DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De Oostenrijksche
buitenlandsche politiek.
QxtqelijAschOveczicht
^Buitenland
No. 206
Vrijdag I September 1933
135e Jaargang
Dr. Rintelen benoemd tot Oostenrijhsch gezant
ie Rome. Een succes coor den grooten kleinen
bondskanselier Dollluss.
DE BETEEKENIS VAN DEZE
BENOEMING.
DE RIJKSDAGBRAND.
Mededeeling van Duitsche zijde.
DUITSCH NATIONALE
PARTIJBUREAU DOORZOCHT.
STRENG OPTREDEN TEGEN
COMMUNISTEN.
SLUITING LEIPZIGER MESSE.
MAATREGELEN TEGEN
DUBBELE INKOMENS.
TWEE TOERISTEN VERMIST.
Op den Matterhorn.
VERGIFTIGING OP EEN BRUILOFT.
FRANSCHE KABINETSZITTING.
LORD GREY BUITEN BEWUSTZIJN.
HOFER IN HET ZIEKENHUIS.
Arrestatiebevel tegen Hofer's
bevrijders.
GRENSVERSTERKING IN
TSJECHO-SLOWAKIJE.
De aanslag op Lessing.
Wie is Rudolf Eckert?
VIER JAREN KERKERSTRAF.
In verband met bomaanslag.
Waf vandaag de
aandacht trekt.,.
VIJF DOODVONNISSEN IN
BULGARIJE.
TROEPENCONCENTRATIE BIJ
MANDSJOEKWO.
Russisch dementi.
DE TOESTAND TE FOETSJAU.
De oorlogsschepen-kwestie.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, nagegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte,
brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
De benoeming van dr. Rintelen tot gezant
van Oostenrijk te Rome beteekent een groote
verrassing voor de Oostenrijksche openbare
meening en zij heeft ook, van internationaal
standpunt bezien, een niet te miskennen be-
teekenis als verschijnsel.
Aldus schrijft de Weensche medewerker
van de N. R. Crt. en hij vervolgt:
Professor dr. Anton Rintelen, sinds vele
jaren christelijk-sociaal gouverneur van het
bondsland Stiermarken, heeft den bijnaam
van „ongekroonde koning van Stiermarken"
Hij behoort tot de meest markante, tevens tot
de eigenzinnigste koppen van zijn partij en
tot de leidende persoonlijkheden van het
Oosenrijk van na den oorlog. Er is nauwe
lijks een verkiezing van een bondspresident
of een kanseliers-wisseling geweest, waarbij
Rintelen niet als candidaat werd genoemd,
zonder echter ooit deze positie te bereiken. In
het voorjaar wef* hij voor het eerst minister
en wel van eerediens en onder .vijs. Hier
echter toonde Rintelen eerst wie en wat hij
was. Weldra had hij uit deze afdeeling, die
hem heelemaal niet interesseerde, een voet
stuk voor zichzelf gemaakt, waarop hem de
belangrijke taak ten deel werd, de beslissen
de onderhandelingen van Oostenrijk met de
schuldeischers van de Crediet-Anstalt en de
daarmee samenhangende vraagstukken te
leiden. Men bedenke wel: er is een kanselier;
een vice-kanseliereen minister van finan
ciën; een minister van handel en een presi
dent van de Nationale Bank. maar juist de
minister van eeredienst wordt met dit man
daat belast. Rintelen kweet zich voortreffe
lijk van zijn opdracht; maar zijn tempera
ment, zijn onbuigzame geest, dij zich aan
niemand onderwerpt, bracht hem tegelijker
tijd in alle mogelijke conflicten met de andere
ministers. En zoo vernam men plotseling, dat
dr. Rintelen uit hei gereconstrueerde kabinet-
Dollfuss terugtrad en zich weer in zijn Stier
marken terugtrok Vervolgens kwamen de
ernstige incidenten met de nazi's. Weer ver
nam men, dat Rintelen in dit opzicht niet den
officieelen regeeringskoers volgde, maar zijn
eigen weg ging, waaraan het was toe te
schrijven, dat nergens zoo laat en zoo moei
lijk de schorsing van de nazi-mandaten
volgde als in Stiermarken. Precies zooals de
beer Rintelen eenige jaren vroeger de opko
mende burgerwachter begunstigde en steun
de» zoodat Stiermarken de wieg van de bur
gerwacht-beweging werd, toen de overige'
ministers in Oostenrijk nog deels afwijzend,
deels wantrouwend tegenover de burger
wacht stonden.
Nu is de eeuwige frondeur, die ook als per
soon een origineel en een geleerde van be-
teekenis is, de gezant van Oostenrijk bij den
duce geworden. Het is geen toeval, dat deze
benoeming kort na de ontmoeting te Riccione
is afgekomen.
En hier heeft men het begin van de inter
nationale beteekenis van deze persoonswisse
ling. Rintelen zal zich niet beperken, en ook
niet kunnen beperken, tot uiterlijk vertoon,
tot diplomatieke hoffelijkheden, tot ledige ge
baren. Hij zal als gezant te Rome „politiek
maken", en wel zijn eigen politiek, d. i. een
activistische politiek. Niets is er, dat de juist
heid van de vermoedens en de dagbladbe-
richten, volgens welKe tusschen Italië en
Oostenrijk een zeer intense en actieve bedrij
vigheid staat te beginnen, duidelijker beves
tigt dan de benoeming van Rintelen te Rome.
Hij is er de persoon naar, tot een zoodanige
bedrijvigheid het iniiiatief te nemen en die
aan den gang te houden. De heer Rintelen is
over de gespannen betrekkingen tusschen
Duitschland en Oostenrijk zeer ontstemd en
hij keurt die af. Men kan er zeker van zijn
dat hij te Rome zal.trachten naar interventie
door Italië om te komen tot uit den weg rui
ming van het co.ifl.ct tusschen Duitschland
en Oostenrijk, en voor dat streven zal hij te
Rome zeer gaarne gehoor vinden. Rintelen
is een gewiekst onderhandelaar, en die eigen
schap zal hem te Rome zeer ter stade
komen. Of het waar is, dat thans naar be
weerd wordt het bezetten van de Oosten
rijksche diplomatieke posten in het buiten
land met partij-pc'itici een aanvang zal ne
men, valt nog niet uit te maken. Tal van be
langrijke Oostenrijksché diplomatieke posten
in het buitenland zijn nog steeds in handen
van beroepsdiplomaten uit de dagen van
voor den wereldoorlog.
Door het lid van den Landbund Tauschitz
naar Berlijn te sturen is in ieder geval een
begin gemaakt, terwijl het zenden van den
christelijk-socialen Rintelen naar Rome een
voortzetting is. En de nieuwbenoemde Oos
tenrijksche zaakgelastigde in Den Haag,
Alexis, had deel uitgemaajet van de mili
taire burgerwacht, zoodat thans eigenlijk de
drie regeeringspartijen nu ook hun diploma-
tieken post hebben gekregen In ieder geval
moet het als een succes van den bondskanse
lier worden beschouwd, dat hij den heer Rin
telen heeft weten te doen toestemmen in de
aanvaarding van den post te Rome. Zeker
zal daarbij gewogen hebben, dat de krachtige
actie tegen de Nazi's en de daaruit voortge
vloeide politieke moeilijkheden den heer Rin
telen het ambt in Stiermarken onaangenaam
begonnen te maken. Immers was hij in dit
deel des lands jarenlang de bewindsman ge
weest, zonder dat hij er tegenstand of poli
tieke wrijvingen behoefde te overwinnen.
Het internationale vertrouwen in Oosten
rijk, 't welk zich den laatsten tijd zoo vaak
en nog onlangs door de wijze waarop te
Lausanne de leening was tot stand gekomen
had getoond is thans opnieuw duidelijk
tot uiting gekomen doordien Oostenrijk toe
stemming verlangde tot vorming van een
militie. Zulks toch mag worden beschouwd
als een eerste stap op den weg naar de weder
invoering van den algemeenen dienstplicht
in Oostenrijk, die door het vredesverdrag
van St. Germain was afgeschaft.
Het vredesverdrag van St. Germain heeft
Oostenrijk alleen een huurlingenleger van
een sterkte van maximum 30,000 man ver
oorloofd, maar tot dit aantal is het wegens
financieele omstandigheden nooit gekomen.
Ook tegenwoordig telt het Oostenrijksche
leger ongeveer 20.000 man. Voortaan zullen
ieder halfjaar ongeveer 10,000 jongemannen
voor de militie gekeurd worden, voorloopig
inderdaad nog vrijwillig. De hulplichameri,
die onlangs uit de militante formatie van de
partijen, die trouw zijn aan den staat, gere-
cruteerd zijn, mochten eveneens door de mi
litie worden overgenomen. Men heeft daar
mede niet alleen militaire doeleinden op het
oog de verscherping van de binnenland-
sche politieke mociliikheden met Duitschland
vereischt ook sterkere militaire krachten dan
vroeger maar ook paedagogische en
sociale doeleinden.
Ongeveer 90 pet van de jeugdige arbeiders
zijn door terrorisme en extremisme aange
tast, als gevolg van de werkloosheid. Men
hoopt nu, langs den weg van het militarisme
en naderhand door den terugkeer naar den
algemeenen 'ienstplicht eenerzijds de werk-
looheid onder de jonge menschen te vermin
deren, anderzijds deze menschen door de
militaire opleiding te disciplineeren en meer
tot den staat te brengen dan nu het geval is,
nu het deze jeugd zelfs goeddunkt, den staat
en haar instellingen te critiseeren of hem
zélfs aan te vallen.
Mijn vermoedens omtrent de „Oostenrijk
sche nationale eenheidspartij" zijn intusschen
bewaarheid geworden. Verscheidene christen-
socialistische bladen, die sympathiseerden
met de voormalige nazi's, en het avondblad
Die Stunde, houden zich uitvoerig met deze
anonieme, op dwaalsporen leidende stichting
bezig en beweren dat de uit de nazi-partij ge-
stooten dr. Walter Richl er achter zou staan,
die door deze partij de verzoening van de
nazi's met de huidige regeering tot stand
brengen wilde en zelf minister van justitie
wilde worden, maar die zich juist door dit
compromis-experiment heelemaal onmogelijk
heeft gemaakt, om welke reden hij uitgestoo-
ten is, en zij concludeeren tenslotte, dat de
regeering spoedig tegen de nieuwe partij zal
moeten ingaan, omdat zij de verboden punten
van het programma van ae opgeheven nazi
partij openlijk overneemt en uitwerkt. Ook
mijn veronderstelling, dat de groot-Duitschers
met deze nieuw opgerichte partij uitstaande
hebben, blijkt thans in dit verband bevestigd
te zijn.
Naar aanleiding van de publicatie- der
énquete-commissie inzake den brand in
het Rijksdaggebouw wordt van Duitsche
zijde medgedeeld:
Beklaagde Van der Lubbe zelf heeft
®en volledig onderzochte bekentenis over
de daad zelf en over zijn beweegredenen
afgelegd. Het is ook bekertd, uit welk
milieu Van der Lubbe komt. Het is
Duitsch recht op grond van dergelijke
bewijzen een aanklacht in te dienen, in
een hoofdbehandeling de daad volledig
op te helderen en den dader te veroor-
deelen. Dat zal geschieden met Van der
Lubbe en zijn medebeschuldigden. _AI
het andere, dat inzake de brandstichting
in het Rijksdaggebouw in het buitenland
wordt gezegd, kan slechts dan voor de
behandeling in Duitschland in aanmer
king komen, wanneer de beweerde fei
ten voor het gerecht zoo geloofwaardig
worden gemaakt, dat het van die feiten
ffebruik kan maken als materiaal voor
de verdere behandeling der zaai» in ju-
Hdischen zin.
.De persdienst te Dantzig deelt mede, dat
«i den laatsten tijd steeds meer berichten
worden ontvangen betreffende een toenemen
de propagandistische activiteit der Duitsch
Nationale Volkspartij in Dantzig. met het
doel het welslagen van wettelijke en over-
neidsbepalingen te verijdeien en aldus de be
langen van den staat te schaden Daar bij
«wam nog, dat de Duitsch Nationale afge
vaardigde Dr. Ziehm in den olksdag open
lijk in de oppositie was bij de beraadslaging
over de intrekking der immuniteit van den so
ciaal democratischen afgevaardigde Brill, te
gen wien uit constitutioneel rechterlijke gron
den niet kan worden opgetreden M<tt het
oog op deze feiten heeft de plaatsvervangen
de politiepresident Darsen onder zeer scher-
pe in achtneming van de constitutioneel va^t-
gelegde richtlijnen huiszoekingen verricht
in het bureau der D N V P en de woningen
van verschillende leden dezer partij. Het
daarbij in beslag genomen materiaal wordt
thans onderzocht. De politie hoopt hierme
de de aangelegenheid volkomen cp te helce
ren.
Het ministerie van binnenlandsche zaken
maakt bekend, dat in den laatsten tij
levendige actie der Jong-communistisc e -
ganisaties is waar te nemen. De politie
tegen deze actie streng optreden
De Leipziger .vlesse is gisteren gesloten.
Honderdduizend koopers, waaronde
3500 uit het buitenland, hebben ae
Messe bezocht.
De eerste burgemeester van Keulen
verklaart in een beschikking,
meest krasse gevallen van dubbele
komens bij flenst jan^ n<svsnbetrek.
kfn^noTdoor een betrekking van de
echuenooten - thans uit den weg zijn
gerufmd Het begrip „dubbel intomen
kan in dezen tijd, nu talrijken zijl aan
gewezen op steun, niet ruim genoeg uit
gelegd worden. Ook de inkomsten van
ongetrouwde gezinsleden gelden als
dubbel inkomm, wanneer het gezin ge
noeg inkomen heeft om deze leden te
onderhouden. Alle stedelijke ambtenaren
en gemeente-arbeiders worden uitgenoo-
digd, werkruimte voor de werkloozen te
maken door hun dochters uit de bedifj-
ven te nemen.
TEGEN PLUNDERING VAN
KERKHOVEN.
De regeering te Moskou heeft den stedelij
ken autoriteiten, in de eerste plaats dien der
groote steden, aanwijzing gegeven, energiek
op te treden tegen de plundering van kerk
hoven. De meeste nieuwe monumenten en
het traliewerk op de kerkhoven worden door
onbevoegden weggehaald en voor oud metaal
aan de fabrieken verkocht.
De Duitschers Dr. Hugo Rail en Hans Wi-
lan uit Stutgant worden bij den Matterhorn
vermist. Reddingscolones zijn uitgezonden.
In het plaatsje Venwege nabij Aken zijn
na een bruiloft ongeveer 30 gasten ziek ge
worden Zij toonden teekenen van vergifti
ging. Bij geen hunner bestaat echter levens
gevaar.
De Fransche ministers komen hedenmor
gen in kabinetszitting bijeen. Naar verluidt
zal het kabinet zich in de eerste plaats met
de buitenlandsche politiek bezig houden, ter
wijl minister-president Daladier verslag zal
uitbrengen van zijn inspectiereis langs den
vestinggordel aan de Oost-Fransche grens.
In den loop van den dag is de te Londen
de toestand van Lord Grey minder bevredi
gend geworden. Zijn krachten nemen af.
Gisteravond was zijn toestand uiterst cri-
tiek. Hij herkent degenen, die aan het ziek
bed zitten, niet.
Zooals men weet, is Lord Grey een beken
de figuur uit de oorlogsjaren. Lloyd George
beschuldigden hem ervan, den oorlog te ver
gedreven te hebben.
De nat.-socialistische gouwleider Ho-
fer, die in den afgeloopen nacht te Bol-
zano in Italië is aangekomen, is naar
het ziekenhuis overgebracht De schot
wond aan zijn voet is een zuivere
vleeschwond en heeft het been niet ge
raakt.
Tegen de drie nationaal-socialisten die de
bevrijding van den Tiroolschen gouwleider
Hofer hebben bewerkstelligd, Sieg Kusstat-
scher, Wolf Frick en Friedrich Dejischer,
heeft de justitie te Innsbrück een bevel tot in
hechtenisneming uitgevaardigd. De „Neue
Freie Presse" meldt, dat de zaak op de ge
bruikelijke wijze zal worden behandeld. Het
arrestatiebevel berust op par. 217 van het
Oostenrijksche wetboek van strafrecht, wel
ke paragraaf inhoud, dat een ieder, die een
wegens een misdaad gearresteerde met be
hulp van geweld in de gelegenheid stelt te
ontvluchten of de overheid belemmert bij het
weer-arresteeren van den vluchteling, zich
zelf aan misdaad schuldig maakt.
Naar aanleiding van den aanslag op Prof.
Lessing zullen reeds op 1 September nieuwe
Tsjechinische gendarmerie-formaties naar de
grenzen worden gezonden, z.g. alarm-af-
deelingen. Deze afdeelingen zullen op auto's
aurveilleeren.
De afdeelingen zullen waarschijnlijk
worden gestationneerd te Bruex, Komotau,
Eger, Peglitz, Schoenau, Tetscnen, Deutsch-
Gabel en Trautenau.
De Tsjechische politie heeft het onder
zoek inzake den moordaanslag op Prof. Les
sing met een speurhond begonnen. De hond
hield stil voor een hofstede in het plaatsje
Schans, waaruit eenige uren geleden de be
kende 31-jarige strooper Max Eckert was
vertrokken. De huisgenooten werden streng
verhoord, maar konden geen inlichtingen
geven over het verblijf van Eckert.
Tegen Eckert is een arrestatiebevel uitge
vaardigd. De politie verklaart te hebben vast
gesteld, dat minstens 5 personen aan den
overval deel hebben gehad. De schoten zijn
gelost door twee mannen, die op een ladder
stonden. De gebruikte ladder is uit Schanz
afkomstig. Het touw was het eigendom van
Eckert. De daders zijn naar de meening van
de politie gevlucht in de richting van Eger.
Naar het ministerie van binnenlandsche
zaken mededeelt, zal de aanslag op Prof.
Lessing aanleiding zijn tot het overwegen
door de regeering van een versterking der
grenswacht.
E>e werklooze Rudolf Eckert, verdacht van
den aanslag op Lessing, is volgens de politie
reeds eenige malen veroordeeld wegens be-
rooving. Het vorige jaa' is hij te Eger ver
oordeeld tot 5 maanden zware kerkerstraf.
Hij staat bekend als een gevaarlijk strooper
Te Mariënbad ziin 20 personen aangehou
den, die ïid zijn van de nat-soc. partij. Voor
het grootste deel werden zij na een uitvoerig
verhoor weder ot> vrije voeten gesteld.
Slecht twee verdachten blijven in arrest.
Hun namen worden door de politie geheim
gehouden. Ook te Praag zijn verscheidene
personen door de politie aangehouden.
Voor het Weensche jury heeft gisteren de
behandeling plaats gevonden van een pro
ces in verband met den bomaanslag op de
juwelierswinkel van Fuetterweit te Meidling
Bij deze aanslag werden twee personen ge
dood en verscheidene gewond. De drie
hoofddaders zijn gevlucht.
Slechts de boekbindersleerling Johann
Thayer^die de bom een eindweegs heeft ge
dragen.'stond gisteren terecht.
Hij verklaarde niet te hebben geweten, waar
om het ging. De dagvaarding hield in mis
daad tegen de wet 'op de ontplofbare stof
fen. Den juryleden werden twee vragen voor
gelegd: de eene betref de directe medeplich
tigheid van den beschuldigde, terwijl de
tweede op de medeplichtigheid aan de mis
daad der gevluchte daders meer in ruimeren
zin betrekking heeft. De eerste vraag werd
door de jury ontkennend beantwoord. De
tweede vraag werd met v:er tegen twee stem
men bevestigend beantwoord. Het gerechts
hof veroordeelde den beschuldigde tot vier
jaren kerkerstraf.
De Oostenrijksche buitenlandsche
politiek. (Dag. Overzicht).
Grensversterking in Tsjecho-Slo-
wakije naar aanleiding van den
moord op prof. Lessing. (Buiten
land).
De Duitsche meening over den
rijksdagbrand. (Buitenland).
Discussie in Oostzaan's gemeente
raad over de uitzending van werk
loozen naar den Wieringermeerpol-
der. (Binnenland;.
Opgewekte feestviering op ko
ninginnedag in verschillende plaat
sen. (Binnenland.)
Ontploffing op tankschip 4 doo*
den, tal van gewonden. (Binnen
land.)
Te Nieuw-Vennep is hedennacht
een roeibootje overvaren, waarbij
twee dames verdronken. (Binnen
land.)
In het meer Tjiboeroej nabij Ban-
doeng is een militair vliegtuig neer
gestort waarbij een kapitein en e :n
luitenant om het leven zijn gekomen.
(Luchtvaart).
(Zie verder eventueel laatste be
richten).
Het gerechtshof van Stara Zagora heeft
gisteren vijf beschuldigden ter dood en ne
gen tot kerkerstraffen van in het geheel 72
jaren veroordeeld wegens het voeren van
communistische propaganda in het leger
Drie beklaagden werden vrijgesproken.
De Russische ambassadeur heeft een be
zoek afgelegd bij den ondersecretaris van
buitenlandsche zaken. Hij verzekerde, dat de
Sovjet-grenswacht niet over de Mandsjoerij-
sche grens is gedrongen en dat er geen bij
zondere troepenconcentraties langs de gren?
plaats vinden
De Chineesche zaakgelastigde, Kaing
Hoea-pen, heeft gisteren een bezoek gebracht
aan het ministerie van buitenlandsche zaken,
ter bespreking van den toestand te Foetsjau.
In verband met den gespannen verhoudingen
hebben de marine-autoriteiten bevel gegeven,
dat een aantal oorlogsschepen zich gereed
moeten houden voor een eventueel vertrek
naar Amoy, waar meer dan 9000 Japanners
wonen. Bij Mawei worden drie Japansche
oorlogsschepen gereed gehouden voor de be
scherming van 2000 Japanners te Foetsjau.
Ook de Engelsche zaakgelastigde heeft op
het ministerie van buitenlandsche zaken in
lichtingen ingewonnen omtrent den toestand
te Foetsjau. Uit Foetsjau wordt gemeld, dat
de regeeringstroepen er in geslaagd zijn,
Oyean-Ping te heroveren op de communisti
sche troepen, die zich thans in Noordweste
lijke richting bewegen. Bij Sjoentsjang duurt
de strijd nog voort.
ROEMENIE VOELT ZICH STERK.
De weigering der buitenlandsche schuld
eischers van Roemenië om deel te nemen aan
de door de Roemeensche regeering voorge
stelde conferentie verhindert de regeering
niet, de voorbereiding voor de conferentie te
Parijs voort te zetten. Men gelooft, dat het
betreffende bericht als intimidatiepoging is
bedoeld en dat de schuldeischers zich alsnog
tot onderhandelen bereid zullen verklaren.
Bij de regeering bestaat overeenstemming
aangaande het beginsel, dat teg.oover de
schuldeischers vérstrekkende verwachtingen
moeten worden verkregen De regeering is er
van overtuigd, dat de onderhandelingen zul
len plaats hebben en dat de crediteuren reke
ning zullen houden met de positie van Roe
menië.
STAKINGSONLUSTEN TE
PHILADELPHIA.
Twee dooden, veel gewonden.
Vierduizend stakende arbeiders heb
ben te Philadelphia werkwilligen over
varen, die zich :n vrachtauto's naar het
werk begaven. Een geheel bezette vracht
auto en eenige andere auto's werien
vernield. De stakers wierpen met stee-
nen naar de werkwilligen. Twee perso
nen werden gedood en een groot aantal,
waaronder verscheidene politie-agenten,
gewond. De orde kon eerst worden her
steld nadat politieversterkingen waren
gearriveerd.
