DAGBLAD .VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. B/XQeÜj&schOjxmicfU Het concordaat tusschen Duitschland en het Vaticaan. ^Buitenland Ho. 172 Maandag 24 Juli 1933 135e Jaargang Een drietal punten in het verdrag zijn voor beide partijen van overwegend belang. 1 De inhoud van het verdrag. IVat vandaag de aandacht trekt... Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. Directeur: C. KRAK. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Zooals men weet, is op het Vaticaan het Concordaat onderteekend, dat een nieuw verdrag beteekent tusschen Duitschland en het Vaticaan. Drie punten zijn in dit verdrag van overwegend belang. De invloedssferen van staat eenerzijds en van kerk anderzijds ójn wederzijds gewaarborgd, maar ook af- De'staat waarborgt de kerk de confes- sioneele school en daarmede de religieuze op voeding. De kerkdienaren hebben zich te onthouden van partijpolitiek Artikel 32 van het concordaat verplicht het in acht nemen van dit beginsel ook jegens geestelijken van niet-katholieke belijdenis. In nauw verband met het verbod voor geestelijken, lid te zijn van een politieke partij staan de bepalingen omtrent de werk zaamheid der katholieke vereenigingen en organisaties op gebieden, die buiten partij politiek en vakvereenigingspolitiek liggen. De katholieke vereenigingen, voorzoover zij zijn toegelaten, worden verdeeld in twee groepen: 1. De vereenigingen, die zich wij den aan religieuze, zuiver cultureele of lief dadige doeleinden en 2. de vereenigingen die daarnaast nog andere, vooral sociale ot beroepsdoeleinden nastreven. De vereenigin- fen van de eerste soort kunnen vrij en onge- inderd werken, voorondersteld, dat zij zich houden binnen de gestelde grenzen. De ver eenigingen van de tweede soort kunnen in staatsorganisaties worden ingelijfd en be houden ook dan haar zelfstandigheid. Zij zullen er zich zeer voor te hoeden hebben, dat zij zich onthouden van actie op partij politiek of vakvereenigingsgebied. De vereenigingen van beiderlei soort wor den in eigendom en leven door het rijk be schermd. Juridische nadeelen mag uit het lidmaatschap van een vereeniging noch op school, noch in het openbare leven voort vloeien. Het ministerie van binnenlandsche zaker. stelt in overleg met het Duitsche Episcopaat een lijst op van de vereenigingen en organi saties van beiderlei soort. Deze lijst zal bin nenkort worden gepubliceerd. Het rijkscon cordaat bevat aanvullende bepalingen voor de landelijke concordaten van Beieren, Prui- s®n ,en Baden. De bisdommen Rottenburg en n a'jj2' die nog geen landelijk concordaat nadden, ontvangen thans een dergelijke regeling. Ook de kwestie der minderheden is aange- waafbij de Heilige Stoel plechtig be- handhaving van de moedertaal in godsdienstonderwijs te eerbiedigen. Eenige punten nit het verdrag. Evenals voorheen zal volgens het concor- at ee" Apostolische Nuntius te Berlijn en a™assadeur van het Rijk bij den Heili- Jj k res'deeren. Den Heiligen Stoel, bisschoppen enz. wordt vrijheid van cor- espondentie gewaarborgd; Herderlijke Brie- j iris'ructies, officieele diocesane mede- ff.!;ln£cn kunnen binnen het kader der ker- "jke bevoegdheden ongehinderd gepubli- worden. In de uitoefening van hun erkelijke functies genieten de geestelijken de escherming van den Staat tegen beleedi- sjig en verstoring van hun ambtsuitoefe- m£> overeenkomstig de wetgeving van den aat. Kerkelijke en orde-geestelijken zijn in van de verplichte functies, die de ,af* hun zou kunen opleggen indien deze in Vn m€* het kanonieke recht, oor het aanvaarden van een benoeming of nctie inden staat moeten geestelijken de toe- omming hebben van den ordinarius in hun [ocees. Deze bestemming kan echter te allen geroep! ^^Bjke overwegingen worden in- Rechterlijke en andere ambtenaren kunnen hjken geen inlichtingen eischen in ake dingen die hun bij de zielverzorging ♦pirLtW"V€rtr<>uw^ hfet misbruiken van gees- 1 ,en orde-kleeding wordt gestraft vol gens dezelfde bepalingen die gelden voor t misbruiken van uniformen. De huidige rx-orgamsatie blijft bestaan; eventueele van nieuw bisdom of een nieu- kerkprovincie behoeft de goedkeuring van «e 'andsregeering, eventueel van de Rijks- «geermg. Daarentegen kunnen kerkelijke uneties vrij worden ingesteld of de bezet- 'ng ervan gewijzigd indien geen staatsmid- hl«c uennee gemoeid zijn. De gemeenten, bih i Pe''jke stoelen, bisdommen en ka- Wi'-i0rden en rel'g'euse genootschappen, crKeiijke stichtingen, instituten en fondsen kJ^erl..rechisPersoonlijkheid volgens de ge bruikelijke bepalingen. 'YfilgSfli att. ik.kik het recht. zelfstandig, zonder medewerking van den staat, alle kerkelijke functies te bezitten voor zoover de in artikel 2 genoemde concordaten daaromtrent geen andere bepalingen bevat ten. Voor de bezetting van bisschoppelijke stoelen wordt in de beide suffragaan-bis dommen Rottenburg en Mainz en voor het bisdom Meissen de voor den zetel der Metro- politaan te Freiburg geldende regeling toe gepast. Bovendien is overeenstemming verkregen over de volgende punten: Katholieke geeste lijken in Duitschland moeten van Duitsche nationaliteit zijn en aan een Duitsche of een Pauselijke Hoogeschool te Rome een drie jarige philosophisch-theologische studie hebben gemaakt De benoeming wordt pas definitief, wanneer door den Rijksstadhouder is geconstateerd, dat daar tegen geen bezwaren van algemeen politieken aard bestaan Oversten van geestelijke orden moeten van Duitsche nationaliteit zijn. Volgens art. 13 leggen bisschoppen, alvorens zij van hun diocees bezit nemen, in handen van den Rijks stadhouder, resp. van den Rijkspresident, de volgende eed van trouw af: „Voor God en op het heilige Evangelie beloof ik, zooals het een bisschop betaamt, trouw aan het Duit sche Rijk en het land. Ik zweer en geloof, de grondwettig gevormde regeeriilg te eerbie digen en door mijn clerus te doen eerbiedigen In de plichtmatige zorg voor het welzijn en het belang van den Duitschen staat zal ik in de uitoefening van mijn ambt elk gevaar trachten te voorkomen, dat hem bedreigen zou Een reeks van bepalingen waarborgt den verschillenden katholieken instellingen en ge stichten hun eigendommen en rechten. De Katholieke theologische faculteiten aan de staatshoogescholen blijven gehandhaafd De kerk heeft het recht, voorzoover daarom trent geen andere bepalingen bestaan, tot op leiding van geestelijken onderwijsinstellingen op te richten, die uitsluitend van de Kerk af hankelijk zijn indien geen staatssubsidie wordt gevraagd. Art. 21 bepaalt, dat het katholieke gods dienstonderwijs op de lagere, middelbare, vak- en hoogere scholen gewoon leervak is en overeenkomstig de grondbeginselen der katholieke kerk wordt onderwezen. Bij het godsdienstonderwijs moet met nadruk wor den gewezen op het vaderlandsche, staats burgerlijke en sociale plichtsbewustzijn in den geest van het christelijk geloof. Art. 22 bepaalt, dat bij het aanstellen van gods dienstonderwijzers overleg wordt gepleegd tusschen den bisschop en de landsregeering. Art. 23 staat het oprichten van nieuwe kat holieke scholen toe. Art 26 erkent het recht van orden en religieuse congregaties tot het oprichten van particuliere scholen. Onder voorbehoud van een later te treffen regeling kan onder bepaalde omstandighe den het kerkelijk huwelijk voorafgaan aan de burgerlijke echtvereeniging. De leiding van de militaire zielszorg be rust bij den legerbisschop, die wordt be noemd door den H. Stoel in overleg met de rijksregeering. De overige militaire geeste lijken worden door den legerbisschop be noemd in overleg met de bevoegde rijksauto riteiten. Ook in ziekenhuizen, gevangenissen, enz. wordt de kerk toegelaten voor de ziels zorg en het leiden der godsdienstige hande lingen. De binnen het rijk wonende leden eener niet-Duitsche minderheid zullen, voor zoover zij katholiek zijn, ten aanzien van hun moe dertaal in geen ongunstiger positie komen dan de Duitschers die in soortgelijke omstan digheden in den vreemde wonen. Op Zon- en feestdagen zal in de kerken een gebed voor het welzijn van het Ehiitsche rijk en volk worden ingelascht. Van bijzondere beteekenis worden de beide volgende artikelen geacht: Art. 31„De katholieke organisaties en in stellingen, die uitsluitend religieuse, zuiver cultureele en charitatieve doeleinden dienen en als zoodanig onder leiding der kerkelijke autoriteiten staan, zullen bij de uitoefening van hun taak beschermd worden. Die °r8a' nisaties, die bovendien ook een sociale ot professioneele taak hebben, zullen afgezien van hun eventueele opname in het staatsver band dezelfde bescherming genieten v zoover zij den waarborg bieden, dat zij werkzaamheden buiten eenige politiekejm tij verrichten. Het bepalen van de org ties, die onder de bepalingen van d vallen, geschiedt in overeenstemmi g schen de rijksregeering en de Duitsche eg copaten. Voor zoover het ruk en sport- en jeugdorganisaties onder hun hoen hebben, zal er zorg voor worden gedragen, dat de katholieke leden op Zon- en feestda gen aan hun kerkelijke verplichtingen kun nen voldoen en dat hun niets wordt opge dragen, dat met hun zedelijke of religieuse overtuiging en plichten in strijd zou kunnen zijn. Slotprotocol. Aan den tekst van het concordaat is op den dag van de onderteekening een slotprotocol toegevoegd, dat een deel van het concordaat zelf vormt en verschillende artikelen aan vult Zoo blijft de Apostolische Nuntius te Berlijn doyen van het diplomatieke corps Het recht der kerk tot belastingheffing blijft gewaarborgd. Indien tegen een kerkelijke be noeming niet binnen 20 dagen bezwaren van algemeen-politieken aard worden aange voerd, neemt de H. Stoel aan, dat zoodanige bezwaren niet bestaan. Gymnasia en Semina- ri gelden fiscaal-rechterlijk als deel van het diocees, waartoe zij behooren. Ten aanzien van de nationale minderheden zegt het Va ticaan toe, soortgelijke beschermende bepa lingen in andere concordaten te zullen opne men De bepalingen voor de zielszorg gelden ook voor den arbeidsdienst. Het verbod van politieke activiteit geldt ook voor niet-katho lieke geestelijken. ZILVEROVEREENKOMST TUSSCHEN ACHT STATEN. Te Londen geteekend, De vertegenwoordigers van acht aan de Economische Wereldconferentie deelnemen de staten hebben Zaterdag te Londen een belangrijke internationale zilver-overeen komst geteekend, die is ontworpen door den Amerikaanschen senator Pittman. De acht onderteekenende mogendheden zijn: Indië, Spanje, China, de een zilvervaluta hebben, en Canada, Mexico, de Vereer.igde Staten, Australië en Peru als zilver-produceerende landen. De Boliviaansche vertegenwoordi ger, die aan de onderhandelingen deelnam, heeft de overeenkomst niet geteekend. Senator Pittman verklaarde in een inter view, dat de overeenkomst een wijziging in de valuta-situatie beteekende en een stap voorwaarts op den weg der valuta-controle was. Wat de overeenkomst behelst De zilverovereenkomst, die op het laatste moment vóór de verdaging der economische wereldconferentie tusschen Indië, China Spanje, Australië, Canada, Amerika, Mexi co en Peru tot stand is gekomen, behelst o.a verschillende maatregelen voor eiken onder- teekenaarsstaat tot verhooging en stabilisee ring van den zilverprijs. De regeeringen der zilververbruikende lan den, Indië, China en Spanje, verplichten zich met ingang van 1 Jan. 1934 voor den duur van vier jaar hun zilververkoop te beperken tot een bepaald bedrag. China mag geen zil ver verkoopen, dat door het beschikbaar stel len van zilver ter beschikking komt en Indië mag voor de betaling van oorlogsschulden aan Amerika geen zilver verkoopen (bijv. aan Engeland), Australië, Canada,, Ameri ka, Mexico en Peru verplichten zich verder voor den duur der overeenkomst geen zilver te verkoopen en jaarlijks 35 mill. gram fijn zilver van de zilverproductie van de markt terug te trekken. o De overeenkomst zal uiterlijk vóór 1 April 1934 worden geratificeerd en in werking tre den, ook wanneer een of meer zilver produ- ceerende landen op dien datum niet hebben geratificeerd. In conferentiekringen hecht men groote beteekenis aan de zilverovereen komst, die na onderhandelingen die ongeveer een maand hebben geduurd in de zilvercom missie der conferentie kon worden gesloten. Men beschouwt haar als een der weinige practische resultaten der conferentie. DE BOERENSTAKING IN DENEMARKEN. Na een weiielend begin, ten slotte toch doorgezet. Het begin van de staking is over het algemeen rustig en volgens het program verloopen. Naar verluidt had de Deen- sche overheid gevolg gegeven aan den eisch tot terugtrekken der politieposten van de Meierijen, teneinde de opwinding der bevolking niet te vergrooten. De stakingsleiding legde er den nadruk op, dat het thans nog slechts een eerste krachtproef betreft en een middel om de aaneengeslotenheid en kracht der boe- renbeweging te bewijzen. 98 procent aan het staken, ongeveer 100.000 betoogers. Zaterdagnacht is de melkstaking in Noord-Sleeswijk begonnen en sloten de meeste zuivelfabrieken hun poorten, die dooi' politie bewaakt worden, terwijl politie-patrouilles in auto's langs de wegen surveilleeren. Volgens een mede- deeling van de stakingsleiding zou 98 procent van de boeren aan de staking deelnemen. Zij die dit weigeren zullen uit de boereiiorganjsaüe worden gezet. Aan de massa-meeting tusschen Apenrade en Hadersleben hebben vol gens de stakingsleiding ongev. 100.000 betoogers deelgenomen, die bij duizen den met extra-treinen werden aange voerd. Gaan de Zweedsche boeren ook staken? Uit Noord-Sleeswijk wordt gemeld, dat Zaterdag door de. boeren-organisa- ties in Noord-Sleeswijk alle voorberei dingen waren getroffen om Zondag met een melkstaking te beginnen. De leiding heeft haar hoofdkwartier opgeslagen in het Volksgebouw te Apenrade, waar alle berichten binnenkomen. Gistermiddag te 2 uur werd aan de kust tusschen Apenrade en Hadersleben een groote massale betooging gehouden door den boeren-strijdbond, waaraan vertegen woordigers uit alle deelen van Dene marken deelnemen. Zaterdagavond is te Kopenhagen aan gekomen de vice-voorzitter van het Zweedsche Rijksverbond van Landbou wers, dat ongeveer overeenkomt met den Deenschen strijdhond. De Zweed sche vice-voorzitter. Ritmeester bij Ericsson, die zich heden eveneens naar Noord-Sleeswijk begeeft, verklaarde, dat het niet uitgesloten was, dat zich in Zweden een soortgelijke actie zou ont- wikelen als thans in Denemarken het geval was. Dreiging met algemeene staking. Door het staken van de melkaflevering door een groot aantal boeren in Noord- Sleeswijk kregen 120 zuivelfabrieken niet voldoende melk aangevoerd om het bedrijf in gang te kunnen houden. In de boerenbetoo- ging te Hadersleben werd scherpe critiek ge oefend op regeering en parlement en werd o.a. geëischt, verlaging van de pacht, van de belastingen en van de Kronen-valuta. Indien deze eischen niet zouden worden ingewilligd, zou men nog scherpere maatregelen nemen en zoo noodig tot algemeene staking overgaan. DE ECONOMISCHE WERELDCONFERENTIE. Heden begint de laatste week der econo mische wereldconferentie. Vanmiddag om half vier houdt de vaiutacommissie een open bare plenaire zitting, waarin het valutarap port zal worden besproven, voor welks tot standkoming de Fransche min, van finan ciën gisteravond te Londen is aangekomen Morgenmiddag zal MacDonald het bureau de beide slotrapporten aanbieden van de economische commissie en van de valuta commissie. Het bureau zal dan beslissen of de conferentie tot een bepaald tijdstip zal worden verdaagd of dat zij weer door het bureau zal worden bijeengeroepen, wan neer de tijd daar is. Tegelijkertijd wordt dan vastgesteld of en in welken vorm het oureau tijdens de verdaging in stand zal worden ge houden en of de een of andere commissie ge durende de verdaging haar werkzaamheden zal voortzetten Het raaport en de aanbeve lingen van het bureau zullen tenslotte Don derdag aan de plenaire slotzitting worden voortgelegd. TE WEENEN NOG MAAR EEN NAT.-SOC. BLAD. Alle andere bladen verboden. Door de maatregelen tegen de nat. soc. bladen zal vandaag te Weeneu nog slechts de Wiener Neuesten Nachrichten als eenige der nat.-soc. bladen kunnen verschijnen. TALRIJKE ARRESTATIES. Wegens moord op Arlosoroff, In verband met den moord op den Zionistenleider Arlosoroff te Jerusalem is een groot aantal leiders der rechts radicale revisionnistenpartij gearres teerd. DE AANSLAG TEGEN STEIDLE Een graaf en een schilder gearresteerd. Te Weenen is de Duitscher Graf Alvensle- ben gearresteerd onder verdenking, deel te hebben aan de aanslagen tegen dr. Steidle Verder is in dit verband gearresteerd de schilder Kagsberger. TROTZKY SCHEEPT ZICH IN. Met bestemming naar Frank rijk. Uit Istamboel wordt gemeld, dat Trotzky zich aan boord van het stoomschip „Bulga ria" heeft ingescheept met bestemming naar Marseille. Frankrijk's toestemming is nog niet zeker. Trotzky schijnt reeds geruimen tijd met Fransche autoriteiten in onderhandeling te zijn over de mogelijkheid, zich blijvend in Frankrijk te vestigen. Of hem dit zal worden toegestaan en onder welke - voorwaarden Het concordaat tusschen Duitschland en het Vaticaan. (Dag. Overzicht.) Strenge maatregelen in Pruisen aan gekondigd. (Buitenland.) Radiorede van Hitier over de kerkelijke verkiezingen. (Buitenland.) Honderdduizend boeren betoogt in Noord-Sleeswijk. (Buitenland Op een onbewaakten overweg bij Bar- neveld een auto door een sneltrein ge grepen; de drie inzittenden allen ge dood. (Binnenland). Eenige doodelijke ongelukken op den weg. (Verkeersongevallen.) Overval te Nijmegen; de dader gear resteerd; hij bleek ook onlangs een in braak gepleegd te hebben, waarbjj een flinke geldsom gestolen werd. (Binnen land.) Een man te Schiedam heeft bij het zwemmen, toen hij ging duiken, een nek- wervel gebroken en is kort daarop ge storven. (Binnenland.) Winkeliers te Arnhem, verbolgen over weigering van B. en W. om vermake lijkheden toe te laten in de straten in verband met het feest van het 700-jarig bestaan der stad, hebben de versiering weggebroken. Willey Post bij New York aangeko men. Zijn recordverbttering gelukt. (Luchtvaart.) Het echtpaar Mollison over den Oceaan. (Luchtvaart.) Vertrekt Balbo vandaag voor den terugtocht? (Luchtvaart.) Het echtpaar Lindbergh op Groen land geland. (Luchtvaart.) De sportdag van de Ned. Arb. Sport bond. (Sport en Wedstrijden.) Dr. Euwe schaakkampioen van Ne derland. (Sport en Wedstrijden.) Dr. Olland tijdens het schaaktour- nooi plotseling overleden. (Sport en Wedstrijden.) (Zie eventueel verder laatste berichten 1 hem de voorloopige verblijfsvergunning, dif hij thans heeft, is verleend, is onbekend. EEN MIDDELEEUWSCH TAFREEL. Engelsch tankschip in Mexico door bandieten overvallen. Nabij Aguadulce in de Mexicaansche pro vincie Tabosco hebben bandieten een Engelsch tankschio „Santa Marina", dat cp weg was naar Port Mexico, overvallen en den kapitein van 22.000 pesoe betoofd. Daarna dwongen zij de bemanning, hen aan land te zetten en wisten zij met hun buil te ontkomen. ADMIRAAL VON SCHROEDER OVERLEDEN. In den ouderdom van 79 jaar is te Berlijn overleden admiraal a la suite Ludwig von Schroeder, in den wereldoorlog bekend als de bevelvoerende admiraal van het marine corps in Vlaanderen. Admiraal von Schroe der is 17 Juli 1854 te Hinzenkamp (Pomme- ren) geboren en kwam in 1871 bij de marine Zijn loopbaan als marineofficier voerde hen: tot de hoogste posten. In Mei 1912 verliet hij den actieven dienst als chef van het marine- station Oostzee. Bij zijn vertrek uit den dienst werd hij benoemd tot admiraal a la suite van het marineofficierencorps, terwijl hij in den adel werd verheven. In den we reldoorlog hield hij met het door hem ge vormde marinecorps de wacht in Vlaande ren als uiterste rechtervleugel van het Duit sche leger In het leger noemde men hem de Leeuw van Vlaanderen In October 1918 moest hij op bevel van de opperste leiding Vlaanderen verlaten. In November 1918 werd admiraal von Schroeder tot gouverneur van Kiel benoemd. ITALIAANSCHE MINISTER VAN OORLOG AFGETREDEN. Generaal Gazzera, die sinds langer dan 5 jaar minister van oorlog is geweest, heeft ontslag uit zijn functie verzocht. Op voorstel van Mussolini heeft de koning dit verzoek ingewilligd. Mussolini heeft zelf de leiding van het ministerie van oorlog op zich geno men. GEVECHTEN IN BRITSCH-INDIE. Reeds zijn er 100 dooden» Uit Peshawar nabij Bombav wordt ge meld, dat in de omgeving bloedige gevechten hebben plaats gehad tusschen Indische stam men. Een groep van 1500 Mohammedanen deed 'n aanval op den Hamamalza-stam c vernielde drie Hamamalza-dorpen. Mee* honderd menschen werden gedood.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1