DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Koningin Emma hedenmorgen overleden.
Om kwart voor acht rustig ingeslapen.
Rouw over hel land.
No. 67 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Dinsdag 20 Maart 1934
136e Jaargang
Hedenmorgen te kwart voor acht
is H. M. de Koningin-Moeder
rustig ingeslapen.
Aan het sterfbed bevonden zich
H. M. Koningin Wilhelmina, H. K.
H, Prinses Juiiana en de vorst
van Waldeck.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behatve Zon-
en eestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENr
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letter* naar plaatsruimte.
Brieven tranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk*
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordans C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Koningin Emma is niet meer. In den
ouderdom van ruim 75 jaar 2 Augus
tus e.k. zou ze 76 jaar geworden zijn
is de geliefde vorstin, aan wien Neder
land en zijn gansche bevolking zoo veel
verplicht zijn, zacht en kalm overleden.
Het overlijdensbericht, hoewel ver
wacht, kwam toch neg weer plotseling.
Sinds Zondag, sinds Zaterdag reeds, was
men op het ergste voorbereid, doch juist
gisteren kwam er weer een sprankje
hoop. Weliswaar luidde het bulletin van
den hofarts gistermiddag, dat er weinig
of geen verandering in den toestand was
gekomen, maar om 10 uur gisteravond
Om kwart over acht gisteravond kwam
koningin Wilhelmina weer in het paleis
en een kwartier later was ook prinses
Juiiana weer aanwezig. De hofauto's
werden weggezonden, zoodat men daar
uit kon opmaken, dat beiden den nacht
aan het ziekbed zouden doorbrengen.
Ruim 9 uur verliet prinses Juiiana het
paleis weer, om zich naar het Station
Staatsspoor te begeven Daar wachtte zij
met haar vader op den vorst van Wal
deck, die om 941 uur arriveerde. Toen
reed dit hooge gezelschap weer naar het
pó leis Voorhout, waa de vorst van
Waldeck een kort bezoek bracht aan het
ziekbed.
Zoo verliep de avond, kalm en rustig
en tegen 11 uur trok de groote massa
langzaam af Er was geen nieuw hof-
bulletin uitgegeven en men ging len
nacht in met een klein sprankje hoop.
Totdat vanmorgen om 8 uur bekend
gemaakt \yerd, dat H M koningin Emma
om kwart voor acht zacht en kalm was
ingeslapen.
Er was rouw gekomen over onze
konir. kiijke familie; er was rouw ge
komen over geheel ons land
kwam er een meer hoopvolle tijding.
Toen kon worden medegedeeld, dat de
namiddag een rustig verloop had gehad.
Het hoesten was veel minder geworden
Wel was H. M. nog uiterst zwak, ei. i
moest de toestand nog steeds als zeei
ernstig worden beschouwd, maar een
sprankje hoop was aanwezig.
De belangstelling van de zijde van het
publiek was ook gisteren weer zeer
groot. Een dichte menigte school samen
voor het plein van het paleis en naar
mate het later, werd het ook drukker.
Toch was het geen onvefdeeld genoe
gen, om daar te staan, want een stroo-
mende regen plensde neer. Echter, nie
mand dacht er aan, om heen te gaan;
ieder liet zich nat regenen Men bleef
wachten op mededeel ingen over de
ziekte van de koningin-moeder. En een
mededeeling bleef uit.
De laatste nacht.
De nacht werd in alle rust doorge
bracht. Het koninklijk paleis lag geheel
in het duister; geen lichtschijn blonk
door de gordijnen heen. Heel langzaam
en stil verlieten de laatste bezoekers het
plein en toen de lantaarns gedoofd wer
den, wees niets er op, dat de nacht
eenige verandering zou brengen.
Ook in het paleis zelf was net stil De
koningin en de prinses bleven natuurlijk
nabij de ziekenkamer, terwijl ook dr. de
Jongh steeds aanwezig was.
Langzamerhand begon eindelijk weer
de dageraad te gloren en nog wees niets
er op, dat de kalmte en rust, welke over
hot Voorhout lagen, zoo spoedig zou
worden gestoord. Op straat werd het
weer levendig en opnieuw trokken veler,
naar het paleis, om als 't kan, een nieu
we tijding te vernemen.
Die tijding kwam maar al te spoedig,
want eenige minuten voor half acht reed
ee<- auto het voorplein op. De vorst van
Waldeck stapte uit en ging het paleis
binnen, even later gevolgd door prins
Hendrik. Toen begrepen de omstanders,
dat er iets bizonders aan de hand was
en dat den indruk, welke men van
buitenaf had gekregen, n.1., dat er geen
of weinig verandering in den toestand
was gekomen, niet juist kon zijn. Het
was immers bekend, dat prins Hendrik
in het paleis aan het Noordeinde nadere
mededeelingen zou afwachten en zich bij
alarmeerende berichten dadelijk naar
het paleis aan het Voorhout zou be
geven.
Het feit, dat zoowel de vorst van Wal
deck als prins Hendrik op dit ongewone
uur ten paleize verschenen, wekte het
vermoeden bij de wachtenden buiten,
dat er in de ziekte van de koningin
moeder een ongunstige wending was
gekomen.
Dit vermoeden werd zekerheid, toen
omstreeks 10 minuten over half acht het
volgende communiqué werd uitgegeven:
De nacht was rustig, doch het
laatste half uur is de toestand
sterk achteruit gegaan en wordt
hopeloos geacht.
Toen had de geneesheer de patiënte
opgegeven.
En slechts een half uur later kwam
het bericht, dat allen gevreesd hadden.
Het einde was gekomen
Diepe verslagenheid.
Velen in den Haag hadden vanmorgen
nog juist het hierboven genoemde bul
letin per radio kunnen opvangen en zij
spoedden zich naar het paleis.
Toen het overlijdensbericht bekend
werd, teekende diepe verslagenheid zich
op aller gelaat af. Als een loopend vuur
tje ging het bericht door de stad.
Dadelijk na het vernemen van de droe
ve mare werd van vele huizen en ge
bouwen de vlag halfstok uitgestoken,
terwijl de kranten daar met extra
edities verschenen.
Toen de dood kwam
Het bulletin van gisteravond, waarin
sprake was van minder hoesten, doch
voortdurende zwakte, was door velen
als een teeken beschouwd, dat het wel
licht nog ten beste kon keeren en in elk
geval had men er niet uit kunnen op
maken, dat het einde zoo nabij zou zijn.
De behandelende geneesheer echter
achtte juist het minder hoesten een on
gunstig teeken. Daaruit toch viel voor
hem af te leiden dat de afmatting van
het lichaam steeds toenam. Deze uitput
ting werd gaandeweg erger, zoodat de
dokter om 9 uur gisteravond moest con-
stateeren, dat er geen hoop meer was.
Verschillende dames en heeren van
de hofhouding hadden den geheelen
nacht in het paleis doorgebracht en toen
de dokter verklaard had, dat het einde
niet verre meer zou zijn, werden deze
dames en heeren in de gelegenheid ge
steld, om afscheid van Hare Majesteit
te nemen
Inmiddels was prins Hendrik met den
vorst van Waldeck in het paleis gearri
veerd. Nadat prins Hendrik van de Ko
ningin-moeder afscheid had genomen,
trokken zich de Koningin, prinses Ju
iiana en de vorst van Waldeck terug in
de ziekenkamer, die weldra sterfkamer
zou worden. Ook de dokter en de beide
verpleegsters waren aanwezig.
De doodstrijd duurde slechts kort en
was niet hevig. Zacht en kalm is Hare
Majesteit om kwart voor .acht ontslapen.
De koningin, de prinses en de vorst
van Waldeck bleven nog geruimen tijd
in het paleis. Toen reden zij naar het
paleis aan het Noordeinde D-> koningin
zag er bleek en slecht uit, maar schonk
de menigte, die de vorstelijke personen
eerbiedig groetten, toch nog een vriende
lijken groet.
Inmiddels was de koninklijke stan
daard op het paleis halfstok geheschen
en waren alle gordijnen neergelaten en
Bij het tliep betreurde overlijden
van H. M. de Koningin-Moeder
Een voorbeeld van toewijding en
naast Hare groote begaafdheid
Van eene bescheidenheid zonder
weerga.
„Het Neder landsche Volk zij groot in alles, waarin
een klein volk groot kan zijn." Koningin Emma.
De dood aan 's levensavond nauw verbonden,
Heeft plotseling het Koninklijk gezin beroofd
Van Haar, die als de Moeder door Haar Volk om 't zeerst geloofd,
In waarheid dit Gewest ten zegen werd gezonden,
Een moeder, in de zware taak van hare jeugd gebonden
Aan eenen vreemden volksaard, in een land,
Door zijn verleden tegen al wat heerschen scheen, gekant
En toch de sterke hand beoefend voor zijn wonden;
Een milde hand, die dra het wonder zag gebeuren,
Hoezeer dit Volk dankbaar zijn hart ontsloot
Voor haar, die zijne dierste hope, de Oranje-loot,
Zoo zichtbaar zorgzaam leidde en wist op te beuren
Tot weer een voorbeeld; dat zoo weer dit Volk mocht achterstaan,
Oranje andermaal, in plicht, tot aan het einde voor zou gaan.
O. Kamerlingh Onnes.
de steeds groeiende menigte op het plein
geraakte immer meer onder den indruk
van deze droeve gebeurtenissen.
De radio zwijgt
Om half negen werd door radiozen
ders de dood van H. M. de koningin
moeder bekend gemaakt en tevens werd
toen medegedeeld, dat den geheelen dag
de muziekprogramma's achterwege zou
den blijven.
Even later werd bekend gemaakt, dat
de beide Nederlandsche radiozenders
tot Woensdagmorgen zouden zwijgen.
Dan zullen de uitzendingen hervat wor
den, echter uitsluitend tot het doen van
mededeelingen.
Tevens is aan alle radiocentrales in
Nederland verzocht om het distributie
bedrijf eveneens geheel stop te zetten.
Alle Nederlandsche bioscopen
gesloten.
Ingevolge een besluit van het hoofd
bestuur van den Nederlandschen bios
coopbond zullen heden ten teeken van
rouw wegens het overlijden van H. M.
de koningin-moeder alle bioscopen in
Nederland gesloten zijn.
Met het oog op het feit, dat de ko
ninklijke familie in den Haag resideerd,
heeft het hoofdbestuur van den Neder
landschen bioscoopbond vervolgens be
sloten, de in de residentie gevestigde
bioscopen gedurende drie dagen, n.1.
vandaag, Woensdag en Donderdag, te
doen sluiten.
Amsterdam vlagt halfstok.
De droeve mare van het verscheiden
van koningin Emma heeft zich met
groote snelheid door de hoofdstad ver
spreid. Reeds op de trams, die tegen 9
uur druk bezet waren, werd over niets
anders gesproken. Te ongeveer 9 uur
werden van vele particuliere huizen en
kantoorpanden de eerste vlaggen half
stok gehangen. De openbare gebouwen
deden dit in den loop van den morgen.
Tegen 10 uur, toen de extra-edities van
de dagbladen verschenen, rukte men
deze den verkoopers uit de handen, ten
einde kennis te nemen van de laatste
oogenblikken der koningin-moeder De
belangstelling voor ons koninphuis
uitte zich hier wel zeer ondubbelzinnig
De groote winkelstraten vertoonden
in den loop van den morgen een zee van
haifstok geheschen vlaggen.
Het verscheiden van de koningin
moeder heeft wel een zeer diepen indruk
gemaakt op de Amsterdamsche bevol
king en al die bewijzen getuigden over
duidelijk. hoe geliefd de overleden vor
stin te Amsterdam was.
Geen vermakelijkheden in
Amsterdam.
De burgemeester van Amsterdam
maakt bekend, dat in verband met het
overlijden van HM. de Koningin-moe
der allo openbare vermakelijkheden
zijn gesloten Langs den openbaren weg
mag geen muziek worden gemaakt. Ook
in de café's mogen geen muziekuitvoe
ringen worden gegeven.
Ook de Stadsschouwburg zal heden
avond gesloten zijn.
Bij de Amsterdamsche rechtbank.
In een plechtige zitting herdacht de
Amsterdamsche rechtbank hedenmor
gen het verscheiden van H. M. de Ko
ningin-moeder.
De zitting werd gepresideerd door mr.
J. J. van Rooyen en werd bijgewoond
door een zeer groot aantal rechters,
leden van het parket en advocaten. De
president sprak ongeveer als volgt:
„Nu in den vroegen morgen van van
daag het leven van H. M. de Koningin
eder een einde heeft genomen, wil de
rechtbank niet achterblijven Haar in
grooten eerbied te herdenken, als een
lichtend voorbeeld voor ons volk. Haar
leven is voor onze natie van onschat
bare waarde geweest. Wij beseffen diep,
wat wij in deze hooge Vrouwe verliezen.
In groote dankbaarheid wijden wij Haar
onze eerbiedigste gedachten".
Namens het parket gaf mr. J. Ver
steeg uiting aan den rouw, die over ons
volk is gekomen.
De deken van de orde van advocaten,
mr. J. H. Worst, vertolkte de gevoelens
van rouw van de balie.
Ook bij het gerechtshof had een
plechtige herdenking plaats.
De Haagsche rechtbank rouwt.
Ten teeken van rouw zijn de verschil
lende Kamers van de Haagsche recht
bank, welke hedenochtend zitting had
den, voor een kwartier geschorst.
Ook het kantongerecht rouwt.
Bij den aanvang van de zitting heden
ochtend heeft de kantonrechter in ver
band met het overlijden van Koningin
Emma eenige oogenblikken stilte ver
zocht ter eerbiedige nagedachtenis.
Ronw op de departementen.
Ten teeken van rouw zijn bij de ver
schillende departementen de gordijnen
neergelaten. Een aantal gezanten, onder
wie de deken van het corps-diplomati-
que, heeft een bezoek van rouwbeklag
afgelegd bij den minister van buiten-
landsche zaken.
Rouwregisters geteekend.
Op de in de paleizen liggende regis
ters werd hedenmorgen druk geteekend.
Onder de eersten, die op deze wijze van
hun deelneming deden blijken bevon
den zich de heer en mevrouw Colijn,
terwijl voorts hun handteekening kwa
men zetten Sir Cecil Hurst, president
van het permanente hof van interna
tionale ju?t(tie, verschillende rechters
van dat hof, vele gezanten de chef van
den Generalen Staf en andere hooge
militaire autoriteiten.
