kook tihet iw mm
Brieven uit het tiooge Koorden
JCeck ÓL School
£aatste Aeeichtm
Jifdschdftm
Jbheepstiiditioen
'fxovinciaai 'Flieuws
ONZE DRUKKERIJ
UW DRUKWERK
broek op langendijk
NIEUWE NIEDORP.
STOMPETOREN.
DRIEHUIZEN.
TEXEL.
voorzien van de nieuwste machines
levert
fraai en snel. Vraagt offerte aan de
N. V. Boek- en handelsdrukkerij
v.h. HERMS. COSTER ZOON
NEDERLANDSCHE
RONDVLUCHT-1933.
Het begin van den tweeden dag.
Brand bedreigt ons bosch-bezitl De meeste branden ontstaan
door nonchalant weggegooide lucifers, door brandende siga
retten-of sigaren-eindjes. - Het istoch ook Uw devies, nietwaar:
STOOMVAARTLIJNEN.
Kon. Ned. Stoomb. Mij.
Kon. HoJI. Lloyd.
Kon. Paketvaart Mij.
JavaChinaJapan Lijn.
Rotterdamsche Llovd.
Stoomv. Mij. Nederland.
HOLLANDSCHE HUIZEN IN
STOCKHOLM.
"/Woovers onmogelijk zullen maken en zelfs
straffen. Want dat dit winstgevende bedrijf
dadelijk opgegeven zal worden is onbestaan-
haar Deze bastaard van de Nationale
Drooglegging is voorloopig de eenige brood
winning op groote schaal, die der onderwe
reld is overgebleven?
Naar we vernemen,wordt door het
inannenko:r „de Lofstem", en gemengd koor
Halleluja" om financieele redenen geen hulp
verleend aan het te geven concert op Woens
dag 31 Augustus a s., zo:dat deze avond
alleen op zal treden het fanfarecorps
jjAdvendo".
Vrijdag werd door het plaatselijk muziek
corps een serenade gebracht aan het echtpaar
J. Bak—Jansen, dat dien dag 50 jaar in den
echt was verbonden.
'Door de Floralia-vereeniging is be
sloten dit jaar wederom een tentoonstel
ling te houden van bloemen en planten
op 6 en 7 Sept. a s.
Verschillende bloemen kweekers heb
ben reeds hun medewerking toegezegd
toi het inzenden van vele planten terwijl
talrijke winkeliers en firma's toezeg
gingen hebben gedaan, verrassingen en
cadeaux te schenken tot het welslagen
der tentoonstelling.
Door B. en W. zijn alle gevraagde ver
zoeken bereidwillig toegestaan.
Aan de burgerij zal een circulaire
gezonden worden met de opwekking
zooveel mogelijk eigen gekweekte plan
ten in te brengen, welke tijdens de ten
toonstelling vakkundig zullen worden
verzorgd.
Voor alle soorten bloemen, planten,
cactussen en dergelijke collectie's wor
den z®»r mooie en waardevolle prijzen
aangekocht.
Aller medewerking wordt ingeroepen
om zoodoende de liefde van het kweeken
van bloemen en planten te helpen be
vorderen, zoowel bij jong als oud.
Het plaatselijk muziekcorps wordt
aangezocht tijdens de opening een num
mer ten beste te geven.
Vrijdagmorgen werd in het veilingsgebouw
van de Langendijker Groenten-Centrale de
zesde bloembollenveiling gehouden. De aan
voer was aanmerkelijk minder dan de vori
ge veilingen. Waren er toen reeds ongeveer
2H a 3 millioen bollen aan de markte nu
was het 1% a 2 millioen. De handel was
niet veel vlugger dan vorige malen. Er was
zeer weinig belangstelling van de zijde der
kooplieden. Van de ruim 400 nummers kon
den er dan ook niet meer worden verkocht
dan 50. De gemaakte prijzen waren alle on
geveer gelijk aan de voor de verschillende
soorten en sorteeringen vastgestelde mini
mumprijzen. Een enkele weinig voorkomende
variëteit en een veel gevraagde bol konden
meer opbrengen. Peach Blossom noteerde
van 2.253 per 100 stuks voor de 12
en op, terwijl 11-12 voor 1.15 werd ver
kocht.
William Copland en Bartigon, Clara Butt
en Murillo's zijn er bijna niet verkocht ge
worden.
Tengevolge van de omstandigheid, dat
verschillende groenten, die hier vroeger uit
stekend gedijden, thans moeilijk meer met
succes kunnen worden verbouwd, gaat men
meer en meer over tot de teelt van andere
producten Verschillende bouwers hebben een
deel van hun land met erwten bezaaid, ande
ren probeerden het met tarwe, noodzakelijk
als zij het oordeelden, ter verkrijging van de
voordeelen van den wisselbouw. Over 't alge
meen echter klagen de betrokkenen over de
financieele uitkomsten, deels, doordien het
land aan Langendijk „klein" is, deels ook
door de lage prijzen dier producten De laat
ste jaren werd als nateelt andijvie verbouwd,
ter vervanging van bloemkool, daar deze
bijna niet meer te telen is vanwege het her
naald en ernstig optreden der draaihartig
heid Ook prei werd meer en meer verbouwd
doch de resultaten zijn van dien aard ge
*«st, dat men daarvan meer en meer terug
komt. Als tot teeltbeperking wordt overge
gaan ingevolge de Steunwet, zal nog wel
daar de andere cultures worden omgezien
van verschillende bollenkweekers verna
®en we, dat bij de controle over het inleveren
jan bollen krachtens het saneeringsplan op
•^Pele en sympathieke wijze werd opgetre-
en dat men de betrokkenen zeer ter wille
was.
Het bestuur van de zwemclub De Rijd,
~Jhter, heeft Donderdagavond besloten op 4
bapt. as., Maandag van Schutkermis, zwem
wedstrijden en roei- en zeilwedstrijden met
kano's te houden. Gezien de vele enthousiaste
liefhebbers van zwemmen, zoowel als roeien,
en opdat deze tak van sport voor onze kermis
een geheel nieuwe attractie is, is succes niet
buitengesloten.
v 5?n<Jerdagavood vergaderde :n het café
Kamsteeg te Stompetoren een flink aantal
buurtbewoners. Deze bijeenkomst was uitge
schreven in verband met de as. Herdenkings
feesten. erscfiillende Schermerbu u rt bewo
ners meenden, dat men hier gezamenlijk daad
werkelijk moest trachten het aanzien der
jubileumfeesten te verhoogen.
Hiervoor werden verschillende plannen ge
noemd en ten slotte werd met algemeene
stemmen aangenomen, om de Buurterbrug
over de vaart te versieren en daarop zal dan
een flinke eerepoort verrijzen. Volgens een
der aanwezigen zou in dit geval zeer veel
kans bestaan, dat het P E. N. dan voor ver
lichting van poort en brug zal zorg dragen
Staande de vergadering verklaarden de
dames de wed. Jb Valk en L. van der Wal
de Boer zich bereid, om te trachten met een
bus hiervoor de benoodigde gelden in te
zamelen bij de bewoners.
Dr. H. Heringa werd benoemd tot pen
ningmeester, terwijl de heeren A. Kamsteeg,
L. Schuuring en F. J. Woerdeman als buurt-
commissarissen werden aangewezen.
Zoo het plan uitgevoerd wordt, zal dk
vooral s avonds bij helder weer een buiten
gewoon aardig effect maken, daar deze brug
ongeveer in het midden over de pl.m. 9 K M.
lange rechte Noordervaart ligt, en deze
verlichting dan op grooten afstand zichtbaar
is.
Vrijdagmiddag cirkelde het foto-vliegtuig
der K. L. M. op geringe hoogte meermalen
boven de buurt. Dit bezoek zal wel velband
houden met de te maken luchtfoto's der
Schermeer, ook al weer in verband met de
feesten.
Onder begunstiging van fraai zomer
weer maakten de ouden van dagen van Drie
huizen en omgeving Donderdag voor de
eerste maal een uitstapje per autobus der fa.
v. d. Hof en Ton.
De reis ging naar Amsterdam, waar
Schiphol werd bezichtigd, overbodig te zeg
gen, dat de oudjes vol bewondering waren
voor het prachtige vliegveld en de vliegtui
gen.
Nadat het diner gebruikt was, ging men
verder naar Haarlem en omstreken en ver
volgens via Heiloo over Alkmaar weer huis
waarts.
Het was een gezellige dag voor de oudjes,
die volop genoten hebben en voldaan naar
huis keerden.
Dr. Koppen en zuster Tiemstra toonden
hun belangstelling door de reis mee te ma
ken, hetgeen zeer gewaardeerd werd.
Rest nog een woord van dank aan allen
die dit tochtje mogelijk gemaakt hebben.
Vrijdagmiddag omstreeks 12 uur pas
seerden hier de vliegtuigen van de Ned. rond
vlucht. Het eerste vliegtuig, dat hier waar
genomen werd, liet eenige papieren para
chuutjes vallen. Van alle kanten kwam men
aanloopen om te trachten een dezer te be
machtigen, teneinde het daaraan bevestigd
nummerkaartje op te zenden, daar aan den
vinder van de drie laagste nummers een
prijs verbonden is. De meeste ballonnetjes
zijn aan den West- en Zuidwestkant van
Den Burg neergekomen, slechts enkele zijn
meer in 't centrum van den Burg gevallen.
Onder de gevondene bevond zich no. 3.
GEMEENTELIJK BUREAU VOOR
SOCIALE ZAKEN.
DISTRICTS ARBEIDSBEURS.
Geopend voor werkgevers van 9—12
uur en van lo uur Voor werknemers
uitsluitend va r.9—12 uur Op Maandag
en Donderdagavond van 7—8 uur Be
middeling voor vrouwelijk personeel
dagelijks van 2 -5 uur (iit0ezonderd op
Zaterdag).
De directeur van bovengenoemd bu
reau maakt bekend, dat heden staan
ingeschreven
Groep bouwvakken: 88 grondwerkers,
68 timmerlieden. 24 metselaar 19 op
perlieden. 25 "hilders, 7 stucadoors 9
voegers, 2 sttraatmakers, 1 straatmaker
opperman, 2 stuc. opperlieden. 3 steen
houwers, 2 steenbikkers. 7 betonwe--
ker?, 1 glas in loodzetter, 1 bouwkun
dige, 1 bouw opzichter, 1 vvaterbouwk
opzich er. 2 opzichters- eekeuaars.
Groep metaalindustrie: 2 autog. lasschers,
2 blikwerkers, 1 constructiewerker, 5 caros-
seriebouwers, 16 bankwerkers, 1 electro-
technicus, 2 electriciens, 2 kernmakers, 1 fit
ter, 4 ketelmakers, 4 klinkers, 1 instrument
maker, 13 loodgieters, 2 lijnwerkers, 1 me
taaischaver, 6 machinisten, 3 metaalslijpers,
2 mach. teekenaar, 10 metaaldraaiers, 4
monteurs, 3 scheepsbouwers, 2 plaatwerkers,
1 scheejosteekenaar, 1 scheepstimmerman, 1
rijwielhersteller, 5 smeden, 9 stokers, 5 wa
genmakers, 1 tandtechniker, 13 ijzerwerkers,
l.voorslaander, 1 zandbereider, 4 vuurwer
kers, 4 zandvormers, 1 koperslager, 1 orgel
maker.
Groep voedings- en genotmiddelen: 45 si
garenmakers, 3 sigarensorteerders, 4 siga
renkistjes-plakkers, 1 stripper, 4 tabaksbe
werkers, 1 bosjesmaker, 8 bakkers, 3 koks, 1
slager.
Groep Boek- en Steendrukkerijen: 3 letter
zetters, 1 machinee-zetter, 1 drukker.
Groep Houtbewerkers: 2 kistenmakers, 20
meubelmakers, 7 meubelstoffeerders, 7 mach.
houtbewerkers, 2 borstelmakers.
Groep Land- en Tuinbouwbedrijven: 2
bloemisten, 11 boerenarbeiders, 9 tuinlieden.
Groep handel: 7 vertegenwoordigers, 4
winkelbedienden.
Groep verkeerswezen: 26 chauffeurs, 5
koetsiers, 3 kellners, 10 magazijnbedienden,
16 pakhuisknechts.
Overige beroepen: 1 onderwijzer, 4 boek
binders, 3 incasseerders, 1 kalkbrander, 1
chem. perser, 6 kleermakers, 1 rietwerker, 1
huidenzouter, 10 kantoorbedienden, 1 schoen
maker, 1 verfbereider, 4 zakkenstoppers, 236
losse en transportarbeiders.
Gedeeltelijk werkloos: Metaalindustrie 60,
sigarenindustrie 14, overige ber. 6.
Jeugdige werkloozen beneden 18 jaar 8.
Geplaatst: 9 werkzoekenden.
Alkmaar, 25 Augustus 1933.
De directeur voornoemd,
ED. VAN DEN HEUVEL.
GESLAAGD.
Voor het staatsexamen (diploma B) slaag
de te Amersfoort de heer F. H. Ringers, al
hier.
(Ongecorrigeerd.)
Het vertrek van de deelnemers aan de
Rondvlucht 1933 uit Enschede moest eenigeri
tijd worden vertraagd wegens mist. Te 9.25
uur startte het eerste toestel, de P.H.-A.F.L.
van de K.L.M. Met korte tusschenpoozen
vertrokken de militaire toestellen en de sport
vliegers. De startvolgorde is dus omgekeerd
aan die van gisteren. Het weer was in de
buurt van Zutphen zeer goed. De mist was
daar geheel opgetrokken. Via Arnhem en
Nijmegen en Venlo werd Eindhoven bereikt,
waar de F.L. als eerste te kwart voor elf ar
riveerde. De belangstelling te Eindhoven was
groot.
In Reizen en Trekken brengt de Nederland-
sche Reisvereeniging haar leden als najaars
verrassing twee extra goedkoope reizen, nl.
een zesdaagschen autotocht naar de Belgt
sche en luxemburgsche Ardennen en een
vijfdaagsche treinreis naar den Rijn, Moezel
en Ahr. Beide reizen bieden veel tegen zeer
lage reissommen.
Verder bevat het blad een overzicht van de
uitgeschreven nazomer-reizen, waarin een
25-tal reizen, naar alle streken en met ver
schillende reissommen zijn vermeld.
Ook het litteraire deel van „Reizen en
Trekken" is ditmaal bijzonder goed verzorgd.
Henri van Booven publiceert er zijn reis
indrukken van Yougo-Slavië, E. van Bergen
vertelt over de druiven- en bloemencultuur in
het Westland, Dr. Wijnand Frans geeft een
verslag van de Bayreuther Festspiele, terwijl
een deskundig medewerker eenige bizonder-
heden schrijft over de tunnels onder Schelde
te Antwerpen.
„Op den Uitkijk", tijdschrift
voor het chr. gezin.
Dit tijdschrift, dat zich beweegt op velerlei
terrein, zoodat het als een der best geredi
geerde aangemerkt mag worden, oj>ent het
nieuwe nummer met een artikel van de hand
van Max Visser over Karl Marx' jongens- en
studentenjaren. In „Sprekende graven en
leerende puinhoopen'' schrijft Jac. Dijk, over
historische vóndsten.
Een werkwaardig boek noemt J. J. van der
Meulen het onlangs in Duitschland versche
nen boek van Peter Supf over het vliegen.
De „Uitkijk buiten onze grenzen" bespreekt
het viermogendhedenverdrag. Willem de
Mirode vervolgt zijn opstel over Albert Ver
wev.
Dr. J. Veldkamp schrijft in den „Uitkijk
binnen onze grenzen''over verkeersongeval
len het tewerkstellen van zooveel mogelijk
arbeiders en over den examentijd en wat
daarmee samenhangt. Ds Velders vertelt
van een reisje in het land van Hitier en dr A
van Deursen schrijft over de kleuren der
windstreken.
Dit nummer van de „Uitkijk is bijzonder
fraai geïllustreerd.
Achilles 25 Aug. v. Amst. te Rott.
Amazone 24 Aug. v. Huelva te Albufeira.
Berenice 24 Aug. te en v. Cartagena n. Ali-
cante.
Clio 24 Aug. te en v. Salonica n. Cavalla.
Ganymedes 24 Aug. v Tanger n. Algiers.
Orion 24 Ajjg. v. Smyrna n. Piraeus.
Perseus 25 Aug. v. Amst. te Hamburg.
Poseidon 24 Aug. v. Kopenhagen n. Aarhus
Venus 24 Aug. v. Palermo te Lissabon.
Alkmaar, thuisreis»- 23 Aug. te Callao.
Almelo, Chili v. Amst., via Liverpooi, 24
Aug. v.m. 9 u. mijl W. yan Land's Ënd.
Euteipe 25 Aug. v. Amst. n. Rott.
Hebe 25 Aug. v. Amst. n. Kopenhagen.
Triton 25 Aug. v. Alexandrië te Jaffa.
Deucalion 25 Aug. v. Algiers te Calais.
Ganymedes, Tanger n. Algiers, pass. 24
Aug. Gibraltar.
Juno 25 Aug. v. Eastham te Amst.
Poseidon 25 Aug. v. Kopenhagen te Aarhus
Venezuela 25 Aug. v. Amst. n. W.-Indië.
Flandria, thuisr., 26 Aug. 10 u. v.m. te
IJmuiden verwacht.
Gaasterland 25 Aug. v. Hamburg te Amst
Parana, uitr., 25 Aug. te Antwerjjen.
Houtman, 23 Aug. v. Batavia n. Reunion.
Roggeveen, 23 Aug. te Bangkok.
Tjisadane, 24 Aug. v. Shanghai te Manila.
Tjisondari, 23 Aug. v. Batavia n. Soerabaja.
JavaNew-York Lijn.
Glaucus, Java-New-York, 23 Aug. v. Singa
pore.
Palembang, Batavia n. New-York, 24 Aug.
te Boston.
Kota Agoeng, uitreis. 25 Aug. te Genua.
Siloebondo, uitreis, 24 Aug. te Macassar.
Tapanoeli, uitreis, 25 Aug. v. Port Said.
Marnix v. St. Aldegonde, uitreis, 25 Aug. v.
Southampton.
Christiann Huygens, thuisreis, 25 Aug. te en
v. Algiers.
„Venetië van het Noorden" noemt men
Stockkholm in reisgidsen en reclameboekjes
Maar een stille, van vroeger glorie droomen-
de stad, waar elk straatje schilderachtig
wordt en het verleden nog schijnt voort te
leven, waar óe sfeer en de schoonheid zijn,
die Venetië voor velen zoo aantrekkelijk ma
ken, is Stockholm niet, al doet het Stadhuis
met zijn stille binnenplaats en zijn bogen-
gang en zijn terrassen aan den waterkanat
door meer dan een detail aan een dogen
paleis denken, al hebben we onze duiven-
plaag op het schilderachtige Kornhamnstorg
en al varen in den zomer honderden zeiljach
ten en duizenden motorbootjes over de wate
ren aan beide zijden van de stad, die breed
en zilverglanzend zijn en als het ware de on
gerepte natuur middenin de stad brengen nu
over 't Malarmeer de stoere bogen van Vas-
terbro nog niet gespannen zijn en- aan den
anderen kant Strömmen en Saltsjön hun ka
rakter van door tallooze scheren schier ver
sperden inham van de Oostzee nog hebben
bewaard.'En aan dit water, dat daar van
twee kanten de stad indringt, dat de lage
Oude Stal omspoelt en de beide andere groo
te stadsdeelen Normalm en Södermalm
scheidt, dankt Stockholm zijn schoonheid.
Er zijn hier ook, helaas zelfs vele buurten
met trieste rechte, elkaar loodrecht snijdende
straten, die even leelijk zijn als dergelijke
buurten in andere steden, maar wie er doel
loos doolt komt onwillekeurig toch altijd
weer aan den waterkant, waar steeds een ge
zellige drukte heerscht bij de witte kuststoo.
mers en de scherenbootjes, bij de groote
vrachtschepen, die er hun lasten lossen en
laden onder vuurrood-genjeniede kranen, bij
de hooggetuigde houtschepen, die er als een
wondere decoratie liggen langs Straijdvagen
of opzij van het Stadhuis. Daar zijn hoogop
de rotsen van Södermalm oude stille stra
ten, die steil afloopen naar het water en tus-
schen de donkere muren der huizen een beeld
vatten van dit levendige, kleurige havenge-
doe met daarachter het breede vlak van
Strömmen en groene hoogten. En door de
smalle zonlooze steegjes van de Oude Stad,
waar de uithangborden met hun krullen bij
na den overkant raken en blauwe overalls
wapperen in den wind, waar uitdragers wo
nen en kaaisjouwers en eerzame ambachtslie
den en een reuk van teer en visch hangt, door
die heel nauwe steegjes is er uitzicht over het
wijde water, waar 's morgens of 's avonds de
zon verblindend in blinkt. Dit zijn de echte,
karakteristieke oude Stockholmsche buurten,
hier zijn boven de moderne winkelpuien en
de verknoeide portieken merkwaardige gevel-
steenen bewaard gebleven en andere resten,
die iets vertellen van de geschiedenis van
deze oude zeestad en het is hied ook, dat nog
een en ander te bespeuren valt van den ster
ken invlod, die ons land eens op Stockholm
heeft uitgeoefend.
Met het groeien van den Hollandschen
Oostzeehandel namen de betrekkingen tus-
schen de Zweedsche hoofdstad en de haven
steden langs de Zuiderzee en aan de groote
rivieren toe, de correspondentie ging bij lan
ge na zoo vlot niet als in dezen tijd van
nachtpostvluchten en draadlooze telegrafie
en al meer en meer zonden de kooplieden in
de Nederlanden eigen vertegenwoordigers
naar het Noorden, reisden zij er zelf heen om
hun factorijen te controleeren, lieten zij hun
zoons zich er vestigen om de belangen te be
hartigen. En toen vrijwel tegelijkertijd in het
begin van de zeventiende eeuw voor Neder,
land en Zweden een gouden eeuw aanbrak,
een glorietijd, waarin zij tot groote mogend
heden werden, hun handel bloeide en daar
mee ook de cultuur, toen werden de betrek
kingen al levendiger, de wederzijdsche be
langstelling steeds grooter en vele tientallen
jaren zou het duren voor beide landen om
verschillende redenen zich weer van elkaar
zouden verwijderen Zweedsche jongelieden
van adellijken huize gingen in het begin van
de zeventiende eeuw bij voorkeur in Leiden,
maar ook in Amsterdam en Franeker en
Harderwijk en Groningen studeeren, Hol-
landsche kooplieden en krijgers stelden zich
in Zweedschen dienst, ambachtslieden, die
veelal kunstnijveren waren, werden door Carl
IX en Gustaaf Adolf uitgenoodigd zich in
Stockholm of Gothenburg of Norrköping te
vestigen en Amsterdamsche patriciërs inte
resseerden zich in de nog ietwat primitieve
industrie. De welvarende Nederlanden deel
den van hun geestelijke en materieele rijk
dommen mee aan het door herhaalde oorlo
gen verarmde, maar snel tot ontwikkeling
komende Zweden, dat die nog niet had kun
nen vergaren. Hoevele Zweedsche filosofen
en theologen, diplomaten en kooplieden,
dichters en bouwmeesters hebben niet een
sterken invloed ondergaan van Nederland,
.waar zij kwamen studeeren en werken, waar
zij vrienden verwierven met wie zij vaak heel
lun leven in relatie bleven staan. Holland-
sche gezanten en kooplieden en zeekapiteins
werden door de gulle Zweedsche vorsten ge
adeld, namen Zweedsche namen aan en meer
dan eens gebeurde het, dat zij later als diplo
maat naar Den Haag gezonden werden of
zooals admiraal C Anckerstierna, wiens va.
der den goed-Hollandschen naam Thysen
droeg, tegen hun vroegere landgenooten ten
'strijde trokken. En het is nog niet zóo lang
jeleden, dat de vroede vaderen van Stock-
ïolm na breedvoerige discussies besloten een
weg in een der tuinsteden niet naar 'n be
kenden Hollander uit dien tijd te noemen wijl
men niet uitmaken kon of hij in bepaalde ge
vallen zijn nieuwe dan wel zijn oude vader
land had gediend.
Zoo goed als in den Uppsalaschen bota-
nischen tuin nog planten groeien, die af
stammen van zaden of stekjes welke Rud-
beek, zijn anoniemen Leidschen tuinman en
later ook Linneaus uit de lage landen bij de
Noordzee meebrachten, zoo prijken in
Zweedsche musea nog tal van kunstwerken,
die tot den boedel van Hollandsche kooplui
behoorden, en er zijn in de hoofdstad nog
enkele van de statige huizen gespaard geble
ven, die deze schatrijke menschen aan de
kaden van de Oude Stad of op de hoogten
van Södermalm bouwen, lieten volgens het
voorbeeld van de woningen, die zij of hun ge
lijken aan de Amsterdamsche grachten hadden
bewoond.
Daar is aan Munkbron, waar tot voor
enkele jaren nog 't bonte gedoe van een
'roenten en bloemenmarkt was, als tegen-
anger van 't Huis met de hoofden aan de
Heerengracht met Petersenska Huset, dat de
koopman R. Leuhusen in 1647 bouwen liet
en dat tegenwoordig helaas dik onder het
roode pleisterwerk zit. Maar de rijk versier
de zandstenen portieken, de bogen boven
de ramen en de ornamenten langs den top
gevel zijn gelukkig in den oorspronkelijkere
staat bewaard gebleven. En aan den ande
ren kant van de Oude Stad, aan Skeppsbron,
waar huis aan huis de kantoren van reeders
en cargadoors gevestigd zijn, ligt als een
der laatste vertegenwoordigers van de pa
leizen van den Skeppsbro-adei uit de zeven
tiende eeuw het Scharpska Huset, statig en
indrukwekkend met zijn rijzige pilasters en
zijn fraaie kroonlijst. De architect is onbe
kend, maar groote gelijkenis toont dit huis
met een der Amsterdamsche patriciërshuizen
van Filip Vingboons. En op Norrmalm, aan
het eind van Drottninggatan. schuilt achter
gesnoeide iepen het „Spookslot", een heet
bekoorlijk Hollandsch landhuis, dat eens ver
buiten de stad lag maar tegenwoordig aan
alle kanten ingesloten is door de hooge ge
bouwen van de universiteit, die hier in dit
oude, sagen-omsponnen kasteeltie met ziin
siertuin en zijn donkere zalen met goudleeren
belang en kostbare schilderijen waardige ver-
retkken voor rector en curatoren gevonden
heeft.
En ook op Södermalm zijn in enkele stra
ten van die Hollandsche landhuizen te vin
den, het huis van de Van Hoorne. een ge
slacht dat thans zijn naam tot Von Horn ver
basterd heeft en dat de eeuwen door vele
belangrijke staatslieden en bevelhebbers heeft
voortgebracht; het huis van den Nederland-
scnen gezant Christiaan Constantijn Rumpf,
dat er wat vreemd ligt aan de drukke Götga
tan en het rommelige Södra Bantonget met
het moderne witte kantoren- en pakhuizen-
complex van Konsum en groote huurkazernes
rondom; het groote en kostbaar ingerichte
huis van den Brabantschen overste Thomas
van der Noot, dat jaren lang de residentie
van de Nederlandsche gezanten was en
eenigen tijd ook gebruikt werd voor de gods
dienstoefeningen van de gemeente der Neder-
duitsch Hervormde kerk, en dan tenslotte het
De Geerska Palatset, dat vlak bij een der
drukste punten van heel Stockholm ligt en
toch maar door weinig hoofdstedelingen ge
kend wordt. Achter de groqte inrijpoort aan
Götgatan is er een stille zonnige binnen
plaats met rechts de vroegere stallen en links
de „hangende tuinen" en daarachter rijst het
breede front can het paleis met zijn groote
dubbele trap en zijn jonische pilasters, waar
boven een, er lukraak op gezette derde ver
dieping de kroonlijst en het hooge dak heeft
doen verdwijnen. Met weet te vertellen, dat
de vermaarde koningin Christina dit paleis in
1652 als kerstcadeautje schonk aan de vroe
gere geliefde haars vaders, Ebba Brahe, die
echter na eenigen tijd het presentje ten volle
aan de erfgenamen van Louis de Geer moest
betalen, omdat de koningin zich vergist had.
Maar dit verhaaltje is ontstaan door onbe
kendheid met de feiten, want het was een an
der huis in de nabijheid, dat Ebba Brahe ten
geschenke kreeg, en het De Geerska Palats^t
kocht ze juist omdat dat andere huis haar te
klein was. En in dit fraaie paleisje, dat nu
door een maatschappij is gekocht in de hoop,
dat zij het aan de gemeente zal kunnen ver-
koopen als bijgebouw van het aan den an
deren kant van Götgatan liggende gemeente
lijke museum, heeft dan Louis de Geer ge
woond, de grondlegger van de Zweedsche
industrie, de Amsterdamsch patriciër, die
van grooter beteekenis voor Zweden ge
weest is dan eenige andere Nederlander.
Hier toefden Hollandsche zakenlieden en
kunstenaars, hier werden luisterrijke feesten
gegeven en hier lag een tijd lang een centrum
van Hollandsche cultuur in Zweden. Toen
droegen Nederlandsche dichters en geleerden
hun werken aan Gustaaf Adolf en koningin
Christina op en tientallen jaren later was de
kennis van het Nederiandsch nog zoo ver
breid, dat Vondel en Catz, Huygens en Bre-
dero in het oorspronkelijk gelezen werden,
dat Nederlandsche tooneelgezelschappen her
haaldelijk opvoeringen in den Stockholm-
schen „Leeuwenkuil" gaven. Maar tegen
woordig huisvest het De Geerska Palatset
een pettenfabriek en kantoren van kleine
handelaartjes, op de „hangende tuinen" zijn
de bedden met asperges en tuinboonen, mar
jolein en „potselyn". „spinage" en zuring
verdwenen en uitgemergelde katten flaneeren
er rond de vuilnisbakken. Maar „Op hoop
van zegen" is ontdekt en zal van 't najaar
door amateurs opgevoerd worden en Merijn-
tje prijkt met Volendamsche broek en klom
pen op 't omslag van „Förraderiet", dat aan
de krantenkiosken tusschen detective-verhalen
en liefdesromans van een kroon het stuk
staat.
Stockholm, IJ. BERXIL,
