DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Nieuwe Bessen
r
(Dagetiiksch Qixzzkht
Het Duitsche transfer-moratorium.
(BuitenCatid
Siad, en Omgeving.
W. M. H. PELS Zn.
Ho. 153
Directeur: C. KRAK.
Zaterdag I Juli 1933
135e Jaargang
Het rantsoen bepaald op 50 De
positie der deviezen.
DUITSCHE MINISTERRAAD.
per fiesch f 2.30
KOORSTRAAT 49-51
Tel. 207
Waf vandaag de
aandacht trekt
AARSCHE COURANT.
Dere Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v b. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
In de Vrijdagmiddag gehouden minister
bespreking van de Duitsche regeering heeft
de rijkskanselier eerst de nieuwbenoemde
ministers verwelkomd, terwijl Hitier daarna
rapport uitbracht over zijn bezoek aan pre
sident von Hindenburg. Van meer belang
was echter het rapport van dr. Schacht, den
president der rijksbank. Dr. Schacht deelde
n.1. mede, dat de regeling van het transfer
van rentebetalingen en aniortisatie der bui-
tenlandsche leeningen, zooals zij op grond
van de onderhandelingen te Londen met de
buitenlandsche crediteuren thans plaats
vindt, heden van kracht wordt. Het rijkska
binet keurde de voorstellen van den rijkspre
sident goed en de rijkskanselier dankte dr.
Schacht voor zijn onvermoeide pogingen, om
de moeilijkheden te overwinnen.
Bijzonderheden over het trans
fermoratorium.
Betreffende de bizonderheden van het
transfermoratorium deelt'de Rijksbank mede:
Om de uitwerking van het transfermoratori
um op de buitenlandsche^crediteuren zoo veel
mogelijk te verzachten, zijn in den tijd van
9 Juni tot 1 Juli van de zije der rijksbank
besprekingen gevoerd met vertegenwoordi
gers der buitenlandsche crediteuren, welke
overeenstemming hèbben gebracht op de vol
gende principes:
a.) Er bestond overeenstemming, dat de
der rijksbank nog ter beschikking staande
vrije goud- en deviezenreserves zulk een laag-
tepunt hebben bereikt, dat bij een verderen
achteruitgang de functie van de rijksbank als
centraal circulatie-instituut moest worden be
nadeeld en dat het gewenscht is deze reser
ves geleidelijk te verhöogen.
b.) Voorts werd erkend, dat de daling van
het overschot op de Duitsche betalingsbalans
er toe noopt de bescherming en de uitbrei
ding van de Duitsche deviezenovereen-
komst te overwegen.
c.) Algemeen werd erkend, dat het nood
zakelijk is den export van Duitsche waren
met alle middelen te bevorderen, daar slechts
op deze wijze gerekend zal kunnen worden
op een weder van kracht worden van het
transfer in vollen omvang, daar ten slotte
groote internationale schuldverplichtingen
slechts vervuld kunnen worden door waren-
bewegingen en dienstprestaties.
d.) Met het oog op de noodzakelijk gevon
den beperking van de transfer werd erkend,
dat deze op den dienst der Dawes-leening
en voor zoover het de rentebetalingen betreft,
ook op de Young-leening niet zal kunnen
worden uitgebreid.
Daarentegen zal bij de andere leeningen
en schuldverplichtingen geenerlei voorkeur
worden gegeven aan de een boven de andere.
Daarbij werd de wensch uitgesproken de
rijksbank te laten overwegen of niet voor den
dienst dezer leeningen en schuldverplichtin
gen een zeker bedrag aan deviezen voor de
volgende zes maanden beschikbaar zou kun
nen worden gesteld
o
Voor de ten uitvoerlegging dezer grondsla
gen heeft de rijksbank een zorgvuldige ra
ming der waarschijnlijk in de volgende zes
maanden te ontvangen deviezen opgesteld,
om zoo mogelijk vast te stellen, dat de par-
tiëele betalingen, welke zij op den leening-
dienst van 1 Juli tot 31 December verricht,
ook feitelijk op alle vorderingen gelijkmatig
worden gedaan. De Rijksbank werd niet in
de positie te komen het transfer eventueel ge
durende de eerste drie of vier maanden te
verrichten, om dan in de daarop volgende 2
of 3 maanden gedwongen te zijn tot een ver
kleinde transfer op de dan vervallende be
dragen.
Een ongestoorde ontwikkeling van den
handel vooropgesteld, gelooft de Rijksbank
den rentevoet te verrichten partieele transfer
betalingen te moeten stellen op 50 pCt. Dien
overeenkomstig zal de Rijksbank op de in den
tijd van 1 Juli tot 31 December a.s. verval
lende termijnen de volgende transfers ver
richten:
1. Voor de Dawes-leening van 1924 wor
den rente en amortisatie ten volle getrans
fereerd;
2. Voor de Youngleening van 1930
wordt de rente ten volle getransfereerd;
3. De transfereering der amortisatie
bedragen voor de Youn^jming en alle
overige vervallende amdttisatiebedragen
vindt niet plaats;
4. Op alle vervallende rente- en winst
aandeelbetalingen wordt de helft, evenwel
ten hoogste 4 pCt. 's jaars getransfereerd.
De niet getransfereerde om overeenkomstig
de wettelijke bepalingen bij de „conversiekas"
te storten bedragen aan Rijksmarken worden
als volgt behandeld:
Voor storting op niet getransfereerde rente
en winstaandeelen worden den rechthebben
den verhandelbare schuldbewijzen der „con
versiekas" ter beschikking gesteld, welke ge
steld worden on nominaal 30, 40 en 50 RM
of een veelvoud van deze bedragen.
De uit de amortisatiebetalingen vrijkomen
de RM. worden op den rechthebbenden ge
crediteerd bij de conversiekas. Nadere bepa
lingen zullen volgen betreffende de mogelijk
heid van gebruikmaking.
Ten einde iedere mogelijke besparing aan
deviezen effectief te maken, worden voorzor
gen getroffen, dat de binnenlandscmhe bezit
ters van Duitsche buitenalndsche waarde
slechts betaling ontvangen op rentebiljetten
en uitgesloten stukken in RM.
O
De positie der deviezen, de ontwikkeling
ervan laat blijken, dat de Rijksbank met de
a.s. regeeling is gegaan tot de grens der uit
erste mogelijkheid. In het bizonder wordt de
gemeenschappelijk erkende eisch betreffende
vergrooting van de goud- en deviezenvoor
raad der Rijksbank, wanneer daar in.het ge
heel sprake van kan zijn, dan toch slechts in
buitengewoon bescheiden omvang en zeer
langzaam vervuld. De Rijksbank gaat der
halve bij de a.s. regeling uit van de noodza
kelijke veronderstelling, dat de normale ont
wikkeling van den Duitschen buitenland-
schen handel van geen enkelen kant door in
grijpen wordt gehinderd, daar de uitvoering
der ontworpen regeling gelijk ook de spoe
dige hervatting der volledige transfereering
volkomen afhankelijk is van de ontwikkeling
van den Duitschen export.
De „conversie-kas" zal aan het einde van
iedere maand en voor de eerste maal op 30
Juni haar overzicht publiceeren.
Nieuwe bevoegdheden voor
Goebbels.
De rijkskanselier heeft gister een verorde
ning uitgevaardigd, volgens welke de rijks
minister voor volksvoorlichting en propa
ganda bevoegd is voor alle takken geestelijk
effect op het volk, propaganda voor staat,
cultuur en economie, inlichting van binnen-
en buitenlandsch publiek over deze zaken en
over het bestuur van alle instellingen die
deze zaken dienen.
Dientengevolge gaan over op dezen mi
nister:
1. Uit het departement van buitenland
sche zaken: berichtendienst en voorlichting
van het buitenland, leniponstellingen, sport in
het buitenland etc.
2. Uit het rijksministerie van binnen-
landsche zaken: algemeene binnenlandsch
politieke voorlichting, hoogescholen voor
politiek, inleiding en viering van nationale
feestdagen en staatsplechtigheden met deel
neming van den rijksminister van binnen-
landsche zaken, pers, radio, volkslied, Duit
sche Buecherei in Leipzig, Kunst (met zekere
beperkingen), muziekwezen, schouwburg
aangelegenheden, filmzaken.
3. Uit het rijksministerie voor economi
sche zaken en het ministerie voor voedings
wezen en landbouw; jaarbeurs, reclamewezen,
tentoonstellingen etc..
4. Uit het rijksministerie voor posterijen
en rijksverkeer, verkeerspropaganda etc. Ver
der alle in dit ministerie verwerkte radio
aangelegenheden, voorzoover ze geen tech
nische aangelegenheden betreffen, die buiten
de technische leiding der radiomaatschappij
liggen. In aangelegenheden, die het tech
nische beheer betreffen moet de rijksminister
voor volksvoorlichting en propaganda in zoo
verre worden betrokken als de uitvoering
van zijn eigen taak dit noodzakelijk maakt.
DE KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND.
De commissarieele president van den Evan-
gelischen Opperkerkeraad heeft gisteren aan
de met verlof gezonden generaal superinten
danten van de Oud-Pruisische Landskerk een
schrijven gezonden van den volgenden in
houd
Ten einde twijfel op te heffen van gewe
tensbezwaren uit den weg te ruimen geven
wij een zoodanige toelichting op het begrip
'„verlof", dat de daardoor getroffenen ook
ontbonden worden van de in artikel 100 en
volgende van de grondwet genoemde plich
ten zijn ontheven, in het bijzonder ook van
de taak „aanvallen tegen de kerk af fe weren
'De stap van den staatscommissarisen dé ac
tie van zijn lasthebbers beteekenen volgens
alle door hen afgelegde verklaringen geens
zins een „aanval" in deze beteekeois Per
soonlijke ambtshandelingen van de predikan
ten blijven natuurlijk te allen tijde vrijgesteld
Tegelijkertijd heeft de Evangelische Opper
kerkeraad aan de geestelijken der Oud-Pruis:-
sche Landskerk een schrijven gezonden,
waarin de tot dusverre onder de met ver'O:
gezonden generaal superintendanten staande
geestelijken worden ontheven van in aci't
nemen der gehoorzaamheidsverplichtingen
tegen de tot dusverre lijdende kerkelijke over
heid.
De reorganisatie van de kerk.
De rijksminister van binnenlandsche zaken
heeft heden aan ..Wehrkreispfarrer Mueller
een schrijven gezonden, van den volgenden
inhoud
Nu de rijkskanselier mij opdracht bfeft ge
geven tot de verdere behandeling van het
Evangelische kerkelijke streven naar eenheid
en gij mij rapport hebt uitgebracht over den
huidigen stand der onderhandelingen consta
teer ik op grond van dit rapport, dat het een-
heidswerk bij trouwe medewerking den be
trokkenen zeer spoedig zijn doel bereiken
zal.
De nood in kerk en volk.
Wehrkreispfarrer Muellen publiceert het
volgend schrijven
De nood in kerk en volk is zoo groot ge
worden. dat ik uit de verantwoordelijkheid
van mijn opdracht de leiding op mij heb ge
nomen van den Duitschen evangelischen kerk-
bond. Het is taak de eenheid en vrijheid van
de evangelische kerk zoo snel mogelijk weer
te herstellen.
Ik verzoek alle evangelische Christenen
hun voorbede. In het bijzonder den leiders
der kerken verzoek ik medewerking. Onze
Heer en Heiland verlangt van ons, dat wij
in liefde en vertrouwen de reorganisatie van
de kerk uitvoeren. De grondwet van de
Duitsche evangelische kerk moet er. zal thans
binnen zoo kort mogelijken tijd in orde zijn.
Dan zal het kerkvolk zijn ja uitspreken en ik
kan naar den leider gaan en hem zeggen, dat
de Duitsche evangelische kerk bereid is tot
de overwinning voor volk en vaderland in
gehoorzaamheid aan het evangelie.
Een brief van Hindenburg aan
Hitier.
Rijkspresident v. Hindenburg heeft aan
rijkskanselier Hitier in de kwestie van de
evangelische kerk het volgende schrijven
doen toekomen:
„Zeer geëerde heer Rijkskanselier! De
geschillen in de evangelische kerk en de te
genstellingen, welke ontstaan zijn tusschen
de Pruisische staatsregeling en de leiding
van de Pruisisch-evangelische landskerken,
vervullen mij als evangelisch Christen zoo
mede als oppersten leider van het rijk met
ernsti^en zorg. Talrijke aan mij gerichte te
legrammen en brieven bevestigen mij, dat de
Duitsche evangelische Christenen do°L deze
geschillen en door de zorg voor de vr heid
van de kerk zeer diep bewogen zijn. Uit een
voortduren of zelf een verscherping van de-
zen toestand moet zeer ernstige schade voort
vloeien voor volk en vaderland en de natio
nale eenheid. Voor God en mijn geweten, ge
voel ik mij derhalve verplicht, alles te doen,
om zulke schade af te wenden.
Uit mijn gisteren met U gevoerde bespre
king over deze kwesties weet ik, dat U, mijn
heer de rijkskanselier, deze zorgen zeer goed
begrijpt en bereid zijt ook Uwerzijds mede te
helpen aan de overbrugging der tegenstellin
gen. Derhalve heb ik het stellige vertrouwen,
dat het Uw vergaande inzicht in staatszaken
zal gelukken door onderhandelingen, zoowel
met de vertegenwoordgers der beide strijden
de richtingen der evangelische kerk als met
de vertegenwoordigers der Pruisische lands
kerk en de organen van de Pruisische regee
ring den vrede in de evangelische kerk te her
stellen en op deze basis de nagestreefde
vereeniging der verschillende landskerken te
bewerkstelligen.
Met vriendelijke groeten, ben ik Uw toege-
negCn' v. HINDENBURG.
Hitier heeft dr. Frick reeds opgedragen
onderhandelingen in te leiden in dezen zin.
BRANDSTICHTING BIJ CURATOR
FAILLISSEMENT NORDWOLLE.
Nopens een op het eerste gezicht onbetee-
kenende brand in Bremen, deelt de politie-
directie de volgende opzienbarende bizonder
heden mede:
Woensdagavond is een vrij ernstige brand
uitgebroken in het Am Wall gelegen kantoor
van den curator van de Nordwolle, die zich
thans op reis bevindt. Het onderzoek heeft
uitgewezen, dat hier sprake is van brandstich
ting. Een kamer, welke evenwel geen stukken
van waarde bevatte, is geheel uitgebrand. In
een zijvertrek waren kasten met een licht
ontvlambare vloeistof overgoten. Ook de drem
pel naar een andere kamer was op gelijke
wijze bewerkt. De brandweer, welke direct
op de hoogte werd gesteld, kon een verdere
uitbreiding van den brand tegengaan, zoodat,
behalve de schade, geen verdere documenten
zijn vernield en daarmede waarschijnlijk het
beoogde doel niet is bereikt.
DE GEBEURTENISSEN IN
OOSTENRIJK.
De nat.-soc. mandaten in den
Landdag van Weenen en Salz-
burg geannuleerd.
In den Landdag van Weenen zijn gister
den nat.-soc. hun mandaten door een z.g.n.
grondwetswet ontnomen. Na een inleidend
rapport van den soc.-dem. rapporteur pro
testeerde de nat.-soc. gauwleider Frauenfeld
tegen het besluit, dat in strijd was met de
grondwet. De nat.-soc. afgevaardigde Riehl
verklaarde, dat het constituioneele gerechts
hof een dergelijk besluit behoort op te heffen.
Het voorstel werd met de stemmen der
christelijk socialen en soc.-dem. precies zoo
als in den Neder-Oostenrijkschen landdag
met de vereischte meerderheid van twee-der
den aangenomen.
Reeds voor den aanvang der beraadslagingen
was het geheele raadhuiskwartier door po
litie te voet, versterkt door bereden politie,
afgezet.
Een groote menschenmenigte verdrong
zich voor het gevormde cordon.
De Salzburgsche Landdag heeft eveneens
besloten tot een wet, waarbij de uitoefening
der mandaten der nat.-soc. in de vertegen
woordigende lichamen bij overheid en ande
re instellingen in het land Salzburg wordt
opgeheven. In 'geval van een opheffing van
het verbod tot actie van de nat.-soc. partij
treedt ook de wet op de opheffing der uit
oefening der mandaten automatisch buiten
werking. De nat.-soc. afgevaardigden pro
testeerden tegen de wet en zeiden met de
jongste aanslagen niets uitstaande te heb
ben.
OVEREENSTEMMING OVER DE
VALUTA-FORMULE.
Roosevelt zal nog heden antwoorden.
Bij de besprekingen tusschen Macdonald
en de vertegenwoordigers der landen met
den gouden standaard, Nederland, Frank
rijk, Italië, Zwitserland, België en Polen, be
nevens met de Amerikaansche delegatie is
gisteravond volledige overeenstemming tus
schen alle delegaties met inbegrip der En-
gelschen en Amerikanen bereikt over een
door de landen met gouden standaard voor
gestelde valutaformule. De text der formule
is aan president Roosevelt getelegrafeerd,
wiens antwoord nog in den loop van Vrij
dagavond werd verwacht. Men hoopte, 0at
de toestemming van Roosevelt om 10 uur in
Downingstreet zal zijn ontvangen.
Roosevelt wijst voorloopige
stabilisatie af.
Officieel wordt medegedeeld:
President Roosevelt beschouwt een tijdelij
ke stabiliseering der valuta's als een aange
legenheid, die alleen behoort te worden ge
regeld door de Centrale banken. Het is niet
de taak der Londensche economische we
reldconferentie te trachten naar een stabili
seering der valuta's. De duurzame stabilisee
ring kan alleen tot stand gebracht worden
door een internationaal verdrag van de
toonaangevende regeeringen ter werëld. Roo
sevelt is er echter van overtuigd, dat dit nog
geruimen tijd vereischen zal. De wereldban
ken moeten er allereerst een begin mee ma
ken een tijdelijke vaste basis voor de valuta's
te vinden. Roosevelt hoopt, dat dit werk be-
sjx>edigd kan worden. De vraag van een per
manente stabiliseering der valuta's moet
zorgvuldig worden onderzocht, voor stappen
worden gedaan. Hiermede hangt de kwestie
samen, of de goudlanden de goudvaluta
moeten opgeven om een technische basis te
vinden voor algemeen gestabiliseerde valu
ta's. De Amerikaansche regeering hecht geen
al te groote beteekenis aan de schommelin
gen van den dollar. Overigens heeft Roose
velt met de toonaangevende mogendheden in
geen enkel contact gestaan.
KORTE BERICHTEN.
Te Kortgene is een druk bezochte ver
gadering gehouden van Noord-Beverlanders
over de mogelijkheid van een brugverbinding
tusschen Noord- en Zuid-Beveland. Een ver
eeniging, die zich dat doel voor oogen stelt,
is opgericht.
De gemeenteraad van Rotterdam heeft
met 21 tegen 17 stemmen goedgekeurd een
prae-advies van B. en W. om de huur van ge
meentelijke woningen niet te verlagen. Op
elke woning legt de gemeente reeds f 103.77
per jaar toe, in totaal 700.000, en d't be
drag zal nog grooter worden.
De kerkstrijd in Duitschland. (Bui
tenland.)
De valuta-kwestie en de economische
conferentie. (Buitenland.)
De Italiaansche vliegtuigen gestartf
(Luchtvaart.)
Doodelijk auto-ongeluk te Oude4
schoot (Fr.) (Binnenland.)
Het Kamerlid ds. Kersten heeft een
auto-ongeluk te Benningbroek bij Hoorn
(Biniienland.)
Officieele mededeeling over de ramp
in Zuid-Sumatra. (Koloniën.)
De vluchteling uit Zaandam heeft een
deel van den buit in een bosch bij Ber.
gen op Zoom begraven. (Binnenland.)
Spanje is niet voornemens den invoer
van kaas en gecondenseerde melk te
contingenteeren. (Binnenland.)
(Zie evenlueet verder laatste berichten).
OFFICIEEL AFSCHEID VAN
MR. BASTERT.
Druk bezochte receptie in de
groote rechtszaal. De pers
wezen.
Onze rechtbankverslaggever schrijft:
Omstreeks 12 uur had Vrijdag na de ge
wone strafzitting van het kantongerecht het
plechtig afscheid plaats van mr. D. Bastert
als kantonrechter, welk ambt hij gedurende
25 jaren in dit kanton met eere had vervuld.
Een groot aantal gerechtelijke en gemeen
telijke autoriteiten, onder meer burgemeester
Wendelaar, notarissen, rijksambtenaren,
klerken en bedienden en zeer velen, die amb-
telIJlffifA&p andere wijze met mr. Bastert in
contact waren gekomen, waren aanwezig.
Toen wij ons echter vertoonden bij den lin
kerzijingang van de rechtzaal, werd ons door
den bode medegedeeld, dat wij niet konden
beschikken over onze persplaats, reeds meer
dan 35 jaar door ons ingenomen en wij wer
den verwezen naar de publieke tribune, ten
einde ons verslag te kunnen maken, waarvoor
door ons natuurlijk beleefd werd bedankt,
zoodat een verslag van de gehouden plech
tigheid achterwege moet blijven.
Deze degradatie, die het karakter draagt
van een beleediging, lijkt ons echter een zeer
armzalige blijk van erkentelijkheid tegenover
den vertegenwoordiger van nagenoeg df
geheele N.H. pers boven het IJ.
Bij onderzoek blijkt ons dat het conflict een
misverstand is tusschen den bode en onzen
verslaggever.
De leider van de afscheidsplechtigheid ver
zekerde ons deze kwestie te betreuren, temeer
daar hij, indien hij er iets van gemerkt had
zeker ingegrepen zou hebben.
Onzerzijds is er nu geen bezwaar meer het
o. s. verslag dat wij van bevriende zijde ontvin
gen, te plaatsen, temeer omdat wij met het oog
op de figuur van den kantonrechter Mr. Bas
tert, het betreurden dat een en ander zoo ge
loopen was.
o
Na afloop der strafzitting van het Kanton
gerecht heeft Mr. D. Bastert, aan wien met in
gang van 1 Juli eervol ontslag uit zijn ambt
was verleend, gisteren officieel afscheid geno
men in de zittingzaal der Rechtbank, die ge.
heel gevuld was met belangstellenden.
Behalve de leden der Rechterlijke Macht
met hunne dames, vele advocaten en notaris
sen, het personeel der Griffie van Rechtbank
en Kantongerecht, merkten wij onder de aan
wezigen o.a. op de Burgemeester, Mr. W. C.
W endelaar en echtgenoote, de Inspecteur en
Ad-junct-inspecteur van Politie, vele leden der
Rijksveldwacht en nog vele anderen die in
hun beroep op eenigerlei wijze met den Kan
tonrechter in aanraking zijn gekomen.
Op het podium hadden plaats genomen de
scheidende magistraat, de Griffier bij het Kan
tongerecht en de ambtenaren van het Openbaar
Ministerie en de plaatsvervangende Kanton
rechter.
Nadat de Kantonrechter deze buitengewone
zitting had geopend, verleende hij het woord
aan den oudsten Kantonrechter-plaatsvervan-
ger Mr. C. A. de Groot, die er op wees, hoe
moeilijk het den scheidenden Kantonrechter
moest vallen, thans voorgoed afscheid te moe
ten nemen van het ambt, dat hij zooveel jaren
met opgewektheid en ambitie had vervuld. Na
in het kort te hebben nagegaan, hoe de taak
van den Kantonrechter zich in den loop der ja
ren had ontwikkeld en uitgebreid en er den
nadruk op te hebben gelegd, dat, ondanks deze
uitbreiding van werkzaamheden, Mr. Bastert
met onverflauwden ijver zijn ambt is blijven
waarnemen, en zelden een beroep deed op de
hulp der plaatsvervangers, eindigde spreker
met een woord van dankbaarheid, dat de heer
Bastert zijn ambt steeds in goede gezondheid
tot op zoo hoogen leeftijd had mogen vervullen.
Mr. de Brueys Tack, de ambtenaar van het
