buitenland
^Binnenland
Jieck ÓL School
Stad en Omgeving,
den indruk kon kriigen. dat hij disciplinair
zou worden gestraft.
Overigens kon spr zich met het vonnis ver
eenigen wat de straf betrof, zoodat hij te dien
aanzien bevestiging vroeg.
Het hof zal later arrest wijzen.
PRINCIPIEELE DIENSTWEIGERING.
De 20-jarige P. K.. gewoon dienstplichtig
soldaat van het 5e reg. infanterie te Amers
foort, wonende te Utrecht, is door den krijgs
raad, ter zake van opzettelijke dienstweige
ring. veroordeeld tot zeven maanden gevan
genisstraf met ontslag uit den militairen
dienst. Beklaagde, die op principieele gron
den dienst geweigerd had stond gisteren in
hooger beroep terecht voor het hoog mili
tair gerechtshof
Op de vraag van den president, of be
klaagde onder invloed van anderen stond,
zeide deze, dat hij geheel uit eigen gevoels-
overtuiging handelde en niet bij een kerk
genootschap of eenige andere vereeniging
aangesloten was.
De advocaat-generaal betoogde in zijn re
quisitoir, dat de commissie de bezwaren van
K had onderzocht met het resultaat, dat die
niet als gegrond waren aangenomen. Spr.
meende, dat de gronden waarop het vonnis
berustte, uist wkaren, en hij vroeg derhalve
bevestiging daarvan.
FANTONGERECHT TE ALKMAAR.
Strafzitting van Vrijdag 1 Dec. 1933.
Mondelinge uitspraken.
Overtredingen van de Moto*- en Rij-
Wielwet: A. G. te Zaandijk, M. v. S. te
Zaandam, ieder teruggave aan de
ouders zonder toepassing van straf; D.
G. Dzn. te Zaandijk 4 boete of 1 week
tuchtschool, P. J. R. te Heiloo 2 boete
of 2 dagen hechtenis, J. B. te Obdam 3
boete of 3 dagen hechtenis, C. de G te
Egmond aan den Hoef, H. K. te Bree-
zand, R Wever te St. Pancras, C. B. te
de Rijp, B B. te Heiloo, G. J. Z. te Alk
maar, A. B te IJmuiden G. B. H A. te
Wijk aan Duin, N. J. v W. te Alkmaar.
J V. te Akersloot, G W. te Putten, J. P.
M te Wijk aan Zee, P. C. B. te Alkmaar,
ie er 4 boete of 4 dagen i echtenis,
P A. J H le B. te Haarlem 4 boete of
4 dagen hechtenis met toewijzing der
civiele vordering ad 1.50 aan J. Kor-
v;-r. P. N. K te Harenkarspel 5 notie
of 5 dagen hechtenis, J B te Medemblik
3 boete of 6 dagen hechtenis met toe
wijzing der civiele vordering ac 4250
aan I. M. te Alkmaar J. D te Rarlingen
6 boet of 6 dagen hechtenis, j. J F te
Amsterdam 8 boete of 8 dagen hechte
nis, P. de G. te Alkmaar 10 boete of
10 dagen hechtenis, W. B. te Bergen,
A N S. te Zijpe, ieder 15 boete of 15
dagen hechtenis.
Overtredingen var de Politieverorde
ningen: N. L N. te Alkmaar 0.50 boete
of 1 dag hechtenis P. J. R. te Alkmaa-,
W. K. te Alkmaar ieder 2 boete of 2
dagen hechtenis, O. O. te Alkmaar, A.
H K. te Roermond, J. B te Wijk aan
e. J V te Breda, W. P te Amsterdam,
J v. d. L. te Haarlem, ieder 3 boete of
3 dagen hechtenis, J. P. te de Rijp 7
bete of 7 dagen hechtenis.
Overtredinqen van de artt. 460 en 438
van het Wetboek van strafrecht: J. C- R
te Amsterdam J. P. te de Rijp, ieder
boete of 3 dagen hechtenis.
Overtredinqen van de ijkwet: G. H te
Castricum, P J P te Castricum, J C. te
Castricum W L. te Bakkum, H V te
Eergen ieder 2 boete of 2 dager, hech
tenis, H. V. te Bergen 4 x 0.50 boete of
4x1 dag hechtenis.
Overtred'ngen van de visscherijwet:
P J S te Amsterdam, 3 boete of 3 da
gen hehtenis, A. A. S. te Uitgeest, 15
boete of 15 dagen hechtenis, J de W. te
Uitgeest 8 boete oi 8 dagen hechtenis
Overtreding van de wanenwet P. C.
W te St. Pancras, teruggave a n de
ouders zonder toena««inv van straf
Overtreding van de iachtwet: A. K.
Czn en K. S Az te Egmond aan Zee,
ieder 14 dagen hechtenis.
PAN-EUROPEESCH CONGRES.
Te Weenen.
Te Weenen is de Pan-Europeesche
economische conferentie geopend onder
eere-vuorzitterschap van bondskanselier
Dr Dollfuss. Deze ging in :ijn toespraak
uit van de wereldcrisis en zeide, dat het
een groote fout is geweest, dat Europa
zijn landbouwstaten tijdens de crisis in
den steek heeft gelaten, betgeen de in
dustriestaten met verminderende koop-
kvrcht van hun werknemers en met
v erkloosheid moeten boeten. Thans is
het juiste oogenblik gekomen om te be
seffen, dat in het belang der zwaarbe
proefde volken Europa economis .h en
financieel moet samenwerken.
De president uer Pan-Europeesche
Une, CoudenhoveKalergb, verklaar
de dat de crisis in de eerste plaats een
product van de politiek in het bedrijfs
leven is.
De vroegere Hongaarscbe minister
Gratz, vice-president van de Pan-Euro-
pe«*she Unie bepleitte de schepping van
regionale autarchieën, welke zich over
gebieden zouden moeten uitstrekken.
Twee groepen moeten gevormd werden:
Pan Europa als aaneengesloten econo
misch gebied en een aaneengesloten
Pan-Amerikaansch eeonomisca orgaan
De Fransche vertegenwoordiger prof
Delaisi. wees er op, dat het Fransche be
drijfsleven zeer ernstig door de werke
loosheid van het kapitaal wordt getrof
fen. Niet minder dan 6 milliard goud-
franken zijn in Frankrijk opgestapeld en
32 milliard aan spaargelden wachten op
de mogelijkheid van productieve be
legging.
Wannee.r de landbouwstaten zich aan
een sluiten tot-een groote ma 'kt zou ook
het aan kapitaal rijke Frankrijk de mu
gelijkheid zijn overschot opbouwend te
laten werken in de Oostelijke landbouw
gebieden.
ENGELSCHMAN VERMOORD.
Te Valencia hebben vier anarchisten
een overval gepleegd op het kantoorge
bouw van een Engelsch exporteur van
sinaasappelen. Zij vermoordden den
Engelschman en verwondden twee be
dienden.
Te Barcelona hebben syndicalisten de
kas van een fabriek geroofd, waarbij
een wachter werd gewond.
ONRUST IN NOORD-IERLAND.
In verschillende deelen van Noord-Ierland
hebben tijdens bet week-end politieke vecht
partijen plaats gehad. Te Macroon werden
gisteren pogingen in het werk gesteld om
generaal O'Duffy te beletten in een vergade
ring te spreken, telefoon- en telegraafdraden
werden doorgesneden en de wegen werden
geblokkeerd. Ook te Cor. speelden zich Za
terdag wilde tooneelen af, toen leden van de
organisatie der Blauwhemden daar m bot
sing kwamen met de republikeinen. Er ont
stond een heftig handgemeen, waarbij ver
scheidene personen gewond werden.
GROOTE BRAND TE ISTAMBOEL.
De gevangenis in gevaar.
Gisteren brak te Istamboel een groote
brand uit, die zich door den krachtigen wind
snel uitbreidde. Het paleis van justitie brand
de geheel af. De beroemde Aja Sofia, eens
cathedraal en thans moskee, die op nog geen
25 M. afstand van het paleis van justitie
staat loopt groot gevaar eveneens door het
vuur te worden aangetast. De geheele brand
weer van Istamboel werkt met man en macht
De totnogtoe aangerichte schade is echter
reeds van zeer groote omvang. Vele archie
ven, waarvan sommigen eeuwen oud zijn, zijn
door het vuur vernie'd. Twee personen kwa
men in de vlammen om. Ook de sultan Ach-
med moskee wordt door het vuur bedreigd.
De gedetineerden in de aan het paleis van
justitie grenzen de gevangenis zijn door
militairen naar een andere gevangenis over
gebracht.
Te Kenmore in het Iersche araafschap
Kerrv is het gisterenavond tusschen
Blauwhemden en Republikeinen tot een
ern^tio-e TWsing gekomen, na een ver
gadering d°r eersten, waar het woord
v is gevoerd door O'Duffy. Milita'*-en en
ooP'i'e h»bben de orde hersteld. Alle
telefonische verbindingen naar Ma-
croom, waar O'Duffy gedurende het
weekend een nronavepdavergadering
zal le!den, zijn door politieke tegenstan
ders doorgesneden.
AMERIKAANSCHE BEURZEN
™rER CONTROLE?
Naar verluidt, steunt Roosevelt de
strooming in de democratische partij,
die alle Amerikaansche beurzen onder
Bondscontröle wil brengen. Roosevelt
heeft de valutacommissie voorstellen
verzocht voor de bescherming van het
publiek tegen uitbuiting aan de beur
zen.
VULKAANUITBARSTING OP
HAWAÏ.
Een ernstige eruptie van den vulkaan
Mauna Loa, zoo wordt gemeld uit Ha-
wai, is uitgebarsten.
Tegelijkertijd werd het geheele eiland
Hawai door hevige aardschokken ge
teisterd.
JAPANSCHE PANTSERTREIN
TOT ONTSPORING GEBRACHT.
Zaterdagavond heeft op het traject
KintsjauMoekden een gevecht plaats
gehad tusschen de manschappen van
een Japanschen pantsertrein en een af-
deeling Chineesche vrijscharen. De pant
sertrein werd tot ontsporing gebracht,
waarbij zes wagons volkomen wercfen
vernietigd. 41 Chineezen en Japanners
werden gedood en een groot aantal ge
wond.
ORKAAN OP DEN DONAU.
Een orkaan, zooals men die totnogtoe
in deze streek niet heeft gekend, heeft
gisteren in het gebied van den beneden-
Donau gewoed. Golven van drie meter
hoog richtten in de haven van Brailach
groote schade aan. Dertig elevatoren
langs de kade werden door den storm
omver en in den Donau geworpen. Sleep
booten, die voor anker lagen, werden
met zooveel kracht tegen elkaar gewor
pen, dat zij belangrijke schade opliepen.
Verscheidene schepen sloegen op drift,
andere sloegen lek en zonken. Van veie
huizen werden de daken afgerukt en
eeniqe telefoonleidingen werden ver
nield.
MOTORSCHIP GEZONKEN.
Bemanning gered.
Het motorschip „Maco" beladen met bie
ten, is op weg van Breskens naar Vlissingen,
benoorden Breskens gistermorgen tengevolge
van den sterken Oostenwind, gezonken. De
bemanning, bestaande uit vier koppen, kon
worden gered.
VEERBOOT VASTGELOOPEN.
De Rijksveerboot, die van Schiermonnikoog
op Oostmahorn dienst doet, is gistermorgen
tengevolge van den lagen waterstand vastge-
Icapen. Er bevonden zich passagiers aan
boord benevens de post. Gisteravond hoopte
men bij hoogwater weer vlot te komen.
KIPPEN- EN EENDÉNHOUDERIJ.
Namens den minister van economische za
ken maakt de regeeringscommissaris voor de
uitvoering van de garantieregeling 1933 ten
behoeve van de kippen- en eendenhouderij be
kend, dat de uitkeering volgens de garantie^
regeling voor de week van 4 tot en met
Dec. is vastgesteld op 40 cents per 100 stuk.-
uit te voeren versche eendeneieren. Voor kip
peneieren zal geen uitkeering plaats vinden.
DE STEUN AAN DE SUIKER
BIETENTEELT.
De commissie inzake steun aan de
suikerbietenteelt deelt mede, dat voor de
suikerbieten, waarvoor geen garantie
beschikbaar is, geen aanvullende steun
regelingen te verwachten zijn.
Degenen, die over dergelijke bieten
beschikken, wordt aangeraden om daar
voor een zoo goed mogelijke bestem
ming te zoeken, hetzij voor veevoeder,
hetzij op andere wijze.
Hoewel dit buiten de bemoeiing der
commissie ligt, maakt de commissie er
op opmerkzaam, dat bij levering aan
suikerfabrieken daarvoor slechts een
lage prijs zal kunnen worden uitbetaald,
daar het bedrag van de steun tot het
maximum van 1710 millioen K.G. wordt
en blijft gelimiteerd.
VERAART MET PAPIER AAN HET
WERK.
Om zoeler weer te krijgen
Gistermiddag te 13.40 is de heer Veraart,
de „regenmaker", op Waalhaven in de P.H.A.
D.X. gestapt met 300 K.G. snippers papier
alsmede een voorraad strooibiljetten. De heer
Veraart heeft een vlucht van een half uur ge
maakt en over Rotterdam, Delft, Den Haag
en Scheveningen gevlogen, aanvankelijk op
een hoogte van 70Ö M. en later op 400 M. De
heer Veraart krijgt tegenwoordig geen subsi
die meer voor zijn proeeven, waarom hij een
overeenkomst met enkele firma's aanging,
voor wie hij dan reclamestrooibiljetten uit
gooit.
De snippers, die zijn uitgeworpen dienden
niet om regen te maken, maar om te trachten
wat zoelte in de gure atmosfeer te krijgen.
Het is echter in Rotterdam en omstreken
niet minder guur geworden dan het was.
R.K. MIDDENSTANDSBOND.
Verdeeling bestuursfuncties.
Het hoofdbestuur van den r.k. midden
standsbond in het bisdom Haarlem heeft in
zijn dezer dagen gehouden vergadering na
den jaarlijkschen Najaars-Centrale Raad van
den Bond de bestuursfuncties aldus verdee'd:
voorzitter C. J. G. Struycken te 's-Graven-
hage, secretaris Th. M. Drees te 's-Graven-
hage, penningmeester A. J. van Rest te Poel
dijk, 2de voorzitter E. J. M. Stumpel te
Hoorn, 2de secretaris A. Vlaar te Purmer-
end, 2de penningmeester H. E. v. d. Bruin te
Rotterdam; bibliothecaris A. Menheere te 's
Heerenhoek en commissarissen P. Klaver te
Hillegom en H. G. Ruhe te Amsterdam.
BOND VAN JONGE LIBERALEN.
Te Leiden hield prof. dr. B. D. F.erdmans,
oud-lid van de Tweede Kamer, een rede over:
de „nationale" partijen en het liberalisme.
Spr. gaf een overzicht van de verschillen
de nationaal-socialistische, fascistische en
andere nationalistische stroomingen en er
kende, hoewel hij deze stroomngen niet goed
keurde, de noodzakelijkheid eener politieke re
formatie. Voor de liberalen is de politiek het
streven om het gemeenebest te dienen, voor
vele andere groepen is zij maar al te vaak
hef streven om den Sthat ten eigen nutte te
exploiteeren, zooals bijv. wel blijkt uit partij
benoemingen.
Bij den groei van het fascisme speelt onge
twijfeld de crisis een groote rol. Geen regee-
ringsstelsel kan echter welvaart uit den
grond stampen, wel de gelegenheid ervoor
verruimen.
Het fascisme, aldus spr., moet in Neder
land overbodig worden gemaakt. Hiertoe kan
het liberalisme krachtig medewerken.
HET VERVOER VAN REGEERINGS-
KOEIEN.
Geen klachten over het vervoer in
gekomen.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
Bakker—Nort betreffende de wijze van ver
voer per spoorweg van drachtige koeien naar
de slachtplaats, heeft de minister van water
staat geantwoord, dat klachten omtrent het
vervoer van drachtige koeien, als bedoeld,
noch aan de spoorwegdirectie, noch aan het
rijkstoezicht bekend zijn.
Blijkens verklaring, afgelegd door den in
specteur der Nederlandsche vereeniging tct
bescherming van dieren, die in opdracht van
de vereeniging en in overleg met den direc
teur van de Rundveecentrale toezicht houdt
op het vervoer, is mishandeling van vee door
onvoldoende zorg tijdens het spoorwegver
voer niet voorgekomen.
De gestelde vraag moet derhalve ontken
nend worden beantwoord, zoodat voor het
treffen van bijzondere maatregelen geen ter
men aanwezig zijn.
GEEN OPHEFFING BANK
GEHEIM.
Met de leden der Tweede Kamer, die in
beginsel de opheffing van het bankgeheim
ten behoeve van den fiscus wenschelijk acht
ten is de minister van financiën blijkens de
memorie van antwoord inzake de begrootiug
van zijn departement van oordeel, dat zooda
nige maatregel zeer ongewenschte economi
sche gevolgen zou hebben, zoolang andere
landen het bankgeheim nog eerbiedigen.
DE INDISCHE MAIL.
De speciale trein met post en passagiers,
in aansluiting op het motorschip „Johan van
Oldenbarnevelt", zal morgen om 10 uur 20
van Genua vertrekken. Aankomst Woensdag
morgen om 7 uur 2 te Zevenaar, 9 uur 29 te
Amsterdam W.P., 9 uur 51 te Amsterdam
C.S.
BESTRIJDING SMOKKELARIJ.
Met automatische pistolen en auto
mobielen.
De minister van financiën deelt in de me
morie van antwoord betreffende Hoofdstuk
VUB der rijksbegrooting 1934 o.m. mede:
Ten aanzien van de bestrijding der fraude
aan de grenzen zijn alle maatregelen geno
men, we.ke den minister voor het oogenblik
dienstig schijnen. De ambtenaren zijn voor
een deel thans voorzien van automatische
pistolen en voor een ander deel van karabij
nen. Het ligt in de bedoeling geleidelijk alle
ambtenaren aan de grenzen van bedoelde
automatische pistolen te voorzien. Voorts
wordt het aantal automobielen, waarover cp
de linie kan worden beschikt, belangrijk uit
gebreid. Het spreekt van zelf, dat het vraag
stuk der smokkelarij een zaak van nauwlet
tende zorg blijft en dat, mocht repressie met
de tegenwoordige middélen niet voldoende
uitkomst leveren, het nemen van verder in
grijpende maatregelen zal moeten worden
overwogen.
REORGANISATIE VAN HET
ONDERWIJS.
Minister Marchant verklaart in de memo
rie van antwoord aan de Tweede Kamer op
de Onderwijsbegrooting, dat een bezuiniging
van 1554 millioen op het onderwijs, waartoe
de ministerraad heeft besloten, alleen moge
lij!: is door reconstructie van het onderwijs
bestel in zijn geheel. Eén groote reorgani
satie van het onderwijs is dan ook het doel
dat de minister zich voor oogen heeft gesteld
Mr. Marchant vertrouwt, dat een wetsvoor
stel tot algemeene regeling van het onderwijs
in zijn geheel de Tweede Kamer binnen en
kele maanden zal hebben bereikt.
Van dit wetsvoorstel zullen de drie han
gende groote wetsontwerpen niet het uit
gangspunt zijn. Concentratie en betere distri
butie van het voorgezet onderwijs acht de
minister geboden.
In verband met een en ander is de minister
voornemens, machtiging te verzoeken van de
Kroon om de nog aanhangige wetsontwerpen
in te trekken, zoodra hij zijn ontwerp, hou
dende een algemeene regeling, bij de Kamer
zal kunnen indienen. Hij kan tot zijn leed
wezen geen mededeel ingen doen omtrent den
inhoud van een regeling, die in voorberei
ding is, al houdt hij zich aanbevolen voor ad
viezen.
Vele offers noodig.
Met het oog op het tekort op de Rijksbe
grooting moeten offers worden gebracht. Er
zullen er nog meer moeten worden gevraagd,
maar om het dreigende gevaar voor ons on
derwijs te bezweren, zullen zij alle te zamen
nog niet voldoende zij. zoo zegt de minister
Het cijfer van 1554 millioen beteekent dit:
het budget kan niet worden sluitend ge
maakt, indien niet het zesde hoofdstuk met
ten minste dat bedrag zal worden verlaagd
Daarom is reconstructie van het onderwijs
noodzakelijk.
Langs dezen weg hoopt de minister niet
alleen door besparing het onderwijs voor
ondergang te bewaren, doch tevens zal een
doelmatiger organisatie aan het gehalte van
ons onderwijs ten goede komen, 's Ministers
werk zal niet zijn destructief, zooals de nessi-
misten vreezen, doch constructie.'. Echter
sluit dit voornemen het aanbrengen van ver
dere bezuinigingen door partieele wetswijzi
gingen niet uit.
De opheffing van de inspectie van het
voorbereidend onderwijs is een bezuinigings
maatregel. die geenszins beteekent dat van
een wettelijke regeling van dit onderwijs is
afgezien.
Van een incidenteel op te leggen verplich
ting aan gemeenten tot financiee'e gelijkstel
ling van het bijzonder met het openbaar
voorbereidend onderwijs kan onder de huidi
ge omstandigheden geen sprake zijn. Hetzelf
de geldt van uitbreiding van den leerplicht
Hooger en middelbaar onderwijs.
De minister ziet in de omstandigheid, dat
het getal leerlingen der scholen voor voorbe
reidend hooger- en middelbaar onderwijs in
sterker mate toeneemt dan de bevolking des
lands, een verschijnsel, dat samenhangt, met
de heerschende crisis. Of het wenschelijk en
mogelijk is de programqia's voor de eindexa
mens zoodanig te verzwaren, dat een terug
gang van het getal leerlingen het gevolg zou
zijn. valt echter te betwijfelen.
Sedert 1931 is op het hooger onderwijs on
geveer 24 procent bezuinigd. Zoodra hei
wetsvoorstel, houdende de algemeene regelen
voor het onderwijs, zal zijn ingediend, zal
automatisch de reorganisatie van het hooger
onderwijs aan de orde zijn. Op concentratie
zal daarbij moeten worden aangestuurd. Het
betrekken in deze concentratie van de land-
bouwhoogeschool maakt een onderwerp uit
van gedachtenwisseling tusschen den minis
ter en zijn ambtgenoot van economische
zaken.
De wet van 15 September 1933 in zake de
inschrijving van buitenlandsche studenten
heeft geen toepassing gevonden voor de tech
nische hoogeschool te Delft, voor de facul
teiten der godgeleerdheid, die der letteren en
wijsbegeerte en de vereenigde faculteiten der
rechtsgeleerdheid en der letteren en wijsbe
geerte aan de rijksuniversiteit te Leiden en
voor de faculteiten der godgeleerdheid, der
rechtsgeleerdheid en der letteren en wijsbe
geerte aan de Rijksuniversiteit te Groningen.
Tot dusver werd voor een tiental gevallen
gunstig beschikt en voor een gelijk aantal
ongunstig. Verscheidene verzoeken zijn nog
in behandeling. Ongetwijfeld heeft de sterke
uitbreiding van het aantal studenten de aan
dacht van den minister.
Hij acht het thans feitelijk niet mogelijk
om tot subsidieering van de r.k. handel s-
hoogeschool te Tilburg over te gaan. Begin-
selbezwaar heeft hij niet.
Een verbinding tusschen de Rotterdamschs
handefshoogeschool en de Leidsche univer
siteit acht de heer Marchant op zichzelf wen
schelijk. Over de vraag, op welke wijze deze
verbinding eventueel zal kunnen worden tot
stand gebracht, kan hij zich thans niet uit
laten.
Uitvoerig verdedigt de minister de voor
nemens in zake den leerstoel voor muziekge
schiedenis te Utrecht.
De excessen, die zijn voorgekomen bij het
ontgroenen van studenten (echter uitsluitend
te Utrecht, niet ook te Delft) hebben ook den
minister geërgerd. In een verbod van groen
loopen ziet de minister geen heil. buitenspo
righeden zouden desondanks kunnen plaats
hebben.
Volkomen stemt de mihister in met de mee
ning, dat het in deze tijden niet wel verde
digbaar is, kleine kassen van rijkswege in
stand te houden en te subsidieeren.
De vigeerende wetten op het hooger onder
wijs en het middelbaar onderwijs waarbor
gen het volle subsidie aan gymnasia en
hoogere burgerscholen bij onderscheidenlijk
36 en 40 leerlingen. Deze getallen zullen
volgens den minister niet gehandhaafd kun
nen blijven.
E>e salarisregeling der leeraren wordt o»
der de oogen gezien, o.m. ten einde na t*
gaan in hoeverre in de techniek der regeling
verbetering valt te brengen zonder de kosten
te verhoogen.
De korting van de subsidiën aan gemeen
ten ten behoeve van gymnasia en H B S. met
10 heeft nog niet haar beslag gekregen.
Wel ligt het in het voornemen van den mi-
nister ze over het dienstjaar 1934 te bevor
deren.
De minister is van meening, dat het over
weging verdient, ook voor de eind-examen*
een klein examengeld te vragen. Daarvoor
zal echter een wettelijke voorziening noodig
zijn. De minister stelt zich voor het getal ge
committeerden bij de eind-examens der hoo«
gere burgerscholen tot drie te verminderen.
N ijver heidsonderwijs.
Inkrimping van 3-jarige cursussen tot 2-
jarige Heeft bij het nijverheidsonderwijs voor
'ongens tot .dusver niets plaats gehad. Het
igt voorshands ook niet in de bedoeling een
dergelijke omzetting in het algemeen te be
vorderen. Wel is het denkbaar, dat in de
torkomst meer algemeene toepassing van de
2-jarige ambachtsschool nader overwogen
zou moeten worden, indien zich nog grootere
scharen van jongens voor deze scholen zou
den aanmelden.
Verder gaande bezuinigingen en inkrim*
ping van het zeevaart- en machinistenon-
derwijs ligt in het voornemen van den minis
ter
De leden, die de circulaire van 20 Juni
1933 in zake de opheffing van openbare
scholen in strijd achten met de wet, vergissen
zich. De steller heeft er niet aan gedacht aan
eenige bevoegdheid van den raad te kort te
doen. Hij heeft zijn verzoek geneht tot Jen
burgemeester als voorzitter van het co'lege
van B. en W. Het verzoek houdt in, een voor
stel aan den raad te bevorderen tot ophef
fing.
Openbaar en bijeonder onderwijs.
De minister ontkent, dat hij eenigen „aan
val" op het openbaar onderwijs heeft gedaan.
Hij tracht integendeel het onderwijs te be
hoeden voor een ondergang, die zeker is,
wanneer hij de ondoelmatige en kostbare or
ganisatie zou laten voortbestaan.
Concentratie van bijzondere scholen kan
niet als voorwaarde worden gesteld voor
die van openbare scholen. Voorafgaande
wettelijke dwang was een feitelijke onmoge
lijkheid. De ervaring heeft reeds bewezen, dat
de schoolorganisaties van het bijzonder on
derwijs bereid zijn om vrijwt'Hg te doen wat
de financieele nood eischt.
De minister zal niet een zoodanigen toe
stand scheppen, dat ouders die voor hun kin
deren veel hechten aan de openbare school,
gedwongen zullen zijn hen naar de bijzon
dere school te zenden.
Bij de raming van 7 'on is gerekend op de
mogelijkheid van opheffing van ruim 200
scholen, waardoor het salaris zou worden be
spaard van evenzooveel hoofden (op een ge
middeld salaris van 2700) en ruim 100
onderwijzers (met een gemiddeld salaris van
f 1600).
Indien er onderwijzers zijn, die de viering
van den lsten Mei oo de scholen bevorde
ren, en die van den verjaardag van de Ko
ningin tegengaan, dan ligt het op den weg
Van de gemeente- en schoolbesturen, in wier
dienst zij zijn, hieraan een eind te maken.
Den minister is van een dergelijk optre
den in de school niet gebleken. Mochten
excessen in dit opzicht te zijner kennis ko
men. dan zal hij niet aarzelen na onderzoek
zoo daartoe aanleiding bestaat, in te grijpen
met de middelen, die de wet hem geeft.
AANSCHAFFING SCHOOLBOEKEN
EN SCHOOL MEUBELEN
BIJZONDERE LAGERE SCHOLEN.
In bijlage No. 147 schrijven B. en W.:
Den 9en November j.1. ontvingen wij van
Uwe vergadering om bericht en raad een
adres d.d. 3 November t. v. van het bestuur
der R.K. Meisjesscholen en een adres d.d. 6
November 1933 van het bestuur der vereeni-
ging „St. Joseph" voor de R.K. Jongensscho
len t,e Alkmaar, verzoekende gelden uit de
gemeentekas te willen verstrekken, resp.
voor het aanschaffen van schoolboeken
wegens toename van 't aantal leerlingen der
Juliana (u.l.o.) en voor het aanschaffen van
schoolmeubelen (een schoolbord met 6
schrijfvakken en een wandkast) wegens toe
name van het aantal leerlingen der St. Jo-
sephschool (u.l.o.), waardoor klassesplitsing
noodig werd.
Aan die uitnoodiging gevolg gevende, dee
len wij U mede, dat de aanvragen voldoen
aan de in artikel 73 der Lager Onderwijswet-
1920 gestelde eischen (in verband met het
Koninklijk besluit van 20 Juli 1931, nr. 83,
behoeft in dit geval geen waarborgsom te
worden gestort). Derhalve moeten deze ver
zoeken op grond van artikel 75 dier wet wor
den ingewilligd.
Wij stellen Uwe vergadering mitsdien vóór
de gevraagde medewerking te verleenen.
FILMVOORSTELLING VANWEGE
HET NEDERL. JONGEL. VERBOND.
Op Donderdag 7 December draait in Ge
bouw „Waakt en Bidt", 's avonds 8 uur,
een zeer merkwaardige Film.
De oudste Jeugdorganisatie van ons land,
het Protestantsch Christelijke Nederlandsch
Jongelingsverbond liet door Polygoon,
Haarlem, dit kunstwerk maken, om zeker te
zijn van een ook technisch goed verzorgd
trilbeeld, dat alles wat het Verbond wil en
doet, op het witte doek brengt.
In rijke afwisseling ziet men achtereen
volgens den geweldigen jaarlijkschen toog-
dag (die van Nijmegen) met z n 3600 bezoe
kers, het centrale werk in Amsterdam, ver
een igingsle ven ten platte lande en in de
groote stad (vooral het buitenwerk met z'n
optocht, gymnastiek en sport te Dordrecht is
filmisch prachtig geslaagd), een prachtigen
kijk in Indië, waar een inlandsche Secreta
ris vanwege het Verbond werkzaam is, ons
Mijndistrict Limburg, met het bovengrond-
sche- en ondergrondsche mijnleven, benevens
het schitterende Mijnwerkerstehuis van het
Verbond te Treebeek, tal van vroolijke na-
tuurtafereelen uit de Jongens- en Jonge-
mannenkampen te Oud Leusden en te Huls
horst en op het mooie Buitenhuis de Erut
