DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De toekomst zeer hoopvol? Hit het fxulement Ttxtqeüiksdi Oveczicht ^Buitenland No. 289 Donderdag 7 December 1933 135e Jaargang Het Engelsche economische blad The Economist" publiceert een artikel over de naaste toekomst, die niet te donker moet worden ingezien. DE WEG NAAR HERSTEL. Hervorming van den Volkenbond. Wat vandaag de aandacht trekt Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementspriis per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franc door bet geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, pos'^ïro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdiedacteur: Tj. N ADEMA. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Den Haag, 6 Dec. 1933. KORTING INDISCHE PENSIOENEN. Met een magistrale rede heeft hedenmiddag de minister van Koloniën dr. Col ij n, te vens minister-president, ce talrijke sprekers over het voorstel tot korting op de Indische pensioenen beantwoord. Het verhaal gaat, naar we meenen van den Engelschen staats man Pitt, dat hij zoo welsprekend was, dat Ihij de grootste zege behaalde, welke voor een politiek spreker is weggelegd, n.1. dat hij een tegenstandei tot voorstander wist te bren gen. Het zou ons niet verwonderen, zoo het minister Colijn gelukt was een of meer te genstanders van bet regeeringsvoorstel te bewegen om voor het kortingsvoorstef-' te stemmen, hoewel hij oorspronkelijk andere voornemens heeft gekoesterd. Zijn weidoor dachte en deugdelijke opgebouwde redevoe ring is ondei groote aandacht aangehoord, behalve door een paar sociaal-dem. afge vaardigden, die de aandachtig luisterende journalisten op de petstribune hinderden door achter het groene klapdeurtje doch ónder de perstribune de financiën vzn het Ned. Vak- verband of iets dergelijks onder het genot van een pijp te besoreken. Alvorens minister Colijn het woord mocht nemen, hebben wij naar wij meenen een negental sprekers mogen hooien. Niet altijd was dit een onverdeeld genoegen. Wanneer men b.v. luistert naar .de protestbetoogen van de heeren De Visser (comm.), Snee vliet (rev soc.) en later van den heer W ij n k o o p (comm.) krijgt men wel den in druk, dat hun vijandig gevoelen vooial wat geordende maatschappij betreft, hen ver hindert de zaker. objectief in te zien. Naast hen deden zich als tegenstanders van de re- geeringsvoorstellen kennen de heeren Arts (dem kath.) en Van Houten (chr. dem.L terwijl de heeren prof. V i s s c h e r (a. r.), mr. Joekes (v d-). Vervoorn (plattel.) en Lingbeek (herv. ger c ch voorstan ders van het wetsvoorstel deden kermen. Prof. V i s s c h e r bestreed daarbij den heei AalbTse door hem voor oogen te hou den, dat Thomas van Acquino, de groote voorganger van den hec Aalberse. een an deren kijk op dergelijke dingen had. Diens staatsleer achtte de goê-gemeenschap het al gemeen welzijn den eenigen maatstaf voor de rechtmatigheid van een wet en hij her innerde aan diens gezegde: primum vivere. deinde philosophari eerst moeten we zorgen voor de ^ïschen des levens, later kunnen weer wiisgeerig over napraten. ,De heer Joekes was geen bewonderaar van het voorstel, doch wij hebben hier te doen met een soort van "oodweer, er is, zooals het in het zeerech. heet averij-grosse en men moet wat laten schieten om te redden wat er te redden valt. Hij drong er intusschen op aan de ontworpen nieuwe pensioenregeling zoo spoedig mogelijk, liefst in het begin van het volgende jaar tot stand te brengen. Minister Col ij n heeft eerst enkele détaii- punfen behandeld en onder meer betoogd, dat het pensioen van den Gouverneur-Generaal buiten de voorgestelde regeling valt, omdat dit bij afzonderlijke regeling is vastgesteld. De voorgestelde korting is op twee jaar bepaald in verband met de komst van een nieuwe salarisregeling, welke zoo spoedig mogelijk haar beslag zal krijgen, doch niet reeds het volgende jaar kan worden tot stand gebracht. In de eerste plaats behandelde de minister vervolgens de bewering van den heer Aal berse. dat het voorstel in strijd zou zijn met art 177 van de GrondweJ. dat de verbinte nissen van den Staat jegens ziin stl.uld- eischers waarborgt Die bepa.:rg slaa; enkel op de bezitters van staatsschuld ten einde te voorkomen dat de Staat zijn keningsschukl b v. tot op een derde terugbrengt, gelijk vroe ger is geschied. Gepensionneerden zijn echter geen schuldeischers van den Staat. In de tweede plaats had de heer Aalberse beweerd, dat de regeering tot de indiening van een wetsontwerp was overgegaan ten einde te vooikomen, dat gepensionneerden zouden trachten door middel van de recht spraak de korting onrechtmatig te doen ver klaren. Dat ware een dwaasheid, want ook wanneer de korting bij Indische Ordonnantie was bepaald, zou de rechter niet tusschen- beiden kunnen komen. De korting is echter in een wetsontwerp vastgesteld, omdat daar mede allerlei in Indië voorkomende pensioen regelingen nu onder één bepaling komen. Bovendien zai de Indische regeering zich krachtiger gevoelen, wanneer een wet haar een ruggesteun geeft bij de uitvoering van de ontworpen kortingsbepalingen. En daar bij leek hem tegenover zooveel belangstelling een wettelijke regeling verkieseijker dan een regeling van het uitvoerend gezrg. Een derde grief van den heer Aalberse is geweest, da' de voorgedragen korting zou strijden met de rechtvaardigheid. Maar te genover een salarisverlaging staat een ambte- tpar vrijwel machteloos en niet minder tegen over een pensioenverlaging. Een pensioen is geen vrucht van een overeenkomst tusschen staat en individu, het is geen lijfrente en zelfs heeft een gepensioneerde geen vrije be schikking over zijn pensioen. Het pensioen is, geiijk weleer de Staatscommissie-De Meester het uitdrukte, het resyltaat van de samenwerking van het publiek gezag en den ambtenaar Dat is ook de grondslag van onze Pensioenwei 1932. De regeering had dan ook volkomen vrijheid de pensioenen in den duren tijd te verhoogen, 40 pet. in 1932, en enkele malen nog meer. Dat was geen libe raliteit maar een uiting van plicht, welke ook bi] een mogelijke deflatie zou moeten worden in het oog worden gehouden. De voorgestelde korting is nóch oc.redelijk nóch onrechtvaardig in deze critische tijden, welke niemand had kunnen voorzien. Nie mand heeft dan ode gepiutteld toen er ver hoogingen kwamen, waarop men nooit had gehoopt en nu het indexcijfer in Den Haag is gedaald op 60 mag men ook niet pruttelen tegen de korting. Te beweren, dat hier in breuk word' gepleegd op het privaatbezit, gaat niet op Bovendien wordt van over heidswege herhaaldelijk ter wille van het openbaar belang inbreuk op het privaatrecht gepleegd De Indische financiën maken de voorge stelde maatregelen onvermijdelijk en men denke niet. dat de regeering met zekeren wel lust op de pensioenen is aangevallen De fi- nancieeje toestand dwingt evenwel het mes er diep in te zetten. Er was reeds 123 mil- lioen op een budget van 524 millioen bezui nigd. Dat is 24 percent, een percentage, dat Nederland met zijr bezuinigingen nog lang niet heeft bereikt. Maar nu moet er nog 125 millioen worden bezuinigd. Daaronder vallen de 7 millioen van de pensioenen en de 12 millioenen var, de salarissen. Ten slotte zullen wellicht zelfs de fundamenten van het Indi sche staatsbestel worden aangetast. Kan men zich voorstellen wat dit alles beteekent? Aan belastingverhooging valt niet meer te denken. zoodat abes uit bezuiniging moet komen. En aan vermeerdering van de Indische staats schuld mogen we zelfs niet denken, terwijl Nederland niet kan bijspringen. Ook kan thans niet aangestuurd worden op rente verlaging zonder het crediet van Indië en Nederland in gevaar te brengen. Intusschen wordt de mogelijkheid van conversie van schuld niet uit het oog verloren. Indië heet een rijk land, dat is het poten tieel, maar we moeten voor het oogenblik Indië als doodarm beschouwen en het kabinet is eenstemmig van oordeel, dat met het oog op de armoede van Indië en het belang van Nederland de aanneming van het onder havige voorstel zeer gewenscht is. ook met het oog op de gevolgen van een verwerping Minister Colijn verklaarde waarschuwing van den'heer Aalberse, dat hij niet de porte feuillekwestie zou stellen te waardeeren. maar gelijk weleer minister De Geei in dc Eerste Kamer aan den heer Kranenburg antwoord de. een minister moet zelf beoordeelen, hoe ver hij zijn verantwoordelijkheid kan dragen en hij maakt ook aanspraak op dat recht. Het landsbelang eischt ernstige overweging van wat er te doen staat bij een mogelijke ver werping: hei kabinet kan aftreden, he* kan aansturen op een Kamerontbinding, doch dc ve/worpen maatregel zou ten slotte ook per Indische ordonnantie kunnrn worden door gevoerd. Da' zou intusschen een correctie door den Volksraad van een beslissing van de Tweede Kamer zijn, een staatsrechtelijke in- elegantie, welke hij niet zou bewonderem Maar ten slotte zal de regeering moeten oordeelen wat het meest in het belang des lands is. Morgen zullen de replieken plaats hebben. Daarmede zal vermoedelijk een goed deel van de vergadering heen gaan. Hedenavond wordt de begrooting van Waterstaat aan de orde gesteld. Het bekende Engelsche economische blad „The Economist", een der meest gezagheb bende organen op economisch gebied, plaat ste in het jongste nummer een zeer belang wekkend artikel, „Crisis and Recovery" (crisis en herstel), dat de algemeene aan dacht verdient, ook al, omdat de toekomst er zeer hoopvol in wordt afgeschilderd. Het blad, dat over het algemeen nimmer te optimistisch is en steeds in zijn conclusies de grootst mogelijke voorzichtigheid be tracht, komt tot de conclusie, dat de weg tor herstel reeds in December 1931 is ingeslagen Toen was het dieptepunt der crisis bereik' Zooals bekend, verdeelt de staatshuishoud kunde een conjunctuurperiode in een crisis, in een depressie, in een herstelperiode en in een nieuwe hausse-beweging. De crisis betee kent de weg bergafwaarts, de depressie Bet vertoeven in het dal, de herstel-periode de weg opwaarts om uit de misère te komen, ter wijl de hausse een hollen is naar boven om daarna weer naar beneden te tuimelen. De weg bergafwaarts is, volgens de Eco nomist, in December 1931 verlaten. Toen kwamen wij in het dal aan en de depressie nam een aanvang. Tenminste voor Engeland, want de prijzen en de productie gingen in de andere landen nog steeds naar beneden, ook nog gedurende het tweede halfjaar van 1932 In den winter van 1932-'33 echter vertoonde de geheele wereld een opleving en op het oogenblik, dat Roosevelt het roer van den Amerikaanschen Staat in de hand nam, was de opwaartsche beweging, zoowel van het prijsniveau als van de productie positief en duidelijk te bemerken. Van Maart tot Juli 1933 was de Amerik economische situatie merkbaar aan het ver beteren en het herstel in de wereld nam met rasse schreden toe. Tot in Amerika de voor uitgang weer voor een terugval ging plaa's maken, waardoor ook in de overige wereld opnieuw een depressie intrad. Men bedenke, dat onder depressie niet verstaan wordt de crisis, want deze had haar laagtepunt reeds bereikt. Hier bedoelt het Engelsche blad den stilstand van de reeds geconstateerde op gaande beweging, we'ke stilstand van zelf sprekend deprimeerend werkte Doch niet tegenstaande alle tegenwerkende factoren is de herstelbeweging zoo krachtig, dat niets m staat is om dat herstel tegen te houden. Het kan hoogstens worden geremd. Goedkoop geld. Doch juist het remmen van het herstel geeft het gevoel, dat men het best met „ae pressie" uitdrukt. Goedkoop geld is niet ae eenige weg om ondernemingslust aan te kweeken. Het goedkoope geld heeft reeds jaren gewerkt, zijn gunstigen invloed uitge oefend, maar het is niet in staat gebleken den weg naar boven te doen inslaan. Vandaar, dat de Economist een middel aanbeveelt, dat door de Engelsche regeering steeds is afge keurd als gevolg van de onbevredigende uit werking, die vroegere pogingen op dit gebiec hebben gehad, n.1. het doen uitvoeren van groote algemeene werken door den Staat en met staatsgeld. Het is belangwekkend, dat een conservatief blad een dergelijken raad geeft Wij kunnen dit denkbeeld met anders dan toejuichen, omdat wij er precies eender over denken. Er is zooveel opbouwends te verrichten, dat het een schande is om bij de pakken neer te zitten en de crisis haar eigen weg te laten gaan, neermaaiende, wat met tegen de kracht van die crisis bestand is. HH blad hanet hiermede het Fransche standpunt aan. Frankrijk wil, het liefst met internationale medewerking, groote bedragen beschikbaar stellen voor het doen uitvoeren van belangrijke werken op allerlei gebied en in allerlei verschillende gebieden in de wereld. Talrijke besprekingen hierover zijn in de Volkenbond-afdeelingen gehouden, doch tot dusverre zonder resultaat, voorna mei ijk omdat Engeland er zich tegen ver zette. Engeland wees op de zeer ongunstige resultaten uit vroegere perioden. Het bleek een wegsmijten van het geld. zonder dat resultaten werden bereikt, waarop men ge hoont had. De Economist kan natuurlijk de ervaring uit voorbij gegane perioder niet ontkennen. Maar zeer terecht merkt 't blad op dat het ingrijpen van de Overheid in deze richting moet geschieden, zoodra de crisis haar dieptepunt bereikt heeft en het herstel in aantocht is. Het is onmogelijk om tegen de verwoestende krachten op Je werken; elke dam. welke dan wordt opgeworpen, wordt onmiddellijk onder den voet geloopen Vandaar, dat gewacht moet worden op de kentering; de Staat moet dan de helpende hand bieden om deze kentering te steunen De gelden, welke dan worden besteed kunnen nimmer aanleiding worden tot wantrouwen, hetgeen wèl het geval zou zijn, wanneer men me! dezen steun van bovenaf zou aanvangen, nog in de crisis-fase. Immers dan zou het vertrouwen in de Staatsfinanciën kunnen worden aangetast. Men zou dan redeneeren: „De Staat voert een zeer riskante politiek; de begrooting kan op die manier niet sluitend worden gemaakt, zoodat de boel op een ge geven moment moet spaak loopen. Steunt een regeering echter tijdens de depressie, dan kan en mag men zóó niet redeneeren. Trou wens de feiten zullen dan wel uitwijzen, dat men niet logisch de werkelijke situatie in ziet. Het is 'n wijze raad, dien de Economist ook ons geefL Italiaansche regeering neeft geen voorstellen geformuleerd. Uit welingelichte bron verluidt, dat t a v. de door den Grooten Fascistischen Raad geëischte hervorming van den Volkenbond de Italiaansche regeering geen voorstellen heeft geformuleerd. Men wil te Rome de uitwer king van het besluit van den Raad op de re geeringen der groote mogendheden afwach ten en is bereid over de hervorming te onder handelen zonder bekrompen vooroordeelen. De Groote Fascistische Raad en de Volkenbond. De bladen schrijven met betrekking tot de beslissing van den Grooten Fascistischen Raad, dat het Geneefsche instituut," dat be doeld was als uitvoerend orgaan voor de vre desverdragen, de rivaliteiten heeft gecrystal- liseerd. De hervorming van den Volkenbond moet verwezenlijkt worden in verband met de om standigheden in het nieuwe Europa Het gaat hier niet om wiiziginger in de organisatie der bureaux of den raad of de rechten der kleine mogendheden, maar om het principe van den Volkenhond. Het is het gebrek aan solidariteit, dat het failliet van Genève heeft bepaald. De bladen herinneren aan eenige betreurenswaardige echecs van den Volken bond in de 'aatste jaren, me' name de ontwa peningsconferentie, het uittreden uit den Vol kenbond van Janan en Duitschland, de af wezigheid van Rusland gn de Vereenigde Staten. Indien deze hervorming niet zal wor den ten uitvoer gelegd, zal Italië Genève ver laten. De „Temps" over de besprekingen te Rome. De Romeinsche bijzondere correspondent van de „Teihps" schrijft, dat het eënige tast bare resultaat van de besprekingen tusschen Litwinow en Mussolini bestaat in de overeen stemming over de ratificatie van het Ita- liaansch—Russische vriendschapsverdrag. Men kan de bijeenkomst der beide staatslie den beter beschouwen als een demonstratie tegen den Volkenbond Het samenvallen van de reis van Litwinow met de zitting van den Grooten Fascistischen Raad is daarvoor bij zonder kenmerkend. De Duce heeft zijn vrijheid van handelen jegens Londen en Parijs bewezen en pressie op Genève willen uitoeferen. Zijn doel is de hervorming van den Volkenbond in dien zin, dat de groote mogendheden onder elkaar kunnen beraad slagen. Hij wenscht. dat zij, die de grootste veiantwoordeliikheid dragen, ook de grootste rechten hebben en ziin tegenwoordige politiek bewijst, dat dit tusschen de groote mogend heden mogelijk is. ook wanneer zij geen lid van den Volkenbond zijn. Het besluit van den Fascistischen Raad. Met betrekking *ot het besiuit van den Grooten Fascistischen Raad schrijft Evening News, dat wanneer de Volkenbond niet eenige grondige wijzigingen aanbrengt in zijn machinerie en werkmethoden Italië den stap van Duitschland en Japan zal volgen en eveneens uit den Volkenbord zal treden Evening Standard verklaart, dat het ulti matum van Mussolini blijkbaar ten doel heeft de crisis te Genève te bespoedigen Zijn directe werking zal hierin bestaan, dat de bijeenkomst der groote mogendheoen snel tot stand zal moeten worden gebracht. Op deze bijeenkomst en niet op de volgende vergade ring van den Volkenhordsrcad zal Musso lini zijn nieuwe politiek van Volkenbondsher vorming ter sprake brengen. „Mussolini's ultimatum" Het voornaamste onderwerp van gesprei in diplomatieke kringen ;s het door Musso lini aan den Volkenbond gestelde „ultima tum", dat in Duitschland een gunstig ont haal vindt, in Frankrijk niet bezorgdheid woidt beschouwd en in Amerika een volstrekt gereserveerde houdir- entmoet. De corres pondent van de Daily Telegrapb te Rome seint, dat de resolutie van den Grooten Fas cistischen Raad geen voorstel is, maar een „nauwkeurig en scherp omlijnde definitie van de fascistische opinie" en Mussolini wacht thans de aanvaarding van zijn uitda ging af. Hij zelf is bereid actief deel te nemen aan de hervorming van den Volkenbond, doch niet bereid een on'werp op te stellen. Fngeland zal waarschijnlijk alles in het werk stel'en om den Volkenbond voor ineen storting te behoeden. In Genéve schijnt men van opvatting te zijn, *.at de basis van de Italiaansche opvattingen verstandig is en dat een herziening van ^et Voikenhondspact gunstig zal werken. Men is in de Volken- bondsstad ervan overtuigd, dat de Volken bond zich thans op een kruispunt van wegen bevindt. Rosenberg over het bezoek van Litwinow. In den Voelkischen Beobachter schrijft Alfred Rosenberg, naar aanleiding van het Hervorming van den Volkenbond. (Buitenland). Stakingen in Spanje. (Buitenland) De Iersche kwestie (Buitenland). Het probleem der Joodsche vluch telingen. (Buitenland). Voortzetting Rijksdagproces 13 Dec. a.s. (Buitenland). Te Resteren is proces-verbaal op gemaakt tegen twee penningmees ters van werkliedenvereenigingen, die de kas hadden verduisterd. (Binnenland Drie dooden en 2 gewonden bij een brand in Den Haag (Binnen land Voor het gerechtshof te Den Bosch bevestiging geëscht van het vonnis tegen den dader van den dubbelen moord te Nuth; 15 jaar gevangenisstraf. (Rechtszaken Ged Staten van Noordholland over den stand van het Westfrie- sche kanalenplan (Provincie) Op den onbewaakten overweg te St. Pancras een wagen aangereden; paard gedood. (Stad en omgeving) Zie verder eventueel Laatste Be richten. bezoek van den Russischen volkscommissaris van buitenlandsche zaken, Litwinow, o.a het volgende: Wij begrijpen natuurlijk, dat de overwin ning van het communisme in Duitschland in Moskou nog niet vergeten is en dat de dag bladen daar alles in het werk stellen om de stemming tegen Duitschland in te nemen. Wij zien deze dingen met passende kalmte aan in het gevoel, aai Duitschland het com munisme niet alleen uiterlijk maar vooral innerlijk overwonnen heeft. Het zou echter volkomen onjuist zijn daaruit de conclusie te trekken, dat het nat.-socialisme nu deze ver schillen in wereldopvatting direct zou willen overbrengen op de buitenlandsche politiek. De Duitsche staat onderzoekt de dingen der buitenlandsche |H>'itiek volkomen vanaf het standpunt of de onlossing van een of ander probleem in het algemeen belang, in dit ge val dat van Rusland en Duitschland. is Wij hopen, dat dit zakelijke standpunt ook in Moskou de overhand zal krijgen en wij tre den derhalve den vertegenwoordiger van den Sowjetstaat even onbevangen tegemoet als den vertegenwoordiger van een andere mo gendheid, waarm^ct Dui'schland volstrekt concrete betrekkingen wil onderhouden. Duitschland mengt zich niet in de binnen landsche toestanden van Rusland en in tegenstelling tot vele beweringen is evenmin als vroeger deze eiscb ook thans niet gesteld. Evenals wij verwachten, dat ook de andere staten Duitschland met rust laten, wanneer het zich in zijn levensruimte zoo inricht als di* overeenkomt met zijn karakter cn levens- eischen. Wij hopen dat ie heer Litwinow deze za kelijke atmosfeer in Berlijn op waarde schat hetgeen zeker in het belang van beide staten slechts gunstig k*" ziin. Italië en de Volkenbond. In kringen van den Volkenbond heeft men niet zonder verrassing kennis genomen van het besluit van den Grooten Fascistischen Raad inzake het rapport van Mussolini zelf over de verhouding van Italië tot den Volken bond, en de organisatie van Geneve. Dit be sluit verraste te meer, daar men uit goede bron wist, dat tijdens het bezoek van Avenol aan Rome Mussolini niets van zijn werkelijke plannen had laten doorschemeren, hetgeen tevens de oorzaak zou zijn van de verrassing van diverse regeeringen, wien de Duce dui delijk zou hebben te kennen gegeven, dat hij er met aan dacht den Volkenbond te verlaten De eerste indruk in diplomatieke kringen is dan ook, dat Rome met dit besluit de reeds eenige maanden gevolgde manoeuvre voort zet. Deze manoeuvre zou voor den Duce hier op neerkomen, dat hij het viermogendheden- pact, dat elders als definitief mislukt wordt opgevat, wil redden en thans tracht het pact vrij te maken van alles, wat de onderhande lingen er in hadden gebracht, voornamelijk met betrekking tot de nauwe verbanden met den Volkenbond. Mussolini is hevig gekant tegen de juridi sche gelijkheid in den Volkenbond en men acht het mogelijk, dat zijn voornaamste doel thans is zich van dezen dwang te bevrijden en in de plaats van het neutrale Geneefsche college een directorium te stellen, waar Sov jet-Rusland dan deel van zou uitmaken. OPNIEUW AARDBEVING OP HAWAÏ. Een aardbeving, welke ongeveer 10 minu ten aanhield, heeft gisteren het eiland Hawaï getroffen Men vreest dat deze aardbeving de voorbode is var. een nieuwe eruptie van den vulkaan Mauna Loa.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1