DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
perNassau-Tax
De incidenten in Frankrijk.
Minister Colijn verdedigt zijn beleid.
Doumergue aan den arbeid.
3)xige£if£scfi Ovezzlcht
^Buitenland
Ho. 34
Directeur: C. KRAK.
Vrijdag 9 Februari 1934
Eerste Kamer-zitting.
Ons volk sluite de gelederen.
DE REGEERING TEGEN DE N.S B.
De regeering moet in handen komen
van iemand, die weet wat hij wit en
die het vertrouwen en de sympathie
heelt van het volk.
VANDAAG DE NIEUWE REGEERING?
Wat vandaag de
aandacht trekt
Kaar hei Carnaval
Een vrij rustige Donderdagavond.
i,
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
eestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letter» naar plaatsruimte.
Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
(Van onzen parlementairen medewerker).
Den Haag, 8 Febr.
De Eerste Kamer houdt niet van nacht
braken. Om half negen voor een avondver
gadering samengekomen, keerde zij dienten-
fevolge nog vóór 11 uur weer huiswaarts
óch geen verloren avond, al ware het
slechts wegens de voortreffelijke rede, waar
mede de heer Fock (lib.) den avond opende.
Ondanks zijn hooge jaren sprak er uit die
rede een frischheid en bezonnenheid welke
anderen ten voorbeeld mogen strekken. Aan-
geteekend mag wel worden, dat de spreker
nooit zijn redevoeringen voorleest, gelijk
zoovele zijner ambtgenooten, maar ze als 't
ware improviseert.
De heer Fock begon met een woord van
welkom aan het nieuwe kabinet, dat einde
lijk eens gebroken heeft met de antithese. De
houding der katholieke partij bewonderde
hij daarbij niet, maar, al is het dan geen
parlementair kabinet geworden, zoo wil hij
het gaarne steunen, echter vrij blijvend in
zijn oordeel.
Van ageeren tot agiteeren
De wijze, waarop de regeering het gezag
tracht te handhaven heeft zijn instemming,
ook al betreurde hij het, dat zij in haar be
kende aanschrijving aan de ambtenaren
achteraf het woord „ageeren" heeft gewij
zigd in „agiteeren". Over de houding van
de partij-Mussert, een na-aperij van Duitsch-
land, haalde hij in figuurlijken zin de schou
ders op. Gelukkig laten niet alle jongeren,
blijkens de stijgende beteekenis van het Nat.
Jongeren Verbond, zich die beweging
medesleepen.
Mussert heeft geen toekomst
Een toekomst heeft z.i. de Mussertpartij
hier te lande niet. Het rumoer, dat zij maakt
en de onvervulbare beloften, waarmede zij
zich aandient, zijn niet in den geest van ons
volk. Jammer, dat de regeering aanvanke
lijk die fractie niet over één kam heeft ge
schoren met andere fascistische stroomingen
De spreker achtte de weigering der regee
ring om een commissie tot grondwetsherzie
ning te benoemen juist. Intusschen erkende
ook hij, dat er fouten kleven aan ons parle
mentaire stelsel, doch dat is nog geen reden
om er de dictatuur voor in de plaats te stel
len!
Wij willen onszelf blijven.
De heer Fock stemde in met de pogingen
der regeering om de Indische cultures te steu-
P01- Bestaat er geen aanleiding om evenals
in 1903 en 1904 Indië in zijn benarden toe
stand met behulp van onze schatkist te steu
nen. De heer Fock besloot met een levendige
peroratie om de regeering moed in te spreken
in deze zware tijden. Gelukkig heeft zij cou
rage en vertrouwen genoeg om het hoofd niet
te laten hangen. Zijn fractie wil haar daarbij
gaarne steunen, doch van een imitatie van
Duitschland mogen we bevrijd blijven: wij
willen onszelf zijn en blijven.
Uitvoering van groote werken.
Na den heer Fock hebben we nog drie
sprekers mogen hooren. In de eerste plaats
heeft de heer Slingenberg (v.d.) in een vrij
uitvoerige rede aangedrongen op handhaving
van den gouden standaard en op spoed bij de
uitvoering van de groote werken, waarvoor
de regeering 60 millioen beschikbaar wil stel
len. De wijze waarop de regeering sommige
gemeenten tot haar plicht roept had zijn in
stemming.
De heer De Bruyn (r.k.) vroeg ordening
voor het bedrijfsleven en aanvulling van de
Bedrijfsradenwet, die nu al niet meer aan de
behoefte voldoet. Ook betoogde hij de moge
lijkheid de directe belastingen te verzwaren
ten einde de indirecte heffingen minder druk
kend te maken.
De heer Briët (a.r.) trok in het bijzonder
van leer tegen de sociaal-democratie, welke
het fascisme bevordert, en betoogde, dat de
revolutionnairen, dus ook de sociaal-democra
ten, uit openbare ambten moeten worden ge
weerd.
Toen hedenmiddag de Eerste Kamer tot
Dinsdag a.s. huiswaarts keerde, waren de al-
gemeene beraadslagingen over de rijksbe-
grooting afgeloopen. Maar het was een be
langwekkende dag geweest, welke men had
doorleefd. Men had van de minister-presi
dent, dr. Colijn, een bijna twee en een half
uur in beslag nemende rede mogen aanhoo-
ren en geen der luisteraars zal zich daarbij
verveeld hebben: de heer Colijn is een gebo
ren spreker en wat hij zegt is interessant.
Twee sprekers waTen den staatsman vooraf
gegaan: Dr. Wibaut (s.d.a.p.) en prof.
Anema (a.r.). Eerstgenoemde betoogde in
hoofdzaak de wenschelijkheid om de belas
ting van de winsten der naamlooze vennoot
schappen niet te heffen van de uitgekeerde
doch van de gemaakte winst. Hij raamde de
opbrengst van dezen vorm van heffing op
eenige tientallen van millioenen, terwijl nu
buiten de belasting blijft al wat van de winst
niet aan de aandeelhouders wordt uitgekeerd
doch gereserveerd voor verschillende doelein
den.
Prof. Anema verweet in het bijzonder den
sociaal-democraten gemis aan vaderlands
liefde. Verder sprekende over wijziging van
onze staatsorde zette hij uiteen, dat zijn
partij principieel niet gekant is tegen de
corporatieve gedachte, maar er den tijd niet
rijp voor acht. Bovendien is geen wijziging
noodig en aan grondwetsherziening bestaat
op dit oogenblik volstrekt nog geen behoefte.
Zijn verzekering, dat zijn partij de regeering
krachtig wil steunen, klonk ons wat overbo
dig in de ooren.
Minister Coliin aan het woord
Hierna gaf de voorzitter het woord aan
den minister-president, dr. Colijn, om de ver
schillende sprekers te beantwoorden. De heer
Colijn liet zijn rede over drie hoofdpunten
loopen:
le. het optreden en de samenstelling van
het kabinet;
2e. het karakter van het kabinet;
3e. het beleid van het kabinet.
Wat het eerste punt aangaat, zette de spr.
uiteen, dat het met het oog op den finan-
cieelen en economischen toestand des lands
ongeraden scheen zich bij de formatie van een
nieuw kabinet te beperken tot een paar par
tijen doch wel er breeder basis voor te zoeken.
Dit klemde te meer na de houding van de
sociaal-democraten en de uiterst linksche
groepen in verband met de gebeurtenissen
met de „Zeven Provinciën".
Conflicten moeten worden ver
meden.
Maar juist daardoor is het karakter van
het kabinet in hoofdzaken bepaald. Het op
verschillende groepen steunende kabinet wil
zijn taak volbrengen in hartelijke samenwer
king met de Staten-Generaalhet is een zuiver
nationaal kabinet en onze volksvrijheden wil
het beschermen tegen den waan van den dag,
de stijgende anti-parlementaire strocmingen.
In de eerste plaats moet elk conflict tusschen
regeering en parlement worden vermeden en
de Staten-Generaal mogen niet uit het oog
verliezen, dat de regeering bij het doen
van eenig voorstel de zaken ernstiger heeft
overwogen dan aan de kritiek mogelijk is,
zoodat bescheidenheid aan deze laatste mag
worden aanbevolen. Het kabinet is homo
geen, doordat ieder der leden zich heeft voor
genomen bizondere vraagstukken, welke hem
nauw aan het hart liggen, tijdelijk ter zijde te
schuiven.
Een goed crisis-kabinet.
Voor sommigen is dit voorwaar een zwaar
offer! Wat de naam van het kabinet betreft,
de officieele naam van crisis-kabinet is vol
doende kwalificatie. Maar men mag het ook
gerust een „nationaal kabinet" noemen. Zelfs
aanvaardt hij de kwalificatie „kabinet van de
burgerlijke concentratie", al mag daarmede
niet gezegd worden, dat het vijandig staat
tegenover de arbeiders. De sociaal-demo
cratie is bij de kabinetsformatie niet buiten
gesloten, maar zij heeft zichzelve 'buitenge
sloten, was niet bereid de verantwoordelijk
heid van het regeeren te aanvaarden.
Het kabinet zal met de uiterste kracht zijn
taak vervullen, maar aan voorspellingen
waagt hij zich niet, vertrouwende op de
voorzienigheid.
Minder uitgaven defensie.
In zake het beleid van het kabinet zijn heel
wat punten besproken. In het kort onderwierp
spr. ze aan een nadere beschouwing. In de
eerste plaats weigerde hij de medewerking
der regeering aan een opzettelijke devaluatie
van den gulden. Dat zou ons een economische
en monetaire chaos brengen. Wat de een
zijdige ontwapening aangaat, deze blijft
thans buiten geding. Niettemin moet naar
minder uitgaven voor onze defensie worden
gestreefd.
Daaromtrent zal ons het rapport-Idenburg
adviseeren, dat thans ter. perse ligt. Het rap
port heeft aan de verwachtingen voldaan,
maar de regeering zal nu te overwegen heb
ben, onder meer de voorstellen tot vervan
ging van het beroepspersoneel bij de vredes
organisatie door vrijwilligers.
Dat zal ongetwijfeld bezuiniging geven,
maar natuurlijk niet onmiddellijk. Tegenover
den heer Mendels verdedigde de minister de
circulaires betreffende de gemeentebesturen
Zij zijn niet in strijd met de Grondwet en
enkel van beteekenis voor de gemeente
besturen, die nog steeds den ernst van den
toestand miskennen. Ook de gewijzigde
Ambtenarenwet kan nuttig werk doen door
dat de regeering onmiddellijk toezicht kan
houden op de gestie der gemeentebesturen.
Het bedrijfsleven.
De sociale toestanden hebben het noodig
gemaakt, dat de regeering regelend en orde
nend ingrijpt in het bedrijfsleven, maar een
vast plan is daarbij onmogelijk te volgen,
enkel een algemeene lijn, waarbij geen der
takken van volkswelvaart over het hoofd
wordt gezien. De regeering heeft verklaard
tegen de werkeloosheid te zullen optreden na
de saneering onzer financiën. Welnu, dat
oogenblik is thans gekomen: we gaan 60
millioen leenen en zullen als reliefworks ter
hand nemen naast de drooglegging van den
Noord-Westelijken polder van de Zuiderzee,
versnelde verbetering van de Maas, verbete
ring van havens en kanalen enz. Speciaal is
daarbij aan Amsterdam en Rotterdam gedacht
met het oog op de groote werkeloosheid
aldaar. De werken zullen ondernomen wor
den, wanneer gebleken zal zijn, dat men ge
noegen zal nemen met lager loon dan het
thans gebruikelijke contractloon. Intusschen
zullen we niet van de werkeloosheid bevrijd
worden zoolang niet het normale bedrijf
weer rouleert en daartoe moeten ondernemers
zoowel als arbeiders medewerken.
Nog eens de „Zeven Provinciën".
Gezagshandhaving is primaire eisch voor
het kabinet, doch dan is het noodig ook naar
de oorzaken van de daden van ongehoorzaam
heid als de muiterij op „De Zeven Provin
ciën" te zoeken. Voor een belangrijk deel is
het beginsel van den klassenstrijd een der
oorzaken van den slechten geest. De S.D.A.P.
kent het begrip van gehoorzaamheid niet
meer en dat is een gevaar voor haar en ande
ren. Ze veroordeelt pas revolutionaire daden
als ze blijken mislukt te zijn. Voorbeelden
hiervan levert ons de geschiedenis der laatste
jaren.
Dientengevolge is de S. D. A. P. geen be
trouwbare bondgenoot voor het gezag. In
verband hiermede besprak de minister het
nationaal-socialisme, een gevolg van de
geestelijke crisis van onzen tijd. Het is eeii
reactie op de verslapping van ons nationaal
gevoel en op het dom gebral der communis
ten. Maar de methodes en beginselen van
het nationaal-socialisme maken het tot een
evaar voor den staat. Voor de afwijzende
ouding van de regeering gewaagde de spr.
Hi
van twee positieve feiten. In de eerste plaats
heeft een officier van de Burgerwacht in
verband met het optreden der regeering we
gens zijn fascistische overtuiging ontslag
van de Burgerwacht willen nemen, doch de
nationaal-socialistische leider verbood hem
dit, hij moest zich liever maar laten schrap
pen. Dit was een daad van ongehoorzaam
heid, gelijk de christelijk-historische „Neder
lander" zeer juist heeft uiteengezet. Later is
aan de ambtenaren een vermaning gezonden
niet voor den nationaal-socialistischen Bond
te bedanken en dit geschiedde in een vorm,
welke hoogst beleedigend was voor de re
geering, die dit niet op zich kon laten zitten.
De N. S. B. ter sprake gebracht.
Bij interruptie verklaarde nu de heer De
Savornin Lohman (c.h.), die van eenige
sympathie voor den N. S. B. blijk had ge
geven, van ongelijk overtuigd te zijn en met
den minister mede te gaan.
Dat de S. D. A. P. nog bij de regeering
in de gratie is, behalve dan bij Defensie,
dankt zij aan de omstandigheid, dat de re
geering geen fascistische methodes wil vol
gen, den rechtsstaat wil handhaven. Maar
als het eenmaal noodig mocht zijn, dan zal
zij slaan en raak slaan!
Met een levendige peroratie, waarbij hij
een „sluit de gelederen"! deed hooren, be
sloot de heer Colijn zijn in stille aandacht
aangehoorde rede.
Zij heeft intusschen zoo belangrijke plaats
ingenomen, dat we slechts kort kunnen aan
stippen wat er verder is geschied.
Rede minister Oud.
Minister Oud heeft zijn financleele poli
tiek nog nader verdedigd en tegenover den
heer Wibaut de onbillijkheid uiteengezet om
reeds de gemaakte winst met belasting te
treffen. Hij heeft daarbij medegedeeld, dat
weldra te wachten is een ontwerp tot wijzi
ging van de heffing van de zoogenaamde
besloten vennootschappen. Ook deelde hij
mede in den maandelijkschen staat der Rijks
middelen zoodanige wijziging te brengen,
dat duidelijker te zien valt, welke de op
brengst is van de op kohier gebrachte be
lastingen.
Bij de replieken, waaraan enkel de heeren
Mendels en Wibaut deelnamen, heeft o.a. de
eerstgenoemde de humoristische opmerking
gemaakt, dat het voor de regeering toch wel
aangenaam was, dat de S. D. A. P. geen re-
geeringspartij is geworden, daar het anders
in de politiek een erg duffe boel zou worden.
Zij zal intusschen geen opposition quand
même voeren en waar mogelijk de regeering
steunen.
Na een kort wederwoord van den heer
Colijn werd de vergadering verdaagd tot
Dinsdag a.s. te 2 uur. Dan komen de afzon
derlijke hoofdstukken der rijksbegrooting
aan de orde.
Op het oogenblik zijn de relletjes in de
Parijsche straten weer eenigszins op den ach
tergrond gekomen, omdat een veel belangrij
ker punt de gemoederen bezig houdt, n.1. de
samenstelling van een nieuwe regeering.
De oud-president is gisteren, zooals wij
meldden, in Parijs aangekomen en een enorme
menigte heeft hem bij zijn aankomst toege
juicht, als wilde men op deze manier het be
wijs geven, dat men vertrouwen stelde in den
ouden heer Doumergue.
Het spreekt welhaast vanzelf, dat Doumer
gue onmiddellijk begonnen is met zijn werk
zaamheden, die zeer moeilijk zijn, juist, om
dat zijn ministerie geboren moet worden on
der moeilijke, bijna critieke omstandigheden.
Doumergue moet dan ook zijn mannen met
de meest" mogelijke zorg kiezen, omdat thans
een sterke regeering dringend geboden is. De
gebeurtenissen van Woensdagavond en
-nacht toch hebben wel aangetoond, hoe noo
dig het is, dat de regeering in handen ge
nomen wordt door de persoonlijkheid, die
weet wat ze wil en die het vertrouwen en de
sympathie heeft van de groote meerderheid
va nhet Fransche Folk. Dat is ook de mee
ning van den Parijschen Hbld.-correspon
dent die deze noodzakelijkheid aldus duide
lijk maakt:
Na de betoogingen van de rechtsche groe
pen en in het bijzonder van de oud-strijders,
die goed georganiseerd zijn en die te kennen
hebben willen geven, dat zij het politieke ge
schipper van den laatsten tijd, waaraan het
land ten gronde dreigde te gaan, niet langer
wilden dulden, zijn het de slechtste e'ementen
van Parijs, moordenaars, dieven en soute
neurs die geprofiteerd hebben van den ont
redderden toestand van het gezag, om hun
slag te slaan. Doordat zij op verschillende
punten van de stad tegelijk hun oproerige be
wegingen begonnen zijn, is het voor de po
litie en de troepen zeer moeilijk geweest, voor
de noodige repressie te zorgen. Toch krijgt
men den indruk, dat in het bijzonder op de
boulevards niet krachtig genoeg tegen deze
elementen is opgetreden. Geschrokken als het
ware van het aantal dooden en gewonden
van den vorigen dag, heeft het den chef aan
flinkheid ontbroken, om daar waar het noo
dig was de misdadigers en plunderaars met
de noodige kracht aan te pakken. Daardoor
is het mogelijk geweest ,dat het gemeen eeni
ge uren lang den baas kon spelen in het cen
trum van de stad, dat op de boulevards, in
de Rue Tronchet (achter de Madeleine), in
de Rue St. Lazare enz. kiosken verbrand wer
den, winkelruiten ingeslagen, om hetgeen
wat zich in de winkelkast bevond te stelen en
dat zelfs particuliere auto's, die voorbij kwa
men, zijn aangehouden en slechts tegen beta
ling van een losgeld vrijgelaten.
In deze onvoldoende onderdrukking van
opstand en misdadigheid vindt men het
mengsel terug van besluiteloosheid en over
dreven hardhandigheid, dat het kortstondige
regime-Daladier gekenmerkt heeft. Men kan
het den nieuwen prefect van politie niet al te
kwalijk nemen, dat hij bij gebrek aan erva
ring te kort geschoten is in de vervulling van
zijn juist nu zoo moeilijke taak. Maar 't ver
klaart, waarom het rustige deel der burgerij
het bericht, dat de leiding van de politie weer
in de ervaren handen van Chiappe gelegd
zou worden, met vreugde heeft begroet.
In het gesprek, dat nog maar enkele dagen
geleden president Lebrun met zijn voorgan
ger Doumergue heeft gehad, was afgespro
ken, dat de president van de republiek den
president in ruste eerst roepen zou, wanneer
de toestand dit volstrekt noodzakelijk maakte,
maar dat in dat geval Doumergue zijn mede
werking niet zou weigeren. Een program
h—
Doumergue aan den arbeid. (Dag.
verzicht.)
De relletjes te Parijs. (Buiten
and.)
Critiek Oostenrijk. (Buitenland.)
Minister Colijn verdedigt zijn be
leid. (Uit het parlement.)
Wetsontwerp tot heffing van een
crisis-inkomstenbelasting. (Binnen
land.)
Doodelijke verkeersongevallen.
(Binnenland.)
(Zie voor nadere bijzonderheden
eventueele laatste berichten).
4- en 6-persoons wagens. TEL. 257.
5- en 10-ritten boekjes verkryg»
baar ten kantore.
werd opgesteld, waarin de vorming voorzien
werd van een kabinet van oud-minister-pre
sidenten van links en rechts met toevoeging
van eenige extra-parlementaire elementen.
Dat program is Doumergue thans bezig ie
verwezenlijken.
De bedoeling is op Kamerontbinding aan
te sturen, maar daarmede nog te wachten,
tot het land voldoende tot rust gekomen zou
zijn, om nieuwe verkiezingen te kunnen ver
dragen zonder tot nieuwe onlusten te komen.
Voorloopig zou alleen met bekwamen spoed
de begrooting aangenomen worden en zou de
nieuwe minister-president het parlement vra
gen, hem zeer uitgebreide bevoegdheden te
verleenen.
Zal Doumergue slagen?
Zal Doumergue er in slagen, een regeering
te vormen, die sterk genoeg zal staan?
De ochtendbladen van heden verwachten
met zekerheid, dat Doumergue hedenmiddag
met zijn kabinet gereed zal komen en dat dit
een kabinet du salut public zou worden, een
kabinet van nationale eenheid en van burger
vrede.
Indien men sommige bladen mag geloo-
ven, schijnt Doumergue naar Parijs te zijn
gekomen met een lijst van een nieuwe regee
ring, die o.m. den naam van den ontslagen
preect van politie te Parijs, Chiappe, zou be
vatten! Bij de besprekingen zou Doumergue
hiermee echter op moeilijkheden zijn gestuit.
De vermoedens omtrent de bezetting der
verschillende ministeries loopen sterk uiteen.
Het is niet uitgesloten, dat Doumergue
naast het minister-presidium de portefeuille
van justitie of die van buitenlandsche zaken
zelf zal aanvaarden, hoewel hij gisteren ver
klaard heeft, dat hij minister-president zon
der portefeuille zou zijn. Als minister van
buitenlandsche zaken worden ook nog Bar-
tout en Tardieu genoemd. Het schijnt voorts
vrijwel zeker, dat maarschalk Pétin minister
van oorlog zal worden en de door zijn eska-
dervlucht naar Afrika bekende generaal Vuil-
lemin, minister voor de luchtvaart. Voor ma
rine wordt genoemd admiraal Lacaze, terwijl
voor binnenlandsche zaken Sarraud wordt
genoemd, hoewel de „Echo de Paris" de be
noeming van Chiappe in deze functie moge
lijk acht. Minister van koloniën wordt waar
schijnlijk het kamerlid Raynaud, die in vroe
gere ministeries reeds deze functie had.
Van beteekenis is, wanneer zij juist is, de
mededeel ing van de „Echo de Paris", dat
Tardieu en Herriot tot overeenstemming zou
den zijn gekomen en besloten hadden niet
persoonlijk tot de regeering toe te treden,
waardoor de taak van Doumergue aanzien
lijk vergemakkelijkt zou worden.
Het. is gisteravond en vannaent in Pa
rijs en in de provincie vrij rustig geweest
en er deden zich zeer weinig incidenten
voor. Slechts uit Lyon worden vrij ern
stige botsingen gemeld
De politie zette de jacht op de duistere
elementen, die van de situatie gebruik
maken om te rooven en te plunderen,
ijverig voort.
Volgens de persberichten zijn bij de
botsingen van Woensdagavond drie per
sonen om het leven gekomen en 226 ge
wond. Hedenavond verwacht men ech
ter weer ernstige incidenten, aangezien
de communisten en socialisten op de
Place de la République een groote pro
testdemonstratie willen houden. Behal
ve een versterkte politiemacht staan
militaire afdeelingen gereed om in te
0
e
l-
n
e.
Ts
's
k
n
st
>e
a.
m
m
>n
n-
in
n-
m
is.
n.
jn
30
e-
n,
si-
ii.
i"
en
lij
a
