DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Dugeiiiksch Oveczic
^Buitenland.
ENGELSCHE VREDESMANIFESTEN
Het nieuwe Bulgaarsche bewind
No. 120
Donderdag 24 Mei 1934
136e Jaargang
Waarschuwende woorden van den aartsbischop
van Canterbury
Stemmen uit Oxford.
diep en vurig verlangen naar vrede
Er was een voorbereiding van
6 maanden.
HOOFDCOMMISSARIS VOOR DEN
RECHTER IN BELGIE.
De zaak-Angerhausen es.
begonnen.
VIJF DOODEN IN OOSTENRIJK.
Door uitstroomend gas.
TEGENWOORDIG LETLANDSCHE
REGIME TIJDELIJK.
Geen dictatuur, zegt Ulmanis.
ARRESTATIE VAN TREIN
MACHINIST.
Fransch protest.
MADAME HANAU VEROORDEELD.
Tot 3 maanden en 200 francs.
ARCHIEF DER FRANSCHE MIJNEN
GESTOLEN.
Daders niet gevat.
ARISTOCRATIE IN DE SOVJET UNIE.
EX-KONING ALFONSO GEEFT
ZIJN RECHTEN NIET PRIJS.
FRAUENFELD TE MUNCHEN.
DUITSCHE KERK WORDT
GESTRAFT.
De klokken te Traunstein mogen
niet luiden.
HEUGELIJKE GEBEURTENIS
VERWACHT.
In Belgisch koningshuis
ERNSTIGE BOTSINGEN IN
PALESTINA.
Ongeveer vijftig gewonden.
WEER GEVECHTEN IN ARABIE.
Hervatting der vijandelijkheden.
SZOKE SZAKALL IN EEN
NEDERLANDSCHE FILM.
DE FRANSCHE SOCIALISTEN.
Stemmen voor verdediging van
eigen grond.
Waf vandaag de
aandacht trekt,.*
EEN GEROUTINEERD VLIEGER.
VREESELIJKE RAMP IN CHINA.
STUDENTEN ONTVOERD.
Door Chineesche bandieten.
JAPAN KRIJGT WEER OORLOGS-
LUST.
China in benauwdheid.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voor dam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
cteur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Het verontrustend verloop van de ontwa
peningsbesprekingen heeft in Engeland ge
leid tot de uitgave van twee manifesten. De
aartsbisschop van Canterbury heeft na raad
pleging van vertegenwoordigers van ver
schillende Kerken in Groot-Brittannië een
„verklaring aan de natie" uitgegeven over
wereldvrede. Hij zegt dat er allerwege in de
wered een
bestaat en naar een vreedzame besechting
van internationale geschillen. Hij noemt het
oogenblik in de hoogste mate kritiek voor de
menschelijke geschiedenis en daarom moeten
thans alle nationale en partij-belangen on
dergeschikt worden gemaakt aan het hooge
belang van wereldvrede. De wereld heeft be
hoefte aan een gevoel van veiligheid en dit
gevoel is onvereenigbaar met de bestaande
bewapening. Het is daarom van het hoogste
belang dat dë Ontwapenings-Conferentie
werkelijke vermindering en controle van be
wapening kan doorzetten. Falen op dit punt
zou verraad zijn aan hoop en verlangen in de
harten van groote menschen massa's in alle
deelen van de wereld.
De aartsbisschop meent dat het voor
naamste beletsel voor het gevoel van veilig
heid dat de wereld verlangt en ook voor het
economisch herstel moet worden gezocht in
wat hij noemt „den geest van een bekrompen
en zelfzuchtig nationalisme", dat weigert
den prijs te betalen waarvoor veiligheid en
herstel kunnen worden verkregen. Deze prijs
is de bereidwilligheid het beginsel van ge
zamenlijke actie voor naties, als leden van een
groot gemeenebest, te aanvaarden. Een natie
kan niet langer haar eigen rechter zijn maar
moet bereid zijn haar zaak te onderwerpen
aan internationaal oordeel, het oordeel te
aanvaarden en gereed staan waar het andere
naties geldt te helpen aan de toepassing van
een internationaal besluit.
Wanneer, zoo besluit de aartsbisschop zijn
manifest, het beginsel van collectief optre
den niet spoedig bij volken en regeeringen
gaat overheerschen kan de Volkenbond
nooit in het leven van de wereld den invloed
uitoefenen, die voor het behoud der bescha
ving gêbiedend is.
Want afgescheiden van het oorlogsgevaar
zijn er duistere machten, die den geeste
lijken grondslag, waarop tenslotte alle
menschelijke orde berust, ondermijnen. Een
weigering voorwaarts te gaan is niet alleen
domheid, het is ook zonde.
Een uitgebreider manifest is tegelijkertijd
verschenen. Het is afkomstig van de onge
veer 140 vertegenwoordigende leiders in
politiek, godsdienst, wetenschap en kunst,
die in Februari een manifest voor
vrijheid en democratische leiding
hebben uitgegeven. Het nieuwe is een am
plificatie van het oude. De naamlijst van de
onderteekenaars doet zien dat het afkomstig
is uit Oxford en meer in het bizonder uit
Ruskin College. Maar personen van de uit-
eenloopendste politieke en andere opvattin
gen hebben er hun namen aan gegeven. Er
zijn vier hoofdpunten in het manifest.
1. Regeeren door overreding mag niet
worden verdrongen door regeeren door ge
weld.
2. Het parlementair regeeringsstelsel
moet worden hervormd.
3. Het collectief stelsel van internationale
veiligheid moet tot eiken prijs worden hoog
gehouden.
4. De regeering moet de leiding nemen in
een oorlog tegen armoede en werkloosheid,
tegen slechte woningtoestanden en tegen
ziekten.
De strekking van dit manifest is dus ten
deele nationaal, ten deele internationaal.
Het legt met den aarstbisschop nadruk op
het prijsgeven van een deel van nationa'e
souvereiniteit ten behoeve van collectieve in
ternationale actie voor handhaving van vre
de. Het manifest voor vrijheid en democratie
stelt vast, dat de openbare meening om een
ontwapeningsverdrag vraag en dat de Brit-
sche regeering in dat geval internationaal
toezicht op bewapening moet aanvaarden.
Het manifest legt ook nadruk op noodzake
lijkheid, dat Engeland geen twijfel zal la
ten bestaan aan zijn verplichtingen en voor
nemens op internationaal gebied en het
vindt, dat Engeland moet aandringen op
collectief optreden met alle beschikbare mid
delen, een economische boycot inbegrepen,
alvorens toevlucht te nemen tot gewapende
samenwerking, die den vorm moet aanne
men van luchtactie, hetgeen meebrengt, dat
elke natie haar aviatiek ter beschikking
stelt van het internationaal gezag.
Met uitzondering van de Morning Post
die aan deze manifesten het sarcastisch com
mentaar geeft van het overtuigend jingo-
istisch orgaan, heeft de Engelsche pers zich
tot heden van een bespreking er van ont
houden. De manifesten zijn gekomen op een
oogenblik van verwarring en misverstand
over den verderen gang van zaken te Ge-
nève, die aan den eenen kant zóó wordt
voorgesteld, dat hij het begin inluidt van
een tot heden in de geschiedenis ongekenden
bewapeningswedijver, aan den anderen kant
wordt gezien als een crisis, die tot verhel
derd inzicht zal leiden bij de mannen, die
den hachelijken toestand hebben geschapen
en daarom tot bezinning aan den rand van
den afgrond.
Todoroff, de nieuwe minister van finan
ciën, heeft aan een redacteur van het blad
Sora mededeelingen gedaan over het tot
stand komen van de nieuwe regeering. De
voorbereidingen zijn in het grootste geheim
verricht en hebben bijna 6 maanden geduurd
Alles was uitstekend georganiseerd en de in
den nacht op 15 Mei gegeven bevelen wer
den terstond en stipt uitgevoerd. De reeds
tot stand gekomen en de nog te verwachten
hervormingen waren reeds sedert lang voor
bereid en zullen vooral op economisch ge
bied een' omwentelend karakter dragen. De
samenstelling van het kabinet is nog niet als
definitief te beschouwen en kan nog wijzi
gingen ondergaan.
Van de politieke partijen in Bulgarije heb
ben thans de voornaamste manifesten gepu
bliceerd, waarin zij haar houding tegenover
het kabinet-Georgjef bepalen.
De „democratische vereeniging" van de
richting Tsankof werkt haar leden op het
nieuwe bewind te steunen.
De leiders der „democratische vereeniging
van de richting Boerof en Molof verklaren
in hun manifest eveneens achter de nieuwe
regeering te staan.
Hetzelfde is het geval met de radicale ipar
tij der richting Stankof. Een deputatie dezer
partij heeft zich naar den premier begeven,
teneinde hem van het besluit in kennis te
stellen.
De bond van Bulgaarsche reserve-officie
ren heeft zich eveneens achter de nieuwe re
geering geplaatst.
De maatregel, dat niemand zich
des nachts na 12 uur
op straat mag bevinden, is opgeheven. De
pers censuur zal vandaag eindigen. Het
blad Aurore, dat vroeger wegens gebrek aan
middelen ophield te bestaan, is thans weder
als officieel orgaan verschenen. In een ar
tikel, aan de omwenteling gewijd, wordt o.a.
gezegd, dat het nationale leger begrepen
heeft, dat het, ten einde een revolutie te ver
mijden, deze zelf voor moest zijn.
Men is algemeen van opvatting, dat de
nieuwe regeering, welke haar voornemen te
kennen heeft gegeven de autoriteit van den
staat te vernieuwen, niet lang zal talmen
met het maken van een einde aan de exces
sen van de Macedonische revolutionnaire or-
gani^tie, die onder leiding staat van Nants-
je Mitrailoff. Zelfs wordt gemeld dat de
provincie Petrich, welke vele jaren in de
macht is geweest van de aanhangers van
Mihailoff. thans geheel in de macht zou zijn
van de militairen en ambtenaren der nieuwe
regeeiing. Tevens wordt gemeld dat de be
volking dezer provincie
uitbundig
uiting zou hebben gegeven aan haar vreug
de over het binnentrekken der bevrijdende
troepen. In Belgrado is de wijziging van ré
gime ten zeerste toegejuicht, daar men van
meening is dat de toenadering tusschen
Bulgarije daar grootelijks van zal profitee-
ren.
Afgezien van een onbeteekenende commu
nistische demonstratie voor het ministerie van
landbouw, in verband waarmee zeven perso
nen werden gearresteerd, heerschte te Sofia
volkomen rust. Nog slechts enkele patrouil
les, elk bestaande uit een politie-agent en
twee soldaten, zijn op straat te zien.
De steun, dien de nieuwe regeering krijgt,
neemt toe.
Tal van rijks- en gemeente-ambtenaren zijn
door de nieuwe machthebbers ontslagen.
Dinsdagmorgen is voor de le kamer van
het Hof van Beroep te Brussel het proces
aangevangen tegen de ex-commissarissen
van politie, die ervan beschuldigd worden
zich te hebben laten omkoopen door den
oliehandelaar Pauwels uit Molenbeek, zelf
oud-commissaries van politie. Zij zouden
autobestuurders, die zich aan delicten had
den schuldig gemaakt, niet hebben doen ver
volgen mits zij hun benzine bij Pauwels
kochten. Daarvoor ontvingen zij dan provisie
Men herinnert zich dat deze zaak destijds
groot gerucht maakte.
Terecht staan, behalve Pauwels, zes poli-
tie-ambtenaren en een ambtenaar bij het mi
nisterie van arbeid, o.a. Georges Anger-
hausen, hoofdcommissaris van politie te
Brussel, en de hoofdcommissarissen van
Ukkel en Leuven.
Er zijn tachtig getuigen gedagvaard.
Te Feldkirchen in Karinthie in Oostenrijk
wilde een jongen zijn bal uit een put halen
Hij geraakte bedwelmd. Vier personen wilden
hem helpen, doch ook zij geraakten buiten
bewustzijn. Toen de brandweer de vijf onge-
lukkigen ten slotte kon bergen, bleek, dat de
levensgeesten reeds waren geweken.
De „Illustrowany Kurjer Codzienny" pu
bliceert een interview met den Letlandsche
premier Ulmanis, die verklaarde dat hij het
voornemen in het minst niet heeft om een
dictatuur in te stellen. Het huidige regime
is slechts voorloopig ingesteld totdat de nieu
we constitutie zal zijn aangenomen. De door
partijen geregeerde staat is voorbij en zal
nooit terugkeeren.
„Letland zal niet trachten de voorbeelden
van andere landen na te volgen en men zou
ten zeerste dwalen", aldus Ulmanis, „wan
neer men mij met Mussolini of Hitier zou
willen vergelijken. Wij zullen niemand ver
volgen, maar zijn vastbesloten om met de
uiterste gestrengheid op te treden tegen een
ieder, die zich verzetten zal tegen het nieu
we regime. Letland zal trouw blijven aan
zijn traditioneele buitenlandsche politiek.
Het wenscht loyaal met alle landen binnen
den Volkenbond, waarin wij een werkelijke
vredesfactor zien, samen te werken."
Dinsdag maakten wij melding van de ar
restatie in het station te Kehl, op Duitsch
grondgebied dus, van een Fransch trein
machinist, die zich ironische opmerkingen
over het Hitler-regime had veroorloofd.
Reuter meldt thans dat de Fransche
ambassade te Berlijn zich onmiddelijk met
het Fransche consulaat te Karlsuhe in ver
binding heeft gesteld met het verzoek een on
derzoek naar de gebeurtenissen in te stellen
en de noodige stappen te doen voor de invrij
heidstelling van den machinist.
Ook stelde de Fransche ambassade zich
met de Duitsche regeering in verbinding.
De rechtbank van Parijs heeft madame
Marthe Hanau veroordeeld tot 3 maanden
gevangenisstraf en 200 francs boete wegens
heling van documenten en tot 2 maanden
wegens beleediging der magistratuur, welke
straffen zullen samenvallen.
In den afgeioopen nacht is te Saarbücken
het archief van den inlichtingendienst der
Fransche demaniale mijnen in het Saarge-
bied gestolen. Men veronderstelt, dat de da
ders de Duitsche grens reeds hebben over
schreden.
Le Journal meldt, dat in Sovjet Rusland
wordt gedacht aan de instelling van een nieu
we aristocratie in dier voege, dat personen,
die groote verdiensten hebben jegens de Sov
jet Republiek, met verschillende ordeteekenen
kunnen worden begiftigd.
Voorloopig worden twee ordes bekend: de
eene draagt de beeltenis van Lenin, de andere
de Sovjet Ster.
De voordeelen voor de dragers er van zullen
bestaan in een toewijzing van betere wonin
gen en buitenverblijven, zoomede in levens-
middelen tegen lageren prijs. De gedachte
aan de instelling van een Sovjet Russische
adel zou Stalin volgens het blad reeds langen
tijd bezig houden en de verwezenlijking van
deze gedachte is het logische einde van een
politiek, welke daaruit bestaat de „zuivere"
boljewisten uit de groote massa naar voren
te nalen. Overigens zouden de nieuwe aristo
craten nog het voordeel krijgen van gratis
vervoer op de spoorwegen, schepen, trams en
autobussen.
Een bijzonder bevoegde Spaansche monar
chistische persoonlijkheid heeft tegenover
Havas het bericht dat ex-koning Alfonso
XIII van zijn rechten op den troon van
Spanje afstand zou hebben gedaan, formeel
tegengesproken.
De leiding der N.S.D.A.P. voor Oostenrijk
deelt mede, dat gisteren de leider van den
gouw Weenen der N.S.D.A.P., Alfred
Eduard Frauenfeld en de inspecteur van
dezen gouw, Neumann, te München zijn
aangekomen.
Op last van de kerkelijke autoriteiten te
MiinChen mogen te Traunstein in Beieren de
kerkklokken niet geluid worden en die kerk
orgels niet bespeeld. Dit is de straf, die is
opgelegd, daar de parochianen eenige weken
geleden hebben deelgenomen aan een demon
stratie, welke gericht was tegen den vicaris,
waarbij het balkon en de ruiten van het huis
werden vernield
Een kindje wordt eerstdaags verwacht in
het Paleis te Laeken, aldus het Brusselsche
„Laatste Nieuws".
Zooals naar gewoone zal die heugelijke
gebeurtenis aangekondigd worden door 101
kanonschoten, indien het een prins is, en
door 21, indien het een prinses is. De eerste
zou dan, naar verluidt, Al'bert heeten, de
tweede, Elisabeth.
Gedurende de algemeene proteststaking
der Joodsche bevolking te Tel-Aviv in Pales
tina tegen de beperkende immigratie-politiek
der regeering, ontstonden ernstige vecht
partijen tusschen politie en betoogers, waar
bij ongeveer vijftig personen gewond werden.
Te Jeruzalem hadden de betoogingen een
geringeren omvang, doch de opwinding is
overal in het land groot.
Na afloop van den in den Arabischen oor
log gesleten wapenstilstand op 21 Mei j.1.,
zou den dag daarop het vredesverdrag on
derteekend worden. Aangezien Ibn Saoed
echter betwijfelt of de Iman van Yemen de
vredesvoorwaarden zal uitvoeren, heeft hij
zijn zoons opdracht gegeven om Donderdag
24 Mei de vijandelijkheden te hervatten,
indien de Iman van Yemen zijn verplichtingen
niet nakomt.
De leden der vredesdelegatie van Yemen
en de Mohammedaansche onderhandelaars
hebben den Iman verzocht, de vredesvoor
waarden zoo nauwkeurig mogelijk na te
komen.
Naar wij vernemen heeft de N.V. Loet C.
Barnstijn's Film Productie een contract ge
sloten met den komischen acteur Szöke Sza-
kali, om op te treden in een door deze maat
schappij te vervaardigen Nederlandsche
film. Het scenario voor deze film is door
Szöke Szakall zelf geschreven in samenwer
king met Carl Noti. Volgens mededeelingen
komen beiden binnenkort in ons land om
met de scenarioafdeel ing van de onderneming
de Hollahdsche bewerking gereed te maken.
Met 3600 tegen 237 stemmen heeft de so
cialistische partijdag te Toulouse, welke gis
teravond is geëindigd de resolutie van Leo
Blum aangenomen, waarin wordt vast
gelegd, dat het de plicht is van de partij, zich
in staat van mobilisatie te achten, teneinde
haar eigen bestaan te verdedigen tegen fas
cistische aanvallen, en de verdediging te or-
ganiseeren van alles wat dooi het fascisme
bedreigd wordt, n.1. buigerlijk en persoon
lijke vrijheid, de rechten oer arbeiders even
als de vrede.
Fabrieksbrand te Asten. (N.B.)
(Binnenland.)
Nadere mededeelingen over het
in Twente uitgegeven valsche geld.
(Binnenland.)
Doodelijk ongeluk bij militaire
schietoefeningen in het kamp
Waalsdorp. (Binnenland.)
Hoogleeraren en lectoren der Nij-
meegsche universiteit tegen alge-
heele afschaffing der verbuigings-n.
(Kerk en School.)
Wijzigingen van het wetsontwerp
op de kweekscholen bepleit (Kerk
en School.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
Het snelste vliegtuig ter wereld de Diana
van de Imperial Airways zal vandaag een
tocht van 1000 mijlen boven Engeland maken
en bij die gelegenheid worden bestuurd door
captain Op Jones, die al meer dan 1 millioen
mijlen heeft gevlogen. Als verkeersvlieger
heeft Jones al 4500 maal het Kanaal overge
vlogen, waarbij hij meer dan 65.000 passa-
fiers heeft overgebracht. In het geheel heeft
ij meer dan 10.000 vlieguren, d.i. aan een
stuk gerekend meer dan een jaar. Niettemin
wordt zijn record door zeven andere „oude
rotten" van de Imperial Airways dicht bena
derd.
250 menschen dood.
Bij een bergverschuiving bij Lok-
tsjang in de provincie Kwantoeng (Chi
na) hebben naar wordt gevreesd 250
menschen het leven verloren. Een kant
van de Kaiman-berg stortte plotseling
in en bedolf een 12-tal dorpen. De in de
rivier rollende rote en grondmassa's
veroorzaakten een groote vloedgolf,
waardoor honderden booten kenterden.
Na de aardverschuiving ontstond het
mrrtrwaa.' ai ge verschijnsel, dat het door
Je grondmassa's samengedrongen wa
ter aan don eenen kant van den berg
hoog opspoot.
Een bericht van de „Exchange tele-
graph" meldt uit Peking, dat bandieten
Woensdag de inzittenden van drie
auto's van de Standard Oil Cy.. waar
onder drie Amerikaansche studenten, in
de gedemilitairiseerde zöne nabij
Peking hebben ontvoerd. Er verluidt,
dat de bandieten een losgeld vragen van
10.000 dollar in zilver per persoon.
MAZARIJK WEER BENOEMD VOOR
7 JAAR.
Dan zal hij 92 jaar zijn.
Heden komen de Tsjecho-Slowaak-
sche afgevaardigden en senatoren bij
een tot herkiezing van Mazarijk als pre
sident van de republiek voor een vol
genden termijn van 7 jaar. Aan het
eind van deze 7 jaar zal het Depaarde
Tsjecho-Slowaaksche staatshoofd den
leeftijd hebben bereikt van 92 jaar. Er is
geen tegen candidaat gesteld.
OPBLOEI IN AMERIKA.
In verschillende bedrijven.
De Federal Reserve Board deelde gis
teren uit Washington mede, dat de ar
beidsmarkt sedert 1930 thans weer het
hoogste niveau heeft bereikt. Vooruit
gang kon worden geconstateeru in ijzer
en staalindustrieën, de auto-industrie
en vleeschconserven-industrie. Volgens
de nieuwe index van het arbeidsbureau
was het totaal aantal in de industrie *e-
werkgestelden in April grooter dan op
eenig ander moment sedert het einde
van 1930.
Volgens te Moskou uit het Veme Oosten
ontvangen berichten blijven de Japanners een
koortsachtige bedrijvigheid ontplooien in
de provincie Foekien, welke zij geheel onder
hun controle willen brengen. De Chineesche
dagbladen deelen mede, dat de Japansche
consul-generaal te Amoy heeft gedreigd dat
de Japanners >ver zullen gaan tot militaire
operaties wanneer de Chineesche autoriteiten
weigeren te voldoen aan de Japansche
eischen en wel in de eerste plaats aan de
Japanschen eisch betreffende machtiging tot
kolonisatie in Foekien van inwoners van
Formosa en -ie vestiging van Japansche poli
tieposten in deze provincie.
