DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De dood van Koning Albert I
Het lijk naar Brussel gebracht.
De Oostenrijksche nazi-leider Habicht
voor de radio.
Oe keteekenis der Russische Revolutie
De Kamerzitting.
Rouw in vele landen.
Over „De Balans van den Burgeroorlog".
Ho. 43
Dinsdag 20 Februari 1934
136e Jaargang
Bij het graf van den Onbekenden Soldaat.
Groote ontroering.
Wat vandaag de
aandacht trekt
i i i
Mevr. Henriëtte Roland holst
spreekt op 22 Febr. over:
Baitentand
EEN FELLE AANKLACHT.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
eestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN;
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote lette» naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Directeurs C. KRAK.
Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA.
Een groote en ingetogen menigte woonde
gisteravond de indrukwekkende plechtigheid
bij der overbrenging van het stoffelijk over'
schot van koning Albert van het kasteel te
Laeken naar het paleis te Brussel. Al deze
menschen, wier aantal ver boven een mil-
lioen was, waren op de trottoirs opgesteld
en vormden met de oud-strijders een haag
yan ongeveer 7 K.M. lengte.
Velen van deze met droefheid vervulde
menschen waren uit de verst afgelegen hoe
ken van België en anderen uit den vreemde
gekomen. Op sommige plaatsen was het ge
drang zoo groot, dat de gendarmerie moest
ingrijpen en vrouwen en kinderen in bezwij
ming vielen. Overal waren de lichten van de
winkels en woningen aan den straatkant ge
doofd en de gaslantaarns met rouwfloers om
huld. Dit gaf de stad een ongemeen lugube-
ren aanblik.
Aan den ingang van het kasteel te Laeken
was de laan van het koninklijke park totaal
afgezet. Een belangrijke ordedienst stond
onder de persoonlijke leiding van burgemees
ter Max van Brussel. Boven de menigte langs
de straten hing een doodsche stilte, welke om
half zeven plotseling werd verbroken door
het dreunen van 't eerste kanonschot. Achter
de ramen van het paleis zag men gedaanten.
Voor de stoep van het paleis staken de bran
dende toortsen lichtena in het nachtelijk
duister.
De lijkkist in de Belgische driekleur ge
huld, werd door twee groepen onder-officie
ren van het regiment grenadiers, het regiment
van Karei, Albert en Leopold, bij het licht
van toortsen die fantastische schaduwen
wierpen, in het statige slotpark naar buiten
gedragen. De escorteerende troepen, bestaan
de uit drie escadrons bereden gidsen, met de
regimentsvlag en een peleton bereden mare-
chausee presenteerden het geweer. Er werd
echter geen trompet of hoornsignaal ge
hoord. Nauwelijks echter had de lijkkist het
slot verlaten of de artillerie-salvo's dreunden
door de lucht. Zij bleven elkaar van minuut
tot minuut opvolgen tot omstreeks half ne
gen, toen de stoet het paleis te Brussel be
reikte.
Voorop in den stoet reden twee escadrons
cavalerie, onmiddellijk daarop volgde het ka
non-affuit, waarop de lijkkist was geplaatst.
Zes zwarte artilleriepaarden trekken 't affuit
voort. Prins Leopold, prins Karei, alsmede
talrijke hofdignitarissen en ordannans-offi-
cieren van den koning volgden het lijk te
voet.
Links en rechts van het affuit reden 12 ca
valeristen,'ieder een brandende toorts dra
gend. Zoo vervolgde de indrukwekkende op
tocht zijn weg, eerst langs de breede laan
naast het park van het slot, daarna voorbij
de kerk te Laeken waar de koningen van Bel
gië hun laatste rustplaats hebben en ook Al
bert zal worden bijgezet. Verder ging het
over de brug van het Brusselsche zeekanaal
en door de Paleizenstraat, de Koninklijke St.
Maria-straat en de Koninklijke straat naar
het graf van den Onbekenden soldaat aan
den voet van de Congreszuil, die aan de re
volutie van 1830 herinnert en met het stand
beeld van koning Leopold I is bekroond.
Bij het graf van den Onbekenden
Soldaat.
Om kwart voor 8 bereikte de droeve stoet
deze plaats. Het affuit, waarop de lijkbaar
gelegd was, bleef stilstaan gedurende een
minuut. En nu was een der meest ontroerende
oogenblikken aangebroken.
In de stilte van den avond werd de sym-
bolischen groet gebracht aan den onbekenden
soldaat, die rust aan den voet van de Con
greskolom. Het was, alsof de grootste sol
daat, de ridderlijke-veldheer, nu wijlen ko
ning Albert, nog een laatsten groet bracht
aan allen, die in den-oorlog gevallen waren,
aan allen die onder zijn commando het land
verdedigd hadden, aan allen, die hem als
een Koning, meer nog, als een vriend en
vader hadden leeren Kennen.
Deze symbolische groet was ongemeen ont
roerend. Kroonprins Leopold en zijn broer
Karei stelden zich tegenover het graf op en
brachten een stille groet en een siddering
ging door de duizenden aanwezigen, die
zich hier verzameld hadden.
Deze enkele minuut drukte als een looden
last op de massa. De duisternis, de flikkeren
de toortsvlam boven het soldatengraf, het
dansende licht der meegevoerde fakkels, dat
alles droeg er toe bij tot het scheppen van een
nimmer meer te vergeten moment.
Was het wonder, dat vele vrouwen ween
den? En was het wonder, -dat ook tal van
mannen hun ontroering niet meester konden
blijven?
Hier begroetten als 't ware twee dooden
elkaar. Vijftien, misschien bijna 20 jaar gek'
den, streden zij beiden voor eenzelfde doel:
de bevrijding van hun land, van hun België.
De eene stierf in den strijd tegen de Duit-
schers, de ander bleef leven en zag, hoe
België weer een vrij land werd. Nu is ook
deze gestorven en in den dood hebben twee
menschen elkaar een symbolischen groet ge
bracht
Naar het paleis,
Weldra was deze enkele minuut voorbij.
Een kort bevel klonk en de stoet zette zich
opnieuw in beweging.
Dof bromde het kanon in de verte, somber
galmden de doodsklokken in den toren van de
St. Goedelekerk.
Zoo ging het verder naar het paleis, steeds
langs een haag van menschen, een haag die
steeds breeder werd. Eindelijk werd het paleis
bereikt en werd de lijkkist naar binnengedra
gen in de troonzaal.
In den donkeren avond ving nu op het uit
gestrekte plein voor het paleis het défilé aan
van de oudstrijdersvereenigingen met hun
honderden vaandels. De meeste oudstrijders
droegen hun oorlogsteekenen op de borst.
Ook de oorlogsverminkten trokken mede voor
bij het paleis, waar de koning nu voor de
laatste keer nog een paar dagen zou vertoe-
ven Om dan naar zijn laatste rustplaats te
worden gebracht
Zwaar dreunden de klokken der Brussel
sche kerken en langzaam ging de menigte
uiteen, diep ontroerd door de groote eenvoud
der bijgewoonde plechtigheid.
Een regeeringsverklarmg.
In de Kamer van afgevaardigden, Maan
dagmiddag volgens de N.R.Crt.corresp.
bijeengeroepen, heeft minister-president de
Broqueville hulde gebracht aan de gedachte
nis van koning Albert, waarbij alle afge
vaardigden zich van hun zetels verhieven.
De verklaring, alleen in het Fransche afge
legd, luidt als volgt:
„De regeering komt den pijnlijksten aller
plichten vervullen met aan de Kamer 's Ko-
nings dood te melden, welke Zaterdagnamid
dag hem overkomen is, tengevolge van een
ongeval, op het oogenblik dat hij in de rot
sen van Marche-les-Dames zijne geliefkoosde
sport beoefende.
Aldus wordt plotseling en op tragische
wijze de derde regeering van ons Nationaal
Vorstenhuis verbroken, regeering welke, on
getwijfeld de grootste was door de gewich
tigheid van de gebeurtenissen die zij beleef
de en door de moeilijkheden welke zij ont
moette.
De koning dien wij heden beweenen zal,
voor de geschiedenis, in de roemvolle rij on
zer prinsen, den koning-soldaat blijven die,
getrouw tot het einde toe san den eed welke
hij over ongeveer 25 jaar, uitsprak, de „na
tionale onafhankelijkheid en de onschend
baarheid van het grondgebied" wist te hand-
haOif'zult U herinneren met welke stem en
welken toon hij er, in ditzelfde paleis, den
4den Augustus 1914, de bewoordingen in het
geheugen van ieder teruggebracht vooraleer
naar het leger te vertrekken.
In den oorlog was hi] de eerste door den
moed, door de wijsheid, door de onwrikbare
kracht van zijn wil. Het dankbare Vader
land begroette reeds in hem den voornaam-
S'eC"^f^srwen staatsman
S* dar grondwet, voort*.-
ter van de grootsche ontwerpen zijner door
lucht "e voorgangers, levend orgaan van de
diepste en bestendige belangen van zijn volk,
was hij onder ons de onpar 'J jL00 „e„e.
rechter, de leidsman waaraan gehoor g g
ven werd, de schrandere regelaar van onze
P°Zijn^onverwachte verd^ning in de volle
kracht des levens, in het bezit een
lange ondervinding, wijl zijn in J
hoogtepunt had bereikt, is voor het land een
wflrc ramp. it.öri fooncte
Het voorbeeld van koning Al^ w°ind!
aan de wereld de mogelijkheden
grondwettelijke monarchie. Hij wees den
aan welke moet gevolgd worden om, n
inlandschen vrede en de nationale een
de huidige moeilijkheden te overwl"P
gestadig, de onontbeerlijke aanpassing
verwezenlijken van onze representatie
stellingen bij de nieuwe nooden.
Wij hernieuwen aan Hare Majestijt de
Koningin de uitdrukking van ons innig en
eerbiedig rouwbeklag in haar ontzaglijke
smart, welke waarlijk de onze is. Wij ver
eenigen in dezelfde gedachte, de gansche
Koninklijke familie.
Wij dragen onze verwachtingen over op
den erfgenaam der kroon, die, getrouw aan
de overleveringen van het Belgisch Huis, de
taak van zijn doorluchtigen vader zal voort
zetten. Het land neemt deel aan zijn kinder-
rouw en betuigt hem zijn vertrouwen en
zijne verknochtheid."
Op zijn beurt het woord nemend, verklaar
de president Poncelet, namens de Kamer van
Afgevaardigden
De Kamer die zich, diep ontroerd, bij den
smartelijken rouw aan, die, zoo onverhoeds,
Hare Majesteit de Koningin en de Ko-
kinklijke Familie heeft getroffen.
De dood van den koning is een openbaar
onheil waarover de heele Natie treurt.
Het land heeft met een. gevoel van versla
genheid en van ontzetting het vreeselijk on
geval vernomen, dat aan zulk een kostbaar
leven een einde heeft gesteld.
Hoe groot en hoe edel was niet de figuur
van den welbeminden vorst die op zulk een
ruwe wijze uit de rij der levenden verdwijnt.
Zijne figuur treedt thans in de geschiedenis,
omstraald door een krans van wijsheid en
glorie.
Is België aan zijn koning niet het groot
aandeel verschuldigd van het prestige dat
het in de wereld heeft verworven? De alge-
meene eerbied die de persoon van Albert-ue-
Eerste omringende was voor de Natie een
waarborg van vrede en veiligheid.
Gedurende een regeering van nagenoeg
een kwart eeuw was de koning een Vredes-
prins die, binnen de landsgrenzen menig con
flict heeft weten te voorkomen. Ook tegen
over het buitenland wist hij, tijdens de som
bere dagen van beproeving de verdediger en
de wreker te zijn van zijn volk.
God gelieve hem zijn belooning te schen
ken. Het Vaderland zal nooit vergeten hoe
veel erkentelijkheid het aan Zijn gedachte
nis verschuldigd is. Het zal daarvan blijk
weten te geven door zijn toewijding aan den
koning, die, morgen, op den troon, de plaats
van zijn vader zal innemen.
Ik stel aan de Kamer voor, gezamenlijk de
begrafenisplichtigheden bij te wonen en ik
vraag haar, tot nadere bijeenroeping, haar
werkzaamheden te willen schorsen".
Twintig minuten later had hetzelfde cere
monieel in den Senaat plaats. Daar, na af
loop van de korte plechtigheid in de Kamer,
verscheidene katholieke Vlaamsche Kamer
leden in de wandelgangen tegen het totaal
negeeren van de Nederlandsche taal hadden
geprotesteerd, legde de minister-president in
den Senaat zijn verklaring eerst in het
Vlaamsch af.
Aan het ItaUaansche Hof.
Gistermiddag zijn de prins en prinses
van Piemont, in gezelschap van prinses
Mafalda, van Napels te Rome aangekomen,
waar zij door den koning en koningin ont
vangen werden Koningin Helena omhelsde
prinses Marie-José, die in den rouw was,
met een grooten sluier voor het gelaat.
De prins van Piemont had de treurige
mare gistermorgen om vier uur ontvangen,
maar hij had de prinses er niet dadelijk van
op de hoogte willen stellen, temeer daar deze
licht ongesteld was. Om tien uur kwam prin
ses Mafalda op het koninklijk paleis te Na
pels, nadat zij uit Rome was overgekomen en
later hebben de prins van Piemont en zijn
zuster prinses Marie-José het droevige
nieuws meeegedeeld. In diejie verslagenheid
begaf de prinses zich naar haar kamer, waar
zij den heelen dag verbleef.
Met ingang van gister heeft het Italiaan
sche hof voor drie weken rouw aangenomen
Rouw in Frankrijk
De Fransche regeering heeft besloten,
dat Donderdag, de dag, waarop koning Al
bert begraven wordt, een dag van nationa-
len rouw zal zijn. De gesubsidieerde schouw
burgen zullen dien dag niet spelen. De
beurs zal een minuut stilte in acht nemen.
De leden van de regeering hebben tele
grammen van rouwbeklag aan hun respec
tieve Belgische collega's gestuurd. Ook de
nationale federatie van oud-strijders heeft
telegrammen gezonden aan de koning en
den hertog van Brabant.
's Middags heeft onder leiding van Jean-
neney de senaat een herdenkingsplechtig
heid gehouden, waarin Barthou het woord
gevoerd heeft. Hierna werd de zitting ten
teeken van rouw opgeheven.
Rouwzitting van de Fransche
Kamer.
Het eerste gedeelte van de Fransche Kamer
zitting van gisteren was gewijd aan de her
denking van wijlen Koning Albert van Bel
gië. De Kamervoorzitter Buisson verklaarde
in zijn rede, dat Frankrijk nooit den eersten
kritieken dag zal vergeten toen het bevriende
België zich tenvolle achter zijn Koning
plaatste. Frankrijk zal ook nooit vergeten wat
het dezen grooten dienaar van den vrede
sedert dien verschuldigd is.
De minister van buitenlandsche zaken,
Barthou, verklaarde, dat elk Franschman den
dood van Koning Albert voelt als een natio
nale ramp. De onsterfelijke herinnering aan
Albert I zou den eeuwenouden band tus-
schen de beide volkeren nog vaster sluiten.
Als teeken van rouw werd de zitting
hierna eenigen tijd geschorst.
Rouwbetoon van het Engelsche
Lagerhuis.
In het Lagerhuis heeft MacDonald het
diepe meegevoel van het Engelsche volk
vertolkt met het ongeluk dat de Belgische
Koninklijke familie en het volk door den tra-
gischen dood van Koning Albert had getrof
fen. Daarna deelde hij mee, dat hij heden
een motie in het Huis zou indienen om den
Koning te verzoeken ook de sympathie van
het Huis en de regeering aan de Belgische
koningsfamilie en het Belgische volk te
willen overbrengen.
Hulde aan den alpinist-
Vier gidsen uit Chamonix hebben gisteren
ter nagedachtenis van Koning Albert den
piek Roi Albert I beklommen en bovenop de
Belgische vlag, halfmast, neergeplant. De
piek was eenige jaren geleden naar den
Koning genoemd, die hem, vergezeld van
slechts één gids, bestegen had. De vlag zal tot
na de begrafenis blijven wapperen.
De koning van Denemarken naar
Brussel.
De koning van Denemarken zal Woensdag
naar Brussel vertrekken teneinde aldaar de
bijzettingsplechtigheid van koning Albert
mede te maken.
Koning Boris van Bulgarije zal
bijzetting bijwonen.
Koning Boris en prins Cyril zullen de ter
aardebestelling van koning Albert bijwonen.
De Prins van Wales zal persoon
lijk de teraardebestelling bijwonen.
De Prins van Waks zal koning George
vertegenwoordigen bij de bijzettingsplechtig
heid van koning Albert. Waarschijnlijk per
vliegtuig zal de Prins Woensdag naar Brus
sel vertrekken, begeleid door admiraal Sir
Roger Keyes.
De dood van den Belgischen Ko-
Koning. (Dag. Overzicht.)
Habicht voor de Beierschë zen
ders. (Buitenland.)
Spoorwegramp te Livorno in
Italië; 16 dooden. (Buitenland.)
Te Hillegom een kwitantielooper
overvallen- (Binnenland.)
Voortzetting behandeling Nijen-
rode-zaak. (Rechtszaken.)
Het eerste vonnis inzake Stra-
perlo. (Rechtszaken.
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
Vandaag woei van alle openbare gebouwen
de vlag halfstok.
De officieren van de wacht, die gister
dienst deden in het Buckinghampaleis, droe
gen rouwbanden.
Geen radio tot Vrijdag a.s.
Het N. R. I. heeft besloten alle muziekuit-
zendingen stop te zetten tot Vrijdag a.s., den
dag der troonbestijging van koning Leopold
IIL
Alleen nieuwsberichten zullen nog worden
uitgezonden.
Donderdag zal een ooggetuigenverslag
worden gegeven van het verloop der begra
fenis en Vrijdag van de eedsaflegging van den
nieuwen koning voor de kamer.
Een eere-compagnie van
Franschen.
De Fransche regeering heeft besloten vooi
de bijzetting van het stoffelijk overschot van
koning Albert van België een eere-compagnie
met vaandels en muziek, alsmede een afdee-
ling marine-infanterie naar Brussel te zen
den, ter herinnering aan de heldhaftige sa
menwerking der FranschBelgische troej>en
bij Yperen en aan den Ijzer.
Nadere bijzonderheden omtrent deelne
ming en vertegenwoordiging van het Fran
sche leger bij de begrafenisplechtigheid zul
len heden geregeld worden.
De Oostenrijksche nazi-leider Habicht
heeft gisteravond voor den Beierschen radio-
omroep gesproken over „De balans van den
burgeroorlog".
De regeering van Dollfuss, aldus de leider
der N.S.D.A.P. in Oostenrijk, heeft overwon
nen in den strijd tegen het jjpstro-marxisme,
niet omdat aan haar zijde het hoogere recht
en de beste idee bestond, maar omdat zij be
schikte over betere troepen en betere wapens.
Men moet de zaken thans zien, zooals ze
werkelijk zijn.
Men moet constateeren: Er waren en er
zijn in Oostenrijk au fond slechts twee krach
ten, welke tegenover elkander staan en die
om de laatste beslissing worstelen, welke zal
beslissen over het lot van Oostenrijk: aan de
eene zijde het nationaal socialisme, dat reeds
lang ingang heeft gevonden bij de over
wegende meerderheid des volks en niet meer
los iaat en aan de andere zijde het anti
nationaal socialisme, d.i. het bondgenoot
schap van al zijn tegenstanders. De strijd,
welke zich thans heeft afgespeeld, heeft zich
afgespeld in het kamp van de minderheid
Hij heeft geleid tot het resultaat, dat de eene
helft dezer minderheid de andere helft over
won, maar heeft verder tot resultaat gehad,
dat de volgelingen der overwonnenen zich na
de vernietiging van hun organisaties thans
wenden tot waar zij de grootste en sterkste
tegenstanders zien van het gehate systeem,
het nationaal socialisme. In verband hier
muie is de verhouding der krachten tusschen
nationaal socialisme en de vermijdelijk zege
rijke regeering thans nog meer verschoven
ten nadeele van de laatste. De nationaal
socialistische beweging alleen is in staat een
regiem levensduur te garandeeren en het die
basis te geven, waar zonder het op den duur
niet kan leven en werken.
Thans richt hij, Habicht, na de ontzettende
ramp, welke zich niet zou hebben voorge
daan, wanneer het indertijd tot overeenstem
ming zou zijn gekomen tusschen hem en den
bondskanselier, voor het geheele Duitsche
volk in Oostenrijk gemeenschappelijk met de
nationaal socialistische beweging, d.i. met
het volk, den weg te zoeken voor* een betere
Duitsche toekomst.
De Oostenrijksche regeering heeft het begin
van dit jaar de in banen geleide onderhande
lingen afgebroken met de motiveering, dat de
nationaal socialistische aanslagen, welke
tegen haar zijn gericht, het onmogelijk
maakten de besprekingen voort te zetten.
Deze motiveering was onj'uist. Niettemin zal
de Bondsregeering ook ditmaal het laatste
formeele voorwendsel worden ontnomen, deze
nieuwe beslissing uit den weg tegaan en
daarom verklaar ik:
„Het verzoek aan de bondsregeering blijft
bestaan. Haar positieve beantwoording en
een overeenstemming, welke daarvan het ge
volg is, verzekert den binnenlandschen vrede
van Oostenrijk en brengt Oostenrijk den
vrede met het Rijk, met alle daaruit voort
vloeiende gevolgen. Ten bewijze van de op
rechtheid van haar vredeswil vaardigt de
leiding der nationaal socialistische beweging
nog vandaag aan alle geledigen der partij
een bevel uit, volgens het welk ingaande,
vandaag. Dinsdag 20 Februari tot Woens
dag 28 Februari des middags 12 uur d.i.
voor den duur van acht dagen een wapen
stilstand intreedt gedurende welke het allen
leden der partij op straffe van direct roye
ment wordt verboden de Oostenrijksche
regeering of haar organen in woord, ge
schrift of met andere middelen aan te vallen.
Het is den partijgenooten in dezen tijd
slechts toegestaan propaganda te maken on
der de vroegere leaen der sociaal democra
tische partij, zoomede directe aanvallen tegen
hun persoon af te slaan. De leiding der na
tionaal socialistische partij acht het een na
tuurlijke zaak, dat de bondsregeering tegen
over de beweging in dezen tijd dezelfde
houding aanneemt en een ondubbelzinnige
verklaring geeft nopens het haar gedane
voorstel. Mocht zulks niet of slechts op on
voldoende wijze geschieden, dan wordt de
■strijd na verloop van dezen termijn, d.i. op
Woensdag 28 Februari des middags om 12
uur, opnieuw hervat Habicht besloot zijn
redevoering met de woorden:
De nationaal socialistische beweging