DAGBLAD VOOR
EN
Nieuwjaarswenschen.
De Chineesche communisten.
POLITIE-SCHANDAAL IN BELGIË.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
Irancr door bet geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents
No. 299 Directeur: C. KRAK.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Het geschil China-Japan zal er door
het communisme niet veel beter op
worden.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0-25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte,
brieven franco aao de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
po«*';ro 37060. Telel. 3. redactie 33.
WAT IS HIERVAN HET EIND?
STEEDS MEER ARRESTATIES
Dinsdag 19 December 1933
Hoofdiedacteur: Tj. N Ai>t,MA.
DE REORGANISATIE VAN DEN
VOLKENBOND.
Vraag in het Lagerhuis.
TIEN DOODVONNISSEN VAN
KRACHT VERKLAARD.
In Leipzig.
DUITSCH PROTEST TEGEN HET
ONTSLAG AAN DUITSCHERS.
135e Jaargang
Wat vandaag de
aandacht trekt
ZIJ, DIE ZICH MET 1 JANUARI
AS. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN
OP DtT BLAD ABONNEEREN, ONT
VANGEN DE TOT DIEN DATUM
VERSCHIJNENDE NUMMERS FRAN
CO EN GRATIS.
DE DIRECTIE.
Evenals vorige ja en is ook dit jaar
weer gelegenheid voor het plaatsen van
NIEUWJAARSWENSCHEN in ons
nummer van ZATERDAG 30 DECEM
BER. De prijs bedraagt 50 cent voer een
enkele advertentie van 5 regels a con
tant.
U zoudt onze administratie ten zeer
ste verplichten door nu reeds Uw
Nieuwjaarswensch aan ons bureau
VOORDAM 9 op te geven.
Ook kunt U ons Uwe advertentie
doen toekomen door tusscbenkomst
van onze agenten en van H.H. Boek
handelaren.
GEDETINEERDEN UIT DE
CONCENTRATIEKAMPEN
ONTSLAGEN.
SIMON OPTIMISTISCH.
EDEN OVER VLIEGMACHINES.
GENERAAL O'DUFFY IN DE
GEVANGENIS.
Te Dublin.
Buitenland
ERNSTIGE CORRUPTIE-ZAAK.
BagetilkscPi Ovetzicht
Waar het communisme zich over den ge
heelen aardbol met ongekende kracht uit
breidt, met uitzondering dan van het com
munisme in Duitschland, waar thans alleen
in stilte wordt „gewerkt", is de vraag, in
hoeverre het zich baan breekt in het Verre
Oosten nog niet vaak ter sprake gebracht,
thans zeer actueel.
Het bericht uit Sjanghai, dat Tsjiang Kai-
sjek de communisten in Kiangsi een zware
nederlaag zou hebben toegebracht, wordt
uit Tokio bevestigd Dit kan een groote op
luchting zijn voor de positie der Centra'e
regeering in het kustgebied. Want de af
scheiding" van het in den strijd bij Sjanghai
beroemd geworden negentiende leger in de
provincie Foekien kreeg juist zijn gevaar
lijke beteekenis voor het bewind van Nanking,
door de mogelijkheid van verbinding dezer
separatisten met de communisten in het na
burige Kiangsi. Zonder de verbinding en
zonder hulp van de Japanners was de „onaf
hankelijkheid" van Foekien meer tijdelijk heel
lastig dan gevaarlijk. Nu heeft de „regee
ring' van Foekien wel iedere samenwerking
met de communisten met groote verontwaar
diging over een dergelijke verdachtmaking
geloochend. Nanking zal echter geruster zijn
als het die samenwerking materieel onmoge
lijk gemaakt heeft.
Wat de beteekenis van deze overwinning
der nationale regeering is. zal nog nader
moeten blijken. Als een olievlek op vloei
papier heeft de communistische beweging
zich over het binnenland van China uitge
breid. Zij vertoont een merkwaardige mili
taire kracht, die anders niet aan legers van
Chineesche bandieten eigen is. Indien de be
weging met het klassieke bandietisme verge
leken mag worden, dan is het wel een onge
woon stevig georganiseerd bandietisme. Als
een geesel is het over den gegoeden boeren
stand van heel Midden-China gegaan. De
„koelaks" werden stelselmatig vermoord,
hun bezit verdeeld; en alles werd van een
trale punten van gezag uit heel nauwkeurig
georganiseerd. Men ging met een grondig
fieid te werk waartoe het oude bandietisme
welks wreedheid in haar uitwerking eenigs-
zins werd verzacht door de slordigheid in de
toepassing, nooit in staat is geweest. Er was
krachtige leiding;, aldus de N.R.Crt.
Krachtige leiding was er ook in de mili
taire operaties. De groote legers toonden op
merkelijke bewegelijkheid en nog opmerke-
Momenteel zijn alle oogen gericht op een
zich steeds verder uitbreidend politie-schan-
daal in België, waarvan de kern gelegen
schijnt te zijn in Brussel. De hoofdpersoon
is, naar thans officieel is vastgesteld de
commissaris van politie Angerhausen, die
in samenwerking met den gepensionneerden
commissaris van politie Pauwels een tot nog
toe onbekend groot bedrag heeft verduisterd,
waarvan het grootste aandeel wel kwam uit
de boeten, die niet aan de regeering werden
afgedragen, doch uitsluitend te eigen bate
werden gebracht.
J!13!!® echter is de corruptie-affaire aan
h u! tornen en reeds waren de hoofd
verdachten, hierboven genoemd, gearresteerd,
toen zich verdere complicaties voordeden,
waarvan we nog het volgende vernamen:
De arrestatie van den Brusselschen hoofd
commissaris van politie, den heer Angerhau
sen, heeft niet alleen te Brussel, maar in het
gehee.e 'and een sensationeelen indruk ge
maakt. De heer Angerhausen toch was in
Brussel een bekende, om niet te zeggen een
populaire figuur, die bovendien in het ge
heele land als een uitnemend vakman be
kend stond en algemeen als de rechterhand
van den burgemeester Max gold Hij heeft
de Brusselsche politie geheel georganiseerd
en zich beijverd om een sterke politiemacht
samen te stellen ten einde aan alle rustver
storingen, van welken kant zij ook mochten
komen, weerstand te kunnen bieden Jevens
heeft hij de verkeersregeling te Brussel ge
reorganiseer!.
lijker beleid. Het was bezwaarlijk aan te
nemen dat deze leiding van echte Chineezen
uitging. Belangrijke expedities, die tegen de
communisten van het binnenland worden uit
gezonden, vielen in hinderlagen, werden
overrompeld en op die manier de een na de
ander in de pan gehakt. Het was niet voor
Tsjiang Kai-sjek zelf er met eenige honderd
duizenden mannen op uit trok, dat men de
communistische beweging de baas kon wor
den. Tegen het veldheersbeleid van den eeni-
gen werkelijk grooten Chineeschen aanvoer
der, die het moderne China heeft gekend,
bleken de benden van het binnenland niet
bestand. Wij hebben vroeger al eens verteld:
In 1931 had Tsjiang Kai-sjek het commu
nisme bij den strot. Niets scheen de onder
gang ervan te kunnen verhinderen. Toen
dwong het optreden der Japanners in he;
Noorden den maarschalk Tsjiang zijn greep
los te laten. Alsof er niets was gebeurd breid
de daarop de communistische beweging zich
opnreuw over China uit. Wat men ook uitge
roeid mocht hebben, in ieder geval niet den
intellectueelen haard van de beweging. Naar
alle waarschijnlijkheid was die dan ook bui
ten de grenzen van China gebleven. Het was
weer het oude spel: Het winnen van den
steun van de millioenen doodarme boeren,
virtuoos gebruik van troepen, die men met
datgene vervuld had wat in China een leger
veelal onoverwinnelijke maakt: het bewust
zijn voor een doel te strijden. Dit laatste
heeft eens ook de uit Kanton naar Centraal-
China oprukkende legers van Tsjiang Kaï
sjek onweerstaanbaar gemaakt, en hen de
onwaarschijnlijkst lijkende overwinningen
laten behalen.
Wij lezen nu dat de communistische gene
raal Loe Ping-wel gesneuveld is, en dat het
hoofdkwartier van het voorloopige commu
nistische bewind in handen van de overwin
naars is gevallen. Het is best mogelijk dat
men daarmede de communisten slechts plaat
selijk hevig heeft getroffen, dat de centrale
leiding veel verder westelijk achter gebleven
is, veilig buiten het bereik van het risico dat
voor een Chineesch leger tegenover een veld
heer als Tsjiang Kai-sjek altijd heel belang
rijk is. Evengoed is het echter denkbaar dat
de opperste leiding zich, met de voorhoede
en hoofdmacht der troepen, reeds naar het
Oosten had verplaatst, in de richting van de
kustprovincies, waar zich nu eenmaal de
sleutel bevindt tot het centrale gezag over het
heele Chineesche rijk, of wat daarvan nog
over is. Wat het bericht uit Sjanghai ons
De heer Angerhausen ziet terug op een
langen staat van dienst. Na op 1 September
1905 in dienst te zijn getreden, werd hij me
dio 1906 tot adjunct-commissaris benoemd
Geleidelijk steeg hij» op totdat hij eindelijk,
nu ruim twee jaar geleden, tot hoofdcom
missaris te Brussel werd benoemd. Gedu
rende den oorlog onderscheidde hij zich
vooral op het gebied van de inlichtingsdien
sten en de tegenspionnage. Vandaar dat hij
van de Engelsche regeering de British Wai
Medaille heeft gekregen. De heer Angerhau
sen is bovendien ridder in de Leopoldsorde
en vereerd met het burgerkruis eerste klasse
1914—1918.
Reeds eenige dagen geleden was aange
kondigd dat in het Brusselsche politieschan
daal weldra nieuwe opzienbarende arresta
ties zouden plaats hebben, maar geen
mensch had kunnen denken dat het hierbij de
persoon van den hoofdcommissaris zou gel
den. Bij het nazien van de boekhouding van
Pauwels, den oud-ambtenaar van politie,
had men ontdekt, dat er belangrijke bedra
gen waren uitgekeerd aan een strooman De
officier van justitie is erin geslaagd de iden
titeit van dezen strooman vast te stellen en
dit had ten gevolge dat ook de identiteit van
hoofdcommissaris Angerhausen zelf bekend
werd. Zaterdag heeft men op het parket den
geheelen dag den heer Pauwels en diens
beide zonen in wier benzinehandel de va
der zich geïnteresseerd alsmede den
strooman en een aantal andere getuigen ver
hoord. Zaterdagmiddag werd de heer Anger
hausen daor. den rechter van instructie ln
het Paleis van Justitie ontboden. Na aan
meldde klonk in dit opzicht zeer zeker veel
belovend. Van de leden der z.g. nieuwe re
geering zouden er tien gevangen zijn, waar
onder de president van de communistische
partij. De eerste berichten over een groote
overwinning zijn veelal zeer optimistisch
Het is heel goed denkbaar dat men achteraf
ontdekt heeft niet de hoogste heeren te pak
ken te hebben. Maar, zooals gezegd, ondenk
baar is het volstrekt niet dat de centrale lei
ding Foekien reeds als veilig genoeg heeft
beschouwd, om zich zoo dicht bij de macht
waarom het toch te doen was, te wagen. Ook
de vorige keer heeft Tsjiang Kai-sjek bewe
zen, precies te weten waar hij de commu
nistische beweging in haar centrale zenuwen
kon treffen. Hij had haar toen met zijn sla
gen in haar geheel weten te verlammen.
Het Japansche bericht zegt, dat men ook
correspondentie gevonden heeft die de betrek
kingen bewijst van de Chineesche communis
ten met een buitenlandsche mogendheid. On
waarschijnlijk klinkt dat niet, ja, het ligt zoo
zeer voor de hand dat wij beter doen af te
wachten of wij hier niet met een voorbarige
en zeer begrijpelijke combinatie te doen heb
ben. Niets kon den Japanners aangenamer
zijn, dan wanneer nu bewezen zou worden
dat de Russen, die vroeger heel duidelijk een
belangrijk aandeel hadden in de sociale en
militaire leiding der beweging, die oude be
trekkingen nog niet hebben afgesneden. Dit
is immers een van de voornaamste voorwaar
den geweest voor het herstel van de diploma
tieke betrekkingen tusschen Nanking en Mos
kou, waarover Japan het vorige jaar een zoo
naïef vrijmoedige verontwaardiging aan
den dag heeft gelegd. De Russen hebben toen
plechtig beloofd, geen communistische bewe
gingen in China meer te steunen. Zouden zij
er toch mee zijn doorgegaan, en kon dit on
weerlegbaar worden aangetoond, dan zouden
de betrekkingen tusschen Nanking en Moskou
heel moeilijk worden. Als het Japansche be
richt onwaar blijkt, zou de bedoeling ervan
niet alleen -?jn geweest het nu vijandig ge
worden Rifeand zwart te maken, maar voor
al ook de voor Japan zeer bedenkelijke Rus-
sisch-Chineesche toenadering voorloopig in
de war te sturen. Een dergelijke nieuwe trou
weloosheid der Russen zou ook nog ver bui
ten het Verre Oosten vooral in het in dit
verband zoo gewichtige Amerika -niet ge
ringen indruk moeten maken.
Het is mogelijk dat Nanking, zelfs als zou
het een dergelijken samenhang ontdekken,
terwille van zijn positie tegenover Japan
trachten zou, dit pijnlijke feit te verdonkere
manen. De heele kwestie is dus zeer pikant;
wij zijn lang niet zeker dat wij ooit precies
zullen vernemen hoe de vork in de steel zat.
In ieder geval echter zal men goed doen het
bericht met alle argwaan te beschouwen zoo
lang het alleen uit Japansche bron komt. De
Russen zijn tot veel in staat in deze richting;
men kan met hen op dit punt niet voorzichtig
genoeg zijn. Maar de Japanners zijn nu zoo
gloeiend belanghebbend bij het heele geval
en hun berichtgeving uit China is menigmaal
zoo ongeduldig of tendentieus gebleken, dat
zij niet boven de verdenking verheven kunnen
zijn op een waarschijnlijke ontdekking alvas'
vooruit te zijn geloopen!
vankei ijk hardnekkig te hebben geloochend
eenige relatie met de firma Pauwels te heb
ben onderhouden, zag hij zich ten slotte ge
noodzaakt te bekennen dat ook hij 10 pro
visie heeft ontvangen van olie- en benzine
leveringen, die hij de firma Pauwels bezorg
de, alsmede processenverbaal, opgemaakt te
gen automobilisten, die klanten van Pauwels
waren, te hebben vernietigd. Al deze feiten
heeft de heer Angerhausen gepleegd in de
uitoefening van zijn ambt. Hij wordt dan
ook beschuldigd van omkooperij. Na zijn De
kentenis was de heer Angerhausen zeer ter
neergeslagen.
Hij werd onmiddellijk ter beschikking van
de justitie gesteld, bracht den nacht in de
gevangenis door en werd Zondagmorgen
naar het gerechtshof overgebracht. Hier
werd hij opnieuw aan 'n langdurig verhoor,
ditmaal in tegenwoordigheid van den presi
dent van het Hof van Beroep, alsmede van
den proc.-generaal onderworpen. Bij deze
ge'egenheid hernieuwde de heer Angerhau
sen zijn bekentenis. Hij werd geconfronteerd
met den heer Pauwels.
De arrestatie van den hoofdcommissaris
van politie heeft aanleiding gegeven tot tal
van wilde geruchten, die gistermiddag in de
stad liepen. O.a. verluidde, dat ook burge
meester Max bij de zaak betrokken zou zijn.
Dit gerucht schijnt zijn ontstaan te danken
te hebben aan het feit, dat de heer Max zich
Zondagmorgen in a'lerijl naar het gerechts
hof begaf en daar een langdurige bespreking
had met den president van het Hof van Be
roep, met den officier van justitie en mei
den procureur-generaal. Verschillende bla
den teekenen hierbij aan, dat men niet weet
of de burgemeester uit vrije bèweging naar
het gerechtshof is gegaan dan wel of hij ont
boden was.
De „Indépendance beige" voorspelde gis
termorgen nog nieuwe sensationeele aanhou
dingen, die vooral verband zouden houden
met den lintjeshandel van den heer Pauwels
Deze zou tal van lieden hooge buitenland
sche onderscheidingen hebben bezorgd en
daarbij de medewerking hebben gehad van
hooge ambtenaren uit twee belangrijke mi
nisteries. Volgens hetzelfde blad zou de heer
Angerhausen zich ook schuldig hebben ge
maakt aan grondspeculatie ten nadeele van
de gemeente.
De „Standaard" weet mede te deelen, dat
de heer Pauwels in zijn boek nauwkeurige
aanteekening heeft gehouden van de bedra
gen, die hij aan dè commissarissen van poli
tie van Brussel, Ukkel en andere plaatsen
heeft uitbetaald. Ncoit dacht hij, kan ik ver
volgd worden, omdat het parket zal terug
deinzen voor het schandaal dat hieruit ont
staan zou.
In de affaire-Pauwels wordt het onderzoek
nog steeds met kracht voortgezet en nog
voortdurend komt men nieuwe vertakkingen
van het schandaal op het spoor. Gister wer
den opnieuw drie arrestaties gemeld Te Leu
ven heeft men den hoofdcommissaris van
politie, den 60-jarigen heer Gilbert, en diens
zwager in hechtenis genomen, daar zij even
eens in de zaak-Pauwels betrokken zijn ge
weest. Te Brussel werd de vriendin van den
gisteren gearresteerden hoofd commissaris
Angerhausen, een 38-jarige hotelhoudster,
door den rechter van onderzoek aan een
langdurig verhoor onderworpen. Zij bekende
tenslotte, dat zij als strooman voor den
hoofdcommissaris had gefungeerd en in
diens naam bij Pauwels de sommen in ont
vangst had genomen, die als loon voor de
aan de firma bewezen diensten voor den heer
Angerhausen waren bestemd. Na afloop
van het verhoor werd ook deze dame gearres
teerd.
In een interview verklaarde de Brusselsche
burgemeester Max, zeer onder den indruk
van de aan het licht gekomen feiten te zijn
Hij wenschte zich van iedere beschouwing
over deze feiten te onthouden, doch legde er
den nadruk op, dat zij gebeurd zijn buiten
het gebied van zijn ambtsbevoegdherd. De
commissarissen van politie hebben nl., ver
klaarde hij, een dubbele kwaliteit: zij zijn be
stuursambtenaren en hangen in deze kwali
teit van den burgemeester af. maar tevens
zijn zij* rechterlijke ambtenaren, die als zoo
danig volkomen onafhankelijk zijn van den
burgemeester, doe' order bevel en opzicht
van het parket staan De onregelmatigheden,
die den Brusselschen hoofdcommissaris en
verschillenden van ziin ondergeschikten ten
laste worden gelegd, hebben zij begaan in
hun kwaliteit van rechterlijk ambtenaar,
waarmee de burgemeester niets te maken
heeft. Het was hem derha've ook niet moge
lijk geweest, deze onregelmatigheden te ont
dekken. „Ik ben niet alleen verrast", eindige
de burgemeester, „maar verbijsterd door het
schandaal, dat zoo p'otseling dank zij het
ingriipen van het narket tekortkomingen en
onwaardigheid heeft onthuld van mannen,
die uit den aard van hun ambt de eersten
zouden moeten geweest zijn om een voorbeeld
van eerlijkheid te geven.
Sedert gistermorgen neemt burgemeester
Max fiersoonliik het bestuur van de Brussel
sche politie waar.
In het Engelsche Lagerhuis heeft een
afgevaardigde den ministerpresident ge
vraagd, hoe hij dacht over de instelling
van een commissie tot het uitwerken
van voorstellen betreffende reorganisa
tie van den Volkenbond, die te Geneve
zouden worden ingediend, met de bedoe
ling, dat daardoor verdere uittreding
zou worden voorkomen. De minister
president antwoordde daarop: „Neen,
Sir, ik voel niet voor een dergelijke ont
wikkeling."
De derde strafsenaat van het Rijksge
rechtshof te Leipzig heeft onder voor
zitterschap van Dr. Schmitz en op voor
stel van den advocaat Dr. Kirchner in
vollen omvang het vonnis van de jury
te Dusseldorp d d. 7 September j.1. be
krachtigd, waarbij negen communisten
wegens moord werden ter dood veroor
deeld Bovendien werd de tegen den
arbeider Lukat uitgesproken straf ver
ander in doodstraf, zoodat in het geheel
tien personen ter dood zijn veroordeeld.
Het betreft hier de zaak tegen de
communisten, die op 19 Juli bij een
vechtpartij een S S man hadden gedood
en een ernstig gewond.
Naar uit betrouwbare bron verluidt,
heeft de Duitsche consul-generaal te
Memel Lithauen reeds gistermiddag
heftig tegen het ontslag van Duitschers
uit den openbaren dienst geprotesteerd
op grond van schending van het Memel
statuut. Heden zal de Duitsche gezant
te Kowno bij de Lithausche regeering
protesteeren.
De muziek-auteursrechten en de
bioscopen; ontslag musici en artis-
ten. (Binnenland).
Groote bloemententoonstelling in
1935 te Heemstede. (Land- en Tuin
bouw).
Mededeelingen over de tarieven
van Duitsche invoerrechten, gere
geld bij het nieuwe verdrag. (Bin
nenland).
De Chineesche communisten (Da-
gel ijksch Overzicht.)
Politie-schandaal in België (Bui
tenland).
Generaal O Duffy gevangen ge
houden. (Buitenland).
Zie verdei eventueel Laatste Be
richten
Gister zijn op grond van het gratie-
besluit van den Pruisischen minister
president uit de concentratiekampen
Üranienburg en Brandenburg de gedeti
neerden ontslagen, voor welke op grond
van hun gedrag de waarborg kan be
staan, dat zij zich waarschijnlijk, in jjo-
litiek opzicht behoorlijk zullen gedra
gen.
In een redevoering te Stoke heeft Sir
John Simon gezegd, dat hij geloofde in
de mogelijkheid, dat met Kerstmis ver
klaard kon worden, dat in dit jaar
800 000 menschen weer aan het werk
waren gegaan De financieele positie
van het Britsche Rijk was aan het ein
de van de eerste helft van dit financieele
jaar 2 millioen pond beter dan een jaar
geleden Deze feiten geven reden voor
loop en vertrouwen.
In antwoord op de in het Lagerhuis aan
den onderstaatssecretaris van Buitenlandsche
Zaken, captain Anthony Eden, gestelde
vraag, zeide deze dat voor zoover hem be
kend was het geen feit is, dat in de meeste
Europeesche staten de luchtstrijdkrachten, in
het bizonder die /oor het bombardement,
worden uitgebreid. Hij weet dat alle types
vliegtuig tot op zekere hoogte voor bom
bardementen worden gebruikt. Om aan deze
moeilijkheid tegemoet te komen zijn de ar
tikelen 34 en 35 in de Engelsche ontwerp-
conventie opgenomen.
De voorstellen, welke in deze artikelen zijn
vervat vorm-.n nog steeds de grondslagen
voor de Britsche politiek. Naar de meening
der regeering is het geh-ele probleem der
ontwapening urgent en alle mogelijke po
gingen worden gedaan om algemeene over
eenstemming te verkrijgen.
De Zondag gearresteerde leider van de
Iersche oppositie, generaal O'Duffy, is giste
ren onder militaire bewaking overgebracht
van Westport naar de Arbour Hill gevange
nis te Duolin. Hij zal zich na Kerstmis voor
het Iersche militaire gerechtshof te verant
woorden hebben wegens de beschuldiging,
ondanks het regeeringsverbod het blauwe
hemd te hebben gedragen en lid te zijn van
een onwettige organisatie,
