DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
^Buitenland
RADIOREDE VAN PRESIDENT
DQUMERGUE.
Groote mijnramp in Joego-Slavië.
Relletjes te Madrid.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
No. 95
Directeur: C. KRAK.
Maandag 23 April 1934
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
^/ig£Üi&schOjomüdit
Verdediging van de valuta.
RUSLAND'S TOETREDEN IN
DEN VOLKENBOND.
Nog geen beslissing.
CUBA OP 1 MEI.
Voorzorgsmaatregelen.
Zijn er 200 slachtoffers
Nadere bijzonderheden.
Algemeene staking afgekondigd.
Twee dooden, zeven zwaarge
wonden.
Heden geen brood.
De ongeregeldheden.
DE KERKELIJKE STRIJD IN
DUITSCHLAND.
TEGEN DE HITLERVLAG.
In Frankrijk.
PLICHTEN VAN HAAR RAS.
De Joden in Duitschland.
ZWEDEN'S KONING HEEFT GELUK-
Aan de speelbank te Baden-Baden.
DE ZEELIEDENSTAKING
TEN EINDE.
POLITIEKE ONLUSTEN IN BELGIE.
Te Aalst en Brussel.
DE MOORDZAAK-PRINCE
Drie verdachten in vrijheid ge
steld.
FASCISTEN-RELLETJES IN
FRANKRIJK.
Wal vandaag de
aandacht trekt,,*
ZWAAR WEER BOVEN NICE.
AUTORACES VRAGEN
SLACHTOFFERS.
FEESTELIJKHEDEN IN ITALIË!
GEVANGENIS WAARUIT
ONTSNAPPEN ONMOGELIJK IS.
DE „MACON" NEEMT DEEL AAN
DE VLOOTMANOEUVRES.
ALKMAARSCHE COURANT.
De Fransche minister-president Dou
mergue heeft zich Zaterdagavond voor
de tweede maal per radio tot het Fran
sche volk gewend.
In het eerste deel van zijn rede be
sprak Doumergue de binnenlandsche
politiek. Hij verdedigde de maatregelen,
die genomen zijn tot economische en fi-
nancieele saneering van het land. Hij
sprak zich vooral energiek uit tegen
iedere devaluatie van de franc. „Ik zal
mijn uiterste best dóenaldus verklaar
de hij om een catastrophe te verhin
deren. Onze franc is goud waard. Wij
moeten alles doen om zijn waarde, die
ons zooveel offers gekost heeft, te be
houden. Het is ontoelaatbaar, dat zich
kleine gemeenschappen, die slechts aan
zich-zelf denken, in den grooten Fran-
schen staat vormen, om dezen eerst te
beheerschen eri daarna te vernietigen.
Er mag niet aan gedacht worden, dat
men zich zou keeren tegen de maatrege
len, die door ons met het oog op het
nationale belang zijn getroffen".
Doumergue zeide verder, dat deze
maatregelen reeds eenige bemoedigende
resultaten hebben gehad. Het vertrou
wen is teruggekeerd en dit vertrouwen
komt tot uiting in een geweldige hausse
der Fransche renten, vooral de kleine
spaarders koopen staatsrenten. Ook de
goudtoevloed is weer grooter geworden;
hij bedroeg in vijf dagen tijd 119 milli-
oen francs.
De minister-president ging daarna
over op de buitenlandsche politiek en hij
verklaarde dat Europa en de wereld, die
door den oorlog zoo ontzettend hebben
geleden, nog niet hun evenwicht hebben
teruggevonden. Frankrijk, dat meer dan
eenig ander land reden heeft, om de
handhaving van den vrede hartstochte
lijk te wenschen, omdat geen ander land
zoozeer heeft geleden van de verschrik
kingen van den oorlog, koestert geen
wrok tegen degenen, tegen wie het zich
moest verdedigen. Frankrijk wil niet an
ders dan in volkomen harmonie met de
geheele wereld leven.
Maar dit verlangen naar vrede en be
grip mag noch de lessen van het ver
leden, noch de voorzichtigheid doen ver
geten.
Daarom verlangt Frankrijk te kunnen
nadenken, wanneer het wordt bezigge
houden met voorstellen, welker te snelle
aanvaarding het vergeten dezer lessen
en dezer voorzichtigheid met zich mee
zou brengen. Als men Frankrijk voor
stelt zijn bewapening, die reeds sterk
verminderd is, nog verder te beperken,
juist op het oogenblik, dat degenen, die
zijn gebied verwoest hebben en tegen
wie het zich met wanhopige energie
heeft moeten verdedigen, hun bewape
ning aanmerkelijk verhoogen en wel
in strijd met de vredesverdragen en zon
der eenige machtiging dan zal de ge
heele wereld begrijpen, dat Frankrijk be
hoefte aan groote veiligheid gevoelt, dat
het opheldering eischt en steeds nauw
keuriger omschreven en belangrijker ga
ranties tracht te verkrijgen.
Frankrijk wil noch overheerschen,
noch ondergaan, noch zich zelf offeren;
het wil ook niemand vernederen. Frank
rijk stelt er prijs op, de achting, het res
pect en de vriendschap, die het van
dichtbij en van verre heeft ondervonden,
te behouden.
Naar uit Moskou verluidt, heeft de
Sowjetregeering besloten in de kwestie
van toetreding tot den Volkenbond nog
af te wachten, wat de uitwerking zal zijn
van het bezoek van den Franschen mi
nister van buitenlandsche zaken, Bar-
thou aan Warschau en Praag. Uiteraard
maakt Moskou aanspraak op een zetel
in den Volkenbondsraad en in alle com
missies en subcommissies.
De Cubaansche regeering neemt bijzondere
maatregelen om de op 1 Mei a.s. te ver-
wachten onlusten te voorkomen. In het fort
Kadanas worden politie-oefeningen gehouden
in het gebruik van traangas en men zal een
bijzondere waakzamheid in acht nemen tegen
het werpen met bommen.
In de steenkolenmijn Senitze bij Serajevo
in Joego-Slavië heeft een ontploffing plaats
gehad, waardoor een deel der mijn is inge
stort. Volgens particuliere mededeelingen
zijn reeds vele dooden geborgen. Men vreest
echter, dat het aantal slachtoffers aanzien
lijk grooter is. Ook het getal dei opgesloten
mijnwerkers staat nog niet nauwkeurig vast.
Getallen van 100 tot 200 worden genoemd.
In een officieele mededeeling wordt ge
zegd, dat de oorzaken der explosie nog niet
vastgesteld konden worden en dat het red
dingswerk is begonnen.
Volgens te Weenen binnengekomen be
richten zijn bij het mijnongeluk 400 mijnwer
kers bedolven. En Zaterdagavond te vijf uur
zouden 80 dooden geborgen zijn.
Uit het officieele onderzoek naar de oor
zaken is gebleken, dat de ramp is ontstaan
door het ontploffen van methaangas, dat in
groote hoeveelheid in de mijn aanwezig was
Tengevolge van steeds nieuwe instortin
gen en het doorsijpelen van water gaat het
reddingswerk met groote moeilijkheden ge
paard. Men vreest, dat het aantal dooden
zeer groot zal zijn. De regeering heeft
maatregelen getroffen tot steunverleening
aan de getroffen gezinnen.
Omtrent de ramp wordt nader gemeld, dat
de explosie geschiedde op een diepte van 2O0
meter, op een afstand van 2 K.M. van de
hoofdschacht.
De sirenen bleven den geheelen namiddag
loeien. Er, zouden zich op het oogenblik van
de ontploffing 200 arbeiders in de mijn
hebben bevonden, waarvan een honderdtal
zich in veiligheid zou hebben kunnen bren
gen. De juistheid van dit aantal wordt
echter sterk betwijfeld. De explosie was zoo
hevig, dat de rails in de mijngangen bijna
overal doorbraken. Een uur na de ontplof
fing konden de eerste dooden naar boven
worden gebracht. De lijken waren vreeselijk
verminkt, zoodat zij nauwelijks geïdentifi
ceerd konden worden. Onder de slachtoffers
bevinden zich vele vaders van gezinnen,
waarvan enkelen met elf kinderen. Men
heeft weinig hoop, de nog ingesloten mijn
werkers te kunnen redden, aangezien de ge
borgen lijken, naarmate men dichter tot de
plaats van de ontploffing nadert, ernstiger
verminkt zijn. De reddingsbrigaden stuiten
op reusachtige moeilijkheden, want vele
gangen zijn geheel ingestort. Hoewel de
mannen door het inspannende werk soms
geheel uitgeput zijn, geven zij herhaaldelijk
voorbeelden van bovenmenschelijken moed en
offervaardigheid. Arbeiders, die bewuste
loos zijn geborgen, sluiten zich nadat zij
zich hebben hersteld, bij de reddingsbrigades
aan. De brigades wordenbovendien zelf
voortdurend bedreigd door de giftige gas
sen, die in de mijn hangen.
Voor den ingang van de mijn spelen zich
hartverscheurende tooneelen af. Vrouwen,
kinderen en oude mannen staan jammerend
en weenend voor de hekken. De geheele be
volking uit de omgeving is dag en nacht op
de been.
De mijn is staatseigendom en brengt jaar
lijks 2 millioen ton kolen op. Er werken 1200
mijnwerkers.
Tot gisteravond laat was men er in ge
slaagd 56 dooden te bergen. Aangezien vast
gesteld is kunnen worden, dat het totaal aan
tal arbeiders, die zich niet meer in veiligheid
hebben kunnen brengen, 136 heeft bedragen,
bevinden zich nog steeds 80 man onder den
grond. Naar alle waarschijnlijkheid zijn
deze 80 man reeds overleden.
Op het moment van de ontploffing waren
220 man aan het werk, zoodat dus 84 man
gered zijn.
De socialistische vakvereenigingen
hebben in den nacht van Zaterdag op
Zondag tezamen met de organisaties der
syndicalisten te Madrid een algemeene
24-uurs-staking geproclameerd. Noch de
politie, noch Je regeering waren op deze
staking voorbereid.
Binnen een half uur tijd was het ge
heele taxi-, tramweg- en autobusverkeer
stopgezet. Ook in de bakkerijen werd
het werk neergelegd, zoodat Madrid ver
stoken is van versch brood.
De staking is bedoeld als protestactie
tegen de groote betooging der Katholieke
Volksactie, welke te Escorial plaats
vindt.
In verband met deze protestbetooging
is het in den afgeloopen nacht op ver
schillende plaatsen in de stad tot schiet
partijen met de politie gekomen. Een
persoon werd gedood, verscheidene an
deren werden gewond
In de hoofdstraat van Madrid werd een
bom geworpen. Een jonge man werd ge
dood. Koffiehuizen en restaurants, die
op de sommatie der betoogers niet di
rect sloten, werden met steeneti beko
geld. De schouwburgen en bioscoopthéa-
ters moesten eveneens sluiten.
De minister van Binnenlandsche Za
ken verklaart den toestand meester te
zijn.
Te Madrid zijn gisteren bij een reeks
botsingen en bomontploffingen twee
personen gedood en zeven zwaar ge
wond.
Een bijzonder felle botsing is ontstaan
bij de Puerta del Sol( waar in den loop
van een vechtpartij een Engelsche stu
dent gedood werd terwijl vijf voorbij
gangers ernstige verwondingen bekwa
men. In een voorstad van Madrid hadden
anarchisten een nonnenklooster in brand
gestoken, doch het vuur kon nog te
rechter tijd gebluscht worden. Op vele
plaatsen der stad is groote materieele
schade aangericht door het ontploffen
van bommen. Een groot deel der straten
ligt in het donker. Ook de watervoor
ziening is hier en daar verbroken. De
politie had gister in totaal ruim 200 ar
restaties verricht.
De algemeene staking heeft den ge
heelen dag voortgeduurd. Het verkeer
lag volkomen stil. De restaurants en
café's bleven gesloten en de bakkerijen
moesten door militairen worden be
waakt. en groot deel der inwoners bleef
gisteren zonder brood.
Behalve de reeds gemelde ongeregeld
heden, die gisteren te Madrid hebben
p aats gevonden, is te Avila een bom op
den openbaren weg geworpen en ont
ploft. Belangrijke sphade werd niet aan
gericht. Te Cienpozuelo, nabij Madrid,
hebben onbekenden een aantal revolver
schoten gelost op een trein, waarmede'
deelnemers aan het congres van de Ac-
cion Popular, teneevolge waarvan een
reiziger gewond werd.
Rijksbisschop Müller heeft een verordening
uitgevaardigd, waarbij aan dr. Jager in de
belangrijke functie van juridisch medewerker
van het kerkelijk ministerie belangrijke in
vloed is gegeven. De jongste ontwikkeling
van den strijd in de Duitsche kerk beteekent
in tegenstelling met de officieele berichten
geen vredesaanbod van den rijksbisschop
Müller. De zaak is integendeel zoo, dat de
onwettigheid van de beruchte verordening
van 4 Januari niet langer kon worden ont
kent. Er is een aantal gerechtelijke aanklach
ten aanhangig gemaakt, welke alle ten doel
hebben de onwettigheid door gerechtelijke
uitspraken vast te stellen.
Zoo heeft bijvoorbeeld predikant Niemul-
ler den kerkeraad van zijn gemeente in volle
dige overeenstemming met dezen raad langs
gerechtelijken weg aangesproken tot betaling
van zijn tractement, daar de rechtsgrond
voor zijn pensionneering evenals die van de
verordening van den rijksbisschop onwettig
is Eenzelfde aanklacht heeft de eerst door
den rijksbisschop beroepen doch later weer
afgezette president van den oppersten kerke
raad, dr. Werner aanhangig gemaakt.
In de eerstvolgende weken worden meer
van dergelijke aanklachten verwacht. Om te
ontkomen aan gerechtelijke uitspraken heeft
de rijksbisschop de verordening van Januari
ingetrokken.
In Zuid-Duitschland is verbazing en ver
ontwaardiging gewekt door de berichten van
officieele zijde verspreid betreffende een con
flict in de regionale kerk van Würtemberg en
de oplossing hiervan na een persoonlijken be
zoek van den rijksbisschop aan Stuttgart In
den kathedraal te Ulm is Zondag een protest
vergadering gehouden van ongeveer 10.000
Zuid-Duitsche protestanten, waarin werd
ontkend, dat er een conflict in de kerk van
Würtemberg heeft bestaan, integendeel, al
dus werd meegedeeld, is er een unfaire po
ging gedaan om moeilijkheden te doen uit
breken.
Gisteren zijn te Cherbourg in Frank
rijk incidenten voorgekomen in verband
met het feit, dat een Duitsch vracht
schip, dat aldaar hinnen geloopen is, de
hakenkruisvlag voerde. Communisten
namen daaraan aanstoot en bekogelden
het schip met steenen, terwijl zij demon
stratief de internationale zongen. Er
ontstond tusschen de demonstranten en
<]s Duitsche zeelieden een handgemeen,
waaraan door de politie een einde werd
gemaakt. Drie personen werden gear
resteerd.
Een Joodsch koopman, Berndorf, is te
Darmstadt, in „Schutzhaft" genomen wegens
zijn betrekkingen tot een 17-jarig meisje, dat
„de plichten van haar ras" vergeten was.
Dezer dagen had de rijksminister van ar
beid te beslissen over een geval van toepas
sing der uitzonderingsbepalingen voor niet-
Ariërs der beroepsambtenarenwet. 'Den mi
nister werd de vraag voorgelegd of een niet-
Ariër, die op grond van de uitzonderingsbe
palingen, n.1. de oud-frontstrijder, als rijks
ambtenaar was gehandhaafd, bij een ander
publiekrechtelijk lichaam kon worden be
noemd. De minister was, evenals de rijksmi
nister van binnenlandsche zaken, van meening
dat zulks niet het geval was, aangezien aan
de nieuwe benoeming het ontslag uit de
vorige functie moet voorafgaan, waardoor
het voorrecht van toepassing der uitzonde
ringsbepalingen verloren gaat.
De koning van Zweden heeft op zijn
terugtocht van de Riviera naar Zweden zijn
schoonzuster de groot-hertogin van Baden
te Freiburg bezocht. Gisteren begaf hij zich
naar Baden-Baden en is in het Kurhaus een
bezoek gaan brengen aan de speelbank. De
koning had hier buitengewoon geluk. Hij
kocht ten aantal fiches van twee mark en zette
die op nr. 17. Inderdaad kwam nr. 17 er
uit. Vervolgens zette de koning op nr. 2 en
ooic dit nummer kwam uit de roulette. Thans
zette de koning een vijfinark stuk op nr. 17
en 17 won opnieuw.
Later zeide de koning dat het hem speet
geen twintig mark te hebben gezet. De
cijfers 2 en 17 zijn volgens den koning zijn
geluksgetallen en dit keer hebben zij hem
inderdaad geluk gebracht.
In een gemeenschappelijke zitting van
vertegenwoordigers der Deensche ree-
dersorganisatie en de zeeliedenbonden
is besloten de staking met ingang van
heden, Maandag 23 April, te eindigen.
Tusschen de partijen zullen nieuwe on-
dei handelingen worden gevoerd.
Na de matrozen hebben ook de Deen
sche scheepsstokers besloten hedenoch
tend vroeg het werk te hervatten.
Te Aalst kwam het gisteren tot botsin
gen tusschen socialistische Jonge
Wachten en communisten eenerzijds en
Vlaamsch-Nationalisten anderzijds. De
communisten trachtten het Vlaamsche
Huis te bestormen, waar een meeting
werd gehouden. Politie en bereden gen
darmes moesten herhaaldelijk chargee
ren om de betoogers uiteen te drijven.
Nadien .kwam het tot vechtpartijen tus
schen verschillende groepen der beide
partijen, waarbij- talrijke personen ge
wond werden. Een politie-agent werden
de kleeren van het lijf gescheurd.
Ook te Brussel kwam het gistermor
gen tot een vechtpartij tusschen leden
van het Nationaal Legioen en commu
nisten, waarbij twee personen werden
gewond.
C arbone, Spirito en baron de Lussatz,
die gearresteerd waren in verband met
d enmoord op Prince, zijn Zaterdag te
Dijon vóorloopig op vrije voeten gesteld,
daar het riiet gelukt is, eenig bewijs
tegen hen te verzamelen.
Baron de Lussatz wordt thans overge
bracht naar Parijs, waar hij door den
rechter van instructie zal worden ge
hoord in een diefstal-affaire.
Gisteren ontstond te Courbevore nabij Pa
rijs een ernstige vechtpartij tusschen colpor
teurs van fascistische bladen, waarbij ver
scheidene personen ernstig werden gewond.
Ook in andere plaatsen van het land kwam
het tot politieke vechtpartijen, o.a. te Auril-
lac, na een rede van den rechtsche afgevaar
digde Ybarnegaray, waarbij 10 personen
werden gewond.
Te Orleans trachtten fascisten een anti-fas
cistische betooging in de war te sturen,
waarbij eveneens gewonden vielen. Ten slotte
werden verschillende personen gewond, bij
'n vechtpartij 'te Coghac tusschen socialisten
en communisten eenerzijds en aanhangers der
Action 'Fran^aise anderzijds.
Radiorede van president Dou
mergue. (Dag. Overzicht).
Ontzettende mijnramp in Joego-
Slavië. (Buitenland).
Stavisky: charmeur, bandiet en
oplichter. (Buitenland).
Relletjes te Madrid. (Buitenland).
Eisch tegen de daders van den
aanslag op Koning Carol. (Buiten
land).
Deensche zeeliedenstaking geëin
digd. (Buitenland).
Wat wil het 60 millioen-plan van
Colijn? (Stad en omgeving).
Installatie nieuwe burgemeester
van Heerhugowaard. (Provincie).
Bekentenis in het drama te Put-
broek. (Binnenland).
Bevestiging en intrede ds. Ter
louw. (Kerk en school).
Verschillende ernstige verkeers
ongevallen. (Binnenland).
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
Boven Nice heeft gisteren een hevig
noodweer gewoed. De storm was zoo
krachtig, dat huizenhooge golven over
de kade sloegen. De promenade stond
spoedig geheel onder water, terwijl ook
op het terrein van de ruiterspelen groote
schade werd aangericht. Een deel der
tribunes aldaar werd door den storm
van zijn daken beroofd. De haan is door
den neerstroomenden regen doorweekt.
Eerst gisteravond laat kalmeerde het
weer. De ruiterwedstrijden zullen echter,
wanneer niet spoedig het weer omslaat,
zoodat de baan kan drogen, wederom
moeten worden uitgesteld.
Bij de auto-races om den Bordina-
beker in Alessandria in Italië zijn ver
scheidene ongelukken gebeurd. De Ita-
liaansche renner Cerlo Pedrazzini vloog
met zijn Maderati-wagen uit een bocht
en kwam zoo ongelukkig onder den wa
gen terecht, dat hij nog slechts als lijk
geboorgen kon worden. De Italiaan Nu-
volari brak bij een val beide beenen. Mi-
nossi vloog onder het publiek en wond
de zes personen, terwijl ten slotte de
Italiaan Ferrari ernstig in het gelaat
gewond werd, toen hij met zijn wagen
een hevige botsing had.
Naar aanleiding van den 2688-sten
verjaardag van de stichting van Rome
en het feest van den nationalen arbeid
hebben in het geheele land en vooral te
Rome groote feestelijkheden plaats ge
vonden, waarbij voornamelijk belangrij
ke openbare werken werden ingewijd.
De viering te Rome begon met de inwij
ding van een bronzen ruiterstandbeeld
van Simon Bolivar, den vrijheidsheld
van Zuid-Amerika. Bij deze plechtig
heid, waarbij Mussolini aanwezig was,
heeft de Venezolaansche gezant een
rede gehouden. Het standbeeld is een
geschenk van Bolivia, Columbia, Ecu-
ador, Panama. Peru en Venezuela- Mus
solini voerde het woord bij een groote
demonstratie op het Piazza Venezuia.
Hij zeide, dat geen volk ter wereld een
dergelijk schouwspel van karaktervolle
en ijzeren tucht had geboden als het
Italiaansche.
Op een eiland in de baai van San Fran-
cisco is een nieuwe gevangenis in aanbouw,
waar de 200 gevaarlijkste misdadigers des
lands zullen worden opgesloten, en waar het
vrijwel onmogelijk is, dat een gedetineerde
kan ontsnappen.
De cipiers zullen speciaal getraind zijn in
worstelen, boksen en Jiu-jitsu; onzichtbare
stralen zijn aangebracht, die alarm slaan
wanneer iemand passeert, en wanneer iemand,
die metaal bij zich heeft, hetzij een mes, ge
weer of andere wapens, de poorten nadert,
treden luidsprekers in werking.
Het marineluchtschip „Macon" is gisteren
na een continentale vlucht van de Pacific te
Miami aangekomen en ankerde aan de anker-
mast. Het luchtschip zal deelnemen aan de
vlootmanoeuvres in den Atlantischen oceaan