Van Rommelzaken Hobbeltie
Het Congres van den N.K. B.
JUIST NU!
i!S! $ereu 'gee!''? werd en iuist toen regende
bet klachten. Het middenstandsorgaan wordt
door eerste krachten geredigeerd en er is
geen droger orgaan. (Gelach.)
Het bestuur gemachtigd voor kapitaal
vorming eigen gebouw.
Het voorstel om de spoorwegen te
boycotten ingetrokken.
Middagvergadering.
In de middagvergadering kwamen de in
gekomen voorstellen aan de orde.
Een voorstel van de afd. Zwolle om aan
de Fiva te verzoeken voor 1 Augustus a.s.
aan de Coöperatieve winkelvereenigingen
te verbieden op artikelen vallende onder
c:ïtract dividend of korting in wel-
ok mag worden uitgekeerd,
aanieiaing tot een uitvoerige discussie.
de Fiva daaraan geen gevolg geven, dan
-7. ..«.11^ i -i Ai-nrlarr mpt OtlHprA OYPATW-
cnz. ie veiüicucn vp auuiv.w. - -
het Fiva-contract dividend of korting in wel
ken vorm ook mag worden uitgekeerd gaf
aanleiding tot een uitvoerige discussie. Mocht
de Fiva daaraan geen gevolg geven, dar
wilde Zwolle in overleg met andere organi
saties de Fiva-contracten per deurwaarders
exploit opzeggen.
Uit de besprekingen bleek, dat door Coö
peraties de riva-artikelen en zeepproducten
als reclame-middelen gebruikt worden om
haar leden te suggereeren, dat men bij de
coöperaties korting geniet ook op artikelen
die tegen vastgestelde prijzen verkocht moe
ten worden.
De heer Van deVeelen te Dieren be
toogde, dat het ongewenscht was de Fiva-
contracten op te zeggen, aangezien men dan
de knoeierijen op grooten schaal krijgt.
De voorzitter zeide, dat het bestuur
er zich toe wenscht te bepalen om er bij de
Fiva op aan te dringen de contracten zonder
aanzien des persoons toe te passen. Spr. doet
uitkomen dat contractueel ook op de Fiva-
artikelen een korting van 5 pCt geoorloofd
is
Een coöperatie mag niet meer garandeeren
doch is wel vrij om bij winstuitkeering meer
uit te keeren, ook op de Fiva-artikelen.
Tegen het feit dat een organisatie een
winst van 7 pCt. gerandeert is geprotesteerd
en het is eigenaardig, dat de Fiva er genoe
gen mee genomen heeft dat dit tot Juni ge
beurt. Het hoofdbestuur wenscht, dat de
iaangegane bepalingen worden nageleefd en
:stelt voor het hoofdbestuur daartoe op
dracht te geven.
Hiertoe werd besloten, na de toezegging
dat afzonderlijke gevallen afzonderlijk beke
ken zullen worden.
De heeren van Guys, Bomans en Bruin,
werden als bestuursleden herkozen.
Ingevolge een voorstel Zwolle werd beslo
ten, dat de leden van den Bond pas door fa
brikanten voorgelegde contracten teekenen,
nadat over het contract het advies is uitge
bracht door het hoofdbestuur.
Van de afdeeling Velsen was een voorstel
/ingekomen om het hoofdbestuur op te dra-
Jgen er zorg voor te dragen, dat de redactie
in het orgaan méér dan tot dusverre, haar
dienende taak verstaat om leiding te geven
en van voorlichting te dienen over moeilijke
vraagstukken en problemen.
De afgevaardigde uit Velsen gaf een toe
lichting op dit voorstel en betoogde, dat de
•functie van secretaris-propagandist, die van
redacteur van het orgaan schaadt. Het or
gaan is maanden op achter met de publicatie
voor verslagen en berichten die van belang
zijn voor den N.K.B. Angstvallig wordt er
bovendien, ondanks de aandrang voor sa
menwerking, elk bericht over zusterorgani
saties gemeden.
Ook wat er in den bond leeft moet in het
.orgaan naar voren komen. Het orgaan wordt
te eenzijdig geredigeerd.
De waarde van het blad als propaganda
blad moet worden opgevoerd. Zakelijke en
vakkundige voorlichting onder bekwame lei
ding is noodig. Het is niet voldoende dat
'iemand kruidenier is geweest om hem als re
dacteur aan te stellen. (Eenig applaus.)
De heer G r e e u w (Heiloo) was dank
'baar, dat de afgevaardigde uit Velsen, de
,heer Boot niets heeft willen afdoen van de
groote werkkracht van den heer va- Gurp
doch hij vond het eveneens wenschelijk, dat
bet blad actueeler werd geredigeerd.
De heer Noordervraag (Gouda) oor
deelde alles voor verbetering vatbaar, doch
oordeelde dat niemand beter redacteur kan
zijn dan de propagandist.
'ieer Slothouber (hoofdbestuurs
lid) oordeelde, dat het schrijf-maar-raak-
,£wsteem in het orgaan geweerd moest wor
den. De taak van het orgaan was opbou
wend werk voor den bond te verrichten. De
redactieleden zijn echter wel bereid actueele
onderwerpen naar voren te brengen, mits
men die kenbaar maakt.
'joPu Yan V e e I e n herinnerde eraan,
«at het blad vroeger door een beroepsjourna-
Spr. was van oordeel, dat een neutrale ver-
eeniging zich alleen maar op nationaal ter-
LTt en er zich van onthouden
moet het moreele terrein te betreden.
De e ei e-voorzitter, de heer Riis-
wqk betoogde, dat alleen zij die weten Jat
an het hart van den kruidenier klopt, en dat
met den tegenwoordigen redacteur het ge-
rJ1 orgaan kunnen redigeeren.
De heer Bos beantwoordde de verschil
lende bemerkingen. Spr. wilde b.v. artikeltjes
als gisteravond in „De Standaard": maakt
reclame het artikel duurder, enz.
De voorzitter was tot nog toe van
oordeel, dat het orgaan van den N.K.B. on
eer de vakbladen op ons gebied een zeer
goed figuur maakt. Spr. oordeelde de redac
tie van het orgaan bij den heer van Gurp in
>goede handen en deed mededeeling van de
Werkwijze.
Spr. verzoekt opgave te doen van de onder
werpen die men behandeld wenscht te zien
De redactie en haar medewerkers zullen die
onderwerpen dan gaarne behandelen.
De vergadering vereenigde zich ten slotte
«et het advies van het hoofdbestuur.
Ingevolge een voorstel van de afd. Alk
maar werd een wekelijks marktoverzicht in
net orgaan toegezegd.
Namens de afd. Alkmaar, gaf de heer
G reeuw (Heiloo) een toelichting op het
Trirff /eclameweken voortaan dis-
mèn HeaT1JZeti€ organiseeren, om te voorko-
afdeelingen daarvan onderling
moeilijkheden ondervinden.
Spr. wil den bond verdeelen in districten.
Op bepaalde tijden kunnen dan districtsge-
wijze reclameweken georganiseerd worden.
Vergrooting van de aanknoopingspunten zal
daarvan het gevolg zijn. Instelling van een
reclamecommissie is daarbij noodig. Ook af-
deelingsgewijze moet propaganda onder de
ongeorganiseerden worden gevoerd. Verster
king van den bond zal daarvan het gevolg
zijn.
De heer Bos (Velsen) oordeelde, dat de
toelichting afwijkt van het voorstel.
De toelichting leek hem beter dan het
voorstel. De afdeelingsreclame geeft thans
wel eens aanleiding tot moeilijkheden en het
is gewenscht, dat dergelijke reclame alleen
voor districten worden aangegeven.
De heer Splinter, Haarlemmermeer,
achtte het denkbeeld praktisch onuitvoerbaar.
De reclamebehoefte in de afdeelingen ver
schillen te zeer.
De voorzitter oordeelde, dat men
zich voorloopig nog tevreden moest stellen
met plaatselijke reclameweken. Daarnaast
zal de bond wel voor de landelijke reclame
zorgen. Aldus werd besloten.
Delft had het voorstel ingediend om de
redevoeringen en jaarverslagen in een spe
ciaal nummer van het blad uit te geven.
Het hoofdbestuur zegde toe, dat getracht
zal worden het verslag in meer opeenvolgen
de nummers van het orgaan te publiceeren.
Delft wenschte voorts afschaffing van
de z.g. winkeliersbonnen, door fabrikanten
verstrekt en gepakt in verschillende artikelen.
Het hoofdbestuur vereenigde zich met de
wenschelijkheid daarvan.
De heer v. d. Vee 1 en vond hierin aan
leiding de vraag te stellen hoe men dit denkt
te bereiken.
De voorzitter antwoordde, dat de
bond de zaak aanhangig zal maken bij het
comité van samenwerking opdat de drie or
ganisaties bij de fabrikanten er op aandrin
gen de bonnen te laten verdwijnen.
De heer v. d. Veelen oordeelde, dat men de
fabrikanten den eisch moet stellen ze er uit te
laten, zoo niet, dan moet men van hen de
artikelen weigeren.
De voorzitter wilde het laatste in 2e
instantie. De vergadering vereenigde zich
hiermede.
Aan de orde was hierop een voorstel om
aan het hoofdbestuur op te dragen er bij de
regeering op aan te dringen de steun in
natura op zoodanige wijze te doen geschie
den, dat daarbij de winkelier van den ge-
steunden niet wordt uitgeschakeld.
De heer Splinter, Haarlemmermeer,
deelde mede, dat dit aldaar zoo reeds gere
geld is en oordeelde, dat de afdeelingen
plaatselijk in die richting gewerkt moet wor
den.
De heer v. d. Veelen, Dieren, was van
oordeel, dat de bonnetjes hem tegen de borst
stuiten. De ondersteuning in natura moet
verminderd worden. Ze is op zichzelf een
euvel.
De e e r e-v o o r z i 11 e r betoogde, dat de
bonnetjes meestal van het Crisis-comité uit
gaan. Op de bonnetjes wordt de leverancier,
die de gesteunde noemt, vermeld. De bonne
tjes zijn noodig om te bereiken dat misbrui
ken met de bonnetjes worden voorkomen.
De voorzitter zegde toe de kwestie
aanhangig te zullen maken bij den Midden-
standsraad, voor zoover het landelijk ge
schiedt.
Gebeurt het door plaatselijke organisaties,
dan dienen de afdeelingen regelend op te
treden. Spr. verwachtte dat steun in natura
uitgebreid zal worden.
De vergadering vereenigde zich met de
zienswijze van het hoofdbestuur. De mede
afgevaardigde uit Krommenie drong er nog
op aan om zich met kracht te verzetten tegen
de uitbreiding van steun in natura, omdat
dit onafwendbaar moet leiden tot ondergang
van den middenstand.
Voor een eigen gebouw.
Van de afd. Rotterdam was een voor
stel ingekomen om over te gaan tot oprich
ting van een N.V. tot exploitatie van een
kantoorpand. Beoogd wordt de vorming van
een kapitaal groot 25000 door het plaatsen
yan aandeelen groot 50, uitsluitend bij
leden. De N.V. verplicht zich als er voldoen
de kapitaal bijeen is, om het pand tegen kost
prijs aan de N. K. B. over te doen.
De kantoorruimte zal alleen verhuurd
worden aan de Coöperatie van den Bond en
aan de N. K. B.
De voorzitter erkende de noodzake
lijkheid dat de bond komt tot een grootere
ruimte. Het bovenhuisje te Rotterdam waar
de bond gevestigd is, voldoet niet meer.
Het voorstel is niet zoo grootsch omdat
het tijdstip van het koopen van een pand in
Rotterdam bijzonder gunstig is, aangezien
de waarde van de panden met 50 pCt. in Rot
terdam is gedaald.
Dit voorstel gaf aanleiding tot een uitvoe
rige bespreking. De meeste sprekers verklaar
den zich vóór, doch de heeren v d Burg en
Splinter waren van oordeel, dat over 2 laar
jaar de huizenprijzen nog belangrijk"lager
zullen zijn en bepleitten om dan tot het huren
van een grooter pand over te gaan
De heer R e y e r s b e r g bepleitte daar-
entegen de plaatsing van de aandeelen in
ze ,v~^adering tot maximum bedrag
van 25000 en deelde mede, dat in Rotter
dam reeds 19 aandeelen zijn toegezegd Hij
wilde dan ook iedere afdeeling niet meer dan
10 aandeelen geven.
De heer Hovenier, Hilversum, was
echter van oordeel, dat vestiging van een
vast pand fusie van bonden zou bemoeilijken.
De heer v. Ve e 1 e n was van oordeel, dat
de zaak alleen mogelijk is wanneer de in
kooporganisatie blijft groeien, doch deze
verkeert nog in de kinderschoenen. De in
kooporganisatie moet den weg op ,dat haar
producten alleen prima zijn. Het merk „En-
kabé" moet daarvoor de waarborg zijn en
wil men daarnaast streven om ook de goed-
koopere winkeliers te bedienen, dan moet
Fviirf?;
mm
l t. i
V tf'.rw -vi-
De tand heeft een gat en moet gevuld
worden. Dagelijks grondig poetsen met
de sterk reinigende tandpasta Chloro-
dont had het euvel kunnen voorkomen.
I Chlorodont maakt de tanden niet alleen
I sneeuwwit, maar houdt ze ook gezond.
Overal verkrijgbaar. Probeert U eens
een tube, het succes zal U verrassen.
Nederlandsch fabrikaat.
Tube 35 cent, groote tube 60 cent.
men voor die artikelen een ander merk In
stellen. Spr. gaf voorloopig de voorkeur om
een pand te kiezen.
De eere-voorzitter, de heer R ij s w ij k,
was niet bang, dat het eigen pand een even-
tueele fusie kon belemmeren. Hij wilde gaar
ne een aandeeltje nemen.
De voorzitter verdedigde nog nader
het voorstel, waarbij hij deed uitkomen, dat
het voor hem de groote bekoring had, dat het
door de medewerking van allen tot stand kon
worden gebracht.
Het resultaat van het streven naar de sa
menwerking met de andere organisaties is
gering. Wij komen nu tot een commissie over
den inkoop van de drie organisaties. Dit
centraal comité zal straks trachten bij de fa
brikanten een grootere omzetpremie voor
alle leden te verkrijgen van de drie organisa
ties. Komt er samenwerking, dan wordt toch
Rotterdam het centrale punt. Spreker hoopt
het aantal aandeelen per lid tot 5 te kunnen
beperken. De rente die uitgekeerd zal worden
mag hoogstens 5 bedragen.
Ten slotte werd bij zitten en opstaan uit
gemaakt, dat de meerderheid voor de plan
nen van het hoofdbestuur is. Aan de leden
zal een circulaire worden rondgezonden
waarin zij verzocht worden een aandeeltje te
nemen.
Hierna kwam aan de orde de kwes
tie van den Ned. Kruideniersbond con
tra de Spoorwegen, welke kwestie op
het vorige congres werd aangehouden.
De voorzitter van de afd. Alkmaar,
de heer Haijtema, was van oordeel dat
dat voorstel het vorig jaar wel wat on
doordacht was gelanceerd.
Bij nader onderzoek was hem geble
ken, dat die spoorweg-coöperatie lang
niet zulk een omvang had als men ver
moedde.
Spr. stelde voor om het voorstel om
de spoorwegen voor het vervoer te boy
cotten wanneer deze door bleef gaan
aan de spoorweg-coöperatie vrij vervoer
te verleenen, in te trekken.
Dit voorstel werd onder applaus der
vergadering aanvaard.
Voorts werd besloten de kwestie-
Bussum—Hilversum in handen van de
arbitragecommissie to stellen.
Na rondvraag sloot de voorzitter de
vergadering met een kernachtig woord.
De offlcleele ontvangst ten
Stadhuize.
Hedenmorgen om half 10 werden de
congressisten ten stadhuize officieel
ontvangen en in de mooie raadszaal met
bliksemlicht gekiekt.
De ontvangst geschiedde door den bur
gemeester, den secretaris, de wethouders
Bonsema, van Slingerland en Wester-
ho en de raadsleden Keijsper en Stout-
jesdijk.
De burgemeester, Mr. Wendelaar
heette namens het gemeentebestuur de
congressisten hartelijk welkom ten
stadhuize en in de gemeente.
Spr. uitte den wensch, dat men voor
de organisatie een vruchtbare vergade
ring mocht hebben en dat men daar
naast mocht genieten. Voor het laatste
was de feestelijke stemming over het
20-jarig bestaan van de organisatie een
garantie.
Wanneer men 20 jaar bestaat, mag
men terug zien op eeen periode van
ernstig werken. Het kan niet anders of
geest van saamhoorigheid gekweekt
geest van saamhoorigheid zijn gekweekt
en het besef hebben versterkt van de
kracht der organisatie. Spr. wenschte
den voorzitter toe, dat hij lange j".ren
kan voortgaan met het versterken van
de organisatie om daardoor de belan
gen van de verschillende leden te die
nen. Spr. durfde dit voor deze vereeni-
ging zeggen, omdat de leiding daarvan
in handen is bij een voorzitter, van wien
bekend is, dat hij herhaaldelijk heeft ge
zegd, dat het dienen van het algemeen
belang niet uit het oog mag worden ver
loren.
Ook de steen achter ons, aldus spre
ker, herinnert er ons voortdurend aan,
dat het heil van het algemeen de hoog
ste wet is.
Gij kunt er in uwe organisatie alleen
op uit zijn uw eigen belang te verster
ken en te verstevigen, wanneer gij te
vens blijft bedenken, dat gij u hebt aan
te passen aan het groote geheel en U
ondergeschikt te maken aan het belang
van allen.
Daarom heb ik met instemming ge
lezen van de hand van uw voorzitter,
den heer v. d. Lii de, dat men heeft te
dienen. Die woorden werden onder
streept door den heer Haijtema, die mij
tijdens mijn bezoek aan de Kruideniers-
beurs mededeelde, dat de N. K B. er naar
streelt om goede producten goedkoop ver
krijgbaar te stellen en reeds heeft bereikt, dat
artikeien die vroeger 4 kosten voor f 1
verkrijgbaar worden verkocht.
V\ ij, als gemeentebestuur, zoo ver
volgde spreker, hebben altijd het belang
yan de consiiment°n op het oog en ver-
eugen ons daarom dan ook zeer. Als gij
oaarmede voortgaat, dan zult gij daar
mede niet alleen den groei en bloei van
uw organisatie bevorderen, doch zal ook
het publiek u daarvoor dankbaar zijn.
In welke positie men ook staat, nim
mer mag men misbruik maken van de
omstandigheden. Vaak moet men eigen
persoon wegcijferen om het belang van
allen te dienen, omdat dit ook het beste
is voor zich zelf.
Met de beste wenschen voor de ver-
eeniging eindigde spreker. (Applaus.)
Een woord van den voorzitter.
De heer v. d. L i n d e was overtuigd
de tolk te zijn van de congressisten,
wanneer hij hartelijk dank bracht voor
de vriendelijke woorden, waarnaar spreke'
met veel belangstelling had geluisterd.
Bij het uitspreken van het woord beurs waj.
spreker even geschrokken, omdat hij
vernomen had, dat de wethouders wa
ren mede gekomen. (Gelach.)
In dezen crisistoestand, zoo vervolgde
spreker, drukken zware lasten op den
middenstand. De belastingen worden
hooger en de onkosten zijn hoog geble
ven. Anderzijds zijn de winsten sterk
gedaald, zoodat het voor den midden
stand zeer moeilijk wordt alles zoo te
regelen, dat voor hen een behoorlijk be
staan uit het bedrijf overblijft.
Desondanks is het niet direct noodzake-
k den middenstand te ontlasten. Wij begiij-
pen zeer goed, dat het in deze crisisperiode
onmogelijk is, dat het gemeentebestuur de
iasten van den middenstand verlicht. Ook
wij hebben de lasten van de crisisperiode te
dragen.
Alkmaar en zijn omgeving zijn grooten-
deels afhankelijk van den export. Die van de
kaas is met 16.000.000 K.G. teruggeloopen,
terwijl de opbrengst van de tuinbouwpro
ducten tot 1/4 is verminderd.
Wij kunnen ons indenken, dat onder deze
omstandigheden de algemeene koopkracht
hier buitengewoon is afgenomen en dat dit
voor een gemeente ais Alkmaar inderdaad
financieele moeilijkheden met zich brengt. Ik
hoop dat hier in Alkmaar de middenstand
en in het bijzonder de kruideniers, onze le
den, zullen beseffen, dat zij in dezen crisis
tijd de moeilijkheden van de gemeente heb
ben mede te dragen. Anderzijds hoop ik, dat
wanneer nieuwe lasten moeten worden op
gelegd, het gemeentebestuur er rekening me
de zal houden dat de middenstand zoo zwaar
belast is, dat het moeilijk is zwaardere lasten
te dragen.
Spr. dankte nogmaals* voor de ontvangst
en deelde mede, dat de congressisten door
hetgeen zij gehoord en gezien hebben een
aangenamen indruk van Alkmaar hebben
ontvangen. (Applaus.)
Hierna werden ververschingen rondge
diend.
De vergadering van heden.
Na het gebruiken van een lunch in het
Gulden Vlies, gaf de voorzitter in de Unie
een overzicht van de 20 jaren arbeid der ver-
eeniging en hield hij een inleiding over het
onderwerp: „Crisis en Middenstand", waar
over een uitvperige bespreking volgde.
Om 4 uur nam een autotocht in de omge
ving, aangeboden door de afd. Alkmaar, een
aanvang.
Van avond wordt in het Gulden Vlies hé
congres met een diner besloten.
Er zijn er, ongeduldigen, omdat het zoo
genaamde werk van Genève geen direct tast
bare resultaten oplevert, die de schouders
ophalen en zich afvragen waartoe de Vol
kenbond dient, en of het niet veeher geld in
het water is gegooid om zijn werkzaam
heden te doen voortduren. Ja, wij troffen
kortgeleden het ingezonden stuk aan van
een man, die blijkbaar bij uitstek geestig
wilde zijn en zich afvroeg of de Volkenbond
iets anders is dan een in Zwitserland geves
tigde vereeniging ter bevordering van de be
langen der hotelhouders aldaar. Wie op
deze wijze den Volkenbond, zijn toekomst en
zijn ai beid ziet, kan moeilijk tot zijn waar*
achtige vrienden worden gerekend Niet om
dat van de vrienden van den Volkenbond
moet worden verlangd, dat zij alles, onge
acht wat het zou zijn, zouden prijzen en
loven. V. ei verre vandaar; ook de Volken-
oond heeft behoefte aan vrienden, die hem
zijn feilen durven toonen. Maar <r iJ
van die eigenaardige vrienden roSmjk
die tot mets anders in staat schil?'°°Pen,
tot het aanwijzen van iemand*Tm? dar>
zijn er ook jegens den Volkenbond rr ?"'-
meenen hun vriendschap bij uitsl,,;*-ICI'
moeten toonen door de kwade zijden te
Volkenbondswerk evenzeer heeft le het
te brengen. naar vore,,
Dat is niet moeilijk, vooral riet in
tijd. Immers, twee zwakke plekken eZen
den Volkenbond, die voor een ieder ri-a" 'n
zijn: de oplossing, gegeven aan het T$k
neesch-Japansche conflict en de fi
ningsconferentie. Om dan van den J P®-
schen gang van zaken in de wereld
zwijgen! Zeker, er valt critiek op de'?aa,r,,e
kenbond te oefenen terzake van dif r
neesch-Japansch conflict. Het zou ici
zijn, daarbij niet te vergeten, dat in H.
der jaren de Volkenbond kans heeft p
om in tal van andere conflicten, die t JL"'8"
van zeer ernstigen aard waren, op .oolc
kige wijze tusschenbeide te treden T
schen Polen en Lithauen, tusschen Hal-
Griekenland. tusschen Engeland en T
tusschen Bulgarije en Griekenland
echter niets af aan het feit, dat inde d
de Volkenbond een anderen weg had Ju i
taak, wat dit meest belangrijke confliVt cd
treft, dat hij tot dusver te behandelen' t
Hierbij dient echter wel in het oog te «5e5;
gehouden, dat van den aanvang af niett
en mocht worden verwacht, dat de Vofl
bond in staat zou zijn om reeds nu YJ-r
jaren na zijn oprichting, een conflifj^"
heerschen als dat, hetwelk in een hk-S
geval de twee Oost-Aziatisch# i, 'f
scheidt. Had de Volkenbond dit «c\ P
hij had wonderwerk verricht. Nu is w
mógelijk dat. wanneer van den aanvaw
de Volkenbond een andere weg had gnjLt
meer succes hem zou zijn ten deel gevalW
Doch deze weg had hij alleen kunnen vol!
gen, indien ziin leden, en in het bijzonder dé
grooten onder hen. zich van den aanvan# ai
meer Bondsgetrouw hadden getoond. Maar
bovendien, gesteld, dat de Volkenbond, ge
lijk nu zoo gemakkeliik van uem kan worden
verlangd en geëischt. reeds dadelijk en
groote mate van kracht had getoond, en ge
steld, dat Japan als antwoord daaróo reeds
vroeger den Volkenbond had verlaten; zou
den dan de critici niet hebben klaar gestaan
met te zenden, dat de Volkenbond er niet is
om allereerst krachtdadige wegen te bewan
delen, doch moet handelen met tact en be-
leid? Terwijl, nu met onuitputtelijk geduld
door de betreffende instanties van den Vol
kenbond alle vreedzame middelen ziin uitge
put, een dergelijk verwijt onmogelijk ge-
maakt kan worden, en ook niet wordt. Veel-
eei het tegendeel, doch daarin schuilt een
ongewild comnliment!
Maar de Ontwapeningsconferentie dan,
zal men zeggen. Inderdaad, er waren er, die
hadden ophoopt en zelfs verwacht, dat na
dat deze ruim een jaar biieen is geweest, al
thans iets tastbaarder resultaten zouden
zijn verkregen. Dat het te wenschen ware
geweest, wie zal het ontkennen? Maar on
danks de zorgvuldige voorbereiding, die der
Ontwapeningsconferentie is voorafgegaan,
kwam zij te vroeg bijeen, öf wellicht te laat.
In elk geval op een oogenblik. dat de wereld
niet in staat was om de juiste oplossing voor
de zoo moeiliike verhouding tusschen ontwa
pening aan den eenen en veiligheid aan den
anderen kant te zoeken en te vinden. Het is
uitermate gemakkelijk voor een klein land
als het onze om erop aan te dringen, dat de
bewapeningen krachtdadig worden vermin
derd; het is uiteraard een plicht, in het
Grondverdrag aanvaard. Maar de groote
landen, aan welker volken eeuw in eeuw uit
is geleerd, dat zij andere plichten en andere
rechten in de samenleving der natiën heb
ben, kunnen niet ineens tot het besef worden
gebracht, dat een andere tijd is aangebro
ken. Zij zien naar de veiligheid, hoe gaarne
zij de ontwapening willen. Ontwapening ju
veiligheid brengen, niets is meer waar dan
dat, maar alleen dan, wanneer allen ge'i)>
tijdig ontwapenen. Landen, met wantrou;
wen jegens elkander bezield, wachten b'!
voorkeur af totdat de andere den eersten
stap doet. Zoo kan het niet verbazen, dat te
Genève in de groote zaken tot dusver ge®
overeensemming werd bereikt. Verwijten
men tot de Ontwapeningsconferentie slecJ
in dezen zin kunnen richten, dat zij de W"
slissing over deze groote vraagstukken W'
noodig lang uit den weg is gegaan.
Aan
den anderen kant echter had men, bij het o-
tijdig stellen van de beslissing, kunnen vr»
zen, dat ongewenschte dingen waren g
En dan is er de economische t°^ta J'
waaraan de Volkenbond, zoo wordt s
klaagd, met al zijn kostbare apparaten,
maar geen einde kan maken. Neen»
lijk, de Volkenbond, die is opgericht in
cüaos van den na-oorlog, kan na een ^et
tienjarig bestaan geen einde o0it
ergste 'economische onweer, dat weiuc
247. Toen ze al een eindje van de boot af
waren, vloog er in eens iets over hun
hoofden tusschen de bankjes. Wat was dat
nu weer? Wel, de kok, die zulke goeie
vrienden met Jan was geworden, had hem
een bewijs van vriendschap nagestuurd, en
dat hij goed mikken kon, dat bleek nu.
248. Jan was erg nieuwsgierig eWmaak'"
het pak zou zitten, en al varen {oe0
hij het open. Op de bank sprei jje
zijn schatten uit. Wel, wel, u arteHieD
kok zijn best gedaan. Pasteien, r0oi"'
ef
taarten»
t fOO
een fijn stuk gestoofde walviscli m
saus er bij. Een groot krentenbrood
pok al tusschen, en nog veel tne
