DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De Fransche buitenlandsche politiek.
MEVROUW STAVISKY VERTELT.
E
No. 14
Directeur: C. KRAK.
Woensdag 17 Januari 1934
136e Jaoranria
Ttaqdiiksch
Paul Boncour spreeht in den Franschen Senaat
over de ontwapeningsconferentieover de crisis
in den Volkenbond en over de onderhande
lingen met Duitschland.
DUITSCHE TAAL SPREKEN
BUITENLASD
Mijn man ontving eiken dag ministers,
kamerleden, diplomaten en bankiers,
die zich allemaal plot sulingniets m.er
hsrinneren.
LIEFDE OP HET EERSTE GEZICHT.
Wat vandaag de
aandacht trekt
AliKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behaive Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Paul Boncour, de Fransche minister van
buitenlandsche zaken, heeft gisteren in den
Senaat een rede gehouden over den buiten-
landschen politieleen toestand. De minister
eprak allereerst en zeer uitvoerig over de
Ontwapeningsconferentie, de crisis in den
Volkenbond en tenslotte over de directe on
derhandelingen met Duitschland.
Men heeft mij aldus begon Paul Bon
cour met nadruk verzocht, duidelijke taal
te spreken. En dus zeide Boncour kort en
krachtig: Frankrijk heeft tot nu toe steeds on
dubbelzinnig gesproken. Men heeft misschien
niet zooveel kabaal gemaakt als in zekere
andere landen. Men mag de huidige moeilijk
heden niet over het hoofd zien, maar de re
geering is van meening, dat zij geen gevaar,
noch verontrusting of moedeloosheid recht
vaardigen, in het bizonder met het oog op
den steun, welke Frankrijk van andere lan
den heeft te verwachten en met het oog op de
overeenstemmende meening met vele nabuur-
staten. De Duitsche. revolutie plaatst Europa
voor een vraagteeken, omdat men nog niet
duidelijk ziet wat de werkelijke oogmerken
van Duitschland zijn. Het L natuurlijk wan
neer verschillende landen zich verontrust ge
voelen. De laatste opvatting van deze natie
is de grenzen over te trekken om de volken
van hetzelfde ras voor zich te winnen. Het
bewijs is het probleem van het Saargebied en
het Oostenrijksche probleem. Van het Saar
gebied is te zeggen, dat Frankrijk niet het
recht heeft af te zien van de volksstemming.
Krachtens voordeelige aanbiedingen, welke
men Frankrijk op economisch gebied heeft
gedaan, kan Frankrijk de Saarbevolking het
recht op vrije stemming niet ontnemen.
Evenals Frankrijk deze rechten der Saar
bevolking wenscht te garandeeren wenscht
het ook de onafhankelijkheid van Oostenrijk
te handhaven. Frankrijk heeft de onafhanke
lijkheid van Oostenrijk steeds beschouwd als
den sleutel voor het Europeesche evenwicht
Het gelukkigste resultaat der Fransche no'i-
tiek in de Oostenrijksche kwestie is het juri
dische oordeel over den Anschluss door het
Haagsche Hof. Over de noodzakelijke onaf
hankelijkheid van Oostenrijk bestaat tusschen
Frankrijk en Italië volkomen overeenstem
ming.
De Fransche minister van Buitenlandsche
Zaken behandelde vervolgens de algemeene
Europeesche politiek en verklaarde dat Frank
rijk steeds geprobeerd heeft de vredelievende
landen om zich te scharen en niet om
Duitschland te isoleeren, doch om met alle
volken samen te werken. Het hangt slechts
van Duitschland af zich aan te sluiten bij
deze samenwerking.
Geruchten van een slapper worden der
Fransche betrekkingen met Polen en de
Kleine Entente zijn een legende, want de
overeenstemming met deze landen is sterker
dan ooit. Frankrijk wenscht slechts niet deze
vriendschappen in den vorm van een blok
tegenover een ander blok te plaatsen, doch
probeert steeds weer daarvoor nieuwe vriend
schappen te winnen.
De Fransch-Italiaansche betrekkingen zijn
in de laatste maanden zeer verbeterd.
Tegenover Rusland voert Frankrijk een
bewuste toenaderingspolitiek, welke tot
uiting is gekomen in het sluiten van het non
agressiepact en het Fransch-Russische econo
mische verdrag.
Paul Boncour kondigde aan, dat binnen
kort een Balkanpact zal worden gesloten,
waaraan zal worden deelgenomen door Roe
menië, Zuid-Slavië, Griekenland en Turkije.
De hoop bestaat, dat ook Bulgarije zich bij
dit pact zal aansluiten. De Italiaansche regee
ring, welke afwijzend tegenover dit pact heeft
gestaan, keurt het thans goed. Overigens
voert Frankrijk een bewuste Volkenbonds-
politiek. In verband met de eischeri inzake
een hervorming van den Volkenbond is
Frankrijk bereid tot zekere aanpassingen,
doch Frankrijk is er tegen, dat de grond
rechten van den Volkenbond worden aange
tast.
Wanneer Frankrijk naar de Ontwapenings
conferentie is gegaan, heeft het zulks niet ge
daan om de Fransche wapening met een slag
er aan te geven, zooals men in rechtsche krin
gen beweert, maar omdat Frankrijk door de
verdragen daartoe wordt verplicht en omdat
de ontwapening een der hoogste taken van
den Volkenbond is.
Wanneer de Ontwapeningsconferentie mis
lukt, zou een bewapeningswedloop beginnen.
Frankrijk zal dan alle maatregelen nemen
welke de omstandigheden noodig zullen
maken. Tevoren wil het evenwel alles doen
om de Ontwapeningsconferentie resultaat te
doen hebben.
Paul Boncour besprak ten slotte in het kort
het Fransche memorandum van 1 Januari en
verklaarde dat de daarin vervatte voorstellen
de Fransche veiligheid niet in gevaar brengen.
De senaat heeft de redevoering van Paul
Boncour met grooten bijval begroet.
De debatten na de rede.
Na de rede van Paul Boncour werd de zit
ting van den senaat eenige oogenblikken on
derbroken; na de pauze nam als eerste Hille-
rand het woord, die critiek uitoefende op de
houding van Duitschland, dat zich niet alleen
herbewapend had, doch thans ook nog de
ontwapening der anderen eischte. De Jouve-
nel, die vervolgens het woord voerde wees er
op, dat Hiiler zich kon beroepen op 40 nril-
lioen Ja-stemmen. Dat vormt zijn sterkte.
Frankrijk mag niet den indruk wekken, alsof
het alleen staat bij zoo ernstige onderhande
lingen. Wanneer de Fransche regeering is in
gegaan op de Duitsche eisch tot onderhan
delingen kan men beweren, dat zij daarmede
niet in den val is geloopen. Dit zou wel het
geval zijn geweest, wanneer de Fransche re-
geering. ongeneigdheid tot onderhandelingen
had te kennen gegeven. Wanneer men een
geweldspolitiek voorstelt, moet men ook be
reid zijn de laatste consequenties te trekken.
Hen. die zoo spreken moet men herinneren
aan het woord van Frederik den Grooten, dat
het gevaarlijkste van alle handelingen is het
geweer in den aanslag te brengen, maar dan
niet te schieten. Wat» de onderhandelingen
tusschen Frankrijk en Duitschland betreft, de
kring van betrokkenen moet worden uitge
breid, want er zijn geen problemen, die beiden
landen alleen aangaan. Men mag zich niet
laten leiden door de Duitsche tactiek, die er
op neer komt de moeilijkheden afzonderlijk
aan te vallen, maar men moet alle tusschen
•beide landen hangende kwesties tegelijk aan
pakken opdat men inzicht verkrijge in de
oogmerken van de politiek van elk betrokken
land.
In verband met het reeds late uur werden
hierop de debatten verdaagd tot Donderdag
a.s. Minister-president Chautemps zal dan de
groote richtlijnen van de Fransche buiten
landsche politiek aangeven.
De vertegenwoordiger van een Engelsch
dagblad heeft een onderhoud gehad met
mevrouw Stavisky, die vertelde, dat zij Serge
9 jaar geleden leerde kennen. Zij bevond zich
in gezelschap van een bekenden en rijken
Zuid-Amerikaan in een restaurant toen plots
Alexandre voor haar tafeltje stond. Hij liet
zich voorstellen. Op het eerste gezicht waren
zij aanstonds op elkaar verliefd Tengevolge
van zijn wankele gezondheid wilde zij, dat
Stavisky buiten ging wonen. Hij was echter
een volbloed financier, die van rusten niets
wilde weten. Eiken ochtend, hoe laat het ook
eworden was, was hij reeds om 7 uur bij de
and.
Tusschen 7 en 9 uur ontving hij bijna da
gelijks de meest vooraanstaande personen,
w.o. ministers, kamerleden, bankiers, diplo
maten, kortom velen, die het zich plotseling
niet meer herinneren, dat zij met Serge in
verbinding hebben gestaan. Maar tegen-
over de Justitie heeft zij thans deze namen
geopenbaard.
Stavisky had op haar naam een levensver
zekering afgesloten van 5 millioen fiancs
('A millioen gulden).
Uit het gelukkig huwelijk werden twee kin
deren geboren, die nog niet weten, dat hun
vader dood is.
„Het mon-p dan waar zijn", aldus mevr.
Stavisky, „dat Sergeniet door de politie is
doodgeschoten Fen feit is het. dat men hem
2 uur lang. nadat hij zelfmoord had ge
pleegd, onverzorgd op den grond heeft laten
liggen, omdat de commissaris eerst telefo
nische instructies aan Parijs is gaan vragen
Hij durfde niet eiVener bewening 'mijn man
naar een ziekenhuis te doen transporteeren
waar medische hulp hem mogelijkerwijs nog
had kunnen redden".
„Aan den vooravond van Kerstmis zeide
Serge plotseling: „Tissier is gearresteerd,
mijn zaken zijn verkeerd geloopen. Dit is het
einde Ik moet weg, maar ik kan je niet zeg
gen waarheen ik ,a. Zoodra de toestand is
opgehelderd, zal :ij de eerste zijn, die van
mij hoort".
Ik heb hem slechts dood mogen terugzien
Aan zijn zoon vertelt hij van zijn
groote liefde-
De hoofdpersonen van den millioenen-
zwendel te Bayonne, Alexander Stavisky, die
in Chamonix zelfmoord pleegde, heeft kort
voor zijn dood een b ef aan zijn zoon Clau
de geschreven. Deze brief moest Claude over
handigd worden als hij v> wassen was, doch
werd opengemaakt en door de Fransche bla
den gepubliceerd. Hij luidt als volgt:
Mijn beste kleine Claude. mijn geliefde zoon,
Als je lieve moeder je dezen brief zal laten
lezen, zal je ongetwijfeld al een man, of in
elk geval een groote jongen zijn, die in staat
is om het verschrikkelijke drama te begrijpen,
dat ons leven zoo moeilijk heeft gemaakt. Ik
hoopte, ik verlangde er zoo naar om je een
bestaan te geven, dat zoo al niet luxueus,
toch in e'k geval zeer gemakkelijk was. Het
lot heeft gewi'd, dat het anders is en de ge
beurtenissen zijn zoo ernstig geworden, dat
ik niet verder heb kunnen vechten tegen het
onvermijdelijke.
Ik kon niet anders doen dan verdwijnen
om niet een struikelblok, een hinderpaal te
worden in jullie leven, voor jullie toekomst,
voor jullie tweeën, mijn k'eine lieve kippetjes
(dit is een uitdrukking die je moeder en ik
gebruikten als we over jullie praatten) en
voor je lieve kleine mama.
Het is niet innerlijk verscheurd dat ik dit
besluit nam, maar ik loop kans om gedurende
10 of 15 jaar uit de wereld der levenden te
worden gesloten. Ik ben 43: over 10 of 15
jaar zou ik bijna een grijsaard zijn Je kleine
moeder is jong. Zij heeft het recht om te le
ven en zij verdient volkomen het geluk, dat
zij nog zal kunnen hebben.
Veroordeel me niet.
Mijn lieve kind, veroordeel mij niet, je moe
der zal het je niet toestaan. Ik vraag je ver
giffenis, dat ik je beroofd heb van een vader
en van den steun, d:en je het recht had van
me te verwachten. Ik zou toch zoo gelukkig
geweest zijn en zoo trotsch om je te zien op
groeien, jij en je lieve zusje. Ik zou zoo
trotsch geweest zijn op het succes van mijn
zoon.
Zie je, beste, kleine Claude, de gedachte
om je niet te zien opgroeien, om voor jullie
beiden een vreemde ie zijn is mij dermate cn-
verdragelijk, dat ik er mij aan den anderen
kant telkens weer rekenschap van moet Te
ven, dat mijn beslissing de eenig mogelijke is.
Ik schrijf je, mijn geliefden zcon, omdat ie
het hoofd van de familie zult zijn en omdat
ie moet weten, dat ik je moeder boven alle
menschelijke krachten liefheb. Ik heb haar
aanbeden, ik aanbid haar als een madonna
en deze liefde heeft de weinige jaren, dat wij
samen waren (zoo armelijk kort) van een
diep geluk vervuld Misschien, kleine Claude,
ben je nog te jong om de beteekenis te begrij
pen van de woorden die ik geschreven heb,
maar later zal je het begrijpen, later, als je
het leven beter zal kennen.
Je moeder, zie je, beteekent alles voor mij:
de moeder, de echtgenoote, de minnares, de
vertrouwelinge, de vriendin.
Ik schrijf in den verleden tijd, mijn lieve
ling. omdat deze brief dien je bezig bent te
lezen, van een verdwenene is.
De zonnestraal.
Je moeder is het stukje blauwe lucht voor
mij geweest, de zonnestraal die mijn bestaan
verlicht heeft temidden van al mijn zorgen;
ik reken er dan ook op, dat je haar zult om
ringen met alle teederheid die ze noodig
heeft en dat je je zult inspannen om haar
nooit verdriet te doen. Vertroetel haar zooals
zij jou vertroetelde toen je klein was en zoo
als ook ik het deed als ik thuiskwam en jullie
nog niet sliepen. Omring haar met al je ge
negenheid, waak over haar, bescherm haar.
Je hebt een goed hart. je bent goed, ik ben
êr zeker van, want als heel klein kind merkte
ik die goedhartigheid al bij verschillende ge-
■inrpnheden.
Hou van ie lieve moeder. Probeer door je
kinderlijke liefde het verschrikkelijk leed, dat
ik haar moest aandoen, te verzachten. Wees
een brave fatsoenlijke jongen Wijk nooit van
den rechten weg af en waak, zoodra ie dit
zult kunnen, voor het welzijn van je moeder
en je zusje.
Wees niet jaloersch.
En, als je moeder haar leven eens op
nieuw zou willen beginnen, wees niet ja
loersch, mijn beste, groote zoon. Zeg tot
jezelf, dat de natuur ons als mensch van
vleesch en bloed geschapen heeft en dat het
leven onder alle omstandigheden zijn rechten
herneemt. Als je moeder behalve de vol
doening die je zuster en jij haar zullen geven,
nog een beekje geluk kan hebben, wees er ver
heugd over. want zij heefi het volkomen ver
diend. Maar het grootste geluk dat zij hebben
kan is, ik ben er zeker van, het geluk dat
jullie beiden, mijn iieve kinderen, haar geven
zult, de liefde en teederheid waarvan jullie
harten over zullen ioopea voor haar, die te
zelfdertijd jullie moeder en ook m ij n innig-
geliefde moeder was.
Ik omhels je teeder, mijn geliefde longen,
ik druk jeaan mijn hart en ik zegen je bij
voorbaat voor alle liefde, waarmede je ons
klein mama'tje omringen zult.
Je ongelukkige vaaer.
Te inspraak.
De procureur-generaal heeft een tegen
spraak gepubliceerd inzakt de mededeeling
van mevrouw Stavisky. Volgens hem is er
geen sprake van dat er twee kogels zijn ge
vonden.
De minister van Justitie heeft den voor
zitter van het Hof van Cassatie te Parijs en
twee raadsheeren van dit Hof opgedragen
een.snel en diepgaand onderzoek in te stellen
naar alle administratieve feiten, welke in ver
band staan met de Stavisky-affaire en ressor
teeren onder het ministerie van Justitie.
De pas van Stavisky.
De vraag hoe wijlen Stavisky in het bezit
gekomen is van de pas van zijn lijffcediende,
den bokser Niemen. is thans door de autori
teiten opgelost na een verl oot van Niemen
Deze verklaarde dat hij op zekeren dag ont
dekte, dat zijn paspoort moest worden ver
nieuwd en hij vroeg daarop aan Stavisky het
voor hem te willen laten doen. Stavisky bleek
hiertoe zeer gaarne bereid, doch in plaats
van de pas na de vernieuwing aan Niemen
terug te geven, hield Stavisky het en plakte
er zijn eigen foto in. Blijkbaar was Stavisky
voornemens op Niemen's pas te reizen als de
nood aan den man kwam.
Arme kinderen.
Er zijn twee personen in Frankrijk die nog
niet weten, dat Stavisky dood is en dat hij
de hoofdpersoon is van het groote financieele
schandaal, n.1. zijn twee kinderen Micheline
en Claude, die vijf en zeven jaar oud zijn.
De kleine Micheline klaagt er alleen over,
dat zij al haar poppen heeft moeten achter
laten bij het verhuizen naar hun nieuwe
woning, doch mama, aldus de kleine, heeft
gezegd, dat ik ze terug zal krijgen als het
weer beter is om ze uit wandelen te nemen.
De kinderen gelooven intusschen dat Papa
voor zaken op reis is. doch zij verwonderen
zich alleen over het groote aantal vreemde
bezoekers, die bij vaders afwezigheid voort
durend in en uihocpen ei- de kasten en laden
in de nieuwe woning doorzoeken.
DE KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND.
De positie der katholieken.
Een redacteur van de Nieuwe Koerier
te Roermond, heet een studiereis door
Duitschland gedaan, om er de positie
van het katholieke gemeenschapsleven
na te gaan. Aan een der artikelen ont-
leenen wij deze passage:
Iedereen verkeert in een groote on
zekerheid. Niemand weet, wat den ka
tholiek morgen wacht. Het is deze on
zekerheid, dit lusteloos toezien, dat den
ernstigen katholiek met een beangsti
gende zorg lam slaat. Hij is midden in
een kultuurstrijd geworpen, niet als een
groot strijder, doch als een werkloos
slachtoffer.
De Nederlandsche pers schrijft de
laatste maanden geregeld het groote
woord „Kulturkampf". Men tracht dan
ook n-og blijk te geven van historische
kennis en noemt daarbij den naam van
B'smarck.
Wie de huidige tragische gescniede-
nis van het katholieke volk in Duitsch
land in verband wil brengen met den
kultuurstrijd ten tijde van von Bis-
marek, legt getuigenis af van een onvol
doende inzicht.
De strijd, die de katholieken van thans
doormaken kan niet vergeleken wor
den met den kultuurstrijd uit den Bis-
marek-tijd.
De inhoud van den nieuwen strijd is
veel grooter en van wijdere strekking.
Bovendien is er nog een grondig ver
schil in de omstandigheden.
Ten tijde van Bismarck waren er nog
zekere algemeen erkende rechten waar
op zich voor- en tegenpartijen kon 'en
beroepen.
Het Hitler-regiem kent echter geen
recht meer omdat het een geweldstaat
De Fransche buitenlandsche poli
tiek .(Dag. Overzicht.)
Göring op Göbbel's terrein. (Bui
tenland.)
Het aantal slachtoffers van de
aardbeving in Britsch-Indië. (Bui
tenland.)
Mevr. Stavisky vertelt. (Buiten
land.)
Japan,sche spionnen boven Ame
rika. (Buitenland.)
De kerkstrijd in Duitschland.
(Buitenland.)
Ernstig auto-ongeluk tengevolge
roekeloos rijden te Halfweg (Bin
nenland
De Centrale Bond van Spoorweg
personeel heeft de loonsvoorstellen
van de directie der Ned Spoor
wegen verworpen (Binnenland)
Heden radiorede van minister de
Graeff. (Radio.)
De Zwolsche burgerwacht en het
fascisme. (Binnenland)
Installatie van den heer T. G.
Loggers als burgemeester van Bar-
singerhorn. (Provincie
Overval te Den Haag. (Binnen
land
(Zie voor nadere bijzonderheden
eventueele laatste berichten).
heeft gevestigd.
Dit is de sterk tragische zijde in rleu
kultuurstrijd van de Duitsche katho
lieken.
Het is eenvoudig niet toegestaan naast
den Hitierwil een andere oprechte over
tuiging te plaatsen Reeds het uitspre
ken van zoo'n eerlijke overtuiging, zij
het ook in eng besloten kring, wordt on
middellijk gestraft.
Een geweldstaat, die alles en iedereen
aan zich ondergeschikt wil maken, a'
ook door eigen geweld vergaan.
Maar vóór het zoover komt, zal de
politiek-staatkundige strijd van de Na
zi's zich verschoven hebben naar het
terrein van het zuiver geestelijk denken
en leven.
Daarvoor zorgen een Baldur von Schi-
rach, een Fuchs ea, die het nationaal-
socialisme een „geloof" willen schen
ken, dat dienstig is aan de nieuwste op
vattingen van een nieuw Deutschtum
Reeds heeft men in Berlijn de rede
neering zoover doorgetrokken, dat het
Christendom in het algemeen en het
katholicisme in het bijzonder een ele
ment bevat dat een beletsel vormt om
een goed Duitscher te kunnen zijn
NEDERLANDSCHE NOTA OVER
YOLKENBGNDSFFP.VORMING.
Het eerste oflicieele document
van dien aard.
De NR Crt-correspondent te Genève
meldde gisteravond:
De Nederlandsche regeering heeft aan
den secretaris-generaal van den Volken
bond een nota over het vraagstuk van
de wijziging van het volkenbondsver
drag en van de werkmethoden van r:en
Volkenbond doen toekomen Berichten
hieromtrent in Geneefsche bladen, als
zoude de Nederlandsche regeering uit
drukkelijk daarbij hebben verzocht deze
nota aan de leden van den Volken
bondsraad te doen toekomen, zijn ech
ter onjuist. Waarschijnlijk zal het vol
kenbondssecretariaat echter uit eigen
beweging besluiten de Nederlandsche
nota aan alle leden van den Volkenbond
toe te zenden. De Nederlandsche nota is
het eerste officieele document, dat het
volkenbondssecretariaat over de moge
lijke hervormingsplannen ontvangen
heeft en zal het begin van een dossier
hieromtrent kunnen worden, 'at dan
wellicht in September door de eerste, de
juridische, commissie der Volkenbonds
vergadering zal worden besproken De
tekst van de Nederlandsche nota wordt
op verzoek van onze regeering voor-
loopig nog geheim gehouden, doch naar
ik verneem is de nota zeer gematigd
van inhoud en bevat zij geen bepaalde
voorstellen. De Nederlandsche regeering
erkent dat het volkenbondsverdrag niet
iets onaantastbaars is, doch zij waar
schuwt aan den anderen kant tegen het
gevaar dat aan het aan de orde stellen
van radicale wijzigingen kan verbonden
zijn. In het bijzonder verklaart onze re
geering dat de mogelijkheid tot opzij-
schuiving van het beginsel van de rechts
gelijkheid van alle staten en tot ophef
fing van den regel der eenstemmigheid
in den Volkenbondsraad op grooten te
genstand zou stuiten.