DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
RUSLAND ZOEKT CONTACT.
P. KROQK VAN DIEST,
LOOPT GEVAAR!
Het Rijksdagbranilproces.
T).aqdi$sch Opetzichl
^Buitenland
Chemische Wasscherij
Ververij
No. 286
Maandag 4 December 1933
135e Jaargang
Het bezoek van Liiwonov aan Mussolini be
wijst weer eens overduidelijkdat Rusland
zich uit zijn isolement tracht ie werken.
Welkom in Italië!
De Fransche
regeeringsverklaring.
De Keer 1. C. BAKKER is
als filiaalhouder niet meer
in onzen dienst en treedt
als zoodanig weder op de
Heer
in ons filiaal LAtfGE» f RAAT
HOEK SCHOUTENSTRAAT,
TELEF. 794.
Alarmtoestand in Spanje.
Wat vandaag de
aandacht trekt...
Weer! vriesschaiie door enkeie kwartjes
BRANDSPIRITUS in den radiator
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
Iranc* door bet geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0 25, groote
ccntracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
posMiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
We herinneren ons den tijd, dat een Rus
sische delegatie in Den Haag voor een inter
nationale conferentie aankwam met absoluut
onvoldoende kleedij en het was toen al. dat
de Russen door de tip-too gekleede Engel-
schen genegeerd werden. Maar ook in Rus
land is veel veranderd. De oude toestand,
dat gedelegeerden niet correct gekleed ter
conferentie verschenen, is voorbij. Niemand
vindt het vreemd als thans de bolsjewiek aan
een gala-diner verschijnt.
Nu is Litwinof overal een' graag geziene
gast. Nog vertoefde hij bij den president
Roosevelt te Washington en een uitnoodi-
g.ng bereikte hem om op de terugreis Mus
solini te bezoeken. In het Witte Huis gevoelt
de Rus zich even goed op zijn gemak als ia
het Palazzo Venezia. Men heeft hem noodig
De wereld kan Rusland niet meer uitschake
len.
De wereld is veranderd.
Maar ook Rusland en de Russen z"'n ver
anderd In den laatsten tijd gaat dat zelfs
heel snel. Doch het is nog voornamelijk het
uiterlijk dat verandert.
Het oude kleed.
Sowjet-Rusland heeft zeer zware jaren
doorgemaakt. Een half barbaarsch land,
doodarm nog door een uitputtenden oorlog,
bestond het een poging te doen om zich met
eigen krachten te willen herstellen en dat nog
wel volgens theoretische, nooit beoroefde
plannen. Het was eigen'iik fantastisch en de
resultaten van het pogen waren er dan ook
naar. Alles, wat het gewone leven veraange
naamt, was (behalve bet enthousiasme, dai
slechts een deel der /olking bevrediging
bracht) verbannen. Men leefde met een mini
mum van voedsel en kleeding Millioenen
stierven den hongerdood Doch de ijzeren
wil der leiders hield stand en dwong *ot
voortzetten van de proef.
Het Kremlin verordineerde, dat Sowjet
Rusland zich een apoaraat voor groot-indus
trie zou verschaffen en dat kwam er,
grootsch en gebrekkig tegelijk, enorm van
omvang, stumperig door slechte exploitatie,
imposant om te zien, erbarmelijk wat de pro-
d"ctie betreft. Toch is het resultaat bii vroe
gere toestanden vergeleken, niet gering. De
basis voor een krachtige defensie is in ieder
geval gelegd. Het Kremlin verordm0^? de
industrialisatie van den landbouw Met ver
lies van millioenen aan waarde is men er in
geslaapd den grondslag daarvoor te leggen.
Maar al die jaren werd van de bevolking
het uitersle gevraagd aan inspanning en ge
brek lijden. De trotsche leiders hielden hun
redevoeringen over de resultaten van het vijf
jaarsplan voor een doodmoe volk.
Moskou's nieuw gewaad.
Dat doodelijk vermoeide volk vraagt nu
om eenige ontspanning en eenig levenscom-
fort Staün begrijpt het en tracht er aan tege
moet te komen. Het tweede vijfjaarsplan wii
uitbreiding en verbetering van het industrieel
apparaat, maar voor alles productie van
dingen, dje het leven aangenaam maken.
Duidelijk zag men dat op den jongsten ver
jaardag der revolutie (7 November). Dan is
er feest in Moskou. Dan verlustigt men zich
in het tentoonstellen van hetgeen bereikt is.
Men toont het beste deel van het leger. Ten
toonstellingen geven een beeld van den voor
uitgang der industrie. Zoo was het ook
vorige jaren. Doch zie, op dezen 7en Novem
ber was de tentoonstelling van groote ma
chines en gigantische werken op den achter
grond geschoven. Iets nieuws werd ver
toond nieuwe plannen, die beloften inhielden
voor de toekomst. Beloften van nieuwe com
fortabeler woningen, van nieuwe verkeers
wegen, die beter voedselvoorziening zullen
waarborgen, van fabrieken, die gebruiks
voorwerpen produceeren, beloften van ont
spanning en vermaak in nieuwe theaters, boe
ken en muziek. Men zag teekeningen en plan
nen voor nieuwe stations, voor een onder-
gl'ondschen spoorweg, voor nieuwe regee
ringsgebouwen en het geweldige paleis der
Sowjet dat op de plaats zal komen van de
Kathedraal van den Verlosser. Verder ont
werpen voor theaters, volkshuizen, woon
kazernes in allerlei sleden van het Riik.
Burgerlijke neigingen.
Merkwaardig is in dat streven naar ver
aangenaming van het leven hoe weinig
nieuws de bolsjewistische cultuur nog heeft
gebracht. Vele pogingen zijn en worden er
gedaan om een eigen cultuur te maken en on
getwijfeld heeft men hier en daar iets be
reikt. Maar het nieuwe, dat men geschapen
heeft, brengt slechts een zeer klein deel van
het volk bevrediging en nu men poging doe1
om de groote massa voldoening te schenken,
valt men terug op de „burgerlijke" cultuur.
In het reusachtige park „Cultuur en Rust"
zijn moderne dansen verboden. Oude volks
dansen en massale dansen ziet men daar
Doch 't valt niet te loochenen dat jazz-mu-
ziek en wat men bij ons „moderne" dansen
noemt, het land der Sowjets veroveren.
Nog maar een jaar geleden was er in Mos
kou op de Koesnetzkimost een bosjewistische
modetentoonstelling. De radicale snijders
vierden daar hun schijnbaar succes. Zij zou
den den proletariërs een nieuwe eigen klee
ding geven. Die mocht vooral niet op de
Westersche kleeding lijken. Het zou iets Rus
sisch revolutionnairs worden. Maar de
resultaten van dat streven waren smakelooze
fantasieën: Sowjetsterren of sikkel en hamer
ergens op de kleeden geplakt, dekens met
ploegen en tractors en in allerlei combinatie
het Sowjet-wapen. De nieuwlichters hebben
het moeten afleggen tegen de valutawinkels
van de Torgsin, die Westersche kleermake
rijen oprichtte, waar men buitenlandsche
stoffen kon krijgen en kleeren volgens den
nieuwsten Westerschen snit. Het bleek, dat
het groote publiek en vooral het vrouwelijk
deel een „ziekelijke" voorkeur had voor alles
wat uit het buitenland kwam.
Verhouding tot het buitenland.
Ook in de verhouding tot het buitenland is
men bezig de oude bolsjewistische theorie los
te laten. Vroeger beschouwde men de buiten
landsche politiek, het verkeer met de kapita
listische wereld rondom als een noodzake
lijk kwaad. Al die burgerlijke staten waren
doodsvijanden, met wie men onder duizen
derlei voorbehoud aanraking zocht. De popu
lairste manier om het verkeer met een staat
voor eigen menschen aannemelijk te maken
(men kan het nog steeds nagaan in de
„Tribune") was de redeneering, dat weer
een nieuw land voor de markt van het com
munistische Rusland bukken moest en soe
batte om Moskou te mogen erkennen. Van
het wekken van sympathie voor een vreem
den staat was geen sprake.
Nu echter is dat veelszins ander geworden
Turkije en nu ook Polen worden als goede
vrienden voorgesteld aan het eigen volk. De
theorie der bolsjewistische onverzoenlijkheid
wordt op den achtergrond geschoven. Men
tracht elkaar van mensch tot mensch nader te
komen.
Litwinof kan bii Mussolini gaan- dineeren
zonder dat men het verhaaltje behoeft te
verzinnen, dat hij zulks doet om den zwarten
dictator in de luren te leggen.
Bij Mussolini.
Officieel wordt uit Rome medegedeeld, dat
Mussolini Zondagmiddag den Russischen
volkscommissaris voor Buitenlandsche Za
ken, Litwinof, in het Palazzo Venezia ont
vangen en een langdurig hartelijk onderhoud
met hem heeft gehad.
Mussolini en Litwinof hebben over de in
ternationale politieke kwesties gesproken, in
het bizonder over die. waarbij beide landen
direct betrokken zijn. Zij overwogen de moge
lijkheden van een verbetering van den alge-
meenen politieken toestand in den geest van
het onlangs gesloten Italiaansch-Sovjet Rus
sische vriendschapsverdrag, waarbij zij over
eenkwamen dit verdrag zou spoedig mogelijk
te ratificeeren.
Wij vernemen, dat dit onderhoud meer dan
een uur heeft geduurd.
Des middags heeft Mussolini Litwinof
een contra-visite gebracht in de Russische
ambassade.
Zondagavond heeft Mussolini ter eere
van Litwinof een diner gegeven.
Internationale overeenkomsten
mogen de veiligheid niet schaden.
De Fransche Kamer is Zaterdagmiddag te
3 uur bijeengekomen om de verklaring der
nieuwe regeering-Chautemps aan te hooren.
De afgevaardigden waren au grand complet
aanwezig, terwijl de publieke tribunes dicht
bezet waren
Toen minister-president Chautemps den
katheder betrad om de regeeringsverklaring
voor te lezen, werd hij door de radicaal
socialisten met grooten bijval ontvangen,
waarbij zich de neo-socialisten aansloten, ter
wijl de socialisten slechts aarzelend aan de
begroeting deelnamen. Centrum en rechts be
waarden het stilzwijgen.
In de regeeringsverklaring werd o.a. gezegd:
De regeering hecht minder waarde aan on
nutte polemieken dan aan noodzakelijke han
delingen Zij verzoekt U derhalve, onverwijld
te beginnen aan een werk van algemeen be
lang. waarvan U de urgentie niet zult ont
kennen. Het parlementaire leven is reeds te
lang verlamd door de pogingen om het even
wicht in de financiën te herstellen Wanneer
deze plicht niet kan worden vervuld, zal dat
voor het land de ernstigste gevolgen hebben
De financieele crisis dreigt voor de schatkist
gevaarlijk te worden door het deficit Maar
Frankri'k kan vertrouwen hebben in de toe
komst. Zijn erudiet en zijn geld behooren nog
steeds tot de veiligste
Op politiek gebied heeft het gebrek aan
stabiliteit der regeeringen in het land nog al
wat opwinding veroorzaakt. Het staatsgezag
wordt daardoor getroffen. Het beste middel
om het parlementa:re stelsel te verdedigen be
staat hierin, het land te toonen, dat het in
staat is, de verplichiingen tegenover het land
na te komen.
De regeering vraagt derhalve vertrouwen
voor het herstel der financien en de verdedi
ging van het regime. Zij bewijst haar goeden
wil door de regeeringsverklaring vergezeld te
doen gaan van een caad. Zij legt de Kamer
een wetsontwerp voor, dat voorziet in het
volledige herstel van het evenwicht in de be-
grooring door een rechtvaardige verdeeling
der offers. Voor de behandeling daarvan
vraagt zij aanwending va i de spoedproce
dure. Verder zal de regeering plannen voor-
stel'en. die ten doel hebben, het economische
leven van het land nieuwe kracht te geven, de
productie te organiseeren en te beschermen
en de werkloosheid te verminderen.
In overeenstemming met de parlementaire
instellingen en commissies zal zij de tra-
ditioneele buitenlandsche politiek van het re-
publikeinsche en Dacifistische Frankrijk
voortzetten Zij blijft daarbij de Volkenbond,
het deaal voor internationale samenwerking,
alsmede haar vriendschapsbetrekkingen en
haar overeenkomsten trouw.
De regeering is bereid, door diplomatieke
onderhandelingen de betrekkingen tot alle
landen te verbeteren. Zij is echter van mee
ning, dat afzonderlijke overeenkomsten
slechts dan voor het land van nut zullen zijn,
wanneer zij de eigen veiligheid geen schade
doen en wanneer zij de internationale ver
plichtingen respecteeren, door welke alle vol
keren sedert den oorlog hebben getracht, ge
meenschappelijk hun rechten te garandeeren.
De verklaring van den minister-president
werd door de radicalen met grooten bijval
ontvangen. Centrum en rechts toonden zich
vrij koel. Na de rede van Chautemps las de
Kamerpresident de verzoeken om interpella
ties voor. Daarna besteeg de ministerpresi
dent opnieuw het spreekgestoelte om de
kwestie van vertrouwen te stellen voor de
verdaging van de interpellatieverzoeken tot
na de behandeling der financieele voorstel
len. Hij voerde daarvoor twee motieven
aan: ten eerste het feit, dat de regeering
voor de behandeling der financiën de SPC^?,
orocedure heeft gevraagd, zoodat geen i]
over is voor de interpellatieverzoeken en en
tweede, dat de regeling der financieele
kwestie thans zoo belangrijks is, dat een
verdaging dezer kwestie door het inschake
len van interpellatiedebatten niet verant
woord zou zijn.
De eerste successen voor
Chautemps.
In het vervolg der Fransche Kamerzit
ting zeide Chautemps, dat het parlement
zich niet mag wijden aan een steriele be
spreking, daar het parlementarisme reeüs
wordt aangevallen en verdedigd moet wor
den. Wanneer de Kamer niet voldoet aan
zijn verzoek om de interpellatie te verdagen,
moet zij zelf de gevolgen dragen.
Daarna werd gestemd over deze verda
ging waarbij de regeering de kwestie van
vertrouwen had gesteld. Het voorstel der
regeering werd aangenomen met 391 tegen
19 =temmen en ongeveer 200 onthoudingen.
Daarna diende de ministerpresident de fi
nancieele voorstellen in. Hij verzocht de
spoedprocedure en stelde opnieuw de kwestie
van vertrouwen.
De spoedprocedure werd toegestaan met
569 tegen 11 stemmen, terwijl weer een r"ks
afgevaardigden zich van stemming ont
hielden.
De regeering heeft den eersten dag dus
zegevierend beëindigd.
De voorzPter van de senaatscommissie
Malvy deelde mede. dat de financieele de
batten Donderdag le tien uur kunnen be
ginnen.
In den Senaat las de plaatsvervangende
ministerpresident, de minister van Justitie
Reynaldy de regeeringsverklaring voor en
gaf uiting aan den wensch der regeering, dat
alle interpellaties over de buitenlandsche en
de algemeene politiek zouden worden uitge
steld tot na de debatten over het financieele
programma. De voorzitter van de senaats
commissie van buitenlandsche zaken. Beran-
ger. verklaarde daarop, dat de commissie zich
aansluit bij de opvatting der regeering, hoe
wel het belang van een debat over de buiten
landsche politiek niet mag worden miskend.
Het is de taak der regeering, de stem van
S. KROM N.V.
Frankrijk luid en met autoriteit verneembaar
te maken niet ailten door den Senaat, maar
door het geheele land. De commissie doet der
halve een beroep op regeering en senaat om
zoo spoedig mogelijk een uitvoerige en on
partijdige bespreking der buitenlandsche por
tiek, te doen plaatsvinden.
Reynaldy antwoordde, dat de eerste vrije
zitting na de financieele zitting kan worden
gereserveerd voor de besprekingen over de
buitenlandsche politiek.
Senaat en kamer zullen Dinsdag weder
bijeenkomen.
De financiëele regeeringsvoor-
stellen. Een tekort van zes
miliiard ontdekt.
De door Chautemps ingediende finan
ciëele voorstellen voorzien in een volko
men dekking van het tekort op de be
grooting, dat geschat wordt op rond zes
miliiard francs.
De maatregelen zijn samengevat in 13
artikelen en bedoelen op te brengen:
rond twee miliiard aan bezuinigingen;
rond een miliiard door maatregelen
tegen de belastingontduiking;
rond anderhalf miliiard door fiscale
maatregelen
rond anderhalf miliiard door buiten
gewone inkomsten.
De bezuinigingen zullen in hoofdzaak
bereikt moeten worden door verminde
ring van de uitgavenraming met 600
millioen, door een hervorming van de
administratie, die 300 millioen moet op
brengen, door verlaging der ambtena
rensalarissen tot een totaal bedrag van
275 millioen, door nauw toezien op de
onkostenvergoedingen en dergelijke in
komsten, waardoor men 600 millioen
hoopt te besparen.
Salarissen tot 12000 francs zullen
door de korting niet getroffen worden.
De Spaansche regeering heeft een bui
tengewonen ministerraad gehouden, en
in aansluiting daarop den staatspresi
dent voorgesteld den alarmtoestand af
te kondigen voor het geheele landsge-
bied. De president heeft het desbetref
fende decreet, dat onmiddellijk van
kracht wordt, onderteekend.
De aanleiding tot deze buitengewone
maatregelen wordt gevormd door de
Putsch-plannen der marxisten en anar
chisten, welker houding steeds dreigen
der zou zijn geworden.
Berichten omtrent bijzonderheden bij
de verkiezingen zijn nog niet binnenge
komen. Zoowel in de provincie als in
Madrid zijn tal van stembussen vernield.
Te Madrid zijn nog pogingen gedaan
door gepeupel om nog een klooster in
brand te steken, hetereen echter door de
politie te rechter tijd bemerkt en voor
komen werd. In een der straten van de
hoofdstad overvielen een aantal commu
nisten een oude vrouw, die zij voor een
non hielden en rukten haar ide kleeren
van het lijf.
Communistisch comolot ontdekt.
De Spaansche regeering is een
grootsch opgezette samenzwering van
anarchistisch-syndicalistische kringen
op het spoor gekomen, welke ten doel
had in den nacht van Zondag op Maan
dag in geheel Spanje een gewapenden
opstand te ontketenen. Er werden direct
uitgebreide voorzorgsmaatregelen ge
troffen. In alle wapenvvinkels in het ge
heele land zijn de wapenvoorraden in
beslag genomen. De politie is gealar
meerd.
In Barcelona is de staat van beleg
afgekondigd.
De herstemmingen voor den Spaan-
schen landdag schijnen een onrustiger
verloop te hebben gehad dan de eerste
ronde der verkiezingen. Vooral te Ma
drid is het tot tal van botsingen geko
men tusschen aanhangers der rechter
zijde en marxisten. In een voorstad van
Rusland zoekt contact. (Dag.
Overzicht).
Alarmtoestand in geheel Spanje.
(Buitenland).
De Fransche regeeringverklaring.
(Buitenland).
De minister van waterstaat zal
voorloopig nog geen beslissing ne
men over het al of niet leggen van
een spoorlijn over den afsluitdijk.
(Binnenland).
Te Den Haag is een 73-jarige
vrouw in haar woning overvallen
en mishandeld, diefstal is de be
weegreden geweest. (Binnenland).
Bij Overschie een doodelijke auto
botsing. (Binnenland).
Brand te Grootebroek. (Stad en
Omgeving).
Zie verder eventueel Laatste Be
richten.
Madrid heeft het gepeupel geprobeerd
een klooster in brand te steken. Pas
toei. de politie van de vuurwapenen ge
bruik maakte, kon de menigte worden
verspreid. In het bizonder de nonnen
en de geestelijken werden lastig geval
len en velen hunner hebben hun stem
recht niet kunnen uitoefenen.
Te Madrid zijn veel particuliere auto's,
welke voor propaganda voor de recht-
sche partijen ter beschikking waren ge
steld, omvergeworpen en in brand ge
stoken.
Uit het binnenland zijn nog slechts
\v9U¥ht •erichten binnengekomen. Het
blijkt evenwel, dat het ook daar tot tal
vn incidenten is ~ekomen, waarbij aan
beide zijden verscheidene personen we,>-
d-m gewond. Te Mazarron (provincie
Murcia) werd een man gedood.
Zaterdagmiddag'.
Andere strafgevangenen, die Zaterdag wor
den voorgeleid, geven aanvullende verklarin
gen over de voorbereidingen tot 'n opstand.
Algemeen bestond de meening, dat 't zeer
spoedig zou komen tot 'n opstand, die 'n grij
pen naar de macht tot doel zou hebben.
De onderdistrictseider Becher bevestigt op
een vraag van Parisius, dat de onderhande
lingen met de S.P.D. over een eenheidsfront
ten doel hadden, de algemeene staking te
proclameeren, zoodra er teekenen waren van
een S A.-opmarsch naar Berlijn.
Op 'n vraag van Torgler antwoordt getui
ge, dat het resultaat der verkiezingen voor de
communistische partij ongunstig door den
brand is beïnvloed.
Getuige Schmalluse uit Falkenstein, vroe
ger politiek leider en organisator in het
district Falkenstein van de K.P D. verklaart,
dat men van een massastaking als strijdmid
del heeft gesproken en dat men deze staking
ook met alle mogelijke middelen heeft nage
streefd. Toen Hitler rijkskanselier werd, heeft
men.v!ugschriften met een stakingsoprocp
uitgegeven. Uitvoerig vertelt getwelke
maatregelen door zijn partij waren getroffen.
Na de pauze wordt een arbeider uit Green
berg gehoord. Hii verklaart, dat de districts
leider van de K.P.D. in Breslau het district
Doebbeln bevolen had, begin Maart in alle
p'aatselijke groepen een proefmobilisatie *e
houden. De oprichting van een sovjet-repu
bliek in Duitschland, zoo was het den getuige
duidelijk geworden, was met gewelddadige
middelen in voorbereiding.
Nadat nog eenige getuigen zijn gehoord,
wordt de metselaar Puchs uit Koepenick ge
hoord. Hij was lid van de Roode Frontstrij
ders van 1926 tot 1933, dus ook in den ille
galen tijd. Hij verk'aart o.a., dat zij zich van
30 Januari af in elgemeenen alarmtoestand
bevonden: Van af 4 Febr. was de hoogste
alarmtoestand afgekondigd. Men had hun
gezegd, dat de tijd van bewapenden opstand
naderde. Getuige doet dan de volgende merk
waardige verklaring:
Wanneer op 4 Maart in het geheele rijk
fakkeloptochten zouden worden gehouden,
zouden eerst speciale troepen met handgra
naten tegen deze optochten optrekken. De
andere groepen zouden zich aansluiten en
hun speciale opdrachten vervullen. Overal
waren koeriers opgesteld. Iedere strategische
positie was bezet. Op 4 Maart faalde plotse
ling de koeriersdienst. Wij voelden ons verla
ten en onzeker. Onze leiders konden ons geen
nadere verklaringen en oohelderingen geven
over den toestand en tenslotte zag men in,
dat het spel verloren was.
Dimitrof formn'eert ongeveer 18 vragen
aan alle getuigen van den dag. Hij zou o.a.
