GEOPEND ONZE ZAAK MIENT10. TEL. 1561. PALTHE. ALMELO. DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Ernstige opstand in Spanje. Nieuwjaarswenschen. CHEM. REINIGEN. VERVEN. S)xtgdilksch Omvzkht jBiiiteuland No. 292 Maandag II December 1933 De reeds lang verwachte revolutie is thans in at zijn hevigheid, ten hoste van vele menschenlevens, uitgebroken Gewelddadig verzet. Ter gelegenheid van de vestiging van dezen winkel zullen voor ALKMAAR tijdelijk voor het CHEMREINIGEN van Meeding, onder staande tarieven gelden: HEERENCOSTUUM Eenv. wollen of zijden JAPON vanaf MANTEL REGENMANTEL (exclusief waterdicht) Aflevering binnen enkele dagen. De opbouw van Italië. Waf vandaag de aandacht trekt Deze Courant wordt ELKEN AVOND, bahalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. tranc door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v b. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, pos'^'ro 37060. Telel. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. AutMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Spanje is een onrustig land en zij, die voorspelden, dat na het wegjagen van koning Alfonso de rust voor goed was teruggekeerd, zijn bedrogen uitgekomen. De mentaliteit van dit Zuidelijk Volk is nu eenmaal geheel verschillend met de overige volken in West Europa en gezien de zeer vele vóór-uitspattingen die er hebben plaats gehad, is deze opstand geenszins onver wacht. Ongetwijfeld zijn er in de laatste jaren heel wat Spanjaarden wakker geschud. Het oude Spanje is verdwenen. Maar het nieuwe Spanje staat nog te wankelen bij de eerste pogingen zich op ie richten. Verschuiving naar rechts. Wij hebben hier enkele weken geleden ge schreven hoe de eerste poging om een nieuw regime in te stellen onde; ieiding van radi calen en socialisten is mislukt. De teleurstel ling heeft duizenden kiezels naar de oppositie gedreven. Zoodoende hebben de verkiezingen van 19 November en 3 Deceinbet een groote ver schuiving naai rechts gebracht. De socialisten zijn van 114 zeiels tot 58 ichteiuitgegaan, de socialistisch radicalen van 56 tot 6, Azana's republikeinsche actie van 43 tot 6. de Cata- laansche linkerzijde van 36 lot 23. De rechter zijde, bestaande uit een viertal groepen, groeide van 50 tot 207 zetels in een volks- i vertegenwoordiging van 473. Als men alleen met de getallen rekening hieid, zou men zeggen, dat nu aan rechts de beun was om te toonen, wat zij kan. Maar bij rechts is men niet klaar om de leiding te nemen: Daar staan geen oude partijen met een vast program en ervaren leiders. Rechts was men nog maar bezig naar nieuwe vor men te zoeken en men staat eer beetje be duusd te kijken ovei liet onverwacht groote succes. Nieuwe denkbeelden. Dat zich nieuwe denkbeelden baan breken bij de rechterzijde waar de Katholieke Volks actie de leiding heeft, is duidelijk. De leiders zeggen b.v. dat de revolutie van 1931 nood zakelijk is geweest Men heeft dus met het verleden gebroken. Men spot er met de „dollemannen" die hopen, dat Don Alfonso weldra op een wit paard zijn intocht in Madrid zal doen. Men keurt de houding der reactionnairen af. die nooit iets van hervor mingen hebben willen weten Men zegt. dat er groote veranderingen moeten komen in de agrarische verhoudingen en dat de land arbeiders geholpen moeten worden. Men wil niet meer terugkeeren tot den ouden toestand, waarbij de Kerk op alle gebied de leiding had en de geestelijkheid ook de economische lei ders leverde De Kerk moet alleen op geeste lijk gebied invloed hebben, zoo zegt men. Het sociale, politieke en economische werk moet door leeken gedaan worden. Men gaat Katho lieke vakvereenigingen oprichten met arbei ders als leiders- Om dit program te kunnen verwezenlijken moet men echter eerst langen tijd voorberei dend werk doer. onder het volk. Niet met een toevallig saamgestroomde kiezersmassa kan men werken, men moet op een stevig georga niseerree beweging kunnen steunen. Daarom wijst Gil Robles hei premierschap af. Men wil de regeering overlaten aan de rechtsche liberalen. Men kiest Santiago Alba tot president van de Gortes. Men wenscht '.erroux als premier. Anarcho-sy ndicalisten Lerroux is bereid een kabinet te vormen, flat op 'n minderheid van rechts centrum steunt en op de welwillendheid van rechts. Zoodoende zou de verschuiving in de regee ring zoo klein mogelijk blijven. Voor de socialisten is dit al erg genoeg. Vele overtuigde radicalen zullen zich ook met bezorgd gezicht het hoofd wrijven, als ze Lerroux hooren zeggen, dat het verkeerd was het cruciiix uit de scholen te verwijderen en dat men op godsdienstig gebied „verzachting moet brengen in zekere ongewenschte. nutte- looze maatregelen" (interview met Lerrcux in de Petit Parieten). Maar nu de syndicalisten en de anarchisten, die in he» individualistisch Spanje zoo groo- ten invloed hebben op de arbeidersbevolking! Voor de verkiezingen hebben zij zich niet ge ïnteresseerd Dat parlementaii gedoe ver foeien zij. Nu bemerken zij hoe zij door hun onverschilligheid indirect hebben medege werkt aan de versterking van hun gevaar Hjkste tegenstanders. Wat is er voor hen te verwachten van een kabinet-Lerroux, dat voortdurend rekening zal houden met rechts? Versterking van het gezag, dat zij verfoeien. Bevestiging van het particuliei bezit, dat zij willen opheffen. Bepeiking van de vrijheid van staking, waarmee zij staat en maatschap pij terrosiseerden. Voor hen stond er nog slechts een weg open: gewapende opstand, vernietiging van den staat, anarchie. Opstand. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag hebben de Syndicalistisc' e Vakvereenigingen en de Iberische anarchisien gepoogd hun slag te slaan Een uitgebreid complot, waar van de regeering reeds tang de lucht had, doch dat zij niet heeft weten te vernietigen, heeft een gewapenden opstand ontketend, voornamelijk in Cataionië en Noordelijk Spanje. Hier en daar hebben socialisten, die door hun leiders reeds lang waren voorbe reid op de noouzakelijkheid van een opstand, de anarcho syndicalistische beweging ge steund. De iegeering van Barrios is met kracht daartegen opgetreden. Zaterdagavond kon zij mededeelen aat zij de beweging de baas was gebleven Maar onderdrukt was zij toen nog niet. In den nacht van Zaterdag op Zon dag is de opstand opnieuw opgelaaid, nu op nog grooter gebied. De jongste berichten over de gebeurtehis- sen in Spanje geven het volgende beeld: Te Madrid waar tot u toe niets was voorgevallen, zijn 11 bommen ontploft. Het mag een wonder heeten dat persoonlijke on gelukken niet hebben plaats gevonden. De materieele schade daarentegen is aanzienlek Te Barcelona hebben de schietpartijen in de voorsteden den geheelen Zaterdagnacht voortgedujrd. In de stad zelf zijn 4 bommen ontpioft. Twee personen zijn gedood en velen gewond. De bakkers zijn in staking ge gaan. De militairen verzorgen de broodvoor ziening. Spoortrein in ravijn. Op 15 K M. afstand vau Valencia is de expresstrein Valencia—Sevilla tot ontsporing gebracht doordat extremistische elementen een brug in de lucht hadden laten vliegen De trein stortte in de diepte. Tot nu toe zijn 5 dooden. 11 ernstig en 27 lichtgewonden geborgen. De bom ontplofte, toen de locomotief en een der wagons al de brug gepasseerd waren, doch de achterste wagon<- stortten in het ra vijn en de spoorbrug werd grootendeels ver nield. Volgens niet-officieele berichten zou het spoorweg-ongeluk 30 dooden hebben ge- ëischt. Te Alcazar is een hoeveelheid bommen ont ploft op een geheime vergadering van extre-, misten. Zeven personen kwamen om het leven. Uit Madrid wordt gemeld, dat in verband met de opsta.idige beweging gistermiddag nog 140 arrestaties - Ln verricht. Op het departement van oorlog zijn gister avond de ministers bijeengekomen voor het houden van een belangriike en uitvoerige be spreking van den toestand. De raadspresident heeft een radiorede ge houden, waarin hi_ o.m zeide, dat de regee ring vast besloten is in geheel Spanje de orde te handhaven. Voorts deed hij een be- toep op het Spaansche volk. In Madrid is de Zondag tamelijk rustig verloopen. Gisteravond heeft een kleine groep extremisten eenige bomaanslagen gepleegd. - De gouverneur van Saragossa heeft ver klaard, dat hij gereed en bereid is om tot eiken prijs de maatregelen van de regeering te handhaven en de orde te bewaren. Te Grande hebben extremisten brand ge sticht in zes kerken en kloosters, welke groo tendeels in de asch zijn gelegd De water voorziening is gestoord. Te Saragossa hebben de anarchisten ge probeerd het gouvernementsgebouw te bestor men. Zes personen zijn gedood. De troepen werden van de ja?en beschoten. De schiet partijen duren voort. Te Bilbao en Sevilla, waar het nog rustig is, zijn zeer scherpe voorzorpsms^treeelen getroffen. De belangrijkste punten in de stad zijn bezet door mii'*airen met machinegewe ren en pantserauto's. In het geheel zouden tot nu toe 40 doouen en gewonden te be reuren zijn. In de provincie Huesca moeten nog 10 domen in handen der opstandelingen zijn De revolutinnnairp leweymg in de provin cie Huesca ontstoi d in de dorpen Puertolhn PflLTHE in Alkmaar. en Puertaluna, waar de opstandelingen de politie ontwapenden en de soi ialistische revo lutie uitriepen. Vervolgers maaiden de op standelingen zich meester van verscheidene voertuigen en reden naar het dorp Tormos, waar zij de verbindingen afsneden en de kazerne der- politie trachtten te bestormen. Vanuit Huesca zijn pclitie-versterkingen gewapend met mitrailleurs naar Tormos on derweg. Te Huesca zelf hebben de syndicalisten de revolutionnaire staking a.gekondigd. De banken en openbare gebouwen worden door militairen- bewaakt. De Spaansche minister van binnenlandsche zaken heeft gisteravond om 12 uur via de radio medegedeeld, dat de opstand geëindigd en de orde hersteld is. De wet tot stichting der corporaties vastgesteld- Begrooting-tekort. In de nachfzitting, welke tot half vier Zondag, duurde, heeft de groot 3 fascis tische raad in Italië de „YV et tot >tich- ting der corporaties" besproken en daar mede zijn herfstzitting beëindigd. De wet bestaat uit 15 artikelen. Zij geeft de richtlijnen aan voor den op bouw, de taak en de rechten, zoomede de verhinding van de corporaties met den staal en de partijorganen aan Van es sentieel belang is art. 1, dat Je corpora ties kunnen worden gesticht bij decreet van den chef der regeering op voorstel van den minister voor de cotporahes en in overleg met de centrale commissie voor Je corpojraties. Alle bijzonderheden van den opbouw b'ijven dus voorbehou den aan het siiehtingsdecreet. Bij de wet is den leider der regeering ook voorbehouden een minister of staatssecretaris of partijsecretaris te be noemen tot voorzitter der corporaties, voorts de bekrachtiging der benoeming van leden der commissies van de afzon derlijk# corporaties. Hoeveel leden deze commissie zullen tellen wordt eveneens bij stichtingsdecreet bepaald. De wet regelt voorts in algemeenen vorm de taak der corporaties De taak der sanctionneering blijft voorbehouden aan den leider der regeering. Voorts kan deze in de corporaties bijzondere com missies benoemen en ontbinden. In het-laatste artikel wordt ten slotte bepaald, dat bij koninklijk decreet le samenstelling van den Nationalen Raad der Corporaties zal worden gewijzigd. De begrooting. De Italiaansche ministerraad, welke Zaterdag- is' bijeengeweest, heeft zich bezig gehoudeü met de ontwerpbegroo- ting voor het rekeniugjaar 1934/35. De geheele begrooting bedraagt 20 336 millioer. lire. De cijfers voor legerzaken en marine zijn resp. 100 en 174 millioen lire lager die voor luchtvaart 14 millioen hooger. Het eindcijfer is ondanks deze bezui nigingen toch nog 22 millioen hooger dan verleden jaar. Dit houdt verband met de sterke verhooging van de begroo ting van financiën (met 300 millioen) en het deficit op de inkomsten en den grooten rentedienst voor de staatsschul den. De inkomsten worden geraamd op 17.622 millioen, zoodat een tekort is te verwachten van 2.974 millioen lire. Yroor het loopende begrootingsjaar waren de ontvangsten geraamd op 17217 millioen De ministerraad heeft voor den we deropbouw, zoomede voor bescherrnings- werkzaamheden in de Zuid Italiaansche provincies en de eilanden 50 mi.lioen lire toegestaan. De schade is het gevolg van den steeds aanhoudenden regen, welke aardverschuivingen, overstroo mingen en vernietiging van de te velde staande gewassen heeft veroorzaakt. In het blad van Mussolini, de Popoio d'Italia verscheen Zaterdag onder den titel „de secretaris" een kort geïnspi reerd artikel, dat gewijd is aan den secretaris der partij Starace. Men heeft den indruk, dat dit artikel is bedoeld als afscheid In den laatsten tijd nemen de geruchten vaster vorm aan, dat Sta- rae zal aftreden. Als eventueele opvolger wordt ge noemd de staatssecretaris van het mi nisterie van Binnenlandsche Zaken, Rossoni. FRANSCHE REGEERING IN DE MEERDERHEID. Chautemps verdedigt zijn program. Zaterdagmorgen heeft de Fransche Kamer de beraadslagingen over de financieele regee- ringsvoorstellen voortgezet. Tot den middag werden talrijke amendementen van links tn rechts op wensch der regeering verworpen Toen de afgevaardigde Mantigny de regee ring verzocht, bij de korting der ambtenaren salarissen de kortingsvrije grens te verlagen van 12.000 op 8.000 francs en dit voorstel motiveerde met de verklaring, dat het ge heele Fransche volk zonder uitzondering offers moet brengen, die in het belang van de saneering noodi gzijn en dat de regeering zich niet mag laten beïnvloeden door de ambtenarenvereenigingen, besteeg de mi nisterpresident het katheder om te antwoor den. Chautemps wees op de noodzakelijkheid der kortingen. Het herstel der financiën en het in evenwicht brengen van de begrooting kan niet langer worden uitgesteld. Men be seft echter ook, dat herstel alleen door bezui niging niet mogelijk is. Men mag niet ver geten, dat in de laatste anderhauf jaar reeds voor zes milliard is bezuinigd en het gaat niet aan. nieuwe beoerkingen van de mili taire credieten te eischen. Chautemps bracht 135e Jaargang Ernstige opstand in Spanje. (Dag. Overzicht). De Postjager is wegens motorde fect niet verder dan Zuid-Halië ge komen. (Luchtvaart). De opbouw van Italië. (Buiten land). Fransche regeering in de meer derheid. (Buitenland). De Iersche blauwhemden. (Bui tenland). Eenige ernstige verkeersongeval len. (Binnenland). Tijdens een brand te Gorinchem ee i jonge man bij het blusschings- werk gedood. (Binnenland). Brand in een pension te Rotter dam. Eenige personen gewond (Bin nenland). Algemeene vergadering Noord- hollandsche zangersbond. (Stad en omgeving). Bij Kijkduin een Duitsch stoom schip met zuidvruchten gestrand. (Binnenland). Reorganisatie van de Nooit-meer- oorlog-federatie. (Binnenland). Te Eerbeek een papierwarenfa- briek afgebrand. (Binnenland). Zie verder eventueel Laatste Be richten. Evenais vorige ja: en is ook dit jaar weer gelegenheid voor het plaatsen van NIEUWJAARSWENSCHEN in ons nummer van ZATERDAG 30 DECEM BER. De prijs bedraagt 50 cent voor een enkele advertentie van 5 regels a con tant. U zoudt onze administratie ten zeer ste verplichten door nu reeds Uw Nieuwjaarswensch aan ons bureau VOORDAM 9 op te geven. Ook kunt U ons Uwe advertentie doen toekomen door tusschenkomst van onze agenten en van H.H. Boek handelaren. verder in het midden, dat de kosten van levensonderhoud de laatste maanden ge daald zijn en dat de ambtenarensalarissen eigenlijk automatisch verlaagd hadden moe ten worden, wanneer zij zich, zooals vroeger eens in het oog was gevat, steeds aan de indexcijfers hadden gehouden. Het gaat hier niet alleen om aanneming of verwerping van art. 6, maar men moet zich ook afvragen, of het land een nieuwe regeeringscrisis wenscht 'Chautemps deed derhalve een beroep op alle republikeinen en spoorde hen aan, hei algemeene belang van het land boven de partijbelangen te stellen om den socialen vrede, veiligheid en de financiën te herstel len. Wanneer de regeering haar plicht niet nakomt, zou het volk niet een deel van he4 parlement maar het geheele parlement ver antwoordelijk stellen. Het land, dat naar buiten zich rustig toont, is in werkelijkhe;d veronrust en reeds thans ziet men aan de muren plakkaten met het opschrift „Weg met de afgevaardigden". Chautemos zal alles doen om het parlement te verdedigen. Het betoog van Chautemps, dat door bijna alle banken met bijval werd ontvangen, had tot gevolg, dat de eerste paragraaf van art. 6, warin het principe van de korting op de ambtenarensalarissen is vastgelegd, en ten aanzien waarvan de regeering de kwestie van vertrouwen had gesteld, met 403 tegen 63 stemmen werd aangenomen. De socialisten namen geen deel aan de stemming en hadden slechts eeniore waarnemers gezonden Het beruchte art. aangenomen. In de avondzitting van de Fransche Ka mer is art. 6 van de financieele voorstellen aangenomen met 345 tegen 158 stemmen. De regeering had de kwestie van vertrouwen ge steld. Daarmede is de eerste moeilijkheid over wonnen. Voor de stemming, waaraan de socialisten niet deelnamen, verklaarde Tar- dieu, dat men beweert, een tekort van tien milliard te hebben gedekt, maar aan de an dere zijde verzwijgt, dat 32 milliard is ge leend. In de eerste maanden van het volgen de jaar zal men echter hetzelfde tekort weder terug vinden. Daarom zou hij met zijn vrienden tegen art 6 stemmen. Het stellen van de vertrouwens kwestie. De Fransche Kamer heeft in een nachtzit-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1