DAGBLAD VOOR ALKMAAR EL OMSTREKEN.
Een onderhoud met Göbbels.
Bxtgdiiksch Ovusicht
!Bidtwiattd,
No. 22
Vrijdag 26 Januari 1934
Vragen en antwoorden over nationaaUsocia-
1 isme en fascisme, Oostenrijk, Poten en oorlog.
Kernachtige meeningen.
DE MACHT DER BRITSCHE
DOUANE-AMBTENAREN.
Naar Londen gelokt en daar
gearresteerd.
DE AARDBEVING IN BRITSCH-INDIE.
Nauwkeurige gegevens.
SCHEEPSBOTSING OP DE THEEMS.
Twee personen verdronken
ZELFMOORDPOGING TE LEIPZIG.
In het Rijksgerechtshof.
LOOS ALARM.
In den Pruisischen Landdag.
DE DUITSCHE ZEEMAN TE
ROTTERDAM.
CONCENTRATIE-SL ACHTOFFER.
Pleegt zelfmoord.
Wat vandaag de
aandacht trekt
AL TE TROUWLUSTIG.
Zijn 5 vrouwen vermoordden hem.
ARRESTATIE VAN POOLSCH
ADVOCAAT.
TWEE SCHOTEN IN DF VILI A VAN
CHAMONIX?
ERNSTIGE SCHEEPSBRAND.
HET AFTREDEN DER
JOEGO-SLAVISCHE REGEERING.
Officieel bevestigd.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
B'ieven franco aan de N- V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N ADEMA.
134e Jaargang
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
De Duitsche rijksminister voor de propa
ganda dr. Göbbels heeft een specialen ver
slaggever van een Krakausch blad een inter
view toegestaan van den volgenden inhoud:
Vraag: De parlementaire democratie en
het kapitalisme zijn nauw met elkaar verbon
den. Immers, de parlementaire democratie is
de politie uitdrukkingsvorm van een econo-
misch-sociale constitutie. Indien men de par
lementaire democratie afschaft, vallen de
grondslagen voor een liberaal-kapitalistische
economische ordening weg. Welke zijn de
consequenties der nationale revolutie in
Duitschland in economische en sociale betee
ken is?
.Antwoord: Het nationaal-socialisme
heeft een geheel nieuwen economischen vorm
geschapen, waarop de tot dusverre bestaan
de'maatstaven „liberalistisch'', „kapitalis
tisch" of hun tegendeel waarmede men
andere economische ordeningen pleegt te me
ten, niet kunnen worden toegepast. De natio-
naal-socialistische vorm wordt door twee
dingen gekenmerkt: door het „Führer"-prin-
cipe, dat in zekeren zin de organisatorische
zijde regelt, en door de grondstelling „Alge
meen belang voor eigenbelang", die het
ideëele leidende beginsel bevat. Maar ook het
„Führer'-principe is ideëel veranderd, in
zooverre n.1. dat een verantwoordelijkheid
van de individueele leiders tegenover de bo
ven hen geplaatste instanties en ook. een ver
antwoordelijkheid van den hoogsten leider
tegenover het Duitsche volk en de geschiede
nis bestaat.
Vraag: Mussolini heeft eens gezegd:
„Het fascisme is geen exportartikel". Geldt
dat ook voor het nationaal-socialisme (na
tuurlijk wanneer men het Duitsche karakter
daarvan zou kunnen wegdenken) of beter ge
zegd: is het nationaal-socia'isme een Duit
sche staatsvorm of een wereldbeschouwing?
Antwoord: Het nationaal-socialisme is
een levensopvatting, geboren uit de karakte
ristieke eigenschappen van Duitschen geeste
lijken en gemoedsaanleg, die, ondanks den
grootst mogelijken tegenstand van buiten,
ook voor den Duitschen staatsvorm beslis
send is geworden. Het woord van Mussolini
„het fascisme is geen exportartikel" is muta-
tis mutandis ook op het nationaal-socialisme
van toepassing, daar iedere export een ini
tiatief van den exporteur onderstelt, terwijl
het nationaal-socialisme een dergelijk initia
tief uitdrukkelijk afwijst. Het is echter iets
anders, dat een levensopvatting de scheppen
de kracht bezit ook buiten haar geboorteland
scheppend werkzaam te zijn en richting te
geven.
Vraag: Beschouwt u het complex-Oos
tenrijk als een buitenlandsch- of als een par
tijpolitiek verschijnsel?
Antwoord: Het nationaal-socialisme
in Oostenrijk beleeft zijn geboorteweeën, d.
w.z. het bevindt zich in een periode van uit
eenzetting met tegenstand, die ook het Duit
sche volk heeft moeten overwinnen om het na
tionaal-socialisme tot ontplooiing te brengen.
Er kan geen twijfel bestaan over- het feit,
dat alleen deze gedachte in overeenstemming
is met het Oostenrijksche volksbewustzijn,
gezien de gemeenschappelijke afstamming en
de geestelijke en gemoeds-richting van het
Duitsche en het Oostenrijksche volk. Het is
derhalve een dwaling, ten deele echter ook
een moedwillig verkeerd begrijpen, wanneer
de begrijpelijke belangstelling, waarmede
het Duitsche volk de symptomen volgt van
een ontwikkeling, die het zelf reeds heeft
doorgemaakt, als een bewuste en gewilde in
werking op die ontwikkeling wordt aangere
kend. Daar wij ons over den afloop van die
processen geen zorgen behoeven te maken,
zou een dergelijke inwerking niet alleen over
bodig zijn, maar zij zou ook niet in het be
lang van het Oostenrijksche volk zijn. Het is
een bijzondere eigenschap van het nationaa -
socialisme, dat zijn kracht grooter wordt
door den tegenstand, die ten slotte wordt
overwonnen.
Vraag: Wat denkt u van de verzoening
tussChen Polen en Duitschland?
Antwoord: Een verzoening tusschen
Polen en Duitschland is de wensch van den
rijkskanselier, waarop hij bijzonderen na
druk heeft gelegd, niet alleen in zijn redevoe
ringen, maar ook in twee besprekingen met
den Poolschen gezant. De diplomatieke be
sprekingen, die op deze basis zijn ingeleid,
hebben tot taak de oorzaken van de misver
standen, die tot nog toe hebben geheerscht,
uit den weg te ruimen, en met een atmosfeer
van vertrouwen ook de basis voor een goede
buurbetrekking te scheppen. Een goede wil
tot het bereiken van dit doel meet, ondanks
het gecompliceerde karakter van de prob'e
men, die het belang van beide volken raken,
tot een goed resultaat voeren.
Vraag: In verschillende landen bestaat
in breede volkslagen het geloof aan een op
koms zijnden oorlog. Gelooft u aan oorlogs
gevaar in Europa?
A n woord: Het is een zeer betreurens
waardig verschijnsel, dat de beslissing over
het lot van een volk, de beslissing over oor
log en vrede, in de meeste landen berust bij
bepaalde groepen of personen, die den oorlog
niet of slechts gedeeltelijk kennen. Daaruit
vloeit voort, dat de perspectieven van een
oorlog niet slechts overwogen worden met
een lichtvaardigheid, die alleen zij kunnen
toonen, die den oorlog niet in feite hebben
meegemaakt, maar dat aan deze perspectie
ven op onverantwoordelijke wijze ook in de
wereldopinie een zoo groote speelruimte
wordt gelaten. Wanneer de gedachte van den
rijkskanselier verwerkelijkt zou worden, vol
gens welke aan de vroegere oorlogsdeelne
mers een bevoorrecht medebeschikkingsrecht
over oorlog en vrede moet worden toegestaan,
dan zou daarin de veiligste garantie tegen
iederen oorlog te zien zijn. Ik zou dan in het
geheel geen bevaar meer zien voor het uitbre
ken van een nieuwen oorlog in Europa.
Naar aanleiding van het bericht, dat een
Amsterdamsch papierhandelaar te Londen is
gearresteerd, onder verdenking invoerrech
ten te hebben ontdoken, schrijft de Londen-
sche correspondent van het Hbl.:
Een merkwaardig geval, waarvan een be-
kend Amsterdamsche handelaar het slacht
offer is geworden, heeft zich hier voorge
daan. Er kan uit blijken welk een schier on
begrensde bevoegdheid aan de Engelsche
douanebeambten bij de wet is toegekend, een
bevoegdheid ruimer dan die der Engelsche
politie, welke althans voor de arrestatie van
een verdachte voor een burgerlijk vergrijp de
dagvaarding van een magistraat behoeft. De
handelaar, die agenten heeft in Hamburg en
in Londen, ontving in 1932 uit Londen de
onder de nieuwe -bepalingen der tarievenwet
vereischte formulieren voor export naar En
geland.
Naar het heet, zouden die formulieren ver
keerd zijn ingevuld en het gevolg was een
conflict met de Britsche douane-ambtenaren,
dat de handelaar, die uitgebreide zaken met
Engeland heeft, wenschte te doen opklaren
door zijn Londenschen vertegenwoordiger,
die verleden jaar in zijn dienst was getreden.
Op het departement werd hem, na maanden
van onderhandelingen, evenwel gezegd, dat
het wenschelijker werd geacht, dat de hande
laar zelf naar Londen zou komen voor een
uiteindelijke beslissing in de zaak, daar de
vertegenwoordiger niet voldoende op de
hoogte kon zijn van gebeurtenissen, die zich
vóór zijn aanstelling hadden voltrokken. De
handelaar begaf zich nu op goed vertrouwen
naar Londen en vervoegde zich aan het be
treffende departement, waar men hem op
staanden voet arresteerde op beschuldiging
van frauduleuze aangifte.
Tot over vijven bleef de "V* ~r in hech
tenis; eerst daarna is 'I' een i '-di
van 1000, door de politie zelf vastgesteld,
vrijgelaten. Zijn paspoort was hem afgeno
men; het is hem na zijn invrijheidstelling
niet terug gegeven.
De zaak is in het politiehof van den Lord
Mayor in het Mansion House voor geweest.
Nadat de procureur voor het departement
verdaging van de zaak tot 7 Februari had
verzocht, daar den beklaagde nog andere be
schuldigingen ten laste zouden worden ge
legd, verzocht de procureur voor den hande
laar teruggave van het paspoort onder den
gegeven borgtocht, daar de zaken van den
handelaar zijn terugkeer naar Nederland
noodzakelijk maakten. Dit werd toegestaan,
nadat de procureur van het departement haa
verklaard er geen bezwaar tegen te hebben.
Zoo is dan thans de handelaar op vrije
voeten, maar uit het gebeurde blijkt wel hoe
onbegrensd de macht is van het Engelsche
departement.
De thans ter beschikking staande gege
vens maken het mogelijk, zich een nauwkeu
riger denkbeeld te vormen van den omvang
van de aardbeving in Indië op 16 Jan. j.1.
Er blijkt dan dat de verliezen aan men
schenlevens, ofschoon toch nog groot, veel
kleiner zijn dan op een gegeven oogenblik
gevreesd werd, nl. niet veel meer dan 2500,
Wanneer men daarbij bedenkt, hoe 'buitenge
woon groot de schade is, die aan huizen,
eigendommen en oogsten is aangericht, moet
dit cijfer opmerkelijk klein worden genoemd.
Dit feit wordt verklaard door de omstandig
heid, dat de aardbeving plaats had, toen het
meerendeel der bevolking buitenshuis was.
De steden, waar de grootste materieele scha
de is aangericht, zijn gelegen in Noord-Bi-
har, waar op zijn minst de helft van het aan
tal steenen huizen is verwoest en de stad
Menghir, waar het ziekenhuis vernield werd
en v/aar honderden menschenlevens verloren
gingen, toen de bazar ineen stortte
In Moezaffarpoer zijn de woningen van
de daar gevestigde Rechters en burgerlijke
ambtenaren vernield; de gevangenis èn het
bankgebouw werden beschadigd en om
streeks driehonderd menschenlevens gingen
verloren, terwijl alle overige steenen huizen
vernield zijn. In Darbhanga gingen even
eens 300 menschenlevens verloren en werden
alle steenen huizen vernield. Motihari werd
volkomen geïsoleerd en grootendeels ver
woest. Wat de andere steden betreft, in Bha-
galpoer werden de gebouwen ernstig bescha
digd, in Jamalpoer werd ook veel materieele
schade aangericht en gingen 20 menschen
levens verloren, te Poesa werd het vermaar
de landbouwinstituut ernstig beschadigd. In
Tsjapra werden de residentie en de openba
re gebouwen vernield en het ziekenhuis zoo
danig beschadigd, dat verblijf aldaar onvei
lig werd. Te Patna werden 50 personen ge
dood, honderden gewond en ruim 4000 ge
bouwen vernield of beschadigd. Buiten de
steden is de vernieling van huizen veel ge
ringer geweest. De meest zichtbare teekenen
van de aardbeving zijn daar vernielde en
verdwenen wegen, overstroomde velden en
groote scheuren in den grond, waaruit mod
der, zand en water een slijkachtig bezinksel
over velden en oogsten hebben uitgespreid
Wegen, spoorwegen en bruggen zijn zooda
nig getroffen, dat de ewone verbindingen
over een groot gedeelte van de geteisterde
streek onmogelijk zijn geworden. De ernstig
ste bedreiging voor de landelijke bevolking,
die op sommige plaatsen de ongewone dicht
heid van ruim 900 per vierkante mijl be
reikt, wordt gevormd door de aan den land
bouw toegebrachte schade, inclusief de ver
woesting der suikerfabrieken. Bovendien zijn
tal van bronnen onbruikbaar geworden en
het probleem van de verzorging van zuiver
drinkwater in steden en dorpen is uiterst
acuut. De ramp heeft alle standen getroffen.
De stedelingen hebben hun huizen en bezit
tingen verloren, de landbouwende bevolking
haar oogst en haar markten. Een zeer groot
steunfonds zal noodig zijn.
In den dichten mist is gitsermorgen een
sleepboot uit Londen geramd door het naar
Rotterdam uitvarende Duitsche s.s. August
Cordt. De sleepboot, die een bemanning van
4 koppen aan boord had, zonk binnen twee
minuten. De kapitein en de stoker zijn ver
dronken. Het Duitsche schip is naar Londen
teruggekeerd.
DICTATOR IN DEN DOP.
Schoolopstel van een Engelsmen
jongen.
Een Engelsch blad deelt het volgende op
stel mede, dat door een schooljongetje van
10 jaar geschreven is. Nadrukkelijk word*
verzekerd, aldus de Telegraaf, dat het een
geheel zelfstandige prestatie is, welke op de
school zelf als taak werd opgegeven, zoodat
ploegen met vaders of moeders hulp uitge
sloten bleef. Het onderwerp luidde„Wat zou
ik doen, wanneer ik eens voor één dag heer
scher over Engeland kon zijn?" En daarover
gaf een k'eine Mussolini Hitier de volgende
ovei wegingen ten beste: „Als ik voor één
dag eens precies doen mocht, waarin ik zin
had, dan zou ik gedurende dien korten tijd
onbeperkt heerscher van ons land willen
zijn. De opvattingen loopen nogal uiteen,
maar ik geloof, dat één van mijn eerste da
den zou zijn, de tariefmuren naar beneden te
halen, waardoor het economisch raderwerk
gestoord wordt. Sommige dingen, waaronder
vooral alcohol en verdoovende middelen, zou
den niet gemaakt of ingevoerd mogen wor
den, behalve voor geneeskundig gebruik De
werklooze mannen zou ik op boerenplaatsen
zetten, waarbij de staat den gewonen steun
en de boer den kost met nog wat aanvullend
loon moesten geven. Ik zou alle .salarisver
minderingen herstellen, behalve die van de
rechters en de hooge bewindvoerders (b v de
eerste minister). Afgevaardigden moesten
derde-klas reizen en bij recepties zouden de
deelnemers zelf de kosten moeten bijdragen,
behalve degenen, die er plichtshalve moes
ten zijn De kerkelijke goederen zouden
vervallen en de kerkmenschen moesten voor
hun eigen kosten staan. Mijn 24 uur zouden
daarmee, geloof ik, wel vol zijn
Eén, die weet wat hij wil.
Men mag misschien wel verondersvellen,
dat zulk een opstelletje verschillende oor
deelvellingen hier en daar zal uitlokken. De
onderwijzer zal met eenigen trots zeggen, dat
men in het aangezicht van zulk een aibeid
niet heelemaal aan de resultaten van het la
ger onderwijs behoeft te twijfelen. Iemand,
die graag wat aan volkeren-psychologie doet,
zal opmerken, dat men hier met een typisch
staaltje van politieke vroegrijpheid te doen
heeft, welke men nu eenmaal eerder bij een
Engelschen jongen mag verwachten, dan bij
een kleinen Duitseher b.v. Een derde zal het
min of meer als een cultuur-document be
schouwen en erop wijzen, dat men nier onge
zocht een idee krijgt van het beschavingspeil,
van de beter-gesitueerde intellectueele klassen
(de jongen kwam uit een domineesgezin). De
socioloog zal er zijn conclusies uithalen be
treffende den invloed van .het milieu en de
beteekenis, die de krant reeds in de jonge ja
ren hebben kan. En iemand, die nu eenmaal
het leven graag ziet. zooals het met zijn ge
wone en ongewone dingen, zijn natuurlijk en
onnatuurlijkheid daar heengaat, zal zeggen:
„kleine potjes hebben ook ooren" en hij zal
zeggen, dat aan de kleinen vele dingen ge
openbaard zijn, die de wijzen en verstardigen
op politiek en economisch gebied nu eenmaal
niet zien of willen zien.
De vroegere deurwaarder Wilhelm Klei
nert uit Gruenberg in Silezië woonde gister
morgen in het Rijksgerechtshof de uitspraak
bij betreffende de revisie, die hij had verzocht
in verband met een vonnis van de rechtbank
te Glogau, waarbij hij tot twee jaar gevan-
genistraf was veroordeeld wegens verduiste
ring en oorkondenvervalsch'ng De revisie is
verworpen. Onmiddellijk na de uitspraak
door het Rijksgerechtshof trachtte Kleinen
zich van het leven te berooven, door zich met
een scheermes zware wonden aan den hals
toe te brengen. Hij is overgebracht naar de
zenuwkliniek van de universiteit van Leipzig
Zijn toestand is niet levensgevaarlijk.
Omstreeks 9.20 gisteravond werd het Ber-
lijnsche publiek opgeschrikt door het bericht,
dat het gebouw van den Pruisischen Land
dag in de Prinz Albrechtstrasse in brand
stond. Spoedig bleek, dat het hier loos alarm
betrof. Een politie-agent had een lichtschijn
sel gezien, dat op de westzijde van het ge
bouw viel. Derde alarm werd gegeven en drie
brandweerwagens vertrokken onmiddellijk
naar de aangegeven plaats. Uit het onder
zoek is gebleken, dat in verband met een
diplomatieke ontvangst bij ministerpresident
Goering bij den ingang licht brandde. Door
dat de wind de lampen heen en weer deed
waaien, had men den indruk gegregen, dat
in het gebouw een sterk vuurschijnsel te zien
was. De brandweer rukte spoedig weer in.
Omtrent de verdwijning van den Duit
schen zeeman Krull te Antwerpen kan nog
worden medegedeeld, dat een scheepsmaat
thans van K. een brief heeft ontvangen uit
Rotterdam, waarin K. mededeelt, dat toen hij
op het Duitsche consulaat ter zijde werd ge
steld, hij besloten had te vluchten, omdat hij
vreesde te worden vastgehouden. K. is n.1.
bij verstek in Duitschland ter dood veroor
deeld wegens anti-Nationaal socialistische
actie.
Buiten het consulaat gekomen, is hij te
voet van Antwerpen naar Nederland ge
gaan.
Officieel wordt medegedeeld, dat de plaat
selijke communistische leider Timm in Neu-
münster in Duitschland, die gisteren met vijf
andere arrestanten naar het concentratie
kamp te Papenburg zou worden overge
Een onderhoud met Goebbels.
(Dag. Overzicht.)
Ernstige scheepsbrand in China
(Buitenland.)
Loonsverlaging bij de spoorwegen
ingang 1 Mei a.s. (Binnenland)
Ook na een verzoek van de V a.
r a. om intrekking van de straf tot
verboden uitzending op 27 Jan. heeft
de minister zijn beslissing van 17
Januari gehandhaafd (Binnenland.)
Felle uitslaande brand in de Lan-
gestraat. (Str.c1 en omgeving
(Zie voor nadere bijzonderheden
eventuecle laatste berichten).
bracht, zelfmoord zou hebben gepleegd Toen
de celdeur werd geopend, werd Timm dood
gevonden, hij had zich aan een afgescheurde
strook van zijn bedlaken aan een buis van de
centrale verwarming opgehangen.
ALLE ZEGEN KOMT VAN
BOVEN
Een regen van zilveren munten.
Te Oberdischingen in Wiirtemberg werd
een stal afgebroken. Plotseling regende het
zilveren munten op de arbeiders. Gebleken is
dat de over-overgrootvader van den tegen-
woordigen eigenaar een schat aan zilvergeld
in den rumoerigen Napoleontischen tijd on
der het dak had verstopt. Bij het afbreken is
deze nu te voorschijn gekomen.
Te Malewski in Polen trad een zekere
Ryskewyat met een jonge vrouw in het huwe
lijk. Na korten tijd wekte het gedrag van
haar man argwaan bij de vrouw, die een on
derzoek instelde en tot de ontstelende ontdek
king kwam, dat zij de vijfde vrouw was,
waarmee haar man was getrouwd, zonder
dat hij zich van de andere vrouwen had laten
scheiden. Zij zocht en kreeg contact met de
vier andere echtgenooten van haar man en
arrangeerde een bijeenkomst, waarop zij hun
„allerman" uitnoodigde. Er ontstond een
woordenwisseling, waarbij de vrouwen zoo
danig in woede ontstaken, dat zij den man
aanvielen en mishandelden, zoodat hij doorf
bleef liggen.
De arrestatie van een der bekendste advo
caten te Bromberg in Polen Dr. Kuziel heeft
groot opzien gebaard. Omtrent de motieven,
welke geleid hebben tot de arrestatie, wordt
het stilzwijgen bewaard.
Dr. Kuziel was tot voor niet te langen tijd
als ambtenaar van het O.M. bij het districts
gerechtshof te Bromberg werkzaam. In het
bizonder heeft hij naam gemaakt als open
baren aanklager in de groote processen tegen
de „Deutschtums"-organisaties In de
„Deutschtums"- en padvinder-processen had
hij hooge tuchthuisstraffen, zoomede gevan
genis- en en vestingstraffen geëischt tegen de
aangeklaagde Duitschers.
De Lifcerté stelt gisteren de vraag of in de
villa te Chamonix, waar Stavisky het leven
liet, niet twee schoten zijn ge'ost, van welke
het tweede het signaal zou zijn geweest voor
de voor de villa wachtende medewerkers van
den commissaris van politie, die als eerste de
sterfkamer binnentrad. De Liberté beweert
voorts, dat de gearresteerde medewerker van
Stavisky, Voix, zijn heer en meester bij de
politie heeft aangeklaagd.
174 slachtoffers.
Op de Jangtsekiang heeft een scheeps
ramp plaats gehad. Door een kleine ontplof
fing ontstond op een passa?'ersschio een
brand, welke zich snel uitbreidde en 175 pas
sagiers het leven heeft gekost.
Volgens een verklaring van de Avaja heeft
minister-president Schrschkitsch gistermid
dag om vijf uur in den ministerraad medege
deeld, dat hij den koning het ontslag der
regeering heeft aangeboden en dat de koning
deze aanvrage heeft aangenomen.
De minister-president heeft opdracht ge
kregen de loopende zaken af te wikkelen.
De koning heeft den leider der nationale
partij van Joego-Slavië (regeeringspartij),
Nikola Oecoenowitsch belast met de vorming
van een nieuw kabinet. Deze heeft reeds een
aanvang gemaakt met zijn besprekingen.
Naar uit particuliere bron verluidt, heefr
Oecoenowitsch reeds den geheelen dag in öe
Skoepstchina geconfereerd met Marinko-
witsch en Maximowilsch.