DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De valuta-moeilijkheden in Amerika. tDagetykschOjueczkht !BuUmlaud No. 94 Vrijdag 21 April 1933 135e Jaargang Roosevelt hoopt de geheele wereld tot den gouden standaard terug te brengen, terwijl de valuta weer sfabie! moet worden. MEENINGEN IN ANDERE LANDEN Waf vandaag de aandacht trekt Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. tranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENj Van 15 regels 1.25, elke regel meer G.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Wij hebben gisteren een paar korte mede- deelingen over de financieele moeilijkheden in Amerika in de krant opgenomen Deze kwestie is van zeer groot belang zoodat wij meenen goed te doen, nog het een en an der op te nemen, waarvoor wij het volgende van Reuter aan de N.R.Crt. ontleenen: In een persconferentie heeft president Roo sevelt zich over de valutakwestie uitgespro ken. Wij willen, aldus Roosevelt, de goede- renprijzen weer omhoog brengen en hebben derhalve besloten om den dollar, tegen wien de aanvallen van buitenlandsche speculanten zich sedert jaren richten, aan zich zelf over te laten. Dit brengt ons met het buitenland op een gelijke basis. Zoo zouden diegene van onze voor export bestemde goederen, die wereldmarktprijzen hebben, als b.v. katoen, ervan profiteeren, wanneer de dollar ongeveer tien procent ach teruitloopt. Het is thans nog niet te zeggen, wat onze volgende stap zal zijn. Ons doel is de stijging van de prijzen van goederen tot een verstandig niveau. Onze handelwijze is geen gecontroleerde inflatie, dat zou een misleidende uitdrukking zijn. Wij overwegen niet, gebruik te maken van de bankbiljettenpers tot betaling van onze uitgaven, maar streven naar een gecontro leerd prijsniveau. Wij overwegen evenmin, zooals verkeerd is gemeld, een doellooze uitgave van 5 tot 6 millLard dollar voor openbare werken, doch hebben slechts zulke productieve plannen voor oogen, die de werkloosheid spoedig kun nen doen verminderen. Wij hopen de geheele wereld tot den gou den standaard in een of anderen vorm terug te brengen. Het is niet noodig voortaan een hooge gouddekking van b.v. 40 procent te eischen, doch de valuta moet in alle voor name landen stabiel zijn, wanneer de goud handel zich dient te ontwikkelen. Na betrekkelijk kortstondige fluctuaties zal de Amerikaansche valuta weer vaster wor den, want onze financieele politiek is gezond en onze financieele positie ten opzichte van het buitenland is volstrekt gunstig. Of het later eens tot een depreciatie \;n den dollar zal komen, zoo besloot president Roosevelt zijn mededeeling', weet ik niet. Dat hangt van de internationale onderhan delingen af en ligt nog in verre toekomst. In ieder geval hebben wij voor alle wette lijke behoeften rijkelijke goudvoorraden. Het oordeel in Engeland. Ondanks alle vrees en vermoedens, die ge durende de laatste dagen over den dollar cir culeerden is de Londensche City toch tenslot te onaangenaam verrast door de plotselinge beslissingen van Roosevelt over een wederin stelling van het goudembargo en daarmede over een uitschakeling van den gouden stan daard. De City moest wel verrast zijn, daar steeds weer de vaste goudpositie der V. S. onderstreept was en men zich bovendien met het gewone conservatisme vastgeklemd had aan de verzekeringen van Roosevelt betref fende een gezonde geld- en valutapolitiek. Dit standpunt is nu eensklaps omvergewor pen, de teleurstelling hierover wordt her haaldelijk hierdoor tot uitdrukking gebracht, dat de V.S. een stap gedaan hebben, die aan gene zijde van den Atlantischen Oceaan ge heel willekeurig schijnt, echter te zijnertijd toch geschieden moest. De toestand van En geland is ineens zeer verzwaard en boven dien vreest men hier, dat de financieele en economische wereldpolitiek nu weer zeer verscherpt moet worden. Maar dat is slechts de eene kant van den Londenschen gedachtengang. Het is nog niet zekerof Roosevelts maatregelen alles om- u'ferlijk gedaan kon worden. De gedachten concentreeren zich natuurlijk op de a.s. besprekingen te Washington. Men ziet in, dat de Europeesche machten daar. met i5 i?an ®P'*S> voor bepaalde feiten gesteld zullen worden, die hun absoluut zul len dwingen, een uitweg te vinden. Dit geldt voornamelijk voor Engeland. Er bestaat wel geen twijfel over, dat Roosevelt hardnekkig en met behulp van een middel, dat op h-t eerste gezicht moreel twijfelachtig schijnt. Engeland tot een beslissing drijft die eener: zijds de zoozeer geprezen voordeelen voor Engeland uit znn opschorting van den gou- tü Stn af, V°°/a' voor buitenland- schen handel teniet deen, maar aan den an deren kant de eenige weg naar een normali seering van de wereldeconomie vormt. Er is nauwelijks een andere uitweg, als Engeland niet, voor een overeenkomst in de wereld economie gevonden is, weer aan alle moge lijke gebeurtenissen ten prooi wil vallen. Is men zeer optimistisch gestemd, dan kan men aannemen, dat de besprekingen te Washing ton reeds grondleggende voorbereidingen voor een spoedige internationale valutasa- menwerking zullen brengen. Indien dit echter niet zoo spoedig mogelijk is, dan schijnt voor het oogenblik een nauwere Engelsch Fransche valutasamenwerking beslist nood zakelijk. Er zou niet anders overblijven dan de noteering van het pond t.o.v. den franc stabiel te houden. De verdere perspectieven blijven nu op de interne gebeurtenissen in Amerika gericht, vooral daarop, of uit de opschorting van den Amerikaanschen gouden standaard een con troleerbare inflatie of prijsstijging kan en zal voortspruiten. Zooals de toestand op het oogenblik staat is het moeilijk een oordeel uit te spreken. Men moet in aanmerking nemen, dat het congres te Washington op het punt staat den president onbeperkter volmacht be treffende de valuta- en credietpolitiek te ver leenen, die aan den eenen kant alle mogelijk heden tot expansionistische of inflationisti sche maatregelen insluiten, die aan den an deren kant den president een buitengewone macht voor de besprekingen te Washington in handen geven. Te Berlijn acht men de kans op een natuurlijke daling van den dollar op langen termijn niet groot. In financieel-politieke kringen te Berlijn beschouwt men het verbod van gouduitvoer in de Ver. Staten als een maatregel, die wel noodgedwongen moest volgen op de stop zetting van de uitbetaling van goud in het binnenland. De toestand in Amerika is ove rigens, naar men meent, geheel anders dan voor anderhalf jaar in Engeland bij de ophef fing van den gouden standaard aldaar. Arae rika zou, wanneer het gewild had, met derge lijke maatregelen nog hebben kunnen wach ten. Men ziet de getroffen maatregelen meer als een gevolg van politiek wantrouwen en van de economische crisis. Men is voorts van meening dat met het oog op de op alle gebieden actieve balans der Ver. Staten (handels-, betalings- zoowel als schuldenbalans) een natuurlijke daling van den dollar zeer onwaraschijnlijk is, en rekent er beslist op, dat de tegenwoordige schommelingen van den dollar niet lang zul len aanhouden. Hierbij houdt men vooral in het oog, dat voor Amerika als wereldcredi teur de vraag naar dollars voor betaling van schulden steeds weer een eompensati voor een daling zal vormen, waardoor de dollarkoers weder in de nabijheid van de pa riteit zal worden gebracht. Daarbij komt dat het aantal landen, dat voor een kapitaal vlucht in aanmerking komt, steeds kleiner wordt. De maatregelen der Ver. Staten betee kenen tenslotte slechts een onderstreping van de ook door dr. Schacht verkondigde opvatting, dat het de allerhoogste tijd is, het internationale geldverkeer weer normaal te maken. Op grond van de buitenlandsche pariteit had men voor de vaststelling van den koers heden een noteering voor den dollar van 3.80 tot 3.90 mark verwacht, de rijksbank hee*t den koers echter vastgesteld op 3.90 mark. Op de Zwitsersche goudpolitiek geen onmiddellijke invloed ver wacht. Van officieele Zwitsersche zijde wordt ver klaard, dat het loslaten van den gouden stan daard door de Ver. Staten geen onmiddellij ken invloed op de Zwitsersche goudpolitiek zal hebben, aangezien de Zwitsersche doi- lar-deposito?s zeer klein zijn en de Nationale bank haar deviezenvoorraad reeds geruimen tijd geleden voor het grootste gedeelte door goud heeft vervangen. Er bestaan geen direc te betrekkingen tusschen de Zwitsersche en de Amerikaansche valuta. Bij den huidigen stand der staatsfinanciën en de sterke positie van de Nationale Bank kan de komende on wikkeling met gerustheid tegemoet worden gezien. Bezorgdheid in Frankrijk. In toonaangevende Fransche kringen slaat men met bezorgdheid gade, wat er in Ame rika geschiedt. Men ontveinst zich hier niet dat Frankrijk aan een druk zal blootgesteld worden, om ook den Franschen franc aan een amputatie te onderwerpen. Het ant woord, dat de hooge Fransche instanties, d<c op het oogenblik hier te lande de leiding heb ben, kunnen geven op dergelijke voorstellen is een beslist neen. Weliswaar ontveinst men zich hier niet, dat de Fransche export weer nieuwe moeilijkheden zal ondervinden, maar anderzijds bestaat er nog altijd hoop, dat de nieuwg politieke constellatie, meer naar rechts georiënteerd, een krachtige deflatie zal doorzetten in de begrooting, in de loo- nen en de prijzen van levensonderhoud. In elk geval hebben de gouverneur en de regen ten van de Bank van Frankrijk de laatste maanden zoo dikwijls hun onverdeeld vast houden aan den goudfranc uitgesproken, dat er een ware omwenteling van hoog perso neel zou moeten plaats hebben, alvorens men hier een anderen koers insloeg. Tegenover bi- metallisme staat men eveneens hier zeer af wijzend. Wat de verplichte gouddekking van 40 pCt. betreft, deze zou eventueel na inter nationale besprekingen omlaag kunnen wor den gebracht, omdat de hooge Fransche in stanties in deze kwestie hun schepen niet achter zich verbrand hebben. De weinige artikelen, die tot dusver ver schenen, zijn in zeer afkeurende bewoordin gen gesteld. Zoo schreef Paris Midi: In af- zienbaren tijd zal een nieuwe dollar in het leven worden geroepen. Maar er is een ding, dat men niet zal kunnen herstellen en dat is de internationale financieele moraal. Zonder eenige noodzaak heeft Amerika den gouden dollar prijsgegeven, omdat het land daar zijn voordeel in ziet. De eerbied voor con tracten, die vroeger bestond, is met de voeten getreden. De Journée Ind. is van oordeel, dat het moedwillig scheppen van wanorde een zonderlinge proloog is, om op de a.s. confe renties van Washington orde te scheppen. Ook hebben wij nu geen zekerheid, dat de krankzinnige credietpolitiek van de V. S. in de laaste jaren op een normale wijze zal af gewikkeld worden, schrijft het blad. Inplaats dat Roosevelt aan de buitenlandsche minis ters vragen zal richten, kunnen die ministers aan Amerika de vraag stellen, waar dat land heengaat. Aan boord van de „Ile de France". Aan boord van de „Ile de France" was het bericht van het loslaten van den gouden standaard door de Ver. Staten een groote verrassing. De Fransche deskundigen, die Herriot naar Washington vergezellen, ver klaren, dat de situatie volkomen veranderd is en dat de besprekingen te Washington thans op een geheel ander plan komen. De taak der Fransche delegatie, zal zich meer dan ooit moeten beperken, tot die van waarnemers Men gelooft bovendien, dat tengevolge van de thans intredende onzekerheid de economi sche wereldconferentie voor onbepaalden tijd zal worden uitgesteld. Herriot verklaarde, dat Frankrijk gelukkig op een solide eiland leefde. Zoolang men nog in onzekerheid ver keerde hoe de storm zou afloopen, was het raadzaam een afwachtende houding aan te nemen Voorzichtigheid was meer dan ooit geboden, want door de ineenstorting van den was elke maatstaf voor vergelijking verlo ren gegaan. Afwachten en oppassen moet derhalve het Fransche devies zijn. Men zie voor andere bijzonderheden over deze valutakwestie ons financieel week overzicht, dat morgen gepubliceerd wordt. DE POLITIEKE TOESTAND IN DUITSCHLAND. Stahlhelmleiders te Erkner ge arresteerd. Van nationaal socialistische zijde wordt medegedeeld, dat in het restaurant „Maer- kischqr Hof" te Erkner, een plaatsje in Brandenburg, een bijeenkomst heeft plaats gehad ter verkiezing van vier schepenen Toen zeven nationaal-socialisten het ge bouw wilden verlaten, bemerkten zij, dat ongeveer 80 leden van den Stahlhelm onder leiding van den plaatselijken commandant der organisatie, Dr. Florenz, ten deele ge wapend voor het lokaal stonden opgesteld Het gemeenteraadslid Grothe werd ge vraagd, waar het door Iandjagers gear retseerde Stahlhelmlid Kieser zich bevond De Stahlhelm betoonde zich niet voldaan met de verklaring, dat deze arrestatie niet zou hebben plaats gehad door S.A., maar door Iandjagers, doch bezette den ingang van het gebouw Bij dr. Florenz werd een huiszoeking gedaan, waarbij verscheidene geweren, pistolen en munitie werden gevon den en in beslag genomen. Dr. Florenz werd gearresteerd en naar het gemeente huis overgebracht. De politie doorzocht ver volgens het vorstelijk ingerichte wapen magazijn Neuzitta, waar eveneens wapenen in beslag werden genomen. De leider hier van dr. Kiekebusch werd eveneens gear resteerd, doch later evenals Dr. Florenz weer in vrijheid gesteld. De Stahlhelm heeft een streng onderzoek bevolen. Eereburgers van Beieren Het staatsministerie van Beieren heeft Rijksoresident v. Hindenburg, rijkskanse lier Hitier, rijksstadhouder voor Beieren generaal v. Epp en Rohm benoemd tot eere burgers van den Vrijstaat Beieren. Hitier heeft te München plannen bespro ken voor monumentale bouwwerken, welke in de volgende jaren te München zuilen uit gevoerd. Courant-editie in beslag geno men. De politiepresident heeft de editie van den Dortmunder Generalanzeiger van 20 April in beslag genomen. De verantwoordelijke redacteur, Westhoff, is gearresteerd. S A- mannen hebben het gebouw bezet. Aanleiding tot dit optreden is een op de eerste pagina van het nummer van gister afgedrukte teekening van den teekenaar Stumpp, die een carricatuur heeft gemaakt van Hitier. Zes weken gevangenistraf voor insigne. Een 37-jarige man is tot zes weken ge vangenisstraf veroordeeld, omdat hij een distinctief der N.S.D.A.P. heeft gedragen. S. A.-man doodgeschoten. Te Wuppertal-Barmen is een S.A.-man doodgeschoten. Deze zaak zou geen politie- ken achtergrond hebben. Abusievelijk doodgeschoten. De bestuurder van een districtsspaar bank Fritz Leyhe is in de omstreken van Potsdamm door politiebeambten doodge- schiten, daar hij zijn auto ondanks een som matie niet liet stoppen. De overige inzitten den van den wagen verklaren, dat zij het stopteeken der politiebeambten niet hebben opgemerkt. Aaneensluiting tot een strijdfront zwart-wit-rood te Dantzig. De Stahlhelm, de Duitsch-nationale volks partij en een aantal patriottische organisa ties te Danzig, publiceeren een verklaring, waarin zij meedeelen zich te hebben aaneen gesloten, tot een strijdfront zwart-wit-rood, dat een concentratie wil zijn van allen, die in de toekomst Danzig Duitsch willen houden, op de door president Ziehm met kloek beleid gevolgde wijze. POGING TOT BRANDSTICHTING IN HET DEENSCHE RIJKSDAG GEBOUW. Een SOjarig Kopenhagenaar, Staehr ge naamd, lid van de communistische partij, heeft bekend een poging te hebben gedaan het Deensche rijksdaggebouw (slot Chris- tiansborg) in brand te steken. De man zou in benevelden toestand met behulp van een flesch petroleum en een bundel stroo een der bijgebouwen in brand hebben gestoken. De brand werd echter onmiddellijk ont dekt en in den kiem gesmoord. Daar de ge arresteerde reeds eerder eenige malen ge straft is wegens brandstichting, zal een onderzoek worden ingesteld naar zijn geest vermogens. BEZOEK VAN DEN OOSTENRIJKSCHEN BONDS KANSELIER AAN BERLIJN? Naar in Weensche politieke kringen ver luidt, is in regeeringskringen dezer dagen overwogen of het in verband met de hervat ting der onderhandelingen over een han delsverdrag met het Duitsche Rijk op 10 Mei niet gewenscht zou zijn, indien de bondskanselier een reis naar Berlijn zou maken. Het bezoek dat de Oostenrijksche gezant te Berlijn Tauschitz dezer dagen aan Wee- nen heeft gebracht, zou hiermede in ver band staan. Een beslissing in deze kwestie is evenwel nog niet genomen. BRAND IN TOUWSPINNERII IN HAMBURG. Twee jongens gedood Bij een brand in een touwslagerij er jutespinnerij te Hamburg zijn twee knaapjes, van negen en van twaalf jaar, om het leven gekomen. CYCLOON BOVEN NIEUW- CALEDONIE. De Fransche kolonie Nieuw-Caledonie, In den stillen Oceaan, is door een cycloon ernstig geteisterd. Veel schade is aange richt. ORKAAN BOVEN DE NIEUWE HEBRIDEN. Het Britsche ministerie van Koloniën ver klaart, dat op 8 en 9 April een hevige or kaan het Noordelijke gedeelte van de Nieu we Hebriden heeft geteisterd erf er ernstige schade heeft aangericht. Wel de helft van de te velde staande gewassen is verwoest Ook de bruggen en de wegen zijn ernstig beschadigd. Uit het zuidelijke deel der Nieu we Hebriden zijn geen mededeelingen ont vangen. EEN NERVEUZE BRUIDEGOM, limmy Walker valt persfotogra fen aan. Een correspondent van een Engelsch blad meldt, dat hij tegenwoordig was bij het hu welijk dat Woensdag te Cannes gesloten werd tusschen den gewezen burgemeester van New York, James Walker en de Engel sche actrice en filmster Miss Betty Comp ton. Toen het jonge paar het bureau van dei burgerlijken stand verliet, bevond zich bui- De valuta-kwestie in Amerika. (Dag. Overzicht.) Huldiging P. J. Troelstra als Friesch dichter. (Binnenland.) Motor-ongevallen te De Bilt en Arnhem. (Binnenland.) Zie verder laatste berichten. ten een groote massa nieuwsgierigen, in be dwang gehouden door een politiemacht en, natuurlijk, een leger persfotografen en film operateurs. Deze publieke belangstelling was den heer Walker blijkbaar buitenge woon onaangenaam, want hij liet den arm van zijn jonge vrouw los en rende als een wilde stier op de fotografen af, zijn armer als molenwieken in het rondzwaaiend Hij sloeg hun de bliksemlichtapparten en foto toestellen uit de hand en schopte de filmtoe stellen om. Slechts drie personen gelukte het een fotografische opname van het jonge paar te maken. De politie had, ofschoon James Waiker haar verzocht had foto-op namen te verhinderen, niet gezorgd dat de „camera-men" niet in actie konden komen. NIEUW OORLOGSPROJECTIEL ONTDEKT! Sir Radfield deelde tijdens de jaarverga dering van de Radfields te Sheffield mede, dat een nieuw projectiel, dat pantserplaten doorboord, ondekt is en door de firma ge patenteerd in acht landen. Het is het beste projectiel ter wereld en voldoet aan de modernste eischen. DE STRIJD IN HET VERRE OOSTEN. Schade, toegebracht aan eigen dommen van buitenlanders wor den vergoed. Uit buitenlandsche kringen verluidt, dat de Japanners Haijang hebben bezet en dat de Mandsjoekwotroepen oprukken naar Foe- ning langs den Mandarynenweg, die Peking met Sjan Hai Kwan verbindt. Tevens wordt gemeld, dat een Chineesche troepentrein is vertrokken naar Loentsjau met de troepen die in garnizoen lagen in de steden aan de lijn PekingHankau. De stad is rusiig en nog onder staat van btleg. De Japansche legatie heeft bekend ge maakt, dat reparaties betaald zullen worden voor schade, toegebiacht aan eigendommen van buitenlanders in Noord-China tijdens luchtaanvallen, mits een onderzoek aantoont, dat deze eigendommen geen Chineesche troe pen hebben gehuisvest. Conflict tusschen Mandsjoekwo en Rusland verscherpt. Op instignatie der Mantsjoerijsche regee- ïing zijn te Pogranitsjnaja Russische waren in beslag genomen, die uit Wladiwostock met den Chineeschen Ooster Spoorweg naar Sovjet-Rusland zouden worden gezonden. Deze inbeslagneming geschiedde ondanks een van Russische zijde ingediend protest. De goederen worden thans door Mamsjoerijsche militairen bewaakt. De Japansche gezant naar Sjang hai teruggekeerd. Akira Arioyoshi, de Japansche gezant in China, die met verlof in Japan heeft vertoefd, is gistermorgen naar Sjanghai teruggekeerd. De vlootbasis van Port Arthur. Het departement van Marine deelt mede, dat het tweede buitenlandsche marine-eskader, dat tot nu toe in de Noord-Chineesche kust wateren heeft gepatrouilleerd ter bescherming van de Japansche onderdanen, visschers er den handel, naar Port Arthur is gedirigeerd, waar opnieuw een vlootbasis is ingesteld ter bescherming van de kust van Awantoeng. Communisten gearresteerd. Op Korea zijn 43 communisten gearres teerd. Zij worden beschuldigd een communis tische partij in Korea te hebben willen stichten, welke ten deel had het schiereiland te bolsjewiseeren. Conflict Chineeschen Ooster spoorweg verscherpt. De strijd tusschen de Russische en Mants joerijsche regeering, als gevolg van het in- beslagnemen door Sovjet-Rusland van een deel van het rollend materiaal van den Chi neeschen Oosterspoorweg, krijgt een ver scherpt karakter. De Mantsjoerijsche regee ring die Rusland van diefstal beschuldigt, eischt naar uit Charbin wordt gemeld, dat de locomotieven en goederen wagens, die over de Russische grens zijn gebracht, uiterlijk 10 Mei zullen zijn teruggegeven. Anders zal Mandsjoekwo de Oostgrens van Mantsjoe- rije geheel voor Sovjet-Rusland sluiten. KORTE BERICHTEN. Bij Kon. besluit is bepaald, dat de wet van 7 April tot wijziging van de crisis- pachtwet 1932 in werking treedt met in gang van 1 Mei,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1