DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
J)xiQelij&sch Omzicht
Aanvaarding van het
viermogendhedenpact.
Buitenland
No. 133
Donderdag 8 Juni 1933
135e Jaargang
Het viermogendhedenpact gisteravond te Rome
onderteekend namens Italië, Frankrijk, Enge
land en Duitschtand.
Pede van Mussolini.
Wat vandaag de
aandacht trekt.,,
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
tranco door het geheele Rijk 2.50.
losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIE Pi:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
mimÊmmmmÊmmmmmmimmmimmmimm
Directeur: C. KRAK.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Gisteravond om half acht is te Rome het
viermogendhedenpact onderteekend door de
de ambassadeurs van Duitschland, Frank
rijk, Engeland en door Mussolini. Dadelijk
na deze onderteekening hield Mussolini in
den Italiaanschen Senaat de door hem aan
gekondigde rede over het pact, terwijl na
deze redevoering de parafeering van het
pact plaats vond. Voor deze bizondere
gebeurtenis bestond zeer groote belang
stelling, ook van de zijde der diplomatieke
wereld.
De tekst van het verdrag.
Het viermogendhedenverdrag, waarvan de
parafeering thans met toestemming van de
betrokken regeeringen thans is geschied,
heeft den volgenden tekst:
VERDRAG VAN VERGELIJK EN
SAMENWERKING.
De Duitsche Rijkspresident, de president
der Fransche republiek, Z. M. de Koning van
Groot-Brittannië enz. en Z. M. de Koning
van Italië,
In het bewustzijn van de bizondere verant
woordelijkheid, welke hun het feit van hun
permanente vertegenwoordiging in den Vol
kenbondsraad tegenover den Volkenbond
zelf en zijn leden oplegt en welke blijkt uit
hun gemeenschappelijke onderteekening der
overeenkomsten van Locarno.
In de overtuiging, dat de toestand van on
behagen, waarin de wereld zich bevindt,
slechts ter zijde kan worden gesteld door een
versterking der solidariteit, welke er op be
rekend is in Europa het vertrouwen op
den vrede te sterken, getrouw aan de ver
plichtingen, welke zij door het Volkenbonds
statuut, de verdragen van Locarno en het
pact van Briand Kellogg op zich hebben ge
nomen en refereerende aan de verklaring be
treffende de "niet-gebruikmaking van- geweld,
welke als basis, waarop dit in Genèvp op 11
December 1932 door hun gevolmachtigden
ter Ontwapeningsconferentie onderteekende
verklaring dient en op 2 Maart 1932 door de
politieke commissie dezer conferentie is aan
genomen.
Er naar strevende alle bepalingen van het
Voikenbondsstatuut haar volledig effect te
verleenen. met inachtneming der methodes
en procedures, welke er in zijn voorzien, en
in strijd waarmede zij niet willen handelen,
Met in acht neming van de rechten van
iederen staat, waarover niet kan worden be
schikt zonder de medewerking van de betrok
kenen,
Zijn overeengekomen te dien einde een ver
drag te sluiten en zij hebben hun gevol
machtigden benoemd, die nadat zii hun vol
machten hebben uitgewisseld en in goeden
en behoorlijken vorm hebben gevonden, de
volgende bepalingen te hebben goedgekeurd:
Artikel I
De hooge verdragsluitende partijen zuilen
zich over alle kwesties, welke hun aangaan,
beraden. Zii verplichten zich alle pogingen
aan te wenden om binnen het kader van den
Volkenbond een politiek te voeren van effec
tieve samenwerking tusschen alle mogend-
beden tot handhaving van den vrede.
Artikel II.
Ten aanzien van het Volkenbondsstatuut,
tn het bizonder van de art. 10. 16 en 19. be
sluiten de hooge verdiagsluitende partiien
onderling er- met voorbehoud van de slechts
door de gewone organen van den Volken
bond te treffen beslissingen, alle voorstellen
nopens de methodes en procedures te onder
zoeken. welke geschikt zijn deze artikelen een
behoorlijke werkzaamheid te verleenen.
Artikel III.
De hooge verdragssluitende partijen ver
plichten zich alle pogingen aan te wenden
om het succes der Ontwapeningsconierentie
te verzekeren. Zij behouden zich voor, kwes
ties. welke hun bizonder betreffen aan het
einde der conferentie nog niet opgelost moch
ten zijn, opnieuw te verzoeken door toepas
sing van dit verdrag, ten einde zeker te doen
zijn dat zij op geschikte manier worden op
gelost.
Art. IV.
De hooge verdragsluitende partijen beves
tigen hun voornemen met het oog op een bin
nen het kader van den Volkenbond na te stre
ven oplossing betreffende alle kwesties van
economischen aard, welke voor Europa, in
het bizonder voor zijn economischen weder
opbouw van gemeenschappelijk belang zijn
overleg te plegen.
Art. V.
Dit verdrag wordt gesloten voor den duur
van tien jaren, gerekend van den dag van
zijn van kracht worden af. Wanneer geen der
hooge verdragsluitende partijen den anderen
voor den afloop van het achtste jaar zijn
voornemen mededeelt het verdrag te beëindi
gen, dan geldt dit als vernieuwd en blijft het
vankracht zonder termijn, waarbij iedere
hooge verdragsluitende partij de bevoegd
heid heeft het verdrag te beëindigen door een
te dien einde met een termijn van twee jaren
af te leggen verklaring.
Art. VI.
Dit verdrag, dat geredigeerd is in het
Duitsch, het Engelsch, het Fransch en het
Italiaansch, waarbij in geval van afwijkin
gen de Fransche tekst bindend is, moet gera
tificeerd worden en de ratificatieoorkonden
moeten, zoodra mogelijk, in Rome worden
gedeponeerd.
De Koninklijke Italiaansche regeering zal
ieder der hooge verdragsluitende partijen een
geverifieerd afschrift van het protocol in
zake het deponeeren doer toekomen.
Dit verdrag wordt van kracht, zoodra alle
ratificatieoorkonden zullen zijn gedeponeerd
In het Volkenbondssecretariaat zal het
worden geregistreerd overeenkomstig de be
palingen van het Volkenbondsstatuut.
Gedaan te Rome opin een exemplaar,
dat in het archief van de Koninklijke Ita
liaansche regeering gedeponeerd blijft en
waarvan ieder der hooge verdragsluitende
partijen een geverifieerd afschrift zal worden
toegezonden.
Op deze oorkonden hebben de genoemde
gevolmachtigden dit verdrag onderteekend.
Rede van Mussolini
Toen de Italiaansche minister-president
Mussolini zich voor het uitspreken van de
bovenvermelde rede naar den Senaat begaf
aldus seint Reuter uit Rome, werd hij door
een stampvolle zaal enthousiast toegejuicht
Mussolini begon met een historisch over
zicht te geven van het pact. Hij wees erop
dat de oorspronkelijke tekst niet gehand
haafd kon blijven omdat het pact nu eenmaal
het resultaat moest zijn van een samenwer
king tusschen vier partijen. Daarna besprak
hij den huidigen tekst van het pact van vier
en de moeilijkheden die zich voorgedaan had
den voordat overeenstemming kon worden
bereikt.
Mussolini bracht hulde aan de regeerin
gen die met hem hadden samengewerkt en in
het bijzonder aan de Fransche regeering-
Daladier, waarvan hij de loyale en moedige
houding prees. Mussolini verzekerde de ver
gadering, dat de wolken tusschen Frankriik
en Italië thans zijn weggevaagd
Op deze woorden volgde een applaus als
een orkaan.
Volgens andere te'egrammen herinnerde
Mussolini er aan, dat hii in October van het
vorig jaar bii zijn rede te Turijn voor het
eerst gepleit had voor een Viermogendheden
verdrag De ontwikkeling in de Europeesche
politiek heeft zulk een verdrag steeds nood
zakelijk gemaakt. Het viermogendhedenver
drag was volgens Mussolini een voortzetting
en een logische en noodzakelijke ontwikke
ling van het pact van Locarno Spreker had
het ook nog over de samenwerking die op het
pact van vier in oorspronkeliiken vorm was
gemaakt, dat het een hiërarchie van de vier
grccte Westersehe Furorteesche mogendhe
den zou beteeker.en Hij deed opmerken, dat
zulk een ..hiërarchie'' in feite en historisch
reeds bestond en trouwens door het Volken
bondshandvest wordt erkend, immers, ge
noemde vier mogendheden hebben een perma
neuten zetel in den vclkenbondsraad. Zij
hebben dan ook een greotere verantwoorde
lijkheid tegenover de wereld en tegenover
zichzelve. Hun gcede verstandhouding
brengt vrede voor de anderen mede. ..Hiërar
chie" beteekent echter geen suprematie.
Voorts sprak de Italiaansche premier ook
nog over de aanmerking, dat dit pact naasi
het Volkenbondshandvest zou staan. Ook dat
bestreed hij. Het pact verw ijst nadrukkelijk
steeds naar het handvest en steunt er geheel
op. De grootste tegenstand ontmoette het
„revisionisisch" karakter van het pact. Mus
solini wees erop. dat revisie ook mogelijk is
volgens het handvest. Hij herinnerde eenige
staten die tegenstand boden aan het past, om
die reden, aan de woorden van Benesj, die
zeide niet tegen revisie te zijn „sub specia
aeterni tatis", maar die revisie onder voor
waarden wenschte nl. onder algeheele rust
en met een doeltreffend resultaat.
Spreker wees er nog op, dat het doelloos
was de oogen te sluiten voor oorlogsgevaar
en dat het daarom juist zoo nuttig was dat in
dit pact de procedures om tot minnelijke
schikking te komen nog eens uitgestippeld
worden.
Voorts wees Mussolini nog op artikel drie,
dat handelt over de ontwapeningskwestie.
De verdragsluitende mogendheden zullen
volgens dit pact alle moeite doen om de ont
wapeningsconferentie te doen slagen, waarbij
Duitschlands eisch van rechtsgelijkheid doel
treffend gemaakt moet worden. Wanneer
Duitschland gedwongen zou worden eeuwig
ontwapend te blijven in een gewapend Euro-
Ea, zou de erkenning van zijn rechtsgelijk-
eid een fictie worden.
Mussolini gaf daarna uiting aan zijn ver
wachting, dat dit pact een bevestiging van
den vrede zou beteekenen. Hij bracht hulde
aan de Britsche regeering, die dat dadelijk
had ingezien. De onmiddellijk gunstige hou
ding van de Britsche megeering verzekerde
het welslagen van dit verdrag. Verder liet
Mussolini zich nog zq^r vleiend uit over de
ondervonden samenwerking met Frankrijk
De Fransche regeering had zich nooit tegen
het pact verzet, aldus spreker, maar wilde
het pact slechts zeer nauwkeurig bestudeeren,
hetgeen niet meer dan natuurlijk is.
De indruk in Frankrijk.
In Fransche regeeringskringen beschouwt
men de parafeering van het viermogend
hedenpact als een eerste stap in de richting
van een Europeesche ontspanning. Zonder
verwijl zullen thans, naar verluidt, de onder
handelingen worden hervat teneinde de
practische portée van het pact vast te stel
len, de Fransch—Italiaansche betrekkingen
te verbeteren en vervolgens de betrekkingen
te verbeteren tusschen Italië en de Kleine
Entente. Vrijdag zullen Daladier en Boncour
in de kamer een uiteenzetting geven in ver
band met het viermogendhedenverdrag.
De indruk in Londen.
Het bericht, dat Duitschland het viermo
gendhedenpact in zijn tegenwoordige redac
tie heeft aangenomen heeft in Londen
groote tevredenheid gewekt. Men is hier van
meening, dat het pact "ondanks zijn zwakheid
den wil der groote mogendheden tot uiting
brengt om vriendschappelijk samen te wer
ken. In Engelsche regeeringskringen ver
wacht men, dat het pact een goede uitwer
king zal hebben op de Amerikaansche open
bare meening in verband met het feit, dat
het niet tot stand komen van een ontwape-
ningsovereenkomst voor de economische we-
reldconferentie Amerika heeft teleurgesteld.
Het pact is daarom bijzonder waardevol als
contra-effect dat de Amerikaansche openbare
meening kan overtuigen van de vreedzame
ontwikkeling van Europa.
De Duitsche meening.
In Berlijn verheelt men zich niet, dat de
tekst van het pact van vier vergeleken met de
oorspronkelijke gedachte van Mussolini een
essentieele verwatering beteekent. Van be
voegde zijde wordt steeds gewezen op de be-
teekenis van het feit, dat in dezen critieken
tijd een dergelijk verdrag is tot stand kunnen
komen. Van beteekenis is dat in dit pact
voor de eerste maal, in tegenstelling tot alle
overige tot nu toe gesloten pacten en ver
dragen een moment der beweging en het
vooruitzicht op toekomstige ontwikkelingen
nadrukkelijk zijn opgenomen.
Van Duitsche zijde wordt om. verklaard:
Art. 1 wijst er duidelijk op dat de vier
groote Europeesche mogendheden de samen
werking en de handhaving van den vrede
leiden, al wordt ook in de fonnuleering van
dit feit rekening gehouden met den bestaan-
den Volkenbond. Het gezichtspunt komt
steeds meer tot uiting, dat het met den Vol
kenbond alleen niet gaat.
Art. 2 is in zooverre van beteekenis, dat
voor de eerste maal art. 19 (mogelijkheden
der revisie door alle verdragsluitende partijen
nog eens nadrukkelijk naar voren wordt ge
bracht en erkend. Alle pogingen Jot nu toe
van dezen aard zijn tot nu toe mTslukt door
den tegenstand van Frankrijk.
De strijd ging in de laatste vier weken in
hoofdzaak om art. 3 dat de kwestie der Duit
sche rechtsgelijkheid bevat.
De gevonden formule laat alles open en
wijzigt niet in het minste de erkenning van
de rechtsgelijkheid van Duitschland door de
vijf mogendheden. Het artikel heeft in zoo
verre ook waarde, dat het de mogelijkheid
geeft over de problemen van ontwapening en
rechtsgelijkheid verder te handelen in den
kring der viermogendheden, wanneer de
Ontwapeningsconferentie mocht mislukken
of op andere wijze onbevredigd mocht ver-
loopen. Alle overige artikelen zijn duidelijk.
De formules voor den economischen samen
werking zijn niet gericht tegen andere staten,
in het bizonder niet tegenover Sovjet-Rusland
en Amerika.
DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE,
Verdaagd tot 27 Juni.
Het presidium der ontwapeningsconferen
tie heeft Woensdag op voorstel van president
Henderson met algemeene stemmen besloten
zich te verdagen tot 27 Juni.
De eerste lezing van het Engelsche ont-
werp-verdrag zal heden definitief worden af
gesloten.
De volgende zitting van het presidium der
conferentie is vastgesteld op 27 Juni.
BEGPOOTINGSIAAR 1932 IN
DUITSCHLAND.
Deficit over 1932 1.880.000.000 R.M.
Op 31 Mei 1933 is het begrootingsjaar
1932 afgesleten. Het resultaat is als volgt:
I. Einde begrootingsjaar 1931 was op de
gewone begroeting een deficit vaii 1690 mi!-
lioen R.M. Het boekjaar 1932 blijft belast
met een deficit van vroegere jaren tot een
bedrag van 1270 millioen R.M.
II. In het begrootingsjaar 1932 is op de
gewone begrooting een niet deficit ont
staan ten bedrage van 610 m.'.lioen R.M. In
hoofdzaak is dit het gevolk van de verdere
vermindering der belastingontvangsten. De
belastingen en douane-ontvangsten zijn in
1932 met ongeveer 817 mi'.lioen beneden de
beraming gebleven. Dit tekort komt met on
geveer 427 millicen R.M. ten laste van hel
Rijk en met ongeveer 390 millioen R.M. ten
laste van de landen en de gemeenten.
III. Het naar het begrootingsjaar 1933
overgeboekte rest is tegenover verleden jaar
157,7 millicen met 67,7 millioen gestegen
tot 225.4 millioen R.M.
IV. Rekening houdende met de tekorten
in de voorafgaande jaren onttsaat aan het
einde van het begrootingsjaar 1932 een
totaal van 1.880 millioen R.M. Aan het
einde van het rekeningsjaar 1931 bedroeg
het deficit 1690 millicen. Het is dus in het
begrootingsjaar 1932 met 190 millioen ge
stegen.
Het resultaat kan met het oog op de ver
dere verscherping van de economische crisis
in het afgeloopen jaar niet ongunstig
den genoemd.
gearresteerd. Ook een vroegere bediende
van het huis waar de diefstal- is gepleegd is
in arrest gesteld.
DUITSCHE GRENS GESLOTEN.
De Salzburgsche landsregeering heeft dr
DuitschOostenrijksche grens op alle door
tochtplaatsen naar Beieren gesloten. Deze
verordening heeft betrekking zoowel op het
doortcchtverkeer als op het kleine grensver
keer. Alleen het station van Salzburg is
naar beide kanten open.
IN
wor-
DE JUWEELEN- EN GOUDDIEFSTAL
TE CHARLOTTENBURG.
De daders gearresteerd.
De groote goud- en juweelendiefstal, die
3 Juni in Charlottenburg gepleegd is door
personen, die zich voor electriciens uitgaven
is thans opgehelderd. De twee daders zijn
WOODIN AMBASSADEUR
BERLIJN?
Volgens berichten uit New-York en
Washington zou bevestigd werden, dat de
minister van financiën Wcodin door Roose-
velt tot ambassadeur in Berlijn zal worden
benoemd, nadat zekere moeilijkheden in de
positie van Woodin zijn ontstaan ten gevol
ge van de onthullingen betreffende zijn rela
tie met de bank van Morgan.
Verklaard wordt, dat Woodin nog het
volle vertrouwen heeft van den president der
Ver. Staten, die hem evenwel een andere
functie zou willen geven.
Het bericht wordt tegensproken.
In Amerikaansche politieke kringen wordt
het bericht betreffende de a.s. benoeming
van staatssecretaris Woodin tot Ameri-
rikaansch ambassadeur in Berlijn gedemen
teerd.
VRACHTAUTO IN HET WATER
GEREDEN.
Ruim 40 kinderen gewond.
Een vrachtauto, waarop leden der Scharn-
horstjeugd hadden plaats genomen is van
een brug in het water gereden. 43 kinderen
werden gewond. De leider werd gedood
van
T© Rome is gisteravond het Vier
mogendhedenpact noor alle be
trokken landen aanvaard. Het
verdrag bedoelt toenadering en
samenwerking tusschen de vier
landen Mussolini houdt een dave
rende redevoering. (Dag. Overz.)
Noodweer in de Canadeesche pro
vincie Ontario. (Buitenland).
Ernstige kruitontploffing in een
Japansch luchtvaartstation; tal
rijke slachtoffers. (Buitenland).
Groote brand te Appeltern. (Bin
nenland).
Verlaging spoortarieven voor
kool, enz. (Land- en Tuinbouw.)
Logger gestrand te Wijk aan Zee.
(Stad en omgeving.)
Aan het strand te Bergen aan Zee
een 24-jc.rige man verdronken.
(Stad en omgeving).
Te Schoorldam een vrachtauto
door de stoomtram overreden.
(Stad en omgeving.)
{Zie verder e.v. laatste berichten).
betreffende de betaling van rente en aflos
sing, alsmede van het overbrengen der kan
toren van Stockholm naar Jönköping. Om
trent den gang van zaken wordt medege
deeld, dat de bedrijvigheid der maat
schappij ernstig geleden heeft van de crisis,
tengevolge waarvan de verloopen van de
Zweedsche fabrieken zijn gedaald to;
327.038 cases (v. j. 474.904 cases).
Het is niet mogelijk gebleken, zoo ver
volgt het verslag, de boeken af te sluiten
met een zoodanige kennis van alle feiten om
strikt te kunnen voldoen aan de wettelijke
voorschriften. Het is dus mogelijk, dat be
zittingen niet in aanmerking zijn genomen,
ofschoon zulks had behooren te geschieden,
of zijn bezittingen, op de balans als zoo
danig opgevoerd, terwij! tot nu toe onbe
kende feiten zouden kunnen aantoonen, dat
zij buiten beschouwing hadden moeten blij
ven. Met de schulden is dit eveneens het
geval. Het nieuwe bestuur maakt daarom
de door de omstandigheden vereischte
reserves.
In verband met de reductie van het aan
deelenkapitaal was het bestuur gemachtigd
de bedragen af te schrijven, die de situatie
noodig zou maken. De winst- en verliesreke
ning geeft een verlies te zien van Kr.
522.791.359,64. waarvan in mindering
komt het onverdeeld saldo der winst- en ver
liesrekening 1931 ad. kr 10.785.740,14,
zoodat het verlies per saldo bedraagt
Kr 512.005.619,50.
Het bestuur stelt voor dit verlies te dekken
uit het door de kapitaalsreductie tot Kr.
515.000.000 verhoogde reservefonds, waar
door di tot Kr. 2.994.380,50 vermindert.
Met betrekking tot de waardeering der
buitenlandsche valuta t.o. van de Zweedsche
Kroon wordt medegedeeld, dat de goud
valuta wordt gewaardeerd tot een koers, die
overeenkomst met een appreciatie van 33'A
pree een U.S.A.-dollar wordt gelijkge
steld met 5 kronen. Sterling en de daaraan
gekoppelde valuta worden gecalculeerd
tegen de op 31 Maart 1932 geldende koer
sen. papieren valuta tegen die van 31 De
cember 1932. De bedragen, die in landen uit
staan, waar het betalingsverkeer aan beper
king onderhevig is, zijn door het bestuur
aangenomen belangrijk beneden het nomi
nale bedrag.
ZWEEDSCHE LUCIFER
MAATSCHAPPIJ.
Het verslag na den dood
Ivar Kreuger.
In het verslag der Zweedsche Lucifer
Maatschappij releveeren de commissarissen,
die door de tweede algemeene vergadering,
die op 29 November 1932 gehouden werd,
werden benoemd, de gebeurtenissen, die de
maatschappij heeft meegemaakt, na en dood
van Ivar Kreuger: het onderzoek naar de
positie der onderneming, het moratorium,
dat aanvankelijk voor den tijd van drie
maanden, ingaande 1 Juni 1932 werd ver
leend en daarna tot ultimo November wera
verlengd, de vergadering van het Interna
tional Reconstruction Committee in Augus
tus en de overeenkomst in den herfst tus
schen de maatschappij en haar crediteuren
ONGELUK IN OOST OPPERSILEZIE.
Drie arbeiders gedood.
Woensdagmiddag zijn bij het aanleggen
van een waterleiding te Kattowitz in Oost
Oppersiiezië drie arbeiders gedood, één
ernstig en vier licht gewond. Een jongen die
naar de werkzaamheden stond te kijken,
werd eveneens ernstig gewond. Tot nu toe is
nog pas een der slachtoffers geïdentificeerd.
KRUITONTPLOFFING IN JAPAN.
Talrijke slachtoffers.
In de kruitmagazijnen van het Japansche
luchtvaartstation Hamamatsoe hebben drie
hevige ontploffingen plaats gehad, waar
door een tiental personen gedood of gewond
werd. Verscheidene gebouwen zijn verwoest.
Omtrent deze ontploffingen wordt nader
gemeld, dat na elkaar vier hevige ontplof
fingen plaats vonden. Tot nog toe zijn 16
lijken geborgen, doch het aantal slachtoffers
is waarschijnlijk belangrijk hooger. Ver
scheidene gebouwen in de omgeving werden
zwaar beschadigd.
Aantal dooden tot 28 gestegen.
Het Japansche ministerie van oorlog deelt
mede, dat volgens de tot nog toe ontvangen
gegeven het aantal dooden bij de ontploffing
te Hamatsoe 28 bedraagt en het aantal ge
wonden 33. Het ongeluk door onvoorzichtig
heid van een arbeider bij het verladen van
vliegtuigbommen. Meer dan 20 huizen zijn
vernield.
