DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Saqeiiiksch Ojoeczicht
Angst voor groote wapenindustrie.
iBuitenland
Ho. 104
Donderdag 3 Mei 1934
136e Jaargang
Tweede Kamer-zitting
Wetsontwerp tot aanvulling van het strafwetboek
aangenomen met 47 tegen 24 stemmen.
Ernstige bezwaren naar voren gebracht.
De Senaat van de Ver. Staten heeft
een onderzoek gelast naar particuliere
wapenlabricage.
WAANZINNIGE BEWAPENING.
Waf vandaag de
aandacht trekt
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
BB
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/k. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
DEN HAAG, 3 Mei 1934.
De Tweede Kamer heeft heden hare
vergadering ingezet met het afdoen van
een aantal moties, welke sinds de vorige
week waren blijven liggen. Achtereen
volgens heeft zij verworpen:
met 61 tegen 32 stemmen een motie
(welke, de heer Kupers (s.d.a.p.) bij zijn
interpellatie over de steunregeling in
Twente had ingediend tegen de verla
ging van de steunbedragen voor Twent-
sche werkloozen)
met 63 tegen 31 stemmen de motie van
denzelfden afgevaardigde betreffende ie
verlaging van de steunnormen in de
groote steden, bij dezelfde interpellatie
ingediend
met 66 tegen 28 stemmen de motie van
den heer De Visser (comm.) tegen de
verlaging van den steun aan werkloozen
en van de loonen in de werkverschaffin
gen;
met 89 tegen 5 stemmen (nadat de heer
Kupers verklaard had, dat zijn partij er
tegen was) de motie-Wijnkoop betreffen
de het bedrag der loonen bij de werken
ter uitvoering van het 60 millioen-cre-
diet.
a vervolgens met 87 tegen 7 stemmen
haar goedkeuring te hebben gehecht aan
het crediet van 60 millioen (tegenstem
mers de communisten en de heeren Van
Houten, chr. dem. en Arts, r.k. volksr».)
heeft de Kamer, nadat enkele leden hun
stem hadden toegelicht, het voorstel om
alsnog de door de vrijzinnigen voorge
stelde wijziging van de Winkelsluitings
wet op de agenda te brengen, met 53
tegen 40 stemmen verworpen.
Hierna kreeg Minister Van Schaik ge
legenheid zijn wetsontwerp tot aanvul
ling van het Strafwetboek met bepalin
gen tot bescherming van de openbare
orde verder te verdedigen. Een knap
jurist is de heer Van Schaik ongetwij
feld, maar de uiterlijke welsprekendheid
heeft hij blijkbaar altijd veronacht
zaamd Immers zijn uitvoerige redevoe
ring tot verdediging van zijn voorstellen
welke hij te voren op schrift had gesteld,
was verre van boeiend.
Wij laten hier enkele der hoofdpunten
uit zijn uiteenzetting volgen:
Het is voor het staatsbestel en het
openbaar gezag onvermijdelijk, dat er
voor gewaakt wordt, dat dit aan de open
bare minachting wordt prijs gegeven.
Dikwijls leest men van dingen, welke in'
een openbare vergadering worden ge
zegd, welke niet ongestraft mogen gela
ten worden. De spr. las als voorbeeld
voor een deel van een courantenverslag
waarin op heftige wijze werd gesproken
over de straffen tegen De Kadt en Snee
vliet uitgesproken. In den tegenwoordi-
gen tijd zijn velen voor dergelijke uitla
tingen van opruienden aard toegankelijk
en het is gewenscht snel en krachtig
daartegen op te treden, ten einde erger
te voorkomen. De Regeering moet zich
daarbij niet laten verstrikken in valsche
vrijheidsbegrippen. Den heer De Visser
vroeg hij, of men in Rusland zou toela
ten, dat er zoo minachtend werd gespro
ken over het Uitvoerend Comité der U. S.
S. R. of over de communisten.
De actie tegen dit voorstel herinnert
aan de actie tegen het uniformverbod,
dat intusschen in de practijk blijkt zeer
goed te werken. Voor gezonden humor
en carricatuur blijft gelegenheid genoeg
over, mits zij geen opruiend karakter
dragen. Bezorgers van couranten en
colporteurs loopen geen gevaar( zoolang
zij zich niet bewust zijn opruiende ge
schriften te verspreiden. Iets anders is
het gesteld met de boekhandelaars. Ver
slaggevers en overzichtschrijvers vallen
buiten de wet, wanneer zij zich er van
onthouden opruiende commentaren in
hun geschrijf te mengen en zulks bewust
doen. Er zal zich wel eens een geval van
twijfel voordoen, doch het oordeel daar
over laat hij met vertrouwen aan de
rechterlijke macht over.
De vraag, of onder de uitdrukking
„openbaar gezag" ook het openbaar ge
zag in Oost- en West-Indië moet begre
pen woiden beantwoordde de Minister
bevestigend Zoodra onverhoopt een von
nis mocht worden geveld, dat tegen deze
zienswijze ingaat gelijk dat in 1928 in
zake de indonesische studenten uitge
sproken, wilde de Minister de zaak nader
onder de oogen zien ten einde met een
wetswijziging te komen. Minachtende
ophitsingen tegen het Joodsche deel der
bevolking moeten zeer zeker strafbaar
worden gesteld. Preventieve hechtenis
zal slechts zelden kunnen worden toe
gepast. Maar zeker komen daarvoor in
aanmerking zij die avond aan avond
zich schuldig maken aan beleediging
van het openbaar gezag, terwijl het mid
del ook bij recidieve zal worden toege
past.
Bij de hierop volgende replieken hand
haafden verscheidene sprekers in eer
sten aanleg hun meening, maar nieuwe
gezichtspunten werden daarbij niet op
den voorgrond gebracht.
Hierna werd overgegaan tot de behan
deling van de artikelen van het ontwerp
Art. 1, waarbij naast opruiing mondeling
of bij geschrifte ook strafbaar wordt ge
steld opruiing door middel van afbeel
dingen, werd op verzoek van den heer
L. de Visser (comm.) in stemming ge
bracht en aangenomen met 53 tegen 25
stemmen (communisten, soc. dem. en de
heer Sneevliet tegenstemmers).
Vervolgens heeft de heer De Visser ge
protesteerd tegen art. 2 van het ontwerp,
waarbij art. 132 van het Strafwetboek
zoodanig wordt aangevuld, dat niet
alleen de verspreider van opruiende ge
schriften wordt gestraft doch ook hij die
dergelijke geschriften ter verspreiding
in voorraad heeft. Bovendien zou hij die
krachtens deze bepaling wordt veroor
deeld, uit zijn beroep kunnen worden
ontzet. Wat het eerste punt betreft,
noemde hij een geval, dat iemand wel
een6 een opruiend geschrift onder zich
heeft doch juist niet van plan is het te
verspreiden. Hoe kan deze zijn onschuld
bewijzen? In de tweede plaats vroeg hij
hoe de Minister zich die ontzetting uit
een beroep voorstelde en hoe een over
treding van een dergelijke opzetting is
te controleeren en tegen te gaan. Minis
ter van Schaik antwoordde, dat als
iemand voornemens is een opruiend ge
schrift niet te verspreiden, hii natuurlijk
buiten de wet valt. Uit de omstand'g-
heden moet dan worden opgemaakt, hoe
precies de stand van zaken is. De ont
zetting uit een beroep is facultatief ge
steld en zal in de practijk wel zelden
voorkomen. Het artikel is daarop aange
nomen met de sociaal-democraten en
communisten als tegenstemmers.
Hierna heeft de heer De Visser zijn
stem doen hooren tegen het artikel,
waarbij aan het Openbaar Ministerie de
bevoegdheid wordt gegeven een klacht
delict uit eigen beweging te vervolgen
wanneer de belanghebbende geen klacht
heeft ingediend, tenzij deze alsnog ver
klaart een vervolging niet te wenschen.
De Minister heeft uiteengezet, dat de
zaak toch doodeenvoudig is en geen be
langrijk verschil maakt met den huidi-
gen toestand, daar de belanghebbende
toch altijd de bevoegdheid behoudt om
een vervolging te voorkomen. Met de
communisten en rev. soc. als tegen
stemmers is daarop deze aanvulling
goedgekeurd.
Betrekkelijk uitvoerig is hierop nog
van gedachten gewisseld over het arti
kel, waarbij de mogelijkheid wordt
opengesteld om de verdachte van over
treding van art. 137a (beleediging van
het openbaar gezag) in preventieve hech
tenis te zetten. De heer Visser (comm.)
kwam op grond van eigen ervaring in
verzet tegen het geheele instituut der
preventieve hechtenis. Hem volgden de
heeren Van der Heide (s.d.a p.) en Snee
vliet (rev.soc.). De heer Boon (lib.) ver
klaarde zich ook sterk tegen deze uit
breiding der prev. hechtenis. De maat
regel wordt toch maar al te veel zonder
dringende noodzaak toegepast. De heer
Goseling (r.k.) meende, dat nu op op
ruiing de maatregel kan worden in prac-
tijk worden gebracht het logisch is ook
bij dit strafbare feit preventieve hechte
nis mogelijk te maken. Waarop de Mi
nister een uiteenzetting gaf, dat preven
tieve hechtenis inderdaau een harde
maatregel kan zijn, maar in sommige
gevallen onvermijdelijk mag heeten.
Over willekeur bij de toepassing er van
kon men volgens hem niet klagen. Na
repliek van den heer De Visser werd het
artikel aangenomen met 40 tegen 31
stemmen, waarbij de liberalen zich bij
de tegenstemmers schaarden De wet is
hierop goedgekeurd met 47 tegen 24
stemmen.
De Kamer heeft vervolgens zwijgend
hare goedkeuring geschonken aan een
reeks van ontwerpen en conclusies,
waaronder de verhooging van het bedrag
van onderstand aan noodlijdende ge
meenten en de deelneming in het kapi
taal van de Limburgsche Maatschappij
voor Gasdistributie.
Morgen komt het ontwerp op de Cre-
dietverleening aan den Middenstand in
behandeling en dan gaat de Kamer tot
15 Mei uiteen.
Het opmerkelijke in deze moderne wereld
is wel, dat ieder den mond vol heeft van den
vrede, maar dat intusschen de leus van het
si vis pacem, para bellum (als gij den vrede
wilt, bereidt u dan voor tot den oorlog) voor
op gestelt wordt en de opdrachten voor nieu
we oorlogsmiddelen niet van de lucht zijn.
Zoo verdient het bericht, dat de Senaat van
de Ver. Staten een onderzoek gelast heeft
naar de particliere wapenfabricage, onze bij
zondere aandacht.
In veler oogen is de wapenindustrie een
der aanstichters van oorlogen. Het winstbe
jag der wapenfabrikanten zou hen voor niets
doen terugdeinzen om hun productie op te
voeren. Zij zouden kunstmatig de spannin
gen tusschen verschillende landen onderhou
den en versterken, hun invloed laten gelden
in de politiek van alle landen van beteekenis,
verdragen en overeenkomsten met voeten tre
den, leveren aan vermoedelijk komende vijan
den van hun eigen land, enz. enz. Het zou
natuurlijk dwaasheid zijn in het winstbejag
der wapenfabrikanten de eenige oorzaak van
moderne oorlogen te zien; men denke maar
eens aan de economische spanningen, die zoo
vaak tot botsingen leiden, maar stellig zijn
er veel factoren, die aanleiding tot oorlogen
scheppen, en hoe meer men van die factoren
elimineert, hoe geringer het oorlogsgevaar
wordt. Om ze te kunnen elimineeren, dient
men ze te kennenvandaar het nut van een
onderzoek.
Borah heeft in den Senaat de kat de bel
aangebonden. Hij heeft daarbij zijn aanval
minder op de Amerikaansche dan wel op de
Engelsche wapenindustrie gericht. Als aan
leiding nam hij de anti-Japansche perscam
pagne, die volgens hem te wijten was aan de
Amerikaansche wapenfabrikanten met het
doel het land schrik aan te jagen, opdat het
gewillig zijn stem aan uitbreiding van de
vloot zou geven. Zooals men weet, is zes
weken geleden de wet Vinson aangenomen,
die het grootste vlootbouwcrediet toestaat,
ooit in vredestijd in de Ver. Staten verleend.
Hierop legde Borah echter niet den nadruk;
hij wendde zijn afweergeschut op Europa en
nam Vickers-Armstrong onder vuur. „Terwijl
de pantomime van de internationale ontwa
peningsconferentie te Geneve maar doorgaat,
heeft deze geweldige macht, die zijn zetel
heeft in Groot-Brittannië, zijn netwerk uit
gespreid over elk land ter wereld en verkoopt
zijn wapens aan alle landen, waarmee de
conferentie een overeenkomst tot ontwapening
tracht tot stand te brengen". Hij verweet
dan de firma alle verdragen met voeten te
treden. „Geen verdrag, geen wet door mensch
of God gemaakt houdt hen in bedwang
Zij vertreden de wet, zij vertreden regeerin
gen, zij dooden menschelijke wezens, zij ver
treden al wat hun in den weg komt, men-
schelijk of goddellijk; en zij doen het uit
winstbejag uit niets dan vuig winstbe
jag".
Borah's woorden of zij in elk opzicht
verantwoord waren, moge in het midden
worden gelaten hebben werklank gevon
den bij het Amerikaansche volkof mis
schien is het andersom en is Borah's uiting
de weerklank geweest van wat er reeds in
het volk leefde. „Ontneem den oorlog zijn
winst" is de huidige leus van de Amerikaan
sche kerken en het Amerikaansche legioen. In
de openbare meening heerscht plotseling een
fel verzet tegen de wapenfabrikanten, die
vergeleken worden met de grootste „racket",
die Amerika ooit gekend heeft. Men wijst er
op, dat de verhooging van de uitgaven voor
het leger in het Congres is aangenomen met
80 pCt. van de stemmen der leden uit de
streken der wapenfabrieken voor en 60 pCt.
van de stemmen der leden uit de andere ge
bieden der Unie tegen, men herinnert aan de
geweldige winsten door de wapenfabrieken
in den oorlog genoten, men vestigt er de aan
dacht op, dat de leiders van verbonden als
Ons Leger en Onze Vloot tevens de leiders
zijn van de groote fabrieken van oorlogstuig
en dat deze verbonden als het ware over on
gelimiteerde geldmiddelen beschikken.
De commissie is haar onderzoek reeds be
gonnen; voorloopig geschiedt dit met geslo
ten deuren, het is te vergelijken met de in
structie in een strafzaak voor de rechtbank.
De openbare behandeling volgt later in den
zomer. Dan zal de radio het Amerikaansche
volk in staat stellen de behandeling van a tot
z te volgen. Het onderzoek zal zich niet tot
Amerika beperken, maar er vooral op uit
zijn het verband tusschen de wapenindustrie
in de diverse landen vast te stellen, benevens
de werkzaamheden der Amerikaansche in
dustrie in het buitenland.
Laatstgenoemde zijde van het onderzoek
belooft niet de minst interessante te worden.
Was Japan's half ingeslikte Monroeverkla-
ring ten opzichte van China niet voor een
goed deel gebaseerd op wapenvoorziening
en de verleening van credieten tot dat doel?
Voor het werk van Geneve kan het onder
zoek ook zijn belang hebben. Het vraagstuk
van de particuliere wapenfabricage en het
toezicht daarop is reeds lang aan de orde.
Publicatie van nieuwe gegevens kan het een
nieuwen stoot geven in de goede richting.
Misschien kan het onderzoek ook voor de
Unie zelf nog extra-nut afwerpen. Zou het
geen zegen zijn als aan de verstrekking van
wapens aan de binnenlandsche vijanden van
den staat ook eens paal en perk werd ge
steld?
VERSCHERPT SOCIALISME IN
BELGIE.
Debatten over partijtucht.
De kwestie van de tucht in de Belgische
socialistische partij veroorzaakt bij de leiders
thans ernstige bezorgdheid. Verscheiden jon
gere Kamerleden, waaronder Spaak, Brun-
faut en geestverwanten, oefenen vaak scherpe
critiek uit op de leiding der oudere partijge-
nooten, die zij er van beschuldigen niet ge
noeg den zuiveren revolutionnairen geest in
de partij te hebben bewaard.
De financieele moeilijkheden, die de socia
listische partij naar aanleiding van de affaire
met de Belgische Bank van den Arbeid heeft
ondervonden, hebben deze tegenstellingen
nog aangescherpt. Reeds herhaaldelijk liet
het Kamerlid Spaak in het nieuw opgerichte
blad „1'Action Socialiste" artikelen verschij
nen, waarin op zuivering van de socialisti
sche actie wordt aangedrongen. In den boe
zem der partij werd er voor geijverd de uit
gave van dit blad stop te zetten. De heer
Spaak heeft zich echter hieraan niet ge
stoord en is voortgegaan met de leiding der
socialistische partij ernstig te becritiseeren
Gister heeft de landelijke raad van de
Belgische arbeiderspartij zich in het Volkhuis
te Brussel met het probleem van de tucht
bezig gehouden. Deze vergadering, die door
het Kamerlid Bouchery werd gepresideerd,
heeft een woelig verloop gehad Do-or Senator
Arthur Wauters werd er op aangedrongen,
dat alle krachten zouden worden verzameld
ten einde de strenge tucht te handhaven die
steeds de kracht van de partij is geweest.
De tendenz is thans opnieuw, om eventueel
streng in te grijpen tegen elke overtreding
van de tucht en de publicatie van de „Action
Socialiste" te verbieden. Het jonge Kamerlid
Spaak, alsmede diverse anderen, lieten zich
echter niet overtuigen en verdedigden het
recht van een vrije discussie. Naast de offi-
cieele pers van de socialistische partij, zoo
betoogde zij, zijn er altijd publicaties geweest,
waarin critiek geoorloofd was.
Er kon gister nog geen beslissing worden
bereikt. Er waren nog tal van sprekers die
het woord wilden voeren, zoodat besloten
werd, Woensdag a.s. een nieuwe vergadering
aan deze kwestie te wijden.
GORING BLUFT OPPERSTE CHEF.
Van de Pruisische Staatspolitie.
Naar de officieele Pruisische persdienst
meedeelt, heeft reeds eenigen tijd geleden in
de Pruisische regeering in zooverre een ver
andering der orgasisatie plaats gehad, dat de
opperleiding van de Staatspolitie is overge
dragen van het Ministerie van binnenland
sche zaken aan den ministerpresident. De
Pruisische premier Göring oefent sindsdien
de bevoegdheden uit, dit tot dusver aan den
minister van binnenlandsche zaken waren
verleend. De leider van de afdeeling politie
van het ministerie van binnenlandsche zaken
voert de loopende dienstzaken nog uit. Voor
zaken betreffende de Staatspolitie is hij on
dergeschikt aan den minister-president.
HET HAMBURGSCHE
COMMUNISTENPROCES.
tAcht beklaagden ter dood
veroordeeld.
In het Hamburgsche communistenproces
zijn 8 beklaagden ter dood veroordeeld, 33
anderen werden veroordeeld tot gevangenis
straffen tot 15 jaar, één beklaagde werd vrij
gesproken.
DUITSCH PROTEST TE WEENEN.
De Duitsche gezant te Weenen, dr. Rieth
heeft gisteravond een onderhoud gehad met
bondskanselier Dollfuss. Hierbij bracht hij
de gebeurtenissen in Innsbruck ter sprake,
Angst voor groote wapenindustrie.
(Dag. Overzicht.)
Trotski mag in Frankrijk blijven.
(Buitenland.)
Dillinger gewond? (Buitenland.)
Communistische relletjes in
Parijs. (Buitenland.)
Socialistische toestanden in Bel
gië spitsen zich toe. (Buitenland.)
De Tweede Kamer nam aan de
wetsontwerpen op het bewaren der
orde, en de werkverruiming (het 60-
milioenen-ontwerp.) (Parlement.)
Beleediging burgemeester Wijn-
veld van Oudkarspel. (Rechtszaken.)
Knoeierij door inspecteurs inzake
bollenteelt. (Rechtszaken.)
De op 1 Mei afgetreden inspecteur
van het Lager Onderwijs, de heer
E. Rahder, is heden benoemd tot
officier in de orde van Oranje-Nas-
sau. (Stad en Omgeving).
(Zie verder even In cel laatste
berichten).
waar Heimvehrmannen een vergadering van
Duitschers zouden zijn binnengedrongen en
gedreigd zouden hebben de portretten van
Hindenburg en Hitier van de muren te halen
hetgeen door de politie werd voorkomen.
DE KRANTENVERBODEN TE
BERLIJN.
Officiéél wordt medegedeeld, dat de ge
heime staatspolitie het verbod van de „Esse-
ner Zeitung" en de „Koelnische Volkszei-
tung" heeft verkort, zoodat de beide bladen
morgen weer mogen verschijnen.
Overigens wordt er de aandacht op geves
tigd, dat in het vervolg bij geconstateerde
technische fouten van meer beteekenis op de
strengste wijze tegen de schuldigen zal wor
den opgetreden.
UIT DOLLFUSS-LAND.
De positie van het Vader-
landsche front.
De eerste gisteren door de Oostenrijksche
regeering op grond van de nieuwe machti
gingswet uitgevaardigde verordening regelt
de toekomstge politieke positie van het Va-
derlandsche Front. De verordening verleent
het Vaderlandsche Front rechtspersoonlijk
heid. Het doel van het Vaderlandsche Front
wordt genoemd de politieke concentratie
van alle onderdanen, die op de basis van een
corporatief opgebouwde bondsstaat Oosten
rijk staan. Bondsleider is dr. Dollfus. Hem
zal ter zijde staan een bondsleidersraad, ter
wijl den landsleiders een raad van advies
bestaande uit enkele leden zal worden toege
voegd. De leden dezer raden worden be
noemd door den bondsleider. Leden van het
Vaderlandsch Front mogen een zetel beklee-
den in de wetgevende organen, landdagen
en gemeentedagen en in de autonome be
stuurslichamen uitsluitend met goedkeuring
van den bondsleider.
De ledenlijsten van het Front moeten
tweemaal per jaar door de gemeenten gedu
rende twee weken ter inzage worden gedepo
neerd. De Heimwehren worden ingeschakeld
in het Weerfront van het Vaderlandsche
Front.
De directeur-generaal van het Vaderland-
sche Front, dr. Stephan, heeft hedenmiddag
de binnen- en buitenlandsche pers ontvan
gen en mededeel ineren gedaan over de reor
ganisatie van het Front. Hij zeide hierbij
o.a., dat het Front in het kader van het
nieuwe corporatief opgebouwde rijk eveneens
corporatief georganiseerd is. Het Vader
landsche Front bestaat uit twee corporatieve
organisaties, nl. de ambtenarenorganisatie
en de beroepsorganisatie, die uit zes onder
deden zal bestaan: o.a. land- en boschbouw,
handel- en verkeer, crediet- en geldwezen en
vrije beroepen. Werknemers en werkgevers
worden met gelijke rechten en plichten opge
nomen.
DILLINGER GEWOND?
De jacht op den voortvluchtigen misdadiger
Dillinger is weer met vernieuwde krachten
ingezet, in verband met het feit, dat een
auto-patrouille der -politie gister in Chicago
op een straathoek een onbeheerde auto heeft
gevonden, welke dezelfde wagen bleek te zijn
die Dillinger op zijn vlucht uit het woud
kamp in de nabijheid van Mercer gebruikt
had.
Omwonenden verklaarden, dat de auto
reeds 12 uur op de hoek had gestaan. De
chauffeursplaats was met bloed bevlekt, zoo»
dat men aanneemt, dat Dillinger of een zij
ner volgelingen door de schoten van de ach
tervolgende politie gewond is. Bovendien
werden in den auto verscheidene patroon
hulzen gevonden.
Nader wordt nog medegedeeld, dat den
auto van Dillinger tairijke kogelgaten ver-
