HANDELS- EN KANTOORBEDIENDEN
f2.50
^Binnenland
£atuU en Jwnbouw
Jiunst en Wetenschap
Ome JColcmiat
De Practijk-examens van de Vereeniging van Leeraren in de
Handelswetenschappen worden gehouden 's-avonds op 18, 19 en 20 Dec. a.s.
en wel o a. te ALKMAAR.
NAT. VEREEENIGING TEGEN DE
WERKLOOSHEID.
Verdachte, ten slotte nog eens uitvoerig on
dervraagd, bleei er bij dat de geregistreerde
acten echt waren, dat de erflaatster re zeli had
geteekend.
Ver/tooging van straf geêischt:
drie jaar.
De procureur-generaal, die oordeelde dat
verdachte buitengewoon geraffineerd te werk :s
gegaan, vroeg tenslotte bevestiging van het
Utrechtsche vonnis, behalve ten aanzien van de
straf. De procureur-generaal vroeg drie jaar
gevangenisstraf, zonder eenigen aftrek van pre
ventieve hechtenis.
De verdediger zette uitvoerig uiteen, dat hij
meende aan de echtheid der stukken niet te
moeten twijfelen.
Spr. geloofde niet dat uit alle feiten en ver
klaringen, die hij breedvoerig besprak, de on
waarschijnlijkheid van de twee stukken kon
worden geconcludeerd en bestreed het Utrecht
sche vonnis om daarna tot vrijspraak te conclu-
deeren.
De verdediger verzocht de onmiddellijke in
vrijheidstelling van zijn cliënt, doch het Hof
wees dit af. Arrest 3 November.
W I
INSCHRIJFGELD
en bl] slagen be
taalt men fl. 12.50 voor het diploma
Prosp. bij de Firma K. TER BURG, Koorstraat 1; Firma A. J. J. KÜHNE, Boterstraat 22 en den Heer H. DE JONG,
Helderscheweg 18, Alkmaar.
GEVOLGFN VAN HUURSTAKING.
Actie-leider tot een maand ge
vangenisstraf veroordeeld.
T>e vierde kamer der Amsterdamsche recht
bank heeft een bewoner van de Cabralstraat
ie Amsterdam die wederrechtelijk enkele
winkeliers beeft gedwongen de actie der
huurstaking financieel te steunen, veroor
deeld tot een maand gevangenisstraf; er was
vier maanden geëischt.
Toen er huurstaking was bij de firma v. d.
Schaar in Amsterdam-West had de veroor
deelde zich bij twee winkeliers vervcegd, die
aan zijn verzoek om de stakingsactie finan
cieel te steunen of geschenken te geven voor
de voor die actie te houden tombola, geen
gevolg wilden geven. De winkeliers werden
bedreigd met uitreiking van pamfletten voor
hun winkels, waarin zou y'orden opgewekt
in die zaken niet te koop^n. Nadat een der
winkeliers op Zaterdagavond een relletje
voor de deur had gehad gaf hij maar vijftig
cent voor de stakingsactie en een andere win
kelier spiegelde zich aan dit voorbeeld en om
onrust voor zijn zaak te voorkomen, had
hij maar direct iets gegeven, n.1. chocolade
voor de tombola. Deze terrorisatie is den
stakingsleider thans op een maand gevange
nisstraf komen te staan
OVERBODIGE CORNED BEEF-
BLIKKEN.
Schade niet voor vleeschwaren-
fabrikanten, doch voor de Crisis-
rundveecentrale, dus voor de boeren.
Er wordt op 't oogenblik druk gesproken
ftver de corned beef-blikken, die de vleesch-
warenfabrikanten onlangs hebben laten ma
ken en die thans, nu het „corned beef-plan"
niet doorgaat waardeloos rijn geworden.
De „Vee- en Vleeschhande!" doet daarom
trent thans de volgende mededeeling:
„Al meer dan een maand geleden stond het
vast, dat Zwanenberg's fabrieken 35 van
de cornedbeef zouden krijgen en reeds in
Augustus draaiden de blikfabrieken op vol'e
kracht voor de vervaardiging der corned
beef-blikken, niet voor revening van de fabri
kanten, neen, de heer Ruyter (secretaris van
den Aartsdiocesanen Boeren en Tuinders-
bond en lid der Crisisrundveecentrale) erkent
het zelf in „Het Huisgezin" van 14 Oct.:
de corned beef-blikken werden vervaardigd
voor rekening van de Rundveecentrale en
zijn dus niet het eigendom van de fabrieken,
maar van de Centrale
Het vakblad voegt daaraan toe, dat het
vooralsnog niet kan gelooven, dat een be
paald vleeschwarenbedrijf, waarvan de
directeur tevens directeur der Crisisrundvee
centrale is, dezen gang van zaken heeft be
ïnvloed.
Onzerzijds aldus het Hbld. zijn wij
van oordeel, dat de landbouworganisaties
alle reden hebben, om deze en dergelijke
zaken ernstig te onderzoeken, omdat het
steungeld hunner boeren er ten nauwste bij
is betrokken. Het "eld dat thans aan over
bodige corned beef-blikken is verdaan, komt
in mindering van den boerensteun o. i.
100 KG De overige aanvoer gaf geen
reden tot afzonderlijke vermelding.
KENNEMERLAND.
*Aan de veiling gaat alles zijn gewo
nen gang. Er is behoudens enkele
producten een overvloed van alles en
daar do productie alleen op het binnen
land is aangewezen is er gauw te veel
wat zich als regel wreekt op de prijzen.
De aanvoer van boenen begon bedui
dend te verminderen. Alleen enkele par
tijtjes napluk uit de natuur en voorts
partijtjes kasboonen. De prijzen weken
niets af van die der vorige week, zoodat
we daarna verwijzen. Bloemkool werd
in sterk wisselende kwaliteit aange
voerd en de prijzen waren aan den lagen
kant, nl. 2 A 6.50, enkele uitgezochte
partijtjes 1 a 2 per 100 meer Roode
en savoye kool werd niet zoo ruim aan
gevoerd, de prijzen waren een ietsje
hooger en wel 1.50 A 5 per 100 stuks.
Groene kool was een ietsje beter in trek
met prijzen van 2 50 tot 4 50 per 100
stuks. Mooie partijtjes spruiten waren
gewild echter tegen een middelmatige
prijs van 4.50 A 8 50 per 100 KG
Spinazie en postelein werd in vrij goede
kwaliteit aangevoerd tegen prijzen van
0 20 A 035 per kist. Andijvie, waar
van een groote aanvoer, gold bitter^wei
nig. De prijzen waren 0 10 A 0 25 per
kist. Bospeen was geducht in de ver
drukking en alleen enkele partijtjes die
in het begin van de veiling werden aan
gevoerd brachten nog de prijs op, heb
ben de kooplieden genoeg, dan zakt de
prijs, zoo is het iederen dag weer De
Prijzen waren 1 50 A 5.50 per 100 bos.
De aanvoer van druiven was niet
groot en toch was de prijs laag De no
tering is 0 25 A 0 40 per 100 K G De
aanvoer van vruchten bepaalt zich tot
kleine partijtjes. De prijzen wisselen
eer sterk. Tafelperen en tafelappelen
golden 8 50 A 28 50 en keukenperen
en keukenappelen 9.50 A 26.50 per
HEIN BOEKEN OVERLEDEN.
De dichter dr. Hendrik Jan Boeken is gis
teren, 71 jaar oud, overleden. Boeken is den
2en December 1861 te Amsterdam geboren. Op
16-jarigen leeftijd ging hij klassieke letteren
studeeren en in 1884 kwam hij op de Amster-
damsche Universiteit in aanraking met Willem
Kloos, met wien hij van dat oogenblik af steeds
bevriend is gebleven. In 1887, twee jaar na de
oprichting van de „Nieuwe Gids", verschenen
Boeken's eerste verzen in dit tijdschrift. Na
veel te hebben gereisd, promoveerde hij in 1899
twintig jaar na het begin van zijn academi
sche studie in de klassieke letteren en in
1902 vestigde hij zich met zijn vrouw te Hil
versum.
Het Hbld schrijft over den overledene:
Onder de „Goden en Menschen" verscheen in
1898 Boeken's eerste reeks, mythologische, be
spiegelende en ontboezemende sonnetten, die
Albert Verwey heeft gekarakteriseerd als een
late bloei van de Nieuwe Gids-poëzie. Daarop
volgde twee jaar later „Floris en Blaneefloer",
een verhalend gedicht naar de imddcleciuvschc
legende en in 1902 „Helena", een dramatisch
gedicht in twee deelen („Helena in Sparta" en
„Helena in Troven") en, in dat zelfde jaar, een
bundel sonnetten „Aan mijne Vrouw".
Daarna heeft Hein Boeken nog vele verzen
in „De Nieuwe Gids", voornamelijk sonnetten,
gepubliceerd, en ook nu en dan in andere tijd
schriften als „Elsevier's Maandschrift" en
„Groot Nederland".
Verder verschenen van zijn hand nog een
vertaling van „Herschepping op De gouden
Ezel", Apulejus, den oudsten Latijnschen ro
manschrijver aan wien ook het proefschrift van
dr. Boeken gewijd was, en een proza-vertaling
van Dante's „Divina Comedia", die bij de We
reld Bibliotheek is uitgegeven.
Voor de serie „Mannen en Vrouwen van be-
teekenis" gaf dr. Boeken de biografieën van
Mistal, Carducci en Gabriele d'Annunzio.
Dr. Boeken is eerst te Amsterdam en daarna
te Hilversum als leeraar in de klassieke lette
ren werkzaam geweest. In later jaren na de
eigenlijke Beweging van Tachtig maakte hij
deel uit van de redactie van „De Nieuwe Gids",
nadat Van Deyssel en Verwey uit de redactie
waren getreden en het „Tweemaandelijksch
Tijdschrift hadden gesticht.
„Boeken had het schoonheidsgevoel van het
tijdperk vóór '87 en sprak het daarna pas uit",
schreef Albert Verwey in zijn „Inleiding tot de
nieuwe Nederlandsche dichtkunst". En verder:
„Er zijn dichters, die volkomen verzen schrijven
en toch niet bekoren. Bij Boeken is het om
gekeerd: hij kan onvolkomen verzen schrijven
en toch zéér bekorend zijn".
DE NOBELPRIJS VOOR DE
GENEESKUNDE NAAR AMERIKA.
De Nobelprijs voor de geneeskunde wordt
dit jaar toegekend aan den Amerikaan Tho
mas Hunt Morgan te Pasadena.
Thomas Hunt Morgan, die den Nobelprijs
voor medische wetenschappen heeft verwor
ven, werd in 1866 geboren. Hij is bekend ge
worden door zijn proefnemingen op het ge
bied der erfelijkheidsbiologie. Hij is lid van
verscheidene wetenschappelijke academies in
Europa, Engeland en correspondeerend lid
der Academie in Leningrad. Oeruitnen tijd is
hij professor geweest voor Zoologie aan de
Columbia-universiteit in Amerika. Onder zijn
bekendste werken behooren „Erfelijkheid en
geslacht" (1913) en „De natuurkundige
grondslagen der erfelijkheid" (1919).
NCHTELIJK TIJGERBEZOEK.
Heele kampong op stelten
Onlangs op een nacht werd in het
district' Wonogiri, Soerakarta, omstreeks
drie uur een tijger gesignaleerd, die in
de nabijheid van het huis van een land
bouwer een kip verscheurde. Een buur
man kwam op het rumoer naar buiten
Plotseling werd ook hij door den tijger
aangevallen Door het hazenpad te kie
zen, kon hij het veege lijf redden. Op zijn
hulpgeschreeuw kwam de heele kam
pong uitloopen, waardoor de tijger het
huis van den eigenaar der kip binnen-
vluchte Gelukkig bevonden zich daar
geen menschen meer Men zag den tijger
op den vloer liggen met een klauw op
het veroverde hoen.
Onmiddellijk werd de detachemer.ts
commandant van de veldpolitie tf Wo
nogiri telefonisch gewaarschuwd In den
morgen ging deze gewapend naar het
huis dat thans ln een tijgerkooi was
herschapen Met een schot werd een
einde gemaakt aan het leven van het
roofdier, waarna de rust in den kam
pong weerkeerde
SMOKKELARIJ VAN ROGGE.
Dertig ton in beslag genomen
De Rotterdamsche politie, die toezicht
houdt op de aanvoeren van rogge met bim
nenschepen, heeft op een schip aan de Oude'
havenkade dertig ton rogge in beslag genO'
men, die frauduleus was ingevoerd.
Vermoedelijk is het Russische rogge, die
uit Antwerpen komt. Duitsche en Poolsche
rogge zijn echter ook zeer gezocht voor smok
keldoeleinden, daar België, waarvandaan
naar Nederland gesmokkeld wordt, zelf
weinig ro'Jge kan leveren.
Een schip met 80 ion in Roermond
aangehouden.
In de haven te Roermond heeft een contro
leur van de Nederlandsche Graancentrale
een schip, inhoudende 80 ton graan, in be
slag genomen. Het vermoeden ia gerezen, dat
dit Poolsch of Russisch graan bevat en ons
land is binnengesmokkeld;
Vier handelaren geschorst
Vier graanhandelaren in Oostelijk
Zeeuwsch-V laanderen onder wie één uit
Terneuzen zijn als erkende handelaren
geschorst wegens het verhandelen, resp.
vervoeren van ingevoerde rogge waarop
geen monopoliewinst was betaald. Het betreft
hier vervoer van in Antwerpen aangevoerde
buitenlandsche rogge, welke frauduleus over
onze grenzen gebracht wordt en naar Rotter
dam verscheept.
Er zou wederom een scheepslading rogge
,v Antwerpen zijn aangekomen, welke men
wederom' via Terneuzen en andere Zeeuwseh-
Vlaamsche havens verschepen wil na frau-
duleuzen invoer.
TE DEN HAAG.
De wagenvoerder verhoord.
Gistermorgen is de wagenbestuurder van de
Blauwe tram, die het zoo noodlottige ongeluk
gister^p in Den Haag veroorzaakte, door de
politie verhoord.
De man verklaarde, dat hij de militaire co
lonne reeds op behoorlijken afstand had gezien
in het licht van zijn schijnwerpers en dat hij
daarom de snelheid heeft geminderd tot naar
zijn indruk de laatste wagen van den militairen
stoet de trambaan was gepasseerd. Daarop is
hij weder doorgereden met de gebruikelijke
snelheid, doch kort vóór de tram bleek, dat
een gespan uit de schemering het was dien
ochtend mistig op de baan verscheen om
alsnog over te steken. Het was toen te laat
om de tram tijdig tot stilstand te brengen. In
derdaad is er een hiaat in den militairen stoet
geweest. De wagenvoerder van de tram is
daardoor dan ook van meening geweest, dat
hij veilig kon doorrijden.
Na het verhoor kon de wagenvoerder zich
naar huis begeven.
KOOPT RUSLAND ZEESCHEPEN?
Er zijn in Nederland schepen
bezichtigd.
De correspondent van het Hbl. te Rotter
dam meldt:
Den laatsten tijd zijn er met enkele Neder
landsche reederijen besprekingen gevoerd
over den verkoop van zeeschepen aan Rus
land. Er zijn althans eenige Russische ver
tegenwoordigers geweest om schepen te be
zichtigen.
Sedertdien is er niets meer van de zaak
gehoord.
Een conclusie valt daaruit niet te trekken.
De Russische deskundigen, die schepen be
zichtigen welke Rusland eventueel zou kun
nen koopen. moeten eerst aan andere instan
ties rapporteeren en'kunnen niet zelf een be
slissing nemen.
Vroeger zijn er al eens besprekingen ge
voerd met Rusland door een lichaam hier te
lande dat rivierschepen voor verkoop be
schikbaar had. Daar is echter nooit iets van
gekomen.
In verband met de overbrenging naar het
land van bestemming is het verkoopen van
rivierschepen technisch veel ingewikkelder
dan het verkoopen van zeeschepen. Men had
echter dit punt wel onder de oogen gezien
en het bleek geenszins onmogelijk de schepen
hier uit elkaar te nemen, in gedeelten over
zee te vervoeren en in Rusland weer in elkaar
te zetten. Niettemin is er, hoewel de bespre
kingen lang geduurd hebben en men er van
Russische zijde af en toen op terug gekomen
is, uit deze onderhandelingen nooit iets voort
gekomen.
DE WACHTGELDREGELING TE
ALMELO VERNIETIGD.
In de Donderdagavond gehouden raads
vergadering van Almelo deelde de voorzitter
mede, dat dien middag van den minister een
telegram bij het gemeentebestuur was ingeko
men, waarin medegedeeld werd, dat het
raadsbesluit van 20 Sept. j.1., waarbij een
wachtgeldregeling is vastgesteld voor de
;..g. B-contracters (arbeiders niet in vasten
dienst der gemeente) is geschorst tot 1 April
1934. Bedoeld raadsbesluit, dat een toe
komstige uitgave van ruim 60.000 ten laste
der gemeente zal brengen en dat met 13
tegen 8 stemmen werd genomen, heeft de
burgemeester als in strijd met het gemeente
belang aan de Kroon ter vernietiging voor
gedragen.
VALSCH'E KWITANTIES.
De politie te Nijmegen heeft een man ge
arresteerd, die met valsche kwitanties contri
buties voor liefdadige instellingen inde. Hij
heeft zijn bedrijf geruiraen tijd zonder ont
dekt te worden kunnen uitvoeren en zich
daardoor in het bezit gesteld van een groot
bedrag aan geld.
CRISIS BOTERMERK.
De crisiszuivelcentrale maakt bekend, dat
voor de week van 22 tot en met 28 Oct. de
prijs van het crisisbotermerk op 90 cent per
K G. en die van de vervoervernunning voor
buitenlandsche boter op 1 gulden per K.G
is bepaald.
DE NOODLOTTIGE AANRIJDING
Bij het oversteken doodgereden.
Gistermiddag is de 38-jarige magazijnbedien-
de G. Achterkamp uit Zutfen, die op den Ka-
nonsdijk nabij villa „Ruimzicht" den weg over
stak, door een passeerenden auto aangereden
en bijna onmiddellijk gedood. Hij laat een
vrouw en een kind achter.
De dader is een colporteur uit Breda. Hij
legde ter zake van de oplichting een vol
ledige bekentenis af.
Eenzelfde truc haalde hij uit te Schijndel.
Hoensbroek en Doornspijk. Reeds werd hij
voor oplichting veroordeeld tot een voorwaar
delijke gevangenisstraf van drie maanden.
De loten en premie-aandeelen had, hij op
30 September te Amsterdam in een café op
het Damrak verkocht aan een valutahande
laar. Hij ontving daarvoor een bedrag van
f 52. Deze, die uit een effectenblad van de
oplichting vernam, constateerde, dat één der
aandeelen, die hij nog in ziin bezit had, (de
andere had hij inmiddels alweer verhandeld)
een gesignaleerd nummer droeg. Hij deed
hiervan aangifte bü de recherche, hetgeen
tot de arrestatie leidde.
VLOT GESLEEPT.
Het bij Brouwersplaat bij Hoedekenskerke
gevaren Rijnschip Mathilde is gistermiddag
door een drietal te Terneuzen gestationeerde
sleepbooten en twee bergingsvaartuigen in
diep water gebracht. De Mathilde maakte
geen water en is behouden de haven van
Hansweert binnengesleept.
OPLICHTER AANGEHOUDEN.
De politie te Breda is er in geslaagd den
dader van een op 27 September te Ootmar-
sum gepleegde oplichting met loten en
premie-aandeelen van het Groningsch Assu-
rantiehuis aan te houden.
GEHEIME DISTILLEERDERIJ ONTDEKT.
Gisterochtend hebben rijkspolitie en belas
tingambtenaren te Maasdijk (gemeente Naald
wijk) een geheime distilleerderij ontdekt. Een
groote hoeveelheid materiaal werd in beslag
genomen. Een onderaardsche gang van een
woonhuis naar een schuur, welke op een stuk
land staat, en waar het materiaal was verbor
gen, werd eveneens ontdekt.
INBRAAK IN PASTORIE,
Gisternacht is ingebroken in de woning van
ds. Klüsener te Vinkeveen (Utr.) Gouden
voorwerpen, sieraden en eenig huishoudgeld
worden vermist. In de studeerkamer van den
predikant heeft men de sleutels van de kerk
gevonden. Daarop heeft men zich toegang tot
het kerkgebouw verschaft, waar de collecte
bussen zijn geledigd. Van de daders geen
spoor. Wel zijn vingerafdrukken gevonden.
In het Parkhotel te Amsterdam is heden
een vergadering gehouden van de nationale
vereeniging tegen de werkloosheid.
Op deze bijeenkomst zijn de prae-adviezen
behandeld van de heeren prof. dr. W. C.
Mees, hoogleeraar aan de landbouwhooge-
school te Wageningen en van dr. L. O Kor-
tenhorst, secretaris van de Alg. r.-k. Werk-
geversvereeniging te 's-Gravenhage over de
vraag: Welke lessen moeten ter voorkoming
van werkloosheid getrokken worden uit de
wijzigingen, welke, tengevolge van de econo
miscn-politieke maatregelen van verschillen
de staten, in het internationaal ruilverkeer
van Nederland ingetreden zijn?
Autarchie voor een land als
Nederland onmogelijk.
Prof. dr. W. C. Mees begint uiteen te zet
ten dat autarchistische tendensen kunnen be
rusten op verschillende overwegingen. Zij
kunnen voortvloeien uit veiligheid- of mili
taire machtsoverwegingen tenslotte kan de
autarchiegedachte ook voortvloeien uit een
soort wanhoopsstemming.
Voor ieder land is autarchie uit economisch
oogpunt nadeelig, maar voor een klein land
je als het onze met zijn dichte bevolking,
kleine oppervlakte en aan delfstoffen niet rij
ken bodem is zij eenvoudig onmogelijk. In
voer van voedingsmidedlen en grondstoffen
kunnen wij niet ontberen en dus moeten wij
daartegenover ook uitvoeren.
Bij een beoordeeling onzer exportmoge
lijkheden moet men echter niet naar de waar
de kijken, maar naar de hoeveelheid Doei
men dit, dan krijgt men geheel andere uit
komsten en valt onze exportmogelijkheid
niettegenstaande al die uitvoerbelemmerin-
gen, nogal mee.
Binnenlandsche prijsverhoudingen belem
meren vóór alles ons bedrijfsleven. De wel
vaart van den producent en daarmede de
arbeidsgelegenheid hangt geheel af van de
verhouding tusschen prijzen en productie
kosten. De depressie, waarin wij ons bevin
den, is het gevolg van een verstoring van de
juiste verhouding tusschen deze. De priizen
zijn te laag vergeleken bij de productiekos
ten, of deze zijn te hoog bij de geldende prij
zen. Zoodra die wanverhouding zal zijn weg
genomen, zal ook de depressie zijn overwon
nen. Zoodra de voortbrenging den onderne
mer weder een behoorliike winst belooft, zal
deze zijn energie weder aanwenden; de noo-
dige kapitalen zullen onverwijld weder toe
vloeien en vraag naar arbeidskrachten zal de
wfHoosheid doen afnemen.
Onze producbekcsten zijn te hoog.
De groots'e moeilijkheid is te zoeken bij
de vaste belooningen, welke de ondernemer
in tijden, toen het geld minder waarde had
dan thans, heeft moeten beleven om de
medewerking van anderen aan de productie
te verkrijgen, in het arbeidsloon, de pacht of
huur en de rente. Konden deze belooningen
aflossingen en kapitaalbedragen bij daling
der prijzen in dezelfde verhouding mede wor
den verlaagd, dan ware de moeilijkheid op
gelost.
In verband hiermede bepleitte spr. een
wettelijk voorschrift, krachtens hetwelk alle
geldvoideringen (waar onder dus ook loo-
nen) steeds zullen moeten worden atgedaan
met zooveel geldeen heden als overeenkomen
met de oorspronkelijke koopkracht van het in
de overeenkomst uitgedrukte bedrag. Bij ver
andering in de waarde van het geld zullen zij
dus steeds moeter. worden herleid in dier
voege, dat zij een vaste koopkracht blijven
vertegenwoordigen.
Geschiedt dit. dan zal men van wijzigin
gen in het prijsniveau niets meer hebben te
vreezen. Stijging der prijzen zal niemand be-
nadeelen, daar de inkomsten dan naar even
redigheid med^ omhoog gaan. Ze zal geen
ongezonde uitl iding der productie meer
uitlokken, daar de productiekosten met het
prijspeil gelijken tred houden.
Én omdat de financiering dei productie in
verband hieimede meer geld in beslag neemt,
zal er minder beschikbaar zijn voor ander
gebruik, zoodat verdere stijging van het
prijsniveau wordt geremd.
terwijl ook daling der prijzen niemand
meer behoeft te verontrusten; immers ook
dan passen de productiekosten zich automa
tisch bij de prijzen aan
Men kan de productiekosten soms ook ver
lagen door rationaliseering van de bedrijven.
Maar met het oog op bestrijding der werk
loosheid is tationaiiseerhig nu juist niet d«
meest aangewezen wijze om de productie
kosten te drukken, daar rationaliseering veel
al beteekent vervanging van dure arbeids
krachten door goedkoopere machines.
Eerst indien zij voert tot een zoo gunstige
verhouding tusschen prijzen en productie
kosten, dat aan uitbreiding van het bedTijf
kan worden gedacht, zal zij tot vraag naar
nieuwe arbeidskrachten leiden.
Niet verhooging der prijzen, maar ver
laging der productiekosten zij dus bet
parool.
Alleen voor veriaging der productiekosten
zullen wij op herstel en handhaving onzer
economische positie kunnen hopen
Dit wil echter niet zeggen, dat men zich
dan verder van alle handelspolitieke maat
regelen zal hebben te omhouden. Handelin
gen van het buitenland kunnen eischen. dat
wij daar onzerzijds iets tegenover stellen.
Hiermede behoeft men niet in strijd te
komen met het zoo heilzame beginsel van den
vrijhandel; dit kan echter zelf ingrijpen
eischen.
Verdedigbaar acht spr. b.v. tegenmaatrege
len ingeval een land de Konkurrenzfahigkeit
zijner bedrijven tracht te vergrooten door
depreciatie der munteenheid.
De door het Bestuur bedoelde wijzigin
gen mogen naar spr. meent geen aan
leiding geven tot inflationistische experi
menten. maar moeten een aansporing zijn
om rechtstreeks onze productiekosten te ver
lagen; zij moeten ons er niet toe verleiden
invoertoelemmeringen tegenover invoerbelem-
meringen van het buitenland te stellen,
maar wel kan het aanbeveling verdienen,
kunstmatig geforceerden invoer door com-
penseerenac invoerrechten te weren.
Eigen Nederlandsche macht voor-
loopig in de eerste plaats. De
keuze gaat tusschen: armoede of
ondergang.
Dr. L. G. Kortenhorst meende, dat van
toepassing van actieve handelspolitiek rustig
kan worden gesproken.
De crisis van het oude is voorbij, vanuit
de diepte van het heden zal stap voor stap
een nieuwe heerbaan moeten worden aange
legd door een gebied, waarvan wij de om
trekken nauwelijks vermoeden, maar waar
van wij de terreinmoeilijkheden zeker niet
kunnen slechten door te doen alsof ze er niet
zijn.
Onder die moeilijkheden nemen de wijzi
gingen in het internationale ruilverkeer een
eerste plaats in.
Het internationaal protectionisme in den
vorm van autarchie en wat ervoor doorgaat,
is minder de oorzaak van de internationale
moeilijkheden, als wel het gevolg van dieper
liggende structuurveranderingen. De mis
lukking van alle internationale pogingen om
door middel van overleg en redeneering tot
meer vrijhandel te geraken zijn alle gefaald,
omdat de internationale vrijhandel voor een
groot aantal staten in de periode van weder-
opboyw met zelfmoord gelijk zou staan.
Wanneer de gedachte van een continenta
le economische eenheid rondom Duitschland
als een fantasie terzijde wordt gelaten, lijkt
spr de momentopname van de wereld na de
conferentie van Londen geslaagd. Het ver
schil schuilt alleen in de toegepaste midde
len
Dit proces is nog slechts een begin. In
welk tempo het zal worden afgewerkt is on
zeker; de voorzichtigheid gebiedt rekening te
houden met een langdurige periode van min
of meer zelfgenoegzame staatsgemeenschap-
pen en met sterk ingekrompen internationale
handelsverkeer.
Ook onze eigen regeering heeft zich ge
noodzaakt gezien eenige voor de hand lig
gende consequenties uit de wijzigingen, welke
tengevolge van de economisch-politieke maat
regelen in verschillende staten, in het inter
nationaal ruilverkeer ingetreden zijn, te
trekken.
Bij het voortduren van de crisis is de agra
rische politiek van ons land bezig zich es
sentieel te wijzigen. Sinds de landbouwcrisis-
wet met haar alles omvattende bevoegdheden
der regeering, zoowel op het gebied der prij
zen als op dat van den internationalen han
del en de productie zelf, eenheid gebracht
heeft in het economisch beleid, is een stelsel
matige aanpassing ingeluid van de productie
aan de vraag, een doelbewust beheerschen
van de factoren, die de kwantiteit der pro
ductie bepalen.
Het zal niemand ontgaan, dat deze aan
passing in allerlei vorm de werkloosheid ten
platte lande noodzakelijk moet vergrooten.
Reeds nu kan met eenigen schijn van gelijk
gezegd worden, dat het wellicht voordeeliger
zou zijn, een deel der boerenbevolking te be-
deelen, dan aan het werk te houden bij het
produceeren van goederen, die niet of zonder
voldoend rendement verkocht kunnen wor
den.
Weliswaar is de industrie tot nu toe wei
nig of niet door overheidsmaatregelen ge
steund, maar allerwege worden de stemmen
luider om bescherming in allerlei vorm en
om steun.
Nederland bereidt zich welbewust voor op
een nieuwe economische oriënteering, ook
wat het buitenland betreft.
Voorshands lijkt het niet waarschijnlijk,
dat Nederland zich in een bepaalde richting
zal oriënteeren.
De economische politiek van ons land is
gedetermineerd door hetgeen geschiedt, niet
door wat behoorde te geschieden.
Theoretisch zijn verschillende oplossingen
denkbaar. Maar de keuze zal toch steeds
neerkomen op: vrije of gebonden economie.
De crisis van heden is, zegt spr. verder,
niet in de eerste plaats een conjunctuurcrisis.
Het wereldbeeld is na den oorlog zoozeer
gewijzigd, dat niemand meer hopen mag,
dat de mensheid de crisis weer verlaten zal
op dezelfde wijze als zii erin is geraakt.
