DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Het Ontwapeningsvraggstuk. SxtgjdijAsch 0veezicht tBuitenland No. 86 Donderdag 12 April 1934 186e Jaargang Van de ontwapeningsconferentiemoet gered worden, wat er te redden is. DE CONFERENTIE VAN GENEVE. DE BERLIJNSCHE BOMAANSLAG. Rapport uitgebracht. DE KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND. Aftreden van katholieke jeugdleiders. Katholieke kerk en 1 Mei. DE DUITSCHE LEGERBEGROOTING. HET ONTVREEMDE LUIK. In de St. Baafskerk. GROEIEND VERZET IN FRANKRIJK. De betoogingen der telegrafisten. 1 doode, 20 gewonden. mmm IVat vandaag -de aandacht trekh.m ALKMAARSCHE COURANT Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE AD VERTENT IEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit twee bladen De ontwapenings-conferentie droeg, zoo schrijft de N.R.C., in den volksmond een ver keerden naam. Haar doel was niet ont wapening, maar beperking van bewapening bij onderlinge afspraak Ook deze definitie is bezig, verouderd te ra ken. De Engelsche houden er aan vast, door hun oude voorstellen tot een algemeene be perking van de groote legers in gewijzigden vorm nog te handhaven. Of zij er zelf aan gelooven? Het werkelijk actueële plan is dat van Mussolini: Herbewapening van de ontwapende staten tot zekere grenzen; be wapening dus aan dien kant En daarnaast een verplichting van de nu sterk gewapende staten, om zich aan bepaalde grenzen te hou den: een begrenzing dus, die geen beperking hoeft te zijn. Zij zal waarschijnlijk zelfs met een bewapening gepaard moeten gaan. Want al zou geen uitbreiding van materiaal en het gevolg van zijn, zeker zal er dan door sommige staten, zooals Frankrijk en Enge land, krachtig worden gewerkt een een mo dernisatie van het bestaande materiaal, in het bizonder wat de luchtvloot betreft. Men zal blij mogen zijn, als een overeen komst van deze strekking nog tot stand komt Daarmede is dan het ergste van de wereld afgewend: Een nieuwe wedstrijd in bewape ning. Als men ziet, hoe nu reeds het wan trouwen de stemming in Europa vergiftigt dan kan men zich gemakkelijk voorstellen hoe het zal zijn, als de wedstrijd in bewa pening werkelijk is aanvaard. De toestand van vóór 1914 zal dan blijken een idylle te zijn geweest. Toen stonden nog langzame krachten tegenover elkaar, die gebonden wa ren aan land en water, en voor hun grootste snelheid aan de spoorlijnen, waarvan men de ligging en capaciteit over en weer kende. Het laten springen van een belangrijke brug of het uitleggen van mijnen konden het ge vaar voor dagen of weken vertragen. De le gers als een verre dekking voor de hoofdste den. Overromp dingen waren slechts binnen zekere grenzen mogelijk. Aan een aanslag te land moest in ieder geval een mobilisatie in eenigen zichtbaren vorm voorafgaan Bondgenooten konden bijtijds tusschenbeiden komen, enz. Heel anders is het nu. Het hart van een land kan, zonder zichtbaar gevaar vooraf, ieder oogenblik op de vreeselijkste wijze ge troffen worden. De luchtvloten eischen geen bijzondere mobilisatie, niet eens veel men- schen. Als een der dictatoren van Europa op een morgen het verstand verloor, en aan het ontbijt op de gedachte kwam, dat hij het na burige land wel eens kon laten overrompelen dan ware het heel goed denkbaar dat 's avonds zijn bevel reeds met vreeselijke gevol gen was uitgevoerd. Dergelijke mogelijkhe den moeten Europa, als werkelijk een wer- strijd in bewapening zou worden ontketend, in een staat van zenuwachtigheid brengen, die met de gemoedsgesteldheid van ons we relddeel vóór 1914 waarlijk niet te vergelij ken zou zijn. Daarom is het van zoo uiter mate groot gewicht, dat te Genève inderdaad wat wordt bereikt. En daarom passé men op dat „le mieux" niet „1'ennemi du bien wordt, dat een streven naar hetgeen reeds onbereikbaar is gebleken, niet ten gevolge heeft dat men het alsnog bereikpare ook niet bereikt. Dit lijkt ons zeer van toepassing op de Zweedsche verklaring. Wij hebben alle waardeering voor de principieele beteekenis ervan, en zij heeft onze diepscte sympathie. Maar men demonstreere niet in het vertrek van den gevaarlijke zieke. Men moest haast blind zijn om niet te zien, dat van de „ont wapeningsconferentie" nu in de eerste plaats moet worden gered wat ervan te redden valt Meer schijnt op het oogenblik niet bereiken, Men zal voor de Franschen, de Italianen en op dit oogenblik zelfs voor de Engelschen, de realiteit van de Duitsche herbewapening die in zoo krampachtig tempo plaats vindt, niet kunnen wegpraten. De Engelschen mo gen zelf hun kruit willen drooghouden, als aan de Duitsche herbewapening niets te doen blijkt. En dat daaraan niets meer te doen is. staat vast sedert uitgemaakt is. dat Duitchland geen gevaar meer loopt van sancties. Het verdrag van Versailles is door allen losgelaten, nu zelfs Parijs er niet meer zoo fel aan schijnt vast te houden. Parijs heeft er zoo lang mogelijk op gestaan, dat men Duitschland de bepalingen van het Ver drag als nog van klemmende kracht zou voorhouden, al heeft de Fransche regeerink zelf niet ernstig aan dreigementen meer ge dacht. De beteekenis van de rede van de Broqueville in het Belgische parlement is geweest, dat zij de geisoleerde positie van Frankrijk op dit punt in West Europa scherp in het licht heeft gesteld. Barthou is daarop naar Brussel gegaan om de Belgische regee ring nog tot andere gedachten te brengen. Ook daar echter heeft hij, in zijn onderhoud met Hymans, de Belgische regeering niet tot andere gedachten kunnen brengen. Het is merkwaardig dat de Vlaamsche socialist Ca- miel Huysmans, en de Vlaamsche democrati sche katholiek van Cauwelaert, in redevoe ringen te Rijssel gehouden, eigenlijk veel toeschietelijker zijn gebleken tegenover de Fransche opvattingen, dan de Belgische re geering in haar vertrouwelijke betrekkingen met Parijs. Massigli zei het Dinsdag te Genève niet ronduit, maar het was toch duidelijk, dat Frankrijk niet meer zoo strak op het for meele standpunt staat, en meer geneigd is ge worden, het advies van Mussolini volgenc van den nood een deugd te maken. o De conferentie te Genève is dus geheel van karakter veranderd. Men heeft er ook haast gekregen. Duitschland gaat nu in zoo snel tempo zijn gang, dat men zoo gauw mogelijk tot een vergelijk moet komen. Nadat men het opgegeven heeft. Duitschland nog aan zijn oude verplichtingen te houden, is de toe stand zoo geworden, dat de tijd geheel in het voordeel van Duitschland is. Hoe langer -het duurt, des te verder zal Duitschland ge komen zijn, en hoe meer hot bezit, des te meer kan het eischen toegekend krijgen. Gaat men verschillen fixeeren, zooals op de vloot conferenties is geschied, dan is het in het belang van Duitschland, dat het verschil met de anderen zoo klein mogelijk zij. En het slinkt met den dag. Een vergelijk zal ook steeds moeilijker worden, en de spanning steeds gevaarlijker. Daarom moet men het hun, die het eens willen worden, zoo weinig mogelijk moeilijk maken. Wat het spannende blijft te Genève is, of de kwestie van de veiligheid er met eenige vrucht ter sprake zal komen. Het is een teere zaak voor de Engelsche ministers maar, er schijnt wat te broeien. Wie niet precies weet wat er gaande is, blijve op het oogenblik liefst met de vingers van het teere plantje af, De Engelschen worden licht prikkelbaar, als anderen moties aannemen, waarvan zij de lasten hebben te dragen en de voorvechters niet. Dat heeft men tijdens de behandeling van de Oost-Aziatische kwestie kunnen waar nemen. Hdrïon de Britten, voor wie deze zaak zoo uitermate gevaarlijk was, woedend maken als zij Motta, van het neutrale Zwit serland, dat niet eens over zijn gebied troe pen voor een Volkenbondsactie zou laten, of als zij Benesj van Tsjecho-Slowakije, dat nooit van de zaak last kon krijgen, met vuur over de verplichtingen van den Bond hoor den spreken. Het kan desniettemin heel goed zijn, als de groote heeren aan hun aange gane verplichtingen met klem worden her innerd. Maar men behandelde hen vooral met zachtheid en spare in het bijzonder hun zenuwen, als men nieuwe verplichtingen van hen verlangt. o Met de „ontwapeningsconferentie" is het in ieder geval gedaan. Zelfs besparingen van eenig belang zijn er niet van te verwachten. Het is een treffende wijsheid, dat armoede duur is. Europa is nu, door zijn economische ellende, zoover gekomen, dat een zuinigheid inzake bewapening niet meer te denken valt, Tusschen deze geldverspilling en de malaise bestaat een rechtstreeksch verband, dat men niemand meer hoeft uit te leggen. De politiepresident publiceert een mededee- ling over het tot nu, toe gevoerde onderzoek in zake dn dynaipi-etaanslag, welke op 21 Maart j.1. Unter den Linden is gepleegd. Vaststaat dat de in een oude krant gewikkel de handgranaat van de vierde verdieping of van het dak Unter den Linden Neue Wil- helmstrasse is geworpen, doch niet bedoeld was voor een bepaald persoon. Onder de dringende verdenking de hand granaat te hebben geworpen, is gearresteerd de schilder Erwin Schulze uit Berlijn Char- lottenb-urg. Schulze is op het oogenblik, dat de aanslag plaats had in het gebouw Unter den Linden 76 geweest in gezelschap van zekeren Willi Nöack. Schulze, die van 1920 tot 1923 Rijksweer- soldaat is geweest, werd wegens inbreuk op de discipline en wegens bedreiging van een superieur uit den dienst ontslagen en tot an derhalf jaar gevangenisstraf veroordeeld. In 1928 of 1929 was hij lid van den Roode Frontstrijdersbond en minstens tot het na jaar 1932 lid der K-P.D. Later zou hij met meer aan communisme hebben gedaan. het nieuwe heidendom en tot afval van Chris tus tot gevolg heeft". Het herderlijk schrijven herhaalt dan de bekende veroordeeling van het nieuwe heiden dom door den aartsbisschop van Keulen. Katholieken gemolesteerd. De onderhandelingen tusschen de R-K. kerk en de nat.-soc. regeering betreffende de Jeugdorganisaties in Beieren zijn thans ge heel ten einde. Naar eerst thans bekend wordt zijn Maandag ernstige botsingen voorgekomen tusschen katholieken en nat.- soc. buiten het bisschoppelijk paleis te Wurz- burg. De nat.-soc. drongen het paleis binnen en slechts tijdig ingrijpen van de politie kon gewelddadigheden voorkomen. MODERN HEIDENDOM IN DUITSCHLAND. Nog een bisschoppelijk schrij ven. Ook de bisèchop van Trier heeft een her derlijk schrijven, utigevaardigd, gericht tegen het moderne Duitsche heidendom. „Steeds meer", aldus de bisschop, „wagen het vertegenwoordigers van een moderne hei- densche wereldbeschouwing, de geloovigen te na te komen. Zij prediken een godsdienst van het ras en het bloed, die in onoverbrug bare tegenstelling staat tot de geloofsleer onzer H. Kerk, ja tot de grondwaarheden van het Christendom en die de verleiding tot Nadat reeds de „Stadihauptmann" van de katholieke jeugdorg. „Neu Deutschland" te Groot-Stuttgart met een groot deel der leden was overgegaan naar de Hitlerjeugd heeft thans ook de leider van het bureau voor beroepskwesties :n Wurtemberg en Baden, Sick, eveneens zijn functie neerge legd. Ook hij is uit de organisatie der katho- lyieke jeugd getreden. Voor den a.s. 1 lei, den dag van den nationalen arbeid, bepaalt de aartsbisschop pelijke overheid, dat in alle kerken, evenals op Zondag, een plechtige godsdienstoefening moet worden gehouden en dat het feest van den Heiligen Joseph, den schutspatroom der Christelijke arbeiders, moet worden gevierd In de gisteren gehouden Engelsche kabi netszitting heeft Simon rapport uitgebracht over de besprekingen, welke hij met den Franschen ambassadeur te Londen heeft ge voerd over de ontwapeningskwestie. Met het oog op de Dinsdag te houden begrootings redevoering gaat de aandacht der regeering thans in de richting van de binnenlandsche politiek. De conservatief Boothby zal Maandag den minister van buitenlandsche zaken opnieuw vragen stellen over de verhoogde cijfers der Duitsche begrooting. Het liberale lid Mander zal vandaag de aandacht der regeering vestigen op de aan biedingen der JDuitsche regeering voor den bouw van oorlogsschepen voor de Braziliaan- sche marine en vragen, welke actie zal wor den ondernomen met het oog op het feit, dat bij de artikelen 170 en 192 zulks een schen ding van het verdrag van Versailles betee- kent. Clifton Brown zal Dinsdag den minister van handel vragen of hij met het oog op het feit, dat Duitschland weigert zijn feeningen terug te betalen, hoewel het tegelijkertijd groote bedragen uitgeeft voor herbewape ning, stappen zal ondernemen om een invoer verbod af te kondigen voor alle naar Enge land gezonden Duitsche waren, tot dat Duitschland zijn hoogere bewapeningsuit gaven weer vermindert. ONTPLOFFING IN SMOKKELAARSWONING. Acht personen gedood. .,i het plaatsje Kutzoben, in het district Rosenberg (Opper-Silezië) heeft Dinsdag nacht een ontzettende ontploffing plaats f£- had, waarbij acht personen het leven verlo ren. Een dorpeling Peter Grutzka, wiens hoeve vlak bij de Duitsch-Poolsche grens ligt en als een smokkelaarsnest bekend staat, ver borg in zijn woning een grooten voorraad zwavelaether en brandspiritus, welke door Poolsche smokkelaars over de grens naar Polen zou worden gebracht. Dinsdagavond kwamen zeven smokkelaars bij Grutzka om volgens afspraak 10 liter zwavelaether en 40 liter brandspiritus naar Polen te brengen. Bij het overgieten van den aether in varkensblazen verloor een van de smokkelaars de noodige voorzichtigheid uit het oog, zoodat een deel van de gevaarlijke vloeistof werd gemorst en direct ontbrand de. Het vuur deelde zich aan de overige met aether gevulde varkensblazen mede met het noodlottige gevolg, dat een ontploffing ont stond, welke verschrikkelijke gevolgen hac De hoeve was in een oogwenk een vlammen zee gelijk en brandde tot den grond toe af. Vijf kinderen van Grutzka, zijn schoonmoe der, een zekere Katharine Augustinick en een Poolsche smokkelaar kwamen in de vlammen om. Grutzka en zijn vrouw moesten zwaar gewond naar het ziekenhuis in Rosenberg worden vervoerd. De zes overige Poolsche smokkelaars liepen eveneens zware verwon dingen op, doch hadden nog de kracht zich over de grens naar Polen te sleepen. Daar is een van hen aan zijn verwondingen bezwe ken en drie smokkelaars werden naar een zie kenhuis overgebracht. De beide overigen, die er nog tamelijk goed zijn afgekomen, konden zich naar huis begeven. Omtrent de ontvreemding van een paneel van hte z.g. veelluik „de aanbidding van het land Gods van Van Eyck" vernemen wij na der, dat de vermissing gisterochtend om hall zes ontdekt is, toen de koster het gordijn weg schoof dat de paneelen bedekte. Met ontzet ting constateerde hij, dat het linker paneel, onder dat van Adam uit de lijst was gerukt en weggenomen. Uit het onmiddellijk inge steld onderzoek bleek, dat de dief zich Dins dagavond moet hebben laten insluiten in de Kathedrale Kerk. Hij heeft het slot van de Kapel van Veidt welke kapel het groote veel luik herbergt, opengebroken. Om uit de kerk te komen heeft hij vervolgens het slot van de zijdeur, welke uitkomt op het St. Baafsplein eveneens geforceerd. Hij is ongehinderd ver dwenen. Het parket van Gent heeft de be schrijving van het beroemde meesterstuk naar alle richtingen verzonden. De diefstal van het altaarstuk. Tot gisteravond had men nog geenerlei sporen van het gestolen altaarstuk uit Gent kunnen ontdekken. Alle grensposten zijn door de politie gewaarschuwd. Het voorloopig onderzoek heeft uitgewe zen, dat voor het wegnemen uit de lijst op zijn minst twee personen noodig geweest zijn. Men vraagt zich af, wat de dieven met het stuk willen en kunnen aanvangen. Zelfs, wanneer zij er in zouden zijn geslaagd met hu buit over de grens te komen, is de kans nog miniem, dat dit over de geheele wereld bekende werk zou kunnen worden verkocht. STAVISKY-ONTHULLINGEN. Pressard verhoord. De Stavisky-commissie heeft heden ver schillende ambtenaren gehoord van het mi nisterie van arbeid. Een hunner verklaarde inzake het telefoongesprek vanuit het bureau van Dalimier, waarin opdracht gegeven werd tot opstellen van een aanbevelings- schrijven voor de 'bons van Bayonne, dat hij meende zich te herinneren, dat de kabinets chef van Dalimier dezen telefonischen op dracht had gegeven. Ook Pressard is heden door de commissie gehoord. De oud-procureur der republiek gaf uiteenzettingen over zijn optreden als chef van het parket van de Seine, waarbij hij ver zekerde nooit gefaald te hebben in plicht noch eer. Hij protesteerde tegen de beschul digingen tegen hem uitgesproken betreffende beroepsovertredingen, welke aanleiding ge geven hebben aan een gedeelte van de pers om hm in verband te brengen met de moord- zaak-Prince, tegen wien hij integendeel sym pathie had gevoeld. Pressard legde er den nadruk op, dat Prince hem nooit het rapport had doen toekomen, waarop Lescouvé toespe lingen had gemaakt en dus ook niet in het bezit was geweest van het beruchte rapport tegen Stavisky. Pressard ontkende formeel Prince te hebben geschreven de zaak op te houden. Hij verwondert er zich over, dat Les couvé twijfelt aan zijn karakter en gezag* ter wijl hij hem toch de'icate opdrachten heeft verstrekt. Verder zette Pressard uiteen, dat op hem nooit eenigen druk was uitgeoefend en dat hij persoonlijk ook nooit is tusschen- beide gekomen om de hangende zaken uitge- ste'd te krijgen. Morgen zal Pressard wederom gehoord worden. De commissie zal verder een aantal magistraten hooren, die getuigenis over Pres sard zullen afleggen. De ambtenaren van het Parijsche hoofdtele- raafkantoor hebben, zooals ook reeds Maan- ag en Dinsdag, gistermiddag bij het over geven van den dienst een kwartier het werk stopgezet en intusschen de Internationale ge zongen. Te Lyon hebben de postbeambten gister ochtend vroeg een uur lang het werk neerge legd. Een demonstratie van de Fransche royalis tische Action Frangaise, waar Léon Daudet toegezegd had persoonlijk te zullen verschij nen, hij bleek echter niet te zijn gekomen was voor gisteravond georganiseerd in Het ontwapeningsvraagstuk. (Dag. Overzicht). Zware ontploffing in Opper-Silizië (Buitenland). Trein-ongeluk in Denemarken. (Buitenland). Stavisky-onthullingen. (Buiten- tenland). Groeiend verzet in Frankrijk. (Buitenland). Tienjarig bestaan vereeniging De Hollandsche Molen. (Binnenland.) Het N.V.V. tegen vermindering van de steun normen. (Binnenland.) Nog geen licht in het mysterie van de Reeuwijksche plassen. (Bin nenland.) In de bosschen bij Nijmegen een zwerver-inbreker gevonden, die in een soort hol leefde. (Binnenland.) Overval onder de gemeente Win terswijk vermoedelijk door vier Duitschers. (Binnenland.) Rede van Ds. Banning tegen het fascisme. (Stad .n omgeving). (Zie verder eventueel laatste berichten). Henin-Lictard in het departement Pas de Calais. Van socialistische zijde was een groote contrademonstratie aangekondigd, zoodat de politie zorg had gedragen voor uit gebreide ordemaatregelen. Dit laatste kon echter niet verhinderen, dat socialisten het vergaderlokaal van de royalisten wisten bin nen te dringen, waarop aldaar en algemeen handgemeen ontstond, in den loop waarvan ongeveer 20 revolverschoten vielen. Een socialist werde door een schot in het hart ge troffen en gedood. Ongeveer 20 camelots du roi bekwamen kwetsuren. Ten slotte sloot de politie de zaal en fouilleerde de bezoekers op wapenen. Op de bezoekers werden echter geen wapenen meer gevonden: die lagen ver spreid in de zaal, 5 revolvers en 10 ploerten- dooders. BLOEDIGE WRAAKNEMING. Belgisch zakenman doodt zijn vroegeren schoonzoon. Op den hoek van den Boulevard Exelmans en ae Avenue de Versailles te Parijs heeft zich Dinsdagmiddag een kort drama afge speeld, dat de epiloog vormt van een zaak, die eenige jaren geleden te Brussel groote sensatie wekte. In den zomer van 1922 maakte de toen 25- jarige Albert van de Vorst, zoon eener zeer geziene Antwerpsche familie, in een dancing te Oostende kennis met een jong meisje, mej. Lissoir, de dochter van een rijk zakenman uit Luik. Zeer tegen den zin van haar ouders verloofde zij zich met den jongen man, die een slechten naam had, en huwde hem in November 1922. Het huwelijk werd een droe vige mislukking; Van de Vorst behandelde zijn jonge vrouw op minderwaardige wijze, zoodat zij in 1925 met haar beide kinderen de wijk nam naar haar ouderlijk huis te Luik. Tijdens het scheidingsproces, toen de beide partijen zich in het Antwerpsche paleis van justitie bevonden, loste Van de Vorst eens klaps van zeer nabij een achttal schoten op zijn vrouw, die onmiddellijk werd gedood Twee geruchtmakende processen waren er het gevolg van, waarbij de families Van de Vorst en Lissoir in groote vijandschap tegen over elkander stonden. Albert van de Vorst werd ten slotte tot twintig jaar dwangarbeid veroordeeld. E>e vader bezwoer dat hij den moord op zijn dochter zou wreken. En toen hij onlangs vernam dat zijn vroegere schoonzoon, na acht jaar gevangenisstraf, in voorwaardelij ke vrijheid was gesteld en zich te Parijs op hield, begaf hij zich naar Parijs en zocht zijn spoor. Nauwkeurig ging hij eenige dagen zijn gangen na en wachtte hem toen op. Dins dagmiddag om drie uur verliet van de Vorst, vergezeld door een klein jongetje, zijn wo ning. Lissoir maakte van het oogenblik ge bruik, dat het jongetje even terzijde liep om zijn vijand met drie kogels te dooden. ROOSEVELT OVER ZIJN POLITIEK. „Noch fascistisch, noch commu nistisch". Vandaag verschijnt een boek van president Roosevelt, waarin hij als het ware aan de natie verslag uitbrengt over het eerste jaar van zijn bewind. Hij zegt daarin o.a.: „Mijn politiek is misschien revolutionnair, wat de toegepaste maatregelen en hun doel betreft, welke vrschillen van vroger gebruikte mtho- den. Maar ik voer geen fascistische of com munistische politiek; zij uit zich niet door al- geheeie uitschakeling van een geheele klasse der bevolking of een bepaalde partij".

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 1