DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Wat gebeurt er in een concentratiekamp? No. 25 Directeur: C. KRAK. Dinsdag 30 Januari 1934 136e Jaargang 3)xigeli$sch 0veezicht Wie als „politiek misdadiger" in een concentratiekamp is, staat buiten de wet. EEN „MISDADIGER" VERTELT. ^Buitenland De nieuwe Fransche regeering. Wat vandaag de aandacht trekt,, ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, iranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telei. 3, redactie 33. Dit nummer bestaat uit twee bladen Hooidredacteur: Tj. N. ADEMA. Iedereen in dezen tijd heeft wel gehoord van een concentratiekamp en ook iedereen weet, dat men daar niet voor zijn plezier naar toe gaat, maar wat niet iedereen weet, is, dat het in een concentratiekamp, een kamp dus, waar „politieke" misdadigers naar toe gaan, vaak nog erger is dan in de vreeselijkste ge vangenis. Om u een juist beeld van zulk een kamp te geven, volgt hier dan het trieste ver haal van een vlieger, die uit het kamp Ora niënburg nabij Praag heeft weten te ontsnap pen. Soberheid, die zijn betoog des te klemmen der maakte, kenschetste de lezing welke de gewezen oorlogsvlieger, Gerhard Seger, vijf tien jaar lang secretaris van de Deutsche Friedensgesellschaft en sociaal-democratisch rijksdagafgevaardigde, over het concentratie kamp van Oraniënburg heeft gehouden, waaruit hij drie weken geleden op avontuur lijke wijze is gevlucht. Zijn lezing bedoelde, een inleiding te zijn tot het boelc, waarmee hij de wereld tot ingrijpen ten behoeve van.de 50 tot 60.000 gevangenen in de Duitsche concentratiekampen wil bewegen, en dat op de eerste pagina met de Duitsche eedsfor mule verzekert, dat Seger naar beste weten, en op zijn geweten af, de zuivere waarheid zal zeggen, niets zal verzwijgen en niets er aan zaf toevoegen, aldus de N.R.Crt. Drie maanden lang zat Seger in de pohtie- gevangenis van Dessau, om dan in Juni als eerste afgevaardigde uit den Landdag van Anhalt naar het kamp van Oraniënburg te worden overgebracht, dat den eersten tijd bijna uitsluitend gevangenen uit den omtrek, later ook uit Berlijn en verder herbergde. In de maanden Juni en Juli groeide het aantal kampbewoners voortdurend aan: het maxi- Jfcum werd in Augustus met 1300 bereikt, daarna nam het af tot het in December nog 800 bedroeg. Dadelijk toen wij binnengebracht werden aldus Seger werd ons nadrukkelijk ge zegd, dat wij hier niet in een gevangenis wa ren, en niet onder het gezag van politieamb tenaren of justitie-beambten, maar onder dat der S.A. stonden. Wij wisten eerst niet goed, wat die verklaring moest beteekenen. Later leerden wij het „S.A.-gezag" kennen als een vrijbrief voor rechteloosheid. Beslissend voor den toestand in het concentratiekamp is niet alleen omvang en graad van eventueele mis handelingen in even hooge mate is beslis send. het ontbreken van eenigen rechts grond. Elk aanvoerder, onderofficier, tot zelfs S.A.-candidaten toe, elk niet-gevangene kan op elk gevangene elke willekeurige luim bot vieren. Een instantie tot het indienen van eenig beklag bestaat niet. Het minimum van rechten, dat een gevangenisbewoner geniet, is in het kamt» ondenkbaar: tegenover Oraniën burg was Dessau een paradijs. Deze rechte- loosheid maakt het ook mogelijk, dat den ge vangenen een geestelijk uitrusten stelsel matig kan worden verhinderd. Geen enkel gevangene is van zijn zoogenaamden vrijen tijd zeker: ook wanneer hij na acht uur graafwerk te hebben verricht, een oogenblik in de dagloods zit, moet hij er rekening mee houden, weer aan een of ander futiel extra karwei te worden gezet. Nooit rust noch overdag, noch 's nachts —steeds de menschen in beweging houden, dat was het systeem, dat de gevangenen ook tegenover elkaar tenslotte prikkelbaar maak te, en dat het onverbiddelijkst op de zooge naamde Jodencompagnie werd toegepast. Eeuwige onrust: zij werd versterkt door de wijze waarop het werk werd verdeeld, dat in Oraniënburg verplichtend is, en waarvoor ook niet, gelijk in sommige andere kampen een vergoeding wordt betaald. In beginsel worden voor een bepaald karwei juist die wenschen uitgezocht, die er het minst ge schikt voor: intellectueelen worden aan zwaar graafwerk gezet, en ook ambachtslie den blijven nooit lang bij hun eigen bedrijf, omdat men wil beletten, dat de gevangenen met elkaar vertrouwd geraken. Onbeschrijfelijk slecht is de ge- van^enenkost. Seger kwalificeert hem met varkensvoer, dat ook de allerarmsten vaak laten staan, omdat zij het niet naar binnen kunnen krij gen Er waren dagen, dat de tonnen voor etensresten overliepen, omdat ook zij die geen geld hadden voor extra-menage liever hun portie wegwierpen en honger leden, dan zien aan het kampvoedsel te wagen. Het kamp commando krijgt voor ieder gevangene 1.50 M. per dag, waarvoor werkelijk een behoor lijke kost mogelijk ware, en waarbij men zou kunnen overhouden. Er is echte'r voor S.A. veel geld noodig, en daarom wordt er „ge spaard" zoodat er bijvoorbeeld uitsluitend aardappelen voor veevoeder worden gebruikt, waarvan de helft al dadelijk moet worden weggesneden. Het kamp van Oraniënburg bevindt zich op het terrein van een fabriek, die oorspron kelijk brouwerij was, later gieterij werd, en tijdelijk ook voor radio-artikelen diende. Nog heden dienen, met meterdikke muren om geven koelkelder voor Hesschenbier als slaapzalen. Wekenlang werd op den killen grond ge slapen. Toen zijn er over de geheele lengte kooien gebouwd: drie boven elkaar maat zóó dicht, dat voor zitten geen plaats is, en de gevangenen als konijnen in hun hol, van het voeteneinde af hun „bed" moeten binnen kruipen. Een gevangene-architect heeft uitge rekend, dat er f>er man drie kub M. lucht be schikbaar was. In deze atmosfeer moesten 138 man het tien uur uithouden. Wat vroeger is gezegd omtrent willekeur en rechteloosheid, maakt het ook begrijpelijk dat de gepleegde mishandelingen in het geheel niet bij de ontwikkeling der ge beurtenissen behoeven te passen, en dat zij geenszins de reactie op eenig bepaald feit waren. Wel echter kan men in het algemeen zeggen, dat er mishandeld werd bij het bin nenbrengen van gevangenen en dat deze mis handelingen in de zoogenaamde politiekamei No. 16 werden voorgezet. De vragen, die men daar tot de gevangenen richtte, waren vaak slechts een voorwendsel om een gelegaliseerd sadisme te kunnen botvieren. Twee gevallen kent Seger van zeer nabijeen communistisch arbeider, die met stukgeslagen nieren uit de politiekamer kwam en dadelijk naar het zie kenhuis werd gebracht, waar hij een dag later stierf, en een boom van een sportsman, die, met stukgeslagen schouders, rug en dijen, in Segers armen den geest gaf. Evenmin als er eenig systeem te ontdekken viel in de behandeling der gevangenen bijvoorbeeld naar de belangrijkheid van de door hen vroeger bekleede posten, naar hun rol in het partijleven e.d. evenmin bestaat I er eenige regel, op grond waarvan iemand met een spoor van zekerheid zou kunnen uit rekenen, wanneer het uur van zijn ontslag zou slaan. Eindelooze, hopelooze, uitputten de pogingen om iets over ziin e'gen vermoe delijk lot te berekenen Zelfmoord, vlucht? Beide zijn vrijwel hetzelfde, want het gevaar, op de vlucht te worden doodgeschoten, is zoo groot, dat een poging tot vluchten op zelf moord neerkomt. Tusschen gevangene no. 190 en gevangene 1800 vallen dan ook slechts arie pogingen om uit te breken. De verantwoordelijkheid voor de kampen en hun mishandelingen valt ten laste van de S A. In andere landen, waar men terrorist! sche groepen heeft gekend, werden deze meestal uit één bepaalde maatschappelijke categorie gerecruteerd, of uit aanhangers van één beoaald politiek denkbeeld. Hoe komt het nu, dat honderdduizenden bij de S.A. zijn aangesloten is dit geschied uit politieke overtuiging? Seger antwoordt, dat bij den gemiddelden S.A.-man alle politieke overtuiging ont breekt, laat staan politieke geschooldheid. Tien pro cent aldus Seger vormen hoogst fat soenlijke jonge menschen, die vaak genoeg te kennen geven, het met het doen der anderen niet eens te zijn. Zij zijn bij de S. A. gekomen uit een zucht naar romantiek, uit militaire behoefte en ook om onder dak te zijn. Dan zestig procent, die te vergelijken vallen met de middeleeuwsche huurlingen, bij wie eenig politiek ideaal ver te zoeken valt. Dertig procent eindelijk verdienen geen andere kwa lificatie dan beulsknechten. Op twee uitzon deringen na, waren de aanvoerders in Ora niënburg van een sadistische gemeenheid, die op deze 30 pet. aanstekelijk moest werken. De afschuw welke hun doen bij een klein deel wekte, was niets dan een in opstand komen van menschelijkheidsgevoel hetgeen iets geheel anders is dan een politieke rebellie. Deze laatste toch kan alleen ontstaan uit een teleurstelling in politieke idealen: daar het percentage politieke idealisten er echter juist zeer gering is, valt een rebellie in de S.A. uit poli tieke overtuiging niet te verwach ten althans voorloopig niet. Eenige malen kwam er in Oraniënburg be zoek van autoriteiten, van bouwpolitie. Dan hoopte men op verbetering van den toestand, op ingrijpen van den staat. Doch er gebeur de niets; of de controleerende organen had den alles in orde bevonden, of zij waren blijk- maar tot ingrijpen niet bij machte. Ook bui tenlandsche journalisten bezochten het kamp, doch geen enkele mocht zonder toezicht met de gevangenen spreken, en slechts die, waar op men direct invloed kon uitoefenen, kregen de slaapgelegenheden te zien. Nooit echter heeft men een journalist tot de provoost- en cachotcellen toegelaten. Twee cellen, met plaats voor vier man, waarin tot negentien personen zijn samengepropt, vroeger droogkamers der gie terij: de eenige luchttoevoer komt door zes kleine gaten, die in de ijzeren deur zijn ge boord. Het arrest van één dag tot zes weken wordt verscherpt door rantsoenvermindering of vasten. Doch ook dit scheen nog niet erg genoeg. In November liet de kampcomman- dant betonnen cachots bouwen met 60 tot 80 c.M. bodemoppervlakte, zoodat men er alleen maar in staan kon. In een dergelijke steenen doodkist werden vele gevangenen, na hun verkoor, in kamer 16 ingesloten. Een joodsch dokter, die onvoorzichtig had gewe zen op het verschil dat er bestond tusschen den inhoud van Hitiers boek en diens ver zekeringen ten aanzien van de buitenland- sche politiek ten opzichte van Frankrijk, moest 14 uur lang deze kwelling ondergaan voor een ander werd het een foltering van 192 uur Dat kregen de journalisten niet te hooren Segers slotwoord: alles wat in Oraniën burg geschiedt, wordt menschen aangedaan, die in den zin der wet onschuldig zijn. Tegen dengene, die zich zij het ook slechts aan een geringe overtreding der wet schuldig heeft gemaakt, treedt de zeker niet zachtzinnige justitie op. Wie in hét concentratiekamp is, staat daar echter buiten de strafwet, en velen onzer hebben herhaaldelijk de cynische ver zekering gehoord, dat er op ons niets viel aan te merken: dat wij enkel en alleen in hel kamp waren, omdat wij vóór Hitier een mee ning waren toegedaan, die tegenover het nationaal-socialisme stond. En Oraniënburg is slechts één der vele concentratiekampen, slechts één enkel Daladier onderhandelt. De vroegere minister-president Daladier, die belast is met de vorming eener nieuwe re geering, heeft direct de besprekingen aange vangen met de vooraanstaande politici en eerst de gebruikelijke bezoeken gebracht aan de presidenten van Senaat en Kamer. Daladier hoopt op z'n laatst zijn kabinet Dinsdag te hebben samengesteld. Hij zal nog Maandag in den loop van den avond den president der republiek op de hoogte stellen van de door hem gevoerde besprekingen. Men meent dat Daladier de bedoeling heeft de belangrijke portefeuilles in zijn kabi net met geheel nieuwe bewindlieden te bezet ten om op die wijze de bij de openbare mee ning heerschende verontrusting weg te nemen. Waarschijnlijk zal Daladier zelf de portefeuille van binnenlandsche zaken ne men. Het schijnt de bedoeling van Daladier te zijn zoo weinig mogelijk ministers en on derstaatssecretarissen in zijn regeering op te nemen, doch wel om de basis van zijn kabinet zoo breed mogelijk te maken. In politieke kringen verwacht men dat een neo-socialist tot zijn regeering zal toetreden. In zekere kringen beweert men zelfs, dat Daladier zijn kabinet zal uitbreiden tot de groep Marin. Maandagmiddag verluidde weer dat Dala dier buitenlandsche zaken zou bezetten en voor binnenlandsche zaken een senator zou benoemen. Vermoedelijke samenstelling van het kabinet. Daladier heeft zijne besprekingen tot laat in den avond voortgezet Ofschoon van be voegde zijde niets daarover wordt medege deeld, spreekt men er in parlementaire krin gen toch reeds over, dat Daladier zelf de portefeuille van buitenlandsche zaken zai nemen. Tegen half twaalf noemde men in parlementaire kringen als vermoedelijke sa menstelling van het kabinet: Premier en mi nister van buitenlandsche raken: Da!adier; binnenlandsche zaken: Frot; financien: Piétri; justitie: Henry Roy (senator); onder wijs: Marquet of de Jouvenel; oorlog: over ste Fabry; luchtvaart: Pierre Cot; openbare werken: Paganon; handelsmarine: Guy de Chambre; oorlogsirarine: de Chappedeiaine; handel: Palmade: koloniën: Cathala; wel vaart: Auray (senator). RIJKSMINISTER Dr- FRICK BIJ DE STUDENTEN. Op een wijdingsbijeenkomst van den All- gemeinen Deutschen Waffenring heeft Rijks minister Dr. Frick een redevoering gehou den over de positie van den student in den nationaal socialistischen staat. Na er op te hebben gewezen, dat voor den oorlog de nationale zaak bij de studenten in goede handen was, dat de staat toen kon bouwen op den trouw en afhankelijkheid van zijn studenten, doch dat een met het volk verbonden socialisme bij hen geen ge hoor vond, bracht volgens Dr. Frick de oor log den grooten ommmekeer. Alle lagen der bevolking leerden elkander kennen in de loopgraven. De ^orlogsluitenant en student Schlageter wierp zijn boeken na den oorlog weg, terwijl Horst Wessel zich begaf te midden van de arbeiders in het Noorden van Berlijn. „Horst Wessel boette de schuld van de hoogeschool, van de academie en van de studenten aan het volk. Hij wees den weg dien wij allen moesten gaan, wilden wij niet verder schuldig worden aan verraad jegens het volk". Het was verraad jegens het volk, dat de academie een stand voor zich vorm den en slechts wezen op hun voorrechten en verdiensten, zonder hun plichten jegens het volk tot basis te maken van hun beroepsar beid. De nationaal-socialistische revolutie heeft alle scheidsmuren neergehaald. Het nationaal socialisme kent geen autonomie der hooge- scholen, welke tegenover het volk zou kunnen gericht zijn. Het kent geen vrijheid van we tenschap en haar leer welke zich tegen het volk zou kunnen richten. Vrijheid van weten schap is niets anders dan dat de onderzoekers verplicht zijn de waarheid te dienen. Daarom en daarom alleen moet de wetenschap vrij zijn. Het naionaal-socialisme geeft de weten schap de vrijheid terug, opdat zij zich weer in dienst van de waarheid kan stellen, want deze vrijheid de waarheid te dienen, was der wetenschap juist ontnomen door hen die thans kermen over de cultuur-vernietigende verkrachting der wetenschap in Duitschland Pas door den band met het volk krijgt de we tenschap inhoud. De rijksminister wees er vervolgens op, dat de student het socialisme slechts te midden van het volk kan leeren, in de Hitlerjeugd, de S.A., bij den arbeidsdienst enz. en dat de studenten slechts op die wijze socialistische strijders worden. Wanneer alle geledingen der hoogeschool zich concentree- ren in het nationaal-socialisme, zullen alle spanningen die thans nog bestaan tusschen de wetenschap en den nationaal-socialisti- schen opvoedingsdienst, en welke vaak als te genstelling en als niet vereenigbaar met el kander worden gevoeld, zich verheffen tot een innerlijke eenheid. VANDAAG BESTAAT HET HITLER-RIJK EEN JAAR. Ter gelegenheid van den verjaardag der „nationale opstanding" heeft Voelk. Beobach- ter een speciaal nummer uitgegeven, waarin tai van vcoraansaande nazi-leiders artikelen hebben geschreven. De Tag publiceert een artikel van dr. Frick, die verklaard dat de nationaal socialis ten bij den verderen opbouw van het rijk geen halt mogen houden voor historisch 'eworden vormen. Belangrijker dan verouderde, over leefde vormen is de levende geest, welke zich nieuwe vormen schept. Rijksminister Seldte verklaart in Kreuzzei- tung, dat de contra-revolutie we'ke 15 jaren heeft geduurd, niet vergeefsch is geweest SCHRIJVEN VAN V. HINDENBURG AAN HITLER. Ter gelegenheid van den eersten verjaardag der nationaal-socialistische revolutie heeft Rijkspresident v. Hindenburg een eigenhan dig schrijven gezonden aan Hitier waarin hij hem bedankt voor hetgeen in het afgeloopen jaar is gepresteerd ter leniging van den econo- mischen nood en voor de wederoprichting van het vaderland, doch waarin hij verklaart dat nog veel te doen blijft voordat nood en zwakte definitief zijn overwonnen. De Rijks president vertrouwt op Hitier en diens mede werkers. dat zij het aangevatte groote werk in het volgende jaar zullen voortzetten en met Gods hulp zullen volbrengen. DE DUITSCHE LANDJAEGEREI. Wordt weer gendarmerie. De Pruisische persdienst deelt mede, dat de Pruisische Landjaegerei terugziet op een meer dan 100-jarige geschiedenis. Van 1 Januari 1919 tot 30 Januari 1933 zijn meer dan 170 land jagers den heldendood gestor ven. Meer dan 1300 werden gewond Een op de zes landjagers heeft voor zijn vaderland gebloed. De taak welke de nieuwe staat de landjagerei stelt, is duidelijk. Iedere landjager zal een voorbeeld van getrouwe plichtsvervul ling en van opofferende toewijding jagens den nationaal socialistischen staat zijn. Ten einde de Landjaegerei vaster met het verle den te verbinden geef ik haar per 30 Januari 1934, den eersten verjaardag der nationale revolutie, haar oude eervolle titel, welke zij meer dan 100 jaren heef' gevoerd, terug De Wat gebeurt er in een concentra tiekamp. (Dag. Overzicht.) De nieuwe Fransche regeering. (Buitenland.) Communstische relletjes te Brus sel. (Buitenland.) Het Hitler-rijk bestaat vandaag één jaar. (Buitenland.) Het conflict in den Zandvoort- schen gemeenteraad. (Binnenland.) Twee jongens te Joure door het ijs gezakt en verdronken. (Binnen land.) De Amsterdamsche brandstich tingsaffaire. (Binnenland.) De Italiaansche postvlucht ten deele mislukt. (Luchtvaart.) (Zie voor nadere bijzonderheden eventueele laatste berichten). Landjaegerei zal voortaan weer gendarmenie heeten. In een oproep tot de beambten der ge- meente-politie in Pruisen, verklaart de mi nister-president van Pruisen, dat hij zich voorbehoudt deze beambten, in het bizonder degenen die voor de officiersrangen bestemd zijn, in hun functie te bevestigen. De uni formen zullen zoovee! mogelijk met elkander in overeenstemming worden gebracht. E)e schendbaarheid der uitvoerende ambtenaren der gemeentepolitie is bij de wet geregeld. De dienst der gemeentepolitie is in wezen een taak ten behoeve van den staat. Als ge volmachtigden van de staatsmacht zijn de ambtenaren geroepen deze waar te nemen. Zij hebben er het hunne toe bijgedragen alle vijanden van den staat te bestrijden en den toestand van orde, veiligheid en rust te her stellen in het Duitsche vaderland. Het vol gend jaar zullen de organisatorische wijzi gingen worden voortgezet, ten einde reke ning te kunnen houden met de grootere be- teekenis, welke de gemeentepolitie in den nationaal-socialistisehen staat heeft ge kregen. S.A.-MAN NEERGESCHOTEN. De S.A.-man Gottfried Kneiss uit Keulen- Dinnwald is gistermiddag tegen 2 uur, toen hij per rijwiel den Birkenweg in Keulen- Dinnweg langs reed, door een langs den weg staanden man met een schot in den rug ernstig gewond. De dader, die, naar de po litie mededeelt, een donkere jas en bruine manchesterbroek droeg, zou in het naburige bosch zijn gevlucht. Hij kon tot dusverre nog niet gearresteerd worden. DE PARIJSCHE BETOOGINGEN. Straatbetoogers veroordeeld. Het Parijsche gerechtshof heeft eenige der bij de laatste straatbetoogingen gearresteerde personen reeds veroordeeld Vonnissen wer den uitgesproken wegens beschadiging van publieke eigendommen, beschadiging van boomen, verboden dragen van wapens en handtastelijkheden jegens de politie. Een de monstrant werd veroordeeld tot 2 maanden een tot 2 weken, 7 tot een week, een tot 4 da gen gevangenisstraf, allen voorwaardelijk. Een arrestant werd tot twee dagen onvoor waardelijk veroordeeld. COMMUNISTISCHE RELLETTES. 100 arrestaties te Brussel. Gisteravond hebben te Brussel onlusten plaats gehad. De communisten hadden een openluchtmeeting op touw gezet, waar zeven arbeiders die een studiereis in Rusland heb ben gemaakt, het woord zouden voeren. Deze betooging werd evenwel door den burgemeester van Brussel, den heer Max, verboden. Tegen de communisten, die deze meeting niettemin hebben doorgedreven, werd zoo goed als de geheele Brusselsche politiemacht gemobiliseerd, die versterkt was met 200 gen darmen. Het kwam tot een botsing waarbij er aan beide zijden klappen vielen. 100 Betoogers zijn gearresteerd. De betooging was belegd onder de leuze: „bevrijdt Dimitrof". Tot de gearresteerden behooren eenige vooraanstaande communisten, o.m. het ge meenteraadslid van Brussel de Boek. De woe lingen hadden in hoofdzaak plaats in de buurt van de Beurs. DE AFFAIRE-STAVISKY. De beide oficieel aangestelde Parijsche experts in de Stavisky-affaire hebben hunne werkzaamheden beëindigd en zijn gisteren weer naar Parijs teruggekeerd. Zij verklaar den, dat de in Bayonne beleende sieraden een waarde hadden van ongeveer 700.000 francs, terwijl zij door den taxateur van de leenbank, die op het oogenblik in voorarrest zit. geschat waren op 15 millioen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 1