DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Uit den Alkmaarschen Raad.
De ontwapeningsconferentie te Genève
No. 119
Zaterdag 20 Mei 1933
135e Jaargang
Als de kinderen van den jubilaris het talent van den vader hebben, zal
er in de toekomst geen gebrek aan goede acteurs zijn.
De burgerij moet wel den indruk krijgen, dat niet alle meesters in de
rechten de rechten meester zijn.
Wanneer de muziekkorpsen niet met elkaar harmonieeren, zalmendoor
de gemeentelijke instrumenten slechts wanklanken te hooren krijgen.
Dagelijksch OueeüdU
Verklaringen van de Duitsche, Engelsche en
Fransche vertegenwoordigers over het ont
wapeningsvraagstuk.
De slotbesprekingen.
IVat vandaag dc
aandacht trekt...
.H. FeSs&Zoon
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
tranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
BS!
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven tranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. RERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
De Alkmaarders, die er zich over verwon
derd hebben, dat er voor een alleronbelang-
rijkste agenda een raadsvergadering bijeen
werd geroepen en die wellicht met het oog
op het presentiegeld en de kosten van den
stenograaf gemeend hebben, dat de ge
meente in dezen duren tijd dat geld nuttiger
had kunnen besteden, hebben natuurlijk niet
geweten, dat er alweer een jubilaris in de rij
der vroede vaderen had plaats genomen en
dat het nu eenmaal gewoonte is, dat een der
gelijke edelachtbare officieel door den voor
zitter van onze Raad gecomplimenteerd
wordt.
Ditmaal was de heer Keijsper het feest
nummer we hadden bijna een ander
woord geschreven, maar dat strookt aller
minst met de edelachtbaarheid van den jubi
laris en de burgemeester heeft er in een
roerend toespraakje op gewezen, dat er geen
grooter voorrecht is dan koperen bruidegom
in een gelukkig gezin te mogen zijn en hij
wenschte den heer Keijsper toe, dat diens hu
welijksbootje dat in de volgende kwart
eeuw als familiebootje wel eens te klein zal
kunnen worden, maar dat heeft de burge
meester er natuurlijk niet bij gezegd tot
aan het zilveren huwelijksfeest een even ge
lukkige en veilige tocht zou mogen maken als
tot dusver het geval was.
De jubilaris was blijkbaar te ontroerd om
in zijn dankwoord direct de toepasselijke ci
taten uit Vondel of Shakespeare te kunnen
vinden en hij antwoordde ditmaal dan ook
met een eenvoudig maar diep gevoeld woord
van dank en met het uitspreken van de hoop,
dat alle aanwezigen nog lang van zijn geluk
getuige mogen zijn.
Na deze plechtigheid daalde de Raad weer
uit hooger sferen naar den beganen grond
en werden de ingekomen stukken voorgele
zen, waarbij er enkele waren, die minstens
zoo belangrijk als het voornaamste punt der
agenda geweest zijn.
Daar was allereerst een dankbetuiging
van bewoners bij de nieuwe brug over de
Hoevervaart, die hekjes voor hun huizen
hadden gekregen en het college, dat altijd
met klachten overstroomd wordt, was door
deze zeldzame tevredenheidsbetuiging zoo
verrast, dat de burgemeester er met bijzon
dere ingenomenheid melding van gemaakt
heeft. Blijkbaar wist hij toen nog niet dat de
bewoonster van het laatste huisje zich op
onze redactie beklaagd heeft, dat zij even
goed recht op een hekje had en er geen heeft
gekregen, zoodat de algemeene feestvreugde
der buurtbewoners helaas nog door een wan
klank verstoord is geworden.
Evenwel, het waren niet allemaal adressen
/an dankbaarheid en bewondering voor het
werk van het college, die ditmaal op de lijst
der ingekomen stukken prijkten.
Er waren er ook bij, die van min of meer
critischen en zelfs van afkeurenden aard wa
ren en Gedeputeerde Staten hebben het hunne
daartoe bijgedragen door niet minder dan
twee missives te sturen waaruit bleek, dat
zij raadsbesluiten als zijnde strijdig met de
wet hadden vernietigd.
Men mag daarover terecht eenige verwon
dering i^ten. Immers een gemeente als Alk
maar met een in talrijke afdeelingen gesplit
ste secretarie en met diverse juristen, die
daaraan leiding geven, moet er toch voor
waken, dat het college van B. en W. den
Raad voorstellen laat aannemen, welke in
strijd met de wet zijn. De Raad kan den
kostbaren vergaderingstijd wel beter gebrui
ken dan voor het vaststellen van nuttelooze
besluiten, waaraan dan gewoonlijk nog een
zeer uitvcerig debat voorafgaat.
Allereerst bleek ditmaal het Raadsbesluit
vernietigd te zijn waarbij de burgemeester
gemachtigd werd om vrouwelijke bediening
in verlofzaken te verbieden in zooverre deze
vrouwen geen gezinsleden van den verlof-
houder zijn. Ged. Staten achtten dit in strijd
met de wet en het is niet onwaarschijnlijk,
dat ook de minister er zoo over zal denken,
maar men schijnt het vrij algemeen over een
betere oplossing eens te zijn, namelijk over
toepassing van art. 58 van de drankwet,
waardoor de excessen welke men terecht
heeft willen bestrijden evengoed en bovendien
langs den legalen weg bestreden kunnen
worden.
.Van ernstiger beteekenis was de vernietir
ging van het raadsbesluit waarbij aan de
Neutrale Schoolvereeniging hier ter stede
medewerking tot het verkrijgen van een
schoolgebouw was geweigerd, zoogenaamd
omdat voor die school niet het benoodigde
aantal van 60 leerlingen was opgegeven.
Wij hebben er destijds al op gewezen, dat
B. en W., die willekeurig de kinderen van de
lijst schrapten welker ouders zich „bedacht"
hadden, benevens de kinderen die te jong
zouden zijn en de leerlingen, die wellicht dit
jaar de lagere school zouden verlaten, daar
mede in strijd met de wet hebben gehandeld.
Een van beiden, óf B. en W. en de Raad
hebben dit niet geweten en een gemeente
van de beteekenis van Alkmaar heeft daar
mede een verbluffend bewijs van onkunde ge
geven óf men heeft het wel geweten en
zich dom gehouden, wat o.i. van nog beden
kelijker aard is.
Men heeft destijds zeer vergenoegd den ge
meentesecretaris een complimentje gemaakt
omdat hij er in geslaagd was een voorstel te
formuleeren, waarbij precies zooveel kinde
ren geschrapt waren als noodig was om de
medewerking der gemeente te kunnen weige
ren, een voorstel, dat zoo goed geargumen
teerd was, dat het net „echt'' leek en ieder
behalve natuurlijk de autoriteiten, die ten
slotte te beschikken hebben den indruk
moest krijgen dat de Alkmaarsche Raad naar
zijn beste weten in recht en billijkheid een
besluit had genomen.
Wij hebben noch dat complimentje, noch
dat besluit ooit kunnen begrijpen omdat het
gevolg daarvan toch alleen maar kon zijn,
dat Alkmaar bij Ged. Staten wat de kennis
der wet en der jurisprudentie betreft, een al-
lerbedroevendsten indruk maakt en het voor
uit te voorzien was, dat men daarmede geen
enkel resultaat zou bereiken.
Men mag zich afvragen waarom desondanks
de Raad een dergelijk besluit heeft genomen
en wanneer dit werkelijk niet op onkunde
berust en met de ambtenaren-juristen ten
stadhuize mogen wij dat toch wel aannemen
dan kan de reden geen andere zijn dan
een pogen om door dergelijke besluiten, wel
ker goed- of afkeuring altijd geruimen tijd in
beslag neemt, de totstandkoming van de
neutrale school te vertragen, wat men niet
anders dan gemeentelijke sabotage za'i
kunnen noemen.
Want zelfs nu, terwijl men toch het dui
aelijk bewijs heeft gekregen, dat het radasbe
sluit onwettig is en terwijl er toch talrijke
gelijksoortige gevallen zijn waarin de Kroon
deze onwettigheid heeft bevestigd, verzoekt
de burgemeester den Raad de beslissing in
handen van B. en W. te stellen opdat men
den Raad zal kunnen voorstellen van de af
wijzende beslissing in beroep bij de Kroon
te gaan. Dat beteekent niets anders dan dat
er opnieuw eenige maanden zullen verloopen
eer de Raad noodgedwongen tot medewer
king moet besluiten, wat practisch hierop
neerkomt, dat de schoolvereeniging haar ge
bouw dit jaar niet meer zal kunnen openen
Het zal interessant en ook leerzaam zijn
te zien welke raadsleden daaraan hun stem
zullen geven. Men heeft van de zijde der
raadsmeerderheid den heer Langeveld dik
wijls met groote verontwaardiging verweten
dat hij van een raadsbesluit in hooger be
roep is gegaan wanneer hij werkelijk meende,
dat dit besluit in strijd met het algemeen be
lang was en men heeft daarbij dan niet on
duidelijk laten uitkomen, dat men hem en
verdacht de beslissingen van den Raad door
onnoodig oponthoud te willen saboteeren
Hoeveel meer recht had juist deze af^evaar
digde thans de meerderheid van den Raad
te verwijten, dat zij willens en wetens de
schoolvereeniging benadeelt door in beroep
te gaan van een besluit, dat geen schijntje
van een kans heeft de goedkeuring van de
Kroon te verkrijgen. Dat raadsleden daaraan
medewerken is misschien nog te vergeven,
dat wethouders zoo in strijd met hun titel
handelen kan een bevolking, die van zijn
vertegenwoordigers toch besluiten verwacht
die naar recht en billijkheid worden geno
men, slechts met verbazing vervullen.
Laten we de bespreking van deze duistere
politiek der rood-zwarte coalitie hoelang
zullen deze groepen nog samenwerken?
maar verder buiten beschouwing laten en het
verzoek van den heer Hoijtink bespreken om
oe Kruislaan in „Willem van Oranielaan" te
herdooDen.
Er was een zelfde verzoek van een inge
zetene ingekomen, maar in zijn enthousiasme
had deze blijkbaar vergeten zijn naam onder
het stuk te plaatsen, zoodat de sociaal-demo
cratische wethouders het met een zucht van
verlichting terzijde konden schuiven.
Evenwel, zij hadden er niet op gerekend
dat de heer Hoijtink onze vaderlandsche ge
schiedenis en speciaal het Oranjehuis een
even goed hart toedraagt en op het pas ge
dolven graf van den onbekenden burger deed
hij de plechtige belofte diens werk te zullen
voortzetten en zoo mogelijk tot een goed ein
de te brengen.
Als twee hetzelfde doen dan is het nog
niet hetzelfde, zegt een goed Hollandsch
spreekwoord en het is dan ook niet onwaar
schijnlijk, dat binnen afzienbaren tijd een
onzer straten of lanen al is het dan waar
schijnlijk niet de Kruislhan den naam van
den vader des vaderlands zal dragen. De
Katholieken zullen er met de oppositie wel
hun stem aan willen geven en de Raad, die
altijd de gevoelens der bevolking respecteert,
zal er wel voor zorgen, dat de nieuwe straat
niet in het Rochdalekwartier komt te liggen.
Een wijs besluit was zeker dat, waarbij
aan winkeliers wordt toegestaan hun zaken
in den seizoentijd tot tien uur des avonds
geopend te houden en het was slechts te be
treuren, dat het verzoek daartoe alleen van
de afdeeling van De Hanze en niet ook van
de neutrale middenstandsvereeniging is uit
gegaan.
In dezen moeilijken tijd, waarin het zoo
menig zakenman de grootste moeite kost het
hoofd boven water te houden, is de winkel
sluitingswet een voor velen noodlottige
overheidsbemoeiing en alles wat er toe kan
medewerken deze vrijheidsbeperking te ver
ruimen mag zeker met enthousiasme begroet
worden.
Van de agenda zelf valt eigenlijk alleen
het besluit te vermelden om den boetepot van
het opgeheven Stedelijk Muziekkorps in de
gemeentekas te storten en in ruil daarvoor
de instrumenten van dit korps gratis af te
staan aan de Vereenig;ng Alcmaria Victrix,
waarin de meeste der vroegere stedelijke
muzikanten thans een nuttig onderkomen
hebben gevonden.
B. en W. stonden hier voor een allesbe
halve gemakkelijke beslissing. Immers, deze
boetepot was als het ware een erfenis van
het overleden muziekkorps en was als zoo
danig het gemeenschappelijk bezit van de
gezamenlijke leden van dat korps. De stad
heeft zich thans deze erfenis toegeëigend en
er is daartegen waarschijnlijk geen protest
te verwachten, omdat de vroegere eigenaars
niet allen meer in leven zijn en ook niet alle
overblijvenden naar Alcmaria Victrix zijn
gegaan.
Tot het tijdstip der ontbinding hadden de
vroegere stedelijke muzikanten het recht
deze gelden tot den laatsten cent op te ma
ken en wanneer zij beseft hadden, wat er
later mee zou gebeuren, hadden zij er onge
twijfeld op den dag vóór de officieele ontbin
ding nog een aardig pleizierreisje voor ge
maakt. Het is zelfs de vraag of de nog in
leven zijnde blazers en trommelaars niet her
recht hebben de hoofden eens bij elkaar te
steken en dit geld voor snoepreisje of een
pleizierigen avond te gebruiken en het ge
meentebestuur heeft blijkbaar ook gevoeld,
dat deze eigendomsoverdracht niet heele-
maal in den haak was en als compensatie
daarvoor aan Alcmaria Victrix alle instru
menten van het opgeheven korps ten ge
schenke willen geven.
Evenwel, men kwam hier van het eene ge
vaarlijke terrein op het andere, wat dadelijk
bleek uit de vragen van mej. Carels en van
den heer Venneker, van wie de eerste wilde
weten of de waarde der kas soms grooter
was dan die van de instrumenten, in welk
geval men tegenover Alcmaria Victrix een
onbillijkheid zou begaan en van wie laatst
genoemde de vraag in omgekeerde volgorde
stelde, omdat z i. als de instrumenten
meer waard bleken Alcmaria Victrix
tegenover andere plaatselijke muziekvereeni-
gingen onbillijk bevoordeeld zou worden.
Gelukkig bleken B. en W. oo het punt van
taxatie van oude muziekinstrumenten zoo
weinig onderlegd te zijn, dat deze vragen
iiiet dadelijk beantwoord konden worden. Zij
hebben vroeger meer naar de muziek ge
luisterd dan naar de instrumenten gekeken
en zelfs het alwetend college kon niet beoor-
deelen in hoeverre een tuba of een wald
hoorn in kwaliteit verminderd en daardoor
in prijs gedaald is, als er een bepaald aan
tal jaren marschen of opera's doorheen zijn
geblazen.
Dat hangt niet alleen van het fabricaat,
maar ook van de zorg en de blaaskracht van
den bespeler af en het is best mogelijk, dat
een trommelvel net als een Perzich kleedje
in waarde stiigt naarmate het ouder en lan
ger gebruikt is.
In allen gevalle zal de grootst mogelijke
billijkheid betracht worden en er zal nauw
keurig voor gewaakt worden, dat Alcmaria
Victrix in de waarde van instrumenten niet
meer ontvangt dan haar volgens de verloren
boetekas rechtens toekomt. Met groote vol
doening werd vernomen, dat de bezetting
van het vroeger stedelijke korps zoo groot
was, dat er nog instrumenten zijn, waarvoor
in de nieuwe vereeniging geen bespelers zijn
te vinden. Deze instrumenten zullen dan
pondspondsgewijze verdeeld worden over de
andere vereenigingen hier ter stede, Ln de
eigenaardige verwachting, dat deze meer
muzikanten dan instrumenten hebben en ze
dus wel kunnen gebruiken.
De heer Hoijtink merkte op, dat het Chris
telijk korps Soli Deo Gloria, in afwijking
van haar zustervereenigingen, niets ge
vraagd had, maar toch wel iets wilde heb
ben, al was het dan maar een paukje nut
een gescheurd vel of een kromgetrokken kla-
rinetje en de bescheidenheid van het Chris
telijke corps werd zóó op prijs gesteld, dat
het een oogenblik leek of de vragers niets en
het Hoijtink-corps het geheefe overschot
zou krijgen.
Maar dat zou ook weer niet billijk zijn en
dus zullen de leden van Alcmaria Victrix de
eerste keus mogen doen en zal de overblij
vende collectie zoo eerlijk mogelijk onder de
andere corpsen verdeeld worden, één Turk
sche trom tegen twee pauken of drie gewone
trommels en één cello tegen twee altviolen
De verdeeling is werkelijk nog niet zoo ge
makkelijk en het zou ons niets verwonderen
als in de eerstvolgende raadsvergadering
adressen van teleurgestelde muzikanten bin
nenkomen, die zich in het hun toegedachte
materiaal ernstig benadeeld gevoelen.
De verdeeling van een erfenis heeft meer
tot ontevredenheid geleid en B. en W. zullen
wel ondervinden, dat het baantje van execu
teur-testementair het meest ondankbare is
dat zij op zich konden nemen.
van Duitschland tegenover het ontwape
ningsprobleem en in het bizonder nopens
den huidigen stand der conferentiewerkzaam
heden te verwijzen naar de redevoering van
den rijkskanselier in den rijksdag uitgespro
ken, waarin duidelijk en ondubbelzinnig de
wil van Duitschland tot overeenstemming,
samenwerking en vrede is tot uiting geko
men. Ook voor wat betreft onze houding te
genover die andere belangrijke manifestatie,
welke onmiddellijk vooraf ging aan de rede
voering van den rijkskanselier, n.1. de be
langrijke boodschap van president Roosevelt,
mag ik wijzen op het bevestigende antwoord
van rijkspresident von Hindenburg en op de
woorden, waarmede de rijkskanselier zijn
De hoofdcommissie der ontwapeningscon
ferentie is gistermiddag bijeengekomen onder
voorzitterschap van Henderson, om eindelijk
eens over te gaan tot de zakelijke slotbespre
kingen. Aan deze zitting werd door alle de
legaties voltallig deelgenomen.
Henderson opende de bijeenkomst met de
voorlezing van de boodschap van Roosevelt
en behandelde hierna de redevoering van
rijkskanselier Hitier, welke hij een buitenge
woon belangrijke gebeurtenis sinds de laat
ste zitting noemde. Duitschland heeft de
boodschap van Roosevelt goedgekeurd en
den president hiervoor dank gebracht. De
conferentie moet thans hetzelfde doen. De re
geeringen kunnen thans de meeste ingedien
de wijzigingsvoorstellen terugnemen. Hen
derson legde er hierna den nadruk op, dat
rijkskanselier Hitier de rechtsgelijkheid van
Duitschland heeft geëischt op grond van de
vérklaring der groote mogendheden van 11
December, evenwel niet door wapening van
Duitschland, maar door de voortdurende
ontwapening der overige mogendheden. De
boodschappen van Roosevelt en Hitier geven
de conferentie nieuwe groote werwjehtiagcu.
De conferentie kan niet eeuwig duren. Wat
in de volgende dagen gebeurt, zal beslissend
zijn. De ontwapening en de eerste schrede tot
de oplossing van den huidigen economischen
chaos is de beslissing over oorlog of vrede
Nog voor de economische wereldconferentie
moeten de principes der ontwapening wor
den geregeld. Henderson zeide dan: Niets in
de redevoering van den rijkskanselier heeft
zulk een indruk op mij gemaakt als de refer
te, dat nieuwe daden van geweld slechts de
volkomen ineenstortnig van de huidige socia
le en politieke ordening der wereld zou be-
teekenen.
Henderson besloot zijn groote, met pathos
uitgesproken rede met een appèl tot alle re
geeringen door wederzijdsch begrijpen en
concessies de tpt standkoming van een alge'
meen ontwapeningsverdrag mogelijk te ma
ken.
Verklaring van den Dnitschen
gedelegeerde.
Na Henderson sprak de Duitsche ambas
sadeur Nadolny, die o.m. zeide: Laat mij be
ginnen met hartelijk te danken voor de vrien
delijke woorden, welke u gewijdt hebt aan de
redevoering van den rijkskanselier. Ik mag
mij veroorloven ta.v. de algemeene houding
De ontwapeningsconferentie. (Dag.
Overzicht).
De paniekstemming in Peking
(China) neemt toe (Buitenland).
Relletjes te Deventer. (Binnen
land.)
Vonnissen inzake de huurstaking
te Amsterdam. (Binnenland.)
Nederland verliest op den eersten
dag beide enkelspelen in Duitsch
land voor de Davis cup (02).
(Sport en wedstrijden).
Pinksterzondag motorraces in
Alkmaar! (Sport en wedstrijden)*
Zie verder e.v. laatste berichten).
WITTE BORDEAU:
CH. COUTET, per flesch 1.50.
ROODE BORDEAU:
PALUS MONT., per flesch 0.95.
Korting per 12, 24 en 48 flesschen,
resp. 5 7 er 10
ALKMAAR.
Keorstraat 49 51.
Tel. 207.
voldoening en zijn instemming betuigde.
Beide manifestaties zijn een sterke erkenning
van de gedachte der noodzakelijkheid van al-
emeene ontwapening waaronder een veilig-
eid der naties niet kan worden gewaarborgd
en een sterke getuigenis van den wil er met
alle kracht toe bij te dragen om deze confe
rentie nog voor het begin der economische
wereldconferentie te brengen tot een positief
resultaat. Beide manifestaties beoogen de
vclkcn der aarcfe die zich in Londen verza
melen voor de regeling der economische ver
houdingen ter wereld, den moed te geven,
haar werkzaamheden aan te vangen en de
wereld eindelijk een verlichting te geven
van den economischen nood, waaronder zij
ïeeds sedert vele jaren lijdt. Door op deze
wijze te refeeren aan de redevoering van den
Duitschen rijkskanselyier kan ik mij de na
dere toelichting nopens de concrete toepas
sing der in de rede uiteengezette principes en
opvattingen voor de verdere bespreking der
materie voorbehouden en mij er toe beperken
slechts te antwoorden op de vraag, welke de
basis is geworden voor onze verdere beraad
slagingen.
Het Duitsche volk verwacht van deee con
ferentie nog steeds twee resultaten: veilig
heid en ontwapening der sterkst bewapende
staten en verwezenlijking van de Duitsche
rechtsgelijkheid. Het gelooft, dat het Britsche
ontwerp een mogelijke basis zal kunnen bie
den voor de oplossing der problemen. Daar
om kan ik hiermede namens mijn regeering
verklaren, dat wij dit ontwerp, niet slechts
zooals tot nu toe als basis voor onderhande
ling, maar als basis voor de te sluiten con
ventie aannemen. Voor zoover wij wijzigin
gen hebben voor te stellen, zullen deze in
overeenstemming zijn met onze nieuwe hou
ding Ik hoop, dat deze verklaring u zal aan-
toonen met welk een geest van gematigdheid
en begrijpen wij medewerken aan de tot
stand koming van het verdrag. Ik spreek de
hoop uit, dat ook de andere staten zich thans
binnen het kader van een positief resultaat,
zooals dit zich thans schijnt te voltrekken op
de basis van het Britsche ontwapeningsont-
werp, zullen aansluiten.
Verklaringen der vertegenwoor
digers van Engeland en Frank
rijk.
In de zitting der hoofdcommissie werd na
Nadolny nog het woord gevoerd door de
vertegenwoordigers van ngeland, Frankrijk
en Turkije.
De Engelsche onderstaatssecretaris Eden
noemde de boodschap van Roosevelt en de
verklaring van den rijkskanselier gebeurte
nissen van groote draagwijdte voor de ge
heele ontwapeningsconferentie. Hij sprak de
voldoening der Engelsche regeering uit over
de houding der rijksregeering. Eden wees
dan op de boodschap van Roosevelt betref
fende de ontwapening in etappen. Het ont
wapeningsvoorstel der Engelsche regeering
vormt de eerste etappe en tracht een voor alle
mogendheden aanvaardbare oplossing te
vinden. Eden begroet de verklaring van den
rijkskanselier in zake de bereidwilligheid
met alle mogendheden samen te werken tot
