Schermeer's Derde Eeuwfeest.
GEZONDHEIDSCONGRES.
Stad en Omgeving
(Tweede dag).
De juweelen niet gestolen.
Gister deelden wij mede, dat van een deel
neemster aan de boerenbruiloft twee juwee
len kopspelden met een zilveren beugel tasch
waren gestolen. Gisteravond bij de derde op
voering, die bijna geheel uitverkocht was,
kwam aan het licht, dat een bezorgd familie
lid deze voorwerpen had mede genomen, zon
der dit mede te deelen. Deze bezorgde was
dus oorzaak, dat er noodeloos een verkeerd
gerucht ontstond en de toch reeds druk be
laste politie, haar taak verzwaard zag.
Men zal dan ook in de toekomst verstan
dig doen daar rekening mede te houden
De Kinderfeesten.
De kinderfeesten mochten zich in een
groote belangstelling verheugen. Het was
een aardig gezicht de ruim 300 kinderen on
der leiding van het onderwijzend personeel
het terrein te zien opmarcheeren.
Het oplaten van de luchtballonnetjes, wel
willend beschikbaar gesteld door de fa. V.
D., was voor de kleinen, doch ook voor de
aanwezigen, die wederom in zeer groote ge
tale waren opgekomen, een groote vreugde.
Voor de opstijging van de luchtballon van
kapt. van Pottum kwamen steeds meer be
langstellenden opdagen, zoodat tenslotte het
aantal bezoekers zeker zoo groot was als op
den eersten dag.
Van Pottum stijgt op.
Hoewel aanvankelijk kapt. van Pottum van
ordeel was, dat de wind een opstijging on
verantwoordelijk maakte, ging hij tenslotte
toch om. 5 uur onder het gejuich van de dui
zendkoppige menigte omhoog. De opstijging
had plaats op een land, vlak naast het Ten
toonstellingsterrein.
Een angstig moment
Onmiddellijk na de opstijging drukte de
wind de ballon, die vrij snel omhoog was ge
gaan, omlaag, zoodat een moment gevaar
oreigde, dat de ballon midden in het feest
terrein terecht kwam Kapt. van Pottum wist
de siuatie nog te redden door het uitwerpen
van een zak zand Dit gelukte niet zonder
flat hij met z'n mand tegen de lichtleiding
van de consumptietent aansloeg.
De ballon trok de mand in bijna horizon
tale richting over de draad heen en een mo
ment vreesden de toeschouwers voor den
luchtvaarder het ergste. Deze verloor echter
alleen zijn pet, en na eenige zweefbewegin
gen bevond de mand zich weer in verticalen
stand onder de ballon
Dat dit een verademing was voor mevr
van Pottum, die tijdens het dreigende onge-
va1 zeer ontsteld was, laat zich begrijpen.
De ballonvaarder daalde tot groote tevre
denheid van het publiek om ongeveer een
kwartier na opstijging in de Boekelermeer,
gemeente Heiloo.
Prijsuitreiking.
Om half zes had in den tent de prijsuitrei
king van de Kinderwedstrijden plaats Na
mens het hoofdcomité huldigde de heer D
Klomp de beide schoolhoofden en hun hel
pers en helpsters. Hij deelde de kinderen
mede, dat zij allen van het comité een door
den kunstschilder A. Colnot vervaardigde
gedenkplaat zouden ontvangen en verzocht
hen, die geheel hun leven als herinnering
aan het derde eeuwfeest te bewaren.
Nadat de kinderen voor de talrijke aanwe
zigen nog eens het Schermerfeestlied hadden
gezongen, had de prijsuitreiking plaats. De
uitslag daarvan is de volgende:
Meisjes van 6 tot 7 jaar. Ie pr. Maar-
tje Bürmann, 2e pr. Mar. Koning; 3e pr.
Menantje Schoenmaker.
Meisjes van 8 tot 9 jaar: le pr. S. Boon;
2e pr. Gré Dekker; 3e pr. Geertje Insing.
Meisjes van 10 tot 11 jaar: le pr. Ali
Smit; 2e pr. J. v. Buuren; 3e pr. M Kloos
terboer.
Meisjes van 12 tot 13 jaar: le pr. M.
Balvers; 2e Annie Kaaij; 3e Ali Imming.
Jongens: van 6 tot 7 jaar1 e pr. A.
Brouwer; 2e pr. Ant. Kroon; 3e pr. D. Bal
vers.
Van 8—9 jaar: le pr. Jb. de Boer; 2e pr.
H. Veenstra; 3e Melen. Smit.
Van 10—11 jaar: le pr. Huib de Jong; 2e
pr. Jac. Bos; 3e pr. Adam Groot.
Van 1213 jaar: le pr. Klaas Koop-
mans; 2e pr. Bram Geluk; 3e pr. W. de
Geus.
Vossenjacht.
De prijswinners van de vissenjacht zijn J.
P. Kokkes, Langestraat en C. D. Saai, Wil-
helminalaan, Alkmaar, die samen de door
het comité uitgeloofde 10 ontvingen.
o
Hoewel het des avonds koeler was dan den
eersten avond er woei een kille Noorden
wind was toch ook de derde voorstelling
van da Boerenbruiloft en de Vrijstermarkt
druk bezocht.
De voorstelling was bijna uitverkocht.
Voor het publiek bleek de noordenwind geen
hinder te zijn, aangezien men voor dien wind
geheel beschut zit door het décor.
Des avonds maakt de voorstelling nog
meer indruk als overdag, aangezien er dan
in een door duisternis afgesloten ruimte ge
speeld wordt.
De Dobbelmantabak en de Koorn's Koffie,
gratis beschikbaar gesteld, werd weer lustig
aan de bruiloftstafel gerookt en geschonken.
Jan van Riemsdijk en Gebr. Kroon oogst
ten wederom met hun cabaret-liedjes veel
succes.
Mej. Ina Cortez uit Bergen voerde een
keurige solo-dans uit, waarmee zij veel succes
oogstte.
De derde dag.
De tijdsomstandigheden mogen voor den
landbouw ongunstig zijn, doch ten aanzien
van de feesten kan niet anders dan verklaard I
worden, dan, dat de omstandigheden mede- 1
werken. Hef lijkt -vel of de organisatoren ge
lukskinderen zijn. De zwartkijkers worden
wel in het ongelijk gesteld.
Ook heden stroomde het publiek voor de
prijzendraverij uit alle windstreken naar den
Stompetoren.
38e congres, te Alkmaar in het
gebouw De Unie gehouden.
Het congres was hedenmorgen druk
bezocht De voorzitter, dr N M Jose-
p h u s J i 11 a. opende de bijeenkomst
met een uitvoerige rede, nadat hij de
aanwezigen had welkom g^heeten en
hulde had gebracht aan het werk der
gezondheidscommissies die gisteravond
een algemeene vergadering hielden (niet
openbaar) en speciaal aan dr Koole
mans Biinpn
Rede van den voorzitter Dr. N
M. josephus Jitta.
In zijn openingsrede besprak de voorz. een
onderdeel van de Moederschapszorg en Kin
derverzorging waarover een der congressen
ook gehandeld heeft en wel de bescherming
van de ongehuwde moeder ter wille van
haarzelf maar vooral ter wille van haar kind.
Spr. wees er op hoe hei publiek geweten
reeds is wakker geschud sinds dr Meuleman
Jnmiddels overleden in 1929 hierover
een prae-advies uitbracht. Het is een vraag
stuk dat van sociale hygiënische en humane
zijde bekeken dient te worden Hoewel het
oorspronkelijk de bedoeling niet was. heeft
de ziektewet de ongehuwde moeder van iedere
hulp verstoken. Men erkende den plicht van
de overheid het particulier initiatief te steu
nen en de regeering verzocht den Gezond
heidsraad na te gaan wat voor de ongehuwde
moeder speciaal de fabrieksarbeidster
gedaan kon worden, waarna deze die met
mannen van groote ervaring op dit gebied
hH samengewerkt, een rapport uitbracht
'den had terecht de opdracht opgevat dat
h«- vraagstuk van een algemeen standpunt
bekeken moest worden Uit een onderzo-T
van geboortekaarten van he' Centraal Bureau
voor de statistiek bleek bij 181 000 kaanen,
dat van cje 3322. die op de ongehuwde moe
der betrekking hadden, er slech's 125 van fa
brieksarbeidsters waren. In 1900 was het
aantal onwettige geboorten 2 5 pet. in 1920
was het 2.2 pet. en in 1929 1.8 pet van het
geheele aantal. Vergelijkt men dit laatste jaar
met den toestand in het buitenland (België
5 pet., Frankrijk en de Scandinaafsche lan
den 8.5 pet. en Duitschland 12 pet dan is
dit voor ons land niet ongunstig. Helaas is de
daling voor ons land niet alleen ^en gelukkig
teeken maar ook aan laakbare practijken te
wijten. Het aantal onwettige geboorten is
hier ongeveer 3000 per iaar De sterfte bij ie
kinderen om het iaar bedroeg i-n 1931 9 pet.
en bij wettelijke kinderen 4.9 pet wat er op
wijst, dat de verzorging van de oneehuwde
moeder en haar kind te wenscher overlaat
De ongehuwde vrouw die bemerkt, dat zij
zwanger is, heeft met den verwekker, met 't
ouderlijk huis met den werkgever en vooral
met de maatschappij heel wat moeilijkheden
(e overwinnen Er ontstaat een zekere afkeer
van het kind en een vrees voor de toekomst,
die het toekomstige kind benadeelen kunnen
en pogingen het kind niet te 'aten jeboren
worden kunnen haar gezondheid ernstig be
nadeelen, evenals het zoo lang mogelijk ver
borgen houden van haar toestand en het niet
treff-n van voorzieningen voor het oogenblik
der bevalling. En wat moet de vrouw daarna
beginnen? Zij moet volgens de wet haar kind
erkennen, maar doet dit niet steeds. Men
streeft er naar dat de moeder van rechtswege
de voogdij zal hebben, wat de band tusschen
moeder en kind zal versterken en menige
comp'icatie uit den weg zal ruimen, maar
hier is spr op de grenzen van het algemeen
medisch bekng gekomen. De vrouw, die na
haar bevalling haar kost moet verdienen,
weet niet hoe het door anderen verzorgd
wordt en kan heel weinig voor de uitbeste
ding betalen In Frankrijk bestonden vroeger
vrouwen, die van deze kinderverzorging een
beroep maakten en de kleinen verwaarloos
den als het kostgeld niet meer betaald werd.
Dat waren de z.g. „faiseuses d'anges".
Het is een plicht der humaniteit de onge
huwde moeders nulp te verkenen ook al om
dat velen zich anders in wanhoop aan de
prostitutie zullen overgeven. Reeds vóór de
bevalling heeft de vrouw behoefte aan mate-
rieelen en moreelen steun en moet zij reeds
vroeg op haar moederplichten worden gé-
wezen Wat moet de vrouw beginnen als zij
na 14 dagen uit de kraaminrichting of het
ziekenhuis wordt ontslagen? Zij zal zich het
best weten te redden als zij aan haar kind ge
hecht is. wat v-Ts.erkt kan worden door het
haar zelf te laten verzorgen. Zii moet het
zelf voeden en hier is een taak weggelegd
vooi het maatschappelijk werk in zieken
huizen en dergelijke inrichtingen. Moeder en
kind moeten op zijn minst 3 maanden na de
geboorte bij eikaar blijven en daarom moeten
er tehuizen bestaan, die liefst reeds vóór ós
geboorte de vrouw tot zich nemen Moet het
kind worden uitbesteed dan moet het een
goede en liefdevolle behandeling krhgen Hulp
van particulieren, die met de bestaande in
stellingen niet op de hoogte zijn heeft vaak
tot verkeerde handelingen geleid. Nog on
langs had een dokter in een kleine plaats ge
ineend een ongehuwde moeder te kunnen
helpen door in te gaan op een advertentie,
waarin menschen mededeelden een kind ge-
heei tot zicli te willen nemen. Twaalf dagen
na ae geboorte werd het kinder zonder onder
zoek afgestaan en van de moeder zou men
geen last meer hebben. Veel goeds is inmid
dels reeds verricht Baanbrekers waren ds.
Heldring en ds. Pierson, die de welbekende
inrichting te Zetten stichtten, en hun werk
werd door anderen voortgezet Er zijn
vrouwenorganisat ts, die zich de zorg voor
de ongehuwde moeder en haar kind hebben
aangetrokken. Meer cian elders is hier de
noodzakelijkheid gebleken tot santenwerking
in het geheele land van alk vereenigingen en
bonden, die ten bate der ongehuwde moeder
hetzelfde doel trachten te bereiken
lu Amsterdam werd in 1922 de Unie voor
Ongehuwde Moeders, de U. V. O M. opge
richt, die haar werkzaamheden geleidelijk
heef' kunnen uibreiJen Zij breng' moeder en
kind in bestaande tehuizen onder goede
zorgen, zij geeft adviezen, behandelt bij uit
stek moeilijke gevallen en neemt zoo noodig
de reclasseering ter hand. In 1929 gaf Ara
sterdam aan deze organisatie de belangrijke
subsidie van f 28.000 en ook in 1930. Hoe
veel dit in 1934 zal bedragen is spr niet be
kend. Het is te hopen, dat het niet belangrijk
zal verminderen. De subsidie wordt grooten-
deels tusschen de verschillende aangesloten
vereenigingen pondspondsgewijze en naar
het aantal verpleegdagen verdeeld. Doch deze
bond werkt plaatselijk, hoewel voeling met
anderen wordt gehouden. Vooral nadat de
ziektewet tot stand was gekomen is de be
hoefte aan aaneensluiting sterk gevoeld.
De landelijke Federatie voor Ongehuwd'-
Moeders, de F. O. O. M., werkt als centraal
punt voor het geheele land en is ongeveer
volgens dezelfde grondslagen als de Amster-
damsche Bond opgebouwd. Zij stelt zich ten
doel met behoud der volkomen zelfstandig
heid der aangesloten instellingen (leden) de
belangen te behartigen van de ongehuwde
moeder en het buiten echt geboren kind; het
bevorderen, steunen en vruchtdragend maken
van het werk harer leden en zoo noodig he'
in het leven roepen van instellingen.
Verschillende mogelijkheden, welke zich
kunnen voordoen, zijn onder de oogen gezien.
Reeds terstond sloten zich 'n aantal plaatse
lijke of op religieus standpunt staande ver
eenigingen aan. Na een druk bezochte ver
gadering van alle organisaties weike een ge
lijk doel nastreven, was in Maa't 1930 de
Federatie in staat haar werk te beginnen. Er
zijn reeds 5 groote vereenigingen met 75 zelT-
standig werkende corporaties en 715 corres
pondentschappen aangesloten. Er zijn nog 17
zelfstandig werkende vereenigingen met 4
verloskundige inrichtingen. In totaal zijn er
27 tehuizen voor de moeders en 9 voor moe
der en kind met 439 plaatsen voor de
moeders en 1214 voor de kinderen Het
aantal is nog gering en Drente, Fries
land, Overijsel en Zeeland zijn er ge
heel van verstoken. Sinds 1931 beschikt
men over een Centraal Bureau, dat reeds meer
dan 300 adviezen gaf en de vele treurige om
standigheden die men tegenkomt bewijzen de
noodzakelijkheid van hulp en samenwerking.
De meeste vereenigingen zijn noodlijdend en
op steun van regeeringswege kan voor-
loopig niet gerekend worden. Het betreft
hier een zeer bijzonder sociaal-hygiënisch
belang, het is wenscheliik de Federatie te
helpen en den misstand, die, er nog altijd
bestaat, te bestrijden. Samenwerking van
allen, die bij dit vraagstuk betrokken
worden, is noodzakelijk. De hulp voor
de ongehuwde moeder en haar kind is
zoowel een geestelijk als een gezondheids
belang. Al moeten in dezen tijd vele idealen
worden opgegeven, men moet trachten het
geen reeds bereikt werd, tot verdere ontwik
keling te brengen Met dezen wensch opende
spr. het 38ste congres.
(Applaus).
Lijst nieuwe leden.
Vastgesteld werd de lijst der nieuwe
leder, werden voorgelezen, waarna al-
ledefi weerden voorgelezen, waarna al
len als lid werden aangenomen.
Jaarverslag secretaris.
Aan het jaarverslag van den secreta
ris, prof. Aldershoff, ontleenen wij
't volgende: Gememoreerd werd een bui
tengewone vergadering der afd. Gezond
heidscommissies.
Op 31 Dec, 1932 waren er 513 leden.
Op dit oogenblik 482, een ernstige ver
mindering alzoo, misschien mede te
wijten niet aan verminderde belangstel
ling, voor de volksgezondheid, maar
voor de plaats waar (zooals in het con
gres (de specialisatie niet is door
gevoerd. Overwogen moet worden
maatregelen te nemen, die de kos
ten van het lidmaatschap verla
gen, wat dan speciaal op het orgaan be
trekking moet hebben. Door fusie hier
van met een ander orgaan zou hieraan
tegemoet zijn te komen. Gestreefd moet
worden naar uitbreiding van het aantal
persoonlijke leden. Ook dan zal het
congres zijn bestaansrecht behouden.
Door dpn dood ontvielen verschillen
de leden aan het congres, die in het
verslag werden herdacht.
Het werk van den voorzitter werd in
het verslag geprezen. Spr. feliciteerde
hem alsnog met zijn 75en verjaardag
(aan een huldiging had de voorzitter
zich op den dag zelve onttrokken) en
bood hem 'n bloemhulde aan. (Applaus).
De voorzitter dankte voor deze
hulde.
Naar aanleiding van het jaarverslag
werd door mevr. de V r ie sB r u i n s,
Kamerlid, opgemerkt, dat het be
staan van de Gezondheidswet bedreigd
wordt. De a s. rijksbegrooting zal mis
schien voorstellen bevatten tot wijziging
der gezondheidswet, waaruit de ophef
fing der gezondheidscommissies zal
voortvloeien Spr. meende, dat het con
gres pogingen zal moeten doen dit te
voorkomen en hij gaf in overweging
zich te wenden tot de leder, der Tweede
Kamer persoonlijk of de fracties daar
van Er zijn volgens spreekster verschil
lende leden der Tweede Kamei, die de
Gezondheidscommissie lastig vinden
Opheffing dezer commissies, waar
voor op de begrooting slechts 52000
voorkomt, zal geen bezuiniging bren
gen, omdat de inspecties dan zwaarder
zullen moeten worden belast met daar
aan verbonden kosten.
Dr. van Royen, dir-geneesk
dienst in Zaandam, zag in opheffing
cier gezondheidscommissies slechts een
geringe beseparing, al moest hij zeggen,
dat zij niet altijd aan de verwachting
beantwoorden.
Spr toonde aan. dat het voortbestaan
niet ovtral wordt ingezien, ook al om
dat de districten, waarin zij werken, niet
steeds oordeelkundig zijn afgebakend
Spr meende, dat lang niet ieder der
aanwezigen zoo erg tegen opheffing zou
zijn als mevr. De Vries had gedacht
De secretaris geloofde dat be-
spiekingen met de Kamerleden meer
succes zullen hebben dan het sturen
van een verslag der jaai»v er gadering van
le Gezondheidscommissies
Spr. meende, dat de Gezondheidscom
missies noodzakelijk zijn, als laatste
schakel in den dienst der volksgezondl-
heid. Verschillende klachten zullen niet
anders behandeld worden dan door tus-
schenkomst der Gezondheidscommis
sies. Worden deze opgeheven, dan zullen
adjunct-inspecteurs der volksgezond
heid moeten worden aangesteld, die met
veel reis- en verblijfkosten zich zullen
bemoeien met kwalijk riekende slooten
enz. Vooral voor het platteland zijn de
Gezondheidscommissies onontbeerlijk,
zij kosten veel minder dan eventueel
nieuwe ambtenaren.
Prof Baart de Ia Faille uit
utrecht zei, dat in de jaarvergadering
der Gezondheidscommissies een en an
der reeds in een memorardum wa«
vastgelegd. Misschien kon daaraau
meerdere bekendheid worden gegeven
De voorzitter erkende, dat er
maatregelen moeten worden genomen.
Het meest voor de hand liggende noem
de hij het denkbeeld van mevr De Vries
—Bruins, het sturen van een afdruk
van het verslag der Dec.-vergadering
van de eGzondheidscommissies aan de
Kamerleden (Eerste en Tweede).
Dit denkbeeld werd onder applaus
goedgekeurd, waarna ook werd goedge
vonden het tweede deel van het a Ivies
van mevr De Vries tot persoonlijk be
zoek van Kamerleden en fractie-bestu
ten. Hiertoe zullen leden der afdeeling
Gezondheidscommissies worden uitge-
noodigd.
De voorzitter vervolgde, dat zal
XL i" ."ag€gaan of de Uitgifte van het
tijdschrift op denzelfden voet zal kun
nen worden voortgezet. Spr gaf aan
waar z u zal kunnen worden bezuinigd.
under applaus werd het bestuur opge
dragen de zaak te overwegen.
Jaarverslag penningmeester
over 1932.
Dr Hofman, de penningmeester,
^siwi ?at on'vangen was
J ob99.84*het saldo was 350.27. De
hoop werd uitgesproken, dat het leden
tal zal toenemen.
Nadat dr Hofman verschillende mede
delingen van huishoudel ijken aard had
gedaan, werd het jaarverslag goedge
keurd onder dankbetuiging door den
voorzitter.
Bestuursverkiezing.
Aftredend en niet herkiesbaar waren
de heeren mr. J H de Crarie en dr J Th
Doyer In de eerste vacature beval het
bestuur aan de heeren A B Michielsen,
voorzitter van den Raad van Arbeid te
Berda, en dr. J. C. Streng, leider der
afd. geneeskundig schooltoezicht van
den Gem. Geneeskundigen Gezond
heidsdienst te Den Haag In de vacature-
Uoyer werden aanbevolen de heeren J.
A Putto, arts, inspecteur van de volks
gezondheid, en A L. J. C. van Hasselt,
tandarts te Den Haag.
De voorzitter bracht de aftreden
den een woord van dank voor het door
hen verrichte werk, hij hóópte hen nog
eens in het bestuur terug te zien.
Door den voorzitter werd als
secretaris van de onder-afd. Gezond
heidscommissies aangewezen jhr de
Greeve (aftr. dr. L. de Bruyn), die met
deze aanneming genoegen nam.
Als bestuursleden werden gekozen de
heeren Michielse en Putto, die met deze
ItTld ing l" kennis zul,en w°rden ge-
Plaats voor de volgende verga
dering.
Met groote meerderheid werd als
plaats voor de volgende vergadering
aangewezen Eindhoven. De keuze ging
tusschen deze stad en Maastricht.
der tuberculosebe
strijding in verband met de
tegenwoordige eischen van be
handeling.
f o k h o r s t bracht daar-
*ei een inleiding uit, waaraan wij het
vrlgende ontleenen. 1
Spreker wees er op, dat de ernst van de
tegenwoordige crisis ons met angstige be-
cn[g kei* ?et afvragen hoe wij de tuber
culosebestrijding voor afbraak kunnen behoe
dt alleen 5' m^dlc' beteekent crisis evenwel
niet alleen direct gevaar voor den onder-
mek^rmtcnr^kanS een P'^hngen om
n ma ?1J sPannen alle krach-
hm'wlSpS K kanS °p «"">"««8
e". moet naar keerpunten ge
worden naar een n-euwen opwarm
e S'
Het optreden van de t.b.c. is afhankelijk
van de vatbaarheid van het individu en van
de besmetting met den Koch'sen bacil De
eeiste wordt door vele in- en uitwendige fac
toren in verschillenden zin gewijzigd Er Is
een steeds veranderende vatbaarheid' in de
verschillende levensphasen. Van beland ziit,
voornamelijk de zuigelingenleeftijd en de
puberteitsperiode, ruim genomen van 14—21
jaar, waarin de vatbaarheid sterk verhoog
is. Tusschen 15 en 20 jaar begint de lf&
weg vol gevaren voor den lijder en zijn om
geving, daar holtevorming en afscheidt
van positief sputum optreden, wat tot de zoo
genaamde open t.b.e. leidt en ook gevaar
voor besmetting oplevert. Ook erfelijke eigen
schappen bepalen de vatbaarheid AanSril
pingsounten voor de bestr.jding der t bi"
zijn t.o. van deze gesteldheidsfactoren nol
met gevonden. Machteloos staat men t o
den ongunstigen invloed van de puberteit op
de vatbaarheid voor t.b.c. en niet minrW
m oei lijk is de beïnvloeding van de constitu
tioneefe erfelijke factoren door een huweh ks
verbod. Niet het minst door de onderzoekin
gen van onzen landgenoot Hevnsius van den
Berg bleek dat het vaccin van Calmette de
vatbaarheid voor t.b.c. bij zuigelingen kan
verminderen. Uitwendige factoren voor dë
vatbaarheid zijn o.a. de invloed van infectie
ziekten, ongunstige sociale verhoudingen en
jarenlange ondervoeding wat in dezen crisis
tijd weer op den voorgrond treedt en juist
oorzaak is, dat wij in den strijd niet mogen
verslappen. Betere economische en hygiëni
sche omstandigheden hebben in de laatste
50 jaar het t.b.c -sterftecijfer doen dalen
De laatste jaren wijzen vooral op de
groote beteekenis van den besmettinesfart*
waarvoor spr. de onderzoekingen van Rph'
ker en Braeuning aanhaalde. De beanw"
tingsfactor verdient naast de erfeliikh.;!?"
factor de volle aandacht. De kans X n'
treden van een t.b.c.-ziekteproces wordt errnk"
ter naarmate het contact met een lijder
open t.b.c. inniger en langduriger is oewX*1
De dood aan meningitis tuberculosa wH,f
ons den weg naar een open t.b c.-lijder in al
naaste omgeving, die zich in het geheel
van zijn kwaal bewust is. Jonge meisjes die
haar vaders en moeders verpleegden loöoen
veel kans een ernstige t.b.c. te krijgen 'ter
wijl de moeder, die haar t.b.c.-kinderen ver"
zorgt, zelden daarvan nadeelige gevolge!
ondervindt. De strijd tegen de ziekte bij kin
deren en jeugdige volwassenen is dan ook dé
voornaamste taak. Dikwijls blijkt een latere
chronische aantasting een gevolg van
haematogene uitzaaiing, uitgaande van een
oud proces, dat op jeugdigen leeftijd was
ontstaan in een periode van verminderde
weerkracht, hoewel door verminderde vat
baarheid ook later infectie kan ontstaan. Het
is in vele gevallen zeer moeilijk de infectie,
bron op te sporen en men zou volgens
Braeuning daarvoor minstens 1500 onder,
zoekingen moeten doen op elke 10.000 inwo-
ners, wat bij de tegenwoordige organisatie
onmogelijk is, al heeft het consultatie-bureau-
werk zich de laatste jaren zeer sterk ontwik,
keld, wat gesteund dient te worden Door
snel ingrijpen kan de ziekte-ontwikkeling
worden gestuit en het optreden van nieuwe
besmettingshaarden worden voorkomen, al
is het moeilijk de ziekte in een beginstadium
te ontdekken. Men zal niet volledig kunnen
bereiken, dat alle patiënten worden opgevan
gen in de vroege phase van de ontwikkeling
der t.b.c.-aandoening, vóór dat het positief
sputum gaat optreden. Om het gevaar van
infectie bij de lijders van open t.b.c. te be
strijden moet men maatregelen nemen van
z.g. sputum-prophylaxe en maatregelen, die
er toe leiden de open t.b.c. tot een zoodanige
genezing te brengen, dat geen infectie meer
bestaat. Isolatie van den patiënt, hygiënische
opvoeding door geregeld huisbezoek zijn
voor het eerste de beste maatregelen. Het
allerbeste blijft het dempen van de infectie-
bron door doeltreffende behandeling. Spre
ker gaf vervolgens een overzicht van de pa
tiënten uit Zijn sanatorium in de jaren '24,
'25 en '26 ontslagen, waarbij de middel
zware en zware gevallen zijn betrokken. De
sterfte bij de patiënten, die met open t.bc
werden opgenomen, is na 6 jaar met gesloten
zoo groot als bij de patiënten met gesloten
actieve t.b.c., die tot de middelzware en
zware groenen gerekend moeten worden.
Van de gesloten vormen zijn na 6 jaar nog
bijna 90 in leven, terwijl 7'5 vol-valide
blijkt en de resultaten zullen bij het tegen
woordige patiëntenmateriaal nog blijvender
zijn, daar steeds hoogere resultaatseischen
bij de behandeling gesteld worden. Ook bij
open t.b.c. zijn de eischen veel hooger ge
steld. Spreker gaf verschillende cijfers ter
verduidelijking van zijn betoog. Geconclu
deerd kan worden, dat patiënten met open
t.bc.. die zonder positief sputum ontslagen
worden een zeer bevredigende kans op blij
vend herstel hebben. Met alle middelen moet
er naar gestreefd worden, dat het sputum
negatief wordt, wat parellel gaat met de in-
activeering en anatomische genezing van het
proces. Van de met positief sputum opgeno
men gevallen werden in 1931 reeds 64
negatief en van de niet absoluut infauste ge
vallen 83 een resultaat dat de meesten
niet verwacht hadden en dat het gevolg is
van een betere behandelingsmethode. Be
smettingsgevaar leveren patiënten op, die
nog eenigermate valide of althans ambulant
maar met positief sputum uit de behandeling
worden ontslagen, rondloopende infectie
bronnen, van wie er thans evenwel 80
hun positief sputum verliezen. Van de met
positief sputum ontslagen patiënten worden
er later nog verscheidene negatief niet het
minst door de sanatoriumopvoeding, die den
patiënt leerde een voorzichtige levenswijze
te volgen. Ook uit het besmettingsoogpurt
is de hygiënische opvoeding van den pahëft.;
in het sanatorium een belangrijke, winst. Bij
de behandeling van de t.b.c. bij kinderen zijn
de resultaten in gelijken zm verbeterd D«
vooruitgang der resultaten gaat ,Par®''
met een verlenging van den gemiddelden
kuurduur, wat spreker met verschillende ctj;
fers aantoonde. Voor de gevallen, waarbij
de kuurduur meer dan 200 dagen bedroeg,
steeg het percentage tot 55 In Berg en
Bosch wordt op een minimum kuurduur van
10 maanden gerekend en meestal wordt <J-
kuur langer, daar de patiënten niet ontslageii
worden, voordat het sputum maandenlang
negatief blijft, ook na het volgen van
flinke arbeidskuur. De uitbreiding
therapeutische maatregelen door een rüP"
toepassing van thorocoplastieken en d»S\
lijke operaties zal zeer waarschijnlijk H
resultaat nog eenigermate verbeteren en
geeft voorloopig een perspectief voor de
komst. Alles hangt af van de sanaton"
behandeling, niet alleen van het bijzon
karakter der inrichting, maar ook van
methode der behandeling. Soms kan een
gelijke behandeling nog beter thuis wor
toegepast dan in een inrichting. Mep
n:et alleen te bed liggen en melk arinkeie€fl
alleen dennenlucht opsnuiven, maar
rustkuur onder scherpe controle d^n-
oordeel, waar de behandeling het best
worden toegepast, kan men aan de
der consulatiebureaux overlaten. Sana fl
behandeling is kostbaar en men zal i»
zoeken naar nieuw aan te boren brot111
Toelichting'
Spr. legde er in een toelichting vaa
het prae-advies den nadruk op, 1 orj
de eerste plaats moet worden g
naar de lijders aan tuber™X doe»
ieder voor zich weer nieuwe nja
aanwijzen Hieruit zal dan vo g -
het werk der consultatieburea
worden uitgebreid. w.1,ios«]ijd«r9
Behandeling der tuberculose' j
moet onafwijsbaar het gevoIg - ,g een
opsporing dezer menschen h w.jj
kwestie van eigenbelang ooK' ,e yolk
allen gemeen hebben. Het ge verken-
moet aan de verzorging kvereeni-
Groote volksgroepen (o-a^c doof
gingen) zijn al op de" Het kos*
het stichten van sa9a. ,Qn de °ver*
tenvraagstuk (subsidies va maAr
heid) is een vraagstuk op z t mee-
vust staat, dat het heele volk ruo«
