"
Alles was stil en keek welwillend. Alleen
Muis grabbelde een bonbon van 't schaaltje
in haar buurt.
Een kort woord", herhaalde Mr. Col
ver, „om hun te zeggen, hoezeer wij deelen
in de vreugde die hen thans vervult. Twaalf
en-een-half jaar hebben ze met ijver" de
heer Colver, afgeleid door Muis die den bon
bon —het was de grootste met moeite
in haar wang bergen kon, verviel zijns on
danks even in zijn gebruikelijke bureau-jubi
leum-speech „met eh ik
meen: met liefde; met liefde enne toe
wijding zich gegeven aan hun taak: aan el
kaar en, later, aan hun gezin. Ze zien met
gerechtvaardigde voldoening op die jaren te
rug. En terechtIk zeg: terecht
De heer Colver poosde een oogenblig. Hij
was van plan geweest, nog even over die toe
wijding en voldoening uit te weiden, maar
t schoot hem niet te binnen wat hij ook
weer had willen zeggen. Enfin. Na een paar
heel stiJle momenten, slechts door sympathie
ke zij 't hier-«daar- ietwat «agstip, blik
ken der gasten, ea van een gUuend-dank
alleen de rede van den heer de Visser in de-
)at mocht worden gebracht.
Al aanstonds kwam er een internitie: Dat
is niet eerlijk. De voorzitter handhaafde zijn
standpunt en sloeg, om zijn woord kracht bij
te zetten, den voorzittershamer in casu
een glazen aschbak aan gruzelementen.
De rust was hiermee hersteld en toen
kreeg de heer de Visser het woord voor
zijn onderwerp:
De crisis, de ellende, de reactie
en het oorlogsgevaar.
Hij begon met te constateeren, dat de com
munisten de huidige crisis reeds lang hadder.
voorzien; in 1929 reeds interpelleerde spr. in
den Haagschen gemeenteraad en in de Twee
de Kamer naar hetgeen gedaan zou worden,
als de crisis hier zou uitbreken.
Nederland wordt gerekend als een rijk
land, zei spr., wat geen wonder is, als men
bedenkt dat ons land de oudste roofstaat is,
reeds drie eeuwen lang het Indische volk on
derdrukt en een goudstroom van daar naar
Nederland deed vloeien.
Spr. memoreerde het veriocp van genoem
de interpellatie in den gemeenu r; rd van Den
Haag. De soc.-dem wethouder Di.*s meen
de, dat er geen vuiltje aan de lucht was en
maatregelen niet noodig waren.
In de Tweede Kamer had spr a!s tegen
stander minister Ruys de Beerenbrouck, die
de interpellatie ook al communistische zwart-
kijkerij noemde en zei, dat er geen maatrege
len behoefden te worden genomen.
Thans vier jaar later is alles veel er
ger dan spr. het had voorspeld. Er is een
crisis als nooit gekend, zij doet het kapita
lisme kraken in al zijn voegen.
Tal van conferenties zijn er gehouden
door wereld-financiers, economen, staatslie
den enz. enz., maar geen enkele der daar ge
nomen maatregelen heeft doel getroffen, in
tegendeel, de verwarring werd er nog groo-
ter door.
In 1927 was de heer Colijn door spr.
olie-Colijn en torpedo-Col ij n genoemd
voorzitter van een economische conferentie,
die volgens de persber.chten de grondslagen
had gelegd voor nieuwe maatschappelijke
verhoudingen. Er was slechts één land ge
weest, dat zich met het belangrijkste gedeel
te dezer besluiten niet had vereenigd. Dat
land was Sovjet-Rusland, dat van oordeel
was, dat men elkaar wat beloofd had en het
niet zou uitvoeren.
Vijf maanden later schreef een partijge
noot van dr. Colijn prof. Diepenhorst
een dik boek over die conferentie, waarin hij
constateerde, dat de 32 vertegenwoordigde
staten niets hadden uitgevoerd van hetgeen
overeengekomen was. Het bleek dus, dat wij
goed hadden gezien, zei spr., dank zij het
feit dat Karl Marx ons den weg heeft gewe
zen om uit den kapitalistischen doolhof te
komen.
Zooals het in 1927 ging, verliepen ook de
volgende conferenties en dr. Colijn legde
toen het bijltje er bij neer, omdat men in de
vertegenwoordigde staten juist het tegenover
gestelde deed van wat men elkaar had be-
ioofd.
Toen het kapitalisme in moeilijkheden zat,
werd uitgezien naar een meer rationeele
productie (spr. waarschuwde voor mooie
woorden, door het kapitalisme uitgevonden
voor eenige maatregelen, „want dan zit er
iets smerigs achter"), waardoor men met een
minimum van arbeidskrachten een maximum
aan prestaties zou krijgen Dat gelukte, maar
de toestand is er niet door verbeterd, noch
hier noch daar in de kapitalistische wereld.
Er zijn 50 millioen werkloozen en. de gezins
leden meegerekend, 150 tot 200 millioen
menschen die met werken hun brood niet
meer kunnen verdienen. Met de verschrikke
lijkste ellende en de grootst mogelijke afhan
kelijkheid als gevolg.
Rekent men ook de werkloozen in de kolo
niale en sub-koloniale rijken, dan wordt het
aantal nog zeer aanzienlijk meer. Spr. citeer
de een correspondentie uit een nummer van
Groote hoeveelheden geneesmiddelen,
waaronder zeer oude verlegen partijen,
zijn door firma's in het buitenlan 1 opge
kocht Hieronder bevindt zich ook
Aspirin.
Let dus, in het belang van Uw gezond
heid, bij aankoop van „Aspirin-tablet
ten" onvoorwaardelijk op ontvangst van
de buisjesverpakking met den oranje
band! Deze alleen waarborgt een pro
duct, hetwelk aan de hoogste eischen
voldoet.
Voor verpakkingen zonder oranjeband
wordt geenerlei -arantie genomen.
baar opzien van Henri gevuld ging hij
voort
Lief en leed hebben ze gedeeld. Veel
lief; liefs; en, helaas, ook 't laatste jaar
veel leeds; leed. We zullen daarover niet uit
voerig zijn. We hebben er allen in gedeeld;
we hebben gedaan wat we konden om 't te
verzachten; om 't ongedaan te maken.
De bruigom zit nu weer op zijn oude plaats
z'n oude plaats op zijn bureau; z'n oude
plaats in huis. De bruid was zijn steun; is
zijn steun. Zijn kroost, hun kroost
Muis voelde, dat de spreker 't over haar had
en had een stille, wilde worsteling met den
bonbon, die een groot brok onverzwelgbare
nougat bleek te bevatten „hun kroost is
getuige van ons aller vreugd. Moge dit hen
aansporen te worden als hun ouders. Bruid
en bruidegom! onze gelukwenschen, onze
welgemeende gelukwensch!"
Hij hief het glas met champagne; ietwat
zenuwachtig, maar doortastend, omhoog en
stiet behoedzaam tegen dat van Clara. Al
len waren opgerezen; er was een oogenblik
van charmante verteedering. Toen gingen al
len weer snel zitten; en 't was of er een
zucht van bevrijding door de eetkamer
zweefde. Maar meteen stoof met een vaart
het tweetal witgedaste knechts binnen met
het ijs. Ijs en sprekers zijn nu eenmaal dooc
vijanden aan een dessert; en het ijs had ook
zijn rechten.
Vlug werd het, onder een doodsch zwij
gen, geconsumeerd. En toen stond haastig
Kees Bender op. FTet bruidspaar schrikte; er
was iets hoekigs in zijn bewegingen.
Het verwondert jelui waarschijnlijk,
dat ik er zoo gauw bij ben om het woord ie
voeren, Clare* e* Henri", zei ld}, es jjjn
stem ldrtk iaéwit stug; „aurar ik maet van-
931 der N.R.Crt., waarin het aantal werk-
oozen in China op 100 millioen werd ge
schat, en zoo aldus zei spr. is het in
Britsch-Indië en Ned-Indië, waar resp. En
geland en Nederland de beschaving brach
ten. In Ned.-Indië was door den heer Wellen-
stein in den Volksraad gesproken over de
werkloosheidzij was alleen bekend voorzoo
ver het de blanken betreft (bij honderden re
patrieerden zij); van de gekleurde bevolking
was het niet bekend, geen wonder (meende
spr.,) want het overheerschende Nederland
heeft in drie eeuwen geen bevolkingsregister
voor Indië klaar gekregen, dus zeker geen
werkloozen-register), maar, had ir. Weïien-
stein er aan toegevoegd, de kampong absor
beert ze wel. Het loon was toen gemiddeld
130 per jaar voor de inlanders en is sinds
dien met de helft verminderd. Een bekend so
cialist had berekend dat de inlanders voor
2H cent per dag kunnen leven en de minister
had dit tegenover spr. in de Kamer toegege
ven, waarop deze hem had gev fiarschuwd
als wij de macht krijgen, zullen t ij u de laat
ste levensjaren in Indië laten doorbrengen
voor 2Vi cent per dag.
Spr. merkte op, dat het Welter-rapport in
hoofdzaak een navolging is van hetgeen in
Indië reeds is toegepast en hij waarschuw
de, dat wat in ons land nog niet is uitge
voerd van dat rapport, hier zeker nog wel
aan de orde zal komen. Het niveau van het
leven in Indië is naar beneden gedrukt door
het voortdurend doen wegvloeien van groote
kapitalen naar Nederland en thans is het
zoover dat de Indische begrooting een te
kort heeft van 160 millioen en er streken zijn
waar permanent hongersnood heerscht en
vrouwen en kinderen uit armoede worden
verkocht Drie eeuwen lang is beschaving
gebracht en nog is er 93 pCt. der bevolking
analphabeet en toch wordt er op het onder
wijs nog bezuinigd. Het volk is als een ge
tergde tijger en wee, Hollandêche bourgeoi
sie, als het volk tot opstand komt. Dan zal
het met Nederland ook gedaan zijn. Dat een
ander land Indië dan zou nemen, ontkende
spr., want als een volk na drie eeuwen zijn
onderdrukker verjaagt, laat het geen ander
toe.
Het tekort in Indië wordt gehaald waar
't niet is en zoo gebeurt 't ook in ons land.
zei spr., en ter illustratie gaf hij eenige cij
fers over invoerrechten en accijns op zout,
geslacht, wijn, suiker, tabak, enz. En dan
zullen er nog een weeldebelasting komen en
een omzetbelasting, zoodat er straks aan in
directe belasting zal worden opgebracht
meer dan 300 millioen De gemeentelijke in
directe belastingen komen hier nog bij. Op
alles en alles betaal je belasting, mede als
gevolg van allerlei crisismaatregelen. Maar
van de fijken wordt slechts 10 millioen ge
lieven. Dat is de meest volstrekt brutale ka
pitalistische politiek, constateerde spr.
En vervolgde hij de werkloosheid
wordt opzettelijk vergroot door het nalaten
van groote werken in productieven arbeid.
De daardoor gekweekte werkloozen worden
dan aan die werken gezet, maar dan heet
het werkverschaffing met een lager loon. Dit
is een stap om den loonstandaard te druk
ken.
Spr. achtte het een eer voor zijn partij, dat
zij de werkloozen had opgevoed in de idee,
dat zij zich niet mogen leenen voor onder-
kruiperswerk en zich moeten verzetten tegen
de macht van het kapitaal.
Met de rationalisatie is het vraagstuk der
werkloosheid geen enkelen stap nader tot op
lossing gekomen.
Tengevolge van het streven naar autarkie
in verschillende landen (de stelling, dat elk
land naar eigen behoeften moet voortbrengen)
zijn handel en bedrijf, scheepvaart en vervoer
lam geslagen; de emigratie staat stil al
les een gevolg van 't kapitalistische stelsel
en met zoovee miioenen werkloozen als re
sutaat, werkloozen, die allen moeten worden
ondersteund. Geen wonder vond spr. het, dat
de kapitalisten denken, dat er te veel men
schen zijn en een opruiming gewenscht zou
zijn.
In de tegenwoordige crisis is er een groote
verandering gekomen in de werkloosheid:
vroeger kwam zij ook wel voor, maar duur
de hoogstens eenige maanden en thans zijn
er menschen, die twee tot drie jaar werkloos
zijn en soms nog langer en voor hen is eb
geen uitzicht meer op werk. Zij, die door
Marx en Engels het reserveleger voor het ka
pitalisme werden genoemd, vormen nu nog
een leger, maar een rood leger tegen het ka
pitalisme. Het bewustzijn daarvan zal stel
lig komen, want het is met de ramp van de
werkloosheid anders dan met een onheil
waartegen niets te doen is en waarin men
berust.
Met cijfers gaf spr. aan, hoeveel graan.
avond weer bijtijds weg" he, daar wisten
ze niet van?! „en ik wou, als oude
vriend, toch ook nog iets zeggen. Het laatste
jaar zijn we veel samen geweest; en onze
oude kennis is weer wat opge
flikkerd. We hebben goede oogenblikken
doorleefd. We zijn. heel verschillende men
schen, maar we hebben toch een sfeer van
van aanraking gevonden; en van genegen
heid. Ik zal" en plotseling brak zijn stem
dieper door „deze maanden nooit verge
ten. Het ga jelui wei Clara! En
Hende Henri, het ga jelui wel in
je omgeving
Hij kwam naar hen toe, stiet met het
bruidspaar aan. Werd weer hoekig, en ieder
een vond hem een beetje een raren man.
Speciaal Suze Detroit keek wenkbrauw-gehe
ven naar hem, als naar een zonderling exem
plaar in den dierentuin. Enfin, hij ging heen
Hij fluisterde nog even „Onmogelijk; - naar
mijn hei; noodig aan 't werk" en Henri liep
noor even mee naar de deur van de kamer.
Clara keek een oogenblik, of ze ook zot:
meegaan; maar ze was toch gastvrouw; en:
de Colvers Neen Ze reikte hem
de hand; en hij vreemd-hoofsch scheen
dat plotseling kuste die vluchtig.
Er was even, in 't beschaafde, een gevoel
van opluchting, toen hij weg was.
De speeches volgden elkaar nu gemoedelijk
op. Schoonvader Garenne sprak met een tikje
weemoed; en Dr. Marelman sprak geestig en
met een „brin de coquetterie En toen het
eindelijk wel zeker was, dat niemand anders
nog ,,'t woord verlangde", stond Henri op
De klok tegenover hem wees kwart vóór
tienan; het was «ea keurig uur «m 't diner ep
te heffen.
suiker, koffie en steenkool er te veel is gepro
duceerd en toch is er armoede en ellende en
tekort aan alles voor den arbeider, een ge
volg van dat teveel. Deze wantoestand heeft
spr. genoopt er op uit te trekken en de ka
meraden op te ruien en te brengen naar een
nieuwe maatschappij, en hij wekte op, niet
om het zinkende schip van het kapitalisme
door pompen te redden, maar om nog een
gaatje in den bodem te maken, opdat het wat
spoediger zal zinken.
Het kapitalisme maakt een St. Vitusdans
door en in tegenstelling met de socialisten,
die als dokters willen optreden, wilde spr.
opwekken om doodgravers van het kapita
lisme te worden.
De brandstof voor een nieuwen wereld
oorlog ligt hoog opgestapeld, er is slechts
een vonk noodig om hem te doen uitbreken,
en zeker is, dat Nederland daarin zal wor
den betrokken. Deze oorlog zal worden ge
streden aan de Pacific, en Nederland werkt
aan het ontstaan ervan mee, ondanks alle
Vredesgepraat. Die oorlog zal vreeselijk
zijn, vreeselijker dan die van 1914, doordat
er gebruik zal worden gemaakt van gifgas
sen, zooals de Italiaan Pontenelli in een boek
uiteenzette. In dien oorlog zullen er geen
non-combattanten meer zijn, niemand zal
aan de gifgassen ontkomen
Leger en vloot hebben naast het oorlogs
doel nog als doel het bewaren van orde en
rust in het eigen land, d.w.z. tegen het op
tredende revolutionaire proletariaat. Daarom
is men dan ook zoo bang voor een rood ele
ment. Spr. deelde mede, dat de regeering een
onderzoek heeft gedaan naar de fabrieken,
die geschikt zijn voor het maken van muni
tie. Nu reeds worden in Indië alle militaire
voorraadschuren tot den nok gevuld, een be
wijs, dat er oorlog in de lucht hangt, oorlog
waarvoor olie noodig is te vinden in Ned.
Indië. Die oorlog zou er al geweest zijn, als
Rusland er niet stond als een vaste burcht.
En als hij er komt, zei spr., zullen wij on»
best doen hem te m3ken tot een burgeroor
log. den laatsten onder het menschdom.
Jlet kapitalisme gaat niet uit zichzelf
dood, maar moet den genadestoot ontvangen
van het opstandige proletariaat. In slec'ris
één land (Rusland) zijn de versperringen
van de revolutie van 1918 bewaard gebleven,
en men staat versteld over hetgeen daar in de
sindsdien verloopen 15 jaren is gewrocht.
Tot het vestigen van een proletarische een
heidsfront wekte spr. op, omdat dit alles een
einde kan maken aan de kapitalistische maat
schappij.
Na de rede van den heer d e V i s s e r, die
herhaaldelijk werd onderbroken door applaus
en bemerkingen als ..Zeer juist", „Wat is hij
goed vanavond", e.d., werd eenigen tijd ge-
pauseerd, waarvan gelegenheid werd gegeven
tot het voeren van
debat.
De heer G r o e t uit Warmenhuizen onder
schreef den eisch van „Indië los van Hol
land" en vroeg van den heer de Visser eenige
nadere toelichting, zulks tegenover de par
tijen die het niet met dezen eisch eens zijn.
De heer Bosman (R.S.P., Alkmaar)
was erover ontstemd, dat er slechts gezamen
lijk een uur zou mogen worden gedebatteerd
en ook over het voorschrift dat de debaters
zich jrouden moeten houden aan het door den
heer de Visser gesprokene.
Spr. vond, dat er vele algemeenheden wa
ren gedebiteerd en zei, dat de arbeidende
klasse ten onder zal gaan onder het fascisme,
als zij geen ander strijmidddel kan voeren
dan hetgeen de heer de Visser had genoemd.
Het kapitalisme is bezig zich meer en meer
in te vreten in het maatschappelijk leven en
als wij voortgaan op den tot nu toe gevolgden
weg, zal er niets verbeteren. De taak van het
arbeidende volk is zich af te vragen of de
weg wel goed was en dan zal men erkennen,
dat alle middelen tot verbetering hebben ge
faald. Al het voor de arbeiders bereikte
wordt teruggenomen door de internationa'e
bourgeoisie. Door vergaderingen als deze
komen we niet vooruit. Eerste punt moet ziin
te trachten te behouden wat we hebben, daar
toe moet de heele arbeidersklasse een een
heidstront vormen, maar niet onder voor
schriften van Stalin. want die wijzen wij af.
Sor. waarschuwde tegen onderschatting van
het fascisme ook in ons land.
Dualisme zag spr. in de communistische
oartij, als zij eenTziids aandringt op vor
ming van een eenheidsfront en anderzijds de
voorwaarden van de Komintern onMwi'sbaar
noemt. Dat is niet het ware. er moet gelegen
heid zijn ook voor anderen om de lijn te trek
ken waarlangs gegaan zal moeten worden
De tactiek van de K P D. keurde spr. af. Zij
had voorspeld, dat er een eenheidsfront zou
komen als Hitier de marht zou krijgen, maar
er kwam niets van terecht.
Nergens ter wereld is iets gewonnen ten
Waarde .vrienden", sprak hij met be
leefden nadruk, „vergunt me een enkel woord
van dank. Mijn hart is er vol van" men
zag hem aan, dat hij dit meende. „Dit feest te
mogen vieren, door uw tegenwoordigheid op
geluisterd. is me een gróót voorrecht. Twaalf-
en-een-half jaar hebben mijn vrouw en ik, en
later", voegde hii. onwillekeurig den chef
navolgend, er snel bij „later onze kinde
ren, lief en leed gedeeld Ik had lang een ge
lukkig leven; een leven dat mij paste; in een
werkkring, waarin ik mij. onder leiding van
een voortreffelijken chef. aan de belangen des
vaderlands mocht wijden. Zooals u ook hebt
willen opmerken", hij wendde zich tot Mr.
Col ver „het leed is ons ook niet gespaard.
Een afschuwelijke ziekte, gepaard met aller-
lei-maliase, bij de groote, algemeene malaise,
bracht een stoornis in ons gelukkig bestaan.
Maar, goddank, we zijn dat nu alles te
boven. Ja, Goddank! En dank degenen, die
ons hielpen dat te-boven te komen! In de
eerste plaats den voortreffelijken chef, die
hier wel aanwezig heeft willen zijn; en
die Maar wat ik hém alles verschuldigd
ben, kan ik moeilijk nu onder woorden bren
gen. Maar hij weet het" De heer Colver
glimlachte zoo goedhartig als hem mogelijk
was. „Er waren ook anderen; trouwe vrien
den Er was ook de terecht beroemde medi-
mus, Dr. Mare'man Er was: U-aller
sympathie
Hij poosde een oogenblik. En enkelen der
aanwezigen schenen even onthutst. Ironie?!?
Toen sprak Henri: „Ik drink op U allen;
wij beve'en ons aan in u-aller aandenken!"
En hij dronk zijn glas leeg. W«renl|k ont
roerd.
