Bezoekt de MOTORRACES te Alkmaar DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De levensloop van den millionnair Insull. QcujeCijhach 0veezicht Zware taak van president Doumergue. Met deelname van de meest bekende Belgische en Duitsche Motorrenners. Ho. 74 Woensdag 28 Maart 1934 136e Jaargang Op financieel gebied moei de redding worden verkregen door het levenspeil van den Staat naar beneden te drukken. Moeilijke tijden. Buitenland Van kantoorbediende tot „Keiier van Chicago". Zichzelf opgewerkt. Een groote slag. HET BEZOEK VAN BARTHOU AAN BRUSSEL. 2en PAASCHDAG 2 APRIL 1934. AANVANG HALF TWEE. „ALCMARIA" V.V.V. ER MAG OP ZONDAG WEER GEGETEN WORDEN. In Hitier-rijk. STAVISKY-KRONKELINGEN. Onderzoek te Londen beëindigd. Stavisky politiespion? SWEEPSTAKE VERBODEN. In Engeland. SOCIALISTISCH VIJFJARENPLAN. In Engeland. Wat vandaag de aandacht treki..v OOSTENRIJK KRIJGT WEER ZIJN OÜDE WAPEN. En voert den 1 Mei-dag in. DE KRASSIN OP WEG NAAR DE TSJELJJOESKIN. Roosevelt in moeilijkheden. Amerikaansche acte van navigatie. Roosevelt voorstander van verdere vlootbeperkingen. Roosevelts veto overstemd. President Roosevelt met verlof. DE VLOOTBOUW IN AMERIKA. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Met eenvoudige openhartigheid heeft de Fransche minister-president in zijn radiorede de moeilijkheden geschetst, waarvoor zich regeering en volk geplaatst zien. Doumergue herinnerde er aan onder welke dreigende omstandigheden hij nu ruim zes weken ge leden de zware bewindstaak had aanvaard. Het gevaar van burgeroorlog werd door den president van de republiek als geenszins denkbeeldig geschetst. Naast de noodzake lijke saneering van 's lands financiën klemde steeds nadrukkelijker de eisch, dat het ver trouwen moet worden hersteld in overheid en gezag, hetwelk tot in zijn grondvesten geschokt blijkt tengevolge van hetgeen het onderzoek in de verschillende zwendelaffaires en dan in hoofdzaak in de zaak Stavisky, aan het licht brengt op het gebied van corruptie, die sommige leidende kringen heeft aange tast. Frankrijk, hetwelk reeds op het terrein van de atgemeene buiienlandsche politiek in zulk een onzekeren toestand verkeert tengevolge van het nationalistische réveil in Duitsch- land, dat in een toenemende militarisatie van den numeriek zooveel sterkeren nabuur tot uiting komt, behoort zich rekenschap te geven van deze zijn positie en het gevaar onder de oogen te zien, hetwelk zijn leven bedreigt. De eenige redding van land en volk ligt in krachtige aaneensluiting, terzijdestelling van politieke veeten en volstrekte eensgezindheid, teneinde de moreele en financieele gezond making van bet democratische republikeinsche regime te kunnen tot stand brengen. De krachten moeten tot het uiterste worden in gespannen om die eensgezindheid te bereiken en aldus het gevaar voor burgeroorlog te be zweren. Minister Doumergue karakteriseerde dn dit beroep op het land de taak, waarvoor dit zich ziet gesteld, als een nieuwe slag aan de Marne indertijd ging het om de militaire beslissing; thans geldt het, het financieele en moreele leven van Frankrijk te redden. Teneinde dien slag te winnen, zal de regee- ring-Doumergue niet aarzelen de meest scherpe maatregelen te nemen. Het lijdt geen twijfel, of de regeering zal bij het nastreven van deze doeleinden stooten op hardnekkig verzet van belanghebbenden. De vraag is of zij bij voortduur de kracht zal blijken te bezitten om dat verzet te breken, van welke zijde het ook moge komen. Uit hetgeen bij de Stavisky-affaire en alles wat daaraan vastzit, tot dusverre reeds aan het licht is gekomen, blijkt reeds in voldoende mate tot welk een gevaarlijken omvang in sommige kringen de moreele degeneratie heeft voorgewoekerd. Zal het ooit mogelijk blijken dit gezwel uit het lichaam van de Fransche samenleving weg te snijden? Toch zal dit 'de eenige mogelijkheid bieden om het vertrouwen van de natie in haar leiders te herstellen. Gelukt deze operatie niet, dan moet worden gevreesd, dat Frankrijk zware tijden tegemoet gaat en dat de voorstanders van gewelddadige reiniging van den toestand zich spoedig zullen aanmelden Reeds thans blijkt telkens, zooals bij de incidenten te Tours en Toulon, welk een onrust in het land heerscht, die gemakkelijk tot botsingen en woelingen kan leiden. De federatie van oud-strijdersbonden heeft in de afgeloopen week een congres gehouden, waarop de groote lijnen van een politiek program zijn vastgesteld, hetwelk een depu tatie den minister-president heeft voorgelegd. Een punt van het program behelst oa. krachtig optreden tegen corruptie en vol ledig licht in de schandalen. Dit is de eerste keer, dat de oudstrijders zich rechtstreeks in de politiek mengen en druk in een bepaalde richting trachten te oefenen. Zij blijven bin nen de wettige perken, maar uit hun op treden valt af te leiden, dat zij de noodzaak inzien om zich te doen gelden. Daarin ligt ongetwijfeld een aansporing te meer voor de regeering om met groote voortvarendheid te blijven voortschrijden op den ingeslagen weg en niet te verslappen in de aanvaarde taak van het doen van recht en van het veilig stellen van de spaarpenningen van het werk zame Fransche volk. Bij deze actie zullen de oudstrijders aan de zijde van de regeering staan zoolang deze volhardt, doch zoodra het tegenovergestelde blijkt, wordt de kans groot, dat de oudstrijders de leiding zullen nemen bij pogingen om op andere wijze orde te scheppen en den staat te saneeren en te reorganiseeren, aldus het Hbld. De taak, waarvoor minister Doumergue zich geplaatst ziet, wordt met den dag moeilijker. Wanneer hij zoo straks verplicht zal zijn om, ter redding van de valuta en ge zondmaking van de financiën, over te gaan tot sterke inkrimping van het talrijke ambte- narenpersoneel, zal hij bovendien nog te maken krijgen met de gevolgen van dezen impopulairen maatregel, welke zijn voor gangers zoo duchtig bedreigde. In deze richting zal nochtans de dringend noodige bezuiniging in de eerste plaats gezocht moe ten worden (militaire bezuinigingen komen onder de bestaande omstandigheden zeker niet in aanmerking!), nu geen nieuwe belas tingen kunnen worden geheven of bestaande kunnen verhoogd worden. Doumergue en diens minister van financiën Germain-Martin zullen dit keer dezen en andere soortgelijke maatregelen moeten doorzetten. De populari teit van de regeering bij de belanghebbenden zal echter door een en ander niet toenemen! Geeft men zich rekenschap van deze en andere moeilijkheden, welke het welslagen van de taak van de regeering-Doumergue van alle kanten bedreigen, dan wordt het ten volle duidelijk, dat het vaderlijke beroep van den minister-president op het land om voor alles eensgezind te blijven, maar niet een ge woon radiopraatje was, doch integendeel de uiting moet zijn geweest van een intens ge voel van groote bezorgdheid voor hetgeen de naaste toekomst Frankrijk kan brengen. Burgeroorlog, zoo verklaarde Doumergue, is iets vreeselijks, niet het minst, omdat hij het gevaar van nog ernstiger gebeurtenissen medebrengt, nl. dat van een vreemde invasie Hier zinspeelde de Fransche premier dus rechtstreeks op mogelijke buitenlandscfce ge varen om de noodzaak van eensgezindheid naar binnen des te klemmender te doen ge ïnde eerstvolgende weken zal reeds kunnen blijken of het Fransche volk deze groote be tekenis van het beroep van zijn premier ook inderdaad heeft begrepen en er naar wil han delen. Zooveel leidende figuren, die voor eenige iaren als economische kopstukken erk n werden zijn in de laatste maanden ten val gebracht d"t de naam Insull al bijna weer verreten was. In Europa had en heeft men no/zelf voldoende schandalen om te veel belangstelling aan ^n^a^van Een kring bekend. En toch vertegenwoor- d S de gebroeders Insull een macht, waar mee de wereld wel degelijk rekening had te h0£EdPrnemine van de Insulls werd in Amerika voor^kapitaalkrachtiger gehouden in deluciferstrust van Ivar Kreuger. Een van 2 milliard dollar was er in ge stoken Wat deze instelling eigenlijk te betee- stoKen we* de zaak meenstortte, waTdwr 'duizenden menschen enorme ver liezen leden; de gevolgen waren in het ge heele Amerikaansche economische -.i "Tn^heY jaar 1930 werd in Berlijn een wereldconferentie van electriciteitsbedrijven gehouden. Onder de deelnemers zag men ook een 73-jarigen Amerikaan ,den heer Samuel Insull. die in deze stad niet bekend was. Er werd evenwel voor gezorgd, dat weldra de aandacht op hem gevestigd werd. De Amerikaansche gezant Sackett hield bij de opening van de conferentie een sensa- tioneele rede. Hij beschuldigde de Ameri kaansche electriciteitsbedrijven er van, een misdadige tarieven-politiek te voeren en eischte, dat deze ondernemingen door den staat werden overgenomen. Sackett wist drommels goed, dat onder zijn toehoorders de man zat, die over de electriciteitsbedrijven van 29 Amerikaansche staten heerschte; Samuel Insull, „Keizer van Chicago". On middellijk na deze rede verlieten Samuel Insull en zijn 10 jaar jongere broer zeer demonstratief Berlijn. Nauwelijks waren zij in Amerika terug, of zij begonnen op hevige wijze tegen Sackett te ageeren. Eenige par lementsleden, die geheel in Samuel Insulls handen waren, moesten in het parlement vra gen stellen. Een krant, die ook al van Insull afhankelijk was, publiceerde op de voor pagina een fel artikel met den fraaien kop „Keizer van Chicago ontslaat op staanden voet Amerikaanschen Gezant te Berlijn". De gezant is evenwel ongedeerd uit dezen strijd gekomen. De Insulls kwamen uit Engeland. Een halve eeuw leefden zij in de Vereenigde Sta ten, waar zij zich van kantoorbediendetjes opwerkten tot magnaten. Samuel Insull be gon zijn carrière als correspondent, een baantje, dat hem niet bevredigde. Op een goeden dag hoorde hij, dat de geniale uit vinder Edison een secretaris zocht. Wat kan men als sjofele bediende doen om een derge lijke baan te verkrijgen? Insull schraapte al zijn geld bij elkaar en gebruikte het om men schen om te koopen, die hem den weg moes ten vrijmaken naar Edison. Hij had succes. De uitvinder merkte wel, dat de jongeman uit het goede hout gesneden was en nam hem in dienst. Hierdoor was Insull weer een schrede dichter bij zijn doel. Hij wist zich onmisbaar te maken. Edison beraadslaagde over belangrijke aangelegen heden met hem en stelde het grootste ver trouwen in hem. Zoo dankbaar was hij hem, dat Insull de beschikking over menig patent kreeg. Insull stelde zelf de contracten op Edison, die de gevolgen er van niet kon ver moeden, teekende zonder eenig aarzelen. La ter kostte het hem groote uitkoopsommen om dien lastig geworden secretaris kwijt te raken. Met het vele geld, dat hij bij Edison ver diend had, vertrok hij naar Chicago. Met zijn broer begon hij nu een strijd tegen de tallooze electriciteitsbedrijfjes in deze stad, die een voor een het loodje moesten leggen. De illuminatie van het tentoonstellings terrein in Chicago maakte de Insulls met één slag bekend en populair. De orders volg den elkaar op, de Insulls kwamen in aan raking met den gemeenteraad en kregen op dracht om voor de verlichting van Chicago en de voorsteden te zorgen. Chicago bleef het centrum van alle opera ties der gebroeders. Weldra waren zij in het bezit van de tram- en gas-exploitatie van Chicago. Van het Michiganmeer werkten zij verder, tenslotte leverden zij aan 5000 plaat sen, over de geheele Unie verspreid, electrici- teit. Maar daarmee nog niet tevreden, breid den zij hun invloed uit tot Canada, Austra lië, Zuid-Afrika, zelfs Br.-Indië en in 1928 ook tot Weenen. Het aandeelenkapitaal wordt voor hun besten tijd op een 7% milliard gul den berekend. De val van de Insulls het oude liedje: met het geld van de trust speculeerden zij ten eigen bate, zonder zich er om te bekommeren, dat dit geld niet van hen was. Toen dan ook het einde van de „prosperity" kwam, bleef de krach niet uit. De Insulls verloren kapitalen, maar evenals Kreuger knoeiden zij verder. Tot er geen houden meer aan was. Toen be kend werd, hoe de juiste toestand was. daal de de papieren van de trust tot 10 pCt. en minder. De gebroeders, die het natuurlijk hadden zien aankomen, hadden tijdig de wijk genomen, de een naar Canada, de ander naar Parijs. Sindsdien zwerven zij rond. Onze lezer kennen het verloop van deze ge schiedenis. Samuel is verder naar Grieken land gevlucht en heeft vandaar getracht zich heimelijk aan de publieke belangstelling te onttrekken. Voor den goeden gang van zaken heeft de Grieksche regeering hem thans uit geleverd en men kan verzekerd zijn, dat zijn verdiende loon hem niet onthouden zal wor den. Besprekingen met minister Hijmans. Naar aanleiding van het bezoek van den Franschen minister Barthou aan Brussel wordt van officieuse zijde de volgende mede- deeling verstrekt. Sedert het oogenblik, dat de werkzaam heden der Ontwapeningsconferentie werden onderbroken, tengevolge van Duitschlands vertrek zijn onderhandelingen voortgezet tusschen de voornaamste belanghebbende mogendheden. Hoewel België niet rechtstreeks deel heeft genomen de onderhandelingen heeft zij deze toch van nabije gevolgd en gezien het bijzon dere belang, dat dit vraagstuk voor België oplevert werd dit door de bevriende mogend heden geheel op de hoogte gehouden. België was in hoofdzaak in nauwe relatie met de Fransche regeering. In de maand November 1.1. werd ons standpunt nauwkeurig uiteengezet en het werd nogmaals ontwikkeld in den loop van den reis van minister Hijmans naar Parijs, einde December 1933 België is een der lan den, die het meest zijn blootgesteld aan hei gevaar van oorlog. Het vreest een herbewapening van Duitsch- land en een bewapeningswedloop. Een accoord tusschen Frankrijk, Engeland en Italië, dat leidt tot een internationale over eenkomst betreffende ontwapening is volgens België in de huidige omstandigheden het ware afdoende middel om gemeld gevaar te bezweren. Bij gebrek aan dit middel is het ernstig te vreezen, dat het verdrag van Ver- sailles het voorwerp zal worden van erger aanvallen. Een gedachtewisseling tusschen beide regeeringen heeft nu de mogelijkheid geschapen vast te stellen, dat volledig ac coord bestaat op essentieele punten en hoofd zakelijk ook de noodzakelijkheid tot organisa tie van een afdoende controle en ernstig waarborgen voor de uitvoering daarvan. Het jongste memorandum der Fransche regeering aan de Britsche natie legt den na druk op het belang dezer waarborgen en toont aan, dat beide staten het probleem be- heerschen. Wordt er een ontwapeningsovereenkomst besloten, dan kunnen de staten onderteeke naars niet meer onverschillig blijven tegen overtredingen, welke zouden worden begaan en dan moeten zij tevens er zorg voor dragen, dat zulke overeenkomsten zullen worden na geleefd. Hijmans ziet als eenige mogelijkheid om het in de Duitsche bewapening liggende ge vaar te bezweren in het sluiten van een ont wapeningsverdrag of anders een entente tus schen Frankrijk, Italië en Engeland. België beschouwt een dergelijke Entente als de beste bescherming en het zal alles doen, deze te bevorderen. In ieder geval mote men, wan neer men het ergste wil verhoeden, de Duit sche bewapeningen door controle beperken en bepaalde veiligheidsgaranties ontvangen, zooals wordt te kennen gegeven in de Fran sche antwoord nota aan Engeland. België is te dien opzichte onvoorwaardelijk aan Fransche zijde. Tenslotte werd door de minister er nog maals de nadruk op gelegd dat hij een En tente Frankrijk-Italië-Engeland als perma nente basis beschouwt voor de pacificatie van West-Europa. Het Duitsche Rijksministerie voor Volks voorlichting en propaganda, deelt mede: Er bestaat aanleiding er op te wijzen, dat het einde van de winterhulp 1933/34 per 31 Maart tot de hervatting der steunverleening voor den winter 1934/35 de instelling van het z.g. éénschotelgerecht op Zondag wordt uitgesteld tot begin October a.s. De Fransche detective Peudiêce en de Fransche deskundige in sieraden Seror heb ben een nauwkeurig onderzoek ingeteld naar de juweelen, die verpand werden in de Lon- densche leenbank Sutton. Definitief werden deze juweelen geidentificeerd als een deel der Stavisky-sieraden. Sutton deelt mede, dat hij indertijd 2900 voorgeschoten had op de juweelen en dat hij verscheidene stuk ken intusschen reeds had verkocht. Peudepiêce verklaarde, dat schitterende re sultaten waren bereikt, en dat zij thans weer naar Parijs konden terugkeeren. Naar het schijnt hebben de onderzoekingen te Londen aan het licht gebracht, dat de Engelsche danseres Nono, de vriendin van den secretaris van Stavisky, niets heeft uit te staan gehad met den verkoop van deze ju weelen. De inspecteur van politie Bayard, die in 1926 Alexandre Stavisky heeft laten arre steeren heeft voor de parlementaire Enquett- steeren heeft voor de parlementaire Enquet- tot 1931 gebruik heeft gemaakt van de dien sten van Stavisky. Lord Londonderry heeft gisteren bij het parlement een wetsontwerp ingediend ter be teugeling van hazard-spelen en volledig ver boet van Sweepstakes. De „Daily Tplegraph" publiceert een vijf jarenplan van de Socialist League, dat ver meldt, dat zoodra een socialistische regee ring weer aan het bewind zal zijn gekomen er een socialiseering zal plaats vinoen van de financiën, een nationaliseering van land afschaffing van het hoogerhuis. Dezelfde principes zullen worden toegepast o.a op transportwezen, lichte en zware industrie, katoen en textiel en landbouw. Zware taak van president Dou mergue. (Dag. Overzicht). Levensloop van den millionnair Insull. (Buitenland). Roosevelt in moeilijkheden. (Bui tenland). De plechtigheden in de kerk te Delft. (Binnenland). (Zie verder eventueel laatste berichten). Naar verluidt, is de Oostenrijksche regee ring voornemens in de nieuwe grondwet niet alleen de aanduiding „republiek" te laten ver vallen, maar wil zij ook het in 1919 door Karl Renner ingevoerde republikeinsche wapen van Oostenrijk, dat een adelaar met hamer en sikkel voorstelt, afschaffen. In plaats daarvan zou de dubbele adelaar ko men, die reeds onder de monarchie in het wapen prijkte. De regeering is verder van plan den eersten Mei tot officieelen feestdag te verklaren. Op 1 Mei van dit jaar wil men reeds een groot nationaal arbeidsfeest orga- niseeren. De Russische ijsbreker Krassin, welke door de regeering van Sovjet Rusland is uitge zonden ter assistentie van de leden der Tsjelkoeskin-expeditie, is Dinsdag 't Noord- Oost-zeekanaal gepasseerd. De Krassin is met 146 man aan boord op weg naar Wladiwostock. Er is voor negen maanden proviand aan boord. President Roosevelt heeft gisteren een decreet uitgevaardigd, waarbij in de toe komst alle Amerikaansche producten, welke zijn vervaardigd met de hulp van regee- ringscrediten, met Amerikaansche schepen moeten worden verzonden. Uitzonderingen zijn slechts toegestaan, wanneer een officieel bewijs wordt voorge legd, dat geen Amerikaansche schepen ter beschikking zijn. Het memorandum van Roosevelt inzake den vlootbouwwet eindigt met de woorden: Het was en zal de politiek der Amerikaan sche regeering zijn ook in de toekomst de beperking der vlootbewapeningen te begun stigen. Ik persoonlijk heb de hoop, dat de In 1935 bijeenkomende marineconferentie alle bestaande beperkingen verlengen zal en ver dere besprekingen zal aanvaarden. Het huis van afgevaardigden heeft het veto van Roosevelt tegen 't voorstel inzake betalingen aan oudstrijders overstemd met de vereischte meerderheid van twee derden. Hierdoor is dit voorstel nogmaals door het huis aangenomen en gaat het thans weer naar den senaat. Kort voor zijn vertrek naar Florida, waar hij een dag of tien met verlof zal door brengen, heeft president Roosevelt een me morandum gepubliceert over een wet op den vlootbouw, waarin hij er den nadruk op legt, dat volgens deze wet slechts de machtiging wordt gegeven voor dezen bouw, doch dat geenszins de middelen worden toegestaan Of en zooja hoeveel schepen werkelijk zul len worden gebouwd, zal afhangen van toe komstige ontwikkeling der wereldpolitiek. Voorts heeft de president het congres een boodschap doen toekomen, waarin hij pro testeert tqjèn de door beide huizen na maan denlange strijd en onderhandelinge onder sterken druk vanwege de oud-strijders ten slotte aangenomen oud-strijderswet De president noemt deze wet, waarbij den oud strijders 2.4 milliard dollar wordt toege staan, te vergaan. In het door Roosevelt onderteekende Vin- son-vlootbouwprogram is opgenomen het uitbreiden van de vloot tot volle verdrags sterkte, waarmede een bedrag genoemd is van 750 millioen dollar. In het program is opgenomen de bouw van zes kruisers, een viiegtuigmoederschip, 65 destroyers, 30 on derzeeërs en 100 marinevliegtuigen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 1