Alkmaarsche Courant.
^Buitenland
PROCESSEN UIT HET VERLEDEN.
Honderd flji en dertigste Jaargang.
VRIJDAG 27 OCTOBER
DE DOOD VAN DEN HERTOG
VAN ENGHIEN.
DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE.
De zitting van de hoofdcommissie.
GROOTE STAKING IN PALESTINA.
Arabieren contra Joden.
DE OORLOGSTOESTAND
IN MAROKKO.
Bezoek van Fransch generaal.
Uoor kleine tuinen.
No. 254 1933
(Vervolg).
Misschien zou er niets zijn geschied,
i;.dien niet opeenvolgende aanslagen
tegen den eersten consul waren be
raamd. Voor een deel hadden de roya
listen de hand in het complot, maar ge
heel ten onrechte, achtte men den Her
tog van Enghien hierbij betrokken.
Misverstanden speelden als gewoonlijk
ee i rol. Door rapporten verzekerd, dat
de Hertog van Enghien nog steeds te
Ettenheim vertoefde, verneemt Bona
parte tevens, dat Generaal Dumouriez
bij hem is. Dat is later onjuist gebleken;
de uitgezonden agent, in de war ge-
braht door het Elzasser diaiect, heeft
uit den naam Thumery, Markies uit
een oud geslacht, den naam van den
door Bonaparte zoozeer verfoeiden Ge
neraal gemaakt. De Consulaire politie
dacht aan nieuwe aanslagen; wilde het
zekere voor het onzekere nemen, en
zoo kwam, na den heftige uitbarsting
van woede van Bonaparte over de in
activiteit van zijn politie, het plan tot
stand, dat Enghien ten verderve zou
voeren. Deze was korten tijd tevoren
met zijn nicht in het huwelijk getreden.
Dé consulaire politie wist van dit hu
welijk, dat naar de legitimistische op
vattingen den Prins voorgoed van len
Franschen troon verwijderde, niets.
Opgezweept door de woede van Bona
parte, die hen had gevraagd: ben ik dan
een hond, dat mijn leven bij U zoo wei
nig telt, ging de politie, Real en Savary
aan het hoofd, aan het werk. Generaal
Ordener, zorgt, dat het garnizoen van
Schlettstad, thans weer Selestat gehee-
ten, 300 dragonders ter beschikking stelt,
dit op den aangewezen avond den Rijn
moeten overtrekken. Zelfs worden troe
pen ter ondersteuning en artillerie bij
den Rijn geconcentreerd, gereed om tus
schenbeide te komen, indien de poging
mocht gelukken. Op 14 Maart -804 toen
bijkans alle maatregelen getroffen wa
ren bezochten twee geheime politie
agenten Ettenheim. Om het huis van den
Prins loopende, werden zij door diens
bedienden bemerkt, die den Hertog
waarschuwden, welke echter hun aan
wijzingen niet ernstig opnam. Op den
zelfden avond ontving Generaal Fririon
een. order om den Hertog te Ettenheim
op te lichten; den betreffenden brief
krijgt hij, terwijl hij zich aan tafel be
vindt bij den voormaligen emigre, den
heer Stumph Den brief lezende, wordt
hij doodelijk bleek, neemt zijn gastheer
mede in de aangrenzende kamer, laat
hem den brief lezen en bezweert hem
van dit alles nooit iets te laten merken
maar te trachten een gelegenheid te
vinden om den Hertog van Enghien zoo
spoedig mogelijk te waarschuwen, op
dat cm vogel gevlogen is als hij komt.
Stumph schrijft aan een anderen emi-
gré, die zich in de nabijheid van Etten
heim bevindt, en deze, Baron Ruch,
stijgt onmiddellijk na ontvangst van den
brief te paard, rijdt naar Ettenheim,
doch vindt er den Hertog niet thuis, wijl
deze op de jacht is gegaan. Hij laat den
brief voor hem achter; krijgt Prinses
Charlotte te spreken, die hij beweegt er
voor zorg te zullen dragen, dat de Hertog
nog denzelfden avond Ettenheim ver
laat Maar wanneer Enghien, laat thuis
gekomen, alles verneemt, weigert hij er
geloof aan te slaan. Hij wil dineeren,
hij wil slapen, en zal daarna zien. Hij
kan niet gelooven, dat de Fransche
troepen het neutrale gebied van Baden
zullen betreden. En bovendien, gesteld
zij komen, zullen dan de inwoners van
Ettenheim hem niet verdedigen? Hij wil
bovendien niet halstarrig zijn, belooft
den volgenden dag te vertrekken, het
geen voldoende is omdat naar zijn oor
deel de expeditie dezen nacht niet meer
kan worden georganiseerd.
Maar hij vergist zich; de maatregelen
zijn goed getroffen. In den vroegen
ochtend, 5 uur, als alles in Ettenheim
nog donker is, worden vage geruchten,
geklikklak van sabels vernomen. De
hoeven der paarden had men uit voor
zorg omwikkeld, zoodat de troep van
30o man kon naderen 7*>nder de bewo
ners te wekken. De Hertog, nauwelijks
gekleed, springt met het geweer in de
hand, voor het raam en vraagt naar
den commandant Deze weigert hem
iets te .eggen hij heeft ..lecuts te ge
hoorzamen. Hij ziet in dat tegenstand
onmogelijk is, want de troep is te tal
rijk. Hij denkt er nog aan den voor
heich compromiteerenden brief te ver
branden. Nauwelijks is dit geschied of
dt Fransche gendarmes treden binnen
zij kennen den Hertog niet en vragen
naar hem. Hij weigert zich bekend te
maken, waarop alle heeren van zijn ge
volg mede worden genomen. Als echter
op straat een Badenaar gedwongen
wordt hem aan te wijzen en ook deze
weigert, komt de Hertog naar voren en
maakt zichzelf bekend teneinde verdere
gewelddaden te vermijden. Men laat
hem tusschen de paarden loopen, en
sluit hem op 15 Maart in den Citadel
v^n Straatsburg op. Prinses Charlotte
hQeft reeds gedaan wat zij kon, maar
vergeefs Want drie dagen later wordt
de Hertog in een reisrijtuig, geheel door
gendarmen omgeven, naar Parijs ge
bracht Hij denkt nog steeds, dat hij,
daar aangekomen, onmiddellijk in de
tegenwoordigheid van den eersten con
sul zal verschijnen; maar in strijd met
z.'in verwachtingen, rijdt men te Parijs
wel langs het Ministerie van Buiten-
landsche Zaken, waar Talleyrr.nd aan
wezig is, die zijn blik vermijdt, do:h
mêh slaat den weg naar Vincennes in,
waar men den 20sten Maart, des avonds
omstreeks 5 uur aankomt. De grootste
geheimzinnigheid werd zoowel ten aan
zien van de aankomst van den gevan
gene als over zijn identiteit in acht ge
nomen. De commandant van het kasteel
van Vincennes kende hem niet; mocht
hij hem herkennen, dan is het hem ver
boden er verder over te spreken. Murat,
op dat oogenblik Gouverneur van Parijs,
ontving dienzelfden avond het bevel om
een militaire commissie samen te stel
len, geroepen om den Hertog van En
ghien te berechten. Generaal Hulin zou
daarvan voorzitter moeten worden, en
aan de commissie moest worden mede
gedeeld, dat zij gedurende den nacht
haar werkzaamheid moest eindigen, en
dat het vonnis, indien dit, gelijk de
consul zeide niet te betwijfelen, ter dood
veroordeeling beteekende, onmiddellijk
meermalen den consul en ook later den
meermalen dan consul en ook later den
Keizer een slecht dienaar is geweest,
werd afgezonden om over alles te waken.
De Hertog van Enghien, die zich ter
ruste begeven had na zijn doodver
moeiende reis, werd nog dienzelfden
avond gewekt om voor de commissie te
verschijnen. Hij vertelde aan de leden
van de commissie de rol die hij als mi
litair gespeeld heeft; hij zegt Dumouriez
niet te kennen, en niet te willen ken
nen; hij verklaart Pichegru nooit te
hebben ontmoet en slechts van Engel-
sche zijde als officier van het leger van
Condé een zeer matig pensioen te ont
vangen. Vóór alles dringt hij aan op een
persoonlijk onderhoud met den eersten
Consul, zijn naam, zijn rang en de si
tuatie, waarin hij verkeert, geven hem,
zoo meent hij, recht op een onderhoud.
De militaire auditeur schijnt op het
punt om te bezwijken, maar Savary
komt tusschenbeide. Bonaparte was met
opzet naar Malmaison gegaan teneinde
zekerheid te hebben, dat men hem niet
zou lastig vallen.
Wel zelden is een geding op zoo af
grijselijke wijze gevoerd, als men hier
van een geding mag spreken. De corres
pondentie van den Hertog van EngEhien,
was te Ettenheim in beslag genomen,
maar de militaire rechters ontvingen
noch deze brieven noch andere stukken,
noch eenig getuigenis. De ondervraging
van den Hertog, die in hun aller bijzijn
had plaats gehad, zonder dat dezen een
verdediger was toegevoegd, moest als
geding gelden. Hulin heeft later erkend
dat hij en zijn medeleden de wet niet
kenden; zij hadden slechts leeren ge
hoorzamen en de gehoorzaamheid van
anderen te eischen. Zij zaten daar niet
als vrije rechters, maar als officieren,
die gecommandeerd waren om den Her
tog van Enghien te hooren en bijvo•-
baat schuldig te vinden. Men begrijpt
den uitroep van een dezer officieren:
liever maak ik honderd veldslagen me
de dan zulk een proces! en toch, ondanks
al deze voorzorgen, is de houding van
den Hertog zoo waardig ,dat ook Hulin
op het punt staat te bezwijken voor den
aandrang, waarmede deze een onder
houd met den eersten Consul verzoekt.
Savary komt echter tusschenbeide; hij
rukt den Generaal de pen uit de hand,
waarmede deze den brief aan Bonaparte
wil onderteekenen Savary neemt nu in
derdaad de leiding in handen. Op zijn
order was reeds alles in gereedheid ge
maakt: het peleton was aangewezen; de
sloot, waarin de exeutie zou plaats heb
ben, was gegraven.
Slechts een paar uur, nadat men hem
verhoord had, werd de Hertog opnieuw
wakker gemaakt. Hij meende, dat men
hem naar de cachotten zou geleiden,
om hem alle denkbare beleediging te
doen ondergaan. Maar een dergenen,
dm tot taak had hem te vergezellen,
deed hem verstaan, dat hij al zijn moed
zou noodig hebben. Toen begreep hij, en
hij vroeg den man nog één dienst en
wel om een ring met een Klein briefje
er bij aan Prinses Charlotte te doen
toekomen. Zelfs zijn vraag om een pries
ter werd op spottende wijze afgewezen
Voor den vorm werd hem zijn veroor
deeling voorgelezen. Of het al dan niet
waar is, dat men, om zeker te zijn dat
in de duisternis goed zou worden ge
mikt, een lantaarn op de borst heeft ge
bonden, staat niet vast. Een aantal
schoten troffen hem tegelijk, en hij
viel neer.
Do dood van den Hertog van Enghien
heeft in Europa een uitwerking gehad,
geheel tegenovergesteld aan die, welke
Bonaparte bedoelde. Men mag aanne
men, dat hij, door de verkeerde rappor
ten in de overtuiging geraakt, dat
Enghien tot de samenzwerende legiti
misten behoorde, d jor zijn dood een
voorbeeld wilde stellen, dat doel zou
treffen. Hij heeft later, zonder dat men
volledig kan beoordeelen of het op
recht is, gezegd, dat Real in zijn plicht is
te kort geeschoten, doordat hij geen re-
kenine hield met de nieuwe instructies,
die hij daartoe had ontvangen. Maar
zij, die, ook in den alleriaatsten tijd, het
drama van Vincennes tot'in bijzonder
heden hebben nagegaan, meenen, dat de
eerste Consul aan de hoofdschuld van
deze misdaad niet kan ontkomen. Hi;
heeft het geding in scène gezet; zijn be
velen zijn uitgevoerd, en het had een
goed, maar tegelijk een dapper vriend
van hem moeten zijn, die het gewaagd
had te zijner wille tusschenbeide te
treden Josephine probeerde ettelijke
malen, nadat haar de ontvoering van
Ettenheim bekend was geworden, om
ten gunste van den Hertog van Enghien
bij den eersten Consul tusschenbeide
te kernen Maar Napoleon weerde haa
af toen zij zich smeekend aan zijn v
ten wierp, met de opmerking, c-a v
wen niets van politiek vfrs aP7P
heeft later getracht N\If) e^"rVdan mis-
misdaad, die hem terecht er niei»en
daad is aangerekend, ^rIJ ?ie zi;n'
maar vereeefs Hij. en degenen, die zijn
nKr aan hem"e danken hebben, zou-
ien de herinnering aan deze gebeurte
nis st^ds op hun weg terug vinden!
I
Henderson heeft in de zitting der hoofd
commissie verklaard, dat de conferentie haar
werkzaamheden moet voortzetten om te kun
nen komen tot een conventie, welke geba
seerd is op het Britsche ontwerp, dat de
publieke opinie zal voldoen
Indien de conferentie zou mislukken, zou
dit een ramp voor de geheele wereld bèteeke-
nen. Henderson herinnerde er aan, dat het
bureau de verdaging tot 4 December voor
stelt, ten einde gelegenheid te geven de mee-
ningsverschillen te overbruggen.
De Britsche onderstaatssecretaris van Bui-
tenlandsche Zaken, Eden, keurde de voorge
stelde korte verdaging goed en merkte op,
dat terwijl het duidelijk is dat het terugtrek
ken der Duitsche delegatie niet zonder effect
zal blijven op den voortgang der conferentie,
de meening der Britsche regeering is, dat
hoewel deze gebeurtenis ernstig betreurd
moet worden, het haar werkzaamheden niet
zal kunnen doen eindigen. Hij achtte het
noodzakelijk, dat de delegaties geen tijd
moeten verliezen in beschouwingen over het
verleden, doch rekening moeten houden met
de toekomst en zich niet moeten laten aflei
den van het doel der conferentie. De meest
doeltreffende methode moet worden gekozen
en dit is de taak van het bureau.
De vertegenwoordigers van verschillende
andere naties hebben eveneens hun goedkeu
ring uitgesproken met het voorstel van Hen
derson.
In de later gehouden geheime zitting van
het bureau werd besloten op 9 November
nog eens bijeen te komen. Henderson heeft
opdracht ontvangen, intusschen indien mo
gelijk directe onderhandelingen met de ver
schillende regeeringen te voeren. Eveneens
werd vastgesteld, dat de afzonderlijke leden
van het presidium, waarvan alle mogend
heden deel uitmaken, gemachtigd zullen zijn
de onderhandelingen met de diverse regee
ringen te voeren
Besloten tot verdaging tot 4
December.
De hoofdcommissie der Ontwapenings
conferentie heeft gisteren in openbare zitting
na langdurige beraadslagingen het voorstel
van het presidium zich te verdagen tot 4
December goedgekeurd en het presidium de
gewenschte volmachten gegeven voor het
verder voeren der onderhandelingen.
Dit is de derde verdaging der Ontwape
ningsconferentie binnen enkele maanden. Op
29 Juni had de hoofdcommissie zich verdaagd
tot 16 October, vei volgens van 16 October
tot 26 October en nu van 26 October tot
4 December.
ENGELAND's POLITIEK.
Een belangrijke verklaring?
Volgens de „Moming Post" heeft het
Engelsche kabinet gisteren in zijn vergade
ring besloten dat spoedig na de heropening
van het parlement op 7 November a.s. na
mens de regeering een belangrijke verklaring
zou worden afgelegd over de Engelsche re
geerings-politiek in het Lager huis. Het is
echter nog onbekend in hoeverre deze ver
klaring gewijzigd zal worden, in de tot nog
toe door Engeland gevoerde politiek. In een
hoofdartiekel over de overwinning der La-
bour. partij bij de tusschentijdsche lagerhuis-
verkiezing voor East Fulham schrijft de
Times dat dit resultaat grootendeels het ge
volg is van de wijze waarop de Labóur partij
de Engelsche ontwapenings politiek ver
draait.
HEVIGE NAJAARSSTORMEN.
Aan de Oostkust van Engeland.
De Engelsche Oostkust werd Woensdag
en gisteren door hevige stormen geteisterd,
welke gepaard gingen met regen- en hagel
buien. In de haven van Ccarborough zijn
verscheidene visschers- en zeilbooten ge
zonken, eenige stoomschepen zijn van hun
ankers weggeslagen. Het dak van het pa
viljoen op de Pier is weggeSlagen. Te Lowe-
stoft heeft de storm een aardverschuiving
veroorzaakt. Ta! van huizen, welke langs de
rotskusien staan, verkeeren in gevaar. De
temperatuur in geheel Engeland is k» de
laatste dagen aanzienlijk gedaald.
JACK HYLTON GEOPEREERD.
De jazzband-leider Jack Hylton in Enge
land heeft in een kliniek te Londen een vrij
ernstige operatie ondergaan.
Ofscxoon zijn toestand niet ongunstig is,
zal hij toch de eerstkomende weken niet kun
nen optreden.
UNIVERSITEIT TE WARSCHAU
OPGEHEVEN.
Volgens berichten in de Berlijnsche bladen
is de universiteit van Warschau op grond
van de bloedige incidenten van Woensdag,
waarbij 1 student gedood werd en 20 ande
ren werden gewond, door de regeering ont
bonden. Alle professoren zijn gepension-
neerd De rector van de universiteit, Stanis-
laus Pienkowski, zal zich voor het gerecht
moeten verantwoorden, aangezien hij nage
laten had de politie te waarschuwen. Het
besluit tot opheffing wordt door de regee
ring gemotiveerd met verwijzing naar een
voor twee maanden aangenomen wet.
LITWINOF's REIS NAAR AMERIKA.
Het diepste stilzwijgen bewaard.
Litwinaf is gisteravond om 6 uur (Mosk
Tijd) voor zijn Amerkaansche reis uit Mos
kou naar Parijs vertrokken. De Sovjet-regee
ring bewaart het diepste stilzwijgen omtrent
dijzonderheden van Litwinof's reis. Zij wei
gert mededeeling van de route, die Litwinof
volgt.
Vóór Litwinof's vertrek, vergaderde gister
middag nog het politiek-bureau der commu
nistische partij onder voorzitterschap van
Stalin in welke bijeenkomst uitvoerig de
vraagstukken werden besproken, waarover
met Roosevelt onderhandeld zou worden
Naar verluidt, zal Litwinof besprekingen
houden over de economische kwesties, de Rus-
sisch-Amerikaansche betrekkingen, vooral
met betrekking tot het verre Oosten. Daar
de Amerikaansche regeering niet zal over
gaan tot het sluiten van een non-agressiepact
met Japan, hoopt men te Moskou, dat juist
ten aanzien van het verre Oosten overeen
stemming met de vereenigde staten zou kun
nen worden bereikt.
SOCIALISTISCHE MILITAIRE OPROEP
IN DENEMARKEN.
Om de grenzen te versterken.
Tijdens de debatten in het Deensche Fol-
keting over de landsverdediging kwam het
tot een opgewonden gedachtenwisseling tus
schen conservatieven en sociaal-democraten.
De soe.-dem. Frisch verklaarde, dat de Deen
sche arbeiders door den val der Duitsche
soc.-democratie hun internationale waarbor
gen hadden verloren. Arbeiders en boeren
dienden zich thans aaneen te sluiten om de
Deensche grenzen te beschermen, die door
de conservatieven in den steek waren gelaten.
De Deensche grens in Noord-Sleeswijk was
de grens der volksvrijheid en moest met goed
en bloed verdedigd worden. De conservatie
ven voelden er echter niets voor deze grens
tegen het nationaal-socialisme te beschermen,
omdat het fascisme hun zeer na stond. In
hun antwoord vroegen de conservatieve lei
ders Möller en Puerschel of de sociaal-demo
craten het land als zoodanig wilden verde
digen of alleen een rood-Dènemarken. Men
kon niet verlangen dat Denemarken politieke
propaganda met vliegtuigen en machinege
weren zou bestrijden.
ER IS EEN TEKORT AAN GOUD
OP DE WERELD.
Er is een gebrek aan goud op de wereld en
al het gepraat over een goudsurplus is een
mythe, verklaart de Zweedsche econoom prof.
Gustay Gassel in het kwartaal overzicht van
de Skandinaviska Kreditaktiebolaget. De
professor toont aan, dat een normale goud
productie overeen zou moeten komen met 3
pCt. van den wereidgoudvoorraad Aan h-*t
einde van het jaar 1931 bedroeg de goud
voorraad 84.6 milliard mark of schellingen.
Dus zou de normale productie van goud in
1932 ongeveer 2.540 millioen marken moe
ten zijn geweest, doch zij bedroeg slechts
2.064 millioen, d.i. een jaarlijksch tekort van
ongeveer 500 millioen. De goudvoorraad der
centrale bankinstellingen en der regeeringen
bedroeg in het tijdvak 1928—1932 1.870
millioen dollars, terwijl de totale productie in
dien tijd niet hooger was dan 1.786 millioen
dollars, d.w.z. dat de goudreserves ter we
reld net alleen de geproduceerde hoeveelheid
goud absorbeerden, maar daarenboven 84
millioen. Dit tekort aan goud is het resul
taat van de abnormaal toegenomen vraag
naar goud en de daling van het prijsniveau
voor de producten is een positief bewijs, dat
de goudgeldvoorraad ter wereld niet bere
kend is op de enorm toegenomen vraag. Dit
heeft de waarde van het woud op abnormale
wijze doen stijgen, zoo dat in landen, waar
de gouden standaard is afgeschaft de goud
prijs met 50 pCt. of meer is gestegen.
AMNESTIE VOOR DUIZEND
GEVANGENEN IN TURKIJE.
In verband tienjarig bestaan der
republiek.
Het parlement van Turkije heeft zich van
daag uitgesproken voor een vérstrekkende
amnestie in verband met het tienjarig be
staan van de Turksche republiek. Meer dan
duizend veroordeelden zullen van deze am
nestie profiteeren, onder hen alle politieke
gevangenen.
Tengevolge van de toenemende verbittering
onder de Arabieren over de grooter worden
de Joodsche immigratie in Palestina heerscht
te Jaffa een zeer gespannen toestand. Het
Arrabisch executief-comité heeft voor heden
een algemeene staking afgekondigd in geheei
Palestina. Tegelijkertijd zou ondanks het ver
bod van den Britschen hoogen commissaris
vanmiddag een massabetooging en een mas
sale godsdienstoefening in de groote Moskee
te Jaffa gehouden worden. De Arabische lei
ders verklaren, dat de natie vastbesloten is,
haar protest tegen de toenemende Joodsche
immigratie en den aankoop van grond door
Joden op ondubbelzinnige wijze tot uiting te
brengen. Reeds gisteren stroomden Arabie
ren uit alle deelen van Palestina naar Jaffa
om aan de protestbetooging deel te nemen.
De regeering heeft uitgebreide voorzorgs
maatregelen genomen. Afgezien van de ver
sterking der bereden politie en politie te voet
zijn twee Engelsche compagnieën uitgerust
met machinegeweren naar Jaffa gedirigeerd
en zijn ook pantser-auto's van het militaire
vliegveld Ramleh naar Jaffa gezonden.
De inspecteur-generaal van het Fransche
leger generaal Weygand is gisteren in gezel
schap van eenige hooge officieren van den
Franschen generalen staf naar Marokko ver
trokken, om een onderzoek in te stellen naar
den militairen toestand aldaar. De „Echo de
Paris", die zooals bekend zeer nauwe rela
ties met den generalen staf onderhoudt, weet
hieromtrent mee te deelen, dat men in Ma
rokko aan den vooravond staat van nieuwe
militaire operaties, waardoor Frankrijk zijn
invloed wil uitbreiden tot aan de Zuidelijkste
grens van Marokko. Ook de toestand aan de
Spaansch—Marokkaansche grens zou door
generaal Weygand onderzocht worden. De
Marokko-oorïog is niet beëindigd, doch ver
keert slechts in een rust-periode.
VERNIETIGENDE ORKAAN IN
CANADA.
Vernietigende stormen hebben ontzaglijke
schade aangericht in den Atlantische provin
cies van Canada. 7 houtvlotters, die op een
klein eilandje in de Lorenz-rivier een toevlucht
hadden gezocht, werden door de watermas
sa's meegesleurd en zij zijn verdronken.
In New-Scottland zijn vele bruggen weg
gespoeld, straten onder water gezet en spoor
dijken vernield. Het verkeer is ten deele ge-
Nu half October achter den rug is nemen
we ook in de moestuin onze voorzorgsmaat
regelen opdat nu te verwachten nachtvorsten
ons niet meer kunnen verrassen. Andijvie,
welke volgroeid is wordt bij droog weer'
opgebonden, en wat niet groot genoeg is
om op te binden brengen we met kluit over
in een bak, opdat we er zoo noodig glas
over kunnen leggen. De laatste tomaten
plukken we af. indien ze niet rijp zijn leggen
we ze voor een zonnig venster,waar ze nog
na zullen rijpen. De late princesse- en snij-
boonen hebben geducht geleden van de wind
waar nog wat te plukken valt doen we dit
geregeld, daar boonen bij het eerste nacht
vorstje al weg zijn. Aan het einde van deze
maand nemen we ook het Brusselsch witlof
op. De wortels worden voorzichtig gerooid,
waarbij we de bladeren eenige c.M. boven
den wortelhals afsnijden. Ook het dunne uit
einde der wortels snijden we af. We kunnen
de wortels opkuilen waarbij we zorgen dat
ze tegen strenge vorst voldoende gedokt
worden met een laagje aarde of ruigte. Ook
kunnen we de wortels direct opplanten om ze
te forceeren. Zoo kunnen we opplanten in
een niet te lage bak. De wortels op 4 c.M. on
derlinge afstand, en met de kruinen gelijk,
rechtstandig in de bak gepoot. Daarna wordt
een laag fijne aarde,, turfmolm of zaagsel, ter
dikte van 20 15 c.M. aangebracht waarin
de kropjes zich kunnen ontwikkelen. Om de
bak brengen we een dubbele wand aan met
een tusschenruimte van 30 c.M. Deze ruimte
vullen we met droog blad, turfmolm of
zaagsel. Met een dergelijke koude werende
laag omgeven wij ook de andere bakken die
we vorstvrij willen houden. De xycrtels vaa
het Brusselsch witlof mogen niet in het water
staan, daar dit de groei belangrijk zou tegen
houden. Daarom mag de bak niet te laag
zijn. Ook in de vrije grond kunnen we witlof
forceeren. We handelen dan als in de bak.
Om een snelle ontwikkeling der kropjes te
bevorderen kan men over en om de boven-
':ag nog een laag versche paardenmest,
':cr g blad, of ander broeiend materiaal aan
kerven. Tenslotte kan men ook de wortels
in een kist planten en deze in een kelder, of
andere donkere, en niet te droge of koude
ruimte plaatsen. Op deze wijze krijgen we
geen vaste kropjes maar losse bladeren, die
echter even goed te gebruiken zijn. Alleen in
het donker blijven de bladeren witgeel en
worden niet te bitter.
A. G.
heel stilgelegd en in het Westelijke gedeelte
der provincie zijn vele dorpen van de buiten
wereld afgesneden. Het scheepvaartverkeer in
de havens is geheel gestagneerd.
JAPANSCH—DUITSCHE
SAMENWERKING?
Japansche berichten omtrent de mogelijk
heid van samenwerking tusschen Duitsch-
land en Japan, nu ook Duitschland uit den
Volkenbond is getreden, hebben te Sjanghai
den algemeenen aandacht getrokken. Men
ziet er een Japansche manoeuvre in om de
Nankingregeering ervan te overtuigen, dat
samenwerking met den Volkenbond nutteloos
is en dat samenwerking met Japan het eeni
ge noodige is.
EEN STRENG VONNIS.
De rechtbank te Calcutta heeft mejuffrouw
Jotikana Dutta, een vierde jaars meisje
studente aan het bisschoppelijk college te
Calcutta veroordeeld tot vier jaar gevange
nisstraf, omdat zij op 1 Augustus in het bezit
was gevonden van twee revolvers, twee pis
tolen en 43 patronen, zonder een wapenver
gunning te hebben.
Jotikana Dutta was van onbesproken ge
drag. De wapens werden toevallig ontdekt,
doordat van een ander meisje geld ontvreemd
was en men in de bedden zocht of het daar
soms verborgen was. De beklaagde zei, dat
de wapens er door een ander verborgen
moesten zijn. Alle getuigen verklaarden, dat
zij geen belangstelling voor politiek toonde;
alleen had zij den dag van Sen Gupta's be
grafenis gevast en gevraagd van het dak van
een huis naar de begrafenis te mogen kijken.
De rechter zei, dat het meisje bij het opmaken
van haar bed de wapens had moeten vinden.
Hij nam aan, dat Jotikana Dutta uit goed
heid en kameraadschap om een vriend(in) te
helpen, tot haar misdrijf was gekomen. Intus
schen worden dergelijke wapens, die zonder
vergunning circuleeren, vaak gebezigd voor
politieke aanslager. Daar volgens de ge
tuigenverklaringen de beklaagde geen politie
ke neigingen heeft, laat staan moordplannen,
nam de rechter verzachtende omstandigheden
aan.
Een vonnis van vier jaar, onder verzach
tende omstandigheden! Daar blijkt wel uit
hoe krachtig men tegenwoordig optreedt om
aan het euvel van het ongeoorloofde wapen
bezit in Britsch-Indië een einde te maken.
PERSONENTREIN
BOMBAY-CALCUTTA ONTSPOORD.
De personentrein van Calcutta naar Bom-
bay is gisteren op 700 K.M. van Calcutta
ontspoord. Twaalf personen zijn gewond.
Alle wagens zijn van de glooiing gestort.
Geneeskundigen zijn per extratrein naar d?
plaats des onheils vertrokken.
HET IDEALE HUWELIJK.
Raad voor gehuwden.
Oliver Baldwin, de oudste zoon van den
minister, die o.a. filmcriticus is van den
Britschen draadloozen omroep, heeft een
boek geschreven, dat tot titel draagt „Un-
born Son" en waarin hij, in den vorm van
raadgevingen aan zijn denkbeeldigen zoon,
zijn gedachten uit over tal van dingen. Hoe
wel zelf ongetrouwd, ontziet Baldwin zich
niet allerlei raad aan gehuwden te geven.
Wil men gelukkig getrouwd zijn, dan moet
men volgens Baldwin:
Tenminste vier weken van het jaar gescnei-
den van elkaar leven;
Volledige vrijheid van handelen aan elkaar
laten, tenzij men in bepaalde gevallen door
overleg tot een andere handelwijze besloten
heeft; j
Zich nooit bemoeien met wat de ander
dragen wil;