DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De dood van Koning Albert I Het lijk naar Brussel gebracht. De Oostenrijksche nazi-leider Habicht voor de radio. Oe keteekenis der Russische Revolutie De Kamerzitting. Rouw in vele landen. Over „De Balans van den Burgeroorlog". Ho. 43 Dinsdag 20 Februari 1934 136e Jaargang Bij het graf van den Onbekenden Soldaat. Groote ontroering. Wat vandaag de aandacht trekt i i i Mevr. Henriëtte Roland holst spreekt op 22 Febr. over: Baitentand EEN FELLE AANKLACHT. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- eestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN; Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote lette» naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Dit nummer bestaat uit twee bladen Directeurs C. KRAK. Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA. Een groote en ingetogen menigte woonde gisteravond de indrukwekkende plechtigheid bij der overbrenging van het stoffelijk over' schot van koning Albert van het kasteel te Laeken naar het paleis te Brussel. Al deze menschen, wier aantal ver boven een mil- lioen was, waren op de trottoirs opgesteld en vormden met de oud-strijders een haag yan ongeveer 7 K.M. lengte. Velen van deze met droefheid vervulde menschen waren uit de verst afgelegen hoe ken van België en anderen uit den vreemde gekomen. Op sommige plaatsen was het ge drang zoo groot, dat de gendarmerie moest ingrijpen en vrouwen en kinderen in bezwij ming vielen. Overal waren de lichten van de winkels en woningen aan den straatkant ge doofd en de gaslantaarns met rouwfloers om huld. Dit gaf de stad een ongemeen lugube- ren aanblik. Aan den ingang van het kasteel te Laeken was de laan van het koninklijke park totaal afgezet. Een belangrijke ordedienst stond onder de persoonlijke leiding van burgemees ter Max van Brussel. Boven de menigte langs de straten hing een doodsche stilte, welke om half zeven plotseling werd verbroken door het dreunen van 't eerste kanonschot. Achter de ramen van het paleis zag men gedaanten. Voor de stoep van het paleis staken de bran dende toortsen lichtena in het nachtelijk duister. De lijkkist in de Belgische driekleur ge huld, werd door twee groepen onder-officie ren van het regiment grenadiers, het regiment van Karei, Albert en Leopold, bij het licht van toortsen die fantastische schaduwen wierpen, in het statige slotpark naar buiten gedragen. De escorteerende troepen, bestaan de uit drie escadrons bereden gidsen, met de regimentsvlag en een peleton bereden mare- chausee presenteerden het geweer. Er werd echter geen trompet of hoornsignaal ge hoord. Nauwelijks echter had de lijkkist het slot verlaten of de artillerie-salvo's dreunden door de lucht. Zij bleven elkaar van minuut tot minuut opvolgen tot omstreeks half ne gen, toen de stoet het paleis te Brussel be reikte. Voorop in den stoet reden twee escadrons cavalerie, onmiddellijk daarop volgde het ka non-affuit, waarop de lijkkist was geplaatst. Zes zwarte artilleriepaarden trekken 't affuit voort. Prins Leopold, prins Karei, alsmede talrijke hofdignitarissen en ordannans-offi- cieren van den koning volgden het lijk te voet. Links en rechts van het affuit reden 12 ca valeristen,'ieder een brandende toorts dra gend. Zoo vervolgde de indrukwekkende op tocht zijn weg, eerst langs de breede laan naast het park van het slot, daarna voorbij de kerk te Laeken waar de koningen van Bel gië hun laatste rustplaats hebben en ook Al bert zal worden bijgezet. Verder ging het over de brug van het Brusselsche zeekanaal en door de Paleizenstraat, de Koninklijke St. Maria-straat en de Koninklijke straat naar het graf van den Onbekenden soldaat aan den voet van de Congreszuil, die aan de re volutie van 1830 herinnert en met het stand beeld van koning Leopold I is bekroond. Bij het graf van den Onbekenden Soldaat. Om kwart voor 8 bereikte de droeve stoet deze plaats. Het affuit, waarop de lijkbaar gelegd was, bleef stilstaan gedurende een minuut. En nu was een der meest ontroerende oogenblikken aangebroken. In de stilte van den avond werd de sym- bolischen groet gebracht aan den onbekenden soldaat, die rust aan den voet van de Con greskolom. Het was, alsof de grootste sol daat, de ridderlijke-veldheer, nu wijlen ko ning Albert, nog een laatsten groet bracht aan allen, die in den-oorlog gevallen waren, aan allen die onder zijn commando het land verdedigd hadden, aan allen, die hem als een Koning, meer nog, als een vriend en vader hadden leeren Kennen. Deze symbolische groet was ongemeen ont roerend. Kroonprins Leopold en zijn broer Karei stelden zich tegenover het graf op en brachten een stille groet en een siddering ging door de duizenden aanwezigen, die zich hier verzameld hadden. Deze enkele minuut drukte als een looden last op de massa. De duisternis, de flikkeren de toortsvlam boven het soldatengraf, het dansende licht der meegevoerde fakkels, dat alles droeg er toe bij tot het scheppen van een nimmer meer te vergeten moment. Was het wonder, dat vele vrouwen ween den? En was het wonder, -dat ook tal van mannen hun ontroering niet meester konden blijven? Hier begroetten als 't ware twee dooden elkaar. Vijftien, misschien bijna 20 jaar gek' den, streden zij beiden voor eenzelfde doel: de bevrijding van hun land, van hun België. De eene stierf in den strijd tegen de Duit- schers, de ander bleef leven en zag, hoe België weer een vrij land werd. Nu is ook deze gestorven en in den dood hebben twee menschen elkaar een symbolischen groet ge bracht Naar het paleis, Weldra was deze enkele minuut voorbij. Een kort bevel klonk en de stoet zette zich opnieuw in beweging. Dof bromde het kanon in de verte, somber galmden de doodsklokken in den toren van de St. Goedelekerk. Zoo ging het verder naar het paleis, steeds langs een haag van menschen, een haag die steeds breeder werd. Eindelijk werd het paleis bereikt en werd de lijkkist naar binnengedra gen in de troonzaal. In den donkeren avond ving nu op het uit gestrekte plein voor het paleis het défilé aan van de oudstrijdersvereenigingen met hun honderden vaandels. De meeste oudstrijders droegen hun oorlogsteekenen op de borst. Ook de oorlogsverminkten trokken mede voor bij het paleis, waar de koning nu voor de laatste keer nog een paar dagen zou vertoe- ven Om dan naar zijn laatste rustplaats te worden gebracht Zwaar dreunden de klokken der Brussel sche kerken en langzaam ging de menigte uiteen, diep ontroerd door de groote eenvoud der bijgewoonde plechtigheid. Een regeeringsverklarmg. In de Kamer van afgevaardigden, Maan dagmiddag volgens de N.R.Crt.corresp. bijeengeroepen, heeft minister-president de Broqueville hulde gebracht aan de gedachte nis van koning Albert, waarbij alle afge vaardigden zich van hun zetels verhieven. De verklaring, alleen in het Fransche afge legd, luidt als volgt: „De regeering komt den pijnlijksten aller plichten vervullen met aan de Kamer 's Ko- nings dood te melden, welke Zaterdagnamid dag hem overkomen is, tengevolge van een ongeval, op het oogenblik dat hij in de rot sen van Marche-les-Dames zijne geliefkoosde sport beoefende. Aldus wordt plotseling en op tragische wijze de derde regeering van ons Nationaal Vorstenhuis verbroken, regeering welke, on getwijfeld de grootste was door de gewich tigheid van de gebeurtenissen die zij beleef de en door de moeilijkheden welke zij ont moette. De koning dien wij heden beweenen zal, voor de geschiedenis, in de roemvolle rij on zer prinsen, den koning-soldaat blijven die, getrouw tot het einde toe san den eed welke hij over ongeveer 25 jaar, uitsprak, de „na tionale onafhankelijkheid en de onschend baarheid van het grondgebied" wist te hand- haOif'zult U herinneren met welke stem en welken toon hij er, in ditzelfde paleis, den 4den Augustus 1914, de bewoordingen in het geheugen van ieder teruggebracht vooraleer naar het leger te vertrekken. In den oorlog was hi] de eerste door den moed, door de wijsheid, door de onwrikbare kracht van zijn wil. Het dankbare Vader land begroette reeds in hem den voornaam- S'eC"^f^srwen staatsman S* dar grondwet, voort*.- ter van de grootsche ontwerpen zijner door lucht "e voorgangers, levend orgaan van de diepste en bestendige belangen van zijn volk, was hij onder ons de onpar 'J jL00 „e„e. rechter, de leidsman waaraan gehoor g g ven werd, de schrandere regelaar van onze P°Zijn^onverwachte verd^ning in de volle kracht des levens, in het bezit een lange ondervinding, wijl zijn in J hoogtepunt had bereikt, is voor het land een wflrc ramp. it.öri fooncte Het voorbeeld van koning Al^ w°ind! aan de wereld de mogelijkheden grondwettelijke monarchie. Hij wees den aan welke moet gevolgd worden om, n inlandschen vrede en de nationale een de huidige moeilijkheden te overwl"P gestadig, de onontbeerlijke aanpassing verwezenlijken van onze representatie stellingen bij de nieuwe nooden. Wij hernieuwen aan Hare Majestijt de Koningin de uitdrukking van ons innig en eerbiedig rouwbeklag in haar ontzaglijke smart, welke waarlijk de onze is. Wij ver eenigen in dezelfde gedachte, de gansche Koninklijke familie. Wij dragen onze verwachtingen over op den erfgenaam der kroon, die, getrouw aan de overleveringen van het Belgisch Huis, de taak van zijn doorluchtigen vader zal voort zetten. Het land neemt deel aan zijn kinder- rouw en betuigt hem zijn vertrouwen en zijne verknochtheid." Op zijn beurt het woord nemend, verklaar de president Poncelet, namens de Kamer van Afgevaardigden De Kamer die zich, diep ontroerd, bij den smartelijken rouw aan, die, zoo onverhoeds, Hare Majesteit de Koningin en de Ko- kinklijke Familie heeft getroffen. De dood van den koning is een openbaar onheil waarover de heele Natie treurt. Het land heeft met een. gevoel van versla genheid en van ontzetting het vreeselijk on geval vernomen, dat aan zulk een kostbaar leven een einde heeft gesteld. Hoe groot en hoe edel was niet de figuur van den welbeminden vorst die op zulk een ruwe wijze uit de rij der levenden verdwijnt. Zijne figuur treedt thans in de geschiedenis, omstraald door een krans van wijsheid en glorie. Is België aan zijn koning niet het groot aandeel verschuldigd van het prestige dat het in de wereld heeft verworven? De alge- meene eerbied die de persoon van Albert-ue- Eerste omringende was voor de Natie een waarborg van vrede en veiligheid. Gedurende een regeering van nagenoeg een kwart eeuw was de koning een Vredes- prins die, binnen de landsgrenzen menig con flict heeft weten te voorkomen. Ook tegen over het buitenland wist hij, tijdens de som bere dagen van beproeving de verdediger en de wreker te zijn van zijn volk. God gelieve hem zijn belooning te schen ken. Het Vaderland zal nooit vergeten hoe veel erkentelijkheid het aan Zijn gedachte nis verschuldigd is. Het zal daarvan blijk weten te geven door zijn toewijding aan den koning, die, morgen, op den troon, de plaats van zijn vader zal innemen. Ik stel aan de Kamer voor, gezamenlijk de begrafenisplichtigheden bij te wonen en ik vraag haar, tot nadere bijeenroeping, haar werkzaamheden te willen schorsen". Twintig minuten later had hetzelfde cere monieel in den Senaat plaats. Daar, na af loop van de korte plechtigheid in de Kamer, verscheidene katholieke Vlaamsche Kamer leden in de wandelgangen tegen het totaal negeeren van de Nederlandsche taal hadden geprotesteerd, legde de minister-president in den Senaat zijn verklaring eerst in het Vlaamsch af. Aan het ItaUaansche Hof. Gistermiddag zijn de prins en prinses van Piemont, in gezelschap van prinses Mafalda, van Napels te Rome aangekomen, waar zij door den koning en koningin ont vangen werden Koningin Helena omhelsde prinses Marie-José, die in den rouw was, met een grooten sluier voor het gelaat. De prins van Piemont had de treurige mare gistermorgen om vier uur ontvangen, maar hij had de prinses er niet dadelijk van op de hoogte willen stellen, temeer daar deze licht ongesteld was. Om tien uur kwam prin ses Mafalda op het koninklijk paleis te Na pels, nadat zij uit Rome was overgekomen en later hebben de prins van Piemont en zijn zuster prinses Marie-José het droevige nieuws meeegedeeld. In diejie verslagenheid begaf de prinses zich naar haar kamer, waar zij den heelen dag verbleef. Met ingang van gister heeft het Italiaan sche hof voor drie weken rouw aangenomen Rouw in Frankrijk De Fransche regeering heeft besloten, dat Donderdag, de dag, waarop koning Al bert begraven wordt, een dag van nationa- len rouw zal zijn. De gesubsidieerde schouw burgen zullen dien dag niet spelen. De beurs zal een minuut stilte in acht nemen. De leden van de regeering hebben tele grammen van rouwbeklag aan hun respec tieve Belgische collega's gestuurd. Ook de nationale federatie van oud-strijders heeft telegrammen gezonden aan de koning en den hertog van Brabant. 's Middags heeft onder leiding van Jean- neney de senaat een herdenkingsplechtig heid gehouden, waarin Barthou het woord gevoerd heeft. Hierna werd de zitting ten teeken van rouw opgeheven. Rouwzitting van de Fransche Kamer. Het eerste gedeelte van de Fransche Kamer zitting van gisteren was gewijd aan de her denking van wijlen Koning Albert van Bel gië. De Kamervoorzitter Buisson verklaarde in zijn rede, dat Frankrijk nooit den eersten kritieken dag zal vergeten toen het bevriende België zich tenvolle achter zijn Koning plaatste. Frankrijk zal ook nooit vergeten wat het dezen grooten dienaar van den vrede sedert dien verschuldigd is. De minister van buitenlandsche zaken, Barthou, verklaarde, dat elk Franschman den dood van Koning Albert voelt als een natio nale ramp. De onsterfelijke herinnering aan Albert I zou den eeuwenouden band tus- schen de beide volkeren nog vaster sluiten. Als teeken van rouw werd de zitting hierna eenigen tijd geschorst. Rouwbetoon van het Engelsche Lagerhuis. In het Lagerhuis heeft MacDonald het diepe meegevoel van het Engelsche volk vertolkt met het ongeluk dat de Belgische Koninklijke familie en het volk door den tra- gischen dood van Koning Albert had getrof fen. Daarna deelde hij mee, dat hij heden een motie in het Huis zou indienen om den Koning te verzoeken ook de sympathie van het Huis en de regeering aan de Belgische koningsfamilie en het Belgische volk te willen overbrengen. Hulde aan den alpinist- Vier gidsen uit Chamonix hebben gisteren ter nagedachtenis van Koning Albert den piek Roi Albert I beklommen en bovenop de Belgische vlag, halfmast, neergeplant. De piek was eenige jaren geleden naar den Koning genoemd, die hem, vergezeld van slechts één gids, bestegen had. De vlag zal tot na de begrafenis blijven wapperen. De koning van Denemarken naar Brussel. De koning van Denemarken zal Woensdag naar Brussel vertrekken teneinde aldaar de bijzettingsplechtigheid van koning Albert mede te maken. Koning Boris van Bulgarije zal bijzetting bijwonen. Koning Boris en prins Cyril zullen de ter aardebestelling van koning Albert bijwonen. De Prins van Wales zal persoon lijk de teraardebestelling bijwonen. De Prins van Waks zal koning George vertegenwoordigen bij de bijzettingsplechtig heid van koning Albert. Waarschijnlijk per vliegtuig zal de Prins Woensdag naar Brus sel vertrekken, begeleid door admiraal Sir Roger Keyes. De dood van den Belgischen Ko- Koning. (Dag. Overzicht.) Habicht voor de Beierschë zen ders. (Buitenland.) Spoorwegramp te Livorno in Italië; 16 dooden. (Buitenland.) Te Hillegom een kwitantielooper overvallen- (Binnenland.) Voortzetting behandeling Nijen- rode-zaak. (Rechtszaken.) Het eerste vonnis inzake Stra- perlo. (Rechtszaken. (Zie verder eventueel laatste berichten.) Vandaag woei van alle openbare gebouwen de vlag halfstok. De officieren van de wacht, die gister dienst deden in het Buckinghampaleis, droe gen rouwbanden. Geen radio tot Vrijdag a.s. Het N. R. I. heeft besloten alle muziekuit- zendingen stop te zetten tot Vrijdag a.s., den dag der troonbestijging van koning Leopold IIL Alleen nieuwsberichten zullen nog worden uitgezonden. Donderdag zal een ooggetuigenverslag worden gegeven van het verloop der begra fenis en Vrijdag van de eedsaflegging van den nieuwen koning voor de kamer. Een eere-compagnie van Franschen. De Fransche regeering heeft besloten vooi de bijzetting van het stoffelijk overschot van koning Albert van België een eere-compagnie met vaandels en muziek, alsmede een afdee- ling marine-infanterie naar Brussel te zen den, ter herinnering aan de heldhaftige sa menwerking der FranschBelgische troej>en bij Yperen en aan den Ijzer. Nadere bijzonderheden omtrent deelne ming en vertegenwoordiging van het Fran sche leger bij de begrafenisplechtigheid zul len heden geregeld worden. De Oostenrijksche nazi-leider Habicht heeft gisteravond voor den Beierschen radio- omroep gesproken over „De balans van den burgeroorlog". De regeering van Dollfuss, aldus de leider der N.S.D.A.P. in Oostenrijk, heeft overwon nen in den strijd tegen het jjpstro-marxisme, niet omdat aan haar zijde het hoogere recht en de beste idee bestond, maar omdat zij be schikte over betere troepen en betere wapens. Men moet de zaken thans zien, zooals ze werkelijk zijn. Men moet constateeren: Er waren en er zijn in Oostenrijk au fond slechts twee krach ten, welke tegenover elkander staan en die om de laatste beslissing worstelen, welke zal beslissen over het lot van Oostenrijk: aan de eene zijde het nationaal socialisme, dat reeds lang ingang heeft gevonden bij de over wegende meerderheid des volks en niet meer los iaat en aan de andere zijde het anti nationaal socialisme, d.i. het bondgenoot schap van al zijn tegenstanders. De strijd, welke zich thans heeft afgespeeld, heeft zich afgespeld in het kamp van de minderheid Hij heeft geleid tot het resultaat, dat de eene helft dezer minderheid de andere helft over won, maar heeft verder tot resultaat gehad, dat de volgelingen der overwonnenen zich na de vernietiging van hun organisaties thans wenden tot waar zij de grootste en sterkste tegenstanders zien van het gehate systeem, het nationaal socialisme. In verband hier muie is de verhouding der krachten tusschen nationaal socialisme en de vermijdelijk zege rijke regeering thans nog meer verschoven ten nadeele van de laatste. De nationaal socialistische beweging alleen is in staat een regiem levensduur te garandeeren en het die basis te geven, waar zonder het op den duur niet kan leven en werken. Thans richt hij, Habicht, na de ontzettende ramp, welke zich niet zou hebben voorge daan, wanneer het indertijd tot overeenstem ming zou zijn gekomen tusschen hem en den bondskanselier, voor het geheele Duitsche volk in Oostenrijk gemeenschappelijk met de nationaal socialistische beweging, d.i. met het volk, den weg te zoeken voor* een betere Duitsche toekomst. De Oostenrijksche regeering heeft het begin van dit jaar de in banen geleide onderhande lingen afgebroken met de motiveering, dat de nationaal socialistische aanslagen, welke tegen haar zijn gericht, het onmogelijk maakten de besprekingen voort te zetten. Deze motiveering was onj'uist. Niettemin zal de Bondsregeering ook ditmaal het laatste formeele voorwendsel worden ontnomen, deze nieuwe beslissing uit den weg tegaan en daarom verklaar ik: „Het verzoek aan de bondsregeering blijft bestaan. Haar positieve beantwoording en een overeenstemming, welke daarvan het ge volg is, verzekert den binnenlandschen vrede van Oostenrijk en brengt Oostenrijk den vrede met het Rijk, met alle daaruit voort vloeiende gevolgen. Ten bewijze van de op rechtheid van haar vredeswil vaardigt de leiding der nationaal socialistische beweging nog vandaag aan alle geledigen der partij een bevel uit, volgens het welk ingaande, vandaag. Dinsdag 20 Februari tot Woens dag 28 Februari des middags 12 uur d.i. voor den duur van acht dagen een wapen stilstand intreedt gedurende welke het allen leden der partij op straffe van direct roye ment wordt verboden de Oostenrijksche regeering of haar organen in woord, ge schrift of met andere middelen aan te vallen. Het is den partijgenooten in dezen tijd slechts toegestaan propaganda te maken on der de vroegere leaen der sociaal democra tische partij, zoomede directe aanvallen tegen hun persoon af te slaan. De leiding der na tionaal socialistische partij acht het een na tuurlijke zaak, dat de bondsregeering tegen over de beweging in dezen tijd dezelfde houding aanneemt en een ondubbelzinnige verklaring geeft nopens het haar gedane voorstel. Mocht zulks niet of slechts op on voldoende wijze geschieden, dan wordt de ■strijd na verloop van dezen termijn, d.i. op Woensdag 28 Februari des middags om 12 uur, opnieuw hervat Habicht besloot zijn redevoering met de woorden: De nationaal socialistische beweging

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 1