dagblad voor. alkmaar en omstreken.
De binnenlandsche politiek
van Oostenrijk.
Sagetijksch Ooemictd
ïBuiteMiwid
UIT HET DERDE RIJK.
iBinnenland
Mo. 201
Zaterdag 26 Augustus 1933
135e Jaargang
Het programma van vice-kanselier Winkler is
een nattonaal-soctaltsftsch programma
D0LLFUSS EN WINKLER!
Wai vandaag de
aandacht trekt,.*
OURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk»
kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Terzelfdertijd, dat de buitenlandsche posi
tie van Oostenrijkk door het onderhoud tus-
schen Mussolini en Dollfuss schijnt op te
klaren, doen zich in de binnenlandsche poli
tiek opmerkelijke verschijnselen voor, zegt
de Weensche correspondent van de N. R. Ct.
en hij vervolgt: Ik heb al meer gewezen op
het initiatief van ingenieur Franz Winkler,
den vice-kanselier, die tot de plattelanders
behoort, tot het stichten van een nieuwe par
tij onder den naam van „national-standische
Front", met het doel een verzamelpunt te
scheppen voor hen, die de nationale en demo
cratische denkbeelden aanhangen, welke
Winkler door het regime Dollfuss en zijn va-
derlandsche front niet voldoende gewaar
borgd lijken, al neemt hij dan ook zelf in de
regeering Dollfuss een voorname plaats in
Thans heeft dit „national-standische Front"
een gedetailleerd programma gepubliceerd,
dat eenige verrassingen oplevert, waarvan de
voornaamste is, dat de heer Winkler zich in
meer dan scherpen vorm keert tegen het
vaderlandsche front van zijn eigen premier,
dat hij verwijt „van Joden doordrenkt en
door Joden geëischt te zijn". Winkler en de
plattelandersbond gingen tot dusver niet
voor anti-semieten door, doch hebben in hun
front ondubbelzinnig de anti-semitische
eischen van de nationaal-socialisten expressis
verbis binnengelaten. Daarom is de meedee-
ling in hun program, dat zij geen verhulde
gewezen nationaal-socialistische partij zijn,
niet zeer geloofwaardig. En een reeks ver
dere punten van het programma wekt ver
bazing, daar men deze van een partij onder
leiding van een voornaam lid der regeering,
dat den bondskanselier zelfs bij zijn afwezig
heid vervangt, niet verwacht zou hebben.
Zoo eischt het nieuwe front de „opheffing
van de verdragen van St. Germain, Versail-
les en Trianon", een eisch, die verre de com
petentie van Oostenrijk te buiten gaat en ook
tot moeilijkheden in de buitenlandsche poli
tiek zou moeten leiden. Zijn anti-semitisme
wordt verder aangedikt door de verklaring,
dat het „verzorgeen en hooghouden van het
Duitsche rasbesef een natuurlijke eisch acht
en den numerus clausus eischt". De procla
matie bevat ten slotte een heftige polemiek
tegen het vaderlandsche front, waarmee Doll
fuss zich pleegt te vereenzelvigen, zoodat het
een slag in zijn aangezicht is.
Als officieele kleuren van het „national-
standische Front", zoo wordt zoo juist ge
meld, zijn Zwart-rood-geel gekozen, een nieu
we kaakslag tegen de regeering die als offi
cieele kleuren voor Oostenrijk rood-wit-rood
heeft uitgeroepen, wat ook de kleuren zijn
van het vaderlandsche front.
Het offieuze blad van de plattelanders laat
deze verrassingen vergezeld gaan van een
artikel dat o.a. zegt„Zonder de dingen^rn-
stiger op te vatten dan zij zijn, lijkt het toen
noodzakelijk te wezen er eens de aandacht op
te vestigen, dat in vele hoofden het denkbeeld
rondspookt, dat thans de tijd gek°®e"!?
in Oostenrijk een „gelijkschakeling (Gleic -
8chaltung) uit te voeren, welke min ot meer
als een aankoppeling (Anschaltung) bij het
jaar 1918 gedacht is. Men verheelt zich in
de kringen, die dit rijkelijk avontuurlijke plan
koesteren, niet dat een verwezenlijking zou
stuiten op den verbitterden tegenstand van
het nationale element in dezen staat, net
daarom volkomen begrijpelijk, dat dewensc
groot is deze nationale kringen van elke
medewerking in den staat buiten te sluiten
en ze hun rechten te ontnemen, om na over
winning van dezen tegenstand dit plan ten
uitvoer te kunnen brengen". In duidelijke
woorden uitgedrukt, beteekent dit, dat men
aan de regeering verwijt, dat zij een vreemde
heerschappij nastreeft, waar tegenover het
nieuwe, om den plattelandersbond gegroe
peerde front de Duitsch-nationale gedachte
stelt in zijn uitersten vorm. Ook hierin, even
als in de keus van de officieele kleuren, ligt
duidelijk een overnemen van de nationaal-
socialistische eischen.
Ik heb vroeger, toen ik nog niet het minste
vermoeden had van het gedetailleerde pro
gramma van het front, al eens de vraag ge
steld of op den duur de plattelandersbond
wel deel zou kunnen blijven uitmaken van de
regeering, daar zijn wegen niet alleen afwij
ken van die van den officieelen koers der re
geering, maar steeds duidelijker tegen deze
beginnen in te gaan. Nu wij kennis hebben
genomen van dit programma is deze vraag
nog vee' meer gerechtvaardigd. In Oosten
rijk sta thans
drie partijfronten tegenover elkaar.
Deze drie partijfronten zijn vastaaneen-
gesloten Het zijn het vaderlandsche, waar
achter zich de christen-socialisten en de bur
gerwachten scharen, het nationalistische
(d.w.z. het national-standische), dat den
plattelandersbond, de Groot Duitschers en de
gewezen Nazi's omvat, als wier advocaten de
plattelanders reeds sinds maanden optreden,
en ten slotte het marxistische, waarin thans
sociaal-democraten en communisten zijn aan
eengesloten
Het heeft er allen schijn van alsof thans
een zeer scherpe strijd, die hoogst ernstige
gevolgen kan hebben, zal uitbreken tusschen
beide fronten, die de zoogenaamde burger
lijke ideeën voorstaan en het regeeringskamp
vormen. De lachende derde zou in dat geval
het marxistische front zijn, dat weer eens in
zijn benardste uur door de oneenigheid en
onhandigheid van zijn tegenstanders gered
en gesterkt zou worden.
Winkler heeft met zijn nieuwe schepping
Oostenrijk, zooals het zich thans begon te
ontwikkelen en zooals Dollfuss en zijn mede
werkers het zouden wenschen, geen dienst be
wezen; zoomin ten aanzien van de binnen-
als van de buitenlandsche politiek. Men
krijgt den indruk, dat de plattelandersbond,
die nooit over veel zetels beschikte en thans
heelemaal afgedaan heeft, met het oog op
mogelijke verkiezingen zijn gelederen wil ver
sterken door de verboden nationaal-socialis
tische partij uit te noodigen tot hem te komen
en door haar zijn naam te leenen voor haar
doeleinden, die in Oostenrijk verboden zijn.
Daarin wordt geen verandering gebracht
doordat de proclamatie spreekt van een on
afhankelijk Oostenrijk, daar zij anders dade
lijk in beslag zou zijn genomen, omdat de
overheid er een uiting van de verboden Na-
zi's in zou hebben moeten zien. Even vnsk
spreekt de proclamatie van Duitschland en
het onverbrekelijke verband tusschen beide
^Neln de heer Winkler heeft dr. Dollfuss
thans openlijk den oorlog verklaard en men
vraagt zich met recht af of dit feit op den
loop van de binnenlandsche zaken in den eer
sten tijd wel zonder belangrijken invloed zal
kunnen blijven.
Razzia op communisten.
Op bevel van staatscommissaris dr Lip-
P^rt heeft gister op alle bureaux voor ma
schappelijken steun te Berlijn ee. razzia te
gen communisten plaats gehad waaraan
naast 1500 S.A.-mannen vele politie-agenten
deelnamen. Deze actie werd gevoerd omda
de verdenking bestond, dat de communisten
°P de bureaux propaganda maakten, t j
40 personen gearresteerd en 100 K G. lectu
■s in beslag genomen!
Wapenbergplaats ontdekt.
Beambten van de geheime staatspolitie te
Putlitz hebben in een naburig dorp in ctei
grond een grooten voorraad wape^e" .„f.1-.
vonden. Daarin waren opgeborgen 3
^geweren. vele geweren en handgranaten en
munitie. De bergplaats was reeds vijf jaai
gleden aangelegd, zoodat een deel de
P*oen reeds was verwoest
Socialistische lectuur in beslag
genomen.
De geheime staatspolitie te Berlijn heeft in
de woning van den vroegeren socialist en
rijksdagafgevaardigde Hildenbrand te SteB
litz 100 KG. illegale lectuur in ^eslag ge
nomen. Flildenbrand is gearresteerd.
Ontbinding van SAP-organisatie.
De politie te Dresden heeft 95 personen ge
arresteerd die een organisatie van de socia
listische arbeiderspartij in het district Dres
den hadden op touw gezet. De organisatie s
ontbonden.
DE STAKING DER FRANSCHE
SCHIPPERS.
De prefect behaalt wederom de
overwinning.
Gistermorgen bij 't aanbreken van den dag
1 ,eeft de prefect van het departement j.ne
tt-Oise weder een overwinning op Je^staken
de binnenschippers behaald Dc
slag heeft zelfs niet plaats g 't
stakers hebben bijtijdsingez'e^datz'i'egen
de overmacht niets konden u.trichten
werkten zelf mede aan het breken van de ver
sperring. Dit betreft echter niet de groote uit
ongeveer 300 booten bestaande versperring,
maar 'n kleine bij het punt, waar de Oise in
de Seine vloeit en waar gewoonlijk voor Pa
rijs bestemde Ruhrkolen worden opgestapeld.
De strijdkrachten van den prefect, versterkt
door politie te paard en te voet en door af-
deelingen van de Parijsche brandweer, ruk
ten des nachts op.
Het geschut bestond uit twee groote pom
pen met een capaciteit van 300 M3. per uur.
Weldra waren de booten van alle zijden om
singeld. De stakers werden door de somma
ties van den prefect in hun nachtrust ge
stoord. Geweld behoefde niet te worden ge
bruikt. Zonder veel moeite werd de versper
ring verbroken.
Thans blijft dus nog alleen de groote ver
sperring bij Eragny over. Ook daar heerscht
op het oogenblik volledige rust. De stakers
maken van deze rust gebruik om de wasch
te doen en de booten schoon te maken. Het
publiek toont groote belangstelling.
Intusscheri zijn de economische gevolgen
van de staking reeds merkbaar. De kamer
van koophandel te Bethune heeft de volgende
motie gepubliceerd: „In verband met het feit,
dat de kolenmijnen van Noord-Frankrijk door
het stilliggen der rivierscheepvaart groote
schade lijden, terwijl de afzet eigenlijk een
seizoensvermeerdering moest te zien geven,
verzoekt de kamer van koophandel dringend
het verkeer op alle waterwegen te herstellen
en de vrijheid van arbeid met alle middelen
te waarborgen''.
DRAMA OP DEN TOP VAN DEN
MONT BLANC.
Twee Alpinisten moeten hun vijf
makkers uitgeput achterlaten.
Op den top van den Mont Blanc heeft zich
gister een drama afgespeeld, dat naar men
vreest aan vijf menschen het leven heeft ge
kost. Zeven alpinisten hadden den Mont
Blanc van den Italulhnschen kant bestegen;
blijkbaar zijn zij daar den weg bijster ge
raakt, want gedurende eenige dagen hebben
zij daar rondgedoold zonder er in te slagen
een veilig onderkomen te vinden.
Ten slotte moesten vijf der alpinisten hun
pogingen opgeven; in urlgeputten toestand
werden zij in een gletscherspleet achter
gelaten door de overige twee. die hun po
gingen voortzetten om in contact te komen
met de bewoonde wereld, ten einde hulp te
krijgen voor hun kameraden. Inderdaad heeft
het tweetal ten slotte een schuilpost gevon
den, van waaruit zij in verbinding konden
komen met een hulp-post. Thans is een expe
ditie van 21 Italianen uitgetrokken om de vijf
achtergebleven alpinisten te redden, doch men
vreest, dat dezen reeds door koude en uitput
ting zijn omgekomen.
KINDERVERLAMMING
DENEMARKEN.
IN
In geheel Denemarken heerscht een epide
mische kinderverlamming. Te Kopenhagen
zijn alle lagere scholen gesloten.
AANGEVALLEN DOOR EEN
BIJENZWERM.
Zekere heer M. F. Mullens heeft bij South-
gate, Engeland, een pijnlijk avontuur beleefd.
Hij liep te wandelen toen plotseling een bijen
zwerm op hem neerdaalde en zich vasthechte
aan zijn hoofd, hals en schouders. Door met
zijn hoed te slaan poogde hij de diertjes te
verjagen, maar zij begonnen te steken en
Mullens moest de vlucht nemen. De bijen
bleven hem volgen en hij werd telkens gesto
ken.
Den weg langshollend, ontmoette Mullens
een auto. De bestuurder hield stil en trachtte
Mullens te hulp te komen, doch werd zelf
aangevallen. De man sprong weer in den
auto en ried Mullens aan op de treeplank te
gaan staan. Toen ging het er in snelle vaart
van door en spoedig was men de bijen kwijt.
De automobilist bracht Mullens naar een
dokter die constateerde, dat de man over de
honderd steken in het hoofd had en dat ook
zijn nek, armen en handen tal van wonden
vertoonden
Men neemt aan, dat toen Mullens de
zwerm ontmoette, zich daarbij een koningin
bevond en dat deze op zijn hoofd was gaan
zitten. De bijen, die 't Mullens zoo benauwd
hadden gemaakt, waren tot in zijn mouwen
en onder zijn hemd doorgedrongen.
HONDERDEN TAPANSCHE
VISSCHERSBOOTEN VERGAAN.
Door een typhoon, die in Korea heeft ge
woed, zijn honderden visschersbooten naar
zee afgedreven en vergaan. Dagelijks spoelen
lijken aan. Volgens de schippers drijven tal
rijke booten leeg op zee rond.
NIEUWE GEVECHTEN IN BOLIVIA.
In het Gran Chaco gebied aan de grens
van Bolivia is langs het geheele front van
Gondra tot Herrera opnieuw een hevige
strijd uitgebroken. In het officieele commu
niqué wordt medegedeeld, dat de Boliviaan-
sche troepen op alle secties een massa-aanval
ondernemen.
JAPANSCHE SCHIPPERS DOOR DE
GPOE GEARRESTEERD.
De gouverneur-generaal van Korea deelt
mede, dat 6 Japansche treilers door Russi
sche patrouillebooten zijn aangehouden. De
G.P.Oe heeft de bemanningen gearresteerd
Na Japansche vertoogen zijn eenige der
schippers weder in vrijheid gesteld, terwijl
de overige nog in hechtenis blijven.
VOORLOOPIG GEEN INFLATIE-
POLITIEK IN AMERIKA.
Verklarintr van Roosevelt.
President Roosevelt en de minister van
financiën, Woodin, hebben na een langduri
ge conferentie op Hydepark, het zomerver
blijf van den president, verklaard, dat de
Amerikaansche regeering althans op het
oogenblik niet van plan is, een inflationisti-
sche politiek te voeren. Woodin heeft zich op
timistisch geuit over den economischen toe
stand van Amerika. Verder zeide hij, dat het
niet in zijn voornemen ligt, af te treden.
IN ZUID-AFRIKAANSCHE
GEVANGENIS ZIT EEN GEVANGENE.
Maar had hij 10 ton kolen en
60 stoelen noodig?
Een Franscl journalist heeft een eigen
aardige ontdekking gedaan in verband met
de gevangenis van Chateau d'Adhémar in
Zuid-Frankrijk.
De onderhoudskosten van deze gevange
nis bedragen 40.000 francs per jaar, op zich
zelf een niet overdieven bedrag voor een ge
vangenis. ware het niet, dat deze kosten bij
na zes maanden lang reeds gemaakt worden
voor één enkelen gevangene, die geheel alleen
een straf van een halfjaar moet uitzitter en
die. volgens den journalist het gebouw
zoo'n beetje als zijn privé-gevangenis is gaan
beschouwen. Het geval is het gevolg van de
bepalingen in de Fransche wet, dat per
sonen, die meer dan drie maanden straf
moeten uitzitten, overgebracht moeten wor
den naar de gevangenis in de hoofdplaats
van het departement. Door bureaucratische
toepassing van deze bepalingen, is de gevan
gene niet naar elders overgebracht. De aan
dacht is op deze zaak gevallen door een vrij
hooge rekening van tien ton kolen, die aan
de gevangenis zouden zijn geleverd, alsmede
een nog mysterieuzer levering van zestig
stoelen.
INBRAAK BIJ EEN PORDER.
Iemand, die nog „pot" in dezen
tijd.
In de woning van een 85-jarig porder, die
op het Bickerseiland te Amsterdam woont,
is, terwijl de man niet thuis was, inbraak ge
pleegd. In de buurt werd gemompeld, dat de
man nog al wat had „gepot" en dit gerucht
was vermoedelijk de aanleiding tot het on
aangediende bezoek. De „heeren" hebben
alles overhoop gehaald, maar er is niets ver
mist.
BEGROOTING VAN HAARLEM.
Goedgekeurd door Ged. Staten.
Ged. Staten van Noord-Holland hebben
de begrooting van Haarlem voor 1933 goed
gekeurd.
HOE WORDT DE ARBEIDSWET
NAGELEEFD?
Bedrijf sslapte geen stimulans tot
overtreding.
Het Centraal Verslag over 1932 der Ar
beidsinspectie vermeldt:
„Hoewel de bedrijfsslapte, die in 1932
nog zeerb elangrijk in omvang toenam, in
het algemeen geen stimulans gaf, langer te
laten werken dan wettelijk geoorloofd is, is
het toch opmerkelijk, dat in één district veel
vuldig overtredingen werden geconstateerd
in de middelindustrie en wel in ondernemin
gen, waar voorheen de wet slechts bij uit
zondering werd overtreden. Dit is een ge
volg van de eigenaardige omstandigheden
in het bedrijfsleven, zioals: het zeer onge
regeld binnenkomen van de orders, de zeer
korte leveringstijden en het ontslag van per
soneel, waarbij dikwijls zelfs de kern van de
onderneming niet intact is gebleven. In an
dere districten bleek het noodzakelijk, juist
de kleine bedrijven, zooals bakkers en sla
gers, aan een verscherpt toezicht te onder
werpen.
„In het district Haarlem werden in eenige
bedrijfstakken commissies ingesteld van
werkgevers en werknemers, die in geregeld
contact staan met de Arbeidsinspectie en die
haar medewerking verleenen bij het tegen
gaan van oneerlijke concurrentie door over
treding van de Arbeidswet Met deze advies
commissies zijn gunstige resultaten bereikt".
Wegens het arbeid verrichten door kinde
ren beneden 14 jaar of nog leerplichtig, wer
den 381 processen-verbaal opgemaakt 468
verbalen werden opgemaakt wegens overtre
ding van het Rustdagbesluit voor transport
arbeiders te land.
Vele kleine bedrijfjes zondigden tegen den
wettelijk vastgestelden vrijen Zateraagmid-
De binnenlandsche politiek van
Oostenrijk in moeilijkheden. (Dag.
overzicht).
Honderden Japansche visschers
booten in een storm vergaan. (Bui
en tenlanü).
Doodelijk ongeval te Amsterdam.
(Binnenland).
Werkman te IJmuiden van gas
houder gevallen en gedood. (Bin
nenland).
De Nederlandsche rondvlucht.
(Luchtvaart).
Van Hout verbetert het wereld
uurrecord vooi wielrennen (Sport).
(Zie verder eventueele laatste be
richten).
dag. In een vermicellifabriek holde, toen de
controleerende ambtenaren binnentraden, een
kantoorbediende de trap op, op den voet ge
volgd door de ambtenaren, die boven nog
juist eenige meisjes zagen wegvluchten en
zich achter pakkisten verbergen. Proces-ver
baal werd opgemaakt.
Arbeidsduur veel overschreden.
1003 processen-verbaal werden opgemaakt
wegens overschrijding van den arbeidsduur.
Dit artikel wordt zeer veel overtreden, want
er hooren nog bij de 480b processen-verbaal
wegens overschrijding van den werktijd, aan
gegeven op de arbeidslijst.
Ter ontduiking van de vdorschriften be
treffende arbeid in winkels gaat men nog
steeds voort met pogingen, door middel van
schijncontracten e. d. filiaalhouders als zelf
standige winkeliers te doen aanmerken.
1431 processen-verbaal werden opge
maakt. omdat in een onderenming geen ar
beidslijst, en 835, omdat er geen arbeids-
register aanwezig was. Hieruit volgt, dat de
naleving der administratieve bepalingen nog
steeds niet is, wat zij moet zijn Toch zijn zij
onmisbaar voor de controle op de naleving
der werktijdbepalingen.
STRAATKLADDERS.
Een onvoldoende voor de politie
Sedert eenige maanden bezit ook Den
Haag een artikel in de Algemeene Politie
verordening, waarbij met kladden en kalken
op straten is verboden. Dat de politie niet in
staat bleek in den verkiezingstijd dadelijk het
kladden te verhinderen, voornamelijk omdat
het op te talrijke plaatsen tegelijk werd ge
daan, kunnen we begrijpen. Maar sindsdien
is de Haagsche politie verrijkt met, naar het
Hfjld. verneemt, tien nieuwe motorfietsen,
buiten het reeds bestaande aantal. Op den
dag en ook wel 's avonds kan men, als ge
volg daarvan veelvuldiger dan vroeger
mannen van de motorpolitie door de stad
zien rijden, op straten en wegen, waar ook
de gewone surveillance wordt uitgeoefend.
Zelfs ziet men bijv. in de omgeving van het
einde van het bebouwde gedeelte van de
Laan van Meerdervoort ook nog wel eens
manschappen van de bereden politie rijden,
zoodat men niet aan den indruk kan ontko
men, dta het tegenwoordig met de beveiliging
op straat uitstekend is. Destemeer heeft het
ons daarom verwonderd, (fat de laatste da-
fen op al van plaatsen weer op straat is ge-
lad en dat met zoo groote intensiviteit, dat
daarvoor een klein legertje van schilders
noodig geweest moet zijn. Zijn nu de nor
male straatsurveillance, de motorbrigade en
de bereden politie tezamen niet in staat ge
weest dit kladden, dat zeer velen terecht
ergernis heeft gegeven, te voorkomen? Het
feit, dat het geklodder nu weer een aantal
straten ontsiert, wijs erop, dat deze vraag
ontkennend moet worden beantwoord. Maar
dan is o.i. de politie wel ernstig in gebreke
gebleven en dan wil het ons voorkomen, dat
men de uitbreiding van het aantal motorrij
wielen bestemd voor den dienst in de bui
tenwijken even goed achterwege had kun
nen laten. Dat had ons dan tevens een uit
gave van ongeveer 12.000 bespaard, aldus
het Hbld.
De omstandigheid, dat er zelfs in da
naaste omgeving van een der politiebureaux
lust op los geklad is, heeft met het voorgaan
de natuurlijk niets te maken.
GROVE ONVOORZICHTIGHEID.
Kost den onvoorzichtige het leve/U
Gisteravond tegen twaalf uur is op den
Sloterstraatweg te Amsterdam tegenover per
ceel 130 een zeer ernstig ongeluk gebeurd,
toen de ongeveer 50-jarige H. Steen, die met
een autobus van lijn G. huiswaarts keerde,
onder het rijden wilde afstappen zonder te
voren den bestuurder van de bus van zijn
voornemen op de hoogte te hebben gesteld.
In de meening, dat de treeplank, welke vol.
gens voorschrift opgeklapt moet zijn, voor
hem was neergelaten, wilde Steen afstappen.
Hij kwam te vallen, met het noodlottig ge
volg, dat een der achterwielen zijn schedel
verbrijzelde. Zijn lijk is naar het Binnengast
huis overgebracht