DAGBLAD VOOR ALKf' AR EN OMSTREKEN.
BURGEROORLOG IN OOSTENRIJK
In het geheele land gevechten
Het aantal dooden stijgt steeds
ir
No. 38
Woensdag 14 Februari 1934
136e Jaargang
DAGELIJKSCH OVERZICHT
ARM OOSTENRIJK.
Wat vandaag de
aandacht trekt
^Buitenland
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
Iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote lettere naar plaatsruimte.
Blieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N, ADEMA.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Gelukkig Oostenrijk.
Jarenlang werd het oude keizerrijk van
Frans Jozef zoo genoemd en misschien niet
zonder reden. Het land leefde in voorspoed,
maakte deel uit van een der machtigste rijken
van Europa, had rondom zich landen, die
het van levensmiddelen konden voorzien en
die zijn eigen producten kon koopen. Boven
dien werd het grondgebied voortdurend uit
gebreid, wat de bewoners tot tevredenheid
stemde.
Gelukkig Oostenrijk!
Of was het misschien meer schijn dan
wezen? Was het wellicht, dat het land geluk
kig scheen, maar inwendig verre van gezond
was? De geschiedenis zou ons kunnen leeren,
dat Oostenrijk minder gelukkig was dan hel
scheen te zijn. Dat zien wij reeds bij het vor
stenhuis. Keizer Frans Jozef regeerde, doch
leed door droeve familieomstandigheden.
Eerst stierf zijn eenige zoon, toen werd keize
rin Elisabeth vermoord en tenslotte werden
aartshertog Frans Ferdinand en zijn gemalin
in den zomer van 1914 op wreede wijze ver
moord Deze dubbele moord zou het be
gin van den Europeeschen, later wereldoor
log zijn, die oorlog, die het „gelukkige" Oos
tenrijk in den diepsten rouw zou dompelen en
die het wereldrijk zou versplinteren in ver
schillende onderdeel en. En van Oostenrijk
bleef nu een klein landje, dat zich met moeite
en met steun van zijn vroegere vijanden kan
staande houden.
Wij behoeven hier niet verder op de jong
ste geschiedenis in te gaan. Ieder weet, hoe
moeilijk de Oostenrijksche regeeringen het
hebben gehad, moeilijkheden, die ontstonden,
doordat het land geen middelen van bestaan
meer had
En nu?
Dollfuss heeft gedurende langen tijd met
strenge handgeregeerd, maar ondervond
heel veel moeilijkheden van de verschillende
politieke partijen. Vooral tegen het fascisme
moest Dollfuss streng optreden en dat ge
lukte hem langen tijd. Daarnaast waren het
de sociaal-democraten, die Dollfuss de han
den vol werk gaven. Zoolang Dollfuss echter
de vijanden der soc.-dem. bestreed, bleven
deze laatsten vrij rustig, maar toen Dollfuss
steeds verder ging en in vele gevallen regeer
de zonder aan de grondwet te denken, werd
het anders. Ook dat leek op fascisme, al was
het in anderen vorm. En toen Dollfuss als
half-dictator al te zeer met de burgertvachten
in aanraking kwam, toen hebben de socialis
ten naar de wapens gegrepen met het bekende
gevolg.
De strijd is ontbrand. Een complete bur
geroorlog is begonnen. Misschien wint
Dollfuss den strijd, misschien ook niet. Maar
hoe ook de uitslag zal zijn, de nationaal-
socialisten in Oostenrijk staan klaar, om
voordeel te trékken uit dezen strijd, die in
elk geval beide partijen zal verzwakken.
DE STRIJD DUURT VOORT.
Een officieel communiqué
De strijd in Oostenrijk is gistermiddag
met dezelfde hevigheid voortgezet.
In Weenen werd de Schlingerhof opnieuw
door de uitvoerende macht van den bond be
zet. In het overige deel van dat district duur
de de beschieting door de artillerie voort.
Van officieele zijde werd de toestand om
8 uur gisteravond als volgt geschetst:
Te Weenen is de voorstad Florisdorf in
een omtrek van 12 K.M. geheel gezuiverd
Daarenboven zijn afzonderlijke communisti
sche haarden van verzet bezet. Tegen de in
verren omtrek gelegen communistische nes
ten zal Woensdagochtend worden opgetre
den aangezien men de artillerie welke thans
overal direct wordt gebruikt, in de nachtelij
ke uren wegens het daaraan voor particulie
re personen verbonden gevaar wil achterwe
ge laten.
In het Weensche district Favorieten zijn
gisteravond 4 machinegeweren, 100 geweren,
tal van patronen en stalen helmen door de
politie buitgemaakt. Overigens is het in de
districten Favoriten en Simmering volkomen
rustig.
In de bondslanden is de regeering te Linz
den toestand meester, doch gisteravond zou
den in verschillende straten vuurgevechten
worden geleverd. Te Steyr is na langdurige
gevechten de orde hersteld.
Te Kufstein kon een uitgebroken opstand
direct door de militairen worden onderdrukt.
In de overige deelen van het Oostenrijksche
gebied is het volkomen rustig.
Volgens een bericht uit Steyr zijn daar de
gevechten in den loop van den avond in he
vigheid afgenomen. De strijd was overdag
zeer ernstig, aangezien de Schutzbund den
tegenstand uitstekend had georganiseerd.
De bewapening van den Schutzbund zou te
Steyr bijna gelijk te stellen zijn geweest met
die van beroepsmilitairen. De manschappen
waren uitgerust met karabijnen, machinale
pistolen en handgranaten en gekleed in goe
de uniformen. De sterkte dezer troep wordt
op 2000 man geschat. De belangrijkste stel
ling van den Schutzbund op de z.g. Enns-
leiten lag des middags onder zwaar houwit-
servuur, waardoor 4 huizen werden ver
nield. Gesteund door mitrailleurvuur zou 't
bondsleger tegen vier uur deze stelling heb
ben bezet, waarbij een derde deel der Schutz-
bundafdeelingen zich zou hebben over
gegeven. De rest trok zich .terug. Onder de
gearresteerden bevinden zich de burgemees
ter en het gemeenteraadslid Sichelreder, die
het bevel heeft gevoerd. Aangezien het zie
kenhuis in handen is van den Schutzbund
moest in de stad een soort reservehospitaal
worden ingericht. Tot de dooden behoort een
directeur der Steyr-fabrieken, Wille Herbst,
die Maandagmiddag in een auto werd dood
geschoten. een vrouw die een buikschot op
liep, terwijl van regeeringszijde wordt mede
gedeeld, dat er bovendien 10 gewonden zijn.
De Schutzbund zou 200 gewonden hebben,
waarvan 80 zwaargewonden.
Des avonds trekken versterkingen van de
Heimwehr onder leiding van Starhemberg
de onbezette deelen van Steyr binnen.
De strijd om Florisdorf.
In Florisdorf hebben de bondstroepen en de
politie ook gisteravond den tegenstand der
socialisten nog niet kunnen breken. Het cen
trum van het district wordt, rondom het
commissariaat van politie, verdedigd door
700 man bondstroepen en 5 stukken veld
geschut, die de politie ter zijde staan. Tus-
schen dezen kring en het uiterste front der
regeeringstroepen loopt een strook weiland,
die nog volkomen in de macht der op
standelingen is. De socialisten hebben hier
weliswaar geen vaste stellingen ingenomen,
maar met hun mitrailleurvuur houden zij de
strook, evenals de brug geheel in hun macht.
Uit Neder-Oostenrijk gehaalde troepen
reserves worden gereed gehouden, doch kun
nen niet voor het aanbreken van den dag in
het gevecht geworpen worden, daar zij het
terrein niet kennen. Bij het vallen van het
donker ziin afdeelingen van het bondsleger,
zoowel hier als aan den kant van de stad uit
de opmarscblinie teruggetrokken. Dit wordt
gemotiveerd met er op te wijzen, dat de sol
daten gelegenheid moeten hebben om uit te
rusten, teneinde vandaag met volle kracht
weer te kunnen aanvallen.
De in de verschillende op den Schutzbund
veroverde gebouwen buit gemaakte wapenen
worden onmiddellijk benut voor het bewape
nen van regceringscontingenten. Vooral de
machinegeweren, worden oogenbl ikke lijk
gebruik genomen.
In den nacht bleef het vrij kalin De soc -
dem. handhaafden hun stellingen. Pas heden
morgen 8 uur begon het artillerievuur weer
te bulderen.
Hoewel er van een officieele ver-
lieslijst nog geen sprake is, schat
men het aantal dooden op 500, een
getal dat eer te laag dan te hoog is.
Het aantal gearresteerden be
draagt vele honderden. Alleen in
Graz zouden 600 personen gearres
teerd zijn.
Niet alleen in Weenen, ook in andere deelen
van het land, is de strijd met groote bitter
heid verder gestieden.
Volgens berichten waren te Linz de ge
vechten bij de scheepswerf „Climax' evenals
bij den, Linz beheerschenden, Freunberg, zeer
hevig. Bij den Freunberg ligt het Jezuïeten
klooster, op de Zuid-Westelijke helling het
kruitmagazijn. De strijd om het soc.-dem.
partijhuis, dat in de lange straat „Land-
strasse" genaamd, ligt, was vreeselijk. Men
spreekt te Linz van meer dan 60 dooden en
ruim 100 grootendeels zwaar gewonden. Ook
de strijd in de omgeving van de z.g- Sued-
bahn-Gruende was buitengewoon hevig,
maar ook in de nabijheid van het ziekenhuis
is zwaar gevochten. De eerst kortgeleden ge
bouwde en modern ingelichte Disterberg-
school is door artillerie beschoten. In de bui
tenste wijken van Linz woedde de strijd tus-
schen 15 en 16 uur nog onbeslist.
In Stiermarken schijnt de toestand voor de
regeering niet bepaald gunstig te zijn. Een
telefoonverbinding vandaar uit bestaat alleen
maar uit het Ennsdal. Voor de verder naar
het Zuiden gelegen gebieden is men aange
wezen op berichten, die door motorrijders
worden gebracht.
Vooral in Graz met de voorstad Eggen-
berg en de industriestad Bruck a. d. Mur is de
strijd fel geweest. Hier zouden niet minder
dan 100 dooden zijn gevallen. Volgens ge
ruchten zou de bevolking in die streek ook
zeer opgewonden zijn over de arrestatie van
14 dagen geleden van den eersten luitenant
der gendarmerie Mesiner, tegelijk met een
reeks andere nationaal socialistische leiders.
Rondom Bruck a. d. Mur waren de socialis
ten nog gistermiddag volkomen meester van
den toestand.
Te Steyr (Opper-Oostenrijk) zijn gemoto
riseerde batterijen opgerukt De Heimat-
schutz bevindt zich daar ter plaatse onder
leiding van Starhemberg. De voorstad Enns-
leiten wordt thans gezuiverd. Te Kapfenberg
in Stiermarken is de gendarmeriepost die
sedert Maandag was omsingeld, door bonds
leger en Heimatschutz ontzet.
Naar uit Linz wordt gemeld heeft de di
recteur voor de veiligheid voor Opper-
Oostenrijk met het oog op het feit, dat bij
den terugtocht der gewapende leden van den
Schutzbund tal van wapenen zijn verborgen,
medegedeeld, dat ieder lid van den voorma-
ligen Republikeinschen Schutzbund en van
de sociaal-democratische .partij, die wapens
in zijn bezit heeft en deze niet inlevert, bij
standrecht zal worden veroordeeld.
Critieke toestand te Woergl.
In de industrieplaats Woergl in het dal
van de Inn zou Dinsdag het tehuis dér
sociaal-democraten worden bezet. De arbei
ders verzamelen zich en boden tegenstand.
De te Woergl beschikbare machtsmiddelen
waren hiertegen niet opgewassen. Te Hee-
ring, een mijnwerkersplaats zijn de arbeiders
in staking gegaan. De stakers zijn gezamen
lijk met de leden van den Republikeinschen
Schutzbund van Haering opgemarcheerd
naar Woergl. De plaats is thans geisoleerd.
Van Innsbrueck is Heimatwehr en gendar
merie gezonden. De toestand is critiek.
Toen deze troepen in Woergl arriveerden,
is het tot een gevecht gekomen met de soc.-
dem. Verschillende gewonden vielen, terwij!
een groot aantal arrestaties plaats had.
Tusschentiidsche balans.
Nog steeds is het onmogelijk gegevens
te verkrijgen over het aantal slachtoffers,
dat het bloedbad te Weenen tot dusverre
heeft geëischt. Geruchtsgewijze verneemt
men het getal 384 dooden, doch er wordt
beweerd, dat dit niet meer is dan een
schatting van linksche' kringen. Het
eenige vaststaande gegeven, dat ter be
schikking staat, is dat betreffende het
aantal zwaargewonden dat is opgeno
men in het Algemeene Ziekenhuis te
Weenen en dat aldaar aan de verwon
dingen is bezweken. Dit getal bedraagt
tot dusverre (Dinsdagavond) 123. Ver
der zouden in den loop van gistermiddag
100 lijken bij de sectieafdeeling van het
anatomische instituut zijn afgeleverd.
De geneeskundige dienst deelt mede, dat
Maandag aldaar 136 personen en Dins
dag 148 personen zijn behandeld. Hier
onder waren 13 gevallen waarin slechts
de dood kon worden geconstateerd. Al.
deze getallen betreffen uiteraard slechts
gedeeltelijke cijfers.
Verhaal van ooggetuigen.
Deelnemers aan den strijd van de beide
laatste dagen in Oostenrijk, resp. ooggetui
gen van een aantal gevechten tusschen de
socialisten en de executieve van de regeering
geven een relaas van détails der gebeurtenis
sen die in een heele reeks van gevallen een
afwijkende lezing geven van de officieele
mededeelingen der regeering.
Volgens deze ooggetuigen woedde de strijd
tot hedenmiddag rondom de uitgestrekte wo^
ningcomplexen van Sandleithen, welke zich
uitstrekken van Hermals naar Ottakrng, In
d^ze complexen wonen duizenden huurders,
grootendeels arbeiders, madr ook kantoor
bedienden. Meer dan de helft van deze bewo
ners kunnen gerekend worden te behooren tot
het socialistische kamp. De rest nam geen
deel aan den strijd, doch kon de gebouwen
niet verlaten, aangezien zij dan tusschen
twee vuren zouden zijn komen te staan.
Onder de honderden dooden en gewonden, die
in de geweldige gebouwencomplexen liggen,
bevinden zich uiteraard ook tal van slachtof-
fers, die in het eheel geen deel hebben ge
nomen aan den strijd, zelfs anti-marxisten.
Nadat een der vele huizen van dit complex
op een gegeven oogenblik door politie en mi
litairen bezet was, bleek, dat het reeds vol
komen in elkaar geschoten was en dat alle
inwonenden of wel dood, of wel zwaar ge
wond waren. Eerst toen is het de politie ge
lukt dit in puin geschoten huis te bezetten.
Voortdurend rijden ziekenauto's voor om de
slachtoffers weg te halen.
Bijzonder hevig woedde de strijd om het
socialistische arbeidersblok in Ottakring, dat
eveneens een vesting geleek. Het huizenblok
was in wijden omtrek afgezet. De officieele
mededeeling, dat dit Arbeiterheim zou zijn
ingenomen, wordt door de ooggetuigen, wier
impressies hier gegeven worden, in twijfel ge
trokken. Bij geruchte verluidt, dat de explosie
van den in het district Ottakring gelegen
gasmeter het gevolg is geweest van een ver
keerd schot van de artillerie.
Niet minder hevig was de strijd om de ge
meentelijke woningcomplexen in Heiligen-
stadt en om het station van deze voorstad.
De politie heeft sedert Dinsdagmorgen her
haaldelijk het station bestormd. In den loop
van den dag was het afwisselend in handen
der socialisten en der regeeringstroepen. Aan
beide kanten moeten tientallen dooden en ge
wonden zijn gevallen. Het Karl-Marx-
gebouw, dat op een sterke natuurlijke vesting
gelijkend woningcomplex, is gistermiddag
laat onder artillerievuur genomen. De socia
listen beantwoordden de beschieting fel. Wat
in puin ligt, kan niet geheel worden vastge
steld. De tegenstand der socialisten is hier
buitengewoon hevig. Ook hier wonen talrijke
niet-marxisten, die tusschen beide fronten
staande veel geleden hebben. In de ochtend
uren is in gedekte stellingen een batterij veld-
houwitsers opgerukt, die het Schlinger-hui-
zenblok onder vuur nam. Tot 12 uur woedde
de strijd aan beide kanten even vurig en ver
bitterd, Aanmaningen zich over te geven wer
den door de opstandelingen van de hand ge
wezen.
Uit de beide industriesteden St. Poelten en
Wiener-Neustadt, evenals uit Neukirchen,
Ternitz en Gloggnitz ontbreken berichten.
Wanneer men er in Weenen niet in slaagt
nog voor het invallen van het donker orde
en rust te herstellen, acht men den toestand
voor Woensdag in breede kringen zeer ern
stig.
Fey voor de radio.
Voor de radio heeft de leider van het vei
ligheidswezen, vicekanselier Fey gister
avond een toespraak gehouden. Hij ver
klaarde, dat de tegenstand tot enkele kleine
centra van verzet na gebroken was. Als
nieuw feit vermeldde Fey, dat te Weenen in
het-21ste district het commissariaat van po
litie uit de daartegenover gelegen stedelijke
brandweerpost beschoten was.
Men heeft 'geconstateerd, dat de stedelijke
brandweer in vele gevallen gemeene zaak-
maakt met de socialisten. Zoo zouden in het
Schlingergebouwencomplex in het 21ste dis
trict, waar bij de verovering 400 leden van
den Schutzbund gearresteerd zijn, handgra
naten gevonden zijn uit den voorraad
'van de gemeentelijke brandweer. Van de ge
arresteerde leden van den Schutzbund zal
een groot gedeelte voor het standgerecht
komen. Bijna alle socialistische leiders bevin
den zich in handen der stedelijke overheid.
Aan het einde van zijn toespraak her
dacht Fey het groote aantal gesneuvelde le
den van de staatsexecutieve Hij richtte tot
de'arbeiders de vermaning tot inkeer en be
zinning te kómen.
Minister Schmitz over den toe
stand in Weenen.
De pasbenoemde bondscommissaris te
Weenen, minister Schmitz, heeft den buiten-
landschen persvertegenwoordigers heden de
volgende verklaring gegeven:
De bloedige gebeurtenissen te Weenen
zijn geenszins de eenige oorzaak voor het af
zetten van den soc. dem. Weenschen gemeen
teraad en de benoeming van een specialen
bondscommissaris voor Weenen. De regee
ring heeft reeds geruimen tijd dergelijke
voornemens gehad. De gebeurtenissen van
gisteren zijn slechts de onmiddellijke aanlei
ding geweest voor de uitvoering van deze
plannen. De staats vijandige sociaal demo
cratie heeft in Weenen een onmogelijk, met
de nationale belangen in strijd zijnd be
wind opgericht, dat thans gebroken moest
worden.
Een Duitsche meening.
De Nat soc. Parteikorrespondenz schrijft
o.a. over den toestand in Oostenrijk:
De bloedige gebeurtenissen in Oostenrijk
hebben in één slag de onhoudbare politieke
gebeurtenissen in dit land voor ieder duide
lijk gemaakt. Zij die het nat. socialisme dra
ger noemden van den burgeroorlog en ge
vaar voor het bestaan van den staat, zijn
H i -■—■ui - -
De burgeroorlog in Oostenrijk.
(Dag. Overzicht.)
Waarom houdt men Dimitrof
gevangen? (Buitenland.)
Voortzetting behandeling Nijen-
rode-zaak voor de Amsterdamsche
rechtbank. (Rechtszaken.)
Corruptie te Den Helder? (Bin
nenland.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
thans gebleken zelf de schuldigen te zijn
aan de catastrophe. Er bestaat slechts één
mogelijkheid aan den chaos in Oostenrijk
een einde te maken en daarmede dezen
brandhaard in Midden-Europa uit te doo-
ven. Deze bestaat hierin zonder verwijl een
eindstreep te zetten onder het regiem van
willekeur van Dollfuss-Fey en aan 't Oosten
rijksche volk zelf het bestemmlngsrecht over
zijn lot in handen te geven. Voor een werke
lijke pacificatie en saneering van den Oos-
tenrijkschen staat is geen hoogst twijfelach
tige internationale hulp door den Volken
bond noodig, maar het Oostenrijksche volk
is alleen in staat zijn omstandigheden te or
denen, wanneer zonder aarzelen die krach
ten zich aaneensluiten, die het recht hebben
het volk in Oostenrijk te vertegenwoordigen
en een regeering te vormen, die al die ele
menten omvat, die geneigd zijn hun steun
te geven aan een dergelijke principieele reor
ganisatie van de politieke verhoudingen lil
Oostenrijk en die over de krachten beschik
ken een dergelijke reorganisatie tegen iede
ren aanval te verdedigen.
De legitimatie van een dergelijke regeering
zou alleen kunnen liggen in een onmiddellijk
beroep op het Oostenrijksche volk.
Daarmede zouden eindelijk de legale
krachten in de plaats komen van illegale
avonturiers, die Oostenrijk tot het tooneel
maken van een chaotischen broederoorlog tot
nadeel van het volk. De nationaal-socialisten
van Oostenrijk, wier kracht en sterkte in het
Duitsche volk van Oostenrijk wortelt, weten
met dezelfde zekerheid, dat hun uur komen
zal als zij weten, dat Dollfuss uur geslagen
heeft. Hoe eerder en sneller dit komt, hoe
beter voor het zwaar beproefde Oosten
rijksche volk.
DE FRANSCHE KAMERZITTING.
Men verwacht een meerderheid
voor Doumergue.
Ondanks de Kamerzitting van heden
middag, waarin de regeering Doumer-
gue aan het parlement zal worden voor
gesteld, was het vanmorgen in de wan
delgangen van het Doumergue-paleis
Bornbon nog rustig. De afgevaardig
den bespraken in groepjes den algemee-
nen toestand. Naar verluidt, zou men in
sommige kringen hebben overwogen.
Daladier te verzoeken niet in de Ka
merzitting van morgen te verschijnen,
gezien men vreest, dat zijn aanwezig
heid tot ernstige botsingen tusschen
rechts en links zou kunnen leiden. Bo
vendien vvil men in het belang van het
herstel van de rust de afgevaardigde
Henriot verzoeken zijn interpellatie-ver
zoek om tot gerechterlijke van vervol
ging van Daladier en zijn veranfwoor-
de'ijke ministers in verband met de on
lusten van verleden week over te gaan
in te trekken.
In sommige parlementaire kringen
verwacht men, dat de regeering Dou-
mergue morgen een meerderheid van
ongeveer 450 stemmen op zich zal ver
eenigen.
GUEBIN GEARRESTEERD.
In verband met Stavisky-zaak.
Guébin, de directeur der verzeke
ringsmaatschappij „La Confiance", die
talrijke bons van Stavisky in ontvangst
heeft genomen, is naar de gevangenis
van Bayonne overgebracht.
De kamerafgevaardigde Bonnaure,
die na zijn arrestatie naar Bayonne is
overgebracht, zal hedenmiddag in ver
hoor worden genomen.
SCHEEPSBOTSING IN CHINA.
Een-en-twintig dooden.
Nabij Amoy kwam een Chineesche
mijnenlegger in aanvaring met een
Chineesch vrachtschip dat ook passa
giers aan boord had en onmiddellijk
zonk.
Tachtig opvarenden konden gered
worden, terwijl 21 personen verdron
ken.
2
l-
g
ie
e-
in
a-
s,
50
:n
1-
•el'
he
n-
in
ie.
;is
i's
ek
en
iet
De
irs
ca.
an
•en
sen
>n-
an
>n-
im
ns.
en.
•ijn
30
be
en,
izi-
za i,
n"
ien
hij
va
