DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE JODEN IN POLEN
DageÜiksch Overzicht
ïBuiteuCaad
Ho. 141
Zaterdag 17 Juni 1933
135e Jaargang
Een motie van de naiionaal-demo-
cratische partij over het Joodsche
gevaar" in Polen.
Onze Poolsche gezant geinterviewd.
Waf vandaag de
aandacht trekt.,.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N, ADEMA.
Directeur: C. KRAK.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Reuter heeft uit Warschau gemeld, dat de
nationaal-democratische partij in Polen een
motie heeft aangenomen, waarin wordt ver
klaard, dat „het Joodsche gevaar" moet wor
den overwonnen door invoering van een n u-
merus clausus voor de Joden. Deze die
nen voorts te worden uitgesloten van officiee-
le functies, waardoor zij invloed kunnen
oefenen op de Poolsche politiek.
Aldus luidt de inhoud der motie. Een re
dacteur van het Ned. Corr. Bur. heeft naar
aanleiding daarvan den Poolschen gezant in
den Haag, den heer Vencerlas Babinski, ver
zocht hem omtrent deze nationaal-democra-
tische partij eenige inlichtingen te willen
verstrekken. De gezant voldeed aan dit ver
zoek en verklaarde toen het volgende:
De natoinaal-democratische partij is een
nationalistische en anti semitische partij. Zij
berust niet op een fascistische ideologie, is
noch voor noch tegen het fascisme, maar
strijdt voor een integraal nationalisme. Deze
partij staat sterk uitgesproken in de opposi
tie tegenover de regeering. Zij pleegt tegen
de begrooting en tegen alle door de regee
ring voorgestelde wetsontwerpen te stem
men.
Op de vraag van den redacteur, hoe sterk
de nationaal-democratische partij is, ant
woordde de gezant:
Zij vormt slechts een kleine minderheid in
het volk.
Het regeeringsblok, berustende op de ideo
logie van maarschalk Pilsoedski, vormt een
absolute meerderheid in de beide kamers van
het parlement. De regeeringspartijen huldi
gen ten aanzien van het nationale vraagstuk
een breede opvatting. Dit blijkt wel uit het
feit, dat tot het regeeringsblok niet alleen
verscheidene Joden behooren, maar ook ver
tegenwoordigers van Oekraïners, een natio
nale minderheid vormende.
De oppositie bestaat uit de natoinaal-de-
mocraten, de volkspartij, de socialisten en
eenige groepen van nationale minderheden.
Deze gezamenlijke partijen vormen nog niet
de helft van het parlement. En van deze op
positie vormt de nationaal-democratische
partij slechts een deel. Hieruit blijkt afdoen
de, dat zij een zeer kleine minderheid in het
volk uitmaakt.
Er is vervolgde de gezant geen
sprake van, dat de regeering ooi zou aan
vaarden, wat in de motie der nationaal-demo
cratische partij wordt geëischt. Deze motie
heeft dan ook slechts het karakter van een
demonstratie en is zonder eenig practisch
belang. Reuter heeft trouwens gemeld, dat
de nationaal-democratische „Gazeta Wars-
zawska" wegens deze verklaring van haar
partij in beslag is genomen.
De Poolsche regeering is gewoon, met alle.
energie een strikte legaliteit te doen betrach
ten. En men kan zich onmogelijk voorstellen,
dat de eischen der nationaal-democratische
partij langs legalen weg zouden worden
verwezenlijkt, omdat zij lijnrecht indruischen
tegen de gevoelens der overgroote meerder
heid van het Poolsche volk.
En, zoo besloot de gezant glimlachend,
dat deze eischen niet langs illegalen weg
zullen worden verwezenlijktdaar zal de
regeering wel voor zorgen!
DE GEBEURTENISSEN
IN DUITSCHLAND.
De kwestie Wasserbaeck.
De officieele Pruisische persdienst
deelt mede: De door den vroegeren pers-
attaché van het Oosttenrijksche gezant
schap in Berlijn, legatieraad dr. Was
serbaeck, tegenover buitenlandsche
journalisten afgelegde verklaring, dat
hij op onheusche wijze zou ziji behan
deld tijdens zijn verblijf in hechtenis, is
op geen enkele wijze juist. Op de hem
in tegenwoordigheid van getuigen dooi
de bevoegde politieautoriteit gestelde
vraag of hij bezwaren heeft in te bren
gen, heeft hij wel is waar aanmerking
gemaakt op de ruimte, waar hij was on
dergebracht en zich er over oeklaagd,
dat hij 's morgens om half zeven heeft
moeten opstaan, doch hij werd veel kal
mer toen hem werd duidelijk gemaakt,
dat hij op beide punten volgens het gel
dende reglement werd behandeld.
Dr. Wasserbaeck heeft bij die gelegen
heid nog uit vrijen wil verklaard, dat hij
geen aanleiding zag te protesteere.i.
Redevoering van Goebbels
voor de pers.
Rijksminister dr. Goebbels heeft te
Hamburg voor vertegenwoordigers van
de binnen- en buitenlandsche pers een
redevoering gehouden, waarin hij o.m.
het volgende uiteen zette.
Op het oogenblik bestaat in Duitsch-
land één samenhangende idee. De nati
onaal socialistische bewoging heeft een
organisatie geschapen met het doel de
overige partijen te ontbinden en te ver
nietigen. Dit proces is begonnen en wan
neer er naast de NSDAP op het oogen
blik nog andere partijen zijn is dat zon
der beteekenis. De nat soc. beweging
heeft de samenhangende idee geschapen
en daarmede het stalen skelet van ten
nieuwen staat. Deze samenhangende
idee is ook op staatspolitiek gebieci door
gezet in het sttreven naar één samen
hangend rijk. Het laatste groote doel is
thans een absoluut, een eenheid vor
mend volk te scheppen. Spr. gelooft dat
dit in betrekkelijk korten tijd gelukken
zal.
Wij staan thans voor het feit dat de
wereld Duitschland niet begrijpt, waar
over men zich echter niet behoeft te
verwonderen want veertien jaar lang is
Duitschland in de oogen der wereld
door de Marxisten in discrediet ge
bracht. Spr. is er van overtuigd dat
Duitschland desondanks een wereldzen
ding te vervullen heeft. De huidige revo-
mtie in Duitschland zal zich niet alleen
beperken tot twee staten in Europa. De
oorlogsverklaring van Hitier aan den
democratischen staat is slechts het be
gin. Aan het einde der ontwikkeling zal
een nat. soc. ingedeeld Europa staan.
L cebbels over Wels c.s.
Rijksminister dr. Goebbels heeft gis
ter in Hamburg een tweede redevoering
uitgesproken, waarin hii. na uiteengezet
te hebben, dat de nat- soc. beweging de
revolutie had gemaakt en derhalve de
eenige was die recht had om de revolu
tie uit te bouwen zich keerde tegen de
naar Praag gevluchte sociaal democra
ten, in welk verband hij o.a. het volgen
de naar voren bracht:
De sociaal-democratische partij van
Duitschland is thans in twee helften
uiteen gevallen, waarvan het eene deel
niets wil weten van het andere. Zij ge-
looven ons te kunnen misleiden, maar
zij vei gissen zich, wanneer zij gelooven
ons daarmede te kunnen bedriegen
Wanneer zij van Praag uit het Rijk in
moeilijkheden willen brengen, dan zui
len wij ons houden aan hen, die in
Duitschland aanwezig zijn. Wij zullen
het woord op hen toepassen: Meege
gaan, meegevangen, meegehangen! Wij
doen dat niet uit partijbelang, maar wij
laten niet toe, dat Duitsche arbeiders
hun brood verliezen, omdat gewetenloo-
ze arbeidersleiders hun persoonlijke
partijbelang stellen boven het belang
van de Duitsche natie. Dat moeten de
heeren van de „Vorwaerts" goed weten.
Wanneer de heer Loebe het gezicht van
een valsch profeet verklaart: Ik ken U
niet meer, Gij broeders in Praag, Zurich
en Parijs, dan kunnen wij daar op ant
woorden: Wij kunnen hen niet pakken
en daarom moeten wij ons met jelui
schadeloos stellen." Wels heeft voor hij
uit Duitschland vluchtte strategisch
verklaard, dat hij niets meer met de
Tweede Internationale wilde hebben
uit te staan. Thans, nu hij in Praag vei
lig zit, zegt hij, dat hij deze verklaring
onder druk heeft afgelegd, en dat zij
niet geldig is.
Wie garandeert ons, dat wat de heer
Loebe thans verklaart, niet morgen
door hem in het buitenland wordt her
roepen als onder druk gezegd? Dan moet
ik hem zeggen: „Veilig is veilig en wat
men heeft, dat heeft men."
Wat de burgerlijke partijen betreft,
aldus Goebbels verder, behoeft m^n niet
veel woorden te verliezen. Men kan hun
alleen naroepen: Laat de dooden met
rust. De ontwikkeling heeft hen achter
zich gelaten. Wij zijn er van overtuigd,
dat de revolutie nog niet ten einde is.
Wij gaan verder, tot eenmaal nationaal
socialisme en Duitsche natie een begrip
vormen. Wij willen plechtig de gelofte
afleggen: Wat wij waren en wat wij zijn,
dat willen wij blijven. Zonder compro
missen, radicaal, altijd voorwaarts n.ar-
cheerend, nooit terugwijkend in geloovi-
ge overgave het vaderland, de partij en
den leider toegewijd.
Hitier over leiding en leiders.
Gisterochtend heeft Hitier voor de tweede
maal het woord gevoerd op de leidersbijeen
komst der N.S.D.A.P. Hij behandelde het
probleem leiding en leiders en hun beteeke
nis voor het leven der natie. Hij zeide o.m
het volgende:
Het is de taak der nat.-soc. beweging pa
rallel met de leiding van het cultureele en
economische leven thans ook een politiek
ieidersdom organisch op te bouwen. Wij moe
ten arbeid verrichten. Onze taak is het in
Duitschland een politieke leiding op te bou
wen, welke zich voegt naar de grondslagen
van het nationale leven. De Duitsche revo
lutie is pas dan afgesloten, wanneer het ge
heele Duitsche volk geheel is gereorgani
seerd en opnieuw opgebouwd. Wij zullen
een leidersklasse vormen, welke hard is als
staal. Wanneer een beweging den staat ver
overd heeft en besloten is volgens de wetten
van het Ieidersdom de macht te handhaven,
dan kan deze staat door niets meer worden
omvergeworpen. Zooals de leiding is, is het
volk en zijn lot.
Inwijding van de Rijksleiders-
school der N. S. D. A. P. en
N. S, B. O.
De rijkskanselier heeft Vrijdag een bezoek
gebracht aan Bernau, waar de rijksleiders-
school der N.S.D.A.P. en der nationaal-socia-
listische bedrijfscellenorganisatie, welke in
het Bernauer Walde ligt, is ingewijd.
In het gevolg van Hitier bevond zich o.m.
de leider van het Arbeidsfront, dr. Ley. S.A.,
S.S., Hitlerjeugd en leden van den vrijwilli-
gen arbeidsdienst en den Stahlhelm hadden
zich langs den weg opgesteld.
Na de bezichtiging van het gebouw vond
in de Aula een korte plechtigheid plaats. De
leider van de rijksleidersschool, Gohden, leg
de de gelofte af, dat de school zal werken in
den geest van Hitier. Hierna sprak de leider
van liet Duitsche arbeidsfront, de president
van den staatsraad dr. Ley. De rijksleiders
school heeft tot taak een generalen staf ie
vormen voor de partij.
Ten slotte werd nog het Horst Wessellied
gezongen, waarna Hitier per auto naar Ber
lijn terugkeerde.
Officiëel communiqué van de
Stillhalte-onderhandelingen,
Vrijdagavond werd een communiqué gepu
bliceerd over de Stillhallteonderhandelingen,
die van 13 tot 16 Juni in de Martinsbank in
Londen zijn gevoerd. Hierin wordt medege
deeld, dat de besprekingen betrekking had
den gehad op zekere wijzigingen in de over
eenkomst.
Er werd besloten, dat de terugbetalingen
van kapitaal ten bedrage van ongeveer 75
millioen goudmark zullen worden uitgesteld
tot 28 Febr. 1934. Deze wijziging is met on
middellijke geldigheid onderteekend en dus
voor alle bij de Stillhalteovereenkomst be
trokken staten geldig.
Het verbod van de D, A, Z.
ingetrokken.
De geheime staatspolitie heeft het verbod
van de Deutsche Algemeine Zeitung met in
gang van 17 Juni ingetrokken.
Zcoals bekend is, was de D.A.Z. voor den
duur van drie maanden, van 31 Mei af, ver
boden.
Habicht bij den Rijkskanselier.
De rijkspersdienst der N.S.D.A.P. deelt
mede: Rijkskanselier Adolf Hitier heeft Vrij
dag den persattaché van de Duitsche am
bassade in Weenen, Habicht, ontvangen voor
een bespreking, welke eenige uren heeft ge
duurd. De rijkskanselier nam kennis van
het rapport betreffende de gebeurtenissen in
Oostenrijk. Ten slotte bracht de leider, al
dus de mededeeling der N.S.D.A.P., partijge
noot Habicht dank en hij verzekerde hem op
nieuw zijn bizonder vertrouwen.
Goeriug in Stockholm.
De Pruisische premier Goering is gister
middag in zijn door hem zelf bestuurd vlieg
tuig op het vliegveld te Stockholm geland.
Van daar begaf hij zich naar de stad en
bracht een bezoek aan het graf van zijn over
leden echtgenoote, die van geboorte Zweed-
sche was.
Vlaggen op 28 Juni halfstok.
Op Woensdag 28 Juni zullen de autoritei
ten van het rijk, de landen en de gemeenten
halfstok laten vlaggen. De rijksregeering
roept het geheele Chiitsche volk op zich aan
te sluiten bij de actie der autoriteiten.
De herdenking van het verdrag
van Versailles.
In afwijking van de oorspronkelijke rege
ling is thans bepaald, dat op 28 Juni slechts
in alle Pruisische scholen gedurende het
laatste ochtenduur in waardigen vorm gewe
zen zal moeten worden op de beteekenis van
dezen dag en het verdrag van Versailles.
De scholieren zullen niet mogen deelne
men aan optochten.
OOSTENRIJK EN DE NAZI'S.
Een deel der gearresteerde nat.-
soc. weer op vrije voeten.
Volgend een bericht van de semi-officieele
Polizeikorrespondenz evinden zich 41 natio
naal socialisten in arrest in verband met het
onderzoek naar de bomaanslagen. Onder
hen zijn 16 Rijks-Duitschers en 88 Tsjecho-
Slowaaksche onderdanen. Ook de employé
van Habicht Cohrs is nog in arrest.
Volgens een bericht uit Leoben in Stier
marken is het twee nationaal socialisten tij
dens hun transport gelukt te ontsnappen. In
Neder-Oostenrijk zijn reeds weer een aantal
gearresteerden op vrije voeten gesteld. Zoo
zijn in Neuburg 18 nat.-soc. uit de hechte
nis ontslagen, onder wie ook graaf Johannes
Hardegg. Ook de nat.-soc. leider von Perch-
telsdorf is ontslagen.
Vechtpartijen in den Neder-Oos-
tenrijkschen Landdag.
In den Neder-Oostenrijkschen Landdag is
tijdens de zitting tot een heftige vechtpartij
gekomen. Tijdens de redevoering van een na
tionaal socialistischen afgevaardigde be
gonnen enkele Christelijk socialen en sociaal
democraten te roepenLandverraders, er be-
staa tegenwoordig geen Duitsch vaderland
meer, maar alleen een Duitsch tuchthuis
en concentratiekampen. De stemming verbit
terde nog tijdens een soc.-dem. redevoering,
waarin o.m. gezegd werd: Het kleine Oos
tenrijk moet tot een cel gemaakt worden van
het groote Duitsche tuchthuis. Wij hebben
ons Duische vaderland verloren, op het
oogenblik, waarop het ten prooi viel aan het
fascisme. De nat.-soc. afgevaardigde Rehdt-
meister riep hierop uit: Ik laat die aanvallen
op mijn leider niet op mij zitten, waarop een
geweldig rumoer ontstond. Het kwam ten
slotte tot een handgemeen, waarbij stevige
klappen werden uitgedeeld. De zitting werd
ten slotte verdaagd.
Geen proces wegens hoogver
raad teeen de nat.-soc. leiders.
De bevoegde instanties hebben besloten,
dat tegen de bij de algemeene politieactie
gearresteerde nat.-soc. leiders geen instruc
ties zal worden geopend voor hoogverraad.
Als motief voor dit besluit wordt o.a. gege
ven, dat het feit, dat iemand nat.-soc. leider
is alleen niet voldoende is om een verden
king van hoogverraad op te grondvesten.
NIEUWE MUNTSTUKKEN IN
BELGIE.
Einde Augustus in omloop.
De Belgische minister van financiën heeft
de modellen goedgekeurd van de nieuwe
muntstukken, die door den commissaris-gene
raal van de Munt zijn ontworpen. Het zul
len nikkelen moeten zijn van 5 en van 20
franken. Die van 5 franken zullen de af-
tm tingen hebben van de tegenwoordige stuk
ken van twee franken en die van 20 franken
de afmetingen der huidige stukken van vijf
franken. E>e thans in omloop zijnde stukken
van 2, 5 en 20 franken zullen binnen een
bepaalden tijd moeten worden ingeleverd.
Einde Augustus zullen de nieuwe munten
in omloop worden gebracht. Mén heeft afge
zien van het slaan van zilveren munten.
DE VERJAARDAG VAN DEN
KONING VAN ZWEDEN.
Groote feestdag.
De viering van den 75sten verjaardag van
koning Gustav bereikte gisteravond haar
hoogtepunt, toen de koning zich in een rede
voering tot het volk wendde. De koning
dakte hartelijk voor alle liefde en al het ver
trouwen, dat hem van alle kanten te allen
tijde gegeven is.
COMMUNIST AANGEHOUDEN.
In verband met de wanordelijkheden ter
gelegenheid van de betooging der staats- en
stadsbedienden op Dinsdagavond is de com
munist Jef van Exterghem gearresteerd.
DE OORLOGSSCHULDEN.
Wat er betaald is.
De Vereenigde Staten ontvingen gisteren
als oorlogsschuldbetalingen 11.303.948 dol
lar of minder dan 8 van het totaal be
drag, dat dertien landen aan Amerika schul
dig waren.
Van alle Europeesche mogendheden, die
zestien jaar geleden in Amerika leeningen
sloten, ter financiering van den wereldoorlog
heeft alleen Finland Donderdag volledig
aan zijn verplichtingen voldaan. Finland
betaalde 148.592 dollars aan Amerika, zon
der eenig verzoek om herziening.
Frankrijk en Polen, de geallieerden, die de
beste relaties met Amerika hebben, zijn even
als in December in verzuim gebleven, toen
zij eveneens verklaarden niet in staat te zijn
te betalen. Eveneens bleven in gebreke Est
land, Hongarije, Lithauen. België, Roeme
nië en Zuid-Slavië. Vier naties betaalden ge
deeltelijk. Hiermede erkenden zij de wettig
heid van hun schulden, doch deden een be
roep op den slechten economischen toestand
om te ontkomen aan volledige betalingen.
Groot-Britannië staat vooraan met de beta-
Het Joodsche gevaar in Polen vol
gens de nat. dom. partij. (Dag. Over
zicht).
Hoeveel oorlogsschulden er be
taald zijn. (Buitenland).
Groote brand uitgebroken in de
opslagplaatsen van het Italiaansch-
Zvvitsersche douanestation. (Buiten
land).
Nieuwe aardverschuivingen te
Lyon in Frankrijk; groote paniek
stemming. (Buitenland).
Een belangrijk werk in werkver
schaffing in Noordbrabant, voor 800
arbeiders 2 jaar werk. (Binnenland).
Door vestiging van een nieuwe in-
dustriei n Doetinchem zal de werk
loosheid aldaar worden opgeheven.
(Binnenland).
(Zie eventueel verder laatste berichten).
ZIJ, DIE ZICH MET 1 JULI A.S.
VOOR MINSTENS 3 MAANDEN OP
DIT BLAD ABONNEEKEN. ONTVAN
GEN DE TOT DIEN DATUM VER
SCHIJNENDE NUMMERS FRANCO
EN GRATIS.
DE DIRECTIE.
ling va ntien millioen dollar in zilver. Ita.
lië, dat 13.545.438 dollar moest betalen, vol
deed slechts één millioen dollar. Tsjecho-
Slowakije betaalde ongeveer 150.000 dollar
van de anderhalf milliaen, die dit land moest
storten, en Lethland deelde mede, dat het
van de verschuldigde 118.961 dollar slechts
5.948 dollar zou betalen.
Frankrijk legde zijn zaak voor aan presi
dent Roosevelt door Donderdag een nota te
doen overhandigen, waarin officieel wordt
medegedeeld, dat de vervallende termijn niet
wordt betaald.
Deze nota was Donderdagavond laat nog
niet gepubliceerd, doch vernomen wordt, dat
zij een verklaring bevat, dat Frankrijk niet
opzettelijk de schulden niet wil betalen, doch
nu niet in staat is te voldoen aan zijn ver
plichtingen.
De meening in Amerika.
Bijna algemeen is men van oordeel, dat
door het niet voldoen aan hun verplichtin
gen door een groot aantal landen feitelijk
een einde is gekomen aan de getroffen rege
lingen inzake de ocrlogsschulden. Verwacht
wordt, dat bij de aanstaande onderhandelin
gen ongetwijfeld veel der oorlogsschulden
zullen worden geschrapt.
Tegenover Finland, het eenige land dat
het volle bedrag heeft betaald, is men zeer
erkentelijk.
Men is vooral ontstemd tegenover Frank
rijk. De Amerikaansche bladen kondigen op
opvallende plaatsen aan, dat Frankrijk zijn
oorlogsschulden niet betaalt, terwijl de
Fransche Bank een goudvoorraad van vier
milliard dollar heeft. Hierbij wordt erop ge
wezen, dat men in Frankrijk het optreden
van Engeland dwaas vindt, omdat het een
gedeelte der schuld heeft voldaan.
De „New York Times'' meldt uit Londen,
dat Engeland, Frankrijk en Italië aan Oos
tenrijk een leening van 40 millioen dollar
zullen verstrekken, zooals men in Lausanne
aan Oostenrijk heeft beloofd Het blad maakt
van dit bericht melding onder den titel:
„Oostenrijk krijgt een leening als bolwerk
tegen de Nazi's."
INVASIE VAN 2000 INDIANEN.
Optreden tegen een anderen stam!
Met betrekking tot de invasie van 2000
Boliviaansche Indianen, die in de omgeving
van de rivier Pilcomayo het land zijn bin
nengedrongen en die zich op Argentijnsch
grondgebied hebben gevestigd, heeft men in
officieele kringen nog geen bijzonderheden
ontvangen omtrent de houding, die in dezen
wordt aangenomen door de troepen, die aan
gewezen zijn tot de handhaving der neutra
liteit. Men is n.1. bevreesd, dat het hier een
optreden betreft dezer Indianen tegen eer
anderen stam.
BRAND IN DOUANE-STATION.
Groote schade.
On de opslagplaatsen van het Italiaansch-
Zwitsersche douanestation Chiasso is in den
nacht op Vrijdag een ontzaglijke brand uit
gebroken. Ondanks het krachtige optreden
van de brandweer en de militie, welke uit den
geheelen omtrek was ontboden, kon niets
worden gered. De inhoud der magazijnen
bestond uit kunstzijde en katoenen weefsels,
rubber en andere licht ontvlambare artike
len, welke alle voor den uitvoer waren be-
stemd. De schade wordt geraamd op 1 mil
lioen Zwitsersche franken. Men vermoedt,
dat de brand is ontstaan door bliksemin
slag.
