DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Het Bayonne-schandaal in de
Fransche Kamer.
JO VINCENT
No. 1 1
3)xtgeUi&sch QjtetzUhi
De regeering steli de kwestie van
vertrouwen en met 360 tegen 229
stemmen spreekt de kamer haar ver
trouwen uit.
STAVISKY's WERK IN BELGIE.
Zaterdag 13 Januari 1934
136e Jaargang
J$juUmlaud
HET STOFFELIJK OVERSCHOT
VAN v. d. LUBBE
Waf vandaag de
aandacht trekt
SCHOUWBURG
„HARMONIE",
WOENSDAG 24 JANUARI
COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon*
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2—,
iranco door het geheele Rijk f 2.50.
Losse nummers 5 cents.
Directeur: C. KRAK.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
De ochtendzitting der Fransche Kamer
tieeft gisteren een kalm verloop gehad en ook
van de zijde van het publiek was alles rustig.
De nublieke tribunes waren bijna leeg en dat
niettegenstaande zulke interessante onder
werpen werden behandeld!
Natuurlijk vormde het Bayonne-schandaal
weer de hoofdschotel van het menue en dit
onderwerp werd aangesneden door den ra
dicaal-socialist Lacourt, die allereerst met
voldoening de belofte van Chautemps noteer
de, om zijn toevlucht te nemen tot alle noo-
dige strafmaatregelen.
(Jit naam van de socialisten van Frankrijk
uitte de neo-socialist Déat onder toejuiching
van de linkerzijde zich in gelijken zin. Hij
vroeg onverbiddellijk straffen, waardoor de
beroering onder het volk tot bedaren komt en
de repubiikeinsche instellingen worden bevei
ligd. De voorzorgsmaatregel moet zijn, zco
zeide hij, prompt recht te doen zonder dat wij
zelfs als rechters of politie-agenten optreden.
Ook Déat toonde niet de minste geestdrift
voor de instelling van een parlementaire com
missie van onderzoek. De regeering, zoo zeide
hij die een saneeringswerk gaat ondernemen.
,<is bij zichzelf begonnen. De ophelderingen
van Dalimier waren volkomen bevredigend.
Déat sprak zijn vreugde uit over de verkla
ringen van Chautemps wat betreft de reorga
nisatie van de politie, evenals over de wets
ontwerpen betreffende plichtsverzaking en
laster. Onder applaus van vele banken drong
Déat aan op zuivering van de bestuurs
diensten in de bovenste rangen en op strenge
reglementen wat aangaat de onverenigbaar
heid van parlementaire en andere functies.
Hij bracht hulde aan de eerlijkheid der jour
nalisten, die schurken trachten te bezwadde
ren. Ten besluite zwaaide hij lof toe aan
Chautemps, die niet was gezwicht in een
ernstig uur, niet alleen voor zijn ministeriee-
le toekomst, doch voor zijn partij en het par
lementaire regiem, dat nog steeds de functie
van veiligheidsklep speelt voor het producee-
ren van de geheele waarheid^
Ydarnegaray (afgevaardigde voor de Be-
neden-Pyreneeën) bracht de zaak der Hon
gaarsche bons ter sprake, waarop Bonnet, de
minister van financiën, verklaarde dat de
Bank van Bazel nooit een wisselborgtocht
aan Stavisky had verleend. Sta mij toe, stil
te blijven staan bij de meest belangrijke zaak.
Stavisky verschafte zich de bons der Hon
gaarsche optanten. Stavisky had deze Hon
gaarsche bons willen verhandelen. De confe
rentie van Stresa moest zich slechts bezig
houden met de agrarische kwestie, met de
Hongaarsche bons moest een andere confe
rentie zich bezighouden. Boncour waar
schuwde den minister van financiën voor de
gevaren van een emissie van 500 millioen
francs. De minister van justitie van de zaak
op de hoogte gebracht, opende een onder
zoek. Stavisky moest van zijn oplichting af
zien en wendde zich tot de „Autonome kas
voor internationale werken".
Indien de oplichting was geslaagd, zou
deze hem in staat hebben gesteld tot beta
ling van de bons van het „Credit Municipal
de Bayonne". Een prospectus werd verzon
den. De regeering verhinderde dat het pros
pectus werd gedistribueerd en hield nauwge
zet toezicht op Stavisky, hem aldus belettend
zijn oplichterspractijken uit te breiden.
Des middags groote
belangstelling.
In de middagzitting werden de debatten in
de zaal Stavisky voortgezet. Thans was de
belangstelling veel grooter.
Voor het Kamergebouw en op de boule
vards was weer een groote politiemacht sa
mengetrokken, ten einde eventueele demon
straties in de kiem te kunnen smoren. Aan
gezien de demonstranten Donderdag de tac
tiek hadden gevolgd steeds de vestibules der
huizen op den boulevard St. Germain binnen
te vluchten en de deuren te sluiten, om na
het aan zich laten voorbijtrekken van de po
litiepatrouille opnieuw te probeeren een
straatdemonstratie op touw te zetten, had de
politie thans de conciërges opdracht gegeven
de deuren der huizen open te laten. Talrijke
zaken en koffiehuizen hadden voorzichtig
heidshalve de ijzeren rolluiken neergelaten
In de Kamer zelf was het zeer druk. De
tribunes waren tot de laatste plaats toe be
zet. De afgevaardigde Ybarnegaray trok in
twijfel of Stavisky wel de hand aan zich zelf
heeft geslagen. De minister-president protes
teerde tegen deze suggestie en verklaarde,
dat de regeering een onderzoek heeft inge
leid.
D minister van financiën, Georges Bonnet,
zette in het kort de pogingen uiteen van Sta
visky Hongaarsche bons te plaatsen en de
conferentie van Stresa daarvoor te interessee
ren.
Hiermede waren de debatten gesloten en
ging men over tot de beraadslaging over de
verschillende ontwerp-resoluties, welke wa
ren ingediend door de radicaal-socialisten, de
socialisten en de communisten.
Herriot wees de suggestie, dat zijn partij
van Stavisky gelden voor het verkiezings
fonds zou hebben geaccepteerd, van de hand.
De regeering wint den strijd.
Met 376 tegen 205 stemmen heeft de Ka
mer zich vervolgens uitgesproken voor de
noodzakelijkheid tot herstel van de openbare
zedelijkheid zonder aanzien van personen of
mogelijke schandalen. En toen de regeering
de kwestie van vertrouwen stelde in de zaak
Stavisky behaalde zij een meerderheid van
360 tegen 229 stemmen.
Slavisky's operaties in België.
De Brusselsche Hbld.-correspondent meldt
aan zijn blad, dat de Russische avonturier
Stavisky in 1930 getracht heeft zijn financiee-
le manupulaties ook tot België uit te strek
ken. De „Pëuplè" bevat een uitvoerige schil
dering van de destijds door Stavisky onder
nomen pogingen, en weet mede te deelen, dat
de oplichter in eigen persoon naar België
was gekomen om het Belgische publiek, in
samenwerking met een van zijn handlangers,
100 millioen francs kasbiljetten aan te sme
ren. Beide opereerden onder valschen naam.
De kasbiljetten zouden uitgegeven worden
door een naamlooze vennootschap, die Sta
visky in het leven had geroepen, de Trust
Foncier Beige. Toen de medeplichtige - van
Stavisky, een Franschman, tegen de lamp
was geloopen, omdat hij zich van een val
schen naam bediende en te dier zake tot een
maand gevangenisstraf werd veroordeeld,
had Stavisky. er de voorkeur aan gegeven,
stilletjes te eclipseeren, na er evenwel in ge
slaagd te zijn, voor 1 millioen francs van
zijn kasbiljetten aan den man te brengen.
De Trust Foncier Beige werd in Mei 1932
geliquideerd. „Le Peuple" herinnert er aan,
dat dit blad in Maart 1931 als eenige van
alle Belgische bladen den op'ichter en zijn
zwendelmaatschappij aan de kaak heeft ge
steld en het publiek tegen hem heeft gewaar
schuwd. Desondanks hebben verschi'bmde
andere bladen destijds de advertenties van de
„Trust Foncier Beige" waarin de obligatie-
leening werd aangeprezen, klakkeloos opge
nomen. Het socialistische blad vraagt, wat
het parket indertijd tegen Stavisky hee:* on
dernomen. Het acht het wensche'ijk, dat de
minister van justitie in de Kamer daarover
eens geïnterpelleerd wordt.
Ook in ander opzicht schijnt België bij het
schandaal-Savisky betrokken te zijn. De „Li-
bre Be'gique" heeft er dezer dagen de aan
dacht op gevestigd, dat de Belgische oud-mi
nister Petitjean, één der voormannen van de
liberale partij, administrateur is geweest van
de „Caisse autonome des règlements et
grands travaux internationaux" te Parijs,
eveneens een door Staviskv of althans dooi
zijn stroomannen opgerichte maatschappij.
Naar aanleiding van deze werkzaamheid
van den heer Petitjean heeft het blad een
reeks scherp-geformuleerde vragen tot dm
minister gericht, waaruit o.a. bleek, dat leze
maatschappij met een pronkenden naam een
gestort kapitaal van slechts 23.000 francs
had4 maar niettemin tegen het einde /an ver
leden jaar een leening van eenige honderden
millioenen franken wilde uitgeven.
Nadrukkelijk verklaarde de „Libre Belgi-
qüe", dat zijn kolommen wijd openstonden
voor den heer Petitjean Vanavond stelt het
blad vast, dat de oud-minister van deze gele
genheid om zich te rechtvaardigen geen ge
bruik heeft gemaakt, doch er zich toe bepaald
heeft, in een besloten kring van eenige libe
rale senatoren en kamerleden te verklaren,
dat de maatschappij, waarvan hij administra
teur is geweest, niets uitstaande had met on
dernemingen van Stavisky.
Het katholieke blad is met het antwoord
niet tevreden, dringt op nadere opheldering
aan en wijst op de merkwaardige coïnciden
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
B<-ieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N ADEMA.
tie, dat het bestuur van de „Caisse autono
me", blijkens een vroegere mededeeling van
den heer Petitjean, op#24 December had be
sloten zijn maatschappij te .liquideeren, juist
dus op den dag, waarop het schandaal van
Bayonne ruchtbaar werd en Stavisky zich uit
de voeten maakte. „Onze kolommen staan nog
steeds open voor den heer Petitjean", besluit
het blad.
Nadere bijzonderheden.
We nemen hieronder over, wat de Berlijn-
sche correspondent van de N. R. Crt. gister
avond aan zijn blad seinder
Het lijk van v. d. Lubbe was vanmiddag
om vijf uur in het anatomisch instituut te
Leipzig. Dat staat vast, maar voor het ove
rige is alles wat er al dan niet met dit lijk
zal gebeuren nog onzeker. Op het genoemde
instituut verklaarde men bij navraag, dat
men daarvan in het geheel niets wist. Mis
schien beduidt dat wel, dat men in het ge
heel niets mocht zeggen, maar in effect komt
dat op hetzelfde neer,
In de Duitsche wet staat, dat het lijk van
een geëxecuteerde ter beschikking wordt ge-,
steld van zijn familie en in de practijk ge
beurt dat ook vrijwel steeds. Er is echter een
uitzondering; in geval het op een of anderen
grond van belang wordt geacht het lijk te
seceeren, wordt het daartoe gereserveerd en
de familie krijgt het lijk niet. Dus: het lijk
gaat óf naar de familie óf naar een anato
misch instituut. Het laatste geval is hier
blijkbaar ingetreden.
Afgezien van alle andere gezichtspunten
kan men begrijpen, dat men een wetenschap
pelijk onderzoek van het lijk van belang
acht. Of men door een sectie van de herse
nen kan vaststellen of de overledene bij zijn
leven al dan niet de volle beschikking over
zijn geeStvërmógèns heeft gehad weteri wij
niet en kunnen wij buiten beschouwing la
ten.
Maar tijdens het proces is van verschillen
de zijdéh, bijv. door Moskou, de verdacht
making geuit, dat v. d. Lubbe iets was inge
geven. Misschien kan een .onderzoek van het
lijk hieromtrent iets uitmaken in negatieven
zin; al zegt dat natuurlijk niet alles, zulk 'n
resulaat zou toch wel iets zeggen Wij heb
ben gedurende meer dan drie maanden v. d.
Lubbe gadegeslagen, zoowel tijdens zijn al-
lerdofste stompzinnigheid als gedurende zijn
middelmatige versuffing en zijn z.g. „helde
re" oogenblikken en den eindindruk gekre
gen, dat de verklaring van zijn houding en
zijn gedrag niet moest worden gezocht in
physische oorzaken van buiten, maar uitslui
tend in psychische oorzaken. Zonder in het
minH aanspraak te willen maken op deskun
digheid, wil ik hierbij opmerken, dat ik lan
ge jaren lieden heb bijgewoond, die hetzij
door zielsziekte, hetzij door verdoovende
middelen in staat van versuffing verkeerden,
en daarom hecht ik zelf aan dezen eindin
druk in alle geval iets meer w'aarde dan
wanneer ik deze ondervinding niet had ge
had.
Mijn eindindruk stemt dus niet overeen met
de stellige meening van dr. Bonhoeffer, voor
zoover deze de volkomen normaliteit en gees-
tesgezondheid van v. d. Lubbe meent te moe
ten constateeren (vergissingen van knappe
psychiaters behooren namelijk eveneens tot
mijn levenservaringen), maar ik houd dr.
Bonhoeffer evenals den anderen dokter, die
v d. Lubbe uitsluitend phvsisch heeft onder
zocht, voor volkomen eerlijke en betrouwbare
menschen en als zii verklaren, dat er van het
toedienen van middelen ook buiten hen om
geen sprake is geweest, dan heb ik niet de
minste qeden om aan hun mededeelingen,
voor zoover zij mijn suppositie overigens be
vestigen, te twijfelen.
Of er van een onderzoek in Nederland
sprake was, met toestemming of misschien
wel op verzoek van de familie, weet ik niet.
Indien dit onderzoek mogelijk was, maar niet
zou plaats hebben, dan zou dit weinig betee-
kenis hebben gehad. Maar indien dit even
tueele onderzoek niet kan plaats vinden, om
dat het lijk van v. d. Lubbe begraven wordt,
zal die omstandigheid, daarvoor bestaat stel
lig gevaajr, de oude verdachtmakingen nieuw
voedsel geven en dit lijkt ons, afgescheiden
van alle andere gezichtspunten, die wij hier
verder niet behoeven aan te duiden, een scha
duwzijde van de wijze, waarop men thans
met het lijk wil te werk gaan.
Of dit echter inderdaad zoo zal gebeuren
schijnt ons op dit oogenblik, gelijk wij in het
begin van dit bericht reeds te kennen ga
ven, nog geenszins zeker. Hr. Ms. gezant te
Berlijn heeft, naar wij hooren, stappen ge
daan om te verkrijgen, dat het lijk toch, hoe
dan ook, ter beschikking van de familie zal
worden gesteld, om naar Nederland te wor
den getransporteerd en daar te worden be
graven. Voor zoover ons bekend is, is tot
dusver geen antwoord van de Duitsche auto
riteiten binnengekomen.
Naar wij voorts hooren, zal mtfrgen een
zitting van het Duitsche kabinet beslissen
over h°tgeen zal hebben te geschieden met
de drie Bulgaarsche vrijgesproken, maar nog
niet vrijgelaten verdachten. Misschien zal in
dienzelfden kabinetsraad een beslissing wor
den getroffen over de behandeling van het
stoffelijk overschot van v. d. Lubbe.
Heden in den laten namiddag was op het
Nederlandsche consulaat te Leipzig nog
niets bekend omtrent een aankomst van
eenig familielid van v. d. Lubbe aldaar.
DE DUITSCHE
TRANSFERMAATREGELEN.
In verband met het feit, dat nog steeds
geen antwoord ontvangen is van
Duitschland op de Engelscne diploma
tieke protesten en met het oog op be
richten, die men te Londen uit Berlijn
heeft ontvangen volgens welke dr.
Schacht zich alleen zou bepalen tot een
herhaalde uiteenzetting van zijn stand
punt, zonder dat de mogelijkheid van
concessies geboden zou w"rden. acht men
het te dezer stede mogelijk, dat de Brit-
sche houders van vorderingen op
Duitschland op langen termijn geen ver
tegenwoordigers zullen zenden naar
Berlijn om daar deel te nemen aan de
bijeenkomst, die in de transfer per 22
Januari is bijeen geroepen.
28 DUITSCHE NAZI'S
VEROORDEELD.
In Denemarken.
De rechtbank te Töndern in Denemarken
heeft Vrijdag 28 nationaal socialisten ujt
Heyer wegens het dragen van verboden uni
formen veroordeeld. De „stormleider" tot een
boete van 40 kronen, de overigen ieder tot
20 kronen boete, resp. 3 dagen hechtenis.
DE BOTSINGEN TE KLAGENFURTH.
4 man op de vlucht neergeschoten?
De „Oostenrijksche Persdienst" deel:
mede: Gelijk eerst thans bekend wordt, zijn
bij de botsingen tusschen leden van den Oos-
tenrijkschen Arbeidsdienst en de bondspoli'tie
in Klagenfurth vier slachtoffers gevallen,
n.1. twee dooden. één. zwaar- en één licht
gewonde. Déze slachtoffers .aldus het be
richt van de „Oostenrijksche Persdienst"
zijn in tegenstelling met de officieele berich
ten op de vlucht neergeschoten.
ERNSTIGE POLITIEKE BOTSINGEN
TE VERSAILLES.
In een zitting der radicaal socialisten te
Parijs is het tot ernstige inciden en gekomen.
Ongeveer 60 royalisten drongen onverwacht
de zaal binnen en sloegen met stoelen en
tafelpoofen in pp de aanwezigen. Alles werd
vernield. Een sterke politiemacht is er in ge
slaagd de zaal te ontruimen. Ongeveer 20
gewonden moesten zich in het ziekenhuis van
Versailles laten verbinden. Er zijn geen
arrestaties verricht.
EENHEID IN OOSTENRIJK.
Besprekingen Chr, sociaal
fractiebestuur.
Omtrent de beraadslagingen van het
Christelijk sociale fractiebestuur wordt
in een officieel partij-communiqué me
degedeeld (dat bij de bespreking der po
litieke toestanden en gebeurtenissen van
den laatsten tijd de algemeene overtui
ging tot uiting is gekomen, dat de sa
menvatting van alle vaderlandsche
krachten onder leiding van den bonds
kanselier onvermijdelijk is en door niets
mag worden gehinderd. De beraadsla
gingen zullen de volgende week worden
voortgezet. De afgevaardigden zullen
dan den bondskanselier rapport uitbren
gen over de bij de besprekingen tot
uiting gekomen voorstellen
Proclamatie van Fey.
Vice-kanselier Fey, vvien gisteravond
de leiding is opgedragen over den vei
ligheidsdienst, heeft gister een procla
matie gericht tot de autoriteiten van den
veiligheidsdienst, de staatsexecutieve en
het vrijwillige bewakingscorps. Vice-
kanselier legt er in deze proclamatie
den nadruk op. dat hij voor den tweeden
keer in een moeilijken tijd de leiding
op zich neemt van den geheelen veilig
heidsdienst en der Executieve. De auto
riteiten staan thans voor een zware
taak. De tot nu toe door de regeering
aangenomen tegemoetkomende houding
is door de politieke desperados slechts
gewaardeerd.
De arrestatie der nationaal socia
listische leiders.
Van officieele zijde wordt medegedeeld, dat
de arrestatie der nationaal socialistische lei
ders Frauenfeld en Schattenfroh heeft plaats
gehad wegens openlijke voortzetting van
werkzaamheden voor de verboden nationaal
socialistische partij. De arrestatie van den
derden nationaal socialistischen leider Leo-
pold wordt bestreden.
Het verluidt, dat in den afgeloopen nachr
nog tal van arrestaties hebben plaats gehad
De gearresteerde personen zijn naar het con
centratiekamp Woelersdorf overgebracht.
In de regeeringspers wordt te kennen ge-
Het Bavonr.e-schan daal, in de
Fransche Kamer (Dag Overzicht).
Eenheid in Oostenrijk. (Buiten
land).
Burgemeester van Kinschot neem*,
afscheid van de gemeente Zuidiaren.
(Zie voor nadere bijzonderheden
eventueele laatste berichten).
SOPRAAN,
geven, dat een algeheele zuiveringsactie bin
nen het Oostenrijksche ambtenarencorps
wordt overwogen.
Nopens de arrestatie van graaf Alberti
wordt medegedeeld, dat men dezen heeft aan
getroffen bij de doorzoeking van het huis
van Frauenfeld.
Graaf Alberti is afgetreden als leider der
Heimwehr in Beneden Oostenrijk
De bondsleider Starrhemberg heeft een
direct onderzoek in deze aangelegenheid be
volen.
MILITAIRE VOOROPLEIDING VAN
STUDENTEN.
In Roemenië.
De Roemeensche m:nisterraad heeft den
minister van onderwijs opgedragen richtlij
nen uit te werken voor een plan, waarbij de
studenten, voor zij onder de wapenen worden
geroepen een zekere vooropleiding moeten
ontvangen. Verder zal h den studenten van
nu af verboden zijn deel te nemen aan poli
tieke organisaties. De minister voor eere-
dienst moet verder een wetsontwerp, uitwer
ken, waarin ieder deelnemen van de geeste
lijken aan het politieke le' en verboden wordt
HET SLAGSCHIP NELSON WEER
VLOT.
Het slagschip Nelson, hét vlaggeschitt
van de vloot voor de BHtsche wateren,
dat gisterochtend in een kiezelsteen-
bank is vastgei-aaki, toen het schip de
haven van Portsmouth udtljt» om zich
bij andere schepen aan te sluiten voor
een voorjaarstocht, is gisteravond om
zes uur vlot gekomen, d i. ongeveer twee
uren voor den vloed Door sleepbooten
is de Nelson naar de haven gebracht ter
fine van insp ctk In den icop var, den
dag was de Nelson wat lichter gemaakt
door het lossen van eenige munitie er
brandstof.
WERKVERSCHAFFING IN SPANJE.
Het kabinet bestudeert een plan tot
werkverschaffing aan werkeloozen
Hierbij heeft men "ooi-numenjk iet dien
uitvoeren van bouwwerken op het oog.
De kosten zullen wórden gedekt door
een leening voor vier jaar van 1000 mil
lioen pesetas.
BLOEDIGE BOTSINGEN TE MADRID.
Een student gedood.
In verband met het weder verschijnen van
een fascistisch tijdschrift dat gisteravond
op straat werd verkocht, hebben eenige bot
singen plaats gevonden tusschen fascisten
en marxisten. Een student werd doodgescho
ten. terwijl verscheidene personen werden ge
wond.
HEILIGVERKLARING.
Morgen zal de Heiligverklaring door den
Paus plaats vinden van de Fransche non
Jeanne Antida Thouret, die in de eerste
jaren van de vorige eeuw een orde van wel
dadigheid heeft opgericht.
BRAZILIË NEEMT 20.000
ASSYRIERS OP.
Medegedeeld wordt, dat de Braziliaanscht
regeering er in toegestemd heeft 20.000 As
syriers op te nemen, die thans zonder home
zijn Hun zal een gebied worden toegewezen
in de omgeving van de rivier Parana. Het
transport van deze Assyriers, dat ongeveer
een millioen pond sterling zal kosten, zal ge
deeltelijk door de regeering van Irak worden
betaald.
VIER DOODEN TE PLETTENBURG.
Bij de ontploffing te Plettenburg zijn vier
personen om .het leven gekomen. Een 45-
jarige vrouw, die met ernstige brandwonden
naar het ziekenhuis was overgebracht, is
daar gistermiddag overleden. Een 21-jarige
vrouw kon slechts als lijk worden geborgen.
Om half vier gistermiddag heeft op de zelfde
plaats een tweede ontploffing plaats gehad.
Een woning aan den overkant werd bescha
digd. Een man liep een beenbreuk oo.
