DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Weer eeri oplichtingszaak in Frankrijk.
No. 19
Dinsdan 23 Januari 1934
136e Jaargang
QxiQetiiksch Queczkfit
De Bankdirecteur Georges Alexandre
zou ruim 200 millioen francs van kleine
spaarders verduisterd hebben.
Collega van Stavisky
Siuiteulcuid
Wat vandaag de
aandacht trekt
UW AUTO LOOPT GEVAAR.
ALKMAARSCHE COURANT
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2,50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN;
Van 1—5 regels 1,25, elke regel meer 0 25, groote
contracten rabat, Groote lettert naar plaatsruimte.
B'ieven franco aan de N, V, Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur; C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N ADEMA.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Nauwelijks is de storm van verontwaardi
ging over het groote financieele schandaal
te Bayonne eenigszins geluwd of een nieuwe
vrijwel gelijke affaire heeft geheel Frankrijk
weer opgeschrikt. De politie en de justitie in
Frankrijk zouden reeas sedert langen tijd
deze zaak in onderzoek hebben. Het betreft
den directeur van den bank, Georges
Alexandre, tegen wien een bevel tot
voorgeleiding is uitgevaardigd.
Alexandre is sedert gisteren verdwenen.
'Jaren geleden dreef hij in de provincie een
zaak in tweede hands kleeding, totdat hij op
de gedachte kwam te Parijs een bank te stich
ten, welke ambtenaren en menschen met vaste
inkomens tegen geringe rentevergoeding
leeningen verstrekte. Het stichtingskapitaal
bestond uit inteekeningen van ambtenaren,
die een deel van hun inkomen ter beschikking
moesten stellen. Op deze wijze zou Alexan
dre niet minder dan 50 millioen franken heb
ben bijeengebracht, waarvoor hij op zijn
naam gestelde obligaties uitgaf. Met het al
dus ontvangen geld nam hij deel in eenige
ondernemingen en stichtte hij eenige maat
schappijen aie intusschen zijn gefailleerd.
Men beweert, dat Alexandre op deze wijze
kleine spaarders in het geheel voor niet min
der dan 2O0 millioen franken heeft bena
deeld.
Zooals bekend is, trad Stavisky zoo nu en
dan ook op onder den naam Alexandre, het
geen aanleiding gaf de bank van Alexandre
in verband te brengen met de affaire-
Stavisky.
Dit leidde er toe, dat de ambtenaren die bij
de zaak van den werkelijken Alexandre be
trokken waren, ook in de zaak van Stavisky
genoemd werden.
Alexandre gearresteerd.
Nader wordt gemeld, dat Alexandre zich
fistermiddag bij de politie heeft aangemeld.
r is een vervolging tegen hem ingesteld
wegens bedrog, misbruik van vertrouwen, en
inbreuk op de wet betreffende het stichten
van naamlooze vennootschappen. Hij is in
arrest gesteld
Het nieuwe schandaal heeft blijkbaar niets
met de van Bayonne te maken De directeur
van de „Bank der Ambtenaren" heeft zich
gevangen gegeven. Het doel van de band
was, in nood zittende ambtenaren bij te
springen. De directeur ging daarbij met de
uiterste handigheid te werk. Hij riskeerde
niets en het geld moest geleend worden tegen
woekerrente van bijna 40 pet. Toen de zaak
goed liep, legde hij de hand op een maat
schappij tot exploitatie van leerwinkels. Hij
kreeg daar alle macht en in weerwil van
tegen hem ingekomen klachten liet de politie
hem ongemoeid. Het gerechtelijke onderzoek
duurde drie jaar, welken tijd de man,
Alexandre geheeten, zich ten nul te maakte
Zijn gevangenneming werd uitgesteld. De
Band der Ambtenaren leende 38 millioen
francs aan de maatschappijen, die hij had
opgericht en elk van die maatschappijen gaf
voor eigen rekening obligaties uit. Verder
speculeerde Alexandre op de openbare lief
dadigheid.
Disciplinaire maatregelen.
Na afloop van den gister gehouden mi
nisterraad zijn de volgende door den mi
nister-president genomen maatregelen, be
kend gemaakt:
De commissie van politie Bayard en de in
specteur van politie Bony zijn geschorst, tot
de raad van discipline uitspraak in hun zaak
gedaan heeft; de commissaris van de politie
van Bayonne, Gibert, is ontslagen; de com
missaris van controle van strafrechtelijk on
derzoek, Hennet, is ter beschikking gesteld,
evenals de controleur-generaal van straf
rechtelijk onderzoek bij de Süreté Générale,
dit in verband met de unificeering van cie
justitieele politie; de directeur van de justi-
tioneele
politie Guichard, heeft wegens het bereiken
van den pensioengerechtigden leeftijd ont
slag gevraagd. Verder worden nog schrifte
lijke inlichtingen geëischt van een commis
saris van politie en een commissaris van de
justitioneele politie in verband met tijdens
het onderzoek aan het daglicht gekomen om
standigheden.
Een eere-rechtbank van het volk?
Volgens de Petit Parisien zal de minister
president Chautemps zich blijven verzetten
tegen de door de rechterzijde gevraagde com
missie van onderzoek uit het parlement.
Daarentegen zou hij een „eererechtbank van
het volk" willen, onder voorwaarde, dat deze
wettelijk wordt ingevoerd en dat de uitvoe
rende macht zich niet in de wetgevende
mengt. Tijdens de beraadslagingen van deze
eererechtbank zouden geen mededeelingen
verstrekt worden.
Een nieuw incident.
Toen gisteren André Hesse, de oud-mi
nister, wiens naam genoemd is in verband
met de zaak Stavisky, zoodat de raad van
orde zijn zaak in onderzoek genomen heeft,
gisteren in toga in het paleis van justitie ver
scheen, heeft L'Hermitte, oud-voorzitter van
de Union des Jeunes Avocats, hem daar ver
wijten over gemaakt. Een kort handgemeen
was daarvan het resultaat.
De opwinding duurt voort.
De opwinding over het schandaal van
Bayonne breidt zich uit. Gister moest de Ka
mer opnieuw met man en macht tegen de be-
toogers beschermd worden. Deze waren door
de Action francaise opgeroepen. De commu
nisten zouden tegelijkertijd voor het stadhuis
herrie maken. Heel ernstig is dit alles niet,
maar de ontevredenheid van breede kringen
vindt daarin een uitweg en wordt er tegelijk
door aangewakkerd. Gister werd weer een
discussie over de zaak-Stavisky verwacht.
Den heelen middag is er in de groepen over
beraadslaagd. Tot een uitbarsting in open
bare zitting kwam het niet. Dit kan heden
gebeuren. Men spreekt van een eereraad, dien
£hautemps zou aannemen na de eerste
sancties tegen politie en andere ambtenaren
getroffen te hebben. Hierbij zal het zeker
niet blijven.
Intusschen had het kabaal zich vandaag
van de Kamergangen naar het paleis van
justitie verplaatst. Het bekende Kamerlid en
oud-minister Hesse, die als advocaat van na
bij in de zaak-Stavisky betrokken is, werd
door een anderen advocaat aangevallen. Zij
hebben elkaar geducht toegetakeld en de toga
van Hesse werd aan flarden gescheurd
Hesse is door zijn ambtgenooten uitgejouwd
en hij heeft een journalist tot een duel uitge
daagd, die onvriendelijk over hem geschre
ven had.
Later op den dag heeft zich een tweede
incident voorgedaan. De secretaris van mi
nister de Monzie werd door andere advoca
ten lastig gevallen, maar de omstanders
wisten erger te voorkomen.
Een van de affaires van Stawisky, de zaak
van de Compagnie Financière en de onder
neming voor openbare werken zou op 30
Januari voor het Hof van beroep komen. Dit
proces zal echter uitgesteld moeten worden
daar meer dan 100 stukken van het dossier
weggeraakt zijn, o.a. de lijst met namen van
de mede bij de zaak betrokken personen.
Naspel affaire-Stavisky.
Een inspecteur en een commissaris van po
litie zijn geschorst, een commissaris van poli
tie is overgeplaatst, terwijl van twee andere
politiemannen schriftelijke verklaringen zul
len worden gevraagd, alles in verband met
de zaak-Stavisky.
Opnieuw een vechtpartij.
Gisteren heeft in verband met de affaire-
Stavisky in het gebouw van justitie een inci
dent plaats gehad. Zooals bekend, heeft de
radicaal-socialistische afgevaardigde Hesse
niet toegestemd in een herbenoeming tot vice-
president van de Kamer omdat hij Stavisky
als rechtskundig adviseur had terzijde ge
staan. Hesse verscheen in toge in het paleis
van justitie, waar hij door zijn confrater
Lhermite ter verantwoording werd geroepen.
Het eene woord lokte het andere uit, totdat
Khermitte Hesse sommeerde direct het ge
bouw te verlaten. Hesse gaf Lhermitte hierop
een slag in het gezicht. De vechtenden wer
den ten slotte door toeschietende confraters
en boden gescheiden.
BETOOGINGEN IN PARIJS.
200 arrestaties.
Betreffende de betoogingen te Parijs kan
nog gemeld worden, dat op verscheidene
plaatsen weer voetzoekers in de tramrails zijn
gelegd, welke bij ontploffing een dikken rook
ontwikkelden. Op den Boulevard Rasail zijn
op het terras voor een groot hotel -verschei
dene stoelen kort en klein geslagen In dezelf
de buurt is een auto omvergeworpen, doch de
inzittenden bleven ongedeerd.
Verscheidene straatlantarens zijn ten offer
gevallen. Op de Place de la Concorde en in
de Rue Madeleine nebben nog kleinere betoo
gingen plaats gevonden. Samenscholingen
op de Place de 1'Etoile werden onmiddellijk
uiteengejaagd. Onder de gearresteerde betoo-
gers bevond zich ook de leider der Action
Francaise Pujo. Tot 8 uur gisteravond waren
omstreeks 200 arrestaties verricht. De meestc-
arrestanten werden weer op vije voeten ge
steld. Tegen eenige hunner is proces-verbaal
opgemaakt wegens beleediging van ambte
naren en handtastelijkheden.
Voor het Kamergebouw.
Na de Fransche Kamerzitting van giste
ren was de boulevard St. Germain gister
avond het tooneel van woeste vechtpartijen
tusschen demonstreerende aanhangers der
Action Francaise en de politie, welke moeite
had de woedende menigte in bedwang te hou
den.
Evenals verleden week hebben ook gister
de demonstranten het traliewerk om de hoo
rnen verwijderd en op straat geworpen, om
aldus het autobusverkeer te belemmeren. De
politie sloeg er hevig met den gummiknuppel
op los. Daarbij werden ook enkele onschuldi-
gen getroffen, o.m. een afgevaardigde. Deze
had in het gedrang geen tijd gehad zich te
legitimeeren. Ook eenige journalisten zijn
niet gespaard gebleven. Tot nu toe zijn onge
veer 100 personen gearresteerd.
In den loop van den avond hebben royalis
ten onophoudelijk politiebeambten aangeval
len. Zij probeeren in kleine groepen door de
afzettingen heen te dringen.
Gistermiddag heeft 'n groep communisten
vergeefs geprobeerd voor het raadhuis te de-
monstreeren.
Nieuwe maatregelen in de affaire-
Stavisky?
Naar in welingelichte kringen verluidt, zou
de regeering voornemens zijn gisteren eenige
maatregelen te nemen in verband met de
affaire-Stavisky.
Volgens informaties van Paris Midi zal
minister-president Chautemps bij de Kamer
een wetsontwerp indienen strekkende tot een
reorganisatie der politie. De gerechtelijke
politie en de financieele afdeeling der justitie
zullen worden ondergebracht bij de politie-
directie.
Voorts zou de regeering voornemens zijn
eenige ambtenaren te ontslaan, te degradee-
ren of op pensioen te stellen.
Petit Parisien meent, dat Chautemps zich
zal keeren tegen de instelling van de door de
rechterzijde geëischte parlementaire enquête
commissie. Hij is evenwel voor een eere-jury
op voorwaarde, dat deze jury bij de wet
wordt ingevoerd en dat geen inmenging der
uitvoerende macht zal plaats vinden in de
wetgevende macht. Nadere mededeelingen
zullen hangende de onderhandelingen niet
worden gedaan.
Na den ministerraad werden de volgende
maatregelen gepubliceerd, welke door den
premier zijn genomen in verband met de
affaire-Stavisky.
De commissaris van politie Bayard en de
inspecteur van politie Bony worden hangende
het onderzoek van den raad van discipline
geschorst. De commissaris der gemeente
politie van Bayonne, Gibert, is ontslagen. Er
wordt schriftelijk opheldering verzocht over
zekere gevallen, welke bij het onderzoek aan
het licht zijn gekomen. Een commissaris d'.e
dienst deed als rechter van m^-v-tie,
nat, is ter beschikking gesteld, zoomede de
directeur generaal der Sureté Générale, aan
gezien de gerechtelijke politie zal worden ge
centraliseerd.
De directeur der gerechtelijke politie van
de prefectuur, Guichard, heeft pensioen aan
gevraagd.
DOLLFUSS SCHERP TEGEN
FASCISTEN.
De zelfstandigheid van Oosten
rijk.
Bondskanselier Dollfuss heeft tijdens een
betooging van het Vaderlandsche front voor
de bondskanselarij tot de menigte een toe
spraak gehouden, waarin hij in hoofdzaak
sprak over den strijd der regeering tegen het
nationaal-socialisme. De bondskanselier ver
klaarde, dat de regeering een geduld heeft
aan den dag gelegd, dat zijn weerga niet
kent. Zij heeft gehoopt, dat het verstand zou
overfieerschen. Hoe geduldiger zij evenwel
wacht, hoe meer haar geduld door zekere
zijde als zwakheid wordt uitgelegd. Dollfuss
wil hier geen klachten uiten, dat verband
met andere zijden van de grens bestaat. Daar
over zal hij op andere plaatsen en in anderen
vorm een verklaring afleggen. De huidige
betooging waarschuwt: Tot hier en niet
verder.
Na weken en maanden van geduldig wach
ten zal de regeering thans met alle gestreng
heid optreden tegen diegenen die den vrede
en de vrijheid van het land in gevaar bren
gen. Oostenrijk is geen politiestaat. Doch
achter de regeering en haar uitvoerende
macht staat iedere goede burger. Zij ver
klaarden bereid te zijn schouder aan schouder
te staan, indien het noodig zou zijn. Dui
zenden kameraden hebben zich reeds ter be
schikking gesteld voor het beschermings
corps. Honderd duizenden wachten nog om
het te kunnen doen. Tegenover de wereld
verklaart Dollfuss: Ons geduld is ten einde.
Als regeering hebben wij den plicht de
trouwe burgers te beschermen. Allen, die wel-
iicht nog mochten meenen, dat de terreur zal
overwinnen, zullen zien, wat het beteekent,
wanneer het volk man voor man opstaat. Het
vaderlandsche front staat boven de partijen.
Het wil het land vernieuwen. Oostenrijk leeft
door den wil van zijn eigen bevolking.
De gezanten van Engeland en
Frankrijk bij Dollfuss.
De gezanten van Engeland en Frankrijk
hebben gisteravond een bezoek gebracht aan
den bondskanselier. In welingelichte kringen
neemt men aan, dat de bondskanselier de ver
tegenwoordigers der beide groote mogend
heden op de hoogte zal stellen van de verdere
plannen der Oostenrijksche regeering.
De ministerraad is tegen Dinsdagmiddag
in buitengewone zitting bijeengeroepen.
Roept Oostenrijk hulp van
Volkenbond in?
Men acht het in kringen te Genève zeer wel
mogelijk, dat Oostenrijk een beroep zal doen
op den Volkenbond, wanneer Duitschland
geen verzekering geeft, dat de stroom van
wapenen en geld voor propagandadoeleinden
over de grens gestuit zal worden.
De sociaal democraten en
Dollfuss.
Vooraanstaande kringen dei sociaal-demo
cratische partij hebben nog geen besluit ge
nomen over hun standpunt nopens de toe
naderingspogingen van den bondskanselier.
Voorloopig worden nog onderlinge bespre
kingen gehouden. In de sociaal-democratische
pers wordt slechts verklaard, dat de arbeiders
partij niet bij voorbaat een voortzetting der
besprekingen van de hand zal wijzen. Intus
schen is evenwel het partijorgaan Arbeiter-
zeitung verboden. De sociaal-democratische
pers verklaart in dit verband, dat de onder
handelingen hierdoor natuurlijk worden
bemoeilijkt. Ook is blijkbaar de publicatie
van het sociaal-democratische standpunt door
deze aangelegenheid uitgesteld.
KABELBRAND IN OOSTENRIJK-
In het parlementsgebouw te
Weenen.
In het parlementsgebouw te Weenen is gis
termiddag door onbekende oorzaak brand
ontstaan in een kabel. Het vuur was ontstaan
in een kelder van het parlementsgebouw en
verspreide zich zeer snel. Voor het gebouw
stond een groote menigte. De brandweer is
er in korten tijd in geslaagd den brand te
blusschen.
REVOLUTIE IN SPANJE?
Door de socialisten.
Het rechts georiënteerde dagblad „Informa-
tione" in Spanje publiceert een onthulling van
een socialistisch plan voor een omwenteling om
de socialisten aan de macht te brengen. De
thans bestaande meeningsverschillen tusschen
de socialisten en de vakvereenigingen zouden
slechts de uiterlijke camouflage zijn van een in
werkelijkheid bestaande intense samenwerking
tusschen beide instanties om een georganiseer
de revolutie voor te bereiden. De socialisten
zouden reeds gendarmerie-uniformen hebben
besteld en valsche passen hebben vervaardigd
om zich als politiebeambten te kunnen uit
geven.
Aan de Middellandsche zee nabij Alicante
zouden zij bovendien een bloeiende smokkel
handel van wapenen onderhouden.
DF TREINAANSLAG NABIJ
BELGRADO.
Onderzoek op de spoortrein.
Het onderzoek naar den spoorwegaan
slag bij Rann welke gisteren heeft plaatsge
had op 30 K.M. ten Westen van Agram, is
nog niet geëindigd. Slechts kon worden ge
constateerd, dat door de ontploffing van de
helsche machine het gas is ontstoken, dat
diende voor de verlichting der wagens.
Daardoor heeft het vuur zich met zulk een
groote snelheid uitgebreid. Op het oogenblik
der ontploffing bevonden zich in den wagen
naar Berlijn 13 personen, van wie 9 zich
konden redden. De helsche machine was on
der een kussen geborgen. De wagen was op
21 Januari om 7 uur 50 uit Berlijn vertrok
ken en om 20 uur 30 aangekomen op het
station Weenen West, waar hij was afge
haakt en later was aangekoppeld aan den
sneltrein naar Agram
Officieus wordt verklaard dat de helsche
machine reeds in het buitenland in den wa
gen is gebracht. Daarom heeft de directie
der spoorwegen bepaald, dat alle directe wa
gens, welke uit Oostenrijk naar Joegoslavië
gaan aan de grens door Joegoslavische wa
gens moeten worden vervangen.
De drie verkoolde lijken zijn nog niet ge
ïdentificeerd. Het onderzoek duurt voort.
HITLER OVER DE TOEKOMST.
Hitier heeft gistermiddag de S.A.-leiders toe
gesproken en daarbij als doel voor den toe
komstige arbeid genoemd: de principieele
verandering van de wereldbeschouwing van
den Duitschen mensch; de verandering van het
principe der autoriteit in het geheele Duitsche
volk, zoomede de steeds sterker uitbreiding
van de positie der partij tot den absoluten
vertegenwoordiger en garant van de nieuwe j
politieke ordening in Duitschland
Weer een oplichtingszaak in
Frankrijk. (Dag. Overzicht.)
Japan wil den vrede. (Buiten
land.)
Dollfuss scherpt tegen het fas
cisme. (Buitenland.)
Dimitroff's moeder ziek (Buiten
land.)
De te Amsterdam ontvluchte
„makelaar" H. de Bakker heeft zich
weer bij de politie gemeld. (Binnen
land.)
De A.V.R.O. en de NCR V. hebben
den minister medegedeeld, dat zij
geen prijs stellen op een deel van
den zendtijd, vrijgekomen door den
strafmaatregel tegen de VARA.
(Radio.)
Ernstig geval van oplichting te
Amsterdam. (Binnenland.)
Aandrang van den Ned. Toon-
kunstenaarsbond op behandeling
van het wetsontwerp inzake tewerk
stelling van buitenlandsche werk
krachten. (Binnenland.
Bij Texel een Zweedsche boot ge
strand tengevolge van den mist.
(Stad en omgeving.)
(Zie voor nadere bijzonderheden
eventueele laatste berichten).
De vorst is terug, '/.s BRANDSPIRITUS op
2/3 water stelt Uw radiator veilig tot 16 graden
celcius. Onze BRANDSPIRITUS tast geen
metalen of rubber aan, veroorzaakt geen
lekken of verstopping, dure patentmiddelen
onnoodig. BRANDSPIRITUS is stukken goed-
kooper, veilig en onschadelijk, bij alle kruide
niers, drogisten en in vele garages verkrijgb.
Spiritus-verkoopkantoor Bergen op Zoom - Delft.
Hitier wees er op, dat kwesties betreffende
den uiterlijken staatsvorm thans van geen be
lang zijn tegenover de beslissende taak van de
wereldaanschouwelijke fundamenteering van
den nieuwen staat. In dit verband behandelde
Hitier breedvoerig de werkzaamheden van den
S. A. leider, die de zaakwaarnemers en borgen
zijn van het kostbare goed der natie.
DE AARDBEVINGSRAMP IN INDIE.
In Bihar en Orissa worden thans ber
gingswerkzaamheden verricht in de verwoes
te steden. In drie steden wordt gratis voed
sel verstrekt, terwijl het in andere plaatsen
wordt verkocht. Negen medici zijn te Mon-
ghyr aangekomen, even nadat de ramp had
plaats gehad, tien te Moezaffarpoer en drie
te Darbhanga, de drie steden waar de meeS"
te menschenlevens te betreuren zijn. I>"
plaatselijke artsen zijn eveneens aan het
werk. Te Monghyr werken geniesoldaten en
mijnwerkers aan de afbraak en opruiming
van gevaar opleverende gebouwen. 400 a
500 dooden zijn in deze stad uit het puin ge
borgen. Vandaag is te Darbhanga een syste
matische opruiming begonnen.
De watervoorzoening te Moezaffarpoer
levert slechts tweederden der normale hoe
veelheid. Er is dringend behoefte aan ten
tenmateriaal en kleeding voor de dakloozen.
Het is thans de koudste maand van het jaar.
Ook wordt er druk gewerkt om verontreini
ging van het water tegen te gaan.
Wat de Europeesche slachtoffers betreft
zijn om het leven gekomen miss Christian
en miss Smith. Te Monghyr en Titwarnoer
zijn twee heeren en te Murla en Moezaffar
poer zijn twee dames gewond. Andere Euro
peesche slachtoffers worden niet genoemd.
Groote verwoestingen in Nepal.
De vrees dat de aardbeving,ook in het
koninkrijk Nepal groote verwoestingen heeft
aangericht, wordt bewaarheid. De drie
grootste steden van het koninkrijk Nepal,
de hoofdstad Khatmandoe, zoomede Banda
en Patan zijn bijna geheel verwoest
Omtrent het aantal slachtoffers zijn nog
geen nadere berichten ontvangen, daar de
verbindingen slechts langzaam kunnen wor
den hersteld. Het treinverkeer is bijna ge
heel gestaakt. Volgens een officieel schatting
uit Patna bedraagt het aantal dooden in de
provincie Bihar minstens 4000.
JAPANSCHE PRINSES PLEEGT
ZELFMOORD.
De 22-jarige zuster van den Japanschen prins
Iwakoea heeft de hand aan zichzelve geslagen.
Zij heeft zich met een scheermes ernstige ver
wondingen aan den hals toegebracht en is in
stervenden toestand in het huis van haar broer
gevonden. Zij was verleden jaar gearresteerd,
daar zij er van verdacht werd lid te zijn. van
een revolutionnaire beweging tegen den grond
wet. Men neemt thans aan, dat zij, na lid te
zijn geworden van de Japansche communisti
sche partij, de overtuiging heeft gekregen
daardoor haar familie benadeeld te hebben.
