DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Een succes van den Volkenbond
^Buitenland
W. M. H. PELS ZOON, ALKMAAR.
No. 124
Zaterdag 27 Mei 1933
135e Jaargang
iDjaqdiikschOvecziclit
Het oorlogsgevaar tusschen Columbia en
Peru uitgeschakeld.
Wat er gebeurd is.
Wat vandaag de
aandacht trekt
De Oosterspoorweg.
LKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.—
tranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIES
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Directeur: C. KRAK.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
De Volkenbond is geen lichaam, dat bi-
2onder vlot en gemakkelijk werkt. Integen
deel, steeds duren de besprekingen eindeloos
lang en maar al te dikwijls is het resultaat
dan nog een teleurstelling. Herhaaldelijk is
dan ook de opmerking gemaakt, dat de Vol
kenbond geen krachtig; licham kon zijn, zoo
lang hij niet de beschikking had over
een internationale weermacht. Of dat laatste
nu wel zoo wenschelijk is, mag betwijfeld
worden, al zou in vele gevallen door een
krachtig leger als dreigement veel bereikt
zijn kunnen worden. Echter, heel gemakke
lijk zou dan het recht van den sterkste kun
nen gelden, wat nimmer goed te keuren valt.
Maar ook zonder een leger kan de Volken
bond nuttig werk doen. Ook zonder een leger
kunnen sucessen geboekt worden. En zoo
kunnen wij sedert gisteren weer een nieuw
succes aan het eerelijstje van den bond toe
voegen: het einde van den oorlog zonder
oorlogsverklaring, die sedert een paar maan
den tusschen Columbia en Peru bestond
De gedelegeerden van deze beide Zuid-Ame-
rikaansche staten hebben gisteravond, zoo
lezen wij in het Hbld., in een uitsluitend van
deze plechtigheid gewijde bijeenkomst van
den Volkenbondsraad het accoord ondertee
kend, dat aan hun militaire verwikkelingen
een einde maakt.
De voorgeschiedenis.
Men weet, aldus dit blad, dat de moeilijk
heden ontstaan zijn, doordat in September
1932 Peruaansche benden het aan Columbia
toebehoorende Leticia bezet hadden en de
Peruaansche regeering deze Peruann in be
scherming nam, toen Columbia van zijn goed
recht gebruik welde gebruik maken om de in
dringers met de gewapende macht uit het
Columbiaansche grondgebied te verdrijven.
De Peruaansche regeering verklaarde het
tusschen Columbia en Peru gesloten verdrag
waarbij Leticia aan Columbia was toegekend
voor ongeldig en eischte Leticia terug De
regeering van Columbia heeft van den be
ginne af een politiek in strikte overeenstem
ming met het volkenbondsverdrag gevoerd en
zich onmiddelijk tot den raad gewend met
het verzoek de zaak op grond van artikel 11
te behandelen. De raad heeft in dit gevai
niet geaarzeld terstond die partij in het gelijk
te stellen, die inderdaad gelijk had namelijk
Columbia. De raad gaf aan Peru te kennen,
dat dit land niet bevoegd was zich met ge
wapende macht tegen Columbia te verzetten
wanneer de Columbiaansche regeering des
noods met geweld de Peruaansche indringers
uit zijn grondgebied zou willen verdrijven.
Tegelijkertijd noodigde de raad Columbia en
Peru uit, terstond na ontruiming van Leticia
door Peru, met elkaar in directe onderhan
delingen te treden over een vriendschappelij
ke regeling van alle tusschen beide landen
bestaande moeilijkheden. Columbia aan
vaardde de aanbevelingen van den volken-
bondsraad terstond, doch Peru weigerde dit
ïe doen. Toen ook de pogingen van de Ame
rikaansche regeering en van de nabuursta-
ten van de strijdende landen het geschil niet
konden oplossen deed Columbia een nieuwe
poging bij den volkenbond en verzocht de
toepassing van art. 15 van het volkenbonds
verdrag, waardoor de aanbevelingen van
den raad een meer dwingend karakter zou
den verkrijgen.
Op 18 Maart heeft de raad dan ook arti
kel 15 toegepast en eenstemmig het rapport
der raadscommissies van drie aangenomen,
volgens hetwelk Leticia door Peru zou moe
ten worden ontruimd en Leticia door een
volkenbondscommissie zou worden bestuurd,
terwijl directe onderhandelingen, desnoods
met behulp van den volkenbondsraad, door
beide partijen zouden moeten worden gevoerd
om aldus het bestaande meeningsverschil uit
den weg te ruimen. Columbia aanvaardde
weder het rapport, Pero echter niet. De gede
legeerde van Peru verliet zelfs protesteerend
de vergaderzaal van den raad, zoodat men
vreesde, dat Peru het voorbeeld van Japan
zou volgen en uit den Volkenbond zou tre
den.
Het is echter geheel anders geloopen. De
regeering is sedertdien tot bezinning geko
men. De raadscommissie kon op 3 April weer
de betrekkingen met den gedelegeerde van
Peru hervatten over de mogelijke aanneming
van de raadsresolutie en over de wijze van
uitvoering geven daaraan. Een bezoek te
Lima van een Columbiaansch diplomaat aan
den president, die persoonlijk met hem be
vriend was, zorgde voor de rest. Peru aan
vaardde de aanbevelingen van den volken
bond en gisteren werd het accoord in een
openbare raadsvergadering onder leiding
van den gedelegeerde van Mexico ondertee
kend.
Voldoening der raadsleden.
Nadat gisteren de gedelegeerden van Co
lumbia en Peru evenals de Mexicaansche
raadsvoorzitter het accoord hadden onder
teekend, hebben de vertegenwoordigers der
beide geschil hebbende partijen en vervolgens
alle raadsleden hun groote voldoening over
dit volkenbondssucces uitgesproken, dat te
danken is zoowel aan de vredelievende ge
zindheid van de beide partijen als aan de
groote toewijding en onpartijdigheid en
rechtvaardigheid van de volkenbondsorganen
en wel in de eerste plaats het secretariaat,
met sir Eric Drummond en vooral de Mada-
riaga die zich bij het streven om een oplos
sing te vinden zeer verdienstelijk hebben ge
maakt. Natuurlijk werd daarbij van vele zij
den de hoop uitgesproken, dat Bolivia thans
het goede voorbeeld van Peru zal volgen en
eveneens de aanbevelingen van den Volken
bond zal aannemen.
De gedelegeerden van Columbia en Peru,
waarvan vooral de heer Santos van Colum
bia door zijn dichterlijke, fijngevoelige en
tactvolle beschouwing een diepen indruk
maakte, verzekerden namens beide regeerin
gen dat nu het oorlogsgevaar was afgewend
en de normale betrekkingen tusschen beide
landen hersteld zijn.
worden op voorwerpen, die door misdaad
verworven zijn of gebruikt worden dan wel
bestemd zijn voor misdaden. Deze bepaling
geldt dus ook voor hoogverraad, als hoeda
nig de regeering ook de communistische ac
tiviteit beschouwt.
Verder werd nog aangenomen een tweede
wet tot wijziging van de wet op het stad
houderschap met betrekking tot het benoe
men en ontslaan van ambtenaren, het verlee-
nen van gratie e.d. Ten slotte werd een wet
aangenomen inzake belasting op motorboo
ten, terwijl tevens werd besloten de zee
scheepvaart tot 20 millioen R.M. uit rijks
middelen ter beschikking te stellen.
Ontginning van woeste gronden.
In het rijksministerie voor voedingswezen
en landbouw is onder voorzitterschap van
staatssecretaris von Rohr de rijkscommissie
voor veencultuur en ontginning van woeste
gronden. Vanwege 't rijksministerie voor voe-
leiding van den Duitschen Arbeidsdienst, ter
bespreking van de noodzakelijkheid en de
mogelijkheden van ontginning en in cultuur
brengen door den Arbeidsdienst van woeste
gronden. Vawege het rijksmiisterie voor voe
dingswezen werd medegedeeld, dat nog 3 tot
3y% millioen H.A. veengrond en woeste
gronden ontgonnen kunnen worden. Voor 30
September a.s. zullen door den Arbeidsdienst
ongeveer 300.000 vrijwiligers, vanaf 1 Juni
1934 ongeveer 350.000 arbeidsdienstplichti-
gen en vanaf 1 April of 1 Juli 1934 ongeveer
700.000 arbeidsdienstplichtigen in diénst ge
nomen zijn.
DOOR DEN BLIKSEM GEDOOD.
Onweer in Duitschland.
Bij een hevig onweer in Wurtemberg zijn
een boer en een boerin, die zich op een veld
bevonden, door den bliksem getroffen en op
slag gedood. De bliksemstraal had zulk een
kracht, dat hij een ongeveer anderhalven me
ter diep gat in den bodem sloeg.
BOTSINGEN MET NATIONALISTEN
TE BUENOS AIRES.
Twee dooden
Verschillende nationalistische vereenigingen
hebben hulde gebracht aan de herinnering
van San Martin, na afloop waarvan het tot
botsingen kwam met tegenstanders.
De ernstigste botsing vond plaats voor het
gebouw van het dagblad ,,La Fronda waar
hevig werd gevochten, met het resultaat, dat
twee personen werden gedood en drie gewond.
DE GEBEURTENISSEN IN
DUITSCHLAND.
N.S.B.O. en vakvereenigingen.
De leider der Duitsche bediendenorganisa
ties, Walter Schumann, geeft de volgende
uiteenzetting betreffende de verhouding tus
schen N.S.B.O. en vakvereenigingen. De
vakvereenigingen vormen de economische, de
N.S.B.O. de politieke vertegenwoordiging
der arbeiders in de bedrijven
De N.S.B.O. heeft niet het recht zich te
mengen in het vakvereenigingsbestuur
De gevolmachtigen der N.S.B.O. ontvan
gen hun instructies slechts van het Duitsche
arbeidsfront of van de gevolmachtigden der
N.S.B.O. bij de centrale instanties der ver
schillende organisaties.
De N.S.B.O. is en blijft de stoottroep der
Duitsche arbeiders. Het wordt daarom onge-
wenscht geacht, dat in vakvereenigingen ge
organiseerde arbeiders thans nog toetreder,
tot de N.S.B.O.
Communistische aanslag op
levensmiddelendepot der S.A.
Door de groote opmarsch der S.A. op Zon
dag a^. ter gelegenheid van de Schlageter-
herdenking is een groote hoeveelheid levens
middelen noodig. Gistermorgen is op de op
slagplaats, welke door S.A.-mannen werd
bewaakt, een aanslag gepleegd. De leider
van de wacht, vond na een ronde een der
kameraden bewusteloos en gewond op den
«rond liggen. De man verklaarde door com
munisten te zijn overvallen. Toen de S.A.-
man den „verdachten persoon" had gesom
meerd en deze niet bleef staan, loste hij een
schot. Op hetzelfde moment kreeg hij een
slag tegen het hoofd, waardoor hij op den
grond viel. De daders ontkwamen. De politie
stelt een onderzoek in. De S.A.-man ligt in
het ziekenhuis.
Italiaansche orde voor Goering.
Donderdagavond heeft de Italiaansche
ambassadeur een diner gegeven, waar o.m.
aanwezig waren de Pruisische premier Goe
ring, staatssecretaris Koerner e.a. Namens
den koning van Italië overhandigde de Ita
liaansche ambassadeur Goering het groot
kruis van den Heiligen Mauritius en Laza
rus. Nog eenige aanwezige hooggeplaatste
ambtenaren kregen onderscheidingen.
De kabinetszitting.
Officieel wordt medegedeeld: In de zitting
van gister van het rijkskabinet bracht aller
eerst de rijksbankpresident dr. Schacht rap
port uit over zijn reis naar Amerika en En
geland en over de met president Roosevelt
en met Amerikaansche en Engelsche bank-
kringen gevoerde onderhandelingen.
Vervolgens behandelde het rijkskabinet in
een zitting, die bijna 5 uur duurde buiten-
landsche politieke en economische vraagstuk
ken.
Er werd een wet aangenomen over de
Gleichschaltung van de raden van toezicht
van corporaties en een wet betreffende het in
beslag nemen van communistische vermo
gens. Bij de laatste wet is men uitgegaan
van het feit, dat par. 40 van het wetboek van
strafrecht bepaalt, dat beslag gelegd kan
SIR JOHN SIMON IN HET
LAGERHUIS.
De onderhandelingen in Geneve.
Sir John Simon heeft in het Lagerhuis een
verklaring afgelegd betreffende de onderhan
delingen in Geneve.
Hij zeide dat de Engelsche regeering de
boodschap van Roosevelt aan de staatshoofden
op de wereld toejuicht. De wereld moet prac
tische resultaten in Geneve zien op grond van
een gemeenschappelijk handelen. Wanneer de
staten elkander begrijpen en een kwalitatieve
verlaging der bewapening invoeren, dan zal
Engeland medewerken door er op aan te drin
gen dat het Britsche ontwapeningsplan alge
meen zal worden aangenomen.
Simon voegde er aan toe, dat Engeland reeds
op groote schaal zijn bewapening heeft ver
minderd. Daarom kan Engeland zonder alge
meen verdrag niet verder gaan. Het heeft
evenwel in het ontwerp-ontwapeningsverdrag
dat de staten thans hebben aangenomen, aan
getoond hoe belangrijk deze stap is voor een
verdere verlaging, mits de andere staten zich
daarbij aansluiten. Engeland erkent de recht
matigheid der bezorgdheid voor de toekomst
welke zekere staten hebben. Deel I van het
Engelsche plan behandelt deze kwestie. Enge
land heeft met de Vereenigde Staten zijn be
reidwilligheid uitgesproken zich met andere
naties der wereld te verstaan om de veiligheid
te bevorderen. Engeland heeft reeds verplich
tingen aangenomen op grond van het Volken
bondsstatuut en het vedrag van Locarno. De
huidige Engelsche regeering zal alles doen om
deze verplichtingen na te komen. De interna
tionale ontwapening hangt af van de politiek.
De debatten in het Lagerhuis
Lansbury verklaarde na de rede van Simon
uit naam der oppositie niet tevreden te kunnen
zijn met de reserves van Sir John Simon met
betrekking tot de veiligheidspolitiek en
eischte, dat middelen en wegen zouden worden
gezocht om een aanvaller nauwkeurig te kun-
nen vaststellen. Vervolgens wees spr. op de
belofte der geallieerden om na de ontwapening
van Duitschland eveneens te ontwapenen
waaraan nog geen gevolg was gegeven, terwijl
zelfs nog geen aanstalten gemaakt werd
hiertoe.
Sir Austen Chamberlain gaf uitdrukking aan
zijn volledige tevredenheid over de mededee
lingen van den minister van buitenlandsche
zaken en waarschuwde hem in te gaan op de
wenschen van Frankrijk en andere staten in.
zake nauwkeurige begripsbepaling van den
aanvaller.
Verder deed spr. een beroep op Simon
aorg voor te dragen de vrije hand te houden
De Fransche wenschen zijn practisch niet uit
voerbaar en onverstandig. Wat Duitschland be
treft zeide spr., dat de rede van Hitier, wan
neer men daar vertrouwen aan kon schenken,
een goed voorteeken vormde voor een verbete
ring van de betrekkingen tusschen Duitschland
en de wereld. Verder sprak Chamberlain er
zijn verbazing over uit, dat in Duitschland nie
mand van verantwoordelijke zijde iets had te
ruggenomen van de rede van von Papen. Spr.
hoopte, dat de rede van Hitier beschouwd kon
worden als een stilzwijgende weerlegging van
die van von Papen. Men moet voorzichtig te
werk gaan, wanneer men Duitschland bij ge
deelten de rechtsgelijkheid wil toekennen.
Ten slotte legde Sir John Simon nog een
korte verklaring af over de politiek, die Enge
land zal volgen op de economische wereldcon
ferentie. De Engelsche staatslieden gaan naar
de conferentie, niet als dogmatici, zij gelooven
veeleer, dat resultaten gemakkelijker te be
reiken zijn wanneer zij goed voorbereid ter
conferentie verschijnen en vastbesloten zijn te
geven en te nemen. De economische en ont
wapeningsproblemen zijn onscheidbaar met
elkander verbonden. Alleen door algemeene
overeenstemming en samenwerking kan de
welvaar tder wereld weer worden hersteld.
HET VIERMOGENDHEDENPACT.
Besprekingen in den Franschen
Senaat.
De comissie voor buitenlandsche zaken
van den senaat heeft zich gisteren uitvoerig
bezig gehouden met het pact der vier mo
gendheden. De voorzitter, Henri Béranger,
bracht rapport uit over den stand der onder
handelingen en deelde mede, dat de Fran
sche eischen voor een deel op tegenstand
stieten, vooral in verband met artikel 16 van
het sanctieartikel van het Volkenbondssta
tuut, het verbinden van de rechtsgelijkheid
met de veiligheid en ten slotte de economi
sche samenwerking van Europa. De commis
sie gaf haar voorzitter opdracht den premier
en den minister van buitenlandsche zaken te
verzoeken zoo spoedig mogelijk "voor de com
missie van buitenlandsche zaken te verschij
nen om rapport uit te brengen over het pact
der vier mogendheden en de economische
wereldconferentie.
In welingelichte Fransche politieke krin
gen verluidt, dat Frankrijk in aansluiting
op de onderteekening van het pact der vier
mogendheden aan de Kleine Entente en Po
len een schrijven zal richten, waarin het
dezen staten onwrikbare trouw verzekert en
belooft te allen tijde voor gebiedsbelangen in
de bres te zullen springen.
Onderhoud van Daladier met
Herriot.
Daladier heeft gistermorgen met den
voorzitter der commissie voor buitenland
sche zaken, Herriot. een onderhoud gehad
over het Viermogendhedenpact, waarbij Her
riot heeft gewezen op de bezwaren welke
hiertegen in de commissie waren naar voren
gebracht. Later ontving Daladier den Pool
schen gezant.
In de fractie der radicaal-socialisten is
geen besluit genomen ter zake van het Vier
mogendhedenverdrag.
Besprekingen te Londen.
Het verluidt dat de kwestie van het Vier
mogendhedenverdrag gisteren in Londen
verder is besproken in aanwezigheid van Sir
John Simon. Het ontwerp wordt door de
Britsche en Fransche regeeringen verder be
sproken.
DE ECONOMISCHE
WERELDCONFERENTIE,
De Amerikaansche leden der delegatie naar
de Londensche economische wereldconferentie
hebben Vrijdag onder voorzitterschap van
Roosevelt een vrij langdurige bespreking ge
houden. Tot leden zijn tot nu toe benoemd
staatssecretaris Huil, als leider der delegatie
voorts de democratische senator Pittman, Mac
Reynold en de vroegere gouverneur Cox. Bin
nenkort zullen nog twee leden worden be
noemd.
DE GOUDEN STANDAAD?
Wordt deze door Amerika
verlaten.
De voorzitter van de commissie voor het
bankwezen van het Amerikaansche Huis van
Afgevaardigden, Steagall, heeft Vrijdag een
wetsontwerp ingediend, volgens hetwelk de
Ver. Staten den gouden standaard voor goud
zouden verlaten. Tegelijkertijd wordt ge
meld, dat Roosevelt gunstig tegenover zulk
een voorstel staat. Door dezen maatregel
zullen de schulden der buitenlandsche mo
gendheden betaalbaar zijn in wettige betaal
middelen in plaats van in goud.
Het door Steagall ingediende wetsontwerp
inzake de permanente opheffing van den
gouden standaard beteekent practisch, dat
alle particuliere en openbare goudclausules
worden opgeheven. Verder worden volgens
dit ontwerp alle Amerikaansche en buiten
landsche verplichtingen, waaronder ook de
oorlogsschulden, de rentedienst voor Ame
rikaansche leeningen, douanerechten etc. be
taalbaar in Amerikaansche papierenvaluta.
Men acht het zeker, dat het wetsontwerp,
dat een deel van Roosevelts program zou
vormen, in het congres zal worden aangeno
men.
Gisteren is een wetsontwerp in
gediend, voigens hetwelk de Ver
eenigde Staten den gouden
standaard zouden verlaten. (Bui
tenland).
Geweldige boschbrand in Japan;
honderden personen omgekomen.
(Buitenland).
Vrede tusschen Columbia en
Peru. (Dag. Overzicht)
Sportvliegtuig neergestort bij het
station te Almelo. (Luchtvaart).
Schoolvliegtuig gevallen op het
vliegveld Eelde. (Luchtvaart).
De piloten van de K. L. M. trekken
hun ontslagaanvrage in. (Lucht
vaart).
Te Laren een arbeider onder zand
bedolven. (Binnenland).
Een onrustige avond te Alkmaar.
(Stad en omgeving).
(Zie verder e.v. laatste berichten
STEEDS VOORAAN EN BOVENAANi
Voorburgper flesch f 2.10
Advocaat vanaf 1.60
MANDORO- 2.20
Dubb. Marasquin - 2.15
Citroenjenever 2.25
VRAAGT PRIJSCOURANT.
TEL. 207. KOORSTR. 49/51.
Koersstijging op de beurs te
New-York.
Na het bekend worden van het Steagall-
wetsontwerp inzake het permanent verlaten
van den gouden standaard, liepen de aan
deden enkele minuten voor het sluiten van
de beurs met 110 punten op.
HET PROCES MORGAN.
Onderzoek tot Woensdag
verdaagd.
In het verdere verloop van het onderzoek
in de zaak-Morgan heeft de ambtenaar van
het O.M. Pecora vastgesteld, dat de Mor-
gan-bank in 1929 de United Corporation, een
holding company, heeft opgericht en door
haar bemiddeling tientallen openbare nuts
bedrijven in de Ver. Staten liet controleeren.
Door de uitwisseling van waardelooze acties
der United Corporation tegenover volwaar
dige aandeden der dochtermaatschappijen
verdiende de bank van Morgan meer dan 12
millioen dollars.
Het hoofdkantoor der United Corporation,
dat te Newark (New-Jersey) was gevestigd,
bestond slechts uit een president en een vice-
president, die evenwel steeds afwezig waren,
evenals een secretaresse en eenige kantoorbe
dienden. Niettemin controleerde de merk
waardige maatschappij honderden millioe-
nen dollars. In totaal controleerde United
Corporation in December 1932 592 millioen
dollars. Het onderzoek is verdaagd tot
Woensdag.
DE TOESTAND IN NOORD-CHINA,
De overeenkomst 29 Mei ior-
meel geteekend?
Door het voorloopige wapenstilstandsver
drag tusschen de Chineesche en Japansche
bevelhebbers, dat in den ochtend van den
25sten Mei in Hwaijoe, halverwege tusschen
Miyoen en Tsjang Ping is gesloten, is, vol
gens mededeeling van het ministerie van
buitenlandsche zaken de toestand in Noord*
China aanmerkelijk verbeterd. De overeen
komst zal op 29 Mei formeel worden getee
kend. De plaats, waar dit zal geschieden, is
nog niet vastgesteld.
De onlusten in Tientsia.
De anti-Japansche onlusten in Tientsin
konden, ondanks alle door de Chineesche po
litie tot nu toe genomen maatregelen, nog
niet worden onderdrukt. Donderdagavond
werden de Japansche zaken door Chineezen
geplunderd. In een Japansche school werd
een bom geworpen. De Chineesche politie
heeft thans den grooten staat van beleg voor
Tientsin afgekondigd.
Uit Peking wordt bericht, dat Vrijdag in
het gebouw der Japansche legatei een be
raadslaging heeft plaats gehad van Chinee
sche met Japansche vertegenwoordigers. Be
sloten werd een bizondere gemengde com
missie te vormen onder leiding van een offi
cier van den Japanschen generalen staf ten
einde den toestand aan het front te contro
leeren en conflicten in den kiem te verstik
ken.
De regeering van Mandsjoekwo heeft be
sloten den Chineeschen Oosterspoorweg te
koopen van de regeering der Sovjet-Unie.