DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
1 Mei-viering in het buitenland.
Openbare orde vraagt om bescherming.
Dxufdiiksch
Owze JiolomëH
Ho. 103
Woensdag 2 Mei 1934
136e Jaargang
Tweede Kamer-zitting
Regeling van werkzaamheden.
Over het algemeen is de arbeiders-hoogtijdag
buitengewoon kalm verloopenbehalve in
Parijs, waar relletjes ontstonden.
Groote parade te Moskou.
mm
Wat vandaag de
aandacht trekt,,*
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE AD VERTENT IEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
DEN HAAG, 1 Mei 1934.
Een slecht bezochte vergadering heden.
Het weer was er voor sommige leden
blijkbaar te mooi voor om te vergaderen
en de sociaal-democraten bleven heden,
1 Mei, op een paar na weg, wegens an
dere drukkere bezigheden. Maar toen
ten slotte om tien minuten over één de
vergadering werd geopend, zagen we,
eenigszins tot onze verwondering, de
revolutionnaire phalanx volledig aan
wezig.
De vergadering begon met een regeling
van de werkzaamheden. De Voorzitter
bracht tal van wetsvoorstellen op de
agenda voor de eerstvolgende dagen.
Over de wijziging van de Winkelslui
tingswet, voorgesteld door de vrijzinnige
Kamerfractie, repte hij evenwel niet,
hoewel de geestelijke vader er van, Dr.
Vos, er op had aangedrongen deze ook
op de agenda te plaatsen. Nu vroeg deze
hoe het er mee geschapen stond, maar
toen de Voorzitter hierop antwoordde,
dat hij het voorstel niet op de agenda
zou plaatsen zoolang de Regeering haar
desbetreffend voorstel in nadere over
weging hield, stelde Dr. Vos voor alsnog
zijn ontwerp op de agenda te brengen.
Op aandrang van den heer Boon (lib.)
stelde de Voorzitter voor de stemming
hierover tot morgen aan te houden en
daarmede vereenigde de Kamer zich.
Het wetsontwerp tot regeling van de
opleiding tot onderwijzer, werd naar een
speciale commissie verwezen. De begroo
ting van het Landbouwcrisisfonds komt
15 Mei aan de orde.
Hierna was aan de orde de behande
ling van een achttal contingenteerings-
ontwerpen (servetgoed, beddelakens, ge-
isoleerde electriciteitsgeleidingen, scha
pen, slachtpaarden, katoenen manufac
turen, kousen en sokken, naaigaren enz.)
Het waren alle ontwerpen tot bekrach
tiging van reeds uitgevaardigde ko
ninklijke besluiten en veel was er niet
tegen in te brengen. Alleen over één ont
werp, dat betreffende den invoer van
geisoleerde electriciteitsgeleidingen,
deed eenige bezwaren opperen o.a door
den heer IJzerman (s.d.a.p.), die vreesde
dat daardoor een soort van monopolie
werd geschapen voor de Draka, de
Draad- en Kabelfabrieken te Amster
dam. Ook werd er geklaagd, dat de con-
tingenteeringsontwerpen lang op zich
lieten wachten nadat de kon. besluiten
tot contingenteering waren uitgevaar
digd.
Minister Colijn, beantwoordde de spre
kers als Minister van Economische Za
ken. Hij verklaarde, dat hij steeds zorg
de, dat tegelijk met een kon. besluit het
ontwerp tot wettelijke bekrachtiging er
var. werd opengesteld. Wat het bezwaar
van een monopolie voor de Draka be
treft verzekerde hij, dat er voor de im
porteurs behoorlijk werd gezorgd, maar
naar aanleiding van de opmerkingen
van den heer IJzerman en anderen zou
hij met een commissie van grossiers
nader overleg plegen. De ontwerpen
werden daarop zonder hoofdelijke stem
ming goedgekeurd met aanteekening,
dat de communisten als tegenstemmers
wenschten beschouwd te worden.
Het hierop aan de orde zijnde wets
voorstel, tot opheffing van de onder
scheiding tusschen handelsdaden en
niet-handelsdaden en tusschen kooplie
den en niet-kooplieden, heeft een dubbe
le strekking. Het wil de tegenwoordige
bijzondere voorschriften voor daden van
koophandel, koopman en handelszaken
als verouderd doen verdwijnen, en an-
derszijds deze in zooverre zij nog reden
van bestaan hebben handhaven als
voorschriften voor bedrijfsdaden in het
algemeen.
De heer Vervoorn (plattel.) had bij
amendement voorgesteld, dat niet voor
alle bedrijven een behoorlijke boekhou
ding verplichtend zou worden gesteld,
waarbij hij in het bijzonder het oog had
op de plattelandsbevolking. Het werd be
streden door den heer Goseling (r.k.) en
Minister van Schaik en verworpen met
enkel den voorsteller, de communisten
en den heer Westerman (nat. herst.) als
voorstemmers. Het ontwerp werd daar
na goedgekeurd.
Hierna kwam het voornaamste punt
van de agenda van heden aan de orde:
een reeks van wijzigingen van het Wet
boek van Strafrecht tot betere bescher
ming van de openbare orde.
Eerste woordvoerder was een over
tuigd tegenstander van de wijzigingen,
de heer Van der Heide (s.d.ap.)). Deze
erkende, dat er in woord en geschrift
veel wordt gezegd, dat niet door den
beugel kan. Maar ons moreel weer
standsvermogen lijkt wel voldoende om
daaraan de kracht te ontnemen, beter
dan verscherpte bepalingen in onze
Strafwet Ons volk is over het algemeen
gematigd, wars van excessen en diep
gaande emotioneele beroering. Voor rel
letjes is slechts een kleine groep vat
baar. De spr. was overtuigd, dat de be
staande wettelijke bepalingen voldoen
de waren om buitensporigheden tegen
te gaan. Daarbij wees hij op de moeilijk
heden welke de journalisten zouden
wachten wanneer zij strafbaar werden
gesteld voor het relateeren van strafbare
uitlatingen op een vergadering waarvan
zij verslag hebben te geven. De objecti
viteit der pers zou daaronder lijden De
vraag, of iets beleedigend is, kan niet
objectief worden beantwoord en men
mag op willekeur voorbereid zijn. Een
voorbeeld van wijs beleid kon de spr.
dit wetsontwerp zeker niet noemen. Er
is weieens gezegd, dat volk en strafrecht
één moeten zijn, maar die eenheid ziet
hij niet in het voorstel.
De heer L. de Visser (comm.) hield,
ge'ijk was te verwachten, een heftige
rede tegen deze vet tot bescherming van
de democratie tegen de communisten.
In het bijzonder kwam de spr. op tegen
de vervolging van aantasting van het
openbaar gezag en zijn instellingen.
„Openbaar gezag" heeft geen vaststaan
de beteekenis en terwijl men vrijelijk al
les wat men denkt mag zeggen van een
naamlooze vennootschap als de Haag-
sche Tram, gaat men de bajes in als men
beweert, dat het op het stedelijk abat
toir een zwijnepan is. Tot nog toe is het
strafbaar tot een strafbaar feit op te
ruien. Maar hier gaat men veel verder:
wanneer een krant een opruiing bevat,
wordt zelfs de krantenbezorger aange
pakt!
Mevr. Bakker—Nort (v.d.) achtte in
het algemeen een aanvulling van ons
strafwetboek wel gewenscht, maar
daarom keurde zij niet elke aanvulling
die thans wordt voorgesteld goed. Zoo
had. zij bezwaren tegen het strafbaar
stellen van beleediging van openbare
instellingen. Ook had zij ernstig bezwaar
tegen het strafbaar stellen van de pers
voor het reproduceeren van strafbare
uitingen. Dan worden zelfs kioskjuffrou
wen en krantenloopers strafschuldig!
De spreekster hechtte wel hare goedkeu
ring aan het strafbaar stellen van opzet
telijke beleediging van groepen der be
volking, waarbij in het bijzonder aan
haatuitingen jegens de joden was ge
dacht. Daarentegen had zij bezwaar
tegen de toepassing van de perventieve
hechtenis bij vervolgingen van beleedi
ging van het openbaar gezag. Zij ver
klaarde ten slotte met de strekking van
het ontwerp wel mee te kunnen gaan al
koesterde zij enkele ernstige bezwaren.
De heer Westerman (nat. herst.), die
voor ons moeilijk was te volgen, vond
het voorstel wel aannemelijk, maar het
ging hem op sommige punten niet ver
genoeg. Hij vond het artikel, waarbij de
beleediging van groepen der bevolking
stiafbaar zal worden gesteld, slecht ge
redigeerd en bovendien overbodig. Hij
drong ten slotte er op aan, dat de Straf
wet een definitie zou bevatten van wat
er onder openbaar gezag is te verstaan.
De heer Lingbeek (st. herv.) kwam ook
in een humoristische rede op tegen de
stragbaarstelling van de beleediging van
volksgroepen. Wat moet men daaronder
verstaan? De joden, de kloosterbroeders,
de slagersjongens? Het eischt verduide
lijking, nog liever schrapping.
De heer Boon (lib.) noemde het wets
ontwerp een symptoom van den tijd en
de rede van den heer De Visser had hem
versterkt in zijn opvatting, dat het on
vermijdelijk is. Gelukkig heeft de Minis
ter zich in het algemeen binnen behoor
lijke perken gehouden. Maar hij kwam
op tegen de strafbaarstelling van jour
nalisten in de uitoefening van hun werk
en ernstig bezwaar had hij tegen de toe
passing van de preventieve hechtenis,
welke toch al te veel toegepast wordt
De heer Sneevliet (rev. soc.) sloot zich
aan bij den heer De Visser. Hij beweerde
daarbij, dat het ontwerp ons dringt naar
het sterk winende fascisme en besloot
met den raad aan den Minister het ont
werp terug te nemen.
De heer Kortenhorst (r.k.) betoogde
onder meer, dat het ontwerp ook van
toepassing op Indë moet worden ge
maakt. Hij stelde een amendement in
dien geest in uitzicht.
De heer Terpstra (a. r.) sloot zich daar
bij aan. Hij aanvaardde het ontwerp
overigens, maar hoopte op een voorzich
tige toepassing van de nieuwe bepalin
gen.
Mej. Katz (c.h.) verklaarde zich een
overtuigd voorstandster van het ont
werp dat de tuchteloozen tot zelftucht
zal brengen Zij had wel enkele aanmer
kingen doch dat was geen reden om
hare stem er aan te onthouden.
Intusschen achtte zij de opmerking
van den heer Kortenhorst omtrent de
toepassing van de wet op Indië wel de
overweging waard.
Alsnu was het woord aan den Minis
ter van Justitie tot beantwoording van
de sprekers. Maar na een en ander te
Lebben opgemerkt stelde hij de verdere
verdediging van het voorstel tot morgen
uit.
Morgen begint de Kamer met te stem
men over het crediet van 60 millioen
voor arbeidsverruiming en de daarbij
aanhangig gemaakte moties, alsmede
over het hierboven genoemde voorstel
van Dr. Vos om de wijziging van de
Winkelsluitingswet alsnog op de agen
da te plaatsen.
In tegenstelling met andere jaren, waar
het in sommige landen althans tot relletjes
kwam, is de 1 Mei-viering in het buitenland
buitengewoon kalm verloopen.
Hieronder volgt een beknopt overzicht van
de vieringen in de verschillende landen
1 Mei in Duitschland.
In het kader van den dag van den natio-
nalen arbeid heeft Goebbels in den Lustgar-
ten te Berlijn de jeugd toegesproken. Hon
derdduizend jongens en meisjes waren daar
aanwezig. Goebbels zeide o.m., dat de jeugd
de Mei van het Duitsche volk is. Een geheel
volk heeft zich aaneengesloten; daarbij mag
de jeugd niet ontbreken.
Daarna sprak Hitier de jeugd toe. Gij zijt
het Duitschland der toekomst zeide hij
en wij willen, dat gij zoo zijt als 't Duitsch
land der toekomst zijn moet. Jullie moet ech
ter alles vermijden, wat op het Duitschland
van vroeger het stempel van onedelheid
heeft gedrukt.
Hitier spreekt op het Tempel-
hofer Feld.
Op het Tempelhofer Feld was een gewel
dige menigte bijeen, toen de rijkskanselier,
Adolf Hitier, het woord nam. Hij zeide o.a.:
„Óp 1 Mei 1933 stond ik hier op dezelfde
plaats. Toen was ik vervuld van geloof aan
het gelukken van de nationale omwenteling,
die was ingezet. Thans worden wij gedragen
door het gelukkige bewustzijn, dat de weg,
dien wij genomen hebben, de juiste blijkt te
zijn. Want onverschillig of men ons acht of
dat men ons haat, één ding kan men niet
loochenen: één geest heeft het Duitsche volk
gegrepen, het is ontwaakt tot nieuw leven en
heeft de kracht tot bewonderenswaardige
prestaties wedergevonden. Wij kunnen vast
stellen, dat dit jaar nutteloos voorbijge
gaan is.
Door de proclamatie van de campagne
tegen de werkloosheid hebben wij getoond,
dat wij slechts bezield zijn door den wil, het
volk te redden en op te heffen. Zooals wij
vijftien jaar als partij hebben geworsteld om
het vertrouwen der volksgenooten, zoo wor
stelen wij thans en in de toekomst verder
om het vertrouwen van de natie Wij zijn
door niemand te schokken in het vertrouwen,
dat wij hebben in de kracht van ons volk.
Als wij op 2 Mei van het vorige jaar de
vernietiging van het partijwezen hebben be
vestigd door de ontbinding der vakvereeni-
gingen, dan hebben wij dat gedaan om het
Duitsche volk te bevrijden van deze organi
saties, die voortdurend strijd en twist propa
geerden. Het Duitsche volk heeft met
millioenen marken het getwist der organisa
ties betaald, dat werkgevers en werknemers
in twee deelen verdeelde. Het nat.-soc heeft
daarentegen gestreden voor de tot stand
brenging van een ware volksgemeenschap"
De viering in Spanje.
De eerste Mei is in Spanje gevierd met
een neerleggen van de werkzaamheden in al
le bedrijven, zoowel te Madrid als in de pro
vincie. In de hoofdstad was zonder eenige
uitzondering alle werk stop gezet, in de stra
ten bewoog zich geen enkel verkeer, de eeni
ge auto's, die nog reden, waren die der doc
toren, die speciaal vergunning hadden gekre
gen. In de ochtenduren werd nog melk
rondgebracht en eenig onontbeerlijk werk
verricht, des middags lag alles evenwel stil.
Speciale treinen vervoerden duizenden reizi
gers. Er deden zich geen incidenten voor.
De autoriteiten hadden uitvoerige maatre
gelen genomen om de orde te handhaven,
doch tot gisteravond laat bleek ingrijpen
nergens noodig.
Groote parade te Moskou.
De Russische revolutionnaire oorlogsraad
heeft een dagorder gepubliceerd, geteekend
door den volkscommissaris van oorlog en
marine, Worosjilof, van den volgenden in
houd:
In de helfhaftige daden op de arctische
ijsvelden, in de uitgestrekte ongeëxploreerde
gebieden, in de stratosfeer, in den geestdrif-
tigen hartstocht, waarmede gewerkt wordt
aan den socialistischen opbouw en in het nog
nimmer geziene groote streven van het ge
heele volk naar kennis en beschaving, in uw
overwinning op het gebied van wetenschap
en techniek is de grootsche energie be
lichaamd van de arb°idersklasse, die volle
dig meester is over zijn socialistisch land en
zijn socialistische toekomst. Het werk van
het socialisme i onoverwinnelijk in ons land.
Bij het feest van den eersten Mei mani
festeert het Roode Leger met alle arbeiders
zijn strijdkracht en verklaart wederom, dat
er geen enkel ander leger ter wereld is, dat
zoo nauw verbonden is met het volk of ver
knocht aan de regeering als het Roode Leger.
Er bestaat geen tweede zoodanige leger,
dat met ieder land zou worstelen om den
wereldvrede als het Roode Leger. Geen an
der leger zou met zooveel zelfverloochening
strijden als het leger van arbeiders en boe
ren.
Ter viering van den eersten Mei is op het
Roode Plein te Moskou een parade gehou
den door de troepen; de volkscommissaris
van oorlog en marine, Worosjilow passeer
de de revue. Op een tribune bij het mauso
leum van Lentn verschenen Stalin, Molo-
tof, Kalinin en de andere leden der regee
ring en van de executieve der partij, die lui
de werden toegejuicht. Alle leden van het
corps diplomatique waren aanwezig. Na een
toespraak van Worosjilof en een plechtige
eedaflegging defileerden de jonge strijders
van het roode leger voor de tribune, gevolgd
door vertegenwoordigers van de verschillen
de wapens, waarna de verschillende arbei
ders-delegaties kwamen.
1 Mei in Frankrijk.
Voorzoover thans te overzien is, is de
1 Mei-dag in Frankrijk, afgezien van eenige
botsingen, vrij rustig verloopen. In totaal
zijn ongeveer 40 personen gearresteerd.
Te Villeneuve bij Parijs is de electrische
tramleiding doorgesneden, waardoor het
tramverkeer werd stilgelegd. De politie werd
met een steenenbekogeling ontvangen, terwijl
uit de huizen ook werd geschoten. Vijf politie
agenten zijn daarbij gewond. Ook de politie
auto werd hier beschoten.
Uit de provincie worden hier en daar bot
singen gemeld. In de nabijheid van Dieppe
werden telefoondraden doorgesneden.
Communisten contra politie.
Het 1 Mei-feest, dat in geheel Frankrijk
zonder vermeldenswaardig incident is ver
loopen, heeft in het Oosten van Parijs even
wel aanleiding gegeven tot een vrij ernstige
botsing tusschen communisten en de politie.
Een geheele stadswijk is in rep en roer en
het is niet te voorzien, wanneer de onge
regeldheden een einde zullen nemen. Sedert
gisteravond zijn eenige honderden commu
nisten slaags met een groote politiemacht en
leden van de garde mobile.
In den avond hadden Je taxi-chauffeurs in
het oostelijk deel der stad hun wagens uit de
garages gehaald, omdat zij nachtdienst moes
ten doen. De communisten beschouwden zulks
evenwel als een schennis van de arbeidsrust
en in een oogenblik waren honderden demon
stranten samengeschoold, die met steenen
naar de auto's gooiden. De politie, die niet
direct de rust kon herstellen, requireerde ver
sterking, doch toen deze aankwam namen de
communisten een dreigende houding aan. Ten
slotte trokken zij zich in eenige zijstraten
terug en barricadeerden zich in eenige arbei
derswoningen in de zgn. „Cita Jeanne
d'Arc".
Toen kwam het tot een ernstig treffen met
de politie. Uit de vensters werd geschoten en
met alle mogelijke voorwerpen gegooid De
nauwe straatjes veroorloofden de politie niet
1 Mei-viering in het buitenland.
(Dag. Overzicht).
Stahremberg benoemd tot Oosten-
rijk's vice-kanselier. (Buitenland).
De Spaarnebank en de Beverwijk-
sche veilingen. (Land- en Tuinbouw),
Ontploffing te Utrecht; een doode
en vijftien gewonden. (Binnenland),
1 Mei-viering. (Binnenland).
Nog geen besprekingen ter aan
vulling van het ministerie. (Binnen
land).
Beleediging van burgemeester
Wijnveldt van Oudkarspel. (Rechts
zaken).
Vreeselijk huwelijksdrama te Den
Haag; 2 dooden. (Binnenland).
Bankoverval op het Damrak te
Amsterdam. (Binnenland.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
krachtig op te treden zonder gevaar te loo-
pen. De commünis'en maakten daarvan ge
bruik en stuurden steeds weer groepjes van
50 man de straat op, die straatsteenen aan
sleepten, welke dan later uit de vensters
werden geworpen. Op een andere plaats wer-*
den loopgraven aangelegd, welke eveneens
werden beschut met barricades van straat
steenen. Tegen middernacht waren aan de
zijde van de politie één persoon gedood en
11 gewond. Uit alle deelen van de stad arri
veerden politieversterkingen, zoodat tegen 1
uur duizenden manschappen waren ver
zameld onder bevel van den politieprefect. De
communisten richtten op straat nieuwe bar
ricades op en stookten hier en daar vuurtjes.
In de vroege ochtenduren ging de politie over
tot een vrij algemeenen aanval, waarbij de
barricades konden worden genomen en ont
ruimd. De communisten zetten evenwel het
vuurgevecht voort uit de huizen. Ook de
brandweer was gerequireerd, die de massa
bespoot. In de nauwe straatjes schoot de po
litie slechts langzaam op. Nadat de politie
de straten had ontruimd, drong zij door in
de woningen; alle huizen werden van onder
tot boven doorzocht. Meer dan 20 personen
werden gearresteerd. Zelfs de daken werden
bewaakt, teneinde onmogelijk te maken, dat
omsingelde communisten zouden vluchten.
De huiszoekingen duren voort. De stadswijk
is nog steeds afgezet. De straten geven het
beeld van groote verwoestingen; geen lan
taren is heel gebleven, de ruiten der lager
gelegen woningen zijn vernield. Overal lig
gen steenen, meubelstukken, glazen en vaat
werk, zoomede bierflesschen, welke voorwer
pen door de communisten als projectielen
werden gebezigd.
1 Mei in Londen.
De viering van den eersten Mei is vol
komen ordelijk verloopen. De eenige onge
regeldheden, die plaats vonden, waren ver
keersopstoppingen. De groote betooging in
Hydepark verliep zonder incidenten.
Sympathiestaking in Britsch-Indië.
Te Nieuw Delhi in Britsch-Indië is een
sympathiestaking uitgebroken onder 7000 tex
tielarbeiders als teeken van solidariteit met
de stakers in Bombay. Er ontstonden botsin
gen met de politie, waarbij met steenen ge
gooid werd. In totaal werden ruim honderd
personen ernstig gewond.
Japan viert 1 Mei.
De 1 Mei-betoogingen der arbeiders in
Japan zijn gisteren gehouden onder de leuze:
loonsverhooging en 48-urige werkweek.
1 Mei op Cuba.
De 1 Mei-betoogingen hebben op Cuba
aanleiding gegeven tot ernstige ongeregeld
heden. Men acht den toestand ernstig De po
litie zag zich gedwongen van de vuurwapenen
gebruik te maken en traangasbommen te
werpen. Tal van personen weiden gewond,
doch er vielen geen dooden.
AARDSCHUIVING.
Aneta meldt uit Padang aan het Hbld.:
Op het terrein van de Mijnbouw Mij.
Salida, afdeeling Painan, heeft een
groote aardschuiving plaats gehad,
waardoor de woningen van den hoofd
ingenieur en twee geëmployeerden wer
den vernield. Een groote Winterthur-
compressor is verdwenen. Er hadden
geen persoonlijke ongelukken plaats De
schade wordt getaxeerd op 70 000.
BADJIRS.
Tengevolge van een regen, welke ge
durende drie nachten viel, bandjirt de
rivier Delangoe De omliggende desa's en
wegen zijn ondergekopen. De nieuwe
padi-aanplant is vermoedelijk vernield